ACHTERGROND - Eén van de grote trends op de CES-beurs van dit jaar was 4K TV's. Er waren gigantische 4K toestellen, gebogen 4K toestellen en zelfs buigzame 4K toestellen. Maar wat betekent 4K eigenlijk? En is die zojuist aangeschafte HDTV nu al achterhaald? Geen zorgen, wij hebben alle antwoorden.

Ik lees iets over "Ultra HD". Is mijn nieuwe HTV nu al achterhaald?

Je TV is niet achterhaald, maar loopt binnenkort een generatie achter op het nieuwste van het nieuwste.

Okay... Dus wat betekent "Ultra HD" dan precies?

Ultra high definition (UHD) is een standaard die high definition (HD) overschrijdt. De Consumer Electronics Association definieert UHD als een 16:9 beeldverhouding (net als HD) en een minimum aantal pixels van 3840 bij 2160. HD is 1080p, dat wil zeggen 1920 bij 1080 pixels.

Dus als dat "Ultra HD" is, wat is dan "4K"? Is dat weer een ander formaat waar ik me zorgen over moet maken?

Momenteel worden de termen 4K en Ultra HD in wezen door elkaar gebruikt. 4K is een type UHD gedefinieerd door een resolutie van 2160p (de minimumdrempel voor UHD), en het wordt al snel de eerste wijdverspreide UHD-standaard. Een andere UHD-standaard - 8K UHD, heeft een resolutie van 4320p (7680 bij 4320 pixels) - bestaat al, maar niemand gebruikt het nog.

Het is zoiets als wanneer zowel 720p als 1080p formaten beschouwd worden als "high definition", hoewel de ene een hogere resolutie heeft dan de andere (marketingmensen noemen 1080p soms "full HD").

©PXimport

4320p, wow. Dat is echt indrukwekkend. Maar waar stond de "p" ook al weer voor? Ik vraag dit voor een vriend die niet net zoveel over technologie weet als ik...

Progressieve scan. In het meeste dagelijkse gebruik, kan "p" worden gezien als het aantal horizontale lijnen met pixels dat een scherm heeft. Dus een 2160p scherm (4K) heeft twee keer zoveel horizontale lijnen als een 1080p scherm (HD). Het zijn toevallig ook twee keer zoveel verticale lijnen (3840 versus 1920), dus in totaal 4 keer zoveel pixels.

Dus 4K heeft veel meer pixels dan HD. Maar is het echt zoveel beter?

4K beelden zijn opgebouwd uit bijna 8,3 miljoen pixels. Vergelijk dat met iets meer dan 2 miljoen in een 1080p beeld, de full HD resolutie van Blu-rays. Dat is negen keer zoveel pixels als een 720p uitzending. Dat is vergelijkbaar met het verschil tussen een 8 megapixel camera en een 2 megapixel camera.

Kan ik al die pixels überhaupt zien?

Dat hangt ervan af. De extra pixels zorgen ervoor dat 4K beelden er geweldig uitzien in de winkel wanneer je dicht bij de TV staat. Maar als je op de bank een paar meter van je TV verwijderd zit, zul je een TV van 60 inch of groter nodig hebben om het verschil te kunnen zien. En hoe verder je van je TV af zit, hoe groter de TV moet zijn om 4K een verschil te laten maken.

Maar de Ultra HD standaard is meer dan alleen een hoop pixels. De videospecificaties vereisen ook een grotere kleurruimte, waardoor alles er beter uit zou moeten zien, ook al kun je niet alle pixels zien.

©PXimport

Dat is allemaal leuk en aardig, maar er is nog niets in 4K beschikbaar, toch?

Dat was tot voor kort inderdaad zo. Maar dingen veranderen snel: Amazon, Hulu, Netflix, en YouTube hebben allemaal aangekondigd dat ze aan het begin van het jaar meer 4K materiaal zullen produceren.

Dus nu moet ik een UHD TV kopen om Netflix en YouTube te bekijken?

Nee, maak je geen zorgen. Die streamingdiensten zullen in de nabije toekomst verschillende resoluties beschikbaar stellen.

