Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: In de boot

Iedereen kent wel het woord vliegtuigspotter, maar vergelijkbare benamingen voor mensen die graag naar schepen kijken zijn veel minder gangbaar. Maar of er nu een algemeen erkend woord voor is of niet, feit is dat heel wat mensen graag naar bootjes kijken. En net als vliegtuigen hebben ook veel schepen en scheepjes (inclusief binnenvaart en zelfs watertaxi’s) tegenwoordig vaak een transponder aan boord; een apparaatje dat gebruikt wordt om de actuele positie van voertuigen vast te stellen. En net als voor vliegtuigen zijn er dan ook fraaie sites waar je het scheepvaartverkeer over de hele wereld kunt volgen. Een van de mooiste is marinetraffic.com. Hier kun je inzoomen op de wereldkaart om alle schepen in je omgeving te zien. Klik op een schip om details te achterhalen zoals naam, snelheid en diepgang. Van veel schepen zijn foto’s te vinden en de site weet ook iets van de recente verplaatsingen te melden zowel als lijst als op de kaart.

©PXimport

Tip 2: Weg = weg

Dankzij de Prullenbak van Windows haal je een bestand dat met de Delete-knop of Verwijderen uit het context-menu is gewist eenvoudig weer terug. Wanneer je bij het deleten echter de Shift-knop ingedrukt houdt dan komen de bestanden niet in de prullenbak terecht en worden ze gelijk verwijderd. Windows vraagt in die gevallen dan ook altijd of je het zeker weet. Toch zijn ook dan bestanden niet echt weg en zeker niet wanneer je ze meteen terughaalt. Voor dat doel bestaan allerlei programma’s die zelfs bestanden van een geformatteerd station kunnen terugvinden. Wie gesteld is op zijn privacy zal sommige bestanden dus écht voorgoed naar de vergetelheid willen sturen en dat kan alleen met behulp van een shredder-programma. Zo’n programma wist niet alleen een bestand of map, maar overschrijft ook de plaats waar het stond meermaals met willekeurige data.

Zer0 is zo’n programma en het is heel eenvoudig in gebruik. Zet het Zer0-venster ergens in een hoekje en sleep er vervolgens vanuit Verkenner de te wissen onderdelen heen.

Dat we het programma toch meer dan 1 ster voor de moeilijkheid hebben gegeven komt door het onherroepelijke karakter ervan.

©PXimport

Tip 03: Hak, hak, hak

Sommige cd-rippers produceren één enkel audiobestand met daarbij een zogeheten cue-sheet dat informatie bevat over de positie van afzonderlijke nummers in dat bestand. Het is een populaire verzendwijze voor complete cd’s in bijvoorbeeld nieuwsgroepen. Veel audiospelers kunnen uit de voeten met een cue-bestand en wanneer je zo’n bestand opent kun je daarin losse nummers kiezen. Wie muziek downloadt zal echter doorgaans het liefst gewoon losse nummers willen hebben en dat is eenvoudig te regelen met Medieval CUE Splitter.

Het programma is er in twee varianten. De oudere (versie 1.2) is de vinden op de site van de makers en gebruik je het liefst voor Windows-versies ouder dan Windows 10. CUE Splitter 1.2 leent zich uitstekend voor het splitsen in losse nummers (ook in batch) en het opvragen van audio-informatie.

Speciaal voor Windows 10 is er de nieuwe versie 2.0 (te vinden in de Windows Store) en die ziet er niet alleen moderner uit maar biedt ook meer functies zoals extra gereedschappen voor audio in flac- of ape-formaat. Ook biedt 2.0 wat meer tools om id3-tags te lezen.

©PXimport

Tip 04: Onderschrift

Ondanks een toenemend legaal video-aanbod blijft downloaden onverminderd populair. Uiteraard kunnen downloaders niet zonder uploaders en die zijn er dan ook nog altijd volop. Ze bestrijden elkaar als het gaat om wie als eerste een film of serie-aflevering beschikbaar stelt. En waar vroeger (en ook nu nog) de omroepen tegen een fatsoenlijke beloning vertalers aan het werk moesten zetten, zijn er nu hobbyisten die die klus klaren met als enige beloning dat hun ‘artiestennaam’ alom bekend wordt.

Dat vertalen doen ze overigens met wisselend succes zodat er regelmatig ook nog wat te lachen valt voor wie de originele tekst wél juist heeft begrepen.

Zijn ondertitels bij de gedownloade film niet meegeleverd dan moet je op internet op zoek en dat kan op vele plekken. Met het gespecialiseerde Sublight zoek je in meerdere bronnen tegelijk (zelfs direct vanuit het contextmenu van Verkenner) en kun je bovendien voorkeurstalen opgeven. De gewenste ondertitel kun je downloaden of via een aantal populaire mediaspelers direct met de film afspelen. De Premium-versie die standaard start laat je hele mappen in één keer verwerken terwijl de gratis versie dat één voor één doet.

