De rappe daling aan inkomsten via online advertenties blijft doorzetten, waardoor websites telkens meer genoodzaakt worden naar alternatieven te zoeken. Zie daar het fenomeen cryptojacking. Een cryptominer op websites, is dat nu een goed idee?

Het is moeilijk te zeggen hoeveel websites op dit moment gebruikmaken van cryptojacking als extra inkomstenbron, omdat zulke scripts op verschillende manieren kunnen worden gevonden. In november berekende de Nederlandse beveiligingsonderzoeker Willem de Groot dat bijna 2.500 websites CoinHive gebruikten, maar een maand later kwam Symantec in een rapport uit op meer dan 30.000 websites. Wat in elk geval duidelijk is: het aantal cryptojackende websites groeit maandelijks met duizenden.

Met cryptomijnen investeren websites zelf geen geld in cryptomunten, maar creëren ze die zelf. In het kort komt het erop neer dat cryptogeld, zoals de bitcoin, ethereum of een van de vele alternatieve munten (altcoins), moet worden ‘gemijnd’. Dat gebeurt door het oplossen van puzzels; hoe meer en hoe sneller een computer puzzels oplost, des te meer munten worden er gemijnd. In het begin zijn dat simpele puzzels, die door praktisch elke computer kunnen worden opgelost, maar hoe meer munten er worden gemijnd, hoe moeilijker de puzzels worden. Na een tijdje zijn de puzzels zo ingewikkeld dat ze onmogelijk nog op te lossen zijn en de volledige voorraad van de cryptomunt dus beschikbaar is.

Voor veel moderne nieuwe munten is het nog steeds erg simpel om te mijnen, omdat de puzzels nog makkelijk op te lossen zijn. Dit in tegenstelling tot de bitcoin, waarbij dat mijnen alleen nog maar kan worden uitgevoerd door professionals die server farms dagelijks duizenden kilowatts laten opstoken. Met altcoins is dat mijnen veel minder intensief, maar nog steeds is het slim om dat via een netwerk van andere computers te doen. Met cryptojacking worden de computers van andere gebruikers ingezet om collectief munten te mijnen. Door die computers allemaal los van elkaar de puzzels te laten oplossen en de resultaten via één script samen te brengen, kunnen websitebeheerders munten mijnen zonder hun eigen computers constant te moeten belasten.

Bitcoin? Monero!

De bitcoin is inmiddels te zwaar voor cryptojacking, maar er is één munt die wél geschikt is voor het proces: de Monero. Dat is een relatief nieuwe munt die in 2014 werd opgezet als privacy-vriendelijk alternatief voor de bitcoin. Hoewel alle cryptomunten over het algemeen relatief anoniem zijn, is het bij de bitcoin nog steeds mogelijk de identiteit van de gebruiker te achterhalen. Dat moet met de Monero een stuk moeilijker zijn, waardoor de munt erg populair is voor illegale handel in kinderporno of drugs op het darkweb.

De Monero heeft echter ook andere voordelen. De valuta maakt gebruik van het Cryptonight-algoritme, dat is ontwikkeld om op normale cpu’s te draaien, terwijl het mijnen van bitcoin vooral interessant wordt bij het gebruik van speciale high-end-gpu’s. Dat betekent overigens wel een significant lagere snelheid. Cryptonight mijnt met een snelheid van 90 hashes per seconde. Ter vergelijking: bij de bitcoin gaat het inmiddels om triljoenen hashes per seconde ... Het belangrijkste verschil is natuurlijk wel dat de Monero nog een relatief nieuwe munt is.

Met het mijnen van de munten zelf ga je dan ook niet rijk worden, maar van de waardestijging misschien wel. De opkomst van ‘cryptocurrency mining’ is een-op-een te verklaren door de gigantische populariteit van de bitcoin. De digitale munt is sinds 2012 gigantisch in waarde gestegen, maar is vooral sinds medio 2016 een duizelingwekkend hoog bedrag waard geworden. In november vorig jaar bereikte de munt de magische grens van 10.000 dollar, eind dat jaar werd de 20.000 aangetikt. Wie bitcoins heeft, wordt daar rijk mee – of dat nu linksom is of rechtsom.

