Heel wat audio- en videobestanden zijn gecomprimeerd. Dat is vaak ook nodig, want anders zit je met overweldigend grote bestanden opgescheept. Het kan voorkomen dat je de juiste codecs installeren moet, om ze te kunnen afspelen. We leggen hier uit hoe dat zit.

Compressie gebeurt met behulp van speciale software, codecs genoemd. Die term komt volgens sommigen van compressie-decompressie, en volgens anderen van codering-decodering. Bekende ‘lossy’ audiocodecs (hierbij gaat de kwaliteit van het geluid iets omlaag) zijn bijvoorbeeld mp3, wma, ogg en aac. Er bestaat ook zoiets als ‘losless’, dus verliesloze compressie, zoals flac, alac en ape, en er zijn zelfs codecs die helemaal niet comprimeren, zoals pcm in wav-bestanden.

Ook bij video bestaan er zowel verliesgevende als verliesloze codecs: een uitgebreid overzicht van alle codecs vind je op Wikipedia. Om een audio- of videobestand af te kunnen spelen dient je mediaspeler wel met de gebruikte codecs overweg te kunnen. De gratis opensource-mediaplayer VLC-player staat erom bekend een rijkgevuld arsenaal aan codecs te hebben ingebouwd. Windows Media Player is wat dat betreft minder goed voorzien.

Welke codec?

Het gratis MediaInfo kan je vertellen welke codecs een audio- of videobestand precies bevat. Na een eenmalige installatie, waarbij je een vinkje plaatst bij Shell-extensie […], volstaat het voortaan om met de rechtermuisknop op het mediabestand te klikken en MediaInfo te selecteren om alle informatie te zien.

©PXimport

Audiocompressie

Wanneer multimediabestanden gecomprimeerd worden, dan is het wellicht niet zo erg als die daardoor iets aan kwaliteit inboeten: met enkele bescheiden artefacten in video of een iets minder vol geluid valt nog wel te leven. Bepaalde informatie wordt weggelaten - die trouwens vervolgens ook niet meer terug te halen is -, en dat impliceert altijd wel een zeker kwaliteitsverlies.

Om dat verlies aan kwaliteit zoveel mogelijk te beperken laten codecs doorgaans vooral de frequenties weg die het menselijke oor toch niet kan opvangen (psychoakoestiek). Hieronder vind je een audiotest die dat mooi illustreert, met geluid tussen 20 Hz en 20 kHz.

Komt daarbij dat geluiden met een hoge frequentie (15 kHz en hoger) vaak lastig te horen zijn wanneer ze vergezeld gaan van luidere geluiden met een lagere frequentie. Codecs maken in dit geval vaak gebruik van ‘masking’ (maskeren) door het geluid met de hoge frequentie slim weg te laten.

Bij The Ghost In The MP3 vind je de testresultaten van een interessante studie. Je treft hier onder meer een audiosample aan van “Tom’s Diner” (Suzanne Vega) met de geluiden die door een 128 kbps-mp3-bestand werden weggefilterd (zie example 8) uit het ongecomprimeerde origineel (zie example 6).

Codecpack installeren

We zeiden het al: je mediaspeler of apparaat moet met de gebruikte codecs overweg kunnen om de audio of video af te kunnen spelen. Soms kan een update van de software of firmware soelaas brengen, of je installeert de benodigde codecs met behulp van een codecpack, zoals K-Lite. Op Codec Guide zie je wat de diverse versies (Basic, Standard, Full, Mega) van K-Lite precies bevatten; je beslist zelf welke decoders je mee installeert.

Houd er wel rekening mee dat VLC Player niet overweg kan met dit codec-pack; eventueel kies je dan voor de Standard-editie die een geschikte speler (MPC-HC) meelevert. Lukt het je maar niet om een video of audio aan de praat te krijgen, dan is er altijd nog de mogelijkheid om een mediabestand te converteren of te transcoderen. Anders gezegd: andere codec(s) gebruiken en/of omzetten naar een ander containerformaat (lees: met een andere bestandsextensie).

Video converteren met Handbrake

Wat gratis videotranscoders betreft, komt Handbrake in het vizier. Het gaat om advertentievrije, opensource-freeware met heel wat gedetailleerde opties. De tool is zowel beschikbaar voor Windows (64 bit), macOS als Linux, maar is niet de snelste in de klas.

