Wil je je huis slimmer maken, maar weet je niet waar te beginnen? We zetten de belangrijkste trends in dit artikel voor je op een rijtje. De systemen die het vaakst worden gebruikt, belangrijke protocollen, maar ook de voor- en nadelen van de verschillende opties. We staan eveneens uitgebreid stil bij de nieuwe standaarden Thread en Matter en de gevolgen daarvan voor de smarthomeproducten die je wellicht al in huis hebt.

Het slimmer maken van je huis zul je doorgaans niet in één keer doen. Het is eerder een ontdekkingstocht, waarbij je stap voor stap slimme apparaten toevoegt en handige automatiseringen bedenkt. Begin sowieso met een goede basis; een systeem waar je uiteenlopende slimme accessoires aan toe kunt voegen. Als je te veel wordt beperkt in wat je wel en niet kunt toevoegen, wordt de ontdekkingstocht duurder en frustrerender.

Gelukkig is het de laatste jaren wel makkelijker en goedkoper geworden om je huis te automatiseren. Er zijn bijvoorbeeld clouddiensten, waardoor je niet zelf een basissysteem in huis hoeft te halen. Al maakt dit je wel afhankelijker van een werkende internetverbinding en kun je met andere ongemakken te maken krijgen.

Ook groeit het aantal draadloze producten, met bekende protocollen als Zigbee, Z-Wave, wifi en bluetooth. Maar ook met nieuwkomers als Thread en Matter. Die twee standaarden moeten ervoor zorgen dat je apparatuur van verschillende fabrikanten makkelijker kunt combineren. Ook kunnen apparaten eenvoudiger met elkaar communiceren. We praten je bij over deze nieuwe standaarden en hoe je deze nu al in jouw slimme huis kunt gaan toepassen.

Basissystemen

Een basissysteem zorgt ervoor dat je een snelle start kunt maken met het slimmer maken van je huis. Meestal gaat het om een fysiek systeem, maar er zijn ook op de cloud gebaseerde diensten. Echter, ook dan zul je een hub of bridge in huis moeten halen om draadloze protocollen als Zigbee, Z-Wave, bluetooth of 433 MHz te ondersteunen. Anders blijf je beperkt tot apparaten die via wifi of je netwerk werken. We zullen eerst de belangrijkste protocollen kort toelichten. Daarna zullen we enkele basissystemen bespreken, samen met de belangrijkste uitbreidingsmogelijkheden.

Voor optimale flexibiliteit kun je ook software zoals Home Assistant overwegen. Je kunt dit bijvoorbeeld op een Raspberry Pi installeren. Home Assistant is compatibel met zeer veel apparatuur en biedt zeer uitgebreide automatiseringsmogelijkheden. Bij andere basissystemen ben je vaak beperkter in de apparatuur die je kunt koppelen en de automatiseringen die je kunt maken. Al zijn er natuurlijk uitzonderingen.

Mesh-netwerk

Hoewel je via wifi veel slimme apparaten kunt toevoegen, is het doorgaans niet aan te raden om je tot deze standaard te beperken. Het is niet geoptimaliseerd voor grotere aantallen slimme apparaten, waardoor het instabiel kan worden. Ook kunnen er plekken met verminderd bereik zijn.

Het nieuwe wifi 6 brengt wel de nodige verbeteringen. Toch zijn protocollen als Zigbee en Z-Wave uiteindelijk geschikter voor je smarthome als je veel en vooral kleine apparaten aan wilt sluiten die beperkt en kortstondig data uitwisselen en zuinig moeten zijn. Een belangrijk voordeel is dat apparaten zowel bij Zigbee als Z-Wave signalen doorgeven als ‘repeater’, waardoor alles in een mesh-netwerk is verbonden. Dat maakt het veel betrouwbaarder. Er zijn enkele uitzonderingen, zoals kleine apparaten die op een batterij werken.

©Andrey Popov

Een deursensor kan dankzij Zigbee lang werken op batterijen.

Thread

Thread is een van de belangrijkste nieuwe netwerktechnologieën voor het slimme huis. Het is bedacht door de Thread Group waar onder andere Google, Apple, Amazon en Silicon Labs aan deelnemen, maar ook een handjevol andere grote fabrikanten. Je zult deze technologie daarom in steeds meer producten tegenkomen.

Thread heeft veel weg van Zigbee, omdat het dezelfde zuinige radiotechnologie gebruikt, waarbij apparaten ook weer onderling in een mesh-netwerk communiceren. Een belangrijk verschil is dat verbonden apparaten zijn te adresseren op basis van de ip-technologie 6lowpan, voluit IPv6 over Low-Power Wireless Personal Area Networks. Apparaten kunnen daardoor veel makkelijker met elkaar communiceren, ongeacht de fabrikant, en ook zonder tussenkomst van hub of bridge. Uiteraard vormen de slimme apparaten nog steeds een eigen privénetwerk, dat losstaat van je thuisnetwerk. Met een Thread border router (zie gelijknamige kader) kun je wél eenvoudig een brug slaan tussen de twee.

