Nextcloud is begonnen als pure cloudopslagdienst op je eigen server, maar ondertussen doet het opensource-programma al veel meer. Als je geen voorstander bent van clouddiensten zoals Dropbox, Google Docs en Office 365, dan heeft Nextcloud sinds versie 15 heel wat te bieden. Je kunt samen met anderen aan officedocumenten werken met videogesprekken en chats ernaast, geüploade documenten naar pdf omzetten en automatisch scripts uitvoeren. In dit artikel gaan we met Nextcloud aan de slag.

De eerste versies van ownCloud, de voorloper van Nextcloud, focusten vooral op de implementatie van online opslag en bestandssynchronisatie op je eigen server. Het was dus opgezet als een opensource alternatief voor Dropbox. Maar in de recentste versies, zeker sinds Nextcloud zich afsplitste van ownCloud, is de nadruk meer en meer komen te liggen op samenwerken aan documenten. Door de integratie met Collabora Online kun je documenten op je Nextcloud-server met meerdere personen tegelijk bekijken én bewerken, en daarnaast met de anderen chatten en videobellen. En ook een privé sociaal netwerk behoort tot de mogelijkheden. Kortom, je hebt een eigen Google Docs of Office 365 op je server draaien, zonder dat je je gegevens aan een andere partij hoeft prijs te geven.

©PXimport

01 Alleen in je thuisnetwerk?

Allereerst dien je na te denken of je Nextcloud puur in je thuisnetwerk wilt gebruiken of ook online bereikbaar wilt maken. In het tweede geval dien je in extra beveiliging te voorzien, een certificaat zodat je website via https bereikbaar is, en afhankelijk van of je Nextcloud bij je thuis installeert of op een vps (virtual private server) dien je misschien ook nog een dynamische dns en port forwarding in je router te schakelen. In de rest van dit artikel gaan we uit van een installatie op een vps die van buitenaf bereikbaar is en gekoppeld is aan een domeinnaam.

02 Veel installatiemogelijkheden

De installatie van Nextcloud staat vrij goed uitgelegd in de online documentatie. Er zijn verschillende installatiemogelijkheden. Als je al een webserver hebt draaien, kun je het archiefbestand van Nextcloud in je /var/www uitpakken. Nextcloud zit ook in de repositories van de meeste Linux-distributies. En je kunt het ook als virtuele machine of Docker-image draaien. Nextcloud heeft ook een officiële snap. In Ubuntu installeer je het dan ook eenvoudig met sudo snap install nextcloud. Voor Collabora Online biedt Nextcloud een Docker-container aan met bijbehorende instructies voor de integratie met Nextcloud. De officiële instructies gebruiken de webserver Apache, maar er staat ook een link die nginx gebruikt.

©PXimport

03 Nextcloud installeren

Elke installatiemogelijkheid heeft zijn voor- en nadelen, maar het zou te ver leiden dat hier uit te diepen. In dit artikel gaan we Nextcloud en Collabora Online samen met de webserver Apache installeren, op dezelfde server en zonder Docker of een snap. We doen dat op een vps met Debian Stretch (9). Alle hierna volgende opdrachten voer je als de gebruiker root uit.

Eerst dien je een repository met Nextcloud toe te voegen:

echo "deb http://apt.jurisic.org/debian/stretch main contrib non-free" >> /etc/apt/sources.list.d/jurisic.listwget -q http://apt.jurisic.org/Release.key -O- | apt-key add -

Update daarna de pakketlijsten en installeer Nextcloud inclusief Apache:

apt updateapt install nextcloud-server

04 Let’s Encrypt installeren

We hebben ook nog de client van Let’s Encrypt nodig voor websitecertificaten. Installeer eerst enkele benodigde pakketten om de repository stretch-backports veilig toe te voegen:

apt install apt-transport-https ca-certificates

Voeg dan de repository met backports (nieuwere versies van pakketten) toe:

echo "deb https://deb.debian.org/debian stretch-backports main" >> /etc/apt/sources.list

Update dan de pakketlijsten en installeer certbot, de officiële client van Let’s Encrypt, uit de zojuist toegevoegde repository:

apt updateapt install certbot python-certbot-apache -t stretch-backports

Voer nu certbot uit en voer je domeinnaam in. Het programma vraagt een websitecertificaat aan bij Let’s Encrypt, en daarna kun je https://jedomeinnaam/nextcloud bezoeken.

