ID.nl logo
Nooit meer een valse melding van je ip-camera
© PXimport
Zekerheid & gemak

Nooit meer een valse melding van je ip-camera

Het is interessant om enkele ip-camera’s op te hangen, maar als de nieuwigheid eraf is, worden de beelden nog maar zelden bekeken. Bewegingsmeldingen kunnen helpen, maar worden door veel valse meldingen ook al snel genegeerd. Met Frigate NVR detecteer je veel nauwkeuriger personen, dieren en objecten, geholpen door een AI-model. Ook kun je handiger inspelen op meldingen door een integratie met Home Assistant.

In dit artikel laten we in enkele stappen zien hoe je Frigate NVR installeert en optimaliseert, zodat je alleen nog maar een melding van je ip-camera krijgt als dat echt nodig is.

  • Installatie van Frigate NVR via Docker of Home Assistant
  • Ip-camera instellen met de juiste streams
  • Streams configureren
  • Stream optimaliseren
  • Personen en objecten detecteren
  • Gebieden en zones aangeven die voor ongeweste detecties zorgen

Lees ook: Houd toezicht op je huis en tuin: 12 beveiligingscamera's met app getest

Code downloaden In deze workshop worden wat voorbeelden van stukken code gegeven. Omdat overtikken van code erg foutgevoelig is, kun je die code beter downloaden en daarna bekijken of kopiëren. Je vindt de code in het bestand frigcode.txt.

De meest praktische methode om beelden van ip-camera’s op te nemen, is een network video recorder (NVR). Alles wordt dan centraal én lokaal verwerkt. Bekende opties zijn Blue Iris, Synology Surveillance Station, Unifi Protect en Frigate NVR. Steeds vaker wordt AI toegepast. Niemand heeft immers zin om de hele dag naar camera-feeds te kijken. Liever ontvang je een melding als er echt iets interessants gebeurt, zonder overvloed aan valse meldingen natuurlijk.

Blue Iris biedt slimme detectie met CodeProject.ai of DeepStack. Maar de afhankelijkheid van Windows is voor velen een probleem. Frigate NVR is een andere bekende optie en werkt onder Linux. Recent verscheen een grote update naar 0.12.0 waar we in dit artikel mee aan de slag gaan. Aantrekkelijk is de detectie van objecten en personen die je kunt versnellen met onder meer een Google Coral Edge TPU: een kleine chip die machinelearning-taken kan uitvoeren voor een snellere en efficiëntere verwerking. Deze chip gaan we ook gebruiken. Optioneel zorgt een integratie met Home Assistant voor nog meer slimme bewakingsmogelijkheden.

01 Installatie via Docker

Een gebruikelijke manier om Frigate te installeren is via Docker met Compose. Voor je docker-compose.yml-bestand kun je het voorbeeld gebruiken dat je vindt op de installatiepagina van Frigate. Waar je vooral op moet letten, zijn de volumes voor het configuratiebestand (config.yml) en media, zoals opnames en snapshots. Voor media is om te beginnen een paar gigabyte genoeg. Daarna hangt de benodigde ruimte vooral af van het aantal dagen waarvan je opnames gaat bewaren.

Voordat we Frigate gaan starten, zorgen we eerst voor de juiste camerastreams. Als deze streams werken, gaan we verder met de detectie van personen en objecten.

Voor de installatie kun je onder andere Docker Compose gebruiken.

02 Installatie via Home Assistant

Frigate kun je ook als add-on installeren onder Home Assistant OS. Let er in dat geval wel op dat singleboardcomputers, zoals de Raspberry Pi en Odroid N2+, die vaak voor Home Assistant worden gebruikt niet altijd snel genoeg zijn. Vooral bij objectdetectie met meerdere camerastreams kun je zonder extra hardware tegen beperkingen aanlopen.

Voor de installatie voeg je deze repository toe aan de add-on-winkel, waarna je Frigate eenvoudig kunt installeren: https://github.com/blakeblackshear/frigate-hass-addons.

Voor de configuratie van Frigate maak je een bestand frigate.yml in de configuratiemap (/config) van Home Assistant.

Hier installeren we Frigate als add-on voor Home Assistant.

03 Welke ip-camera?

Voor Frigate gebruik je bij voorkeur een ip-camera die H.264 ondersteunt, wat gelukkig heel gangbaar is. Hoewel het nieuwere H.265 een betere compressie geeft, is de compatibiliteit met browsers en Home Assistant niet optimaal. Een camera sluit je voor de beste stabiliteit aan via een netwerkkabel. Voor het gemak kun je Power over Ethernet (PoE) gebruiken, waarbij de camera vanuit de switch of een PoE-injector voeding krijgt via diezelfde netwerkkabel.

