Regelmatig back-uppen blijft de beste remedie om dataverlies tegen te gaan, maar een raid-opstelling kan weliswaar geen vervanging maar wel een goede aanvulling zijn om je data veiliger te bewaren. Afhankelijk van de opzet kan raid ook voor snellere gegevenstoegang zorgen. Wat is raid precies en hoe ga je ermee aan de slag?

Tip 01: Technologie

Raid staat voor ‘redundant array of independent (of: inexpensive) disks’. De technologie stamt uit de tijd dat goedkope harde schijven niet zo betrouwbaar waren. Om dataverlies tegen te gaan combineerden informatici aan de universiteit van Californië reeds in 1984 verschillende schijven tot een logische en redundante entiteit: een zogenoemde raid array. Het komt erop neer dat data op twee of meer schijven worden opgeslagen en wel op zo’n manier dat er in principe geen gegevens verloren gaan wanneer een schijf crasht. Een raid-controller of speciale software zorgt er tevens voor dat de raid-array automatisch ook wordt heropgebouwd zodra je een defecte schijf door een intact exemplaar vervangt. In de kadertekst lees je meer over enkele typische raid-opstellingen.

Raid-opstellingen

©PXimport

Tip 02: Aanpak

Wil je zelf met raid aan de slag, dan moet je over minstens twee fysieke schijven beschikken; voor meer geavanceerde raid-opstellingen (zie kadertekst) kunnen dat er zelfs drie of vier zijn. In de meeste gevallen doe je er goed aan gelijk(w)aardige schijven te gebruiken, met een vergelijkbare opslagcapaciteit en snelheid. Een ssd in combinatie met een klassieke harde schijf is geen slimme zet, omdat je op die manier de snelheid van de ssd degradeert tot die van je harde schijf. Verder heb je ook software nodig die raid-implementatie ondersteunt, of je zet een specifieke raid-controller in.

Houd er tevens rekening mee dat softwarematige raid-oplossingen vaak propriëtair zijn en dus niet compatibel met andere platformen of besturingssystemen. Dat is bijvoorbeeld het geval voor de twee methodes die we verder in dit artikel bespreken: het concept ‘dynamische schijven’ is alleen bruikbaar binnen Windows 7 of hoger, en ‘opslagruimten’ werken alleen onder Windows 8 of hoger.

Tot slot: voor je met raid aan de slag gaat doe je er goed aan eerst een volledige back-up van je systeemschijf en je data te maken.

©PXimport

©PXimport

Tip 03: Concept

We beginnen onze raid-exploratie met een geheel softwarematige oplossing die al sinds Windows 7 beschikbaar is: dynamische schijven. Mocht je met Windows 8 of 10 werken, bekijk dan zeker ook het alternatief van opslagruimten (zie tip 05 en verder).

Het concept van dynamische schijven biedt enkele voordelen ten opzichte van een standaard- of basisschijf. Zo zijn ze minder corruptiegevoelig, aangezien ze zich van een database met back-up bedienen om allerlei meta-informatie op te slaan. Ook kun je op dynamische schijven volumes creëren die verschillende fysieke schijven overspannen (spanned en striped volume) en zelfs fouttolerante volumes maken (raid 1 en raid 5). Van deze eigenschappen maken we dus dankbaar gebruik om een raid-configuratie op te zetten. We gaan ervan uit de schijven die je hiervoor gebruikt geen (belangrijke) data bevatten en dat je ze op een correcte manier aan je pc hebt gekoppeld.

Druk vervolgens op Windows-toets+R en voer het commando diskmgmt.msc uit: het venster van Schijfbeheer verschijnt en onderaan merk je de schijven op die je in een raid-array wilt opnemen.