©PXimport

05 Eerste configuratie

Als alles goed is, zie je nu een aanmeldvenster waar je gevraagd wordt om een beheerdersaccount aan te maken. Kies een gebruikersnaam en wachtwoord en klik op Installatie afronden. Je krijgt nu een welkomstintroductie van de mogelijkheden te zien, en daarna kom je in het hoofdvenster met enkele standaard al geïnstalleerde bestanden. Kijk hier even rond en probeer of alles werkt. Bestanden uploaden doe je op het plusteken te klikken en voor de rest navigeer je eenvoudig door alle mappen. De instellingen vind je onder het icoontje helemaal bovenaan rechts. Doorloop die ook zeker eens en voeg bijvoorbeeld je e-mailadres toe aan je profiel, wat nuttig is voor wachtwoordherstel en notificaties, en vul een e-mailserver in om je notificaties te sturen.

©PXimport

06 Collabora Online installeren

Je hebt nu Nextcloud op je server draaien, maar nog geen Collabora Online. Voeg daarvoor eerst weer een andere repository toe:

apt-key adv --keyserver keyserver.ubuntu.com --recv-keys 0C54D189F4BA284Decho 'deb https://www.collaboraoffice.com/repos/CollaboraOnline/CODE-debian9 ./' >> /etc/apt/sources.list.d/collabora.list

Update de pakketlijsten dan nog eens en installeer Collabora Online:

apt updateapt install loolwsd code-brand

07 Collabora Online configureren

Dan is er nu nog wat configuratie nodig om Nextcloud met Collabora Online te laten communiceren. Open het configuratiebestand van Collabora Online met:

nano /etc/loolwsd/loolwsd.xml

Zoek naar de sectie <storage desc="Backend storage"> en voeg daarin bij de andere host-regels de volgende regel toe:

<host desc="Allowed hostname" allow="true">nextcloud\.example\.com</host>

Uiteraard vul je daarin het domein van je Nextcloud-server in. Vergeet niet voor elke punt een backslash te plaatsen. Sla het bestand op met Ctrl+O en sluit nano af met Ctrl+X. Herstart daarna Collabora Online:

systemctl restart loolwsd

Volg daarna de instructies vanaf 2. Install the Apache reverse proxy en zet de code voor de VirtualHost in het bestand /etc/apache2/sites-available/001-domeinvanjecollabora-le-ssl.conf, maar verwijder de regels die naar de nog nietbestaande paden verwijzen. We volgen de goede raad van de instructies om een afzonderlijk subdomein te gebruiken voor je Collabora Online. Schakel daarna de website in:

a2ensite 001-domeinvanjecollabora-le-ssl

©PXimport

08 Certificaat voor Collabora Online

Voer nu certbot uit om een certificaat voor het domein aan te vragen en de juiste bestanden in je VirtualHost-bestand te plaatsen:

certbot --apache -d domeinvanjecollabora

Herstart daarna Apache:

systemctl restart apache2

Kopieer nu de bestanden cert.pem en privkey.pem van je Let’s Encrypt-certificaat voor het domein van je Collabora (in /etc/letsencrypt/live/domeinvanjecollabora) naar /etc/loolwsd/cert.pem respectievelijk /etc/loolwsd/key.pem en kopieer ook /etc/ssl/certs/ca-certificates.crt naar /etc/loolwsd/ca-chain.cert.pem. Herstart daarna loolwsd nog eens. Als er iets niet werkt, bekijk dan of je foutmeldingen in het logbestand ziet:

journalctl -u loolwsd

©PXimport

09 Collabora Online met Nextcloud koppelen

Collabora Online draait nu onder zijn eigen subdomein. Je dient nu in Nextcloud de bijbehorende app te installeren en te configureren om Nextcloud aan Collabora Online te koppelen.

Klik bovenaan rechts op het tandwiel en kies dan Apps. Klik links op de sectie Office & tekst en klik dan bij Collabora Online op Downloadeneninschakelen. Bevestig met je beheerderswachtwoord. Klik dan weer op het tandwiel bovenaan rechts, daarna op Instellingen en dan op Collabora Online. Vul hier de url in van je Collabora Online-server, te beginnen met https:// en daarna het domein dat je hiervoor gekozen hebt, zonder poortnummer.