©Tom Eversley

De HomePod mini werkt als Thread border router.

Upgrades naar Thread

Het feit dat er veel overeenkomsten zijn tussen Thread en Zigbee, zorgt dat apparaten in enkele gevallen een upgrade kunnen krijgen naar Thread. Een voorbeeld is de Hue-bridge waarvoor een upgrade naar Thread is aangekondigd, waarmee het apparaat ook meteen aan de nieuwe Matter-standaard voldoet.

Voor de communicatie met lampen en accessoires zal Philips gewoon Zigbee blijven gebruiken en geen Thread. Daar zijn op zich goede redenen voor. De bridge voorziet immers in veel extra functionaliteit die je mist als apparaten individueel via Thread worden aangestuurd. Denk aan het bedienen van verlichting in groepen of in meerdere ruimtes en integraties met andere diensten. Een upgrade van de bridge zorgt er daarom hoofdzakelijk voor dat al je Hue-lampen via het Matter-ecosysteem zichtbaar en bruikbaar zullen zijn, ook al wordt voor de communicatie met de lampen nog Zigbee gebruikt. Je bent daardoor in dit geval dus (nog) niet van de losse bridge af.

Lampen en accessoires voor Hue krijgen voorlopig geen Thread-ondersteuning.

Matter

We noemden de naam Matter al, een belangrijke uniforme standaard die zorgt dat producten van verschillende fabrikanten optimaal met elkaar kunnen samenwerken. Dat kunnen apparaten zijn die via wifi of een ethernetverbinding op je thuisnetwerk zijn aangesloten, zoals ip-camera’s en smart tv’s, maar ook apparaten die Thread ondersteunen. Matter zorgt voor interoperabiliteit tussen al die apparaten, ongeacht de onderliggende netwerktechnologie.

Op termijn zal Matter dus een brug tussen alle slimme producten kunnen slaan. Nu zul je vaak binnen een bepaald ecosysteem blijven om zekerheid te hebben dat het samenwerkt met de andere producten die je al gebruikt. Met Matter kunnen apparaten van verschillende fabrikanten met elkaar praten, zelfs als ze verschillende netwerktechnologieën gebruiken. Een Thread border router zal overigens wel over de 1.3.0-specificatie moeten beschikken, anders krijg je opnieuw verschillende eilanden. Die versie zal daarom ook de basis voor Matter vormen.

Matter zorgt dat allerlei apparaten met elkaar kunnen communiceren.

Combinatie met bluetooth

Ook bluetooth low energy (ble) speelt een rol binnen Matter, maar vooralsnog alleen om het makkelijker te maken om apparaten in gebruik te nemen. Een apparaat kan een signaal via bluetooth uitzenden, dat door bijvoorbeeld je smartphone kan worden herkend. Daarna kan een wizard in een app je helpen bij de verdere configuratie van een Matter-apparaat. De installatieprocedure kun je vergelijken met het pairen van een bluetooth headset. Het zorgt dat je snel en eenvoudig apparaten aan je slimme huis toe kunt voegen.

Als alternatief kunnen fabrikanten overigens ook een QR-code op het apparaat zetten. Door deze met een app te scannen, kun je via de app de configuratie verder afhandelen.

Uitrol niet soepel

De uitrol van Matter verloopt nog niet zo soepel als gehoopt. Fabrikanten zijn afwachtend. Het is soms lastig om Matter aan te laten sluiten op de concepten die ze al gebruiken voor het aansturen van hun eigen slimme apparatuur. De manier waarop slimme apparaten worden aangesproken verandert compleet. Het is makkelijker vast te houden aan bijvoorbeeld Zigbee met de bijbehorende Zigbee-commando’s, in plaats van een overgang naar Thread en Matter-commando’s. En zoals aangegeven is de standaardisatie van Thread en Thread border routers ook nog niet op het gewenste niveau.

Voor de enthousiastelingen die al met Thread of Matter aan de slag zijn gegaan, is het vaak nog wachten op updates van de apparaten die ze in huis hebben gehaald. Zo missen veel Thread border routers de update naar de nieuwe 1.3.0-specificatie, waaronder de producten van Apple, zoals de Apple TV 4K en de HomePod (2e generatie). Ook werd onlangs de Matter-update voor de Hue-bridge voor onbepaalde tijd uitgesteld.

Voor veel producten, waaronder de Apple TV 4K, is het wachten op de Matter-update.

SmartThings

Het door Samsung ontwikkelde SmartThings is een populaire optie bij het automatiseren van je huis. Je kunt via een app direct al heel veel apparaten in huis bedienen die werken via wifi, zoals een deurbel, slimme thermostaat of je Sonos-luidsprekers. SmartThings is ook verwerkt in onder andere koelkasten, ovens, robotstuifzuigers en wasmachines van Samsung. Met de app kun je tevens automatiseringen maken.

Wil je ook apparaten toevoegen die werken met draadloze protocollen zoals ZigBee of Z-Wave, dan kun je de SmartThings Hub toevoegen die tegenwoordig door Aeotec wordt ontwikkeld. Versie 2 en 3 van de hub krijgen via updates ondersteuning voor Matter. Bovendien werkt versie 3 als Thread border router.