©PXimport

Tip 04: Configuratie

Verwijder eerst de eventuele volumes op deze schijven. Dat doe je door er met de rechtermuisknop op te klikken en te kiezen voor Volume verwijderen / Ja. Besef wel dat hierdoor alle aanwezige data op die volumes worden verwijderd. Vervolgens klik je met de rechtermuisknop op een van beide niet-toegewezen ruimtes. In het contextmenu kun je nu normaliter uit drie verschillende raid(-achtige) configuraties kiezen: Nieuwe spanned volume (JBOD), Nieuw striped volume (RAID 0) en Nieuw gespiegeld volume (RAID 1). Is veiligheid voor jou van belang, kies dan bij voorkeur voor de enige echte raid-oplossing in dit trio: RAID 1. Klik op Volgende, selecteer de andere beschikbare schijf (of schijven) en bevestig (telkens) met Toevoegen. Druk op Volgende, voorzie een geschikte stationsletter, druk nogmaals op Volgende, geef het volume een gepaste naam mee, plaats eventueel een vinkje bij Snelformatteren en rond af met Volgende en met Voltooien. Je moet wel nog even bevestigen met JA om de betreffende schijven naar dynamische schijven om te laten zetten; dat is nodig om de raid-configuratie te kunnen opzetten. Even later is de raid-opstelling bruikbaar. Wil je naderhand de raid-configuratie weer weg, open dan het Schijfbeheer, klik met de rechtermuisknop op het gespiegelde volume en kies Mirror verwijderen.

©PXimport

Tip 05: Creatie

In Windows 8 heeft Microsoft het concept ‘opslagruimten’ (storage spaces) geïntroduceerd. Ook dit concept kun je als een soort softwarematige raid beschouwen. We tonen je hoe je hier in Windows 10 mee aan de slag kunt. We gaan ervan uit dat je, naast je systeemschijf met Windows, nog over (minstens) twee andere schijven beschikt. Dat kunnen beide interne of zelfs externe harde schijven of ssd’s zijn.

Druk op de Windows-toets en tik opslagruimten in, waarna je de module Opslagruimten beheren opstart. Hier kies je Een nieuwe groep en opslagruimte maken. Vervolgens plaats je een vinkje bij de stations die je aan deze groep wilt toevoegen. Let wel: wanneer je een reeds geformatteerd station aan een opslaggroep toevoegt, worden alle bestanden op dat station definitief verwijderd. Bevestig met Groep maken, voorzie een geschikte naam voor je opslaggroep en wijs een stationsletter toe. Het bestandstype laat je bij voorkeur ingesteld op NTFS.

©PXimport

Tip 06: Type

Bij Tolerantietype kun je uit twee types kiezen, althans wanneer je niet meer dan twee schijven aan de opslaggroep hebt toegevoegd: Eenvoudige opslagruimte en Mirror in twee richtingen. De eerste is eigenlijk niets anders dan raid 0 en voorziet dus niet in redundantie. Wel zet die iets betere prestaties neer en is dus vooral geschikt voor tijdelijke opslag van grote bestanden, zoals bij fotobewerking en videorendering.

Met Mirror in twee richtingen wordt eigenlijk raid 1 bedoeld, waarbij je data in principe de crash van een van beide schijven horen te overleven. Onderaan, bij Grootte (maximum), zie je af hoeveel opslagcapaciteit je overhoudt. Stel, je hebt twee schijven van elk 750 GB toegevoegd aan een groep met Mirror in twee richtingen, dan zal daar 750 GB verschijnen, met een totale ‘groepscapaciteit’ van ongeveer 1,5 TB. Bevestig je keuzes met Opslagruimte maken. Even later is de groep ook via de Verkenner beschikbaar onder de toegekende stationsletter. Voeg je minimaal drie stations toe, dan komt ook het type Pariteit naar boven. Dit is vergelijkbaar met raid 5: het type beschermt dus je gegevens door het toevoegen van pariteitsdata.

©PXimport

Tip 07: Aanpassing

Wil je naderhand een bijkomende schijf aan je opslagruimte toevoegen, dan is het een goed idee om het stationsgebruik te optimaliseren. Een gedeelte van de gegevens wordt dan naar het nieuw toegevoegde station verplaatst, zodat de groepscapaciteit optimaal wordt benut. Dit proces kun je handmatig opstarten vanuit de beheermodule voor opslagruimten, waar je Stationsgebruik optimaliseren kiest.