©PXimport

Er is veel te zeggen over de volatiliteit van de munt (de waarde kan per etmaal soms wel 25 procent schommelen) en het praktisch nut ontbreekt nog steeds – je kunt op maar weinig plekken met bitcoins betalen. En omdat een pizza die je vandaag koopt morgen wel 100 euro kan kosten, houden veel gebruikers hun bitcoins veilig bij zich. Ook een groeiend probleem: het energieverbruik van de munt. Eén transactie kost inmiddels zo veel stroom als een klein land in een jaar verbruikt.

Veel altcoins springen daarom nu in het gat dat door de nadelen van de bitcoin wordt veroorzaakt. Nieuwe munten zijn vaak energiezuiniger, schaalbaarder en anoniemer. Sommige floppen en stijgen amper in waarde, maar voor andere munten blijkt zowaar een praktisch nut te bestaan (zoals darkweb-aankopen met Monero), en dat zorgt voor een stijgende waarde. De munt, die heel 2014 niet meer waard was dan zo’n 80 cent, bereikte eind vorig jaar een waarde van 320 dollar per stuk: een stijging van meer dan 2.500 procent – dat is zelfs méér dan de bitcoin.

Coinhive als basis

De stijgende waarde en de lage drempel maken van de Monero een interessante munt die je via een simpel stukje javascript kunt mijnen. Centraal in de gigantische stijging van cryptojacking is een blokje code genaamd CoinHive. De regels javascript zijn te vinden op een overzichtelijke pagina en zijn gemakkelijk in elke website te implementeren. Dat werkt zo goed dat inmiddels duizenden websites het script hebben opgenomen.

Om het hele proces nóg eenvoudiger te maken heeft een enthousiaste ontwikkelaar het CoinHive-script omgebouwd tot een WordPress-plugin, zodat iedereen die een simpele WordPress-site heeft en weinig van code weet de nieuwe methode kan toepassen.

©PXimport

Het is opvallend dat het CoinHive-script de belangrijkste en meest gebruikte methode is om cryptomunten te mijnen, maar ook gevaarlijk. Omdat er gebruik wordt gemaakt van slechts één script, is er ook één single point of failure, en dat werd in oktober vorig jaar voor het eerst uitgebuit toen CoinHive werd gehackt. Aanvallers wisten de dns-records van CoinHive te hacken en zo korte tijd alle mijnoperaties door te sturen naar één specifiek adres.

Het is niet precies bekend hoelang die aanval duurde en hoeveel Monero’s er in die periode zijn gemijnd, maar gezien het stijgende aantal websites dat van CoinHive gebruikmaakt, is het steeds interessanter om een dergelijke hack uit te voeren.

Bezwaren

Het probleem is nu nog te overzien, al is nu al wel duidelijk dat steeds meer (grote) websites en diensten gebruik beginnen te maken van deze alternatieve inkomstenbron. Het zijn bovendien niet alleen websites die cryptomijnen. Onlangs bleek dat enkele Argentijnse vestigingen van Starbucks de methode inzetten via hun gratis wifi-netwerk. Gasten die gebruikmaakten van het netwerk mijnden in de wachttijd van tien seconden een kleine hoeveelheid aan Monero’s. Opvallend is dat het niet eens Starbucks’ intentie was om cryptomunten te mijnen. Het bedrijf besteedt het wifi-beheer namelijk uit aan een externe partij, die de scripts inmiddels heeft uitgeschakeld.

Dat laatste komt steeds vaker voor: hackers weten het CoinHive-script te implementeren op externe websites om op die manier munten te mijnen, maar in veel gevallen wordt CoinHive ook op minder illegale, maar desondanks onethische manieren ingezet. Dat kan via advertentiescripts of door de code mee te leveren in legitieme software – bijvoorbeeld als alternatief voor een toolbar, zoals je dat vroeger zag. Ook gebeurt het dat het CoinHive-script in widgets op mobiele telefoons wordt gebruikt.