Versie 3 van de SmartThings Hub biedt ondersteuning voor Thread.

Homey

Homey bestaat sinds 2016 en wordt door Athom ontwikkeld. Dit Nederlandse bedrijf biedt een clouddienst aan die je gratis kunt proberen, maar je zult dan wel snel tegen beperkingen aanlopen. Een abonnement (2,99 euro) neemt veel beperkingen weg. Om meer slimme apparaten aan te kunnen spreken, is een Homey Bridge een logische uitbreiding. De ondersteuning voor draadloze protocollen is heel breed, met naast Zigbee en Z-Wave ook bluetooth, infrarood en 433 MHz. Opvallend genoeg ben je ook dan zeer afhankelijk van een werkende internetverbinding. Zelfs het aansturen van je Hue-lampen werkt niet zonder internet.

De Homey Pro is een veel uitgebreider systeem dat je door de lokale aansturing bovendien veel minder afhankelijk maakt van internet. Er is onlangs een nieuwe ‘2023-versie’ uitgebracht. Deze unit is op heel veel vlakken verbeterd. De nieuwe versie heeft onder andere een snellere processor, meer geheugen en opslag, betere antennes en krijgt later dit jaar ook ondersteuning voor zowel Thread als Matter. De prijs zal voor veel mensen wellicht een struikelblok zijn. Je krijgt echter wel waar voor je geld, met naast veel gebruiksgemak ook uitgebreide automatiseringsmogelijkheden in de vorm van flows. Leuk detail is dat je een Homey Bridge als uitbreiding of ‘repeater’ kunt gebruiken, ook wel satellite mode genoemd, om het bereik van de verschillende draadloze standaarden te verbeteren.

De nieuwe Homey Pro is op veel vlakken verbeterd.

IKEA Home smart

IKEA heeft een eigen lijn met slimme producten onder de noemer Home smart. Het assortiment bestaat onder andere uit slimme luidsprekers, verlichting, bewegingssensors en gordijnen. Het centrale punt is de vernieuwde Dirigera-hub, opvolger van de Trådfri. Sinds oktober 2022 is deze hub verkrijgbaar. Via een software-update zal de hub geschikt worden gemaakt voor Matter. De nieuwe hub ondersteunt naast Zigbee nu ook Thread. Net als Philips bij de Hue Bridge zal IKEA in deze hub waarschijnlijk Zigbee blijven gebruiken voor de communicatie met slimme producten uit het eigen assortiment. Al kunnen er wellicht Thread-specifieke producten bijkomen. Een Matter-update zal zorgen dat je het apparaat als Thread border router kunt gebruiken.

De vernieuwde Dirigera-hub zal naast Thread ook Matter gaan ondersteunen.

De achterzijde van een doorsnee receiver telt al gauw tientallen aansluitingen. Bij duurdere modellen loopt dat aantal vaak op tot bijna honderd. Voor het aansluiten van audiovisuele apparaten bestaan er dan ook meestal meerdere opties. In dit artikel lees je welke poorten je het best kunt gebruiken.

Ook interessant: Receiver kopen? Let op deze aandachtspunten

Bekende audiomerken als Denon, Onkyo, Marantz en Yamaha brengen geregeld uitgebreide receivers op de markt. Dat resulteert in een nogal drukke achterkant met een heleboel in- en uitgangen. Gelukkig helpen de fabrikanten je alvast een handje. Zo staat bij vrijwel alle aansluitingen vermeld waarvoor je de bewuste poort kunt gebruiken. Toch is een nadere uitleg geen overbodige luxe. Kijken we bijvoorbeeld naar het koppelen van een cd-speler, dan zijn er doorgaans drie mogelijkheden. En zo stuit je wellicht op nog meer aansluitdilemma's.

©Onkyo

In de witte vlakken zie je welke apparaten en luidsprekers je allemaal op de receiver kunt aansluiten. Tip: klik op de afbeelding om hem te vergroten.

Speakers aansluiten

Afhankelijk van hoeveel audiokanalen de receiver ondersteunt, zijn er meerdere speakeruitgangen beschikbaar. Sluit op Front de twee voorste luidsprekers aan. Het is hierbij belangrijk dat je de linker en rechter speaker aan de overeenkomstige uitgangen koppelt. Fabrikanten duiden dat doorgaans aan met L en R. Let bovendien op de plus- en min-aansluiting. Die zijn respectievelijk rood en zwart.

In een klassieke 5.1-kanaals surroundopstelling bevindt zich onder de televisie een middenspeaker. Koppel die aan de rode en zwarte uitgang bij Center. Daarnaast heb je als het goed is ook nog twee speakers achter de zitpositie opgesteld. Die verbind je met de Surround-uitgangen van de receiver. Verder kun je een subwoofer op Sub, Sub out of Subwoofer out aansluiten. In tegenstelling tot reguliere luidsprekers gebruik je voor deze basspeaker slechts één stekker.

