Een nieuwe tv kopen gaat gepaard met het leren van tientallen nieuwe termen. De laatste tijd zie je bijvoorbeeld 4K, dvb-t2 en qled voorbijkomen. De hoogste tijd om even uit te leggen wat al deze dingen betekenen en waar je op moet letten als je je gaat vergapen aan een nieuwe hd-televisie. Voor welke televisie ga jij?

Tip 01: FullHD of niet?

Eigenlijk hadden we dit artikel ook gewoon 'Checklist: televisies’ kunnen noemen, want een televisie die niet hd is, kom je maar heel zelden tegen. Dikke beeldschermen hebben we tien jaar geleden al vaarwel gezegd en het aantal pixels en de beeldkwaliteit van je nieuwe televisie is sowieso erg goed; echt slechte modellen zijn simpelweg niet meer verkrijgbaar. De prijzen van een flatscreen-televisie zijn de afgelopen jaren enorm gedaald en voor een paar honderd euro heb je een geweldige hd-televisie die je op je blu-ray-speler, PlayStation, pc of Apple TV kunt aansluiten. De ene fullHD-televisie is echter de andere niet en er zijn veel dingen waar je op moet letten bij de aanschaf van je nieuwe breedbeeld-tv. Vooral wat betreft aansluitingen, want als je er bijvoorbeeld een satelliet-tuner of oude videoconsole op wilt aansluiten, heb je een beperktere keuze.

©PXimport

Tip 02: Beelddiagonaal

Voordat je naar de winkel rent, is het belangrijk dat je precies weet hoe groot je tv mag zijn. Pak het meetlint er dus bij en kijk wat de maximale grootte voor je wand kan zijn. De televisie moet natuurlijk niet te klein zijn, want dan lees je de ondertiteling niet meer. Te groot is ook niet goed, want dan krijg je nekpijn van het heen en weer bewegen van je hoofd. Het is ook handig om te kijken hoe ver je van je nieuwe televisie af gaat zitten. Kun je maximaal twee meter van de wand zitten, dan is een kleinere televisie natuurlijk veel handiger dan wanneer je zes of zeven meter van het apparaat gaat zitten. De grootte wordt aangegeven in inch. De standaardgrootte van een televisie is tegenwoordig 32 inch: dit betekent dat het van de hoek linksonder tot de hoek rechtsboven precies 32 inch is. Dit komt neer op zo’n 80 centimeter. De uiteindelijke grootte van de televisie is een beetje meer, omdat er nog een rand om de tv zit. Naast de beelddiagonaal is het formaat ook belangrijk. Eigenlijk hebben de meeste televisies een verhouding van 16:9, dit betekent dat de hoogte 9/16e van de breedte is. Sommige beeldschermen zijn ultra wide en hebben bijvoorbeeld een verhouding van 21:9.

Hoeveel inch?

Tip 03: Beeldresolutie

Als je weet hoe groot de televisie mag zijn, is het tijd om te kijken naar de beeldresolutie. De resolutie wordt uitgedrukt in pixels, net als bij je pc-monitor. Des te meer pixels je televisie heeft, des te gedetailleerder je beeld zal zijn. Je beeldresolutie hangt ook samen met de beelddiagonaal. Een kleinere televisie van 32 inch met een resolutie van 1280 x 720 pixels kijkt misschien wel beter dan een grote tv van 50 inch met een resolutie van 1920 x 1080 pixels. De meeste televisies hebben tegenwoordig een beeldresolutie van 1920 x 1080 pixels, dit wordt ook wel full hd genoemd. Staat er op een tv dat het full hd is, dan heeft het scherm dus minstens dit aantal pixels. Een stapje kleiner is hd ready: voor deze optie moet een televisie minstens een resolutie van 1280 x 720 pixels hebben. Veel kleinere televisies zijn hd ready. Een andere term voor hd ready is ook wel 720p, genoemd naar het aantal verticale pixels. Voor een full-hd-televisie is dit 1080 pixels; dit wordt ook wel 1080p genoemd.

©PXimport

Tip 04: 4K en 5K

Full hd was een aantal jaren geleden nog het summum, maar tegenwoordig moet je voor een briljante kijkervaring naar de termen 4K of 5K kijken. Officieel betekent 4K dat er minstens 4096 horizontale pixels op het scherm moeten zitten, maar voor televisies komt dit vaak neer op 3840 pixels. 4K kan ook uhd or ultra high definition heten. Wil je helemaal een perfecte resolutie en heb je net een zak geld gekregen, ga dan voor een 5K-televisie. Dergelijke toestellen, met een resolutie van ten minste 5120 horizontale pixels, zijn nog wel zeldzaam. En duur: reken al snel op enkele duizenden euro’s.

