ID.nl logo
Review Hyundai Ioniq 6: beter dan de Tesla Model 3?
Mobiliteit

Review Hyundai Ioniq 6: beter dan de Tesla Model 3?

De nieuwe elektrische Hyundai Ioniq 6 schreeuwt om aandacht in het verkeer. Zijn gestroomlijnde design trekt veel nieuwsgierige blikken. Hyundai heeft het opvallende design echter met een doel gecreëerd. Want des te lager de luchtweerstand, des te beter het energieverbruik. We gingen een dagje op pad met de Hyundai Ioniq 6 met de grootste 77,4 kWh-accu. Is deze auto een gevaar voor de Tesla Model 3?

Rampzalig
Conclusie

De voordelen van de gestroomlijnde carrosserie van de Hyundai Ioniq 6 zijn duidelijk. Hoewel hij van precies dezelfde techniek gebruikmaakt als de Hyundai Ioniq 5, springt hij aanzienlijk zuiniger om met de energiereserve. De vierdeurssedan maakt een zeer gerijpte indruk, de rijeigenschappen zijn uitstekend en de elektronische hulpsystemen laten weinig ruimte over voor verbetering – al mag de snelheidswaarschuwing wel iets minder paniekerig reageren. We durven het wel aan: de Ioniq 6 is in heel veel opzichten een betere elektrische auto dan de Tesla Model 3. Met zijn 800-volt boordspanning en snellaadvermogen van 350 kW geeft Hyundai zelfs de toon aan in de middenklasse. En toch zullen veel EV-kopers (en -leasers) liever bij Tesla winkelen. Op de vlijmscherpe prijsstelling en het ongeëvenaarde prestatieniveau van de Tesla Model 3 heeft Hyundai geen antwoord.

Plus- en minpunten
  • Stroomlijn heeft daadwerkelijk effect op verbruik
  • Zeer volwassen rijeigenschappen
  • Hulpvaardige veiligheidssystemen
  • Voldoende ruimte voor vier à vijf inzittenden
  • Uitstekend werkende ‘one-pedal driving’
  • Duurder dan zijn belangrijkste concurrent(en)
  • Overijverige snelheidsbordherkenning
  • Interieurdesign is tamelijk behoudend
  • Bespaar jezelf de meerprijs voor digitale buitenspiegels (€ 1.400)
  • Rijeigenschappen zijn zó uitgebalanceerd dat het haast saai wordt

In deze review van de Hyundai Ioniq 6 komen de volgende onderwerpen aan bod:

  • Eerst even een rondje om de Hyundai Ioniq 6
  • Wat kost de Ioniq 6 en wat heeft de auto voor die prijs allemaal te bieden?
  • De accutechniek en aandrijflijn van de Ioniq 6 nader onder de loep
  • En hoe bevalt de Hyundai Ioniq 6 in de praktijk?
  • Wat zijn de concurrenten van de Ioniq 6?

Eerst even een rondje om de Hyundai Ioniq 6

Wat een bijzondere verschijning is de Hyundai Ioniq 6! Compleet anders dan de hoekige, hoge en ietwat lompe retro-koets van de Ioniq 5. Je vindt het design van de ‘6’ geweldig of spuuglelijk, een tussenweg is er simpelweg niet. Zijn vormen doen een beetje denken aan die van de klassieke Citroën DS, alias de Snoek. Alsof hij door de wind is gevormd.

Laadpaal laten installeren?

Snel een offerte aanvragen doe je via onze zustersite Kieskeurig.nl!

En dat is ook precies waarom de Hyundai Ioniq 6 er uitziet zoals hij er uitziet: zijn wieg stond in de windtunnel. In deze laboratoriumsfeer hebben de ontwerpers een zo laag mogelijke luchtweerstand nagestreefd. Want hoe gladder de carrosserie, des te lager het energieverbruik, zo luidt de theorie. Het resultaat is een zeer eerbiedwaardige Cw-waarde van 0,21. Net geen recordresultaat – dat staat met 0,202 op naam van de Mercedes EQS – maar het komt heel dicht in de buurt.

Alles voor de ideale stroomlijn: niet één, maar twee spoilers op de achterklep.