Het is een pluspunt als de camera meerdere streams kan aanbieden met verschillende resoluties. Je kunt dan opnemen in de hoogste resolutie en voor objectdetectie een lagere resolutie gebruiken, zonder dat je deze streams hoeft om te zetten. Bekende merken die vaak worden aanbevolen, zijn Dahua, Hikvision en Amcrest.

In dit artikel gebruiken we een camera van Hikvision. Het is raadzaam een camera te kiezen die RTSP-streams ondersteunt. Daar gaan we in dit artikel ook mee werken. Controleer in andere gevallen de compatibiliteit van jouw camera. In de documentatie van Frigate vind je nog andere opties om streams op te halen van bekende camera’s.

In de documentatie vind je diverse camera-specifieke configuraties.

04 Hoofdstream voor opnames

We gaan eerst de camera instellen zodat deze de juiste streams aanbiedt met de juiste resolutie en framerate. Open daarvoor de configuratie van jouw ip-camera. De camera van Hikvision kun je via de browser configureren. We gaan twee streams gebruiken: een hoofdstream voor het maken van opnames en een substream voor objectdetectie en snapshots. Voor de hoofdstream kiezen we de hoogst mogelijke resolutie (in dit geval 2688 × 1520 pixels) en een beeldfrequentie (framerate) van naar voorkeur 15 fps. Bij de optie i-frame-interval vullen we 30 in. Zorg dat H.264 is geselecteerd als je die keuze hebt en gebruik geen opties als H.264+.

Voor de opnames gebruiken we de hoogst mogelijke resolutie.

05 Substream voor detectie

De camera van Hikvision ondersteunt naast de hierboven genoemde hoofdstream ook een substream. Standaard is de hoogste resolutie voor die substream 640 × 480 pixels. Optioneel kun je via de systeeminstellingen nog een derde stream instellen. Die biedt een hogere resolutie, tot 1280 × 720 pixels. Dat heeft onze voorkeur en daarom kiezen we ervoor deze derde stream in te schakelen. Hiermee verlies je wel opties als gezichtsherkenning door de camera zelf, H.264+ en H.265+, maar die zijn niet nodig voor deze toepassing. Verder selecteren we H.264. Voor de substream selecteren we een resolutie van 1280 × 720 pixels, en een beeldfrequentie en i-frame-interval van 6 fps. Meer is voor detectie niet nodig.

Voor de detectiestream mag je een lagere resolutie kiezen.

Test de cameraverbinding We raden je aan om met een programma als VLC media player de verbinding met je camera via RTSP te controleren. Hiervoor installeer je www.videolan.org. Kies dan onder Media de optie Netwerkstream openen en blader naar de url. Voor onze camera van Hikvision is dat rtsp://gebruiker:wachtwoord@ipadres:554/Streaming/Channels/101 voor de hoofdstream. De derde stream is beschikbaar via rtsp://gebruiker:wachtwoord@ipadres:554/Streaming/Channels/103. Zulke streams zijn voor elke ip-camera anders.

Test de verbinding met je camera via RTSP met bijvoorbeeld VLC media player.

06 Configuratie

We beginnen met het toevoegen van de detectiestream. Daarvoor zetten we de onderstaande regels in het configuratiebestand config.yml. We geven hierin de camera een naam (oprit), configureren we de RTSP-stream en definiëren we de resolutie, maar zetten we de detectie nog even uit:

De code kun je bekijken in het bestand frigcode.txt, te downloaden via deze pagina.

Je kunt Frigate nu starten met dit commando in dezelfde map als het bestand docker-compose.yml:

docker compose up

Met dit commando krijg je in de terminal meldingen te zien. Als alles werkt, kun je Frigate ook als achtergrondproces starten met deze opdracht:

docker compose up -d

De parameter -d staat voor daemon. Je krijgt dan geen meldingen te zien. Je kunt dan de terminal sluiten zonder Frigate te stoppen. Als je na het starten met een browser naar http://ipadres:5000 bladert, zie je als het goed is de beheerdersomgeving met een beeld van de camera. Verander als het werkt achter detect de optie enabled naar True en herstart je container. Hierna zullen personen worden gedetecteerd.

We testen de detectiestream via de beheeromgeving van Frigate.

07 Optimalisaties toepassen

Als de stream werkt, kun je enkele optimalisaties gaan toepassen. Bij de huidige configuratie zal ffmpeg de processor gebruiken voor het (softwarematig) decoderen van de streams. Het is verstandig hardwareversnelling te gebruiken als je die mogelijkheid hebt. Hoewel een losse grafische kaart kan worden gebruikt, is een geïntegreerde gpu meer dan toereikend. Voor de negende generatie Intel-processor die we in dit artikel gebruiken, voegen we de parameter preset-vaapi toe als parameter onder ffmpeg.

De code kun je bekijken in het bestand frigcode.txt, te downloaden via deze pagina.

