ID.nl logo
Wie niet weg is, is gezien! Automatiseer je huis op basis van aanwezigheid
© Gorodenkoff Productions OU
Zekerheid & gemak

Wie niet weg is, is gezien! Automatiseer je huis op basis van aanwezigheid

Talloze acties in een slim huis kunnen afhangen van je aanwezigheid. Laat je verlichting bijvoorbeeld automatisch uitschakelen wanneer je de kamer verlaat. Of stuur een waarschuwing wanneer het dakraam nog open staat terwijl er al vijf minuten niemand meer op zolder is. Met Home Assistant en ESPresense zijn deze scenario’s eenvoudig te realiseren, via bluetooth of door extra sensors toe te voegen.

Door ESPresense aan Home Assistant te koppelen, kun je je huis vergaander automatiseren. Je kunt hierdoor acties op basis van bewegingen toevoegen. In dit artikel laten we zien hoe je dit in z'n werk gaat:

  • MQTT-broker installeren en integreren in Home Assistant
  • ESPresense installeren en configureren
  • Apparaten koppelen
  • In plaats van bluetooth, kun je ook personen detecteren via radar
  • Of detectie via een PIR-sensor
  • Tot slot nemen we kort mee hoe je een gewichtssensor kunt koppelen

Lees ook: Zo maak je je eigen bewegingssensor

Een smarthome is niet zo nuttig als het alleen maar allerlei apparaten aan elkaar knoopt, maar je nog zelf alles handmatig moet aansturen via een app of webinterface. In het ideale geval gebeurt er zoveel mogelijk automatisch. Nu bestaan er ook allerlei manieren om beweging of aanwezigheid van personen te detecteren. Op basis daarvan kan je smarthome dan actie ondernemen.

In dit artikel realiseren we dit met Home Assistant. We gaan ervan uit dat je dit opensourcesysteem voor een smarthome al hebt geïnstalleerd. Heb je nog geen Home Assistant draaien? Lees dan dit artikel: Eén apparaat om heel je slimme huis mee aan te sturen? Het kan!

We koppelen Home Assistant vervolgens aan één of meer ESP32-ontwikkelbordjes waarop ESPresense draait: firmware die specifiek is ontwikkeld om de aanwezigheid van personen (of apparaten) te detecteren.

1 MQTT-broker installeren

ESPresense stuurt boodschappen via MQTT wanneer het aanwezigheid detecteert. Je hebt dus een MQTT-broker nodig. Die installeer je eenvoudig in de vorm van een add-on voor Home Assistant. Klik in de webinterface van Home Assistant op Instellingen / Add-ons en dan rechts onderaan op Add-on winkel. Kies bij de officiële add-ons Mosquitto broker. Klik op Installeer en wacht even tot de installatie is voltooid.

Open daarna het tabblad Configuratie. Vul bij Logins een gebruikersnaam en wachtwoord in waarmee ESPresense op de MQTT-broker kan aanmelden. Dat moet in de volgende vorm:

Klik daarna op Opslaan en op Herstart. In het tabblad Logboek zie je de add-on opstarten.

Definieer een gebruiker en bijbehorend wachtwoord voor de MQTT-broker.

2 MQTT-integratie

Je hebt nu een MQTT-broker draaien, maar die draait los van Home Assistant. Om Home Assistant met de broker te laten spreken, moet je nog een integratie toevoegen. Ga daarvoor naar Instellingen / Apparaten & diensten, klik rechts onderaan op Integratie toevoegen en kies MQTT. Je ziet nu meerdere beschikbare integraties, maar eentje ervan staat afzonderlijk onder Ontdekt met de naam MQTT. Klik hierop en bevestig met Opslaan dat je verbinding wilt maken met de MQTT-broker van de add-on die je eerder hebt geïnstalleerd.

Daarna zie je in je lijst met integraties Mosquitto broker staan van het type MQTT. Klik op Configureer. Test nu of de verbinding correct werkt. Vul daarvoor onderaan bij het kopje Luisteren naar ‘onderwerp’ in het tekstveld voor het onderwerp test in en klik ernaast op Begin met luisteren. Vul bovenaan bij Publiceer een bericht bij het onderwerp eveneens test in en bij het bericht testbericht. Klik op Publiceer. Als onderaan je testbericht verschijnt, weet je dat de verbinding met de MQTT-broker werkt.