©PXimport

Zullen mijn Blu-rays werken op een UHD set?

Al je bestaande HD content, inclusief Blu-rays, zal werken op een Ultra HD TV. Ze zullen worden opgeschaald zodat ze het scherm vullen, dus het zal er niet zo goed uitzien als echte 4K content.

De huidige generatie Blu-ray disks ondersteunen resoluties tot en met 1080p. Maar de Blu-ray Disc Association heeft interesse getoond in de ontwikkeling van 4K compatibele Blu-rays.

Dus dat wil zeggen dat ik een aantal van die "mastered in 4K" Blu-rays moet aanschaffen?

Nee, daar heb je niks aan. Blu-ray verpakkingen die de disk beschrijven als "mastered in 4K" of die een "near 4K" ervaring aanbieden claimen dat ze een betere kijkervaring bieden op een UHD TV, maar zelfs de studio's die erachter zitten geven toe dat ze geen echte 4K ervaring leveren. De video op de schijf is nog altijd gewoon 1080p.

Er zijn momenteel geen Blu-rays die een 4K resolutie kunnen bieden, het is gewoon geen onderdeel van de Blu-ray specificaties.

Dat klinkt een beetje onbetrouwbaar, of niet?

Inderdaad! Maar de belangrijkste vraag is misschien wel waarom iemand fysieke films wil hebben in het tijdperk van de streamingdiensten en Smart TV's. In de toekomst zullen fysieke films waarschijnlijk even achterhaald en overbodig zijn als fysieke albums.

©PXimport

Nieuwe videocompressieformaten zullen zenders en webdiensten in staat stellen om omvangrijke 4K videobestanden gemakkelijker te streamen. De International Telecommunications Union heeft onlangs de H.265 (of HEVC - High Efficiency Video Codec) standaard geïntroduceerd als opvolger van de H.264 standaard die op grote schaal gebruikt wordt om video via uitzendingen, Blu-ray en het web te verspreiden. H.265 belooft kwaliteit te bieden die vergelijkbaar is met die van H.264, ondanks het feit dat het slechts de helft van de bandbreedte gebruikt.

Bovendien heeft Google haar eigen concurrerende bandbreedte besparende formaat ontwikkeld, VP9 genaamd, wat het bedrijf zal gaan gebruiken om 4K video's op YouTube te streamen. Ook dit formaat belooft een vergelijkbare kwaliteit met de helft van de bandbreedte van H.264.

Ik moet waarschijnlijk een heleboel nieuwe hardware en andere spullen kopen voor bij mijn Ultra HD set, of niet?

Uiteindelijk, ja. De meeste TV-randapparatuur maakt gebruik van HDMI, maar alleen de twee meeste recente versies van HDMI (1.4 en 2.0) ondersteunen 4K resolutie. En alleen HDMI 2.0 kan een 4K signaal met 60 frames per seconde aan. HDMI 1.4 is beperkt tot een 4K signaal met 30 frames per seconde.

Je huidige kabeldecoder, A/V-ontvanger, Roku, Apple TV, en andere hardware die in je TV geplugd is ondersteunen waarschijnlijk geen HDMI 1.4, en al helemaal geen 2.0. In ieder geval niet als ze een aantal jaren oud zijn.

Meer frames zijn belangrijk, nietwaar?

Hoe meer frames per seconde, hoe minder vervaging. Het beperkte aanbod van 4K content is momenteel meestal alleen verkrijgbaar met 30 FPS, maar dat zal zeker veranderen naarmate er meer content beschikbaar komt. Als je gaat investeren in een 4K TV, dan kun je het net zo goed meteen goed doen.

HDMI 2.0 is in september onthuld, en het wordt nog steeds op de markt geïntroduceerd (een aantal 4K TV's hebben deze standaard zelfs nog niet eens). Maar omdat HDMI 2.0 achterwaarts compatibel is met alle voorgaande generaties kan een UHD TV met HDMI 2.0 nog steeds communiceren met je oude technologie. De standaard gebruikt zelfs compatibele kabels.