Bij een wifi-netwerk in een zaak waar je ook al betaalt voor je koffie zijn de ethische bezwaren van een cryptomijner snel te zien, maar op veel commerciële websites die informatie gratis aanbieden is dat een ander verhaal. Daar beseffen steeds meer gebruikers weliswaar dat alleen een advertentiemodel niet houdbaar is, maar tegelijk doen maar weinig bezoekers iets om daarmee te helpen. Veel beveiligingsonderzoekers classificeren cryptomijners nu al als ‘malware’, maar veel gebruikers lijken dat anders te zien.

Toen The Pirate Bay werd ‘betrapt’ op het gebruik van dergelijke scripts, biechtten de admins dat op in een korte blogpost, maar vroegen daarbij wel aan de gebruikers wat zij van het idee vonden. Uit de reacties op de blogpost is op te maken dat vrijwel iedere gebruiker het een goed idee vindt. “We hebben er geen probleem mee om een paar cpu-processen te delen na alles wat The Pirate Bay voor ons heeft gedaan”, schrijft een reageerder. Daarbij moet wel worden opgemerkt dat torrent-gebruikers (en zeker degenen die een account hebben bij The Pirate Bay én het blog lezen) over het algemeen wel wat technischer onderlegd zijn en bovendien ook wat rebels.

Zelf kiezen

Ook op Reddit zijn de reacties grotendeels positief, al wordt vaak genoemd dat het dan zou moeten gaan om een opt-in- of opt-out-model, waarbij de gebruiker de keuze krijgt voorgelegd. “Ik heb er geen probleem mee om dit als alternatief voor ads te gebruiken, als dat betekent dat ik daarmee minder opdringerige advertenties te zien krijg”, schrijft een gebruiker.

Sommige beveiligingsbedrijven die schrijven over het probleem noemen een ander probleem: degradatie van hardware. Door een cpu lange tijd op volledige snelheid te laten draaien, ontstaat er sneller gebruiksschade aan de chip of aan het moederbord, en is dat dus sneller aan vervanging toe. Hoe groot de impact daarvan is, is echter moeilijk te zeggen, zeker omdat niet te voorspellen is hoe groot de impact nog gaat worden.

Het probleem ligt dan ook vooral in de toekomst, als de methode populairder wordt en meer websites ervan gebruikmaken. Wat gebeurt er dan? Het CoinHive-script houdt daar rekening mee door het mijnen te verdelen over verschillende websites wanneer het script daar actief is, maar dat houdt ook weer in dat er nóg minder munten worden gemijnd … en dat zijn er al niet heel veel. Het is dan ook moeilijk te voorspellen hoe schaalbaar cryptojacking is en of er een moment komt dat het model niet meer houdbaar is.

Cryptomining blokkeren

In principe is het niet moeilijk om cryptomining tegen te houden. Veel adblock-ontwikkelaars hebben hun software al een update gegeven, zodat dergelijke scripts worden onderschept. Ook add-ons en plug-ins als NoScript zijn handig, omdat die javascript-code standaard al tegenhouden. Een van de adblockers die het hardst tegen cryptomining ingaat is Adguard. Het bedrijf paste al in september zijn code aan om mijn-scripts te blokkeren en schrijft veel blogs tegen cryptojacking, maar ook bekendere adblockers als uBlock Origin en AdBlock Plus hebben inmiddels bescherming tegen cryptojacking ingebouwd.

Het zijn overigens niet alleen adblockers die cryptomining proberen te stoppen. Ook antivirussoftware treedt er harder tegenop: de populaire virusscanner MalwareBytes houdt dergelijke scripts tegen. Maar, vertelt directeur Adam Kujawa in een interview aan Wired, dat komt voornamelijk omdat de techniek nog zo nieuw is. “Ik denk dat het concept achter script-based mijnen een goed idee is. Het kan een goede vervanging worden voor advertentie-inkomsten. Maar op dit moment is er geen opt-in of opt-out en vraagt het veel van de hardware van gebruikers. Daarom blokkeren we het nu.”