Een succesvolle test van de verbinding met de MQTT-broker.

3 ESPresense installeren

ESPresense installeer je op een ESP32-ontwikkelbordje, dat je plaatst in de buurt van waar je je aanwezigheid wilt detecteren. De eenvoudigste manier van aanwezigheidsdetectie is via bluetooth: het bordje detecteert dan de bluetooth-signalen die je telefoon, smartwatch of een andere bluetooth-beacon verstuurt. Dit werkt met de meeste dualcore-ESP32-bordjes. Zie de pagina Base Stations van ESPresense voor meer informatie over de compatibiliteit.

Open de pagina Firmware installation in Google Chrome of Microsoft Edge. Sluit je ESP32-bordje via usb op je computer aan en kies bij Flavor de variant van de firmware die je wilt installeren. Standard werkt voor de meeste ontwikkelbordjes. Heb je een van de M5Atom-bordjes van M5Stack, dan kies je M5Atom. Bij Version laat je de standaardkeuze staan. Klik daarna op Connect. De browser vraagt je dan om een seriële poort te kiezen. Zie je er geen verschijnen, terwijl je bordje wel via usb is aangesloten, dan krijg je na een tijdje een dialoogvenster te zien met links naar drivers. Installeer die en probeer het opnieuw. Kies Install ESPresense en vink daarna ook Erase device aan.

Installeer de firmware van ESPresense van in je browser.

4 Configuratie

Nadat de installatie is voltooid, vul je het SSID en wachtwoord van je wifi-netwerk in, en klik je op Connect. Wanneer je ESP-bordje met je wifi-netwerk is verbonden, kun je in je browser met een klik op Visit device de configuratiepagina op de ingebouwde webserver van ESPresense bezoeken. Dit is een heel lange pagina, maar de meeste opties hoef je niet in te stellen.

Je kunt de taal bovenaan op Nederlands instellen, maar het grootste deel van de configuratie is nog niet vertaald. De belangrijkste instelling is Room. Dit is de naam van de kamer waarin je het ESP32-bordje plaatst. Het is ook de locatie die Home Assistant toont als ESPresense je aanwezigheid detecteert. Daarna vul je onder MQTT bij Server het ip-adres van je MQTT-broker in, en daaronder de gebruikersnaam en het wachtwoord die je in paragraaf 1 hebt ingesteld. De poort houd je op 1883. Klik onderaan op Opslaan en bovenaan op Herstarten.

Configureer ESPresense via de ingebouwde webinterface.

5 MQTT-berichten

Nadat je ESPresense op ESP32-bordjes in meerdere kamers hebt geïnstalleerd, kun je je aanwezigheid in al die kamers detecteren. Maar controleer eerst of je ESPresense-bordjes hun informatie naar de MQTT-broker doorsturen. Open daarvoor in Home Assistant Instellingen / Apparaten & diensten en klik op MQTT. Klik naast Mosquitto broker op Configureren, vul onder Luisteren naar ‘onderwerp’ bij Onderwerp om op te abonneren het onderwerp espresense/# in, schakel Opmaken JSON inhoud in en klik op Begin met luisteren.

Als alles goed gaat, krijg je nu voor elk bluetooth-apparaat dat een van je ESPresense-bordjes detecteert een bericht binnen. Achter "mac" staat het bluetooth-adres van het gedetecteerde apparaat en achter "distance" de geschatte afstand in aantal meters van het apparaat tot het ESP32-bordje. Achter "id" komt de unieke naam waarmee ESPresense het apparaatje identificeert. Klik op Stop met luisteren wanneer dit werkt.

Na de installatie van ESPresense ontvangt je MQTT-broker talloze detectieberichten.