Dit hele 4K gebeuren klinkt interessant, maar ik kan me er vast geen veroorloven, of wel?

De nieuwe 4K sets zijn momenteel erg duur, maar ze worden al snel betaalbaarder. Zo heeft Vizio onlangs een 4K TV van 1000 Amerikaanse dollar onthuld.

Vergeet niet dat HDTV's niet al te lang geleden ook enorm duur waren, maar de prijzen zijn omlaag gegaan. Tegenwoordig is het moeilijk om een nieuwe TV te vinden die niet HD is.

Ik denk dat ik maar eens moet gaan overwegen om een 4K TV te kopen - misschien niet dit jaar, maar het zit eraan te komen. Wat moet ik tot die tijd met mijn HDTV doen?

Als je recentelijk een nieuwe HDTV gekocht hebt, maak je geen zorgen. Het is een geweldige toevoeging aan je huiskamer met een heleboel beschikbare content! Iedereen heeft het over 4K, maar je kunt rustig afwachten tot de sets goedkoper worden, de kwaliteit beter wordt, en er meer content beschikbaar komt. Die HDTV die je hebt aangeschaft kan prima een aantal jaren meegaan.

©PXimport

We weten dat het verleidelijk is om het allernieuwste aan te schaffen zodra het verkrijgbaar is. Maar soms is het beter om even af te wachten tot de boel gesetteld is. En dit is zo'n moment.

Dit is een vrij vertaald artikel van onze Amerikaanse zustersite TechHive.com. Beschreven termen, handelingen en instellingen kunnen regio gebonden zijn.

Google Maps is een veelgebruikte navigatie-app binnen zowel Android als iOS. Veel mensen zijn inmiddels gewend aan die app en hebben geen behoefte aan alternatieven. Maar als je om je heen kijkt, zijn er genoeg kaarten-apps die de moeite waard zijn.

Google Maps is inmiddels meer dan alleen een app voor het navigeren. Je kunt er eveneens informatie over je omgeving of buurt mee opzoeken, en zodoende leuke plekjes ontdekken. Ook biedt de app informatie over bijvoorbeeld files en de luchtkwaliteit. Daarnaast laten mensen er zelf recensies en foto's op achter, waardoor je nog een beter beeld krijgt van wat er in jouw omgeving gebeurt. En vergeet de Steet View-functie niet om een omgeving elders op de wereld te verkennen.

Maar dit is natuurlijk niet de enige dienst die je op deze manier op je smartphone kunt gebruiken. In dit artikel bieden we vier alternatieven voor Google Maps aan.

1- Here WeGo

De eerste app in dit korte lijstje is Here WeGo. Dit is een gratis te downloaden app, die in de basis hetzelfde doet als Google Maps – maar dan zonder Google. Je hebt toegang tot verschillende soorten navigatieopties, zoals wandelen, met de auto of het ov, en kunt directies opvragen die je van deur tot deur brengt. Daarnaast zijn er allerlei mogelijkheden waarmee je de reis, ongeacht het voertuig, personaliseert. Zo kun je kiezen voor de snelste of de kortste route (het verschil zit hem in snelheid) en of je in realtime omgeleid wil worden wanneer dat nodig is. Zo kan Here WeGo rekening houden met files en eventueel oponthoud. Verder zijn er twee weergavemodi: een zoals in Google Maps en een met een satellietbeeld van de omgeving.

Here WeGo is beschikbaar voor Android en iOS.

🚲Leestip: Ga eropuit! De beste sites en apps voor wandelen en fietsen

2- Apple Maps

We kunnen het ons bijna niet voorstellen dat je dit niet weet als je een iPhone hebt, maar Apple biedt met zijn eigen kaartenapplicatie Apple Maps ook een prima alternatief voor Google Maps aan. Hoewel de software eerder onbruikbaar was, heeft de app de afgelopen jaren flinke sprongen vooruit gemaakt. Had je de app eerder afgeschreven, dan kun je je er nu aan wagen. Net zoals bij andere navigatie-applicaties heb je de keuze uit verschillende reisopties, zoals met de auto, de fiets en bijvoorbeeld een taxi. Apple Maps biedt routenavigatie, locatie delen, plaatskaarten en een interactieve 3D-weergave aan van allerlei omgevingen. Zo krijg je een beter beeld van wat er te beleven valt, of hoe er een stad, dorp of weg vormgegeven is.

