Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: In de boot

Iedereen kent wel het woord vliegtuigspotter, maar vergelijkbare benamingen voor mensen die graag naar schepen kijken zijn veel minder gangbaar. Maar of er nu een algemeen erkend woord voor is of niet, feit is dat heel wat mensen graag naar bootjes kijken. En net als vliegtuigen hebben ook veel schepen en scheepjes (inclusief binnenvaart en zelfs watertaxi’s) tegenwoordig vaak een transponder aan boord; een apparaatje dat gebruikt wordt om de actuele positie van voertuigen vast te stellen. En net als voor vliegtuigen zijn er dan ook fraaie sites waar je het scheepvaartverkeer over de hele wereld kunt volgen. Een van de mooiste is marinetraffic.com. Hier kun je inzoomen op de wereldkaart om alle schepen in je omgeving te zien. Klik op een schip om details te achterhalen zoals naam, snelheid en diepgang. Van veel schepen zijn foto’s te vinden en de site weet ook iets van de recente verplaatsingen te melden zowel als lijst als op de kaart.

©PXimport

Tip 2: Weg = weg

Dankzij de Prullenbak van Windows haal je een bestand dat met de Delete-knop of Verwijderen uit het context-menu is gewist eenvoudig weer terug. Wanneer je bij het deleten echter de Shift-knop ingedrukt houdt dan komen de bestanden niet in de prullenbak terecht en worden ze gelijk verwijderd. Windows vraagt in die gevallen dan ook altijd of je het zeker weet. Toch zijn ook dan bestanden niet echt weg en zeker niet wanneer je ze meteen terughaalt. Voor dat doel bestaan allerlei programma’s die zelfs bestanden van een geformatteerd station kunnen terugvinden. Wie gesteld is op zijn privacy zal sommige bestanden dus écht voorgoed naar de vergetelheid willen sturen en dat kan alleen met behulp van een shredder-programma. Zo’n programma wist niet alleen een bestand of map, maar overschrijft ook de plaats waar het stond meermaals met willekeurige data.

Zer0 is zo’n programma en het is heel eenvoudig in gebruik. Zet het Zer0-venster ergens in een hoekje en sleep er vervolgens vanuit Verkenner de te wissen onderdelen heen.

Dat we het programma toch meer dan 1 ster voor de moeilijkheid hebben gegeven komt door het onherroepelijke karakter ervan.

©PXimport

Tip 03: Hak, hak, hak

Sommige cd-rippers produceren één enkel audiobestand met daarbij een zogeheten cue-sheet dat informatie bevat over de positie van afzonderlijke nummers in dat bestand. Het is een populaire verzendwijze voor complete cd’s in bijvoorbeeld nieuwsgroepen. Veel audiospelers kunnen uit de voeten met een cue-bestand en wanneer je zo’n bestand opent kun je daarin losse nummers kiezen. Wie muziek downloadt zal echter doorgaans het liefst gewoon losse nummers willen hebben en dat is eenvoudig te regelen met Medieval CUE Splitter.

Het programma is er in twee varianten. De oudere (versie 1.2) is de vinden op de site van de makers en gebruik je het liefst voor Windows-versies ouder dan Windows 10. CUE Splitter 1.2 leent zich uitstekend voor het splitsen in losse nummers (ook in batch) en het opvragen van audio-informatie.

Speciaal voor Windows 10 is er de nieuwe versie 2.0 (te vinden in de Windows Store) en die ziet er niet alleen moderner uit maar biedt ook meer functies zoals extra gereedschappen voor audio in flac- of ape-formaat. Ook biedt 2.0 wat meer tools om id3-tags te lezen.

©PXimport

Tip 04: Onderschrift

Ondanks een toenemend legaal video-aanbod blijft downloaden onverminderd populair. Uiteraard kunnen downloaders niet zonder uploaders en die zijn er dan ook nog altijd volop. Ze bestrijden elkaar als het gaat om wie als eerste een film of serie-aflevering beschikbaar stelt. En waar vroeger (en ook nu nog) de omroepen tegen een fatsoenlijke beloning vertalers aan het werk moesten zetten, zijn er nu hobbyisten die die klus klaren met als enige beloning dat hun ‘artiestennaam’ alom bekend wordt.

Dat vertalen doen ze overigens met wisselend succes zodat er regelmatig ook nog wat te lachen valt voor wie de originele tekst wél juist heeft begrepen.

Zijn ondertitels bij de gedownloade film niet meegeleverd dan moet je op internet op zoek en dat kan op vele plekken. Met het gespecialiseerde Sublight zoek je in meerdere bronnen tegelijk (zelfs direct vanuit het contextmenu van Verkenner) en kun je bovendien voorkeurstalen opgeven. De gewenste ondertitel kun je downloaden of via een aantal populaire mediaspelers direct met de film afspelen. De Premium-versie die standaard start laat je hele mappen in één keer verwerken terwijl de gratis versie dat één voor één doet.