Vanaf de tiende generatie gebruik je preset-intel-qsv-h264. In de documentatie van Frigate vind je nog aanwijzingen voor verschillende andere systemen. Na het maken van de aanpassing zul je de Docker-container opnieuw moeten starten. Als je daarna via de beheerdersomgeving naar System gaat, zie je of een gpu wordt gebruikt voor hardware-versnelling.

Via de systeempagina kun je controleren of hardwareversnelling wordt gebruikt.

08 Detecteren personen en objecten

Frigate zal bij elke detectie een gebeurtenis maken met daarbij een clip en/of snapshot. Op het snapshot zie je een afbeelding van de gedetecteerde persoon met een kader eromheen en een percentage dat aangeeft hoe zeker het model is dat het een persoon is.

Behalve personen kun je ook bijvoorbeeld honden, katten, paraplu’s, auto’s, fietsen of paarden laten detecteren via sleutelwoorden die je aan de configuratie toevoegt. In de documentatie bij Frigate vind je een enorme lijst met opties. Ook deze opties worden als gebeurtenis toegevoegd en je kunt hier eventueel op filteren. Daarnaast kun je bijvoorbeeld ook op camera en datum filteren.

Standaard zal Frigate de processor gebruiken voor detectie. Dit gaat doorgaans prima met enkele streams, afhankelijk van de resolutie van de detectiestream en de snelheid van de processor. Een speciale detector kan de taken wel enorm versnellen. Bekende opties zijn TensorNT voor grafische kaarten van Nvidia en OpenVINO die werkt op niet al te oude Intel-systemen. De tijd die het AI-model nodig heeft om uitvoer te genereren, ook wel inference speed genoemd, is, afhankelijk van je opstelling, veel korter met zulke detectors. Een Google Coral Edge TPU (zie het gelijknamige kader), onder meer verkrijgbaar in usb-uitvoering, is een van de populairste opties. Alleen is de beschikbaarheid soms beperkt door de snelle opmars van AI.

De detectie van personen gaat veel sneller met speciale hardware.

Google Coral Edge TPU Bij machinelearning worden vaak krachtige servers in de cloud gebruikt. Erg snel en efficiënt is dat echter niet en er zijn voor bepaalde toepassingen zorgen over privacy. Met een zogeheten Edge TPU kun je lokaal je machinelearning-taken versnellen. De Google Coral Edge TPU is een populaire optie, verkrijgbaar als usb-dongel of mini-PCIe-adapter.

Hij is ontwikkeld voor het TensorFlow-platform van Google, een opensource-softwarebibliotheek. Frigate gebruikt die bibliotheek voor het detecteren en identificeren van personen en objecten. Het achterliggende model is daarbij getraind voor bijvoorbeeld personen, auto’s, dieren of andere objecten. De Edge TPU zal de detectie enorm versnellen, waardoor de processorbelasting in Frigate tot een minimum beperkt kan blijven. Dit merk je zeker in het stroomverbruik en daarmee de kosten voor 24x7-gebruik. Helaas is met name de usb-variant soms lastig te verkrijgen en al wat prijziger dan voorheen. De uitvoering met mini-PCIe is eenvoudiger te verkrijgen, maar let op: deze past niet in elk M.2-slot.

De kleine Google Coral Edge TPU kan objectdetectie enorm versnellen.

09 Coral Edge TPU toevoegen

Voor dit artikel gaan we de usb-uitvoering van de Coral Edge TPU gebruiken. Je hoeft op de host in principe geen drivers te installeren voor de detector, omdat je deze doorgeeft aan de Docker-container, zoals je in docker-compose.yml kunt zien. De container bevat alle vereiste drivers. In de configuratie van Frigate voeg je de volgende regels toe:

De code kun je bekijken in het bestand frigcode.txt, te downloaden via deze pagina.

Het is overigens wel handig wat drivers en software te installeren op je Docker-systeem, zodat je kunt testen of het apparaat werkt. Zeker als je zoals in onze situatie een Linux-container in Proxmox gebruikt en de hardware voor die container beschikbaar wil maken, wat soms een uitdaging kan zijn. Voor het testen kun je de instructies van Coral volgen. Merk op dat de gebruikte PyCoral-bibliotheek beschikbaar is voor ten hoogste Python 3.9. Debian 11 en Ubuntu 20.04 hebben een nieuwere Python-versie. Eventueel kun je de oudere Python-versie dan via pyenv installeren om de test te doen. Na enkele installatiestappen kun je een model testen met de afbeelding van een papagaai.

Volg de instructies bij Coral voor het testen van de detector.

10 Gebieden maskeren

Het is nuttig om bepaalde gebieden op het camerabeeld die ongewenste detecties geven te maskeren om de systeembelasting te beperken. Denk bijvoorbeeld aan een overhangende struik die beweegt in de wind.