Apple Maps is alleen beschikbaar voor iOS.

3- Waze

Mocht je iemand zijn die uit het Google-ecosysteem wil stappen, of minder van Google afhankelijk wil zijn, dan is Waze wellicht niet de beste optie. Google is namelijk eigenaar van deze app. Maar voor andere gebruikers kan dit wel een goed alternatief zijn. Veel van de informatie die Waze presenteert, is namelijk afkomstig vanuit de community. Gebruikers houden andere mensen dus op de hoogte. Daardoor krijg je veel meer updates in realtime over wat er om je heen gebeurt of wanneer je eenmaal de weg op gaat. Ongelukken en dergelijke zijn daardoor geen verrassingen meer. Waze kan bovendien razendsnel andere routes aanbieden, en je kunt van tevoren aangeven dat je bepaalde wegen of gebieden wilt vermijden.

Waze is beschikbaar voor zowel Android als iOS.

4- OsmAnd

OsmAnd is tot slot een navigatieapplicatie die volop gebruikmaakt van opensource-informatie. In dit geval gaat het om de data van OpenStreetMap. Dat is niet het enige dat dit zo'n sterke app maakt. Want OsmAnd legt voornamelijk de nadruk op offline gebruik. Zo kunnen gebruikers niet alleen hun eigen omgeving, maar ook gewoon de kaart van een volledig land offline beschikbaar maken. Dat zal de app dan ook meteen vragen op het moment dat je hem voor het eerst opent. Daardoor kun je niet alleen data besparen, ook heb je gewoon een goede kaart tot je beschikking wanneer je in een gebied bent met slecht internet. Verder is het fijn om te zien dat OsmAnd de basis op orde heeft als het gaat om de interface en navigatieopties. Alle basale functies die je mag verwachten van een kaartenapp zit in OsmAnd, dus je hoeft niets te missen.

OsmAnd is beschikbaar voor zowel Android als iOS.

Op papier (!) voegt de Amazon Kindle Paperwhite niet ontzettend veel toe. Maar de aanpassingen kunnen wel waardevol zijn voor iedereen die al jaren een (verouderde) Kindle-versie heeft. Wat brengt de 2024-variant?

We vallen meteen met de deur in huis. Mocht je de 2021-versie van de Amazon Kindle Paperwhite gekocht hebben, dan zal de stap naar de 2024-variant te klein zijn om opnieuw 180 euro uit te geven aan een (eerlijk is eerlijk: voortreffelijke) e-reader. Maar als jouw Kindle uit 2018 of eerder komt, dan is het wél tijd om de overstap te maken. De Amazon Kindle van de twaalfde generatie heeft namelijk twee belangrijke en waardevolle aanpassingen.

Ten eerste is het systeem nu tot 25 procent sneller. Amazon geeft weinig informatie vrij over de processor en andere specificaties; maar als je een oude en nieuwe Kindle naast elkaar houdt, merk je dat verschil. Het menu reageert vlotter op je aanrakingen, waardoor je minder lang hoeft te wachten. Dit is met name merkbaar wanneer je iets moet intypen, als je een boek zoekt bijvoorbeeld.

Daarnaast is het scherm ten opzichte van de 2021-editie is het scherm met een inch gegroeid. Er past nu net wat meer op het scherm: wat ons betreft betekent dat vooral meer leesplezier. Dat hij daardoor een paar gram zwaarder en wat groter is dan de voorgaande Paperwhite mag eigenlijk geen naam hebben. Met een gewicht van 211 gram en een scherm van 7 inch blijft de 2024-variant namelijk nog steeds een e-reader die niet zwaar of ontzettend groot is. Het is nog steeds een compact apparaat dat je vrijwel overal mee naartoe kunt nemen.