Ondersteunt jouw receiver nog meer kanalen, dan zie je vermoedelijk namen als Back, Surround Back en/of Height. Hierop kun je optioneel extra speakers aansluiten. Bij gebruik van een geschikte receiver en de juiste luidsprekers creëer je daarmee een driedimensionaal geluid (Dolby Atmos/DTS:X). Houd er rekening mee dat fabrikanten van receivers geen luidsprekerkabels meeleveren. Voor een goed geluid loont het de moeite om in kwalitatieve kabels te investeren.

©Maikel Dijkhuizen

Er lopen vanaf elke luidspreker normaliter twee (verbonden) kabels naar de receiver.

Televisie aansluiten

Uiteraard wil je het (surround)geluid van tv-zenders en video-apps via de receiver afspelen. Verbind de televisie bij voorkeur met de HDMI-ARC-uitgang van het audiosysteem. Op hedendaagse beeldbuizen vind je zo'n zelfde HDMI-ARC-aansluiting. Bijzonder aan deze poort is dat het beeld en geluid in tegengestelde richting kan transporteren. De afkorting ARC staat dan ook voor Audio Return Channel. Open je op de smart-tv bijvoorbeeld Netflix, Videoland of een andere app, dan nemen de receiver en aangesloten luidsprekers het audiospoor voor hun rekening.

Heeft jouw televisie geen HDMI-ARC-poort? Geen probleem, want je kunt het tv-geluid waarschijnlijk alsnog via je receiver afspelen. Check eerst of de beeldbuis een optische uitgang heeft. Dit staat aan de achterzijde van de televisie bijvoorbeeld aangeduid met Optical digital audio out of een soortgelijke benaming. Heeft de receiver eveneens een digitale optische poort, dan luister je naar een mooi surroundgeluid.

Als je nog een hele oude televisie hebt, kun je die wellicht analoog aansluiten. Gebruik hiervoor een witte en rode tulpingang achterop de receiver. Overigens luister je bij een analoge verbinding uitsluitend naar stereogeluid.

©Pioneer

Let op dat je een televisie aan een HDMI-poort met ARC-ondersteuning koppelt.

Videobronnen aansluiten

Voor het koppelen van videobronnen heeft vrijwel elke recente receiver meerdere HDMI-inputs. Sluit hierop bijvoorbeeld een tv-ontvanger, blu-ray-speler, spelcomputer en/of mediaspeler aan. De receiver verwerkt het audiospoor van de gekozen videobron en geeft het beeldsignaal door aan de televisie. Dat laatste gebeurt via de HDMI-ARC-uitgang (zie vorige paragraaf).

Bij iedere HDMI-poort op de receiver staat doorgaans de naam van een bepaalde videobron vermeld. Het is verstandig om je daaraan te houden. Je kunt dan met aparte knoppen op de afstandsbediening simpel naar de juiste videobron schakelen. Sommige receivers hebben ook nog analoge video-ingangen, zoals component (groen/blauw/rood), composiet (geel) en s-video. Die zijn met name nuttig voor het geval je oude videoapparatuur wilt aansluiten.

Cd-speler aansluiten

Als je een cd-speler wilt aansluiten, heb je meestal keuze uit drie mogelijkheden. Veel receivers hebben twee verschillende digitale ingangen, namelijk optisch en coaxiaal. Wanneer jouw cd-speler over een van deze uitgangen beschikt, kun je de audiobron digitaal aansluiten. In dat geval zet de receiver het digitale signaal om naar een analoog signaal, waarna het geluid wordt verwerkt door de aangesloten speakers. Dit gebeurt door de digitaal/analoog-converter (dac) van de receiver.

Vrijwel alle cd-spelers hebben zelf óók een digitaal/analoog-converter. Deze route kun je als alternatief kiezen. Het digitale geluid van de cd wordt dan meteen omgezet naar een analoog signaal. Via een witte en rode tulpuitgang bereikt dit signaal vervolgens jouw audiosysteem, waarna je geluid uit de speakers hoort.

De hamvraag is natuurlijk of je een cd-speler nou het beste digitaal of analoog kunt aansluiten. Het antwoord daarop heeft alles met de kwaliteit van de gebruikte digitaal/analoog-converter te maken. Ga je een goedkope cd-speler op een prijzige receiver aansluiten? Hoogstwaarschijnlijk doet de digitaal/analoog-converter van de receiver deze taak met meer precisie, waardoor je luistert naar een gedetailleerder geluid. In dit voorbeeld sluit je de cd-speler dus bij voorkeur digitaal aan. Overigens zijn er ook prijzige cd-spelers met een hoogwaardige digitaal/analoog-converter verkrijgbaar. Zo'n apparaat leent zich goed voor een analoge verbinding.

©Marantz

De Marantz CD6007 kun je zowel digitaal (optisch en coaxiaal) als analoog aansluiten.