Een schijf uit de opslaggroep verwijderen is eveneens mogelijk. Kies dan voor Instellingen wijzigen / Fysieke stations, selecteer de gewraakte schijf en klik op Voorbereiding voor verwijdering. De gegevens worden dan naar de andere stations in de groep gekopieerd, waarna het station vrijkomt. Dit proces kan behoorlijk arbeids- en tijdsintensief zijn; je laat je pc intussen ingeschakeld.

Een complete opslaggroep verwijderen is ook mogelijk. Selecteer de groep en kies Verwijderen / Opslagruimte verwijderen, waarna je ook Groep verwijderen selecteert. Dit zorgt er wel voor dat alle data op de betreffende schijven worden gewist!

Tip 08: Interne controller

In de meeste gevallen levert een hardwarematige raid-opstelling betere prestaties dan een softwarematige opzet, maar de configuratie is doorgaans iets lastiger. We gaan hier bij wijze van voorbeeld aan de slag met een raid-controller die op een moederbord zit ingebouwd. Een nadeel van zo’n ingebouwde controller is wel dat je wellicht niet meer bij je data kunt als die controller ooit de geest geeft. Bij een externe controller daarentegen kun je vaak wel nog een identiek vervangexemplaar vinden – desnoods tweedehands – waarmee je je data alsnog weer kunt benaderen.

De werkwijze bij onze controller zal misschien niet helemaal identiek zijn aan die van je eigen controller, maar de procedure is vast wel gelijklopend. In onze testopstelling hebben we drie harde schijven aangesloten waarvan één de systeemschijf is. Die willen we echter buiten onze raid-configuratie houden. Om zeker te zijn dat er geen vergissingen gebeuren, ontkoppelen we die schijf eerst.

©PXimport

Tip 09: Creatie

De controller zit op zijn plaats en de (twee) schijven voor de raid-opstelling zijn aangekoppeld. Je kunt nu je pc opstarten, waarbij je de schermberichten goed in het oog houdt. Kort na het opstarten zul je namelijk de melding zien verschijnen dat je via het indrukken van een sneltoets – op ons testsysteem is dat Ctrl+I – het raid-configuratievenster kunt openen. Hier vind je ongetwijfeld een optie terug als Create RAID Volume. Selecteer deze optie, vul een naam voor het raid-volume in en geef aan welk raid-type je wilt. De exacte opties hangen af van het type controller en van het aantal beschikbare schijven, maar je vindt hier vast wel jbod, raid 0 en raid 1 terug. Wellicht wordt je ook nog gevraagd de gewenste schijven te selecteren. Vergeet niet dat alle eventuele data op deze schijven gewist zullen worden. Heb je je keuzes bevestigd, verlaat dan de tool en schakel het systeem uit, waarna je indien nodig je systeemschijf weer kunt aankoppelen.

©PXimport

Tip 10: Afwerking

Wanneer je je systeem opnieuw hebt opgestart, zul je de pas toegevoegde raid-opstelling wel nog even moeten initialiseren, partitioneren en formatteren voor je die daadwerkelijk kunt gebruiken. Niets nieuws onder de zon in feite, want dat geldt net zo goed voor een nieuw aangekochte schijf. Dat doe je via het Windows Schijfbeheer (druk op Windows-toets+R en voer diskmgmt.msc uit). Je merkt al meteen dat Windows je raid-opstelling als één fysieke schijf beschouwt. Klik met de rechtermuisknop onderaan links op de naam van die schijf en kies Schijf initialiseren. Bevestig met OK. Vanuit het contextmenu van de schijf selecteer je nu Nieuw eenvoudig volume. Druk op Volgende (3x), voorzie een geschikte volumenaam en rond af met Volgende en Voltooien.

Wil je achteraf de raid-opstelling toch weer kwijt, dan dien je opnieuw het configuratiescherm van je raid-controller te openen. Hier vind je vast een optie als Delete RAID Volume. Uiteraard verlies je hierdoor de data op dat volume.

