Windows zit vol met handige trucs die nét even meer uit het besturingssysteem halen. Je moet ze alleen maar net even kennen. Met de 15 Windows 10-tips in dit artikel zorgen we er onder andere voor dat bepaalde taken geautomatiseerd worden, wel zo efficiënt!

1. Windows taakplanner

Er zijn veel handelingen op de computer die we regelmatig herhalen. Die kun je automatiseren met de Windows Taakplanner. Open de Taakplanner door te klikken op Start en vervolgens Taakplanner in te typen. Wanneer je nu in het rechterdeelvenster klikt op Basistaak maken, dan kom je in een eenvoudig stappenplan. Je kunt aangeven wanneer de taak moet worden gestart (Trigger), bijvoorbeeld dagelijks, wekelijks, wanneer de computer start enzovoort.

Vervolgens kun je aangeven wat die actie moet zijn: een programma starten, een e-mail versturen of een bericht weergeven op het scherm. Die laatste twee opties zijn officieel ‘afgeschaft’, maar werken nog wel. Op deze manier kun je bijvoorbeeld eenvoudig rond lunchtijd je dieet-software laten starten of Netflix automatisch openen voor een geplande pauze.

©PXimport

2. Schuifopruiming

Wie een flinke harde schijf heeft, zal niet snel de behoefte hebben om ruimte vrij te maken. Loop je echter tegen ruimtegebrek aan, dan is het goed om te weten dat Windows daar een handig hulpje voor aan boord heeft. Schijfopruiming start je eenvoudig door te klikken op Start en vervolgens Schijfopruiming in te typen. Je ziet dan direct hoeveel ruimte het programma vrij kan maken.

Dit lijkt in bepaalde gevallen niet veel, maar klik je vervolgens op de knop Systeembestanden opschonen, dan toont het programma ineens nog veel meer bestanden die verwijderd kunnen worden. Dit kan al snel oplopen tot enkele gigabytes.

3. Mediastreaming

Wist je dat als je een smart-tv hebt, de kans groot is dat je beelden van je pc naar je tv kunt streamen? Klik op Start, tik mediastreaming in en klik op de optie die verschijnt. Standaard is deze functionaliteit uitgeschakeld, maar zoals je ziet schakel je het met één muisklik in.

Wanneer je smart-tv (of box) met hetzelfde netwerk verbonden is, zie je dat je eenvoudig de content van je pc kunt bekijken.

4. Quick Assist

Heb je een probleem met je pc, maar is de persoon die je kan helpen niet in de buurt? Geen nood: met Quick Assist kun je anderen vragen om je computer tijdelijk over te nemen om je te helpen. Je vindt Quick Assist door de naam van het programma in te typen in het menu Start.

Nu klik je op Ondersteuning krijgen. De persoon die je helpt, klikt op Ondersteuning geven. Er wordt dan een code gegenereerd die deze persoon aan jou door moet geven. Je vult die in en vervolgens kan er verbinding gemaakt worden en kan de andere persoon je computer besturen.

©PXimport

5. Sneller delen

Sinds de integratie van OneDrive is het heel eenvoudig om bestanden snel te delen met andere computers binnen of buiten het netwerk. Maar er zijn ook andere manieren om te delen. Stel dat er iemand is naar wie je met grote regelmaat bestanden stuurt via mail en je vindt het irritant om telkens al die stappen te doorlopen. Dat kan dus sneller.

Rechtsklik op het bestand dat je wilt delen en klik vervolgens op Delen. Je kunt dan klikken op Mail, maar je kunt ook aangeven met welke personen je vaak deelt. Als je die persoon instelt, kun je voortaan direct op die persoon klikken, waarna er een mail wordt opgesteld en het bestand automatisch wordt toegevoegd.

6. Dynamische vergrendeling

Het is om talloze redenen belangrijk om je computer te vergrendelen wanneer je even niet voor het beeldscherm zit. Maar als je vaak wegloopt, is dat best een gedoe. Dynamische vergrendeling automatiseert dat. Je koppelt je smartphone via bluetooth aan je pc, en zodra de twee van elkaar verwijderd raken, vergrendelt de pc.

Je schakelt deze optie in door Dynamisch vergrendelen te typen in het menu Start. Plaats een vinkje bij de optie, koppel je smartphone aan je pc, en het automatisch vergrendelen is een feit.

7. Zelf legende prullenbak

De prullenbak leeggooien is een snelle en handige manier om meer ruimte vrij te maken op je pc. Maar waarom leegt dat ding zichzelf niet? Dat kán dus wel degelijk, alleen is het niet standaard ingesteld, zodat je altijd nog bestanden terug kunt halen als he een fout hebt gemaakt.

Typ Opslag in het menu Start en klik op het gevonden resultaat. Zet de schakelaar bij Slim opslaan aan. Windows zal nu automatisch tijdelijke bestanden verwijderen en de prullenbak legen.