©PXimport

10 Documenten openen en bewerken

Als je nu naar je bestanden in Nextcloud gaat en op een office-document klikt (bijvoorbeeld het voorbeelddocument About.odt in de map Documents), dan krijg je het document in een LibreOffice-achtige tekstverwerker in je webbrowser te zien. De gelijkenis met LibreOffice is niet toevallig: Collabora Online is feitelijk een webversie van LibreOffice.

Je kunt deze documenten nu ook in je webbrowser bewerken. Je hebt een groot deel van de mogelijkheden van LibreOffice tot je beschikking. Probeer maar eens wat uit en kijk in de menu’s maar eens wat de mogelijkheden zijn. In het menu Bewerken / Wijzigingen bijhouden / Bijhouden kun je ook de optie inschakelen om je wijzigingen te registreren als je met iemand aan een document wilt samenwerken en je opmerkingen op de tekst wilt tonen. Het document sluiten om terug te keren naar de hoofdpagina van Nextcloud doe je door op het kruisje rechts bovenaan te klikken.

©PXimport

11 Bestanden delen met anderen

Je kunt nu ook met meerdere gebruikers samenwerken aan documenten op je Nextcloud-server. Maak eerst gebruikers aan door op het icoontje bovenaan rechts te klikken en dan Gebruikers te kiezen. Klik links op Nieuwe gebruiker, voer de nodige gegevens in en klik dan op de blauwe knop met het vinkje rechts. Bevestig de actie door je beheerderswachtwoord in te voeren.

Als je nu met een andere gebruiker op je server wilt samenwerken aan een document, deel je eerst dat document met hem of haar. Ga daarvoor in de web-interface van Nextcloud naar de map waarin je document staat en klik op het delen-icoontje rechts van je document. Vul in het tekstveld daar de gebruiker in, na enkele letters vult Nextcloud de gebruikersnaam al aan. Klik erop om het document met de gebruiker te delen. Standaard krijgt de andere gebruiker de mogelijkheid om het bestand te bewerken.

©PXimport

12 Samenwerken met anderen

De andere gebruiker krijgt in zijn hoofdmap van Nextcloud nu je gedeelde bestand te zien. En als hij links op Shares klikt, krijgt hij alle met hem of door hem gedeelde bestanden te zien. Als hij nu op het bestand klikt, kan hij het net zoals jij bewerken. En als jullie tegelijk het document aan het bewerken zijn, zien jullie realtime elkaars aanpassingen.

Als je op een zeker moment wilt terugkeren naar een eerdere versie van het document omdat je het niet eens bent met de aanpassingen van de anderen, dan kan dat heel eenvoudig in het menu Bestand / Bekijk de wijzigingsgeschiedenis. Daar kun je alle versies eenvoudig bekijken en met een klik op het ronde pijltje herstellen.

©PXimport

13 Videobellen

Je kunt ook met anderen videobellen via je Nextcloud-server, volledig in je webbrowser via WebRTC, zonder dat een van jullie beiden daarvoor nog specifieke software dient te installeren. Zoek daarvoor in de categorie Sociaal & communicatie van de Nextcloud-apps naar de app Talk en installeer die. Daarna vind je de app bovenaan links onder het icoontje van de cirkel met het kleine streepje. Je kunt daar een groepsgesprek, openbaar gesprek of een gesprek met een specifieke gebruiker starten. De andere gebruiker krijgt dan in Nextcloud een melding dat je hem uitgenodigd hebt voor een gesprek. Klikt hij daarop, dan ziet hij de deelnemers.

Op het moment dat jullie allebei klaar zijn, klik je op Begin gesprek. Je webbrowser vraagt je om toegang tot de microfoon en camera toe te staan. En daarna kun je videobellen. In het miniatuurvenster waar je het beeld van jezelf ziet, kun je ook je scherm delen als je op het meest rechtse icoontje klikt (op Chrome krijg je dan de melding dat je nog een extensie dient te installeren). Je kunt ook op elk moment het geluid dempen of de video uitschakelen.

