Je hebt net een nieuwe game of een veeleisende videobewerker geïnstalleerd, maar echt lekker draait het niet. Zit de bottleneck in het geheugen, de processor, de grafische kaart of de schijf? Benchmarktools leggen je systeem op de testbank en vertellen je haarfijn hoe goed elke component presteert. We zetten de beste benchmark-software in de spotlight.

De term ‘benchmark’ betekent maatstaf of ijkpunt. Met het afgeleide begrip ‘benchmarking’ bedoelt men dan het systematisch meten van de prestaties van een bepaald product, waarna dat op basis van een referentiepunt met gelijkwaardige producten kan worden vergeleken. In de computerwereld maken we een onderscheid tussen synthetische en ‘real world’ benchmarking.

De eerste categorie tools voorziet in een reeks ingebouwde artificiële tests die de eigenschappen van bepaalde toepassingen tracht na te bootsen, waarop vervolgens een prestatiescore wordt berekend. De tweede categorie maakt effectief gebruik van bestaande apps om de prestaties in kaart te brengen. In dit artikel stellen we een uiteenlopende reeks populaire en overwegend gratis benchmarktools uit beide categorieën voor. Sommige tools combineren trouwens synthetische en real world-methoden.

UserBenchMark

We beginnen met een erg veelzijdige benchmarker die de prestaties van diverse systeemcomponenten meet: UserBenchMark (UBM). In het welkomstvenster van UBM lees je af welke onderdelen worden getest: Processor, Graphics, Fixed Drives, Memory en USB Drives. Bevestig met Run en laat je pc verder ongemoeid. Maak je firewall desgevraagd duidelijk dat het om bonafide software gaat. Een tweetal minuten later verschijnen de testresultaten in je browser.

Met plastische classificaties van Tree trunk en Yacht tot Nuclear submarine en zelfs UFO, maakt UBM duidelijk hoe je systeem presteert als Gaming pc, Desktop en Workstation. Voor elk type pc hanteert UBM namelijk een andere criteriamix. Voor Desktop bijvoorbeeld is dat 25%CPU+50%GPU+15%SSD+10%HDD.

©PXimport

Deze classificaties geven je al een aardig idee over de systeemprestaties, maar UBM verschaft je nog andere interessante informatie. Wat lager op de pagina krijg je detailgegevens over alle belangrijke systeemcomponenten en lees je af wat er zoal bij elk onderdeel werd getest. Bij Drives vind je bijvoorbeeld drie grote testonderdelen terug (Sequential, Random 4K en Deep queue 4K), telkens met de bijbehorende tests (zoals Read, Write en Mixed). Klik op het vraagteken naast zo’n testonderdeel voor extra feedback.

Nog lager op de pagina, bij Custom PC Builder, kun je op Explore upgrades for this PC klikken. Dat is vooral interessant als je bereid bent te investeren in krachtiger systeemcomponenten. Je ziet hier welke alternatieven zoal beschikbaar zijn, hoeveel prestatiewinst je daarvan mag verwachten en tegen welke kostprijs je dan aankijkt. Deze PC Build Comparison-pagina is opgebouwd uit twee delen: linksboven de initiële onderdelen van je eigen systeem, rechtsboven de onderdelen van een mogelijk alternatief.

Om een onderdeel te wijzigen, open je links eerst het gewenste tabblad (CPU, GPU, SSD, HDD, RAM en MDB), waarna je via Change […] aangeeft welke upgrade je eventueel voor je systeem overweegt

SiSoftware Sandra Lite

Voordat we overgaan tot de meer specifieke benchmarkers stellen we je ook graag nog SiSoftware Sandra Lite. Deze tool geniet al jaren grote populariteit en mikt vooral op de wat gevorderde gebruiker.

Naast een uitgebreide module voor systeeminformatie, met zowel hardwarematige als softwarematige feedback, tref je hier ook een indrukwekkende reeks benchmarktools. Die vind je netjes verzameld op het tabblad Benchmarks. In tegenstelling tot UBM beslis je hier zelf welke tools je wilt draaien.

©PXimport

Er zijn verschillende tests, opgedeeld in rubrieken als Processor, Video Adapter, Storage Devices, Memory Controller en Network. Helemaal bovenaan tref je echter de knop Overall Computer Score aan. Klik op het groene vinkje, plaats een vinkje bij I have read […] of verwijder het vinkje bij Enable certification […] en klik nogmaals op het groene vinkje. Het benchmarkproces start meteen.

Houd er rekening mee dat de hele procedure flink wat tijd in beslag kan nemen en dat je pc af en toe lijkt te bevriezen. Na afloop krijg je een score uitgedrukt in (de huiseigen eenheid) kPT, zowel globaal als per gemeten onderdeel. Op zich zegt deze indicatie weinig, maar het is dus wel de bedoeling dat je die score(s) vergelijkt met andere, gelijkwaardige systemen.