©PXimport

8. Windows Sonic Surround Sound

Windows 10 heeft een interessante optie om het geluid dat je hoort via je koptelefoon wat ruimtelijker te maken, genaamd Sonic Surround Sound. Deze optie is standaard uitgeschakeld. Je schakelt hem in door met de rechtermuisknop op het pictogram met de luidspreker te klikken en te kiezen voor Ruimtelijk geluid / Windows Sonic voor hoofdtelefoon. Het leukste is om even een koptelefoon op te zetten, een video te bekijken en de functie uit- en in te schakelen.

9. Taakweergave-tijdlijn

De Taakweergave (te activeren met de knop direct naast het vergrootglas, links in de Taakbalk) is een handige manier om weer te geven wat er allemaal openstaat in Windows. Maar onlangs is deze functie nog een stuk handiger geworden. Wanneer je deze weergave opent, zie je aan de rechterkant een schuifregelaar. Wanneer je die naar beneden schuift, krijg je een overzicht van wat er bijvoorbeeld gisteren en eergisteren openstond. Een soort browsergeschiedenis voor Windows dus.

©PXimport

10. Concentratiehulp

Als je je graag wilt concentreren en tijdelijk niet gestoord wilt worden, dan is Concentratiehulp in te schakelen. Klik hiervoor op het pictogram van Actiecentrum in het Systeemvak, dan op Uitvouwen en daarna op Concentratiehulp. Notificaties en andere afleidende zaken worden nu tijdelijk geblokkeerd.

Hoe deze blokkering precies werkt kun je zelf bepalen door in Start Concentratiehulp te typen, en de instellingen van deze functionaliteit naar je hand te zetten.

11. Videokaart toewijzen

Wanneer je een grafische chip op je moederbord hebt zitten én een krachtige videokaart hebt ingebouwd, dan heb je in Windows 10 de mogelijkheid om aan te geven welk programma welke hardware mag gebruiken. Zo wil je bijvoorbeeld dat Photoshop je videokaart gebruikt, maar Kladblok heeft die helemaal niet nodig. Op deze manier kun je heel wat energie en systeembronnen besparen.

Klik op Instellingen in Start en vervolgens op Systeem, Beeldscherm en Grafische instellingen. Klik op Bladeren en voeg de programma’s toe aan wie je de hardware wilt toewijzen. Klik nu op Opties bij het betreffende programma en bepaal welke hardware gebruikt mag worden.

©PXimport

12.Bestanden/mappen hoofdlettergevoelig maken

Je kunt bestanden en mappen nu eenvoudig hoofdlettergevoelig maken in Windows 10. Het gevolg daarvan is dat je dus zowel een map Foto’s als foto’s kunt hebben in één map. Om de inhoud van een map hoofdlettergevoelig te maken, klik je op Start, typ je cmd, rechtsklik je op Opdrachtprompt en klik je op Als administrator uitvoeren.

Vervolgens voer je het volgende commando in: fsutil.exe file setCaseSensitiveInfo “C:\Foto’s” enable waarbij C:\Foto’s moet worden vervangen door het pad naar de map waarvan je de inhoud hoofdlettergevoelig wil maken. De wijzigingen zijn direct van kracht.

13. Werken met het cloud-klembord

Het heeft een decennium of twee geduurd, maar eindelijk heeft het Klembord van Windows een flinke upgrade gekregen. Je kunt de functie inschakelen via Instellingen, Systeem, Klembord. Wanneer je nu items (tekst, foto’s enzovoort) kopieert met Ctrl+C, dan worden deze in je cloud-Klembord geplaatst. De Windows-toets in combinatie met de letter V roept dit Klembord op, waarna je eruit kunt plakken.

En het mooiste is: in de instellingen kun je ook aangeven dat dit Klembord gesynchroniseerd moet worden tussen alle apparaten die hetzelfde Microsoft-account gebruiken.

©PXimport

14. Delen via het netwerk

We beschreven eerder al even hoe je bestanden kunt delen via de functie Delen in het contextmenu, maar je kunt bestanden en mappen ook eenvoudig delen via het netwerk. Klik hiervoor met de rechtermuisknop op het bestand of de map die je wilt delen, en klik vervolgens op Eigenschappen, Delen.

Wanneer je nu klikt op Geavanceerd delen, kun je precies aangeven wie de map of het bestand mag openen, welke rechten deze persoon heeft en hoeveel mensen tegelijkertijd toegang hebben tot de map of het bestand.

15. OneDrive op aanvraag

Tot slot een tip die ons leven met meerdere pc’s een stuk eenvoudiger heeft gemaakt. OneDrive (tegenwoordig geïntegreerd binnen Windows) is superhandig, maar het feit dat alle bestanden worden opgeslagen op alle pc’s waarop je de dienst gebruikt, is natuurlijk niet efficiënt. Dat kan sinds kort gelukkig anders.

©PXimport

Klik op OneDrive in het Systeemvak, vervolgens op Meer, en daarna op Instellingen. In het tabblad Instellingen ziet je nu het kopje Bestanden op aanvraag.Wanneer je een vinkje plaatst bij deze optie, zal OneDrive alle bestanden op je harde schijf laten zien alsof ze er staan; in werkelijkheid nemen ze geen ruimte in. Pas als je ze opent, dan worden ze gedownload.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.