Wil je je eigendommen bewaken, bijvoorbeeld tijdens je vakantie? Als je Home Assistant gebruikt, hoef je geen nieuw alarmsysteem aan te schaffen. Je kunt het gewoon uitbreiden, waarbij je bijvoorbeeld bestaande slimme sensors, lampen en luidsprekers gebruikt. Je kiest zelf een balans tussen veiligheid en gebruiksgemak. In dit artikel laten we zien hoe je het alarmsysteem instelt en gebruikt. Hierbij werken we met Home Assistant en de integratie Alarmo.

Wil je tijdens je afwezigheid alert blijven op wat er in en om je huis gebeurt? Dan kun je met Home Assistant vrij eenvoudig een alarmsysteem opzetten. Je hebt misschien al wat sensors die bijvoorbeeld beweging of het openen en sluiten van ramen en deuren detecteren. Die kun je gebruiken voor je alarmsysteem. En als je al wat lampen of slimme luidsprekers hebt, dan kun je die inzetten in een alarmsituatie. Verder kun je vanuit Home Assistant natuurlijk notificaties sturen, bijvoorbeeld naar jezelf of een goede buur. Ook kun je binnen Home Assistant op verschillende manieren bepalen of er bewoners aanwezig zijn.

Desgewenst kun je nog specifieke extra’s aanschaffen, zoals een alarmpaneel en sirene. Zo heb je alle componenten voor een alarmsysteem bij elkaar. En het is al snel geavanceerder dan een professioneel alarmsysteem. Het beveiligingsniveau is misschien niet zo hoog, maar je bent wel veel flexibeler.

1 Wat heb je nodig

We werken zoals gezegd met Home Assistant en een handjevol sensors. Het is raadzaam om in ieder geval voor de belangrijkste deuren en ramen een sensor te gebruiken. Ook kun je enkele bewegingssensors strategisch in huis plaatsen. Er zijn wat sensors betreft diverse opties voor Zigbee, Z-Wave en eventueel wifi.

In dit artikel werken we vooral met Zigbee en sensors van Aqara. Door een Zigbee-usb-dongel te gebruiken in combinatie met Zigbee2MQTT of ZHA, kun je binnen Home Assistant eenvoudig met deze sensors werken. Het lage stroomverbruik is een pluspunt: de meeste sensors houden het meerdere jaren vol op één kleine batterij. Controleer liefst wel de batterijstatus voordat je op vakantie gaat.

Het is zeker bij Zigbee belangrijk dat je een sterk netwerk hebt, met voldoende routers die het signaal doorgeven. Een slimme luidspreker of sirene is ook praktisch. En bijvoorbeeld enkele slimme lampen die je bij het afgaan van een alarm kunt activeren. Een stil alarm kan natuurlijk ook. Stuur bijvoorbeeld een notificatie naar een smartphone.

We gebruiken diverse sensors die zijn gekoppeld via Zigbee.

2 Alarmo

We gaan aan de slag met de integratie Alarmo, gemaakt door Niels Faber. Alarmo zorgt dat je een alarm en verschillende beveiligingsmodi eenvoudig kunt instellen via de beheerdersomgeving zonder gebruik van YAML-code. Zo voeg je bijvoorbeeld makkelijk alle sensors voor je alarmsysteem toe en configureer je die met specifieke instellingen per sensor.

Je kunt meerdere gebruikers toevoegen met individuele pincode. Als alarmmelding kun je diverse acties instellen, zoals het activeren van een sirene of versturen van notificaties. Verder kun je je huis eventueel onderverdelen in gebieden die apart bewaakt moeten worden.

Handig is dat het niet nodig is om Home Assistant te herstarten na het maken van aanpassingen. Ook zal Alarmo na een herstart steeds de status herstellen. Om het installeren van de integratie en toekomstige updates te vereenvoudigen, raden we aan om HACS te gebruiken, ofwel de Home Assistant Community Store.

We gebruiken Alarmo voor het instellen van het alarmsysteem.