Cpu-benchmark met Cinebench en CPUID CPU-Z

Met een tool als Cinebench zijn we bij de specifieke benchmarkers aangekomen. Cinebench gaat de prestaties van je cpu na door een 3D-afbeelding in hoge kwaliteit te renderen. Dat doe je door de tool op te starten en op de knop Run bij CPU te klikken. De score volgt na de test en de prestaties van je cpu verschijnen in een vergelijkende tabel.

Je kunt nog iets gedetailleerder te werk gaan via File, Advanced Benchmark. Klik je bij CPU (Single Core) op de Run-knop, dan meet Cinebench de snelheid van de afzonderlijke cpu-kernen. Bij MP Ratio lees je de verhouding tussen single en multi core af.

©PXimport

CPUID CPU-Z is een andere bekende tool voor het benchmarken van je cpu, weliswaar op een andere leest geschoeid dan Cinebench. Zo krijg je hier erg gedetailleerde technische informatie over je processor – en trouwens ook over je moederbord, geheugen en gpu. De eigenlijke benchmarks vind je terug op het tabblad Bench. Met de knop Bench CPU start je de benchmark, zowel Single Thread als Multi Thread, waarbij je zelf het aantal simultane threads kunt instellen.

In het uitklapmenu bij Reference kun je een andere processor selecteren, waarvan de score dan naast je eigen resultaat wordt gezet. Let op de knop Stress CPU: die belast je processor maximaal, wat overigens wordt bevestigd vanuit het Windows-taakbeheer, dat je kunt oproepen met Ctrl+Shift+Esc.

Videokaart-benchmark met 3DMark en Unigine Heaven

3DMark is dan weer bedoeld voor het benchmarken van gpu’s, ofwel videokaarten. De Basic Edition kun je gratis inzetten voor het testen van DirectX10, 11 en 12. De tool detecteert je hardware en stelt zelf de aangewezen test voor, maar je kunt ook een andere test selecteren.

Ook de multiplatformtool Unigine Heaven is een populaire gpu-benchmarker, waarvan je de Basic-versie gratis kunt gebruiken. Die toont een paar tientallen grafisch veeleisende scènes die je met behulp van diverse parameters, zoals resolutie en anti-aliasing, nauwgezet kunt instellen. Het resultaat is een gemiddelde, minimale en maximale fps-waarde (frames per second), evenals een globale score die je met andere systemen kunt vergelijken.

We vermelden graag ook nog even Bandicam. Deze tool toont in realtime de fps terwijl je een willekeurige game aan het spelen bent.

©PXimport

RAM-benchmark met PassMark Performance Test

De hoeveelheid werkgeheugen speelt uiteraard vaak een belangrijke rol, maar ook de prestaties van dat geheugen hebben een invloed, en de ene ram-module is de andere niet. Er zijn echter enkele benchmarkers die specifiek het geheugen in het vizier hebben. Naast het al vermelde UBM en Sandra Lite is er bijvoorbeeld nog PassMark Performance Test (30 dagen gratis proef).

Start de geïnstalleerde tool op en druk bij Memory Mark op de knop. Hiermee start je een benchmarkmodule op die lees- en schrijftests op het geheugen uitvoert, evenals een latentiecheck en een paar intensieve database-operaties. Een minuut of wat later krijg je de uitslag en kun je door het aanklikken van enkele pictogrammen het resultaat afzetten tegen vergelijkbare ram-modules.

©PXimport

Hdd en ssd-benchmark met ATTO Disk Benchmark en AS SSD

Bij applicaties waar veel data worden ingelezen of weggeschreven, blijkt de schijf wel vaker een vervelende bottleneck. Hoe goed je harde schijf (hdd) of ssd presteert, kom je snel te weten met ATTO Disk Benchmark. Deze benchmarker kan met diverse soorten schijven overweg, zoals hdd’s, ssd’s en raid-arrays.

Na de installatie start je de tool op en druk je op de Start-knop. Stelselmatig vult het venster zich met de vastgestelde schrijf- en leessnelheden voor diverse blokgroottes (I/O Size genoemd).

©PXimport

Deze blokgroottes zijn echter instelbaar (tot 64 MB), evenals de grootte van het testbestand (tot 32 GB). Je kunt tevens de Queue Depth instellen, het maximumaantal lees- en schrijfcommando’s dat je op een gegeven moment kunt uitvoeren. Plaats een vinkje bij Direct I/O, dan maakt de benchmarker geen gebruik van systeembuffering of caching. De ingebouwde helpfunctie verschaft hierover meer uitleg.