©PXimport

Tip 05: Taak

De toetscombinatie Ctrl+Alt+Delete staat vanaf de begintijd van de pc in ieders geheugen gegrift want dat was lange tijd de enige softwarematige weg om een onwillige computer opnieuw op te starten. Pas later kreeg het zijn huidige functie en bood het toegang tot een menu waar we onder andere Windows Taakbeheer kunnen starten.

Dat Taakbeheer leent zich uitstekend om een onwillig programma het zwijgen op te leggen maar het is verder vrij beperkt. Daarom maakte iemand ooit het programma Daphne. Wat die naam met taakbeheer te maken heeft is ons een raadsel, maar zeker is wel dat Daphne een zeer veelzijdige dame is. Behalve dat je er taken mee kunt beëindigen biedt het programma namelijk ook een speciale cursor die je naar een venster kunt slepen om te zien welk proces er bij hoort, om dat venster transparant of altijd bovenliggend te maken, om het te verbergen en nog veel meer. Daarnaast is het bijvoorbeeld mogelijk om programma’s te sluiten op basis van de vensternaam, wat handig is als je niet weet welk proces er bij hoort. Tot slot kun je met Daphne de positie en grootte van vensters vastzetten.

©PXimport

Tip 06: Speurneus

Helaas moet de politie veel zaken laten liggen, maar wie geld heeft kan altijd nog een detective inhuren. Een synoniem voor dat Engelse woord is de eveneens Engelse term ‘sleuth’. En zo komen we bij Xenu Link Sleuth; een handig programma dat als een echte speurneus helemaal gratis alle verwijzingen op een website naloopt.

Het gebruik is kinderlijk eenvoudig: voed het programma met een (desnoods lokale) url en Xenu gaat voor je aan de slag om te zien of alle gelinkte items op een site bereikbaar zijn. Dat is natuurlijk handig voor wie een website heeft gemaakt, zeker omdat het programma ook nog eens een overzichtelijke sitemap kan produceren.

Het programma is echter ook leuk, handig en interessant voor nieuwsgierige internetters. Het geeft namelijk een overzicht van alles wat op een site te vinden is, inclusief rechtstreekse links. Bovendien is dat overzicht doorzoekbaar, dus zelfs als een site geen zoekfunctie biedt kun je wellicht aan de hand van de paginanaam toch vinden wat je zoekt. Tot slot biedt de lijst een manier om snel te achterhalen welke externe bronnen een site aanroept.

©PXimport

Tip 07: Klankkast

Voor veel mensen is er geen enkele reden om af te stappen van de mediaspeler die met Windows wordt meegeleverd, maar toch zijn er alternatieven die in bepaalde situaties beter voldoen. Een mooi voorbeeld is Resonic Player, een programma speciaal voor het afspelen van muziek die is gemaakt met de audiofiel in het achterhoofd.

De makers van Resonic hebben geprobeerd om het pad tussen de muziek op je harde schijf en je speakers zo kort mogelijk te maken om zo optimale audiokwaliteit te kunnen bieden. Daar komt bij dat het programma informatieve visualisaties biedt zoals de golfvorm van een audiobestand of het muzikale spectrum (balkjes waarbij elke balk ongeveer overeenkomt met de toets op een piano). En … uiteraard kan het programma muziek in de allerhoogste kwaliteit afspelen. Anderzijds kan Resonic uit de voeten met allerlei formaten uit de tijd waarin we nog moesten woekeren met systeembronnen, en muziek werd gemaakt met trackers (composities bestaande uit korte samples) of met midi-programma’s. Voor dat laatste heeft Resonic zelfs een ingebouwde synthesizer die geluid levert van veel betere kwaliteit dan de gemiddelde geluidskaart of -chip op het moederbord.

©PXimport

Tip 08: Hemels

Voor de komst van smartphones en tablets waren er planetariumprogramma’s die je precies konden vertellen wat er zoal aan de hemel te zien was, maar om daar ‘in het wild’ iets aan te hebben moest je een laptop mee naar buiten nemen. Met soortgelijke software op de telefoon kun je het apparaat op de hemel richten en zie je meteen hoe een ster heet. Je bent dan echter nog steeds gebonden aan moeder aarde. Wil je weten hoe de Melkweg er in 3d uit ziet dan is zwaarder geschut nodig en dat is er in de vorm van Celestia. Met dit programma kun je naar elke planeet en maan in ons zonnestelsel reizen en de tijd versneld voor- en achteruit spoelen. Je kunt ook naar tienduizenden sterren reizen om zelf vast te stellen dat de sterren in wat wij een sterrenbeeld noemen helemaal niets met elkaar te maken hebben. Door middel van add-ons kun je nog allerlei echte en fictieve objecten toevoegen en educatieve scripts afspelen.