3 Installatie HACS

Voor HACS is een (gratis) GitHub-account en ssh-toegang nodig. Installeer voor de ssh-toegang bijvoorbeeld de add-on Advanced SSH & Web Terminal via de add-on-winkel (via Instellingen / Add-ons). Open na de installatie het tabblad Configuratie, vul onder het kopje ssh achter password een sterk wachtwoord in (tussen dubbele aanhalingstekens) voor de gebruiker hassio. Bewaar deze gegevens. Start daarna de add-on op het tabblad Informatie. Via het menu in de zijbalk kun je nu naar Terminal. Geef de volgende opdracht om HACS te installeren:

Herstart Home Assistant. Dit kan eventueel via de terminal met de opdracht:

Na het herstarten kun je de HACS-integratie toevoegen. Daarvoor ga je naar Instellingen / Apparaten & diensten en klik je op Integratie toevoegen. Zoek naar HACS, zet vinkjes in het kennisgevingsvenster en klik op Verzenden.

We gaan nog een kleine instelling controleren en eventueel wijzigen: ga naar Instellingen / Apparaten & diensten. Klik op HACS en kies Configureren. Zorg dat er géén vinkje staat bij Enable experimental features. Dit staat (soms) de normale weergave van HACS in de weg. Via het menu in de zijbalk kun je nu direct naar HACS.

HACS kun je via een terminal installeren.

4 Alarmo installeren

Na de installatie van HACS is het nog maar een kleine stap om de integratie Alarmo toe te voegen. Ga naar HACS / Integraties. Klik op Repositories verkennen en downloaden. Zoek Alarmo en klik erop. Je ziet uitgebreide details over de integratie. Klik rechtsonder op Download. In het pop-upvenster lees je de actuele versie af. Wij gebruiken voor dit artikel versie 1.9.15. Klik opnieuw op Download.

We installeren nog een tweede onderdeel: een verbeterd alarmpaneel voor je dashboard. Ga weer naar HACS en kies Frontend. Klik op Repositories verkennen en downloaden, zoek naar Alarmo Card en download deze op dezelfde manier.

Nu moet je Home Assistant herstarten: ga naar Ontwikkelhulpmiddelen, klik op Herstarten en kies Home Assistant herstarten. Als Home Assistant opnieuw is opgestart, voeg je Alarmo als integratie toe via Instellingen / Apparaten & diensten / Integratie toevoegen. Je opent Alarmo via een menu in de linkerzijbalk.

De installatie van Alarmo via HACS (de Home Assistant Community Store).

5 Sensors toevoegen

We voegen enkele sensors die reeds zijn toegevoegd in Home Assistant toe aan het alarmsysteem. Open daarvoor Alarmo en ga naar het tabblad Sensoren. Je ziet een lijst met ondersteunde sensors. Het gaat in feite om entiteiten van het type binary_sensor. Het kunnen sensors zijn die bijvoorbeeld het openen van een deur of raam detecteren, of bewegingssensors die je in huis hebt geplaatst.

Voor dit artikel gebruiken we een deur- en raamsensor voor twee toegangsdeuren en voor een raam. Ook plaatsen we twee bewegingssensors in huis. Vink de gewenste sensors aan en klik dan op Voeg aan alarm toe.

Als je naderhand sensors toevoegt aan Home Assistant kun je ze hier indien gewenst ook weer toevoegen aan je alarmsysteem. Als je de naam van een entiteit verandert, moet je de sensor uit de lijst met actieve sensors verwijderen en opnieuw toevoegen.

Voeg de gewenste sensors toe aan Alarmo.

6 Sensors instellen

Het is raadzaam voor elke toegevoegde sensor de instellingen te controleren. Daarvoor klik je op de sensor. Controleer bij Apparaat Type of de aanduiding correct is. Kies Deur voor alle toegangsdeuren. De optie Raam gebruik je voor ramen en deuren die niet worden gebruikt om het huis binnen te komen.

Verder kun je nog Beweging voor bewegingssensors kiezen en Sabotage voor specifieke sensors die sabotage kunnen detecteren. Voor elk type apparaat worden standaardinstellingen gebruikt die je later eventueel kunt wijzigen. Zo kun je achter Ingeschakelde modi kiezen in welke modi de sensor actief moet zijn, zoals thuis- en afwezigheidsmodus (zie onderstaand kader).

