Als je voor je eigen huis op zoek bent naar een alarmsysteem, dan is er eigenlijk één belangrijke vraag die je moet stellen: wat wil je ermee bereiken? Daar geeft alarmsystemenspecialist Paul van Weelden antwoord op – en hij geeft nog veel meer tips!

We spreken met Paul van Weelden, specialist inbraakbeveiliging bij P-Works. Hij stelt dat je het fenomeen alarmsystemen moet opdelen in twee categorieën: de wat eenvoudiger signaleringssystemen en de échte alarmsystemen die aan allerlei voorwaarden moeten voldoen. Daarbij doelen we vooral op vereisten vanuit een verzekeringsmaatschappij. Op basis van de waarde die je wilt verzekeren kijkt zo'n maatschappij naar de manier waarop je jouw huis beveiligt. Bovendien vereist de verzekeraar dat de installatie volledig door een erkend installateur wordt gedaan.

De risicoklasse-indeling van een alarmsysteem

Je verzekeraar kan dit soort dingen van je verlangen op het moment dat je de verzekering afsluit of aanpast (wanneer je bijvoorbeeld een collectie aanvult met waardevolle objecten). De verzekeringsmaatschappij draagt immers het risico van jouw gekoesterde spullen. “Jij hebt die spulletjes thuis liggen, maar iemand gooit heel makkelijk een steen door een ruit, pakt de spullen en gaat weg”, zegt Van Weelden. “Vervolgens zeg jij tegen de verzekeraar: mag ik even vangen?” Daarom eist zo’n bedrijf een zogenaamde risicoklasse: hoe groot is de waarde?

Van Weelden legt uit dat er vier niveaus zijn. “Bij een woning is het anders dan bij een bedrijf. Bij een risicoklasse-indeling kijken ze naar hoe groot de waarde is, waar de spullen staan en hoe gemakkelijk de spullen mee te nemen zijn. En aan de andere kant: hoe kunnen we dat tegengaan?” Zodra een inbreker binnen is en ontdekt dat het alarmsysteem is geactiveerd, dan heeft die een paar minuten de tijd om weg te komen. In die paar minuten kan die inbreker wellicht snel nog iets meenemen, waardoor je op zo’n moment alsnog (een hoop) spullen van waarde kunt verliezen.

Bedraad of draadloos alarmsysteem?

Alarmsystemen zelf zijn trouwens ook weer onder te verdelen in twee categorieën: draadloos en bedraad. Je keuze voor een bepaalde variant is onder meer afhankelijk van je risicoanalyse en het huis waarin je woont. Tot risicoklasse 2 (bij woningen) is draadloos mogelijk; dat is fijn voor mensen met een wat ouder huis. Dan hoeven ze geen gaten in muren te boren, draden te trekken of plastic gootjes te plaatsen. Maar heb je te veel spullen van waarde in huis staan, dan moet je daar toch echt aan geloven. Vanaf risicoklasse 3 dien je voor een alarmsysteem mét draad te kiezen.

Dat heeft dan weer onder meer te maken met het idee dat inbrekers speciale zenders kunnen gebruiken om draadloze signalen te verstoren. Als inbrekers dergelijke apparaten gebruiken, werken de signalen van je alarmsysteem niet meer. Aangezien draadloze alarmsystemen uit meerdere onderdelen bestaan, is het funest als de verbinding wegvalt. Ze kunnen dan misschien nog wel bewegingen waarnemen als je niet thuis bent, maar het signaal is niet langer in staat de hoofdunit van het systeem te bereiken. En dan kan het alarm dus niet worden geactiveerd.

Verschillende onderdelen van een alarmsysteem

Een alarmsysteem heeft altijd een basisunit; die vormt het centrum van het systeem. Hier komen alle waarnemingen van de verschillende sensoren die in huis staan of hangen samen. De basisunit staat meestal in de meterkast. Deze unit draait op speciale software die alles in de gaten houdt en heeft vaak ook poorten voor koppeling met andere apparaten (zoals een router). De betere systemen hebben een ingebouwde back-upmodule, voor zowel de accu als de internetverbinding. In sommige gevallen kun je een simkaart plaatsen, zodat de verbinding actief blijft wanneer de router uitvalt of opnieuw opstart.

Verder heeft het pakket een bedieningspaneel, waarmee je het systeem in- en uitschakelt. Uiteraard zijn er ook verschillende sensoren voor bijvoorbeeld deuren en ramen. Die meten dan wanneer een deur of raam opengaat en geven een signaal af wanneer dat gebeurt. Gebeurt dat op het moment dat het alarm actief is, dan gaat het systeem dus af (tenzij je het bedieningspaneel gebruikt om de boel uit te schakelen). Ook hierbij speelt de risicoklasse een rol: afhankelijk van die klasse is het misschien verplicht meerdere ramen en deuren van sensoren te voorzien.

Wat kost een goed alarmsysteem?

Maar wat kost zo’n door een monteur geïnstalleerd alarmsysteem nou eigenlijk? Dat is afhankelijk van een aantal factoren. Denk dan voornamelijk aan het klassesysteem en de eisen die daaraan hangen. De waarde van de verzekering, de hoeveelheid ruimtes – noem maar op. Wat kunnen we rekenen voor een gemiddeld huis? “Ik denk dat een gemiddeld huis tussen de twee- en drieduizend euro kwijt is”, berekent Van Weelden. “Dan heb je een goede beveiliging, met een goed systeem dat door een installateur geïnstalleerd is.”

Dan zit je nog met een volgend punt. In veel (draadloze) sensoren zitten kleine batterijen of accu’s. Die moet je dus geregeld vervangen of op z’n minst laten nakijken. Meestal één keer per jaar, en anders eens per twee jaar. Wat dat kost, ligt aan je systeem en wederom je risicoklasse. “Je moet dan denken aan honderd euro tot een paar honderd euro per jaar”, zegt Van Weelden. Onderhoud is belangrijk, want een goed alarmsysteem gaat tien tot vijftien jaar mee. De kwaliteit van de kunststof buitenkant neemt langzaam af, maar intern hoeft er dan niets aan de hand te zijn.

Is een goedkoop alarmsysteem per se slecht?

Dat kan dus flink in de papieren lopen, waardoor die wat goedkopere setjes aantrekkelijker lijken. Die sets, door Van Weelden dus signaleringssystemen genoemd, voldoen vaak niet aan de eisen van een verzekeraar en kunnen dus ook niet als volwaardige alarmsystemen worden gebruikt, al werken ze misschien wel op die manier. Maar zonder erkenning van de verzekering heb je er helaas vrij weinig aan. Tenminste, voor je waardevolle spullen die onder die verzekering vallen dan. Je kunt zo’n systeem natuurlijk gewoon aanschaffen en gebruiken wanneer je dat wilt.

Maar dat doe je dan vooral omdat je het leuk vindt om daarmee bezig te zijn. En dan nog moet je over een hoop zaken nadenken. Hoe bedien je zo’n systeem, met een app of een paneel? Is het systeem betrouwbaar? Wat voor sensoren wil je gebruiken? En waar plaats je die sensoren? Hoe zit het met je huisdieren of kinderen die bewegen wanneer je slaapt of op je werk bent? Hoe zit het met de stroomtoevoer of internetback-up? Het zijn allemaal zaken die professionele installateurs uit handen kunnen nemen. Maar als je hier voldoening uit kunt halen en je verzekering geen eisen stelt, dan kan het natuurlijk geen kwaad.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.