Doordat de stroomlijn prioriteit kreeg, hadden de ontwerpers weinig speelruimte voor creatieve uitspattingen. Alles moest glad aan de Hyundai Ioniq 6, zelfs de Hyundai-logo’s zijn zo plat mogelijk in het plaatwerk gelegd. In de stompe neus zijn lamellen verwerkt die automatisch openen als de techniek om koelende lucht verlegen zit. De achterklep heeft niet één, maar zelfs twee spoilers om de rijwind optimaal te manipuleren – en laten de Ioniq 6 er haast uitzien als een Porsche. Zelfs in de wielkuipranden zijn luchtgeleiders verwerkt, de deurgrepen liggen glad in het plaatwerk verzonken.

Tegen meerprijs is de Ioniq 6 te bestellen met kleine, aerodynamische cameraspiegels, die het blikveld naar achteren via displays in de buitenste 'oren' van het dashboard weergeven. Maar bespaar je de 1.400 euro die deze cameraspiegels kosten, je gaat dit systeem al heel gauw haten. De displays zitten op een rare plaats en het kijkt simpelweg heel ‘onnatuurlijk’. Ondanks de (beperkte) aerodynamische winst, zijn cameraspiegels op dit moment geen overtuigend alternatief voor traditionele buitenspiegels.

Een tamelijk zakelijk maar functioneel interieur.

Het interieur van de Hyundai Ioniq 6 is veel minder futuristisch vormgegeven dan de carrosserie. Is ook helemaal nergens voor nodig: een fantasierijke vormgeving gaat in de regel niet hand-in-hand met functionaliteit en gebruiksvriendelijkheid. Het instrumentarium en centrale bedieningsscherm – beide in grootformaat – komen rechtstreeks uit de Hyundai Ioniq 5. Je moet een liefhebber zijn van de witte achtergrond, maar de indeling van de schermen is erg overzichtelijk en je leert jezelf algauw de weg door het menu.

De gestroomlijnde vormgeving van de carrosserie brengt een lage, aflopende daklijn met zich mee. Dat is doorgaans ongunstig voor de binnenruimte. Voorin zit je echter prinsheerlijk: je hebt in alle richtingen meer dan voldoende ruimte. Maar ook achterin zit je prima, al zullen lange mensen met een weelderige haardos al snel in aanraking komen met de hemelbekleding.

De kofferruimte is lang en voldoende breed, maar door de aflopende achterkant ook erg laag. Er past 401 liter bagage in. Afhankelijk van de aandrijvingsvariant die je kiest – achter- of vierwielaandrijving – past er in de ‘frunk’ voorin nog 45 tot 12 liter. Als de kofferbak vol is, kun je daar mooi je laadkabel in kwijt.

Standaard mag de Ioniq 6 een aanhangwagen van 750 kilo trekken. Kies je voor de versie met het grote 77,4 kWh-accupakket, dan bedraagt het maximum trekgewicht 1.500 kilo. Precies het verschil om de caravan al dan niet op Marktplaats te moeten zetten. 

Ook de achterpassagiers hebben beenruimte in overvloed.

Wat kost de Ioniq 6 en wat heeft hij voor die prijs allemaal te bieden?

De goedkoopste manier om de Hyundai Ioniq 6 te rijden, kost je als particulier 45.895 euro. Exclusief de afleveringskosten zit de zogenaamde fiscale waarde van deze uitvoering (Style met 53kWh-accu) nog nét onder de 45.000 euro, zodat je als particuliere koper of in de private lease in aanmerking komt voor de Subsidie Elektrische Personenauto Particulieren (SEPP). Dan heb je een Ioniq 6 met een vermogen van 111 kW (151 pk). De accu van 53 kWh is goed voor een range van 429 kilometer (volgens WLTP-normering). Gaat je voorkeur uit naar de versie met 77,4kWh-accu, dan ligt de instapprijs op 50.895 euro. Dat is ver boven de SEPP-grens.

Standaard heeft de Ioniq 6 achterwielaandrijving, maar de versie met grote accu kan ook worden besteld met twee elektromotoren, die elk afzonderlijk voor de aandrijving van één as zorgen. Samen brengen ze een vermogen van 239 kW (325 pk) over op het wegdek. Vanuit stilstand accelereert de Ioniq AWD met 77,4kWh-accu in 5,1 seconden naar 100 km/u. De kleine-accuversie met alleen achterwielaandrijving haalt een vermogen van 168 kW (229 pk) uit zijn enkele elektromotor. Goed voor een 0-100-sprint in 7,4 tellen.

Het instrumentarium en centrale bedieningsscherm komen rechtstreeks uit de Hyundai Ioniq 5.