Je kunt zien welke gebieden veel detecties geven. Open hiervoor het camerabeeld, klik op Show options en zet een vinkje bij Motion boxes. Je ziet nu rode vakjes op het camerabeeld rond plekken weer beweging werd gedetecteerd. Klik op Mask & Zone creator. Klik op Add om een eerste masker toe te voegen. Klik op het camerabeeld op plekken waar je een punt toe wil voegen of houd een punt ingedrukt om deze te verslepen. Je ziet nu een hele reeks coördinaten die je handmatig aan je configuratie moet toevoegen bij de betreffende camera, bijvoorbeeld:

De code kun je bekijken in het bestand frigcode.txt, te downloaden via deze pagina.

Hierna moet je Frigate herstarten. Je kunt meerdere maskers toevoegen voor verschillende gebieden in het beeld. Uiteraard kun je dit ook bij andere camera’s doen.

Bekijk welke gebieden ongewenste detecties geven, zodat je die kunt maskeren.

Zones aanwijzen

Binnen je beheeromgeving kun je zones aanmaken voor delen van je camerabeeld. Dat werkt vergelijkbaar met het maskeren van gebieden. Op het beeld van je oprit wijs je bijvoorbeeld een apart gedeelte aan met daarin de voordeur. Vaak zul je immers extra geïnteresseerd zijn in personen die voor de voordeur staan.

Zones helpen je ook om ongewenste meldingen tegen te gaan. Neemt de camera bijvoorbeeld een stukje van de weg mee, dan helpen zones je om auto’s die langsrijden of personen die langslopen te negeren, door jouw terrein als zone in te stellen. In je configuratie voeg je de zones dan weer toe bij de betreffende camera:

De code kun je bekijken in het bestand frigcode.txt, te downloaden via deze pagina.

11 Opnames en snapshots

Voor opnames in hoge kwaliteit kun je voor de betreffende camera een extra stream toevoegen met onder roles de optie record. Als je geen aparte stream hebt, kun je eventueel de stream die je voor detectie gebruikt deze extra rol geven. Verder zetten we opnames (onder record) aan met enabled: True. Voor snapshots doen we hetzelfde onder snapshots. Hier wordt de detectiestream voor gebruikt.

Let op: als bepaalde opties in het configuratiebestand uitstaan, heeft het geen effect als je ze via de beheerdersomgeving aanzet! Dat geldt onder meer voor opnames en snapshots. De totale configuratie voor de bewuste camera ziet er dan als hieronder uit:

De code kun je bekijken in het bestand frigcode.txt, te downloaden via deze pagina.

Standaard zal Frigate gebeurtenissen van de laatste tien dagen bewaren, maar je kunt dit op allerlei manieren aanpassen.

De uiteindelijke configuratie voor de betreffende camera.

Geavanceerde opties benutten Frigate geeft je ook nog diverse geavanceerde opties. Zo kun je met wat parameters de detectie nog wat verbeteren, om de incidentele valse melding ook nog tegen te gaan. Ook kun je go2rtc gebruiken, zodat andere systemen zoals Home Assistant de RTSP-streams bij Frigate zelf op kunnen vragen en niet bij de camera (die dat vaak niet aankan).

Ook is integratie met Home Assistant mogelijk. Je kunt dan eenvoudig via Blueprints automatiseringen maken, die zorgen dat je bijvoorbeeld voor bepaalde zones een notificatie ontvangt met clip en snapshot van de gedetecteerde persoon. Merk op dat je voor die integratie een MQTT-broker nodig hebt (bijvoorbeeld de Mosquitto-broker-add-on van Home Assistant), die je dan ook in je configuratie van Frigate moet opnemen.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 Amerikaanse koelkasten met ijsblokjesmachine
© Daniel Krasoń
Huis

Waar voor je geld: 5 Amerikaanse koelkasten met ijsblokjesmachine

Bij ID.nl zijn we gek op apparaten die het dagelijks leven nét een beetje makkelijker maken. En wat is er nu – zeker tijdens warme dagen – makkelijker dan altijd ijsblokjes of ijskoud water binnen handbereik? We zetten vijf modellen op een rij die uitblinken in comfort en gebruiksgemak.

Een koelkast met ingebouwde ijsdispenser is niet alleen handig, maar ook hygiënisch. Je hebt altijd direct toegang tot ijsblokjes, crushed ice of koud water, zonder dat je de vrieslade of een waterfles hoeft te openen. Sommige modellen werken met een vaste wateraansluiting, andere met een hervulbaar reservoir – handig als er geen waterleiding in de buurt is. Daarnaast zijn veel dispensers voorzien van filters die ongewenste smaakjes of deeltjes uit het water halen. Een slimme toevoeging voor wie gemak, hygiëne en een frisse smaak belangrijk vindt.