Platenspeler aansluiten

Plaatjes draaien is tegenwoordig weer helemaal hip. Misschien wil je daarom wel een mooie draaitafel aansluiten. Zie je achterop de receiver een rode en witte tulpingang met een Phono-aanduiding? Goed nieuws, want in dat geval is er al een phono-voorversterker ingebouwd. Je kunt elke platenspeler hierop aansluiten. Als de receiver niet over dit onderdeel beschikt, gebruik je een andere analoge tulpingang. Je hebt dan wel een platenspeler met een geïntegreerde voorversterker of een losse voorversterker nodig. Zo'n laatstgenoemd kastje is vanaf enkele tientjes te koop.

Netwerktoegang

Tegenwoordig hebben veel recente receivers ook een netwerkfunctie. Je kunt dan muziek streamen vanaf online diensten en overige netwerkbronnen – zoals Spotify, Tidal of een NAS. Sluit een receiver bij voorkeur op een bekabeld netwerk aan. Dankzij een hogere bandbreedte is de verbinding stabieler. Bovendien voorkom je daarmee dat naburige wifi-netwerken de draadloze verbinding negatief beïnvloeden (interferentie). Is er geen bekabelde verbinding voorhanden, dan meld je de receiver alsnog aan op wifi.

©Denon

De Denon AVC-X4800H heeft twee antennes voor het oppikken van een wifi-signaal.

Hoewel de markt voor tablets redelijk op z’n gat ligt, komen we zo nu en dan toch nog interessante modellen tegen, vaak voor een schappelijke prijs. Voor de meeste mensen geldt dat een scherm van tien tot twaalf inch meer dan genoeg ruimte biedt voor zowel werk als entertainment. Dat is dan ook waar ID.nl zich in deze test op richt.

In deze test nemen we vijf tablets onder de loep. Drie van deze tablets zijn in het afgelopen jaar uitgekomen. Dat zijn die van Samsung, OnePlus en Apple. Daarnaast nemen we ook de tiende generatie iPad en de Google Pixel Tablet mee, aangezien die een schermformaat van tien tot twaalf inch hebben en vergelijkbaar geprijsd zijn. Bovendien heeft de laatstgenoemde een unieke troef in handen.

De Pixel Tablet is een van de oudere tablets in deze test …

Hoe we testen

Tijdens het testen van de tablets in deze vergelijking letten we op een aantal speerpunten. Hoe bevalt het scherm? Daarbij letten we op het contrast, de kijkhoek en meer. Hoe zit het met de bouwkwaliteit? Hoe snel laadt de tablet op en wat voor unieke mogelijkheden biedt hij aan? Omdat we de kwaliteit van de camera’s minder belangrijk vinden, tillen we daar niet te zwaar aan. We nemen immers doorgaans geen foto’s met een tablet als we ook gewoon een smartphone op zak hebben.

Ook letten we op de accessoires die meegeleverd worden en die los beschikbaar zijn; dat laatste zegt iets over de potentie, maar helaas ook over de extra benodigde investering. Tot slot letten we op de software: op welke versie van het beschikbare besturingssysteem draait het apparaat en hoelang krijgt de tablet nog updates? De verkoopprijs die bij elke tablet vermeld staat, is de prijs aangetroffen bij een of meerdere bekende (web)winkels op het moment van schrijven.

… terwijl de iPad Air 11-inch één van de jongste is.

Niet altijd de nieuwste Android-versie

Als je in 2025 een tablet koopt die op Android draait, let er dan op dat daar minimaal Android 14 op staat. Over het algemeen zijn tabletfabrikanten niet heel snel als het om tabletupdates gaat, maar aangezien die versie nu al meer dan een jaar op de markt is, vinden we dat wel een vereiste. Vooral omdat Android 15 al eind 2024 uitgebracht is. Maar houd er rekening mee dat het nog maanden kan duren voordat tablets die versie ontvangen, al is de ene fabrikant natuurlijk sneller daarin dan de andere.

Niet dat Android 15 ontzettend spannende onderdelen aanbiedt die je nergens anders aantreft. Want zoiets als ‘betere multitasking’ horen we al jaren. Maar privéruimtes (waar je gevoelige apps en data in op kunt slaan), eenmalige wachtwoorden (voor verbeterde privacy en online bescherming) en antidiefstalbeveiliging klinken ons wel als muziek in de oren. Verder is het gewoon handig om altijd de meest recente Android-versie te hebben in het kader van algemene online beveiliging.

Android is nog steeds in ontwikkeling, zo kun je in Android 15 gevoelige apps afschermen in een privéruimte.

Niet alle iPadOS-functies

Dat laatste geldt natuurlijk ook voor iedereen die gebruikmaakt van iPadOS, het besturingssysteem beschikbaar voor iPads. Op het moment van schrijven is iPadOS 18 beschikbaar voor een grote groep iPad-modellen. Apple is een stuk beter in het onderhouden van zijn software, omdat het natuurlijk de enige fabrikant is die hiermee werkt. Maar zo blijven je apparaten wel lang veilig en snel.

Met iPadOS 18 aan boord van je tablet krijg je toegang tot veel meer personalisatie dan voorheen. Je bepaalt hoe je thuisscherm eruitziet, geeft iconen andere kleuren mee en kunt zelf het Bedieningspaneel aanpassen. Daarnaast krijg je voor het eerst toegang tot de rekenmachine- en wachtwoordenapps van Apple.