Onze testauto is uitgevoerd als Connect. Die zit tussen de Style (alleen 53 kWh) en de meest compleet uitgevoerde Lounge in. De Connect heeft standaard een waterpomp met batterijverwarming en preconditioning van het interieur. Ook zitten er standaard ledkoplampen met automatisch grootlicht op, evenals stoel- en stuurverwarming, privacyglass achter en elektronische rijhulpsystemen. zoals een automatische rijstrookwisselassistent, een noodremassistent met detectie van kruisend verkeer en een rijhulp die een mogelijke aanrijding met verkeer in de blinde hoek voorkomt. Onze testauto heeft een prijs van 59.395 euro. 

Ondanks de donkere kleur is deze Ioniq 6 een bijzondere verschijning.

De accutechniek en aandrijflijn van de Ioniq 6 nader onder de loep

De onderhuidse technologie van de Ioniq 6 werd eerder toegepast in de Hyundai Ioniq 5 en Kia EV6. Binnen de prijsrange waarin de Ioniq 6 opereert, is het hoogspanningssysteem van 800 volt echter nog steeds uniek. Voordeel van deze techniek is het hoge snellaadvermogen, dat een piekwaarde van 350 kW bereikt. Ook daar kunnen maar weinig (duurdere) elektrische auto’s aan tippen, laat staan de belangrijkste concurrentie.

Van 10 tot 80 procent opladen neemt slechts 18 minuten in beslag. Dat is naar de huidige maatstaven ontzettend snel. Koppel je de Ioniq 6 aan een publieke laadpaal met een maximum laadvermogen van 11 kW, dan duurt het met het 53kWh-accupakket 5,5 uur om de stroomreserves aan te vullen. In geval van de versie met 77,4kWh-accu neemt dat iets meer dan 7 uur in beslag.

Hyundai maakt gebruik van een lithium-ion polymeer-accusysteem. De batterijmodules – bij het 77,4kWh-pakket zijn dat er 32 stuks in totaal – zijn in de vloer van de auto verwerkt. Op die manier slokken ze de minste interieurruimte op. Doordat de hoogte van de batterijmodules (13 cm) bepalend is voor de dikte van het platform, zit je in de Ioniq 6 wel iets hoger dan je zou verwachten in een middenklasse sedan. In de auto is de vloer echter geheel vlak, en wordt de voetenruimte niet belemmerd door een hinderlijke transmissietunnel. Een versnellingsbak heeft de Ioniq 6 immers niet. 

Het 'one-pedal driving'-systeem aan het werk.

En hoe bevalt de Hyundai Ioniq 6 in de praktijk?

Goed. Heel goed zelfs. Dat wil zeggen: nadat we via de centrale display de waarschuwing voor snelheidsoverschrijding hebben uitgezet. Die bepaalt zijn oordeel op basis van de snelheidsborden boven en naast de weg, en slaat hinderlijk alarm zodra je maar enkele kilometers boven die snelheid uitkomt. Met een paar handelingen op het centrale scherm is het waarschuwingssysteem buiten werking gesteld, maar dat moet je wel elke keer doen als je de auto opnieuw opstart. Veiligheid (en sterren voor de EuroNCAP-veiligheidstest) voor alles!

Een systeem dat wél uitstekend werkt, is de autonome rijbaanassistentie, waarbij de techniek je een aanzienlijk deel van het stuurwerk uit handen neemt. Dat werkt geweldig, de auto volgt de wegbelijning zeer nauwkeurig en met mooie vloeiende stuurbewegingen. Ook kun je de mate van regenererende remwerking heel gemakkelijk met de flippers achter het stuur instellen. 'One-pedal driving', waarbij je het rempedaal van de auto niet hoeft te gebruiken om geheel tot stilstand te komen, is op de Hyundai Ioniq 6 een zeer effectieve manier om bij afremmen energie terug te winnen.

Voor de meest gebruikte functies zijn er gelukkig 'ouderwetse' knoppen aanwezig.

Zoals gezegd: het interieur maakt een veel minder futuristische indruk dan het exterieur. Onze testauto is zowel vanbuiten als vanbinnen zwart, wat nog wat meer afbreuk doet aan de feestvreugde. Een kwestie van smaak, uiteraard. Als alternatief is lichtgrijze bekleding verkrijgbaar.

Met een draaischakelaar op een staafje rechts aan de stuurkolom kies je de rijrichting. Met de draaiknop links op het stuur kies je het rijprogramma: Eco, Normal of Sport. Daarbij zie je de indeling van het digitale instrumentarium ook veranderen. Sport betekent dat het maximum vermogen en koppel meteen beschikbaar zijn; de kleinste beweging van het acceleratiepedaal en je schiet af richting horizon. In Normal en Eco is de sprintkracht gemakkelijker te doseren, wat de Ioniq 6 een prettiger rijdende auto maakt.