Zorg dat het type apparaat klopt voor elke toegevoegde sensor.

©Jakub Zerdzicki

In een thuismodus kun je ervoor kiezen bewegingssensors te negeren om vals alarm te voorkomen.

7 Vertragingstijd

Als je op Geavanceerde instellingen klikt, kun je nog wat specifieke opties voor een sensor veranderen. Zo heeft Alarmo voor sensors die een toegangsdeur bewaken standaard een vertragingstijd ingesteld, zodat je even de tijd hebt om te vertrekken na het inschakelen van het alarm of binnen te komen en het alarm uit te zetten. De duur van die vertraging kun je per beveiligingsmodus kiezen (zie paragraaf 9).

Of die vertragingstijd gewenst is, bepaal je per sensor, en dat kan apart voor vertrek en binnenkomst. De optie Inschakelen na sluiten kan nog handig zijn als aanvulling op de vertragingstijd bij vertrek. Als je de deur sluit, wordt met deze optie de resterende vertraging automatisch overgeslagen. Als je vertrekt, is het alarm dus direct actief nadat je de deur achter je dicht hebt getrokken.

Per sensor kun je nog wat extra opties instellen, zoals vertragingstijd.

8 Actieve toestand toestaan

Je kunt het alarm niet activeren als een bepaalde sensor die in de bewuste modus wordt bewaakt nog actief is. Denk aan bijvoorbeeld een raam of een deur nog open staat. Het kan zijn dat een raam of een binnendeur toch open mogen staan. Wil je dat een raam of deur wél wordt bewaakt, maar open mogen staan bij het inschakelen van het alarm? Dan kun je onder Geavanceerde instellingen de optie Actieve toestand toestaan bij inschakelen aanzetten.

Merk op dat het sluiten en weer openen van het raam het alarm wel gewoon zullen laten afgaan. Wil je dat voorkomen? Dan kun je de optie Automatisch omzeilen gebruiken. In feite wordt de sensor dan genegeerd als deze al actief was bij het inschakelen van het alarm. Je kunt dan bijvoorbeeld een binnendeur openen en sluiten, terwijl het alarm actief is. Je kunt kiezen in welke modi (afwezig en thuis) een sensor omzeild mag worden. Waarschijnlijk wil je zo’n sensor alleen negeren in de thuismodus.

9 Beveiligingsmodi instellen

Op het tabblad Algemeen zie je alle beschikbare beveiligingsmodi. Standaard zijn afwezig en thuis ingeschakeld. Met ingeschakeld wordt in dit geval bedoeld dat je het alarm op die bewuste beveiligingsmodus kunt instellen. Aanvullend kun je bijvoorbeeld nacht en vakantie inschakelen. Voor het inschakelen klap je het onderdeel uit en kies je achter Status voor Actief.

Per beveiligingsmodus kun je een vertragingstijd voor vertrek en aankomst instellen. Standaard is deze tijd één minuut. Ook kun je instellen hoelang het alarm na activatie actief moet blijven. Dit is standaard dertig minuten.

Het grootste voordeel van aparte modi is dat je voor elke modus precies kunt instellen welke sensors bewaakt moeten worden. In de thuismodus wil je waarschijnlijk alleen deuren bewaken. In de nachtmodus wil je doorgaans geen bewegingssensors bewaken, maar misschien wel in ruimtes waar ’s nachts niemand hoort te komen, zoals een kantoor. De acties die door Alarmo uitgevoerd moeten worden bij een alarm kun je ook laten afhangen van de beveiligingsmodus (zie paragraaf 15).

Voor elke beveiligingsmodus kun je aangepaste instellingen kiezen.

10 Vakantiemodus

Laten we als voorbeeld de vakantiemodus toevoegen. Eerst moet je uiteraard zorgen dat het alarm op deze modus kan worden ingesteld: ga naar het tabblad Algemeen en kies je achter Status voor Actief. Stel naar voorkeur de vertragingstijd en activatietijd in. Ga dan naar het tabblad Sensoren en pas de instellingen voor sensors aan. Zorg dat elke relevante sensor actief is in de vakantiemodus. Je zult wellicht specifieke acties voor de vakantiemodus willen maken.