©PXimport

Bij het opstarten kun je kiezen tussen een complete Folder of een enkele File. Je kunt uit talrijke ‘presets’ kiezen, maar je kunt ook zelf alle parameters instellen. Op het tabblad Summary stelt je het gewenste Format alias de container in (MKV of MP4), waarna je op het tabblad Video en Audio respectievelijk de video- en audiocodecs aanduidt. Afhankelijk van je keuze vind je hier nog bijkomende opties terug als Framerate (FPS), Quality en Avg bitrate. Je krijgt bijkomende feedback wanneer je de muisaanwijzer even boven zo’n optie houdt.

Klik Preview, Live Preview om het resultaat (na de voorlopige transcodering) op basis van je instellingen te bekijken en te beluisteren. Via Browse leg je de doellocatie vast en met Start Encode start je de definitieve (trans)codering.

Audio converteren metVSDC Free Audio Converter

Ook voor audiobestanden bestaan tenslotte heel wat converters. Eén van de betere, gratis tools is VSCD Free Audio Converter. Let er wel op dat je tijdens de installatie geen ongewenste extra’s installeert.

Je haalt eerst alle gewenste audiobestanden op, je legt de doellocatie vast en vervolgens geef je het beoogde audioformaat aan: mp3, wma, aac, m4a, amr, ogg, au, aiff of wav – keuze genoeg dus. Er komen nu automatisch een aantal profielen (presets) beschikbaar met kwaliteitsindicaties als Highest, High, Normal, Least en Mobile. 

Je hoeft deze echter niet te gebruiken; via de knop Edit profiles kunt je je eigen profielen toevoegen gebaseerd op allerlei opties, zoals Audio bitrate, Frequency en Channels. Heb je eenmaal het gewenste profiel gekozen, dan start je de conversie door op Convert files te klikken.

©PXimport

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.

Een apparaat op afstand bedienen hoeft geen geld te kosten en is verrassend eenvoudig. Of je nu bestanden wilt openen, technische problemen wilt oplossen of meerdere toestellen wilt beheren: met Chrome Remote Desktop kan het allemaal, gratis en zonder gedoe.

De helper begint

Een groot voordeel van Chrome Remote Desktop is de brede compatibiliteit: het werkt met Windows, macOS, Linux en ChromeOS. Bovendien is het veilig – verbindingen worden versleuteld – en je hebt alleen een Chrome-browser nodig. We beginnen aan de kant van degene die op afstand toegang wilt tot een andere computer, degene die ondersteuning biedt vanaf computer A. Op computer A opent de gebruiker Chrome en surft naar https://remotedesktop.google.com. Daar verschijnen twee opties: Dit scherm delen en Verbinding maken met een andere computer. Omdat computer A support wil geven aan een extern apparaat, kiest de gebruiker voor de tweede optie. In dat scherm verschijnt een veld om een toegangscode in te geven, de code volgt zo meteen.

Acties voor de hulpvrager

Op computer B, de computer die toegang zal verlenen, moet de gebruiker ook in Chrome surfen naar dezelfde website. Daar kiest hij voor de optie Dit scherm delen. Voordat dat mogelijk is, moet Chrome Remote Desktop eerst worden gedownload en geïnstalleerd. De gebruiker klikt daarvoor op de ronde blauwe knop met het witte downloadpijltje. Hiermee wordt een Chrome-extensie geïnstalleerd. Na de installatie verschijnt in het vak Dit scherm delen een blauwe knop met de tekst Code genereren. Wanneer de gebruiker daarop klikt, wordt een toegangscode van 12 cijfers aangemaakt. Die code geeft hij of zij door aan gebruiker A.

Scherm delen

Op computer A geeft de gebruiker de code op in Chrome Remote Desktop. Vervolgens wacht hij tot gebruiker B bevestigt dat A toegang mag krijgen tot zijn scherm. Zodra dat is gebeurd, verschijnt het volledige bureaublad van computer B in een nieuw Chrome-venster op computer A. Door dit venster schermvullend weer te geven, kan A probleemloos handelingen uitvoeren op de pc van B. Voor de veiligheid beschikken beide gebruikers over een knop om de sessie op elk moment te beëindigen. Uiteraard is een stabiele internetverbinding noodzakelijk. Daarnaast krijgen beide partijen de melding dat ze klembordsynchronisatie kunnen inschakelen. Hiermee wordt het mogelijk om eenvoudig tekst of bestanden te kopiëren en te plakken tussen beide apparaten.