Samsung RS6HA8880B1 (Family Hub)

Ben je op zoek naar een koelkast die meer doet dan alleen koelen? De Samsung RS6HA8880B1 is een slimme Amerikaanse koelkast met een indrukwekkende inhoud van 614 liter. Dankzij SpaceMax-technologie blijft de buitenmaat compact, terwijl de binnenkant verrassend ruim is. Het geïntegreerde Family Hub-scherm doet dienst als digitaal prikbord, kookassistent en entertainmenthub. Met camera's binnenin zie je zelfs onderweg wat er nog in de koelkast ligt. De ijs- en waterdispenser is aangesloten op de waterleiding en bevat een UV-nanofilter voor optimale hygiëne. Twin Cooling Plus zorgt voor aparte luchtstromen in het koel- en het vriesgedeelte, wat de versheid van jouw voedsel ten goede komt.

Toepassingen: Gezinnen die smartfuncties en ruimte willen combineren Bijzonderheden: Family Hub-display, Twin Cooling, UV-filter, 36 dB geluidsniveau

Hisense RS694N4TFE

Zoek je een ruime en betaalbare koelkast met ijsdispenser? Dan zit je goed met de Hisense RS694N4TFE. Deze stijlvolle zwarte side-by-side heeft een inhoud van 562 liter, verdeeld over een koel- en een vriesgedeelte. Het apparaat beschikt over Total No Frost, wat handmatig ontdooien overbodig maakt. De Multi Air Flow-technologie zorgt voor een gelijkmatige temperatuurverdeling, wat bederf tegengaat. Handig: de ijs- en waterdispenser werkt met een intern waterreservoir van 4,5 liter, zodat een vaste aansluiting niet nodig is.

Toepassingen: Grote huishoudens, zonder vaste wateraansluiting Bijzonderheden: Intern reservoir, Total No Frost, strak zwart design

LG GSXE90EVDD

Deze ruime Amerikaanse koelkast van LG biedt met 628 liter voldoende plek voor alles wat je gekoeld wilt bewaren. Het model combineert een fraai zwart design met slimme technologie zoals LinearCooling, waarmee temperatuurschommelingen worden geminimaliseerd. Dankzij No Frost en de water- en ijsdispenser met waterleidingaansluiting geniet je van optimaal gemak. De inverter-compressor maakt het apparaat stil en energiezuinig. Dit model is bovendien voorzien van de InstaView-functie, waarbij je door twee keer kloppen de inhoud kunt bekijken zonder de deur te openen.

Toepassingen: Moderne huishoudens met focus op comfort en design Bijzonderheden: InstaView-deur, LinearCooling, 35 dB, wateraansluiting

Bosch KAD93AIDP (Serie 6)

De Bosch KAD93AIDP is een solide en stijlvolle keuze met een netto-inhoud van 533 liter. Dankzij de anti-fingerprint RVS-look blijft hij er netjes uitzien, ook bij intensief gebruik. De VarioZone-indeling biedt flexibiliteit, met uitneembare plateaus en lades. De ijs- en waterdispenser levert zowel ijsblokjes als crushed ice, en is aangesloten op een vaste waterleiding. Total No Frost voorkomt ijsvorming, en met functies als superkoelen en supervriezen ben je altijd voorbereid op grotere hoeveelheden boodschappen.

Toepassingen: Gezinnen die functionaliteit en duurzaamheid zoeken Bijzonderheden: Crushed ice, anti-fingerprint RVS, VarioZone

Siemens KF96DAXEA (iQ500)

Met zijn French-door ontwerp en een inhoud van 574 liter biedt de Siemens KF96DAXEA een moderne uitstraling en veel gebruiksgemak. Deze koelkast beschikt over een hyperFresh-lade op 0 °C voor vlees en vis, en houdt dankzij multiAirflow een constante temperatuur. De water- en ijsdispenser werkt via een vaste aansluiting, en levert naast ijsblokjes ook crushed ice. Het model is voorzien van ledverlichting, een digitaal display en een deur-alarm. Met een geluidsniveau van 39 dB is hij bovendien opvallend stil.

Toepassingen: Designliefhebbers en versfanaten Bijzonderheden: HyperFresh-lade, crushed ice, 39 dB, French-door design

▼ Volgende artikel
11 ergernissen in Windows 11 en hoe je ze uit de weg ruimt
© MehmetDinler
Huis

11 ergernissen in Windows 11 en hoe je ze uit de weg ruimt

Wanneer je naar Windows 11 overstapt, zijn er ongetwijfeld zaken waaraan je moet wennen. Maar soms kunnen die dingen ronduit irritant zijn. Daarom bekijken we de grootste ergernissen van Windows 11 én de manieren om ze te verhelpen.