Het verschil ten opzichte van de Ioniq 5 is opvallend: Hyundai heeft voor de ‘6’ een duidelijk steviger afstemming van de vering en schokdemping gekozen. Daarbij gaat het echter veel te ver gaat om de auto een pure sportsedan te noemen. Een rustige rijstijl past de auto uitstekend.

Dan wordt het voordeel van de gestroomlijnde vormgeving bovendien ten volle benut. Ter vergelijking: Hyundai geeft voor de Ioniq 5 met 77,4kWh-accu, vierwielaandrijving en 20-inch wielen een energieverbruik op van 19,1 kWh/100 km. Volgens de boekjes verbruikt de Ioniq 6 met precies dezelfde technologie en 20-inch wielen gemiddeld 16,9 kWh over 100 kilometer. Een verschil van 13 procent, oftewel 65 kilometer op een volle accu. 

Sportief, maar een rustige rijstijl past de auto ook prima.

Wat zijn de concurrenten van de Ioniq 6?

De belangrijkste concurrenten van de Hyundai Ioniq 6 zijn de Tesla Model 3 en Polestar 2. Vergelijken we onze testauto – à 59.395 euro – met de Tesla Model 3 Long Range, die eveneens twee motoren en vierwielaandrijving heeft, dan vertonen beide auto’s op een paar belangrijke gebieden echter grote verschillen. De succesvolle middenklasser van Elon Musk is niet alleen veel sneller (0-100 km/u: 4,4 s), maar hij is met een prijs van 50.993 euro ook aanzienlijk scherper geprijsd.

Kijken we naar de Polestar 2, dan komt de Long Range Dual Motor-uitvoering qua techniek het meest overeen met de Hyundai Ioniq 6 AWD 77,4 kWh – ook al heeft hij met 421 pk aanzienlijk meer vermogen. Prijstechnisch zitten beide auto’s elkaar dicht op de hielen: de Polestar 2 Long Range Dual Motor staat in de prijslijst voor een bedrag van 59.900 euro. Dat is een prijsverschil van een paar honderd euro. 

Ook deze opvallende wielen dragen bij aan een ideale stroomlijn.

Ontdek jouw perfecte elektrische auto

Vergelijk en vind de beste deals op Kieskeurig.nl

Conclusie

De voordelen van de gestroomlijnde carrosserie van de Hyundai Ioniq 6 zijn duidelijk. Gebruikmakend van precies dezelfde techniek springt hij aanzienlijk zuiniger om met de energiereserve dan de Hyundai Ioniq 5. De vierdeurssedan maakt een zeer gerijpte indruk, de rijeigenschappen zijn uitstekend en de elektronische hulpsystemen laten weinig ruimte over voor verbetering – al mag de snelheidswaarschuwing wel iets minder paniekerig reageren.

We durven het wel aan: de Ioniq 6 is in heel veel opzichten een betere elektrische auto dan de Tesla Model 3. Met zijn 800 volt boordspanning en snellaadvermogen van 350 kW geeft Hyundai zelfs de toon aan in de middenklasse. En toch zullen veel EV-kopers (en -leasers) liever bij Tesla winkelen. Op de vlijmscherpe prijsstelling en het ongeëvenaarde prestatieniveau van de Tesla Model 3 heeft Hyundai geen antwoord.

Wil je een laadpaal thuis laten plaatsen? 
Check hier het aanbod bij Coolblue!

▼ Volgende artikel
Tweede ronde voor toptech: ontdek onze nieuwe Vinted-pagina
Huis

Tweede ronde voor toptech: ontdek onze nieuwe Vinted-pagina

Op ID.nl en op het TikTok-kanaal Power Unlimited Tech zie je geregeld tests van de nieuwste gadgets en apparaten. Daarnaast worden op Review.nl (dat ook bij ons moederbedrijf hoort) allerlei producten getest door gewone consumenten. Alles wat na afloop terugkomt, krijgt een tweede kans bij ons. Correctie: bij júllie. Want de Pu Tech Tweedehands-Vintedstore is nú geopend!

View post on TikTok

🧪Wat Review.nl precies doet

Review.nl is ons platform waar consumenten nieuwe producten testen. Want die kijken toch anders naar producten dan professionele reviewers. Hoe iets bevalt in de praktijk, in het dagelijks leven, ook bij langer gebruik: dat is wat veel mensen willen weten voordat ze zelf naar de (web)winkel lopen.