In andere automatiseringen in Home Assistant kun je ook handig de vakantiemodus gebruiken. Denk aan het uitschakelen van bepaalde apparaten.

Desgewenst kun je een aparte vakantiemodus gebruiken.

11 Alarmpaneel toevoegen

Je hebt nu het alarmsysteem grotendeels ingesteld met de verschillende beveiligingsmodi en alle sensors. Daarbij heb je per sensor aangeven in welke modi die sensor actief moet zijn. Er is alleen nog geen handige mogelijkheid voor het (de)activeren van het alarm in de gewenste modus. Dat gaan we nu aanpakken door een alarmpaneel in een dashboard op te nemen. Je kunt dan je browser maar ook de Home Assistant-app gebruiken voor het (de)activeren van het alarm.

Het standaard alarmpaneel is op het door Home Assistant beheerde dashboard te vinden onder Overzicht. Maar het aangepaste alarmpaneel van Alarmo heeft onze voorkeur, omdat het informatiever is. Dit kun je aan een eigen dashboard toevoegen door te zoeken naar de kaart Alarmo Card. Bij het toevoegen selecteer je onder Beschikbare statussen alle gewenste modi, zoals Inschakelen thuis, Inschakelen voor vertrek en Inschakelen vakantie. Verder kun je de standaardopties accepteren.

Dashboard met het alarmpaneel en een overzicht van onze sensors.

12 Alarmpaneel gebruiken

Het alarmpaneel wijst zichzelf. Je kunt via knoppen het alarm inschakelen in de gewenste modus en ook weer uitschakelen. Je krijgt ook handige meldingen te zien.

Stel dat bijvoorbeeld een bewaakte sensor actief is, bijvoorbeeld omdat een raam open staat, dan mislukt het activeren van het alarm. Je krijgt in dat geval een melding te zien dat het activeren niet lukt, met ook een vermelding van de sensor die dwars ligt. Je hoeft dus niet zelf na te gaan wat het inschakelen tegenhoudt. Je moet wel zelf het raam sluiten. Daarna kun je alsnog het alarm activeren.

Het in- en uitschakelen van het alarm kan ook op andere manieren. Je kunt bijvoorbeeld een serviceaanroep gebruiken.

Via het alarmpaneel kun je het alarm activeren en meldingen lezen.

13 Gebruikers en pincodes

Waarschijnlijk wil je dat niet iedereen zomaar het alarm kan in- of uitschakelen. Je kunt deze mogelijkheden daarom afschermen met een pincode. Daarvoor ga je in Alarmo naar Codes. Je kunt nu de opties Vereis code voor inschakelen en/of Vereis code voor uitschakelen aanzetten. Verder kun je nog een code vereisen voor het omschakelen (bijvoorbeeld van thuis naar afwezig).

Een code voor inschakelen is vooral handig om te voorkomen dat je per ongeluk het alarm inschakelt. Een code voor uitschakelen helpt voorkomen dat onbevoegden het alarm uitschakelen. Je kunt op hetzelfde tabblad gebruikers toevoegen met elk een eigen pincode. Op het moment dat een pincode nodig is, toont het alarmpaneel automatisch een invoermogelijkheid voor die pincode.

Je kunt verschillende gebruikers toevoegen met hun eigen pincode.

14 Meldingen

Binnen Alarmo kun je ook eenvoudig meldingen versturen en acties uitvoeren. Zorg dat je op je smartphone de Home Assistant-app hebt geïnstalleerd. Daar kun je dan zonder verdere aanpassingen een melding naar sturen. Hiervoor ga je naar het tabblad Acties en kies je Nieuwe melding. In het blokje Conditie kies je bij Gebeurtenis een gebeurtenis, zoals het in- of uitschakelen van het alarm of het afgaan van het alarm.

Achter Modi kun je eventueel beperken voor welke modi de melding wordt verstuurd. Laat je dit leeg, dan wordt de melding in alle modi verstuurd. In het blokje Taak kun je het doel voor de melding instellen. Achter Doel kies je de smartphone. Daaronder kun je een titel en het bericht instellen. In het bericht kun je eventueel de getriggerde sensors toevoegen en de modus (zoals thuis of afwezig) in de gewenste taal (Engels of Nederlands).

