Een van de meest voorkomende beeldbewerkingsklusjes is het snel vergroten of – meestal – verkleinen van een foto. Direct gevolgd door een ander routinetaak; het opslaan in een ander bestandsformaat. De app XNConvert voor Android helpt je uit de brand.

Veel mensen voelen zich niet echt thuis in uitgebreide fotobewerkingssoftware. Te complex, de simpele dingen die je wilt doen zijn vaak niet goed te vinden en de instellingsopties per tool zijn wellicht een beetje teveel van het goede. Tel daarbij op het feit dat de meeste compact camera’s tegenwoordig prima plaatjes afleveren waar je eigenlijk niks meer aan hoeft te doen. Om het over camera’s in de net wat beter dan gemiddeld zijnde smartphone maar helemaal niet te hebben. Toch wil je achteraf soms simpele dingen regelen. Denk aan het – gecontroleerd – verkleinen van een of meer afbeeldingen. Ook kan het praktisch zijn als je bijvoorbeeld screenshots gemaakt in .png-formaat kunt omzetten naar het compactere – qua bestandsafmetingen - .jpg. Een app die helemaal geoptimaliseerd is voor dat soort dingen in XNConvert. Naast de genoemde zaken kun je allerlei simpele en toch regelmatig noodzakelijke beeldbewerkingen uitvoeren, maar dan zonder de topzware interface van een volledige fotobewerker.

Aanpassen zonder gedoe

XNConvert is in beginsel gratis, maar je moet dan wel advertenties voor lief nemen. Voor een paar Euro zijn die naar wens af te kopen. Heb je de app eenmaal gestart, dan kan de pret beginnen. Stel: je wilt een hele berg foto’s naar iemand mailen. Foto’s direct uit een camera (of gemaakt met je smartphone zelf) kunnen aan de forse kant zijn. Om mega-mails met veel te grote bijlagen te voorkomen is het zaak te mailen foto’s eerst te verkleinen. XNConvert draait z’n hand er niet voor om! Start de app en selecteer een foto door er op te tikken. Een hele snelle verkleinactie bereik je door op het knopje met de drie puntjes rechtsboven in beeld te tikken. Tik in het geopende menu op Resize 50%. De verkleinde foto worden in een speciaal daarvoor bedoelde doelmap opgeslagen, die vervolgens ook opent. Je ziet alleen een zwart scherm nu? Tik dan even op het naar links gerichte pijltje bovenaan en tik op het instellingentandwiel bovenaan. Zet de schakelaar achter Uitvoermap is verborgen uit, bij ons was deze optie om een of andere reden ingeschakeld. Wil je de uitvoermap later nog eens openen, tik dan op de knop met de drie streepjes linksboven in beeld, gevolgd door een tik op Uitvoermap.

©PXimport

Kies je afmetingen

Wil je meer controle over het verkleinproces, dan tik je op een foto in het overzichtsscherm, en dan op > rechtsonder in beeld. In het nieuw geopende beeld zorg je dat de schakelaar voor Grootte opnieuw instellen aan staat. Tik op de balk met de afmetingen, en je ziet een hele serie voorgedefinieerde ‘standaardformaten’. Tenminste: als je je toestel in de verticale stand houdt. Ook kun je eventueel zelf afmetingen opgeven. Het handigst is eigenlijk de optie 1024 x AUTO. Hierbij wordt het aantal verticale pixels keurig aangepast aan de oorspronkelijke beeldverhouding. Bovendien is een afbeelding met een resolutie van 1024 keer nog wat een prima en handzaam mailbaar plaatje. Wil je overigens geen ‘harde’ pixelresoluties opgeven, maar percentages of verhoudingen dan kan dat door (herhaaldelijk) op > (of < om naar de vorige optie te gaan) te drukken.

©PXimport

Wel of geen metadata?

Tik zeker ook even op het instellingentandwieltje en kies als verklein/vergroot-methode voor Lanzcos en achter Verscherpen voor Gemiddeld. Scroll naar beneden en kies onder Uitvoer voor het gewenste bestandsformaat. Voor mailtoepassingen is JPEG ’t meest praktisch. Tik op het instellingentandwiel achter Uitvoer en je kunt de mate van compressie instellen. Hoe hoger de kwaliteit, hoe minder de compressie en hoe groter het bestand (en andersom). Je kunt onder de kwaliteitsregelaar ook meteen de schakelaar achter Metadata behouden uitzetten. Handig, want daarmee wis je onder meer de locatiegegevens van je foto wat goed is voor je privacy als je eens wat op social media deelt.