Door de opkomende populariteit van cryptomunten, en dan met name het feit dat het steeds makkelijker wordt nieuwe munten op te zetten, lijkt cryptojacking voor websitebeheerders én gebruikers een goed alternatief voor advertenties. Maar dat zou weleens kunnen veranderen als in de toekomst veel meer websites van de methode gebruikmaken.

Wie deze Black Friday zijn woonkamer wil omtoveren tot een thuisbioscoop, treft het: 2025 is een ongekend sterk jaar voor soundbar-deals. Topmodellen van JBL, LG, Sonos, Samsung én Sony zijn tot de laagste prijs ooit gedaald en behoren bovendien tot de beste systemen van dit moment.

In dit artikel lees je precies welke vijf soundbars er écht bovenuit steken en waarom deze aanbiedingen zo interessant zijn. Je krijgt per model een uitgebreid beeld van de mogelijkheden, de geluidskwaliteit en natuurlijk de actuele Black Friday-prijs. Zo kies je gegarandeerd de soundbar die perfect past bij jouw ruimte, tv en luisterstijl.

LET OP: PRIJZEN KUNNEN DE KOMENDE DAGEN SCHOMMELEN (EN NÓG LAGER UITPAKKEN)!

©JBL

JBL Bar 800 MK2: krachtige surround, afneembare speakers

De JBL Bar 800 MK2 is afgeprijsd tot de laagste prijs ooit en dat maakt de soundbar meteen een van de spannendste Black Friday-aanbiedingen. Deze 7.1-opstelling combineert veelzijdigheid met brute kracht: in totaal 780 watt, een 10-inch subwoofer en twee volledig draadloze, afneembare surroundspeakers. Dankzij Virtual Dolby Atmos en MultiBeam 3.0 vult het systeem de hele kamer met hoogte-effecten en breed uitgespreide details. De soundbar detecteert en versterkt subtiele elementen zoals voetstappen of het ritselen van kleding, terwijl PureVoice 2.0 ervoor zorgt dat dialogen helder blijven, zelfs in actiescènes. Je sluit de bar met één HDMI-kabel aan op je tv en streamt via wifi, AirPlay 2 of Google Cast. De JBL ONE-app helpt bij de installatie en kamerkalibratie, waardoor je in een paar minuten een perfect gebalanceerde set hebt. Voor ongeveer 798 euro is dit een van de meest complete systemen in zijn prijsklasse.

©LG

LG DSC9S: premium-upgrade voor de OLED C-serie

De LG DSC9S maakt deze Black Friday vooral indruk dankzij zijn scherpe prijs van rond de 399 euro, zeker gezien het feit dat deze soundbar is ontworpen als perfecte match met LG’s OLED C-serie. De 3.1.3-configuratie levert drie opwaarts gerichte speakers, waardoor Dolby Atmos-effecten realistisch boven je worden geplaatst. De soundbar werkt naadloos samen met compatible LG-tv’s via WOW Orchestra, waarbij de tv-speakers én soundbar volledig synchroon worden aangestuurd. De draadloze subwoofer zorgt voor stevige baslagen en wie later wil uitbreiden, kan een rear-kit koppelen voor nóg meer surround. Dankzij wifi, AI-Sound Pro, uitgebreide instellingen in het tv-menu en een strakke Synergy-bracket is dit pakket zowel technisch als visueel een prachtige aanvulling op een moderne woonkamer.

©Sonos

Sonos Arc Ultra: premium 9.1.4-geluid voor een scherpe prijs

Dat Sonos dit jaar een Black Friday-knaller neerzet, is bijzonder. De Arc Ultra is een ultramoderne soundbar die voor zo'n 799 euro een verrassend complete 9.1.4-ervaring biedt. Met 14 afzonderlijke drivers, een dual-membraan woofer en slim geplaatste side- en upfiring-speakers creëert de Arc Ultra een meeslepend Atmos-geluid dat je van alle kanten omringt. De nieuwe Sound Motion-technologie zorgt voor diepere bassen dan eerdere modellen, terwijl Trueplay automatisch de akoestiek van je kamer optimaliseert. Je streamt muziek via AirPlay 2, de Sonos-app of talloze andere diensten en kunt moeiteloos uitbreiden met extra subs of rear-speakers. Voor wie audiofiel niveau wil zonder losse versterker of complexe bekabeling, is dit waarschijnlijk de smaakmaker van dit jaar.