6 Apparaten identificeren

Nu is het belangrijk dat je kunt identificeren welk apparaat welk ID heeft. Dat doe je het best in een mobiele app als nRF Connect for Mobile, die op Android en iOS werkt. Open de app, scan naar bluetooth-apparaten en druk dan in de lijst van gevonden apparaten op het apparaat dat je interesseert, zodat je meer informatie te zien krijgt. Het belangrijkste is het MAC-adres, van de vorm FB:AE:ED:8B:7F:7F.

We gaan er hier overigens van uit dat het om een bluetooth-beacon gaat. Op de pagina Beacons van ESPresense vind je een lijst met ondersteunde apparaten. Zie ook het kader ‘Je smartphone volgen’ als je je aanwezigheid op basis van je smartphone wilt detecteren. Zoek nu in de MQTT-onderwerpen naar een apparaat met het opgegeven MAC-adres (maar dan in de vorm fbaeed8b7f7f) en noteer het bijbehorende ID, zoals sd:0xfcd2.

Zoek in nRF Connect for Mobile het MAC-adres op van het apparaat dat je wilt detecteren.

7 Home Assistant configureren

Nu moet je in Home Assistant nog configureren dat de MQTT-berichten van ESPresense waarin je geïnteresseerd bent aan het juiste apparaat worden gekoppeld. Installeer daarvoor via Instellingen / Add-ons de File editor en schakel na de installatie de optie Weergeven in zijbalk in. Daarna klik je in de linkerzijbalk van Home Assistant op File editor. Dit opent het configuratiebestand config/configuration.yaml van Home Assistant. Voeg hieraan de volgende regels toe:

Bij device_id vul je het ID in dat je in paragraaf 6 hebt gevonden en bij name een naam waaronder je het apparaat in Home Assistant wilt zien. Voor elk apparaat waarvan je zo de aanwezigheid wilt detecteren, voeg je bovenstaande regels toe, behalve sensor:, dat maar één keer hoeft. Sla het bestand op met een klik op het icoontje van de diskette bovenaan rechts. Open Instellingen / Systeem en klik op het icoontje bovenaan om Home Assistant te herstarten.

Configureer welke apparaten je met ESPresense wilt opvolgen.

8 Aanwezigheid in Home Assistant

Als je nu in Instellingen / Apparaten & diensten op het tabblad Entiteiten klikt en zoekt naar de naam die je in de vorige stap voor je apparaat hebt gedefinieerd, vind je een sensor voor de aanwezigheid van je apparaat. Is het apparaat niet gevonden, dan heeft de sensor de status not_home.

Als het apparaat wel gevonden is, dan krijgt de sensor als status de naam van het dichtstbijzijnde ESPresense-bordje, zoals woonkamer of bureau. Je krijgt ook een attribuut te zien met de afstand. Je kunt deze sensor nu op je dashboard tonen en gebruiken in automatiseringen.

Home Assistant herkent de locatie van je apparaat.

Je smartphone volgen Om de aanwezigheid van je telefoon te detecteren, zijn er nog extra stappen nodig. Moderne telefoons gebruiken immers geen vast bluetooth-adres, maar veranderen dit elke vijftien minuten om je privacy te beschermen. Voor een iPhone moet je de IRK (Identity Resolving Key) te weten komen en in de configuratiepagina van je ESPresense-apparaat invullen. Voor een Apple Watch kun je iets vergelijkbaars doen. De instructies voor beide vind je op de pagina Apple Devices van ESPresense.

Op een Android-telefoon installeer je het best de app van Home Assistant. Die kan dan data in iBeacon-formaat via bluetooth versturen, die ESPresense dan detecteert. Instructies vind je op de pagina Android Devices van ESPresense.

9 Personen detecteren via radar

Bluetooth is handig om personen te detecteren, maar dit heeft één groot nadeel: het werkt alleen als die personen een bluetooth-apparaat daadwerkelijk bij zich hebben. Als het je niet uitmaakt wie er is, maar je gewoon wilt weten óf er een persoon aanwezig is, zijn er andere technologieën, zoals mmWave-sensors (zie ook het kader ‘Bewegings- en aanwezigheidssensors’).