©PXimport

Tip 05: Taak

De toetscombinatie Ctrl+Alt+Delete staat vanaf de begintijd van de pc in ieders geheugen gegrift want dat was lange tijd de enige softwarematige weg om een onwillige computer opnieuw op te starten. Pas later kreeg het zijn huidige functie en bood het toegang tot een menu waar we onder andere Windows Taakbeheer kunnen starten.

Dat Taakbeheer leent zich uitstekend om een onwillig programma het zwijgen op te leggen maar het is verder vrij beperkt. Daarom maakte iemand ooit het programma Daphne. Wat die naam met taakbeheer te maken heeft is ons een raadsel, maar zeker is wel dat Daphne een zeer veelzijdige dame is. Behalve dat je er taken mee kunt beëindigen biedt het programma namelijk ook een speciale cursor die je naar een venster kunt slepen om te zien welk proces er bij hoort, om dat venster transparant of altijd bovenliggend te maken, om het te verbergen en nog veel meer. Daarnaast is het bijvoorbeeld mogelijk om programma’s te sluiten op basis van de vensternaam, wat handig is als je niet weet welk proces er bij hoort. Tot slot kun je met Daphne de positie en grootte van vensters vastzetten.

©PXimport

Tip 06: Speurneus

Helaas moet de politie veel zaken laten liggen, maar wie geld heeft kan altijd nog een detective inhuren. Een synoniem voor dat Engelse woord is de eveneens Engelse term ‘sleuth’. En zo komen we bij Xenu Link Sleuth; een handig programma dat als een echte speurneus helemaal gratis alle verwijzingen op een website naloopt.

Het gebruik is kinderlijk eenvoudig: voed het programma met een (desnoods lokale) url en Xenu gaat voor je aan de slag om te zien of alle gelinkte items op een site bereikbaar zijn. Dat is natuurlijk handig voor wie een website heeft gemaakt, zeker omdat het programma ook nog eens een overzichtelijke sitemap kan produceren.

Het programma is echter ook leuk, handig en interessant voor nieuwsgierige internetters. Het geeft namelijk een overzicht van alles wat op een site te vinden is, inclusief rechtstreekse links. Bovendien is dat overzicht doorzoekbaar, dus zelfs als een site geen zoekfunctie biedt kun je wellicht aan de hand van de paginanaam toch vinden wat je zoekt. Tot slot biedt de lijst een manier om snel te achterhalen welke externe bronnen een site aanroept.

©PXimport

Tip 07: Klankkast

Voor veel mensen is er geen enkele reden om af te stappen van de mediaspeler die met Windows wordt meegeleverd, maar toch zijn er alternatieven die in bepaalde situaties beter voldoen. Een mooi voorbeeld is Resonic Player, een programma speciaal voor het afspelen van muziek die is gemaakt met de audiofiel in het achterhoofd.

De makers van Resonic hebben geprobeerd om het pad tussen de muziek op je harde schijf en je speakers zo kort mogelijk te maken om zo optimale audiokwaliteit te kunnen bieden. Daar komt bij dat het programma informatieve visualisaties biedt zoals de golfvorm van een audiobestand of het muzikale spectrum (balkjes waarbij elke balk ongeveer overeenkomt met de toets op een piano). En … uiteraard kan het programma muziek in de allerhoogste kwaliteit afspelen. Anderzijds kan Resonic uit de voeten met allerlei formaten uit de tijd waarin we nog moesten woekeren met systeembronnen, en muziek werd gemaakt met trackers (composities bestaande uit korte samples) of met midi-programma’s. Voor dat laatste heeft Resonic zelfs een ingebouwde synthesizer die geluid levert van veel betere kwaliteit dan de gemiddelde geluidskaart of -chip op het moederbord.

©PXimport

Tip 08: Hemels

Voor de komst van smartphones en tablets waren er planetariumprogramma’s die je precies konden vertellen wat er zoal aan de hemel te zien was, maar om daar ‘in het wild’ iets aan te hebben moest je een laptop mee naar buiten nemen. Met soortgelijke software op de telefoon kun je het apparaat op de hemel richten en zie je meteen hoe een ster heet. Je bent dan echter nog steeds gebonden aan moeder aarde. Wil je weten hoe de Melkweg er in 3d uit ziet dan is zwaarder geschut nodig en dat is er in de vorm van Celestia. Met dit programma kun je naar elke planeet en maan in ons zonnestelsel reizen en de tijd versneld voor- en achteruit spoelen. Je kunt ook naar tienduizenden sterren reizen om zelf vast te stellen dat de sterren in wat wij een sterrenbeeld noemen helemaal niets met elkaar te maken hebben. Door middel van add-ons kun je nog allerlei echte en fictieve objecten toevoegen en educatieve scripts afspelen.