©PXimport

Tip 05: Led, oled, qled

Een standaard televisie werkt met led, precies gezegd kleine led-lampjes die het beeldscherm van achteren verlichten. Zonder led-lampjes zou je geen beeld zien. Niet elke pixel heeft zijn eigen ledverlichting: meerdere pixels worden door één led-lampje verlicht. In een standaard televisie zitten een paar honderd leds. Bij een oled-televisie is dit anders. Oled staat voor organic led en dat betekent dat elke pixel individueel licht geeft. De zwartwaarden zijn daarom een stuk beter, omdat elke pixel afzonderlijk uitgezet kan worden. Omdat er zoveel led-lampjes in een oled-tv zitten, zijn deze apparaten een stuk duurder dan normale led-televisies. Een oled-televisie kan wel een stuk minder diep zijn dan een normale led-televisie omdat er geen led-lampjes achter het beeldscherm hoeven worden geplaatst. Ook het energieverbruik kan lager liggen dan bij een normale led-tv. Een qled-televisie werkt met zogenaamde quantom dots. Kort gezegd kan één pixel alle kleuren van de regenboog individueel weergeven. Dit zorgt voor extreem realistische kleuren. Een nadeel ten opzichte van oled is dat pixels niet aan- of uitgezet kunnen worden; daardoor zijn de zwartwaarden iets minder dan bij een oled-televisie.

©PXimport

Gebogen schermen

©PXimport

Tip 06: Hdmi

Het is tegenwoordig vrij normaal dat je apparatuur over hdmi beschikt. Daarom is hdmi ook een aansluiting die je op alle televisies terugvindt. Alleen enkele kleine en goedkope televisies hebben nog een oude analoge scart-aansluiting. Je settopbox van je televisieprovider, je PlayStation, je pc, je Apple TV: allemaal hebben ze een hdmi-aansluiting. Een hdmi-kabel is goedkoop en het aansluiten van je apparaat op je televisie moet dan ook een fluitje van een cent zijn. Mocht je apparaat geen hdmi-aansluiting hebben (zoals bijvoorbeeld de nieuwste MacBook Pro’s), dan kun je in de meeste gevallen een adapter gebruiken.

©PXimport

Tip 07: Nog meer video

Naast een hdmi-aansluiting vind je op de meeste televisies nog allerlei andere connectoren. Een composiet-aansluiting komt regelmatig voor, net als een componentingang. De eerste is een analoge gecombineerde video- en audioaansluiting, die meestal gebruikt wordt voor oudere apparatuur, zoals de eerste Nintendo Wii uit 2006. De aansluiting bestaat uit drie tulp-ingangen: een gele voor het videosignaal en een rode en witte voor de twee audiokanalen (rechts en links). De componentingang is bijna hetzelfde, maar bestaat uit vijf tulp-aansluitingen: drie voor video en twee voor audio. In de meeste televisies kun je composietkabels aansluiten op drie van de vijf tulp-aansluitingen van de component-ingang.

©PXimport

Tip 08: Audio

Je kunt natuurlijk de interne luidsprekers van je televisie gebruiken, maar voor een goede thuisbioscoopervaring sluit je je televisie aan op je audioversterker. Dit kan op twee manieren. De beste manier is digitaal, via een optische kabel. Je versterker moet dan wel een digitale optische ingang hebben. Je herkent dit aan de vierkante aansluiting met het rode lampje binnenin. In tegenstelling tot wat veel mensen denken is dit geen laser, maar een led-lampje. Via een glasvezelkabel wordt het geluid digitaal naar je versterker gestuurd. Een andere optie is via de analoge aansluiting. Dit zijn twee tulp-aansluitingen: wit voor links en rood voor rechts. De optische audio-aansluiting kan ook toslink heten of digital audio out. Sommige televisies kun je ook op je versterker aansluiten met een hdmi-kabel. Denk er dan wel om dat je de hdmi-uitgang van je televisie met de hdmi-ingang van je versterker verbindt. Als er slechts één of twee hdmi-poorten op je televisie zitten, is de kans groot dat dit ingangen zijn. Deze kun je dus niet gebruiken om audio uit je televisie te sturen.