Een populair product is de mmWave-sensor LD2410, die radiogolven op een frequentie van 24 GHz verstuurt en op basis van de gereflecteerde golven personen kan detecteren. Dit werkt zowel voor bewegende als voor stilstaande personen, wat dus ideaal is voor thuisautomatisering. De sensor bestrijkt een gebied in een hoek van ongeveer zestig graden met een bereik tot 5 meter. ESPresense heeft ondersteuning voor de LD2410 ingebouwd.

10 LD2410 aansluiten

De LD2410 komt op een bordje met vijf aansluitingen in 1,27mm-pitch. Dat is helaas de helft van de afmetingen van de normale 2,54mm-pitch van jumperdraden die in een breadboard of op de pinnen van een ESP32-ontwikkelbordje passen. In dat geval zul je de aansluitdraden moeten solderen. Het bordje komt zoals op de foto ook in een variant met een header (de witte aansluiting rechts op de foto) waarin een meegeleverde 1,27mm-stekker past met aan de andere kant jumperdraden met 2,54mm-stekker.

De aansluitingen worden in de oriëntatie op de foto van boven naar beneden gebruikt voor OUT, UART_Tx, UART_Rx, GND en 5 V. ESPresense heeft alleen OUT, GND en 5 V nodig. Op de pin OUT komt een hoog signaal (3,3 V) als de sensor een persoon detecteert en een laag signaal (GND) indien niet. Sluit 5 V van de LD2410 op 5 V van de ESP32 aan, GND op GND en OUT op GPIO13 van de ESP32.

De LD2410 geeft een signaal op de pin OUT bij aanwezigheid van een persoon.

11 LD2410 configureren

Sluit je ESP32-bordje op stroom aan en wacht even tot het is opgestart en verbonden is met wifi. Log dan op de webinterface in en scrol naar GPIO Sensors. De instellingen voor de LD2410 staan onder het kopje Radar. Verander Radar motion pin type naar Pulldown en vul bij Radar motion pin de GPIO-pin in waarop je de OUT van de sensor hebt aangesloten, in ons geval dus 13. Klik op Save en dan Restart device.

Kijk nu in Home Assistant bij Instellingen / Apparaten & diensten en klik op het tabblad Entiteiten. Zoek dan naar de naam van je ESPresense-apparaat waarop je de LD2410 hebt aangesloten. De entiteit voor de aanwezigheidsdetectie heet ESPresense [Naam apparaat] Motion. Zolang er iemand binnen het bereik van de sensor is, of die nu beweegt of niet, heeft die entiteit in Home Assistant de status Gedetecteerd.

Configureer de pin waarop de radarsensor zijn signaal geeft.

12 Beweging detecteren via een PIR-sensor

Een ander type sensor is een PIR-sensor. Die meet het infraroodlicht dat door voorwerpen of personen in zijn gezichtsveld wordt uitgestraald. Als de sensor een plotselinge verandering in het infraroodlicht detecteert, betekent dit dat er beweging is.

Een voorbeeld van zo’n PIR-sensor is de AM312, die drie pinnen heeft. De VIN van de sensor sluit je op 3,3 V van de ESP32 aan, GND op GND en OUT op GPIO13. Sluit je ESP32-bordje op stroom aan en wacht even tot het is opgestart en met verbonden is wifi. Log dan op de webinterface in en scrol naar GPIO Sensors. De instellingen voor de PIR-sensor staan onder het kopje PIR. Verander PIR motion pin type naar Pulldown en vul bij PIR motion pin de GPIO-pin waarop je de OUT van de sensor hebt aangesloten, in ons geval dus 13.

Vergeet ook niet de radarsensor uit te schakelen als je die eerder op dit bordje had aangesloten. Dat doe je door bij Radar motion pin de waarde -1 in te vullen. Klik op Save / Restart device, waarna je bewegingssensor ook bij de entiteiten binnen Home Assistant te zien is.

De AM312 is een populaire PIR-sensor om beweging te detecteren.