Heb je specifiek ssd’s op het oog, al dan niet aangestuurd door het nvme-protocol, dan kun je ook de tool AS SSD overwegen. Aan de hand van enkele synthetische benchmarks brengt de tool mooi de sequentiële en random lees- en schrijfprestaties van je ssd in kaart.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.

Een parfum is meer dan een lekker luchtje; het is je onzichtbare visitekaartje. De juiste geur kan je stemming versterken, je zelfvertrouwen een boost geven en direct vertellen wie jij bent. Maar hoe vind je een geur die echt bij jouw persoonlijkheid past?

Zeg me wat je draagt, ik zeg wie je bent

Geuren zijn de snelste weg naar onze emoties. Ruik je versgebakken brood, dan sta je in gedachten direct in een warme keuken. Ruik je zonnebrandcrème, dan voel je het strand. Parfums werken precies zo: ze communiceren iets over jou, zonder dat je een woord zegt.

Door een parfum te kiezen dat aansluit bij je karakter, versterk je je uitstraling. Welk type ben jij?

Persoonlijkheidstypen en bijpassende geuren

Hieronder vind je een overzicht van veelvoorkomende persoonlijkheidstypen en welke geuren daar goed bij aansluiten.

1. De romanticus (dromerig & gevoelig)

Ben je creatief, nostalgisch en gevoelig ingesteld? Dan voel jij je waarschijnlijk het prettigst bij zachte, ronde geuren. Bloemige en poederachtige noten omhullen je als een warme deken en passen perfect bij jouw zachtaardige karakter. Zoek naar: roos, jasmijn, viooltjes, vanille en lelie.

Voor dames:
Chloé - Chloé Eau de Parfum: de ultieme romantische geur. Ruikt naar een vers boeket rozen met een poederige, schone ondertoon.
Marc Jacobs - Daisy: Speels, zacht en dromerig. Met noten van viooltjes en aardbei is dit een lichte, vrolijke bloemengeur.

Voor heren:
Dior - Dior Homme: een zeldzame herengeur met iris. Hierdoor is hij zacht, poederig en verfijnd (in plaats van typisch 'mannelijk' stoer).
Prada - L'Homme: schoon, luchtig en zacht. Ruikt naar luxe zeep en verse bloemen (neroli/iris), perfect voor de gevoelige man.

2. De power-persoonlijkheid (krachtig & zelfverzekerd)

Jij komt een ruimte binnen en mensen hebben het door. Je staat stevig in je schoenen en houdt niet van poespas. Houtachtige en kruidige geuren sluiten hier naadloos op aan. Ze hebben een diepe, stabiele basis die autoriteit en rust uitstraalt. Zoek naar: Sandelhout, cederhout, leer, patchouli en zwarte peper.

Voor dames:
Chanel - Coco Mademoiselle: een moderne klassieker met karakter. De combinatie van frisse sinaasappel en krachtige patchouli straalt pure klasse en zelfvertrouwen uit.
Tom Ford - Black Orchid: niet voor muurbloempjes. Een zware, aardse geur met truffel en pure chocolade. Je vult er de kamer mee.

Voor heren:
Hermès - Terre d’Hermès: ruikt naar aarde, hout en sinaasappel. Een hele stabiele, volwassen geur die autoriteit uitstraalt zonder te schreeuwen.
Dior - Sauvage: extreem populair vanwege zijn kracht. Peperig en fris; een geur die zegt: "Ik ben er."

3. Het mysterie (sensueel & raadselachtig)

Houd je ervan om niet direct het achterste van je tong te laten zien? Ben je gek op de avond en subtiele verleiding? Dan zijn Oriëntaalse geuren jouw match. Deze zijn vaak rijk, zwaar en gelaagd. Zoek naar: Amber, wierook, muskus, kaneel en exotische kruiden.

Voor dames:
Yves Saint Laurent - Black Opium: een verslavende mix van zwarte koffie en vanille. Donker, zoet en perfect voor de avond.
Dior - Hypnotic Poison: de naam zegt het al. Een betoverende, zware geur met amandel, karwij en vanille. Zeer verleidelijk.

Voor heren:
Viktor&Rolf - Spicebomb: een explosie van kruiden (peper, kaneel) en tabak. Warm en kruidig, maar met een mysterieuze diepte.
Armani - Code: een geraffineerde mix van tonkaboon en leer. Glad, donker en een tikkeltje geheimzinnig.

4. De zonnestraal (speels & spontaan)

Ben jij de optimist van de groep, altijd vrolijk en ongecompliceerd? Zware geuren passen vaak niet bij jouw energie. Jij bloeit op van frisse, fruitige noten die licht en uitnodigend zijn. Zoek naar: Perzik, appel, framboos, zwarte bes en citrusbloesem.

Voor dames:
DKNY - Be Delicious: het bekende 'groene appeltje'. Fris, fruitig en ongecompliceerd. Echt een energieboost.
Giorgio Armani - My Way: een vrolijk boeket van witte bloemen en citrus. Heel open, zoet en uitnodigend.