©PXimport

Nas

©PXimport

Meestal is een Motorola Moto G-smartphone meer een verstandige dan een luxekeuze als je kijkt naar de prijs en de hardware, maar over het algemeen haal je een toestel in huis dat gewoon doet wat het moet doen. Geldt dat ook voor de Motorola Moto G86?

De Motorola Moto G86 valt op door zijn stevige frame en verfijnde afwerking die doet denken aan duurdere modellen. De cameramodule loopt naadloos over in de achterkant, die beschikbaar is in opvallende Pantone-kleuren en afwerkingen zoals vegan leer. Met een gewicht van 185 gram en een dikte van 7,8 millimeter ligt de telefoon compact en comfortabel in de hand. Bijzonder in deze prijsklasse is de robuuste bouwkwaliteit met IP69K- en MIL-STD-810H-certificering, een niveau van duurzaamheid dat je normaal alleen bij veel duurdere toestellen ziet.

Het display is het sterkste wapen van de Moto G86. Het 6,67-inch oledscherm biedt een scherpe resolutie en een verversingssnelheid van 120 Hz, goed voor een levendige kijkervaring. Met een piekhelderheid tot 4500 nits haalt het scherm een vlaggenschipniveau en de bescherming door Gorilla Glass is een fijne extra. Een permanent always-on display ontbreekt echter, al biedt Motorola met de slaapdisplayfunctie, die oplicht bij aanraking of beweging, een aardig alternatief.

©Wesley Akkerman

Stabiel en nauwelijks verlies

De smartphone draait op de Mediatek Dimensity 7300, een moderne octacore-processor die in de praktijk zorgt voor vlotte prestaties bij alledaagse taken. Navigeren door menu's, scrollen op webpagina's en het openen van apps gaat soepel, waarbij het 120Hz-scherm goed tot zijn recht komt. De koeling is een sterk punt: de prestaties blijven stabiel en de telefoon verliest nauwelijks snelheid, zelfs bij zware belasting. Alleen tijdens lange gamesessies worden de grenzen merkbaar.

Voor gaming zijn de prestaties degelijk. Simpele titels draaien zonder moeite en sommige spellen ondersteunen tot 90 frames per seconde. Bij grafisch zwaardere games moet je de instellingen vaak iets terugschroeven. Qua geheugen zit je ruim: er zijn varianten met 12 GB werkgeheugen en 512 GB opslag, uitbreidbaar via microSD. Daarnaast kun je tot 16 GB opslag inzetten als virtueel werkgeheugen, al is dat een functie die ook veel andere budgetmodellen bieden.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Gaat lekker lang mee

De batterijduur van de Motorola Moto G86 is indrukwekkend, al haalt hij niet het niveau van de G86 Power, die volledig op uithoudingsvermogen is gericht. Met een accu van ruim 5000 mAh kom je bij normaal gebruik echter gemakkelijk twee dagen vooruit op één lading. Opladen gaat met 33W TurboPower: in een halfuur zit de accu alweer bijna voor de helft vol. Een oplader moet je wel zelf regelen, zoals de EU voorschrijft. Draadloos opladen is geen optie, maar dat is in deze prijsklasse geen gemis.

De Moto G86 draait op Android 15 met Motorola's eigen Hello UI daarbovenop. Deze interface voelt snel en strak aan en blijft dicht bij de standaard Android-ervaring. De skin zelf is sober, maar de telefoon wordt wel geleverd met flink wat voorgeïnstalleerde apps en games. Die kun je gelukkig eenvoudig verwijderen. Positief is het updatebeleid: drie grote Android-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates zorgen ervoor dat de G86 een toekomstbestendige keuze is.

Voor alledaags gebruik

De smartphone heeft een veelzijdig camerasysteem met een stabiele hoofdcamera van 50 megapixel, een 8MP-ultragroothoeklens en een 32MP-selfiecamera. Zowel de voor- als de achtercamera filmt in 4K met 30 frames per seconde. De camera-app is gebruiksvriendelijk, snel en opent vrijwel zonder vertraging. Motorola voegde bovendien creatieve modi toe, zoals Portret, Macro, Nachtzicht en Pro, waardoor je zonder veel moeite uiteenlopende foto's kunt maken.