13 En verder

ESPresense ondersteunt ook nog de HX711. Dit is een versterker voor gewichtssensors. Je verbindt dan een of meer gewichtssensors met de HX711 en die geeft een signaal aan je ESP32 wanneer die een gewicht detecteert. Zo’n gewichtssensor plaats je dan bijvoorbeeld onder de matras van je bed of onder het zitvlak van je stoel. Zo automatiseer je eenvoudig taken die moeten gebeuren als je in bed ligt of op je stoel zit. Bekijk tot slot ook de pagina Troubleshooting op de website van ESPresense. Daarin vind je tips voor als je tegen problemen aanloopt. 

Bewegings- en aanwezigheidssensors Er is een essentieel verschil tussen bewegings- en aanwezigheidssensors. Een bewegingssensor, zoals een PIR-sensor, geeft een signaal wanneer je beweegt. Maar wanneer je in het bereik van een PIR-sensor gaat zitten en niet (al te veel) beweegt, detecteert die je niet meer en meldt hij na een tijd dat er geen beweging meer is.

Het is dus geen goed idee om op basis van de meldingen van een PIR-sensor in je woonkamer de verlichting uit te doen. Want als je dan rustig op de bank zit te lezen, gaat het licht plots uit. Voor die situatie gebruik je beter een aanwezigheidssensor, zoals de mmWave-sensor LD2410. Die blijft je detecteren ook als je stilzit. Pas wanneer je de kamer verlaat, geeft de sensor een signaal dat er niemand aanwezig is. Als je de verlichting in de woonkamer automatisch wilt uitschakelen als er niemand is, kies dan de LD2410.

▼ Volgende artikel
Zelf je elektrische kookplaat aansluiten? Zo doe je dat slim en veilig!
© andrey
Huis

Zelf je elektrische kookplaat aansluiten? Zo doe je dat slim en veilig!

Hoewel koken op gas voorlopig nog mag, is duidelijk dat de toekomst elektrisch is. Veel mensen stappen nu al over op elektrisch koken – vaak in combinatie met inductie. Ben jij toe aan een nieuwe kookplaat of wil je van het gas af? Dan is het goed om te weten hoe je zo’n elektrische kookplaat aansluit, waar je op moet letten en wanneer je beter een professional kunt inschakelen.

Na het lezen van dit artikel weet je:
  • Dat er 1-, 2- en 3-fase-aansluitingen en -kookplaten zijn
  • Hoe je met de multimeter bepaalt wat voor aansluiting jij hebt
  • Hoe je de elektrische kookplaat aansluit

Dit vind je vast ook interessant: Wat voor soort kookplaten zijn er?

Eén, twee of drie fasen: wat betekent dat?

In tegenstelling tot een gaskookplaat, die je simpelweg aan een gasaansluiting koppelt, is een elektrische kookplaat net iets technischer. Zo'n kookplaat kan worden aangesloten op één, twee of drie elektrische fasen. Welke van de drie je nodig hebt, hangt af van het vermogen van je kookplaat én van de aansluiting in je keuken.

Een 1-fase kookplaat is het eenvoudigst. Die werkt op een gewone stekker met twee pinnen, precies zoals je gewend bent van andere apparaten in huis. Deze modellen hebben een beperkt vermogen – maximaal 3680 watt – maar zijn vaak krachtig genoeg voor wie niet al te fanatiek kookt. Aansluiten is simpel: stekker erin en je kunt aan de slag.

Voor een 2-fase kookplaat heb je een zogenoemde perilex-stekker nodig, met vijf pinnen. Die zie je vooral bij iets krachtigere inductiekookplaten. Meestal worden dit soort kookplaten zonder stekker geleverd, en is het slim om een elektricien in te schakelen voor de installatie. Het benodigde vermogen ligt tussen de 3681 en 7360 watt.

Een 3-fase kookplaat vraagt nog meer stroom en werkt op krachtstroom. Ook hier gebruik je een perilex-stekker met vijf pinnen, maar je moet wel eerst controleren of je meterkast daar op is voorbereid. De aansluitwaarde ligt boven de 7360 watt en het is belangrijk dat de aansluiting klopt – anders werkt de kookplaat niet of loop je zelfs risico op overbelasting. Laat dit daarom bij voorkeur aan een vakman over.