Waar we in Europa voorlopig nog op moeten wachten, is Apple Intelligence. Dat is een verzameling AI-functies die werken op basis van generatieve kunstmatige intelligentie. De slimme hulp kan helpen bij het schrijven en bewerken van foto’s, en geeft Siri ook wat extra wapens in het arsenaal. Daarnaast is er een diepe integratie met ChatGPT.

De Apple Intelligence-functies in iPadOS 18, zoals Schrijfhulp, krijgen we vooralsnog niet in Europa.

Handig om te weten! Bezorgd om je privacy? Zo beveilig je jouw tablet

Samsung Galaxy Tab S9

Ook al is de Samsung Galaxy Tab S9 het instapmodel van de Tab S9-reeks die in medio 2023 op de markt kwam, hij doet niet onder voor zijn duurdere broers en zussen.

De verschillen zitten hem voornamelijk in de grootte van het scherm, het aantal camera’s en de hoeveelheid werkgeheugen en opslagruimte. De processor is in elke variant gelijk, namelijk een Qualcomm Snapdragon 8 Gen 2. Dat is een enorm capabele cpu uit 2022, die nog lang niet doet snakken naar zijn opvolgers.

De Samsung Galaxy Tab S9 heeft een prachtig en levendig amoledscherm van 11 inch en een verversingssnelheid van 120 hertz. Daardoor scrolt alles heel soepel over het scherm en kun je het gros van de beschikbare games in de hoogste framerates spelen.

De genoemde prijs in dit artikel geldt voor het model met 8 GB aan werkgeheugen en 128 GB aan opslagruimte. Dat laatste is een beetje weinig anno nu, maar het werkgeheugen is meer dan voldoende. Helemaal als dit gewoon een tablet voor dagelijks gebruik wordt, waar je het nieuws op leest, mails op beheert of af en toe een spelletje op speelt. Maar ook wanneer dit een werkstation wordt. De Tab S9 beschikt namelijk, net als veel andere moderne Samsung-toestellen, over een omgeving genaamd Samsung Dex.

Met Dex tover je de tablet om tot een mobiel werkstation waar je u tegen zegt. Je downloadt populaire apps als Microsoft Word, of doet alles in de cloud, en kunt zodoende veel werk gedaan krijgen. Je kunt hiervoor investeren in allerlei officiële accessoires (zoals een toetsenbord en beschermhoes), maar kunt ook gewoon via bluetooth 5.3 of een usb-hub de nodige accessoires aansluiten. De stylus krijg je erbij.

Dit is momenteel één van de meest veelzijdige tablets die je kunt kopen op één van de meest veelomvattende besturingssystemen van dit moment. Op de Tab S9 draait Android 13, en je krijgt in totaal vier jaar aan updates.

Met een accu van 8400 mAh houd je het bovendien met gemak een dag uit op het (thuis)kantoor. En anders kun je het apparaat opladen met de 45watt-oplader. Laden gaat dus niet supersnel – maar als je hem tijdens het werk oplaadt wanneer nodig, hoeft dat geen probleem te zijn.

Pluspunten

Minpunten

Apple iPad Air 11-inch (2024)

We moeten dit er even eerlijk bij vermelden: het had niet veel gescheeld, of we hadden de iPad Air 11-inch als best getest voorgesteld. Maar in vergelijking met de Galaxy Tab S9 zijn er wat zaken die ons net tegenvallen.

Zo heeft dit model geen oled-, maar een lcd-scherm. Daardoor ogen de kleuren minder diep en levendig dan je zou willen voor deze prijs. Dat neemt niet weg dat de weergave nog steeds heel prettig is, maar je kunt het dus beter treffen. Dat de kleuren wat fletser ogen, valt overigens alleen op wanneer je hem direct vergelijkt met een oled-tablet. Daarom willen we daar niet te streng over zijn.

Daarnaast is de tablet niet heel spannend als je hem vergelijkt met eerdere iPad-modellen. Sterker nog: je zou kunnen stellen dat dit een soort iPad Pro uit 2022 is, maar dan met een lager prijskaartje en een iets minder fijn scherm. Dat is wel een belangrijke kanttekening, met het risico dat we wellicht iets te negatief klinken over de lichte en meer betaalbare iPad Air-modellen van Apple.

Veel zaken gaan namelijk ook goed. Zo beschikt dit model over de M2-processor, die Apple zelf ontwikkeld heeft. Ja, die is inmiddels ingehaald, maar voor het dagelijkse gebruik is de processor meer dan degelijk te noemen.

Apps starten snel op, games laten zich nog steeds prettig spelen en het besturingssysteem vertoont nergens kuren. Daarnaast is het goed om te weten dat de iPad Air 11 inch uit 2024 een goed werkpaard is. Niet alleen vanwege de grote hoeveelheid productiviteitsapps, maar ook omdat de cpu daar nog altijd capabel genoeg voor is. Vooral creatievelingen doen er goed aan te kijken naar het Apple-aanbod.