Uitsnijden

Tik op Converteren en je afbeelding wordt met de gewenste afmetingen bewaard. Je vindt ‘m terug in de eerder genoemde uitvoermap. Van daaruit is hij makkelijk op de gebruikelijke manieren te delen. Het is trouwens goed om te weten dat XNConvert ook kan uitsnijden. Tik daarvoor in het hoofdpaneel op een foto en dan onderin op de oranje cirkel met het pennetje. Tik vervolgens op het uitsnijgereedschap, de tweede knop van links in de balk onderin beeld. Kies een van de voorgebakken beeldverhoudingen, of ga voor None als je helemaal vrij wilt snijden. Heb je de gewenste uitsnede gemaakt, tik dan op het vinkje in de knoppenbalk bovenaan. Bewaar de uitsnede door op de opslagknop (derde van rechts in de knoppenbalk boven in beeld) te tikken.

©CIDimport

Batch

Het is verder een optie om meerdere afbeeldingen in één keer onder handen te nemen (batchbewerking). Selecteer een paar foto’s en tik op > rechtsonder in beeld. Je ziet nu het inmiddels bekende instellingenpaneel. Deze keer geldt dat alles wat je hier kiest zo dadelijk op álle geselecteerde foto’s wordt toegepast. Je kunt bijvoorbeeld ook – indien nodig – schakelaars als Rotate, Adjust of Watermerk aanzetten. Elk van deze opties biedt z’n eigen onderliggende instellingsmogelijkheden. Tevreden? Tik dan op Converteren en je vindt alle aangepaste afbeelding weer terug in de uitvoermap.

Je kunt ook een profiel aanmaken voor veel toegepaste instellingen. Tik daarvoor in het hoofdpaneel rechtsboven op de knop met de drie stippen en dan in het geopende menu op Sjabloon creëren. Maak de gewenste instellingen en tik dan rechtsboven in beeld op de driepuntjes-knop. Tik op Toevoegen, geef een naam en tik op OK. Voortaan vind je jouw settingsprofiel – na het selecteren van een of meer afbeeldingen – in het hoofdpaneel na een tik op de driepuntjes-knop.

Al met al een alleraardigste app die met regelmaat (of zelfs heel veel) goed van pas komt denken we. Zoals gezegd is XNConvert in principe gratis. Door een in-app-aankoop verwijder je niet alleen de advertenties, maar verdwijnt ook de limiet op het aantal foto’s dat je automatisch kunt laten verwerken.

©CIDimport

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇

Het spreekwoord 'krakende wagens lopen het langst' gaat helaas vaak niet op in de computerwereld. Moderne systemen reageren soms allergisch op oudere hardware. Toch zijn er methoden en slimme trucs om zulke apparaten te laten werken onder Windows 10 of 11.

Apparaat niet herkend

Wanneer je een oud apparaat aansluit, kan het gebeuren dat Windows het niet herkent.. Daardoor verschijnt het niet in de lijst met apparaten. Je controleert dit door via een klik met rechts op de Windows-knop Apparaatbeheer te openen. Verschijnt hier iets als 'Onbekend apparaat' of zie je een geel driehoekje of vraagteken, dan heeft Windows het apparaat wel fysiek herkend, maar geen juiste driver gevonden. Je leest hier meer over bij de passage Driverprobleem. Mogelijke oorzaken zijn het ontbreken van een plug-and-playdriver of een verouderd aansluitingstype.

Je kunt dan verschillende dingen proberen. Controleer eerst de aansluiting en de stroomvoorziening. Zorg dat het apparaat juist is aangesloten en ingeschakeld. Bij usb-apparaten helpt het soms een andere poort te proberen. Oudere usb1.1-apparaten werken vaak beter via een usb2.0-poort of een usb-hub met eigen voeding dan via een usb3.0-poort. Heeft je pc nog een parallelle of seriële poort? Controleer dan in het systeem-BIOS of deze is ingeschakeld. Heeft je toestel zo'n poort niet, dan ben je meestal aangewezen op een adapter (zie de passage Aansluitingen).

Handmatige installatie

Je kunt het apparaat ook handmatig proberen te installeren. Misschien heb je nog een cd-rom met de installatiebestanden, zodat het zo lukt. Heeft je pc geen cd-station meer, dan sluit je een extern cd-station aan of kopieer je de bestanden op een andere pc met cd-station naar een usb-stick. Je kunt er ook een iso-bestand van maken en dit met een dubbelklik als virtuele schijf koppelen op je pc. Je kunt dit doen met bijvoorbeeld Burnaware Free. Ga naar www.burnaware.com en kies voor ISO-bestand aanmaken.

Heb je geen cd-rom? Start dan Apparaatbeheer, open het menu Actie en kies Oudere hardware toevoegen. Kies De hardware opsporen en automatisch installeren, geef het hardwaretype aan, zoals Beeldapparaten of Draagbare apparaten, en selecteer het juiste product en model. Heb je zelf een geschikte driver gevonden (bijvoorbeeld op de site van de producent), klik dan op Bladeren en verwijs naar het installatiebestand (inf).