©vectorizer88 - stock.adobe.com

Een kookplaat voor 1- en 2-fase

Je kunt ook kiezen voor een kookplaat met powermanagement. Dat is een kookplaat die je op een normaal stopcontact of op een perilex-stopcontact aansluit. Deze kookplaat kun je in de toekomst uitbreiden, als je dat wilt, maar hiervoor hoef je nu nog niet meteen de aanpassingen in de meterkast en aansluiting door te voeren. Als je wel de aanpassingen in de meterkast laat doen, heb je profijt van de kracht van een 2-fase kookplaat.

Hoe weet je welke kookplaat bij je keuken past?

Wat je kunt aansluiten, hangt af van het type stopcontact in je keuken. Heb je een standaard wandcontactdoos met twee gaten? Dan past daar alleen een 1-fase kookplaat op. Die worden meestal geleverd met stekker en snoer, zodat je hem meteen kunt gebruiken.

Zie je een perilex-stopcontact (met vijf gaten)? Dan is je keuken in principe geschikt voor een 2- of 3-fase kookplaat. Alleen weet je dan nog niet of je meterkast daadwerkelijk drie fasen aankan. Dat kun je op twee manieren controleren: met een multimeter of door in je meterkast te kijken.

Zo check je de aansluiting met een multimeter

Heb je een multimeter in huis? Dan kun je precies meten hoeveel fasen je aansluiting ondersteunt. Teken op een papier het patroon van het perilex-stopcontact en noteer per gat wat je meet. Prik met één pin in het middelste gat (de aarde) en meet met de andere pin de overige vier. Krijg je twee keer 230 volt en twee keer 0? Dan heb je een 2-fase aansluiting. Meet je drie keer 230 volt en één keer 0? Dan is het een 3-fase aansluiting. Label de gaten met ‘L’ voor stroom en ‘N’ voor nul, zodat je straks precies weet wat waar hoort.

©Dmitriy

Voordat je een kookplaat aanschaft, check je eerst de nismaat van je aanrechtblad. Meet met een rolmaat eerst de nis op in het aanrechtblad. Doe dit voor de breedte, de diepte en de hoogte. Komen de afmetingen niet overeen met de kookplaat die je graag wilt? Kijk dan of je het aanrechtblad kunt aanpassen.

Geen multimeter? Kijk in de meterkast

Heb je geen meetapparatuur? Dan kun je in de meterkast zien hoeveel fasen er beschikbaar zijn. Bij een 2-fase aansluiting zie je twee gekoppelde groepen met een hendel ertussen. Zie je vier gekoppelde groepen? Dan is er krachtstroom aanwezig en kun je dus ook een 3-fase kookplaat aansluiten – mits het stopcontact daar geschikt voor is.

©auremar

Zelf een kookplaat aansluiten

Ga je zelf aan de slag? Dan is het belangrijk dat je weet wat je doet. Elektriciteit is geen speelgoed, dus bij twijfel: bel een vakman. Heb je een 1-fase kookplaat met powermanagement die je op een normaal stopcontact wilt aansluiten? Dan moet je deze eerst correct instellen.

Leg om te beginnen een stuk piepschuim onder de kookplaat, zodat je hem veilig kunt omdraaien zonder krassen of barsten. Plak daarna de afdichtband rondom het apparaat, bij voorkeur zo dicht mogelijk bij de glasrand. Begin aan de achterkant, zodat de naad niet in het zicht valt.

Open het aansluitcompartiment onder de kookplaat en controleer het aansluitschema dat daar staat. Gebruik de bijgeleverde bruggetjes om de juiste verbindingen te maken. Sluit het snoer aan: bruin op L, blauw op N en geelgroen op aarde. Zet het snoer vast met trekontlasting en sluit het klepje.

Draai nu de kookplaat weer om en steek de stekker in het stopcontact. Leg de kookplaat op z’n plek in het aanrechtblad. Houd de pauzeknop vijf seconden ingedrukt om het menu te openen. Zoek via de plusknop naar het onderdeel ‘PO’ (power) en stel het vermogen in op 3.7 in plaats van 7.4. Bevestig dit door de pauzeknop nog eens vijf seconden ingedrukt te houden. Je kookplaat is nu geschikt voor een standaard aansluiting.