©PXimport

Tip 09: Tuners

Een hd-televisie heeft ook een paar aansluitingen voor tuners. Een tuner, soms ook wel encoder of decoder genoemd, is een apparaat dat je gebruikt om een tv-signaal om te zetten naar een videosignaal dat door je televisie begrepen wordt. Elke tuner-standaard begint met dvb (digital video broadcasting), maar het belangrijkste is wat er achter die letters dvb staat. Een dvb-t-tuner is een apparaat waarmee je digitaal tv-zenders kunt ontvangen via de lucht. NPO 1, 2 en 3 kun je gratis ontvangen met een dvb-tuner; via een aanbieder als KPN, CanalDigitaal of Telfort kun je tegen betaling meer zenders ontvangen. De nieuwste standaard is dvb-t2: hiermee is hd-televisie via de ether mogelijk. In Duitsland is het hele dvb-t-netwerk al overgezet naar dvb-t2. De twee systemen zijn niet compatibel met elkaar: met een dvb-t-tuner kun je dus geen dvb-t2-zenders ontvangen. In Nederland kun je vooralsnog gewoon je dvb-t-tuner gebruiken. Een andere dvb-standaard is s, dit staat voor satelliet. Hier kun je meteen je schotel op aansluiten via een F-stekker, ook wel lnb genoemd. De nieuwste versie van dvb-s is dvb-s2. Je kunt nu alleen de gratis satellietzenders ontvangen; wil je al je zenders uit je CanalDigitaal-abonnement kunnen kijken zonder tussenkomst van een satelliettuner, dan heb je een televisie met ci+-sleuf nodig. Hier stop je dan je CanalDigitaal ci-kaart in. Dvb-c staat voor cable en hier kun je gewoon je kabeltelevisie op aansluiten zonder tussenkomst van een kastje. Of jouw tv-aanbieder dit ondersteunt, moet je eerst even navragen. Sommige providers bieden ook een mogelijkheid om een tweede ci+-kaartje (of SmartCard) voor weinig geld aan te schaffen. Deze stop je dan in de ci+-sleuf; de kabel gaat in de dvb-c-aansluiting.

©PXimport

Wat is er met 3D gebeurd?

Tip 10: Slimme televisie

Bijna elke televisie is tegenwoordig slim. Dit betekent dat je er niet alleen tv mee kunt kijken, maar dat je er via een ingebouwde internetverbinding apps op kunt draaien, inhoud van een netwerkschijf of nas kunt afspelen en je smartphone of tablet gemakkelijk met je televisie kunt verbinden. Elke tv-fabrikant heeft een ander systeem, maar er zijn een paar bekende opties. Samsung heeft op al zijn televisies Tizen geïnstalleerd, terwijl Sony en Philips een aangepaste versie van Android draaien. Panasonic heeft een speciale versie van Firefox OS en op een LG-televisie vind je WebOS. Je kunt in de meeste gevallen zelf apps zoals Netflix of NPO op je televisie installeren en meteen je favoriete film of documentaire kijken.

©PXimport

Chromecast en Apple TV

©PXimport

Kooptips

Van de duizenden beschikbare hd-televisies hebben we drie prima keuzes voor je uitgezocht. De eerste is een budget-televisie met goede specificaties, de tweede is een hd-tv van hoge kwaliteit voor een goede prijs. En als je echt helemaal los wilt gaan, kun je voor de derde optie kiezen.

SAMSUNG UE32J5200A

©PXimport

SONY Bravia KD-55XD7005

©PXimport

LG OLED55C6V

©PXimport

De verkiezingen lijken nog ver weg, maar voor je het weet is het 29 oktober. Om te bepalen welke partij het best bij je past, bestaan er al jaren hulpmiddelen als StemWijzer en Kieskompas. Bij de juiste partij uitkomen is misschien niet zo lastig, maar: op welke persoon ga je stemmen? Een nieuwe AI-tool helpt je daarbij door het werk van Kamerleden zelf naast elkaar te zetten.

BeleidsRadar bundelt meer dan een miljoen parlementaire documenten in één omgeving. Denk aan Kamervragen, moties, stemmingen en debatbijdragen. Je kunt daar op twee manieren mee aan de slag: via gestructureerde overzichten per thema, zoals klimaat, zorg of onderwijs, of via een open gesprek met de assistent waarin je je vraag gewoon in het Nederlands stelt. Bij elk antwoord krijg je verwijzingen naar de brondocumenten, zodat je kunt doorklikken en zelf controleren.

De tool richt zich primair op zittende Kamerleden, omdat daarover de meeste concrete parlementaire data beschikbaar is. Voor nieuwe kandidaten zoekt de AI-assistent in andere bronnen, zoals gemeenteraden, Provinciale Staten of verkiezingsprogramma's.