Geef de melding ten slotte een naam en kies Opslaan. Het is ook mogelijk om, in plaats van een melding naar een smartphone, een boodschap (via tekst-naar-spraak) naar een slimme luidspreker te sturen.

Je kunt vanuit Alarmo een melding naar bijvoorbeeld een smartphone sturen.

15 Acties bij alarm

Bij het triggeren van het alarm kan Alarmo verschillende acties voor je uitvoeren, die je op het tabblad Acties kunt toevoegen. Dit lijkt sterk op het toevoegen van een melding. Je kiest ook weer een gebeurtenis en eventueel de modi waartoe deze actie moet worden beperkt. Daarna kun je één of meerdere entiteiten kiezen en de actie die op die entiteit moet worden uitgevoerd, bijvoorbeeld het aan- of uitzetten van een lamp af alarm. Ten slotte vul je een naam in en bewaar je de actie.

Je hoeft Alarmo niet per se voor acties te gebruiken. Zo kun je als actie een script laten uitvoeren, waarbij je in het script alle verdere acties zet. Zo’n script maakt je vaak nog wat flexibeler. Ook kun je buiten Alarmo om een standaard automatisering maken, met als trigger bijvoorbeeld het afgaan van het alarm.

Je kunt acties toevoegen die uitgevoerd moeten worden bij een gebeurtenis.

16 Aanwezigheidsdetectie

Volg je al de aanwezigheid van personen? Dan kun je het alarm via een serviceaanroep uitschakelen als bijvoorbeeld een van de bewoners thuiskomst. Als je een pincode gebruikt, dan moet je die overigens ook bij je serviceaanroep meegeven. Het betreden van de thuiszone kun je als trigger gebruiken.

Je kunt natuurlijk ook het alarm inschakelen bij vertrek. Controleer in dat geval, als extra voorwaarde, dat er verder niemand thuis is. Je kunt ook naar de numerieke status van zone.home kijken. Deze entiteit geeft met een getal aan hoeveel personen thuis zijn (bijvoorbeeld 0, 1 of 2). Zodra de laatste persoon het huis verlaat, gaat de status naar 0 en kun je het alarm activeren in de afwezigheidsmodus.

De status voor de thuiszone laat zien hoeveel personen aanwezig zijn.

Frigate kan een mooie toevoeging zijn aan je alarmsysteem.

17 Bedieningspaneel

Een mooie en professionele uitbreiding voor je alarmsysteem is het bedieningspaneel van Ring Alarm (2de generatie) voor Z-Wave. Dit paneel werkt bovendien goed samen met Home Assistant en Alarmo. Er is een blueprint beschikbaar die je vrijwel al het werk uit handen neemt. Zo’n paneel is ook handig voor gasten zoals een schoonmaakster of babysitter die ook het alarm uit moeten kunnen zetten als zij binnenkomen.

Het alarmpaneel van Ring Alarm werkt ook samen met Alarmo.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Zin in een lekkere maaltijd, maar niet in een vette hap? Dan is een airfryer wellicht iets voor je. De redactie van ID.nl zocht er vijf uit, die bovendien van bijzondere functies zijn voorzien.

Aan een airfryer kun je niets meer verbeteren, horen we je denken. Toch is dat niet zo, want hoewel deze handige apparaten al in menig keuken te vinden zijn, wordt er nog veel doorontwikkeld. Daarom valt de keuze dit keer op airfryers met bijzondere functies die je niet direct op iedere airfryer tegen komt.

Tefal EY905D Easy Fry & Grill Dual 8.3L XXL

Deze Tefal-airfryer heeft twee gescheiden kookzones waarmee je verschillende gerechten tegelijkertijd kunt klaarmaken. Beide zones kunnen apart worden ingesteld qua temperatuur en tijd. Hierdoor kun je gerechten bereiden die niet dezelfde bereidingstijd nodig hebben, maar wel op hetzelfde moment klaar moeten zijn, bijvoorbeeld kip en friet. De inhoud van 8,3 liter is ruim genoeg voor huishoudens van 3 tot 5 personen.