©Samsung

Samsung HW-Q990D: de absolute surround-koning

De Samsung HW-Q990D blijft een van de meest indrukwekkende all-in-one-surroundsystemen die je kunt kopen. De 11.1.4-opstelling met 22 speakers vult de kamer met een gigantische geluidskoepel, compleet met draadloze rear-speakers en een subwoofer die je letterlijk voelt. Samsung’s Q-Symphony werkt perfect samen met nieuwe Samsung-tv’s, waarbij tv-speakers en soundbar een hybride systeem vormen dat nog voller klinkt. De automatische kalibratie via SpaceFit Sound zorgt ervoor dat het systeem precies wordt afgestemd op jouw ruimte, terwijl draadloze Dolby Atmos het kabelgeweld beperkt. Met een Black Friday-prijs van ongeveer 712 euro blijft dit systeem de onbetwiste keuze voor mensen die zonder moeite een complete bioscoopervaring willen.

©Sony

Sony Bravia Theatre System 6: eenvoud met écht 5.1.2-geluid

Het Sony Bravia Theatre System 6 is een ideale keuze voor wie wél surround wil, maar geen losse componenten of ingewikkelde installatie. De 5.1.2-set levert 1000 watt vermogen, echte rear-speakers en een draadloze subwoofer, waardoor je een stevige, dynamische bas en een overtuigend geluidsbeeld krijgt. Sony’s Vertical Surround Engine en S-Force Pro zorgen voor hoogte-effecten en breed uitgesmeerd geluid, zelfs zonder extra speakers aan het plafond. De dialogen blijven helder door de geïntegreerde centerspeaker, terwijl je alles bedient via de Sony Bravia-app. Voor zo'n 479 euro is dit een heel complete set voor films en series, die qua prijs-kwaliteitverhouding deze Black Friday bijzonder goed scoort.

TP-Link breidt zijn Tapo-assortiment uit met de P410M, een slimme wifi-stekker die geschikt is voor gebruik buitenshuis. De stekker is weerbestendig en maakt het mogelijk om tuinverlichting, terrasverwarmers of kerstverlichting eenvoudig te bedienen via een app of spraakassistent.

De Tapo P410M ondersteunt het smart home-protocol Matter en is daardoor te gebruiken binnen uiteenlopende ecosystemen van onder meer Apple, Google en Amazon. Via de Tapo-app kunnen gebruikers schema's instellen, de stekker laten schakelen bij zonsondergang of doen alsof er iemand thuis is met de afwezigheidsmodus. De stekker kan ook samenwerken met andere Tapo-apparaten, zoals bewegingssensoren of beveiligingscamera's.

Een opvallende functie is nuldoorgangsdetectie. Daarbij schakelt de stekker alleen op het moment dat er geen spanning op de stroomdraad staat, wat vonkvorming voorkomt bij het aan- of uitzetten van apparaten met een hoog stroomverbruik. Dit moet de levensduur van de schakelaar verlengen.

©TP-Link Tapo

De ingebouwde energiemonitor houdt het stroomverbruik bij en kan worden ingezet voor slimme automatiseringen. Zo kan bijvoorbeeld via een spraakassistent worden gemeld wanneer een wasmachine klaar is, of kan een oplader automatisch worden uitgeschakeld zodra een fietsaccu vol is. Ook kan de P410M de energiestroom meten van kleine zonnepaneelinstallaties, zoals op een balkon.

De Tapo P410M heeft een IP54-certificering en is daardoor spatwaterdicht. Hij functioneert bij temperaturen van -20 tot +50 graden Celsius en heeft een zelfsluitende klep om de aansluiting te beschermen tegen stof en vocht.

De TP-Link Tapo P410M is per direct verkrijgbaar voor een adviesprijs van 31,99 euro.