Verder is er een goede accuduur van tien uur en ondersteunt de Air zowel de drukgevoelige Apple Pencil Pro (een Apple-stylus) als het Magic Keyboard. Die moet je er dan nog wel los bijkopen, als je ze nog niet had. Ze kosten respectievelijk 150 en 109 euro. Handig is dat de pen door de tablet wordt opgeladen als je deze er magnetisch op plakt.

Het apparaat draait inmiddels op iPadOS 18, en je kunt daarna nog enkele jaren rekenen op beveiligingsupdates en software-upgrades (dus naar latere versies van iPadOS).

Pluspunten

Minpunten

Google Pixel Tablet

Met een lcd-scherm van net geen 11 inch biedt ook de Google Pixel-tablet een interessante propositie aan. Net als bij de iPad zit het wel goed met contrast, kijkhoek en kleurenbereik. Maar de schermkwaliteit evenaart het niveau van een amoleddisplay niet.

Dit is de eerste tablet die Google onder de Pixel-naam uitbrengt. De Pixel-reeks is een serie producten die Google helemaal zelf vanaf de grond af aan ontwikkeld heeft. Pixel-smartphones en -tablets beschikken allemaal over Googles zelfontworpen processor, namelijk de Tensor-chip. In de Tablet zit een Tensor G2-cpu, die – net als de cpu’s in de Galaxy Tab S9 en iPad Air 11 inch – prima geschikt is voor dagelijkse taken. Het grote verschil tussen Googles chipset en die van de concurrentie is dat deze wel érg warm kan worden, waardoor de prestaties een klap kunnen oplopen. Het beeld stottert dan even, en anders merk je dat de interface trager reageert.

Dit alles is volledig afhankelijk van wat je op dit model doet. Ben je gewoon aan het browsen, muziek aan het luisteren of iets aan het lezen, dan hoef je je nergens zorgen om te maken. En ondanks het feit dat de Pixel Tablet prima dienstdoet als gamemachine, raden we dat toch af vanwege die warmteontwikkeling. Qua cpu kan Google zich – in elk geval op technisch vlak – niet meten met het aanbod van Qualcomm.

Maar de Google Pixel Tablet heeft wel een aantal troeven in handen. Zo krijg je toegang tot allerlei softwarefuncties die Google direct in zijn apps bouwt, zoals de magische gum voor foto’s en meer. Daarmee haal je moeiteloos objecten weg uit foto’s.

De genoemde prijs in dit artikel is overigens gekoppeld aan een pakket: de Pixel Tablet is leverbaar met een speakerstand die hem ook constant opgeladen houdt. Onderschat dat laatste niet: de tablet is altijd paraat wanneer je hem gebruiken wilt.

Dankzij die stand transformeer je de tablet in een slim beeldscherm, waarmee je je smarthome aanstuurt. Dat werkt nog gemakkelijker als je Google Home gebruikt, het smarthomeplatform van het Amerikaanse bedrijf. Ook kun je de speaker gebruiken om naar muziek en podcast te luisteren.

Op dit moment draait de Pixel Tablet op Android 14, maar hij kan tot juni 2026 nog updates verwachten. Dat is korter dan we zouden willen zien.

Pluspunten

Minpunten

OnePlus Pad 2

Op papier heeft de OnePlus Pad 2 een hoop eigenschappen waar we blij van worden. Een aluminium body, groot scherm van 12,1 inch (het grootste scherm in deze test), een razendsnelle Snapdragon 8 Gen 3-processor, genoeg werkgeheugen en een accu van 9500 mAh.

Maar in de praktijk merk je dat er voor veel voordelen helaas ook nadelen bestaan. Zo ben je in staat de accu snel op te laden, maar alleen als je dan nog los een oplader koopt (van minimaal 40 euro). Het scherm heeft een mooi kleurbereik, contrast en fijne kijkhoek, maar heeft ook een zichtbare ruimte tussen het glas en het scherm. Dat zorgt voor een schaduw bij de randen die je niet weg kunt denken. Plus: het scherm reflecteert als een malle.

En die Snapdragon-processor wordt soms flink bekneld, met als doel de batterijduur te verlengen en het systeem koel te houden. Het zou fijner zijn als je hier als gebruiker meer controle over zou hebben. Nu bepaalt OnePlus voor je hoe het systeem presteert en reageert, en dat vinden we jammer.

Dat gezegd hebbende, biedt het Chinese merk wel een interessant product aan. Als we puur naar de specificaties kijken, dan krijg je voorlopig niet veel meer voor dezelfde prijs of minder. De Gen 3-processor is relatief nieuw en reageert over het algemeen heel snel, waardoor die met name voor dagelijkse taken, werkgerelateerde opdrachten en gaming zeer geschikt. Eigenlijk alles wat je in een tablet zoekt. Ook zijn er genoeg werkgeheugen en opslagruimte beschikbaar.