Het wordt nog leuker als je tijdens het samen bewerken van een document kunt bellen. Ook dat is mogelijk. Klik als je een document geopend hebt in Collabora Online op het menu Bestand / Delen…, waarna er rechts een zijbalk opent. Klik daarin op Chat en dan op Begin gesprek. Als de ander dat ook doet, krijg je nu in de zijbalk video te zien en kun je met elkaar jullie document bespreken. Overigens kun je ook gewoon chatten door in het tekstveld onderaan berichten in te typen. Ondertussen kunnen jullie gewoon het document blijven bewerken.

©PXimport

14 Bestanden taggen

Om wat meer orde in je bestanden te brengen, kun je ze taggen. Tags toevoegen aan bestanden is eenvoudig. Klik op de drie bolletjes naast een bestand, kies Details en klik op Markering. Er verschijnt dan een tekstveld waarin je tags kunt typen. Al bestaande tags worden automatisch aangevuld. Meerdere tags voeg je toe door na elke tag op Enter te drukken. Let op: de tags worden gedeeld door alle gebruikers op de Nextcloud-server. Zet dus geen gevoelige of delicate informatie in je tags.

15 Automatisch documenten taggen

Al je bestanden handmatig taggen is wat omslachtig. Gelukkig heeft Nextcloud ook een app die dat automatisch kan doen volgens vooraf ingestelde regels. Open het scherm met apps en zoek in het zoekveld bovenaan naar de app Files automated tagging. Na de installatie stel je regels in onder Instellingen / Workflows.

Klik daar onder Automatisch tagging op Groepsrol toevoegen. Geef je regelset in het eerste tekstveld een naam (bijvoorbeeld Tekstdocument odt) en in het tekstveld erna een tag (bijvoorbeeld text). Die tag moet wel al bestaan (en die kun je daarboven aanmaken).

Klik daarna op Voeg rol toe. Vul dan als regel in: Mimetype bestand isapplication/vnd.oasis.opendocument.text. Klik op Opslaan. Als je daarna een odt-bestand uploadt, zul je zien dat het automatisch de tag text krijgt. Maak nu nieuwe regelsets aan voor doc-bestanden en andere bestandstypes waaraan je de tag text automatisch wilt toekennen.

©PXimport

16 Automatisch naar pdf converteren

Nu je documenten automatisch tags toegekend krijgen, kun je ze ook automatisch naar pdf laten omzetten. Installeer daarvoor de app Automated PDF conversion. De app configureren doe je daarna in Instellingen / Document naar PDF converter.

Je maakt daar weer een regelset aan. Geef die een naam en kies een modus (het origineel bewaren of verwijderen, bestaande pdf’s bewaren of verwijderen). Als je het originele tekstbestand bijvoorbeeld wilt bewaren maar bij elke nieuwe versie een pdf van de nieuwste versie wilt maken die de vorige pdf’s overschrijft, kies je Bewaar origineel, overschrijf bestaande PDF’s. Klik dan op Voeg rol toe en vul als regel Bestandssysteem markering is gemarkeerd met text in. Klik tot slot op Opslaan.

Deze app heeft LibreOffice nodig om documenten naar pdf om te zetten, en helaas werkt die nog niet samen met de webgebaseerde LibreOffice-versie in Collabora Online. Als je documenten automatisch naar pdf wilt omzetten, zit er voorlopig dus niets anders op dan LibreOffice extra op je server te installeren, wat zo’n 500 MB schijfruimte kost:

apt install libreoffice

De ontwikkelaars werken er wel aan om in de toekomst Collabora Online te gebruiken voor de conversie als je dat al geïnstalleerd hebt, zodat je geen dubbele LibreOffice-installatie meer nodig hebt.

Je dient nu ook nog aan de app te zeggen waar LibreOffice zich bevindt. Dat doe je door op de terminal van je Linux-server het configuratiebestand van Nextcloud te openen:

nano /var/www/nextcloud/config/config.php

En voeg daar in de lijst met configuratie-opties de volgende regel toe:

'preview_libreoffice_path' => '/usr/bin/libreoffice',

Elke keer dat je nu een document met de tag text uploadt of opslaat, maakt Nextcloud er automatisch een pdf-versie van aan. Overigens kun je met de app Workflow external scripts je eigen scripts opstarten bij elke upload of wijziging van bestanden. Dat maakt de mogelijkheden onbegrensd!

©PXimport

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.