In de praktijk zijn de resultaten wisselend. Overdag presteert de hoofdcamera uitstekend met scherpe beelden en natuurlijke kleuren. Vooral de Portret- en Macromodus vallen positief op. In het donker laat de camera echter steken vallen: foto's verliezen snel detail en tonen een hoop ruis. Voor dagelijks gebruik is de kwaliteit prima, maar concurrenten in dezelfde prijsklasse doen het vooral bij weinig licht beter.

Motorola Moto G86 kopen?

De Motorola Moto G86 is zo'n telefoon waar je eigenlijk weinig verkeerd mee kunt doen. In het dagelijks gebruik voelt hij betrouwbaar en degelijk aan, en op sommige punten verrast hij zelfs. De stevige bouw met IP69K-certificering, het vloeiende 120Hz-oledscherm en de batterij die zonder moeite twee dagen meegaat geven de G86 een premium gevoel dat je normaal gesproken pas bij duurdere modellen tegenkomt.

Natuurlijk zijn er ook minpunten. De camera stelt in het donker wat teleur, voor zware games is hij niet echt geschikt en je moet door wat bloatware heen prikken. Maar die dingen vallen in het niet bij de sterke basis. De prestaties zijn stabiel en het updatebeleid met vier jaar beveiligingsupdates geeft vertrouwen voor de toekomst. Al met al is de Moto G86 gewoon een slimme, complete keuze.

Veel mensen gebruiken WhatsApp dagelijks, met als gevolg dat hun inbox vol chats steeds onoverzichtelijker wordt. Daarom heeft WhatsApp handige filters toegevoegd – en het mooie is dat je deze ook zelf kunt maken.

Lees ook: Ken je deze 8 handigheidjes in WhatsApp al?

Standaardfilters

Sinds enige tijd is het mogelijk om de chats in WhatsApp te filteren. Wanneer je de inbox bekijkt (zowel op je smartphone als op een desktop) veeg je naar beneden tot je de filters ziet. Bovenaan staan de filters met namen als: Alle, Ongelezen, Favorieten en Groepen. De twee eerste filters spreken voor zichzelf. Het filter Favorieten zorgt ervoor dat je de chatgesprekken krijgt te zien van personen of groepen die je als favoriet hebt gemarkeerd. Wil je uitsluitend de groepen zien waarmee je communiceert, dan tik of klik je op Groepen en dan kom je bij de groeps-chats. Om terug te keren bij alle chats tik je op Alle.

Nieuwe filterlijsten maken

Je kunt ook zelf chatfilters toevoegen. Stel dat je snel alle chatgesprekken met alle familieleden wilt zien. Tik dan rechts naast de bestaande filters op het plusteken; je komt dan in het scherm Nieuwe lijst. Elke lijst die je samenstelt wordt een filter bovenaan in het tabblad Chats. Geef deze lijst een naam, bijvoorbeeld Familie, en tik op het plusteken in het vak Mensen of groepen toevoegen. Vervolgens krijg je eerst de lijst van de meest gebruikte chatcontacten te zien. Daaronder volgt de volledige lijst contacten, waar je de personen en groepen selecteert die je aan deze lijst wilt toevoegen. Ben je klaar, dan tik je op Voeg toe en dan op Gereed. De nieuwe lijst is klaar voor gebruik en vanaf nu zal het filter zichtbaar zijn.

Filterlijsten bewerken

Iedere filterlijst kun je achteraf nog  bewerken. Houd je vinger op de naam van de filterlijst tot je een schermpje ziet met drie opdrachten: Bewerk, Verwijder, Rangschik de lijsten opnieuw. Kies je Bewerken, de knop met het pennetje, dan kun je mensen toevoegen en verwijderen. Met het pictogram van het vuilnisbakje verwijder je de filterlijst. De laatste optie dient om de volgorde van de lijsten aan te passen. Je kunt dan de filterlijsten omhoog of omlaag slepen en zo verplaatsen in de weergave.