Zo werkt het in de praktijk

Je start op https://beleidsradar.nl/kamerleden. Kies een thema of een Kamerlid, of stel een vraag in natuurlijke taal. Vraag je bijvoorbeeld: "Welke Kamerleden zijn voor verhoging of koppeling van de pensioenleeftijd aan de levensverwachting?", dan vat de assistent samen welke partijen en Kamerleden zich daar in het verleden voor uitspraken, met links naar wetsvoorstellen, moties en stemmingen. Het gaat dus om wat er daadwerkelijk is ingediend of gesteund, niet om losse uitspraken in de media.

Wil je juist inzoomen op een persoon, dan zie je per Kamerlid waar hij of zij veel aan werkt en hoe er in de afgelopen periode is gestemd. Dat geeft snel gevoel bij iemands dossierkennis en prioriteiten.

Geen kant-en-klaar stemadvies

Verwacht geen pasklare steminstructie als "Ben je voor een lagere pensioenleeftijd, kies dan kandidaat X". De assistent helpt je vooral om relevante stukken te vinden en verbanden te zien. Bij heel specifieke vragen kan het systeem soms nog geen direct antwoord geven. Op een vraag als "Wie stemde vóór de motie van Soepboer en Grinwis over subsidies voor verduurzaming van veerdiensten?" kwam er geen kant-en-klaar overzicht. Je kunt dan wel meteen doorklikken naar de motie zelf, waarna je de stemming handmatig kunt nalopen. Zie de dienst dus als hulpmiddel om je te verdiepen, niet als adviesmachine die vertelt waar je op moet stemmen.

Voor wie is deze tool interessant?

BeleidsRadar is vooral iets voor kiezers die verder willen kijken dan partijprogramma's of campagnebeloftes. Wil je weten wat een Kamerlid in de afgelopen periode concreet heeft gedaan, dan helpt dit systeem om feiten boven tafel te krijgen. Zo kun je je beter oriënteren op de persoon achter de partij.

Transparantie en controle

Kunstmatige intelligentie maakt fouten en is nooit volledig neutraal. Daarom toont BeleidsRadar bij elke reactie de gebruikte bronnen. Dat helpt bij controle en maakt duidelijk waar conclusies vandaan komen. Blijf zelf scherp: vergelijk meerdere documenten, kijk naar de context van een stemverklaring en weeg recente ontwikkelingen mee.

Toegang en periode

De dienst is gratis te gebruiken tot en met 29 oktober. Je kunt dagelijks vijf gesprekken voeren met de assistent en daarnaast door de thematische overzichten bladeren. Beginpunt: https://beleidsradar.nl/kamerleden.

Met de nieuwe Tensor G5-chip voor slimmere AI-functies, een helderder scherm en Pixelsnap voor magnetische accessoires probeert Google je te overtuigen een Pixel 10 Pro aan te schaffen. Maar met een adviesprijs van minimaal 1099 euro kan dat nog lastig worden.

De Google Pixel 10 Pro behoudt het herkenbare ontwerp van zijn voorgangers, met de horizontale camerabalk en platte zijkanten. De constructie bestaat uit een aluminium frame en een beschermlaag van Gorilla Glass Victus 2 aan de voor- en achterzijde. Het toestel beschikt daarnaast over een IP68-certificering voor stof- en waterbestendigheid. Naast de nieuwe kleuren Jade (lichtgroen) en Porselein (roomwit) heeft de 10 Pro een functionele toevoeging: Pixelsnap. Dit is een magnetisch systeem voor draadloze Qi2-opladers (vergelijkbaar met MagSafe op iPhone).

Het toestel is uitgerust met een Super Actua oleddisplay van 6,3 inch. Het scherm heeft een variabele verversingssnelheid die kan oplopen tot 120 Hz. Dat resulteert in een vloeiende weergave van bewegende beelden. Google heeft de maximale piekhelderheid verhoogd naar 3300 nits. Daardoor kun je in vrijwel elke omgeving goed zien wat er op het scherm gebeurt, zelfs wanneer het buiten erg zonnig is. De resolutie en overige basisspecificaties van het scherm zijn verder gelijk gebleven ten opzichte van de Pixel 9 Pro van een jaar eerder.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Nieuwe Tensor-processor

De nieuwste Pixel wordt aangedreven door de Tensor G5-processor, die (uiteraard) geoptimaliseerd is voor AI-taken en soepele prestaties levert bij dagelijks gebruik. Hoewel de chip een duidelijke verbetering is ten opzichte van zijn voorganger, loopt-ie toch achter op wat de concurrentie te bieden heeft, zoals Samsung en Apple. Dat is in de praktijk gelukkig zelden merkbaar, behalve bij zeer zware games. Standaard is het toestel uitgerust met een ruime 16 GB aan werkgeheugen, waardoor multitasking geen enkel probleem vormt voor de Pixel 10 Pro.