De bediening van deze airfryer is digitaal, met knoppen en een overzichtelijk scherm. Het apparaat heeft verder een timer, instelbare temperatuur tot 200 graden en antiaanbaklaag. Er zijn geen geavanceerde voorgeprogrammeerde standen, maar de basisfuncties zijn voldoende voor alledaags gebruik. De manden zijn uitneembaar en kunnen met de hand of in de vaatwasser worden schoongemaakt. Met de Tefal-app vind je handige gerechten voor deze airfryer.

Inventum GF1200HLD

Dit model van Inventum combineert de functies van een airfryer en heteluchtoven. Het apparaat heeft een inhoud van 12 liter en beschikt over een roterende mand, waarmee je bijvoorbeeld friet automatisch kunt laten draaien voor een gelijkmatig resultaat. Daarnaast zijn ook een grillrek, bakplaat en draaispit meegeleverd, zodat je verschillende bereidingswijzen kunt toepassen. De temperatuur is instelbaar tot 200 graden en de timer tot 90 minuten.

LEES OOK: Airfryer met één of twee lades? Zo kies je slim

De bediening bestaat uit fysieke knoppen met een klein digitaal display. Gebruikers geven aan dat de prestaties stabiel zijn, en dat vooral de draaimand goed werkt bij snacks en aardappelproducten. Er is geen stoomfunctie of slimme aansturing. De buiten- en onderkant worden tijdens gebruik warm, dus plaatsing op een hittebestendig oppervlak is aanbevolen.

Ninja Foodi SP101EU

De Ninja Foodi SP101EU is opvallend in die zin dat het eruit ziet en werkt als een oven, maar toch airfryer-functionaliteit heeft. Het heeft dan ook acht functies: heteluchtfrituren, bakken, braden, grillen, drogen, roosteren, warmhouden en een aparte bagelstand. De oven heeft een vermogen van 2400 watt en verwarmt snel op, met een opwarmtijd van ongeveer 60 seconden. Door de combinatie van zes infrarood verwarmingselementen en luchtcirculatie wordt voedsel gelijkmatig bereid. De temperatuur en bereidingswijze worden digitaal ingesteld via een bedieningspaneel.

Bij de oven worden standaard een bakplaat, een heteluchtfrituurmand en een rooster geleverd. Het apparaat is geschikt voor verschillende soorten gerechten, van ovenschotels tot broodjes en gegrilde groenten. Dankzij het ontwerp en de functies kan de oven ook worden gebruikt als alternatief voor een traditionele heteluchtoven.

Ninja Foodi Dual Zone AF400EUWH

De Ninja Foodi AF400EU beschikt over twee aparte manden van elk 4,75 liter. Dit maakt het mogelijk om twee gerechten tegelijk te bereiden, met verschillende instellingen qua tijd en temperatuur. De zogenaamde 'Match Cook'- en 'Sync Finish'-functies zorgen ervoor dat je gerechten op hetzelfde moment klaar zijn, zelfs als deze andere bereidingstijden hebben. De bediening is volledig digitaal, met zes automatische kookprogramma’s zoals max crisp, air fry, roast en bake.

LEES OOK: Dit zijn de meestgemaakte fouten met airfryers (en zo voormijd je ze)

Je kunt de temperatuur instellen vanaf 40 tot 240 graden Celsius en het maximum vermogen is 2470 Watt. De binnenmanden zijn voorzien van een keramische antiaanbaklaag en kunnen in de vaatwasser. Het apparaat is relatief groot, dus dat is wel iets om rekening mee te houden als de ruimte in je keuken beperkt is. Gebruikers van de AF400EUWH waarderen de stille werking en de mogelijkheid om flexibel te koken zonder tussendoor schoon te maken of het apparaat opnieuw in te stellen.

Princess 1.182068.01.001

Met de Princess 1.182068.01.001 Double Basket Airfryer kun je twee gerechten tegelijk bereiden, dankzij de dubbele mand. Het apparaat staat los op het aanrecht en heeft een zwart ontwerp dat in de meeste keukens past . Je bedient het eenvoudig via het LED-display en de touchknoppen. Er zijn acht programma’s, een timer en je kunt de temperatuur zelf instellen tot 220 °C. De totale inhoud is 8 liter, genoeg voor ongeveer zes porties.