Voor printers open je Instellingen in Windows en kies je Bluetooth en apparaten / Printers en scanners. Klik op Apparaat toevoegen en kies bij De printer die ik wil gebruiken, staat niet in de lijst voor Handmatig een nieuw apparaat toevoegen. In het dialoogvenster laat je Mijn printer is iets ouder. Help mij met zoeken geselecteerd. Werkt dat niet, probeer dan Een lokale printer of een netwerkprinter toevoegen met handmatige instellingen, waarna je de juiste poort en het stuurprogramma kiest. Klik hier ook op Windows Update: zo is de kans groter dat Windows alsnog de juiste driver ophaalt. Je kunt ook een vergelijkbaar model uit de lijst proberen.

Soorten aansluitingen

Gaat het om oudere apparaten, dan hebben die vaak een interface die je op moderne pc's niet meer vindt, zoals een parallelle of seriële aansluiting of firewire. Voor parallel gebruik je een usb-naar-parallel-adapter (meestal usb-A naar 36-pins Sub-D). De printer verschijnt dan als 'USB Printing Support' en werkt vaak met generieke drivers. Sommige oude drivers verwachten een echte LPT-poort met een logische naam als LPT1. Je kunt dan de gedeelde usb-printerpoort mappen naar LPT1 met het opdrachtprompt-commando

(met net use LPT1: /delete verwijder je deze koppeling). <printershare> is de gedeelde printernaam, zoals ingesteld via Instellingen in Windows: klik op de printernaam, kies Printereigenschappen en open het tabblad Delen. Zo kun je vaak nog printen vanuit oude DOS- of Windows-apps.

Voor een seriële poort (met een DB9 RS232-kabel) gebruik je eveneens een usb-adapter, liefst met FTDI-chip en aangesloten op een usb2.0-poort. Mogelijk moet je eerst de adapterdriver installeren voordat deze in Apparaatbeheer verschijnt (onder een naam als '[…] COMx'). Om het juiste poortnummer (zoals COM1) in te stellen, klik je met rechts op het apparaat, open je Poortinstellingen en klik je op Geavanceerd.

Koop altijd adapters van goede kwaliteit (en van een bekend merk), aangezien goedkopere exemplaren zich niet altijd aan de specificaties houden.

Voor firewire kun je de installatie van een PCIe-naar-firewire (IEEE 1394) adapterkaart overwegen. Met de Microsoft 1394 OHCI Legacy Driver activeer je deze vervolgens in Windows 10/11 en kun je bijvoorbeeld een oude DV-camera of audio-interface aansluiten. Klik hier voor een downloadlink met instructies.

Driverprobleem

Wanneer Windows het apparaat herkent via een van bovenstaande stappen, blijft het afwachten of er een geschikte driver voor Windows 10/11 beschikbaar is. Je kunt eerst een generieke driver proberen, die vaak via de Windows-updatefunctie beschikbaar is. Klik in Apparaatbeheer met rechts op het apparaat, kies Stuurprogramma bijwerken en klik vervolgens op Automatisch zoeken naar stuurprogramma's / In Windows Update zoeken naar bijgewerkte stuurprogramma's.

Soms vind je geschikte drivers bij de optionele updates. Ga hiervoor naar Instellingen, kies Windows Update / Geavanceerde opties / Optionele updates en open Stuurprogramma-updates. Je kunt ook zoeken naar een basisdriver, add-onmodule of universele driver van de fabrikant, zoals de (Smart) Universal Printer Driver van HP.

Vind je geen driver op de site van de fabrikant, dan kun je er ook zelf naar googelen op basis van het hardware-ID. Start Apparaatbeheer, klik met rechts op het apparaat (eventueel bij Andere apparaten of Onbekend apparaat), kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Stel Eigenschap in op Hardware-id's. Klik met rechts op een gevonden ID, kies Kopiëren en plak dit met Ctrl+V in een zoekmachine als Google. Mogelijk levert dit een geschikte driver op.

Heb je nog een driver voor Windows 7 of ouder, probeer dan de installatie in compatibiliteitsmodus. Klik met rechts op het installatieprogramma, kies Eigenschappen en ga naar het tabblad Compatibiliteit. Zet een vinkje bij Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor en kies de laatst ondersteunde versie, zoals Windows 7 of Windows XP (Service Pack 2). Door ook Dit programma als administrator uitvoeren te selecteren, vergroot je de kans dat Windows de oudere driver alsnog aanvaardt, zeker als het geen 'kernel-driver' met volledige systeemrechten betreft (zie ook de passage Driverblokkade). Dit is ons bijvoorbeeld al gelukt voor een Canon Pixma iP4200-printer.