Houd de stekker op de juiste positie tijdens het meten met de multimeter. Kijk hoe je de stekker in het getekende stopcontact zou steken, zodat je de juiste kleuren van de draden noteert op je tekening.

Een 2-fase kookplaat aansluiten: zo werkt het

Heb je een 2-fase kookplaat? Dan moet je eerst bepalen welke kleur draad bij welk contact hoort. Meet het snoer door met een multimeter, op de piepstand of op de Ohm-stand. Noteer welke draad bij welke stekkerpin hoort en gebruik die info bij het aansluiten.

Open vervolgens het aansluitvak onder de kookplaat en kijk welk aansluitschema je moet gebruiken. L1 en L2 koppel je aan de juiste stroomdraden, 01 en 02 aan de juiste nuldraad. Maak de trekontlasting los, sluit de draden aan zoals je eerder hebt gemeten, en zet alles weer stevig vast.

Steek daarna de stekker in het stopcontact en plaats de kookplaat netjes in het blad. Dankzij de afdichtband blijft alles goed op z'n plek. Zet vervolgens de kookplaat aan en test of alle kookzones werken. Krijg je een foutmelding? Dan is er waarschijnlijk iets misgegaan bij het aansluiten. Geen foutmelding? Dan is je kookplaat klaar voor gebruik.

©S.Engels

Het is gebruikelijk dat de pannen een licht tikkend of zoemend geluid maken tijdens het koken. Dit heeft te maken met het magnetisch veld van de kookplaat. Ruik je een vreemde geur na het installeren van de kookplaat? Dit is ook gebruikelijk en de geur trekt uiteindelijk weg.

▼ Volgende artikel
⛈️ Wat te doen bij onweer: thuis, buiten en op de camping
© Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio
Huis

⛈️ Wat te doen bij onweer: thuis, buiten en op de camping

Vooral in de zomer is het vaak raak: code geel of code oranje wegens onweer. Weet jij wat je wél en juist níet moet doen als er een onweersbui nadert? Thuis kun je veel risico's beperken, maar juist buitenshuis – en zeker op de camping – is het opletten geblazen. In dit artikel lees je hoe je jezelf en anderen beschermt, of je nu binnen, buiten of aan het kamperen bent.


In het kort:

⚡ Onweer & thuis ⚡ Onweer & buiten ⚡ Onweer en kamperen: 🏕️ Tent 🚐 Caravan

Lees ook: Regen, regen en nog eens regen … zo voorkom je wateroverlast

Thuis tijdens onweer: veilig, maar niet zonder risico's

In huis ben je relatief goed beschermd tegen blikseminslag, zeker als het gebouw voorzien is van een goede bliksemafleider. Toch zijn er een paar voorzorgsmaatregelen die je serieus moet nemen. Gebruik bij onweer liever geen apparaten die verbonden zijn met het stroomnet of met leidingen. Denk aan de wasmachine, een vaste telefoon of een bedrade computer. Bliksem kiest daarbij meestal de makkelijkste route naar de grond, en dat zijn vaak metalen onderdelen in huis zoals koperdraden of waterleidingen.

Trek bij voorkeur de stekkers uit het stopcontact van kwetsbare apparatuur zoals computers, tv's of de router. Een stekkerdoos met overspanningsbeveiliging biedt wel wat bescherming, maar niet bij een directe inslag. Ga liever ook niet douchen of in bad, want waterleidingen kunnen de elektrische spanning van een blikseminslag geleiden.

Ramen kun je gewoon dicht houden, en als je wilt kijken naar het natuurgeweld, doe dat dan vanaf een veilige plek binnenshuis. Zorg dat huisdieren binnen zijn en zet het alarmsysteem even uit als dat storingsgevoelig is bij blikseminslag.

Buiten bij onweer: voorkom dat je zelf bliksemafleider bent

Ben je onderweg of buiten als het begint te donderen, dan is het zaak om snel te handelen.