©PXimport

Tip 09: Groter dan groot

Zelfs hedendaagse smartphones hebben al camera’s aan boord van 12 megapixels of meer. Toch zijn er ook bij afbeeldingen in zeer hoge resolutie redenen te bedenken om ze te willen vergroten. Smartphones bieden bijvoorbeeld geen optische zoom en dus kan het gebeuren dat je een uitsnede wilt maken van een ver verwijderd onderwerp waarbij het eindresultaat een fotootje van slechts 800x600 is.

Een andere reden om foto’s te willen vergroten is bijvoorbeeld wanneer je ze op een poster wilt afdrukken of wanneer je ze wilt converteren naar een vectorafbeelding. Uiteraard bieden de betere fotobewerkers daar gereedschap voor, maar het gespecialiseerde SmillaEnlarger levert toch vaak een strakker resultaat, zelfs bij enorme vergrotingen.

De bediening is simpel: je sleept de te vergroten (of verkleinen) foto naar het Smilla-venster en kiest het gewenste formaat. Maak eventueel een uitsnede, stel desgewenst wat parameters in en klik op de Enlarge-knop. Onder Parameter kun je uitgebreid met de instellingen spelen voor het optimale resultaat dat per foto verschilt. Er zijn echter ook enkele presets om te proberen.

©PXimport

Tip 10: Huiselijk

Er is geen architect ter wereld die nog zonder computer kan. Dankzij de modernste 3d-software komt elk nieuw gebouw tot leven en kan men de lichtinval op elk moment van de dag bekijken en zien welk effect kunstlicht heeft. Een gewone gebruiker heeft dergelijke power niet nodig en ook hoeven objecten niet per se gemaakt te worden uit officiële bouwtekeningen. Het is echter wel prettig om even snel de vorm van een kamer (of zelfs het hele huis) te kunnen maken, daar meubels en verlichting in te plaatsen, daar een beetje mee te schuiven en er vervolgens in virtueel 3d doorheen te wandelen. Met Sweet Home 3d kan dat helemaal voor niets. Standaard wordt het programma geleverd met een beperkt aantal texturen en 3d modellen van meubels en andere objecten maar dit aantal is sterk uit te breiden via de links onder Support op de downloadsite. Heb je eenmaal je droomhuis ingericht dan kun je er niet alleen virtueel doorheen lopen in eenvoudige 3d-kwaliteit maar ook hoogwaardige foto’s en video’s maken met realistische belichting. O ja, er is ook een online versie.

©PXimport

Tip 11: Verhuisservice

De meeste mensen hebben tegenwoordig minstens één ssd in de pc zitten om het besturingssysteem en programma’s lekker snel te laten starten. Meestal heeft zo’n ding niet de opslagcapaciteit van een gewone harde schijf en dus loopt hij sneller vol. Nu zal dat met gewone programma’s nog wel meevallen, maar veel hedendaagse games zijn ruimtevreters die zomaar tussen 50 en 100 GB lusten. Het kan dan ook makkelijk gebeuren dat je – om ruimte vrij te maken – data zou willen verplaatsen naar een andere schijf. Voor opgeslagen gegevens kan dat al tot problemen leiden als je niet oppast en voor programma’s is het doorgaans helemaal onmogelijk omdat allerlei registerverwijzingen naar dat programma niet mee veranderen. Gelukkig is er voor dit probleem een oplossing in de vorm van FolderMove. Geef bron (from) en doel (to) op en het programma creëert linkjes op de oorspronkelijke locatie die verwijzen naar de nieuwe. Wie het proces ongedaan wil maken wist eerst de map met linkjes, verplaatst vervolgens de bestanden in omgekeerde richting en wist dan de hierbij gemaakte map met linkjes.

©PXimport

Tip 12: Tikkertje

In 1950 schreef Leroy Anderson zijn deuntje The Typewriter dat al snel wereldberoemd zou worden. Het stuk voor schrijfmachine en orkest dat ook vandaag nog regelmatig te horen is, had zeker voor de komst van pc en toetsenbord een zeer vertrouwde klank want op elk kantoor was het getik van typemachines hoorbaar. Zelfs de eerste pc-toetsenborden van IBM hadden nog een lekker klikje. Wie in een vlaag van nostalgie graag weer iets wil horen bij het typen kan terecht bij het piepkleine Qwertick dat speciaal gemaakt is om schrijvers te inspireren.

©PXimport

Gevaarlijk?

©PXimport

Niet te snel klikken

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.