©PXimport

Tip 09: Groter dan groot

Zelfs hedendaagse smartphones hebben al camera’s aan boord van 12 megapixels of meer. Toch zijn er ook bij afbeeldingen in zeer hoge resolutie redenen te bedenken om ze te willen vergroten. Smartphones bieden bijvoorbeeld geen optische zoom en dus kan het gebeuren dat je een uitsnede wilt maken van een ver verwijderd onderwerp waarbij het eindresultaat een fotootje van slechts 800x600 is.

Een andere reden om foto’s te willen vergroten is bijvoorbeeld wanneer je ze op een poster wilt afdrukken of wanneer je ze wilt converteren naar een vectorafbeelding. Uiteraard bieden de betere fotobewerkers daar gereedschap voor, maar het gespecialiseerde SmillaEnlarger levert toch vaak een strakker resultaat, zelfs bij enorme vergrotingen.

De bediening is simpel: je sleept de te vergroten (of verkleinen) foto naar het Smilla-venster en kiest het gewenste formaat. Maak eventueel een uitsnede, stel desgewenst wat parameters in en klik op de Enlarge-knop. Onder Parameter kun je uitgebreid met de instellingen spelen voor het optimale resultaat dat per foto verschilt. Er zijn echter ook enkele presets om te proberen.

©PXimport

Tip 10: Huiselijk

Er is geen architect ter wereld die nog zonder computer kan. Dankzij de modernste 3d-software komt elk nieuw gebouw tot leven en kan men de lichtinval op elk moment van de dag bekijken en zien welk effect kunstlicht heeft. Een gewone gebruiker heeft dergelijke power niet nodig en ook hoeven objecten niet per se gemaakt te worden uit officiële bouwtekeningen. Het is echter wel prettig om even snel de vorm van een kamer (of zelfs het hele huis) te kunnen maken, daar meubels en verlichting in te plaatsen, daar een beetje mee te schuiven en er vervolgens in virtueel 3d doorheen te wandelen. Met Sweet Home 3d kan dat helemaal voor niets. Standaard wordt het programma geleverd met een beperkt aantal texturen en 3d modellen van meubels en andere objecten maar dit aantal is sterk uit te breiden via de links onder Support op de downloadsite. Heb je eenmaal je droomhuis ingericht dan kun je er niet alleen virtueel doorheen lopen in eenvoudige 3d-kwaliteit maar ook hoogwaardige foto’s en video’s maken met realistische belichting. O ja, er is ook een online versie.

©PXimport

Tip 11: Verhuisservice

De meeste mensen hebben tegenwoordig minstens één ssd in de pc zitten om het besturingssysteem en programma’s lekker snel te laten starten. Meestal heeft zo’n ding niet de opslagcapaciteit van een gewone harde schijf en dus loopt hij sneller vol. Nu zal dat met gewone programma’s nog wel meevallen, maar veel hedendaagse games zijn ruimtevreters die zomaar tussen 50 en 100 GB lusten. Het kan dan ook makkelijk gebeuren dat je – om ruimte vrij te maken – data zou willen verplaatsen naar een andere schijf. Voor opgeslagen gegevens kan dat al tot problemen leiden als je niet oppast en voor programma’s is het doorgaans helemaal onmogelijk omdat allerlei registerverwijzingen naar dat programma niet mee veranderen. Gelukkig is er voor dit probleem een oplossing in de vorm van FolderMove. Geef bron (from) en doel (to) op en het programma creëert linkjes op de oorspronkelijke locatie die verwijzen naar de nieuwe. Wie het proces ongedaan wil maken wist eerst de map met linkjes, verplaatst vervolgens de bestanden in omgekeerde richting en wist dan de hierbij gemaakte map met linkjes.

©PXimport

Tip 12: Tikkertje

In 1950 schreef Leroy Anderson zijn deuntje The Typewriter dat al snel wereldberoemd zou worden. Het stuk voor schrijfmachine en orkest dat ook vandaag nog regelmatig te horen is, had zeker voor de komst van pc en toetsenbord een zeer vertrouwde klank want op elk kantoor was het getik van typemachines hoorbaar. Zelfs de eerste pc-toetsenborden van IBM hadden nog een lekker klikje. Wie in een vlaag van nostalgie graag weer iets wil horen bij het typen kan terecht bij het piepkleine Qwertick dat speciaal gemaakt is om schrijvers te inspireren.

©PXimport

Gevaarlijk?

©PXimport

Niet te snel klikken

©PXimport

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.