In dit artikel laten we zien hoe je de grootste ergernissen in Windows 11 aanpakt en het systeem naar je hand zet:

  • Schakel onnodige opstart-apps en achtergrondprocessen uit
  • Zet hinderlijke widgets, badges en meldingen uit
  • Beperk of verwijder OneDrive-synchronisatie en koppeling
  • Verwijder de Microsoft Edge-browser en andere bloatware
  • Zet de Game Bar en Game Mode uit als je geen gamer bent
  • Herstel het klassieke startmenu met Open-Shell
  • Beperk reclame en tracking via de privacy-instellingen
  • Maak Windows stiller en overzichtelijker met Niet storen
  • Ruim je systeem op door handmatig ongewenste vooraf geïnstalleerde apps te verwijderen

Lees ook: Geen fan van Windows Verkenner? Dit zijn je alternatieven

Wat voor de een ergernis is, kan voor de ander simpelweg een verrassende functie zijn. Alles draait om persoonlijke perceptie. We zijn in de fora van Windows 11-gebruikers gedoken om de pijnpunten te vinden. De belangrijkste klachten zijn: de dagelijkse prestatieproblemen die worden veroorzaakt door te veel achtergrondprocessen, Microsoft stuurt je voortdurend richting haar betaalde diensten en overdreven bemoeizucht bij meldingen, badges en reclame. In plaats van te klagen, zorgen wij voor een oplossing. 

Opstartvertraging

Onnodige opstartapps zijn altijd al een bron van ergernis geweest in Windows. Ze belasten de pc doordat ze waardevolle cpu-bronnen aanspreken en zorgen voor een opstartvertraging. Windows 11 bevat zelfs meer bloatware dan Windows 10. Bloatware is een term voor toepassingen die je niet nodig hebt en die het systeem afremmen. Deze toepassingen worden vaak voor de aankoop op nieuwe apparaten geïnstalleerd of ze sluipen op je pc via downloads waarin ze gebundeld zitten. Hoe meer programma’s je hebt, hoe meer achtergrondprocessen die het opstarten kunnen vertragen.

Je kunt ze te slim af zijn door ze te beëindigen in Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies voor Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op alle processen die zijn gekoppeld aan ongebruikte applicaties en gebruik de opdracht Beëindigen. Daarna schakel je de onnodige opstartapps definitief uit. Druk op Windows-toets+I om de Instellingen te openen. Ga naar Apps / Opstarten en zet de apps uit waarvan je niet wilt dat ze samen met het systeem automatisch opstarten.

Wees terughoudend wat betreft toepassingen die automatisch opstarten.

Nieuwsfeeds uitschakelen

Widgets zijn een soort mini-apps. Ze tonen bijvoorbeeld de weersverwachting, een overzicht van je agenda-afspraken of de voetbalresultaten. Standaard toont Microsoft ook zijn nieuwsfeed van het MSN-netwerk, wat doorgaans geen toegevoegde waarde heeft. Oorspronkelijk waren widgets bedoeld om nieuwsfeeds en sociale media in het besturingssysteem te integreren.

Sommige gebruikers houden ervan, anderen haten de widgets hartgrondig, omdat er toch al van alle kanten steeds meer nieuws en sociale info op ons afkomen. Wie zit te wachten op de volgende vondst die meer van hetzelfde levert? Als je tot deze laatste groep behoort, dan kun je de functie uitschakelen. Ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Taakbalk / Taakbalkitems en schakel daar Widgets uit.

Gebruik je de widgets zelden of nooit, zet ze dan uit.

OneDrive beperken

Microsoft heeft er een handje van om je met zachte hand naar haar online opslagdienst OneDrive te dirigeren. Bij de eerste set-up krijg je de vraag om OneDrive te gebruiken en daarna maakt OneDrive automatisch en zonder waarschuwing verschillende back-upmappen op OneDrive aan. Dat lijkt op een assertieve dienstverlening, maar de waarheid is dat je als gebruiker op die manier sneller tegen de limiet van 5 gigabyte gratis OneDrive-opslagruimte aanbotst. Het is een marketingtactiek van Microsoft waardoor je gedwongen wordt om te upgraden. Hierdoor ga je sneller overwegen om een betaald abonnement te nemen. Met een Personal Microsoft 365-account krijg je 1 TB aan opslag en 6 TB met een Microsoft Family-abonnement.

Je kunt je overigens afvragen in hoeverre hier een loopje wordt genomen met je privacy. Online back-ups zijn handig, maar ben je ermee gediend dat je gegevens op de servers van Microsoft worden opgeslagen? Misschien wil je liever gebruikmaken van een andere online back-updienst? Nu wordt de indruk gewekt dat de concurrentie tweede keuze is. Ben je het niet eens met deze overijverige OneDrive-synchronisatie, dan klik je met rechts op het pictogram van OneDrive in het systeemvak. Vervolgens selecteer je het tandwieltje rechtsboven om de Instellingen van OneDrive te openen om naar het tabblad Synchroniseren en back-up maken te gaan. Dan klik je op Back-up beheren. Daar kun je aangeven om documenten, afbeeldingen of je bureaublad niet online te bewaren.