Onthoud: als je de bliksem ziet en binnen 10 seconden de donder hoort, zit je binnen de gevarenzone. Zoek dan zo snel mogelijk een veilige schuilplek.

De veiligste plek is een gebouw met muren en een dak – bijvoorbeeld een winkel, huis of station. Een auto met metalen carrosserie is ook een prima optie. Die werkt als een kooi van Faraday en geleidt de stroom om je heen in plaats van door je heen.

Vermijd tijdens onweer open velden zoals weilanden of sportterreinen, want daar ben je letterlijk het hoogste punt. Ook hooggelegen plekken zoals duinen of heuveltoppen vormen een risico. Zoek geen beschutting onder een boom die in z'n eentje op een veld staat – dat is juist een bliksemmagneet. Blijf verder uit de buurt van metalen objecten zoals hekken, masten of fietsen, en houd afstand van water – of dat nu een meer, sloot of zwembad is.

Kun je nergens heen? Maak jezelf dan zo klein mogelijk: hurk neer op je voetzolen, houd je voeten tegen elkaar en wikkel je armen om je knieën. Ga niet liggen; zo vergroot je je contactoppervlak met de grond, wat het risico op aardstroom vergroot.

©ID.nl

Kamperen met onweer: extra opletten in tent of caravan

Kamperen geeft een gevoel van vrijheid, maar bij onweer ben je juist extra kwetsbaar. Een tent biedt geen enkele bescherming tegen bliksem, hoe stevig het doek ook is. Het metalen frame vergroot het risico juist, vooral als je op een open veld kampeert of vlak bij een losse boom staat.

Als er onweer op komst is, zoek dan zo snel mogelijk een veilig onderkomen. Een stenen sanitairgebouw, de receptie of je auto bieden veel meer bescherming dan een tent. Zit je in een camper of caravan met een metalen buitenkant? Dan ben je redelijk veilig, mits je ramen en deuren gesloten houdt en geen contact maakt met metalen delen. Stacaravans met een houten of kunststof omhulsel bieden die bescherming niet: het klopt dat ze geen stroom geleiden, maar ze voeren die ook niet af. Daardoor kan een blikseminslag via leidingen of metalen onderdelen binnen alsnog gevaarlijk uitpakken. Tijdens onweer blijf je dus beter uit de buurt van dat soort constructies.

Laat ook je elektronische spullen niet in de tent of aan opladers zitten. Berg ze los op, zonder kabels of contact met de grond.

Staan er bomen op de camping? Zorg dat je tent daar niet direct onder staat. Bij inslag kunnen takken afbreken of kan de bliksem via de wortels naar de grond doorslaan. Ook op campings in de bergen of aan open water is het risico op blikseminslag extra hoog – check bij aankomst wat de aanbevolen schuilplaatsen zijn.

En hoe zit het met de tentstokken?

Metalen tentstokken zijn niet per definitie gevaarlijk, maar ze kunnen wel extra risico opleveren bij onweer. Omdat tenten vrijwel altijd met metalen haringen in de grond staan, is er al snel sprake van een geleidende verbinding met de bodem. Bij een blikseminslag kan de stroom zich dan via het frame en de haringen verspreiden, met risico voor wie zich in de tent bevindt. Daarom blijft het advies: verlaat bij onweer de tent en zoek een écht veilige plek op.

Tot slot: een goede voorbereiding helpt

Kijk altijd naar de weersvoorspelling voordat je op pad gaat. Veel weerapps geven een melding bij onweerskansen, vaak met een tijdsindicatie en locatie. Op de camping is het handig om bij aankomst al te weten waar je naartoe kunt bij slecht weer.

Zorg ook dat je zaklamp, powerbank en radio of noodaccu paraat hebt als je kampeert, voor het geval de stroom uitvalt. En vooral: blijf rustig. Onweer is gevaarlijk, maar met de juiste kennis en voorzorgsmaatregelen voorkom je ongelukken.

🔦 Voor als de stroom uitvalt

Licht in de duisternis!