Het toestel beschikt bovendien over een 4870mAh-batterij die het gemakkelijk een dag volhoudt. Opladen kan met een vermogen van 30 watt, waarmee je de batterij in ongeveer anderhalf uur volledig oplaadt. Een belangrijke vernieuwing is, zoals gezegd, de ondersteuning voor de Qi2-standaard voor draadloos opladen. Dankzij het ingebouwde Pixelsnap-magneetsysteem kun je de telefoon eenvoudig uitlijnen met ondersteunde draadloze laders. Veel reeds beschikbare magnetische accessoires werken gewoon met de Pixel 10-lijn.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Veel ontbrekende functies

De Pixel 10 Pro draait op Android 16 en mag daarnaast rekenen op zeven jaar aan software- en beveiligingsupdates (net zoals de andere Pixels). Dat garandeert een lange levensduur met toegang tot toekomstige functies en de nieuwste beveiliging. De nieuwe Android-versie kenmerkt zich door veel kleine aanpassingen door te voeren. De verschillende iconen in de statusbalk ogen wat voller en speelser, terwijl de toevoeging van transparante elementen het systeem wat levendiger maakt. Het strakke en saaie karakter is daardoor verdwenen.

Verder valt vooral op dat de Pixel 10 Pro zijn potentie in Nederland niet waarmaakt. Jaarlijks presenteert Google een hoop AI-functies die de aanschaf voor een Pixel kunnen maken of breken, maar die zijn zelden beschikbaar in de Benelux. Opties die nu schitteren in afwezigheid zijn Magic Cue, Ask Photos en Live Call Translate. Hoewel, die laatstgenoemde functie wérkt technisch gezien wel in de Benelux, maar niet in de lokale talen. Die kun je dus alleen in het Engels gebruiken, wat de inzetbaarheid op dagelijks niveau drastisch vermindert.

100x inzoomen of AI?

Verder is de Google Pixel 10 Pro uitgerust met een bekend en veelzijdig camerasysteem, bestaande uit een hoofdcamera van 50 megapixel en een ultragroothoeklens en telelens met 5x optische zoom (allebei 48 megapixel). Hoewel de hardware grotendeels ongewijzigd is ten opzichte van vorig jaar, is de fotokwaliteit nog altijd indrukwekkend. Dankzij Googles geavanceerde beeldverwerking levert het toestel onder de meeste lichtomstandigheden scherpe, consistente en gedetailleerde foto's met een uitstekend dynamisch bereik. Zo kennen we de Pixel.

Een nieuwe functie is de 100x Pro Res Zoom, die AI gebruikt om objecten op grote afstand dichterbij te halen. De resultaten hiervan zijn wisselend: de functie kan effectief zijn voor landschappen of architectuur, maar heeft de neiging om details zoals tekst onjuist te reconstrueren (eigenlijk zoals veel AI-diensten dat nu ook al doen). In situaties met weinig licht neemt de algehele prestatie van het camerasysteem af, met name bij de ultragroothoek- en telelens. Ook de videokwaliteit in het donker blijft een aandachtspunt voor het toestel.

Pixel 10 Pro kopen?

Hoewel Google best wat vraagt voor het toestel en de Pixel 10 Pro op behoorlijk wat punten achterloopt op de concurrentie, zijn we toch enthousiast over het apparaat. De 10 Pro is namelijk een capabele en compacte smartphone, die lekker in de hand ligt en perfect presteert voor alledaags taken. Zo eerlijk moeten we dan ook weer zijn. Het beeldscherm laat weinig te wensen over, de foto's komen over het algemeen goed uit de verf en de batterijduur is acceptabel. We laden onze smartphones meestal toch wel elke dag of anderhalve dag op.

Ja, de Pixel 10 Pro mist flink wat AI-functies in Nederland. Maar veel mensen verzetten zich nog altijd tegen dergelijke functionaliteit, waardoor ze die ook niet zullen missen. Dan ligt de focus op software (die veel speelser en duidelijker is) en algemene cameraprestaties, en op die vlakken scoort Google gewoon goed. Een ander nadeel is dan misschien nog de oplaadsnelheid, maar ook daar kun je prima omheen werken. Het allergrootste struikelblok is en blijft de prijs. Voor minimaal 1099 euro krijg je bij de concurrentie, technisch gezien, meer waar voor je geld.