Bepaal zelf de mappen waarvan OneDrive een back-up moet maken.

OneDrive ontkoppelen

Wanneer je OneDrive niet vaak gebruikt, kun je deze dienst op je Windows-apparaat ontkoppelen en zelfs verwijderen. Door de koppeling met je Microsoft-account zijn de persoonlijke bestanden in OneDrive beschikbaar op elk apparaat waarop je bent ingelogd met hetzelfde Microsoft-account. Je bent dus niet meer aan een vaste werkplek gebonden. Door te ontkoppelen weet je zeker dat de lokale map niet meer kan synchroniseren met de online opslag.

Klik met rechts in het systeemvak op het pictogram van OneDrive (het wolkje). Kun je dit pictogram niet zien? Klik dan eerst op het PijltjeOmhoog van het systeemvak. Daarna open je het instellingenvenster van OneDrive en ga je naar het tabblad Account. Onder je account selecteer je Deze pc ontkoppelen / Account ontkoppelen. De gegevens die al in OneDrive staan, blijven hierdoor onaangeroerd en de speciale OneDrive-map op de computer verandert in een normale map. Je kunt er bestanden in plaatsen, verwijderen en verplaatsen, maar ze worden niet langer automatisch gesynchroniseerd in de cloud.

Ook al ontkoppel of verwijder je OneDrive, de virtuele map blijft staan in het navigatievenster van Windows Verkenner.

Weg met OneDrive en Edge

Ben je OneDrive echt helemaal beu? Weet dan dat je OneDrive zelfs kunt verwijderen. Het zal je Windows-pc niet beschadigen. Ga naar Instellingen / Apps en open het lijstje met Geïnstalleerde apps. Daar vind je Microsoft OneDrive. Klik op de drie puntjes achter de naam van deze app en selecteer Verwijderen net zoals je dat met elk ander programma zou doen. Het duurt een paar seconden voor de app is verwijderd. Ondertussen heeft Microsoft er ook voor gezorgd dat je op dezelfde manier de browser Edge kunt verwijderen. In het begin van Windows 11 was deze functie nog lichtgrijs gemarkeerd.

Dankzij de nieuwe antimonopoliewet kun je sinds maart 2024 ook de browser van Microsoft verwijderen.

Game Bar voor niet-gamers

De instellingen van Windows 11 bevatten een speciaal onderdeel bedoeld voor gaming. Wanneer je de toetscombinatie Windows-toets+G gebruikt, open je de Windows Game Bar. Daarmee kun je schermafdrukken en clips vastleggen van games die door Microsoft zijn geverifieerd. Eigenlijk is deze functie bedoeld voor het vastleggen van Xbox-games, maar je kunt hem ook gebruiken voor schermopnames van gewone programma’s.

Geen kwaad woord over de Windows Game Bar. Maar als je geen of zelden games speelt, heeft het geen zin om de Game Bar en Game Mode op de computer in te schakelen. Bovendien kan deze applicatie veel cpu en geheugen gebruiken. Om de Game Bar uit te schakelen, ga je weer naar het instellingenvenster van Windows. Daar kies je Gaming / Game Bar. Vervolgens schakel je bovenaan de optie uit bij Je controller mag Game Bar openen. Daarna ga je terug naar het venster Gaming en je kiest het tabblad Gamemodus om ook hier de optie Gamemodus uit te zetten.

Ben je geen gamer, schakel dan de Game Bar uit.

Badges in de kiem smoren

Windows 11 toont voortdurend meldingen op de taakbalk die je waarschuwen voor onder meer updates en nieuwe e-mail. Deze zogenaamde badges staan standaard ingeschakeld. Ze blijven eindeloos opduiken. Bankwebsites sturen je constant badges, maar ook browserextensies doen dat. Het wordt snel te veel van het goede. Nogal wat gebruikers ergeren zich hieraan, wat heel begrijpelijk is.

Je kunt de badges uitschakelen door met rechts op de taakbalk te klikken en dan te kiezen voor Taakbalkinstellingen. Scrol aan de rechterkant naar beneden en klik op Taakbalk. Vervolgens scrol je nog wat verder naar beneden tot je bij Gedrag van taakbalk bent. Hier kun je de optie uitschakelen bij Badges weergeven in taakbalk-apps. Dit is trouwens ook de plaats waar je de uitlijning van de taakbalk wijzigt. Standaard staan de pictogrammen gecentreerd op de taakbalk. Hier kun je aangeven dat die links moeten worden uitgelijnd. Hierdoor wordt het Startmenu aan de linkerkant weergegeven zoals vroeger.