Hoewel we niet altijd te spreken zijn over de geassimileerde software van OnePlus-producten (ze lijken nu te veel op die van zusterbedrijf Oppo), zijn we wel erg blij met de snelheid en overzichtelijkheid van de software. Daar speelt de Open Canvas een belangrijke rol in. Dit is intuïtieve multitaskingsoftware dat het bedrijf zelf ontwikkelde, waarmee je drie apps tegelijkertijd opent en gebruikt.

De tablet draait op Android 14 en ontvangt helaas maar drie jaar aan upgrades en vier jaar aan beveiligingsupdates. Dat is aan de lage kant, net als bij de Pixel Tablet.

Voor ongeveer 160 euro bestel je er ook een toetsenbord en stylus bij. Hierin is OnePlus niet de duurste, maar het totaalpakket kan daarom dus wel wat oplopen in prijs.

Pluspunten

Minpunten

Apple iPad (tiende generatie)

Daar waar we niet zo onder de indruk zijn van de wijzigingen van de iPad Air-lijn, zijn we dat juist wel over de normale iPad die in 2022 op de markt verscheen. De tiende-generatie iPad heeft sindsdien geen opvolger gekregen, maar is daarom nog steeds een overweging waard als je in het ecosysteem van het Amerikaanse bedrijf zit.

Apple heeft het apparaat, met een scherm van 10,9 inch, namelijk de nodige verbeteringen gegeven die hem toekomstbestendig gemaakt hebben.

De dikke schermranden, de lightningpoort en de thuisknop zijn verdwenen en maken plaats voor een moderne en strakker ontwerp en de vanuit de Europese Unie verplichte usb-c-poort. Je kunt bovendien nog steeds inloggen met Touch ID, aangezien die technologie nu in de powerknop verwerkt zit.

Qua ontwerp heeft het instapmodel iets meer weg van een iPad Air, en dat spreekt ons erg aan. De processor heeft met de A14 Bionic-chipset eveneens een flinke upgrade gekregen, waardoor je hier moeiteloos op kunt werken, scrollen en gamen.

Al die mooie toevoegingen en aanpassingen hebben er wel voor gezorgd dat de goedkopere iPad duurder is dan ooit, al blijft de prijs inmiddels gestaag zakken. Online kun je hem al tegenkomen voor meer dan 50 euro onder de introductieprijs.

Wat we daarnaast vreemd vinden, is het feit dat deze iPad als je een drukgevoelige stylus wilt gebruiken, alleen ondersteuning heeft voor de eerste generatie Apple Pencil, die nog niet voorzien is van een usb-c-aansluiting. Daardoor heb je een verloopstukje nodig voor het aansluiten en opladen van de pen. De iPad is daarnaast ook compatibel met de Apple Pencil usb-c, maar die is niet drukgevoelig.

Over accessoires gesproken: voor nog eens 299 euro kun je de Magic Keyboard Folio aanschaffen en de iPad als laptop gebruiken. Hoe fijn dat toetsenbord ook is: hij is inmiddels bijna even duur als de tablet en dat vinden we een brug te ver.

Daarnaast is het zo dat een geliefde iPadOS-functie, Stage Manager, niet werkt op deze iPad. Daardoor is multitasken een grotere uitdaging op dit model dan op andere iPads.

De 20watt-oplader is ook niet de snelste in deze test, waardoor het uren kan duren voordat de accu volledig opgeladen is. Gelukkig gaat de accu wel een (werk)dag mee, waardoor je je tablet tot het einde van de dag van stroom kunt voorzien.

Pluspunten

Minpunten

Resultaten

Op onderstaande afbeelding vind je de testresultaten van de geteste tablets.

Conclusie

Omdat we ons in deze test geconcentreerd hebben op tablets met vergelijkbare schermgroottes, valt op dat de prijzen ontzettend uiteenlopen. Maar dat laat ook zien dat er tegenwoordig weer iets te kiezen valt. Het lijkt erop dat veel smartphonemakers oog hebben voor tablets. Dat zien we ook aan andere tablets die recentelijk op de markt verschenen zijn, zoals die van Huawei, Lenovo en Xiaomi. Daarnaast maakt HMD (tot voorkort Nokia) ook nog kleine tablets, maar die fabrikant zet vooral een race naar de bodem in.

De keuze voor een tablet is wat ons betreft afhankelijk van twee belangrijke factoren: wat is je budget en in welk ecosysteem zit je al? Als Apple-gebruiker kan het handiger zijn te investeren in een iPad – dan lijkt de iPad Air 11-inch de betere optie te zijn.

Maar als je een Android- of Windows-gebruiker bent, dan staat de Samsung Galaxy Tab S9 fier bovenaan. We hebben voor deze test het basismodel meegenomen, vanwege de schermgrootte, maar voor honderden euro’s meer kun je gaan voor varianten met grotere schermen. Ze hebben overigens allemaal dezelfde kwaliteiten: mooie amoledschermen, krachtige processors en een acceptabel updatebeleid.

De Google Pixel Tablet verdient een aparte aanbeveling, voor iedereen die niet kan kiezen tussen een tablet en een slim scherm, of voor degene die zijn tablet altijd opgeladen en paraat wil hebben.