Pas op! Dit zijn de gevolgen als je jouw fatbike laat opvoeren
Fatbikes zijn de laatste jaren erg in trek, vooral onder jongeren. Deze elektrische fietsen met dikke banden ogen stoer en kunnen met hun trapondersteuning tot 25 km/uur lekker meekomen met het verkeer. Maar wat zijn eigenlijk de gevolgen als je zo'n fatbike illegaal laat opvoeren voor meer snelheid? ID.nl zet de belangrijkste risico's uitgebreid op een rij.
De populariteit van fatbikes blijft maar groeien. Ook het illegaal laten opvoeren van een fatbike valt - vooral bij jongeren - steeds meer in de smaak. In dit artikel lees je wat de risico's en gevolgen hiervan zijn. Je leest onder andere:
*** Wanneer een fatbike precies als illegaal opgevoerd wordt gezien** *** Welke forse straffen en boetes op opvoeren staan** *** Hoe het opvoeren technisch in zijn werk gaat**
Lees ook: Zijn fatbikes legaal? Alles over wet- en regelgeving rondom fatbikes
Wanneer wordt een fatbike als illegaal opgevoerd beschouwd?
Standaard vallen fatbikes gewoon onder de wetgeving voor elektrische fietsen in Nederland. Ze hebben een motorvermogen van maximaal 250 watt en ondersteunen alleen tot 25 km per uur als de berijder mee trapt. Ook zit er geen gashendel op om zonder trappen gas te geven. Zolang de fatbike binnen deze criteria blijft, is het dus een gewone e-bike die gewoon legaal de openbare weg op mag.
De problemen ontstaan vaak wanneer eigenaren hun fatbike illegaal laten opvoeren om meer vermogen en snelheid uit hun fatbike te halen. Denk bijvoorbeeld aan het laten verhogen van de snelheidsbegrenzing naar 30 of 35 km per uur in plaats van de standaard 25 km/uur. Of het laten inbouwen van een sterker motortje van 500 watt, terwijl 250 watt is toegestaan. Ook het plaatsen van een gashendel, zodat je gas kunt geven zonder te trappen, is een veelvoorkomende illegale aanpassing. Zodra je als eigenaar een van dit soort aanpassingen laat uitvoeren, overtreed je de wetgeving en wordt je fatbike in feite een illegale bromfiets of snorfiets. Je mag er dan niet zonder het juiste rijbewijs, verzekering en kenteken de openbare weg mee op. Kortom, laat je je fatbike opvoeren, dan rijd je als het ware illegaal op een 'bromfiets-in-schaapskleren'.
©Peter Maszlen
Deze risico's en straffen riskeren eigenaren van een opgevoerde fatbike
Het illegaal laten opvoeren van je fatbike brengt dus flinke risico's en mogelijke straffen met zich mee. Je rijdt namelijk mogelijk zonder geldig rijbewijs en bent bovendien niet verzekerd als je rijdt op een opgevoerde fatbike. Eventuele schadeclaims na ongevallen worden door verzekeraars afgewezen omdat je niet aan de wettelijke eisen voldoet. Mocht je een ongeluk veroorzaken met je opgevoerde fatbike, dan ben je bovendien zelf volledig aansprakelijk voor alle schadekosten en medische rekeningen die hieruit voortvloeien. Dit kan al snel om enorme bedragen gaan. Ook kan de politie je als betrapte bestuurder een forse boete opleggen van 100 tot 150 euro voor het rijden zonder rijbewijs en kenteken op een voertuig dat niet voldoet aan de eisen. Daarnaast kan je opgevoerde fatbike in beslag genomen worden door de politie. Je moet deze dan op eigen kosten weer ophalen nadat je belooft de illegale aanpassingen ongedaan te maken. Bij herhaalde betrappingen en overtredingen volgen nog hogere boetes of zelfs een tijdelijke rijontzegging. In de meest extreme gevallen riskeer je zelfs een gevangenisstraf voor het herhaaldelijk rijden zonder rijbewijs op een voertuig waarvoor dit wel verplicht is.
©Glaserfotografie.de
Fatbike-verzekeringen stoppen vanwege hoge diefstalcijfers De populariteit van fatbikes heeft een keerzijde. De diefstalcijfers zijn namelijk extreem hoog. Zo hoog zelfs dat verzekeraars als de ANWB per 6 september 2023 zijn gestopt met het aanbieden van speciale fatbike verzekeringen (link). De reden is dat de schadevergoedingen na diefstal een veelvoud zijn van de premie-inkomsten. In sommige steden worden 9 van de 10 verzekerde fatbikes gestolen. Dit maakt het financieel onhoudbaar om fatbikes te blijven verzekeren. Ook het veelvuldig opvoeren en aanpassen van fatbikes draagt bij aan het stoppen van verzekeringen. Deze illegale praktijken vergroten namelijk de kans op ongevallen waar de verzekeraar voor opdraait. De ANWB onderzoekt wel manieren om in de toekomst fatbikes misschien onder voorwaarden weer te verzekeren. Bijvoorbeeld door strengere eisen aan diefstalpreventie te stellen.
©Peter Maszlen
Hoe werkt het opvoeren van een fatbike precies?
Er zijn verschillende manieren waarop eigenaren hun fatbike illegaal kunnen laten opvoeren om meer snelheid en vermogen eruit te halen. Een veelgebruikte methode is chiptuning. Bij chiptuning wordt de software in de controller van de elektromotor aangepast om de snelheids- en vermogensbegrenzingen te veranderen. Standaard is deze ingesteld op maximaal 25 km/uur en 250 watt. Door de software aan te passen kan bijvoorbeeld de snelheidslimiet verhoogd worden naar 35 km/uur en het motorvermogen naar 500 watt. Een andere optie is het vervangen van de motor door een krachtiger exemplaar dat standaard al een hoger vermogen levert, bijvoorbeeld 750 watt. Ook nu moet via een software-update de snelheidsbegrenzer worden aangepast. Er bestaan ook illegale tuning kits die een bypass zetten op de snelheidsbegrenzing, waardoor deze volledig wordt uitgeschakeld. Hiermee zijn soms snelheden van boven de 45 km/uur mogelijk.
Je fiets zelf opvoeren, hoe gaat dat eigenlijk? Je ziet het in deze video.
De ILT waarschuwt al langer voor deze gevaarlijke praktijken
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) waarschuwt al geruime tijd voor de illegale praktijk van het opvoeren van fatbikes. Uit een steekproef in 2021 door het tv-programma Kassa kwamen zorgwekkende resultaten naar voren. Maar liefst 5 van de 8 bezochte fatbikewinkels bleken bereid te zijn om voor een 12-jarige klant de fiets op verzoek op te voeren met extra snelheid en een gashendel. De ILT vindt dit een zeer zorgelijke ontwikkeling en benadrukt dat verkopers van fatbikes hun verantwoordelijkheid hierin moeten nemen. Ze zouden klanten veel beter moeten informeren over de wettelijke regels en voorschriften. Ook zouden ze zich strikt moeten houden aan de regelgeving door géén illegale modificaties te doen om de fatbikes op te voeren. Helaas blijkt uit de praktijk dat dit lang niet altijd gebeurt en sommige verkopers hun oren laten hangen naar de wensen van de koper, ook al zijn die wensen illegaal.
Lees ook: Helmplicht voor e-bikes op komst? Dit staat jou als e-biker te wachten