Voor miljoenen gebruikers was Microsoft Paint de eerste stap richting digitale creativiteit. Kinderen tekenden er hun eerste computerkunstwerkjes in, volwassenen plakten er snel iets functioneels mee in elkaar. Sinds Windows 11 is Paint door de toevoeging van AI-functies en de ondersteuning van lagen veel slimmer geworden, zonder zijn eenvoud te verliezen.

Geen download, geen licentie en altijd beschikbaar … Paint is er al sinds de vroegste Windows-versies en het is er nog altijd. Hoewel de mogelijkheden beperkt zijn, blijft het geliefd om zijn eenvoud en simpele bediening of puur vanwege nostalgie. Zelfs wie zwaardere grafische software heeft, grijpt vaak terug naar Paint om snel iets te tekenen, een schermafbeelding bij te snijden of iets te markeren. Met de nieuwe functies groeit het programma uit tot meer dan een digitaal speeltje. 

Image Creator

Met Image Creator maak je in Paint rechtstreeks afbeeldingen door simpelweg te beschrijven wat je voor je ziet. De functie gebruikt het DALL·E-model van OpenAI voor tekst-naar-beeldgeneratie. Open Microsoft Paint en klik bovenaan op Copilot. Selecteer vervolgens Image Creator om het zijvenster te openen. In de interface van Cocreator verschijnt een tekstvak waarin je beschrijft wat je wilt zien en in welke stijl. Hoe preciezer en gedetailleerder je bent, hoe beter het resultaat aansluit bij je verwachtingen.

Kies vervolgens een stijl – bijvoorbeeld Houtskool, Ink Sketch, Anime, Fotorealistisch of een andere – en klik op Maken. Image Creator genereert telkens drie varianten van je afbeelding. Selecteer de versie die je het meest bevalt om die meteen op het canvas te plaatsen.

Achtergronden

Een veelvoorkomende taak in beeldbewerking is het isoleren van een onderwerp uit de achtergrond. Met de functie Achtergrond verwijderen wordt dat verrassend eenvoudig. Houd er wel rekening mee dat deze functie niet zo verfijnd werkt als in Photoshop. Bij fijne details zoals haartjes, takjes of kleine blaadjes kan Paints AI soms een wat grof resultaat opleveren.

Ook hier start je via het pictogram Copilot. Kies vervolgens Achtergrond verwijderen. Paint analyseert het beeld en probeert automatisch te bepalen wat het onderwerp is en wat tot de achtergrond behoort. Aan de rechterkant verschijnt een miniatuurvoorbeeld waarin de achtergrond vervangen is door een schaakbordpatroon. Dat is de standaardweergave voor transparantie.

Onderaan in de zijbalk staat een vierkant pictogram. Als je daarop klikt, verschijnt hetzelfde schaakbordpatroon ook in de grote afbeelding. Je kunt via dit pictogram ook een achtergrondkleur kiezen in plaats van transparantie. Wil je een afbeelding opslaan met transparantie (bijvoorbeeld nadat je een achtergrond hebt verwijderd), dan moet je een bestandsformaat gebruiken dat transparantie ondersteunt. Het veelgebruikte jpg-formaat doet dat niet. Kies in dat geval voor png, dat wel transparante achtergronden kan bewaren.

Generatief wissen

Je kunt ook het selectiegereedschap linksboven gebruiken om een object in de afbeelding te verwijderen. Kies hiervoor het gereedschap Rechthoekige selectie of Vrije vorm selectie. Zodra je een gebied hebt geselecteerd, verschijnt er een klein contextmenu naast de selectie. Kies daar de optie Generatief wissen.

Je vindt deze functie ook via de knop Copilot. Vervolgens zie je een blauwe rechthoekige animatie rond het geselecteerde object. Paint analyseert de omgeving en vervangt het object door een realistisch ogende achtergrond die past bij de rest van de afbeelding.

Lagen

Lagen: verwijderen

De nieuwe Microsoft Paint (vanaf versie 11.2306.30.0 op Windows 11) ondersteunt lagen. Dit is een belangrijke stap richting meer geavanceerde beeldbewerking. Lagen werken als transparante vellen met afzonderlijke elementen die je op elkaar stapelt. Elke laag kun je apart bewerken zonder de andere lagen te beïnvloeden. Dat biedt veel meer controle en flexibiliteit tijdens het creatieproces. We tonen dit met een voorbeeld.