Voor heren:
Versace - Eros: een luide, vrolijke geur met munt, appel en vanille. Jong, energiek en een echte allemansvriend.
Paco Rabanne - 1 Million: bekend om de goudstaaf-flacon. Zoet, kruidig en fruitig. Een geur met een knipoog die het leven viert.

5. De avonturier (energiek & sportief)

Stilzitten is niets voor jou. Je houdt van buitenlucht, actie en nieuwe ervaringen. Daar past geen bedwelmende geur bij, maar juist iets dat energie geeft. Aquatische (water) geuren en citrus zijn jouw beste vrienden. Zoek naar: Bergamot, grapefruit, munt, zeewater en groene thee.

Voor dames:
Giorgio Armani - Acqua di Gioia: geïnspireerd op de zee. Ruikt naar munt, citroen en water. Heerlijk fris en opwekkend.
Davidoff - Cool Water Woman: een klassieker die ruikt naar de oceaan en frisse meloen. Voor vrouwen die liever buiten zijn dan binnen.

Voor heren:
Giorgio Armani - Acqua di Giò: waarschijnlijk de bekendste 'watergeur' ter wereld. Ruikt naar zeewater, wind en limoen.
Issey Miyake - L'Eau d'Issey Pour Homme: een unieke, scherpe frisheid dankzij de Japanse yuzu (citrusvrucht). Strak, modern en heel energiek.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy) - stock.adobe.com

Begrijp wat je koopt: de opbouw van een geur

Heb je wel eens een parfum gekocht dat in de winkel heerlijk rook, maar thuis tegenviel? Grote kans dat je alleen de topnoten hebt geroken. Een parfum is opgebouwd als een piramide:

1: Topnoten (de binnenkomer)
Dit is wat je de eerste 10 tot 15 minuten ruikt. Vaak fris en licht (citrus), bedoeld om je aandacht te trekken. Topnoten vervliegen snel.
2: Hartnoten (de kern)
Zodra de topnoten verdwijnen, komt het 'hart' naar boven. Dit is de ware geur van het parfum, vaak bloemig of kruidig. Dit blijf je enkele uren ruiken.
3: Basisnoten (de blijver)
Dit is wat er aan het einde van de dag nog op je huid zit. Zware ingrediënten zoals hout, muskus en vanille die zorgen voor diepte.

💡Tip: Koop een parfum nooit direct na het opspuiten. Wandel de winkel uit, doe boodschappen en ruik na een uur nog eens. Pas dan weet je hoe het parfum écht ruikt.

Eau de toilette of eau de parfum?

Op de flacon staan vaak termen die iets zeggen over de sterkte (en de prijs):
Eau de Cologne: zeer licht, vervliegt snel (3-5% geurstoffen). Lekker wanneer je je even wilt opfrissen.
Eau de Toilette (EDT): de meest verkochte variant. Fris en geschikt voor dagelijks gebruik (5-10% geurstoffen).
Eau de Parfum (EDP): sterker en blijft langer hangen (10-20% geurstoffen). Je hebt er minder van nodig, maar het is vaak duurder.
Parfum / Extrait: Zeer geconcentreerd en kostbaar. Een paar druppels ruik je de hele dag.

Zo voorkom je een miskoop: 4 gouden tips

Tot slot: hoe hak je de knoop door in de parfumerie?
1. Test op je huid (niet op een papiertje) Een papieren strookje heeft geen pH-waarde en geen hormonen. Jouw huid wel. Door je lichaamschemie kan een parfum bij jou heel anders ruiken dan bij je beste vriendin. Spray altijd op je pols om te weten hoe de geur op jou reageert.
2. Niet wrijven! Een klassieke fout: sprayen op de polsen en ze dan tegen elkaar wrijven. Niet doen! Door de wrijving maak je de geurmoleculen kapot, waardoor de topnoten sneller verdwijnen en de geurbalans verstoord raakt. Gewoon laten drogen aan de lucht.
3. Maximaal drie geuren Na drie verschillende parfums is je neus 'vermoeid' en kun je geuren niet meer goed onderscheiden. Ruik tussendoor even aan je eigen kleding (of aan koffiebonen als ze die hebben staan) om je neus te neutraliseren.
4. Kijk naar wat je al hebt Weet je niet waar je moet beginnen? Kijk naar de flesjes die je al hebt staan of opgebruikt hebt. Google de geurnoten van je favoriet (bijvoorbeeld op een website als Fragrantica) en zoek naar nieuwe parfums die dezelfde ingrediënten bevatten. Of kijk naar geuren in huis die je fijn vindt. Houd je van lavendel in je wasmiddel of vanille in je kaarsen? Dat zijn goede uitgangspunten.