©Wesley Akkerman

Kleine frustratie

Het apparaat ligt lekker in de hand, maar is tevens ontzettend glad waardoor we een hoesje eigenlijk verplicht vinden. Zo voorkom je dat je de e-reader stevig vast wilt houden, waardoor je mogelijk met je duim op het e-inkt-scherm tikt.

Tikken op het scherm betekent dat je van pagina wisselt in een boek of comic. Dat wil je natuurlijk niet per ongeluk doen, want dat kan je een beetje uit het lezen halen. Het is geen groot probleem, maar wel een kleine smet op de ervaring. Verder hebben we weinig aan te merken op het ontwerp. Onderop zit de knop waarmee je hem uit de slaapstand haalt. Ook zit hier de usb-c-poort waarmee je hem oplaadt. De accu kan het tot drie maanden uithouden.

©Wesley Akkerman

(Bijna) hetzelfde, verbeterd

Net als bij andere Kindle-modellen kun je de kwaliteit van het scherm aanpassen op je eigen zicht. Zo heb je verschillende niveaus van helderheid, die er zowel in de avond als overdag prima uitzien. Daarnaast ben je in staat de warmte van het scherm te veranderen. Dan maak je de digitale pagina's in feite meer geel dan wit, maar dat vinden we geen groot probleem. Na een seconde is je zicht daaraan gewend en lees je de woorden prettig van het schermpje. Ook de contrastverhouding is nu hoger. Dat zie je voornamelijk wanneer je comics of graphic novels leest. Een verbetering waarvan we zeggen: meer dan welkom. Maar...

©Wesley Akkerman

Oude(re) Kindle vervangen of niet?

...Ondanks de verbeteringen wat betreft snelheid, schermgrootte en de hierboven beschreven contrastverhouding is de sprong tussen de variant uit 2021 en deze uit 2024 ook weer niet zó groot dat we meteen roepen dat je er nu een moet bestellen. Ja, de ervaring is beter – maar ook weer niet zó veel beter.

Daarnaast is het jammer dat Amazon de Amazon Kindle Paperwhite voorziet van slechts 16 GB aan opslagruimte. Nu zal dat voor je verzameling oude en nieuwe boeken en novels meer dan voldoende zijn, maar fans van audioboeken kunnen beter naar een model kijken met iets meer ruimte. De Paperwhite Signature Edition heeft bijvoorbeeld 32 GB aan opslagruimte, maar kost met 199 euro ook meteen twee tientjes meer.

©Wesley Akkerman

Een Kindle zoals verwacht

Het zal niemand verrassen dat de Amazon Kindle Paperwhite presteert zoals verwacht. Zoals altijd kun je heel fijn je boeken lezen op dit apparaat, zonder vermoeide ogen. De interface is toegankelijk en boeken aanschaffen is zo gepiept. Dat kan direct op de e-reader, met een Amazon-account, of via de website. Dan worden ze naar de e-reader gestuurd. Gekochte boeken worden verder netjes gepresenteerd op het thuisscherm van het apparaat. Zoals altijd is het ook mogelijk gratis epubs met een omweg naar het product te sturen.

Het apparaat biedt een aantal opties voor het aanpassen van de tekstgrootte en het lettertype, maar voelt tegelijkertijd ook een beetje beperkt. We zien graag meer opties in het menu staan. Daarnaast is het jammer dat de nieuwe Paperwhite geen koptelefoonaansluiting heeft en dat je voor luisterboeken bent aangewezen op bluetooth – zeggen we in het kader van veelzijdigheid.

©Wesley Akkerman

Amazon Kindle Paperwhite kopen?

Hoewel we enthousiast zijn over de Amazon Kindle Paperwhite (2024) en de aanpassingen zeker de moeite waard vinden, betekent dat niet dat we iedereen met een 2021-model aanraden om over te stappen – want daarvoor zijn de stappen te klein. Maar heb je een veel ouder model, dan kun je dat met een gerust hart wél doen. De basis is vertrouwd gebleven, en ondanks een paar kleine minpunten is dit zeker geen miskoop.