In de taakbalk kun je de badges verbergen.

Terug naar bekend startmenu

Mis je het startmenu van Windows 10? Er is een interessante tweak waarbij je het Windows 11-startmenu vervangt door het type uit Windows 10. Download Open-Shell van de GitHub-website. De laatste versie op het moment van schrijven is OpenshellSetup 4.4.195. Je hebt de keuze tussen een zelfuitvoerbaar exe-bestand of een gecomprimeerd 7Z-bestand. Wij gaan voor het exe-bestand.

In de set-upwizard schakel je de opties Classic Explorer en Classic IE uit. De optie Create a start menu folder moet aangevinkt blijven. Zodra het installatieproces voltooid is, open je via Windows Zoeken de Open-Shell Menu Settings. Daarna kun je kiezen tussen de Classic Style, Classic with two columns of Windows 7 style.

Misschien wil je ook de knop naar het startmenu aanpassen zodat deze op die van Windows 10 lijkt. Hiervoor vink je de optie Replace start button aan. Vervolgens kies je een van de drie voorstellen uit, of je klikt op Pick Image. Zoek op het web naar een afbeelding van het Windows 10-startmenu en selecteer die. Wil je op je schreden terugkeren en Open-Shell verwijderen? Dat doe je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Selecteer Open-Shell en gebruik de optie Verwijderen.

Geef het startmenu zijn oude look terug.

Advertenties uitschakelen

Windows 11 genereert een unieke identifier, een zogenaamde reclame-ID, om je activiteiten te volgen. Hiervoor gebruikt Microsoft je zoekopdrachten, eerdere aankopen van Microsoft-producten en online activiteiten die gekoppeld zijn aan je Microsoft-account. Adverteerders kunnen die gebruiken om jou gerichte advertenties te sturen wanneer je apps gebruikt. Ben je gevoelig voor je privacy, dan zet je hier ook het mes in.

Open Instellingen en ga naar Privacy en beveiliging. Klik rechts op het onderdeel Algemeen. Zet de schakelaar uit bij Laat apps me persoonlijke advertenties zien door mijn reclame-id te gebruiken. Doe hetzelfde bij Websites hebben toegang tot mijn lijst met talen zodat er inhoud kan worden weergegeven die relevant is voor mijn locatie. Optioneel schakel je ook de optie daaronder uit: Start en zoekresultaten door Windows laten verbeteren door app-lanceringen bij te houden. Tot slot zet je ook de vierde optie uit: Suggesties voor inhoud in de app Instellingen weergeven.

Draag zorg voor je privacy en schakel reclamemeldingen uit.

Meldingen uitschakelen

In het Berichtencentrum komen ook systeemwaarschuwingen, ongelezen berichten, nieuwe artikelen van je favoriete websites en meer meldingen binnen. Deze kunnen nuttig zijn om je op de hoogte te houden van wat er gebeurt, maar het is best mogelijk dat de hoeveelheid meldingen en geluiden overweldigend is en op je zenuwen gaat werken. Daarom kun je meldingen uitschakelen om afleiding te minimaliseren. Open de Instellingen en klik op Systeem. Aan de rechterkant klik je op de pagina Meldingen. Hier kun je de schakelaar Meldingen uitschakelen omzetten. Wil je nog verder gaan, dan zet je de schakelaar Niet storen aan.

Zo, dat scheelt een hoop afleiding.

Snoeien in bloatware

Een nieuwe pc komt met een hoop bloatware en bij Windows 11 is dat niet anders. Het gaat om software waar je niet om hebt gevraagd. Bloatware neemt niet alleen geheugenruimte in beslag, hij verslechtert ook de prestaties van het systeem. Meestal gaat het om spelletjes, testversies van beveiligingssuites en virusscanners, cloudservices en zelfs fotoboeken.

Er zijn freewaretools die scannen naar bloatware, ook wel crapware genoemd, om die automatisch te verwijderen. Maar als je er niet goed in thuis bent, kun je hiermee meer kwaad dan goed doen. Sommige applicaties zijn immers noodzakelijk voor de goede werking van het systeem. De website Should I Remove It is gespecialiseerd in het vinden en verwijderen van bloatware. Hier vind je uitgebreide overzichten van bloatware bij alle belangrijke computermerken. Neem bijvoorbeeld Toshiba, die heeft meer dan dertig applicaties die als testversie worden geïnstalleerd. Snoei de bloatware dus handmatig. Dat doe je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Daar zie je alle programma’s die op de machine zijn geïnstalleerd. Blader door de lijst en controleer welke programma’s je kunt verwijderen.

Volgens de website Should I Remove It bevat een Toshiba de meeste bloatware.

Watch on YouTube