Column: Openheid als wapen tegen duistere zaken
Al maanden zijn politici aan het schreeuwen om maatregelen tegen spionage. Onzekerheid van schimmige praktijken maakt mensen onzeker. De remedie is simpel en doeltreffend, maar wel veel werk: transparantie.
De verontwaardiging was groot toen bleek dat medewerkers van ASML bedrijfsgeheimen hadden gestolen voor economische spionage. Uit het parlement kwam meteen de roep op een verbod op Huawei. Als door een wesp gestoken reageerde de topman van ASML met de boodschap dat hij de spionage juist toeschreef aan het Zuid-Koreaanse Samsung. Huawei is voor de omzet van ASML zeer belangrijk en eerder vriend dan vijand.
Dossiervorming
Inmiddels zijn politici zo geprogrammeerd dat spionage gelijk staat aan China of Rusland. Na alle Amerikaanse retoriek is Huawei gebombardeerd tot de ultieme zondebok. We moeten de Amerikanen maar op hun blauwe ogen geloven, want bewijs wordt niet geleverd. Daarom blijven we hangen bij beeldvorming als ‘slecht’ en ‘gevaarlijk’ en andere termen die een president in 280 karakters kan Twitteren.
Kijken we wel naar de inhoud, dan is het beeld diffuus. De Verenigde Staten blijken dan zelf wereldkampioen spioneren te zijn. Microsoft, Facebook, Google, Amazon en velen anderen werden tegen wil en dank ingezet om NSA-systemen, zoals ‘Prism’, mogelijk te maken. China voert aanvallen uit op bijvoorbeeld Asus en Netsarang om te spioneren. De AIVD breekt in bij Russische inlichtingendiensten, die op hun beurt bij ons losgaan. Kortom, iedereen kan Trojaanse paarden in soft- en hardware leveren.
Transparantie
De manier om het succes van een Trojaans paard te verminderen, is het paard van binnen bekijken. Bij software is dat kijken naar de procedures in bedrijven en de software die wordt geleverd. Weet wat je in huis haalt, wie wat levert en hoe die organisaties functioneren. Daarvoor is het wel nodig dat wij heldere criteria hebben hoe we toetsen, zodat we niet op basis van willekeur opereren. Het grote voordeel van open-sourcesoftware is dat we exact kunnen toetsen wat er in de programmatuur zit. Na jarenlang de neus daarvoor ophalen en niet toetsen, zullen we dat wel moeten gaan doen om de kans op spionage te verminderen.
Als je kijkend naar feiten tot de conclusie komt dat een leverancier een verhoogd risico vormt, is het prima. Maar dat betreft zeker niet alleen Chinese bedrijven die overheden helpen spioneren. Ook Amerikaanse firma’s die tegen alle beloftes in gesprekken afluisteren, heimelijk microfoontjes in apparatuur inbouwen of toetsaanslagen op computers bijhouden. In het licht van goede dossiervorming en transparantie blijken zelfs Nederlandse beveiligingsbedrijven een spionagerisico te vormen.