We beginnen met een afbeelding van een meisje. Via Copilot / Achtergrond verwijderen halen we de achtergrond weg. Klik je vervolgens bovenaan op de knop Lagen, dan zie je dat de achtergrond is vervangen door het schaakbordpatroon.

Lagen: combineren

Achter het meisje willen we nu een nieuwe achtergrond plaatsen. Daarvoor klik je in bij Lagen op het plusteken, zodat er een tweede, transparante laag wordt toegevoegd. Klik op de miniatuur van deze nieuwe laag om die actief te maken. Vervolgens gebruik je de opdracht Bestand / Importeren naar canvas / Uit een bestand om een nieuwe afbeelding - de achtergrond - toe te voegen op deze tweede laag. Let op, als je vergeet eerst de juiste laag te selecteren vóór je importeert, wordt de laag met het meisje overschreven door de nieuwe afbeelding.

In Lagen kun je de laagvolgorde wijzigen door te slepen. Zorg ervoor dat de laag met het meisje boven de achtergrondlaag staat. Op die manier verschijnt het meisje op de voorgrond in een nieuwe omgeving. Wil je het meisje nog wat naar links of rechts verplaatsen? Druk dan op Ctrl+A om alles in de actieve laag te selecteren. Vervolgens verschijnt de verplaatsingshandgreep, waarmee je het onderwerp kunt verschuiven.

Lagen: manipuleren

Wanneer je met de rechtermuisknop op Lagen klikt, dan zie je zes mogelijkheden. Je kunt de laag verbergen. Dan verschijnt er in de rechterbovenhoek van de miniatuur een oogje dat doorstreept is. Als je op dit pictogram klikt, wordt deze verborgen laag opnieuw zichtbaar. Je kunt ook de opdracht Ctrl+H (met de H van hide) gebruiken om de geselecteerde laag te verbergen.

De opdracht Dubbele laag kies je als je een laag wilt dupliceren. De opdracht Samenvoegen naar beneden gebruik je wanneer je klaar bent, om alle laaginformatie te bundelen in één laag. Dat is vooral nuttig als je de afbeelding wilt opslaan in een formaat dat geen lagen ondersteunt. De opties Naar boven en Naar beneden gebruik je om lagen te verplaatsen. Persoonlijk slepen we de lagen liever in het deelvenster. En ten slotte is er de opdracht Laag verwijderen.

Lagen: tekst toevoegen

Je kunt ook tekst toevoegen op een aparte laag. Zorg er eerst voor dat je een nieuwe, lege laag aanmaakt via het plusteken in het lagenvenster voordat je het tekstgereedschap gebruikt. Zodra je met het tekstgereedschap op het canvas klikt, verschijnt er een extra werkbalk waarin je het lettertype, de lettergrootte en de stijl instelt. Via een schuifregelaar kies je een lettergrootte tussen 8 en 72 pt. Let wel: bij foto's blijkt zelfs 72 pt vaak te klein. Je kunt dit oplossen door handmatig een groter getal in te voeren in het veld voor lettergrootte.

In ons voorbeeld kozen we een lettergrootte van 800 pt. In de knoppenbalk bovenaan kun je zowel de tekstkleur als de achtergrondkleur van het tekstvak instellen. Klik op de bovenste grote kleurcirkel om de tekstkleur te kiezen via de kleurstalen of de kleurkiezer. Klik op de onderste kleurcirkel om een achtergrondkleur voor het tekstvak te selecteren. In de tekstwerkbalk moet je de optie Opvulling voor achtergrond activeren als je wilt dat de tekstachtergrondkleur zichtbaar moet zijn.

Paint is groot geworden

Kijk je naar de nieuwe mogelijkheden in Paint, dan kun je gerust zeggen dat het programma volwassen is geworden. Het is nog steeds even laagdrempelig als vroeger, maar inmiddels wel uitgerust met een AI-brein en een flink aantal nieuwe functies. Of je nu snel iets wilt knutselen of een slimme bewerking wilt uitvoeren met lagen en AI, Paint laat zien dat zelfs oude software prima meekan met de tijd. En het mooiste? Je hoeft niets te installeren of te betalen. Gewoon openen, klikken en creëren. Met of zonder AI-hulp, die keuze is aan jou!