Tijdens het gebruik blijven de handvatten koel, en bij oververhitting schakelt het apparaat zichzelf automatisch uit. De losse onderdelen – inclusief de binnenbakken – mogen gewoon in de vaatwasser. Met een vermogen van 2400 watt warmt de airfryer snel op en bereid je je eten gelijkmatig. Of je nu frietjes bakt of kip grilt, deze airfryer maakt het eenvoudig zonder veel gedoe.

Het is lente, en dat is hét moment om allerlei klusjes in de tuin aan te pakken. Heb je een terras of pad dat in de loop van tijd wat is verzakt? Daarvoor hoef je geen stratenmaker in te huren, dat kun je prima zelf weer herstellen. Hoe je dat doet, lees je in deze uitgebreide handleiding.

Lees ook: Zo leg je zelf een terras aan

Het gebeurt regelmatig dat (sier)bestrating verzakt. Vaak ligt dat aan een instabiele ondergrond, slechte afwatering, zand dat is weggespoeld door regen of een te zware belasting. Door hier bij de aanleg of tijdens het herstel al rekening mee te houden, voorkom je veel problemen. Denk bijvoorbeeld aan voldoende ophoogzand, goede opsluitbanden en een slimme afwatering.

Probleemplekken identificeren

Je ziet het meestal snel als een pad of terras verzakt is. Zeker als regenwater blijft staan op plekken waar het niet weg kan. Vaak ligt dat aan een deel van de bestrating dat letterlijk is ingezakt. Ook als stenen zijn gaan schuiven of er kieren ontstaan, heb je waarschijnlijk te maken met verzakking. Dat gebeurt vaak wanneer opsluitbanden niet stevig genoeg geplaatst zijn en langzaam naar buiten zijn gedrukt of gekanteld.

©MG | ID.nl

👷 Dit heb je nodig voor je klus

• Goede werkhandschoenen

• Waterpas

• Metseldraad

• Balk of lat

• Rubberen hamer

• Bats of spade

• Ophoogzand

Tegels wippen

Zelfs de kleinste verzakking kan er al voor zorgen dat er water blijft liggen, omdat water nu eenmaal de weg van de minste weerstand kiest, dus het is belangrijk dat je goed in kaart brengt waar bij jou alle verzakkingen zitten. Leg een lange, rechte lat over het deel dat is weggezakt of gebruik een waterpas . Zo zie je hoe scheef het ligt. Een lange lat werkt het best als je die op zijn smalle kant neerlegt. Leg je hem plat, dan buigt hij makkelijk door en geeft hij een vertekend beeld.

Heb je duidelijk welk stuk verzakt is en dus opgehoogd moet worden, dan haal je daar de tegels of stenen weg. Bij randen zonder opsluitband lukt dat meestal met je handen of een klein schepje. Zit het probleem ergens in het midden van het terras, dan heb je er iets meer werk aan.

©MG | ID.nl

Doe dat wel voorzichtig: je wilt schade aan de tegels natuurlijk zoveel mogelijk voorkomen. Ga dus niet wrikken met een spade of schep. Beter gebruik je twee platte schroevendraaiers. Zet ze aan weerszijden van de steen en wip deze voorzichtig los. Geen oude schroevendraaiers bij de hand? Dan kun je ook lange, dikke spijkers of schroeven gebruiken. Draag daarbij wel handschoenen.

Is de eerste steen eruit, dan volgen de andere meestal vanzelf. Haal ze als het kan met de hand eruit, zo blijft het zandbed eronder zoveel mogelijk intact.

Hoogte bepalen

Ligt het verzakte deel open, dan kun je het zandbed ophogen. Gebruik een rechte lat of metseldraad om de juiste hoogte af te stemmen op de rest van het terras. De lat of het draad laat je dan van links naar rechts lopen vanaf de hoogte van de niet-verzakte bestrating. Vervolgens schep je er ophoogzand bij en controleer je – door een tegel of steen neer te leggen – of het zandbed op de goede hoogte is gebracht. Vergeet niet dat je ongeveer 3 tot 5 millimeter hoger legt dan de rest van de bestrating. De tegel of steen sla je er immers nog een stukje in.