Lees ook: De perfecte printer kiezen? Hier moet je op letten

Alternatieve drivers

Je kunt ook op zoek gaan naar alternatieve, niet-officiële stuurprogramma's. Er zijn verschillende community's en fora die voor populaire oudere apparaten aangepaste drivers aanbieden of INF-bestanden hebben aangepast om ze onder nieuwere Windows-versies te laten werken.

Voor scanners is de alternatieve software van VueScan populair. Deze ondersteunt bijna achtduizend oude scanner-modellen en werkt vaak prima, al is de software niet gratis (vanaf circa 19 euro per jaar). Een proefversie is wel beschikbaar (je kunt eventueel een wegwerpadres gebruiken), zodat je kunt nagaan of je scanner werkt onder Windows 10/11.

Voor printers is het Gutenprint-driverpakket bekend, voorheen bekend als Gimp-print, al is dit alleen beschikbaar voor Linux en macOS. We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan, maar je kunt een al dan niet virtuele Linux-machine op je netwerk opzetten (ook op een Raspberry Pi) en hierop Gutenprint installeren. Vervolgens deel je de printer zodat je deze ook op je Windows-pc kunt gebruiken. Voor scanners bestaat een vergelijkbaar project: Scanner Access Now Easy, eveneens voor Linux.

Driverblokkade

Het kan gebeuren dat er wel een driver beschikbaar is, maar dat Windows 10/11 de installatie blokkeert. Mogelijk is de driver technisch incompatibel, bijvoorbeeld een 32bit-driver op een 64bit-systeem (Windows 11 is altijd 64 bit), of een kerneldriver die noodzakelijke kernelfuncties mist doordat deze niet meer worden ondersteund door het geüpdatete besturingssysteem. In dit geval kun je nog de compatibiliteitsmodus proberen (zie de passage Driverprobleem), maar het resultaat blijft onzeker. Je maakt dan meer kans via een virtuele machine met een oudere Windows-versie, zoals Windows 10 voor 32bit-drivers.

Soms blokkeert Windows 10/11 de installatie omdat de (kernel)driver niet digitaal is ondertekend. Ben je zeker dat het om een betrouwbare driver gaat, dan kun je deze controle tijdelijk uitschakelen. Open Instellingen, kies Systeem / Systeemherstel en klik tweemaal op Nu opnieuw opstarten. Kies vervolgens Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Opstartinstellingen en klik op Opnieuw opstarten. In het menu dat verschijnt, kies je optie 7: Afdwingen van stuurprogrammahandtekening uitschakelen. Windows start nu zonder handtekeningcontrole, zodat je de driver kunt installeren. Bij de volgende herstart is de controle weer actief, maar de driver blijft werken.

Ga je liever voor een iets doortastender aanpak? Voer dan de Opdrachtprompt uit als administrator, voer het commando bcdedit /set TESTSIGNING ON in en herstart je pc. Deze draait dan in testmodus, zie de indicatie rechtsonder. Installeer de driver en voer daarna meteen bcdedit /set TESTSIGNING OFF uit, gevolgd door een herstart om terug normaal te werken.

Virtueel alternatief

Lukt het niet om je oude apparaat met een van de bovenstaande workarounds aan de praat te krijgen binnen Windows 10/11, dan zit er weinig anders op dan een ouder of ander besturingssysteem te gebruiken. Het handigst is om dit als virtuele machine (VM) bovenop je huidige Windows te draaien. Binnen deze VM installeer je dan de originele driver en software voor het apparaat.

Geschikte gratis tools zijn Oracle VirtualBox en VMware Workstation Pro (na registratie op https://support.broadcom.com). Via bijvoorbeeld https://archive.org kun je naar schijfkopiebestanden zoeken en downloaden. Wij vonden er onder meer diverse Windows XP-iso-bestanden en installeerden een exemplaar in VirtualBox.

Dit kan als volgt. Start VirtualBox, klik op Nieuw en vul de gegevens in, zoals Microsoft Windows XP (32-bit). Bij ISO-image verwijs je naar je download. Vink Overslaan zonder toezicht aan, klik op Afmaken en vervolgens op Starten. Volg de installatie-instructies. Je bezit of vindt wellicht een geldige licentie voor deze oude Windows.

Koppel het apparaat aan een fysieke poort op je pc en geef deze vervolgens door aan de VM, zodat de virtuele Windows het apparaat herkent. Dit kan vanuit het menu Apparaten in het venster met een opgestarte VM.

Bij printers kun je ook delen via het VM-netwerk, zodat je vanuit je gewone Windows via het netwerk kunt printen naar de VM. Selecteer de (uitgeschakelde) VM in VirtualBox, kies Instellingen, open Netwerk en vink Netwerkadapter inschakelen aan. Stel eventueel Gekoppeld aan in op Bridged Adapter zodat de VM een ip-adres krijgt binnen hetzelfde netwerk als je host-pc.

 Nieuwe printer nodig? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers om voor de beste deal!