©MG | ID.nl

Ligt alles op zijn plek? Leg dan een stevige balk of plank (die je op op z'n kant legt) op de nieuwe bestrating en tik er met een rubberen hamer op. Zo werk je kleine hoogteverschillen weg.

©MG | ID.nl

Tot slot veeg je overtollig straatzand in de voegen. Je kunt ook inveegzand gebruiken dat onkruidwerend is. Dat werkt vooral goed bij nieuw aangelegde terrassen die nog onkruidvrij zijn, dus voornamelijk bij nieuw aan te leggen terrassen.

Lees ook: Het belang van goede tuindrainage

Opsluitbanden (her)plaatsen

Zijn de randen van je terras verzakt of verschoven en heb je daar opsluitbanden liggen? Dan zijn die waarschijnlijk gaan kantelen of wijken ze naar buiten uit. Dat zie je vaak bij opritten die hoger liggen dan de omliggende grond. Zit er aan de buitenzijde te weinig grond, dan geven die opsluitbanden niet genoeg tegendruk.

In zo’n geval kun je proberen de banden opnieuw in te graven. Lukt dat niet, maar wil je ze wel verstevigen? Zet ze dan – nadat je ze natuurlijk in de hoogte ook waterpas hebt gezet – vast in beton. Dat kan gewoon met kant-en-klare betonmortel uit de bouwmarkt. Alleen wat water erbij en het hardt vanzelf uit.

©Bron: YouTube / Papaklust

Beschadigde bestrating door wortels

Wortels van bomen en struiken kunnen ervoor zorgen dat je bestrating niet verzakt, maar juist omhoog komt. Je ziet dan een bult in het terras en losse tegels. In dat geval moet je eerst de wortels aanpakken. Daarnaast moet je extra zand aanbrengen om de vrijgekomen ruimte op te vullen.

©MG | ID.nl

Wortels kunnen ervoor zorgen dat de bestrating omhoog komt.

Verwijder uitgelopen wortels zo veel mogelijk buiten de bestrating zelf: het heeft geen zin om wortels vlak vóór of in het bestratingsdeel af te zagen of af te steken. Binnen enkele maanden zullen ze namelijk weer voor hetzelfde probleem zorgen. Helemaal tegenhouden lukt niet, maar je kunt wel voorkomen dat ze omhoog komen. Gebruik daarvoor worteldoek. Dat stuurt de wortels onder je bestrating horizontaal verder.

Let op: worteldoek werkt vooral bij kleinere wortels. Grote wortels kunnen alsnog schade veroorzaken. Een bijkomend voordeel van worteldoek is dat het onkruidgroei tegengaat. Worteldoek leg je overigens aan bij een compleet nieuw terras of bestrating. Wil je worteldoek gebruiken bij het herstellen van een terras of pad, dan moet je eigenlijk helemaal opnieuw beginnen, omdat het worteldoek onder de gehele bestrating en onder het niveau van het straatzand komt te liggen.

Mollen

Mollen maken niet alleen je gazon kapot, ze kunnen ook zorgen voor verzakking van je bestrating. Door gangen onder je terras te graven, ontstaat er instabiliteit. Storten die gangen in, dan zakken de tegels weg. Bij dit soort verzakkingen heb je vaak veel zand nodig voor herstel.

Lees ook: Acht manieren om je tuin te beschermen tegen ongedierte

©MG | ID.nl

Mollen graven gangen en die kunnen ervoor zorgen dat je bestrating verzakt.

Mollen zijn lastig te weren, maar je kunt het ze wel moeilijker maken. Hoe diverser je beplanting, hoe minder aantrekkelijk je tuin is voor mollen: wortels vormen obstakels. Wil je specifiek je terras beschermen, dan kun je een mollennet plaatsen. Dat graaf je verticaal in langs de randen van je terras, tot zo'n 70 cm diep. Deze klus kun je prima uitvoeren na het ophogen, want je hoeft alleen de zijkanten aan te pakken.