Vaak willen deze consumentenreviewers het product dat ze getest hebben overnemen, omdat ze eigenlijk niet meer zonder kunnen. Maar soms komen er ook spullen terug, bijvoorbeeld omdat testers al iets vergelijkbaars hebben. Die producten zijn vaak maar een paar weken gebruikt. Zo goed als nieuw dus – en daarom verdienen ze een tweede leven.

🎯Tweede ronde op Vinted

De beste exemplaren bieden we nu aan via onze nieuwe Vinted-pagina. Daar vind je tweedekans elektronica die er nog prima uitziet, maar niet meer als nieuw verkocht wordt. Denk aan smartwatches, koptelefoons, muizen en toetsenborden. Het aanbod wordt regelmatig aangevuld, dus het loont om af en toe even te kijken.

Toptechtweedehands!

Check de Pu Tech Tweedehands-Vintedstore
▼ Volgende artikel
❄️ Ook in december kun je lekker tuinieren: van snoeien tot een tweede leven voor je kerstboom
© ID.nl
Huis

❄️ Ook in december kun je lekker tuinieren: van snoeien tot een tweede leven voor je kerstboom

December is een drukke, bomvolle maand met al die feestdagen. Grote kans dus dat je niet direct denkt aan tuinieren. Toch is het wél belangrijk. Door nu een paar uurtjes te besteden aan blad harken, snoeien en kwetsbare planten beschermen tegen de vorst, kun je volgend voorjaar weer volop van je tuin genieten!

Dit artikel in het kort

  • Geef de tuin kleur (ook vooral in de winter)

  • Blad van het gazon halen en tussen de planten leggen

  • Planten tegen vorst beschermen

  • (Fruit)bomen snoeien

  • Kerst voorbij? Kerstboom de tuin in!

Lees ook: Van januari tot en met december tuinieren: tips voor het hele jaar buiten bezig

Geef de tuin kleur (ook vooral in de winter)

In veel tuinen oogt het nu wat flets en leeg, maar met een paar simpele ingrepen breng je meteen meer leven in het geheel. Een skimmia doet het bijvoorbeeld goed in dit seizoen. Deze groenblijver houdt van een plek met halfschaduw en geeft direct wat kleur aan de tuin. Je kunt ook kiezen voor een winterbloeiende sneeuwbal. Die plant je, net als andere bladverliezende struiken en bomen, gewoon in deze periode. Een wintergroene haag zorgt er ook voor dat je tuin levendiger blijft. Druk de aarde rondom nieuwe aanplant stevig aan. Dat voorkomt dat wortels loskomen door harde wind. En wacht met planten als de grond bevroren is.

Wil je in het voorjaar graag sneeuwklokjes, narcissen, krokussen of blauwe druifjes ziet opkomen, dan heb je nog even de tijd om die te planten: doe dit uiterlijk half december en vóór de vorst. Wil je juist nu nog vrolijke plantjes? Ga dan voor winterharde viooltjes. Die zijn verkrijgbaar in allerlei kleuren. Omdat ze tot het eind van het voorjaar doorbloeien, heb je daar de komende maanden veel plezier aan.

©Evgeniya - stock.adobe.com

Skimmia japonica 'Rubella' zorgt voor een toefje rood in je tuin.

Nu planten, in de lente kleur in je tuin

Bloembollen shop je ook

Blad van het gazon halen en tussen de planten leggen

De bomen worden nu echt kaal, en dat betekent dat je tuin waarschijnlijk vol ligt met blad. Tijd om weg te halen. Begin met je terras en eventuele paadjes; laat je het blad daar liggen, dan kan het glad worden. Haal ook het blad weg rond rots- en vetplanten: deze planten doen het namelijk beter in een droge omgeving en het blad zorgt ervoor dat de grond vochtig blijft. Gebruik tot slot een bladblazer of een hark om je gazon bladvrij te krijgen. Laat je het blad op het gras liggen, dan krijgt het geen zonlicht meer, waardoor je in het voorjaar daar lelijke of kale plekken krijgt.

Gooi de bladeren niet meteen op de composthoop of in de afvalbak, maar gebruik het om de grond tussen de planten ermee af te dekken: zo bescherm je je planten tegen vorst. Ook zorgen de verterende bladeren ervoor dat er meer voedingsstoffen in de grond komen. Win-win dus voor je planten!

Lees ook: Composteren kun je leren: de beginnersgids voor compost

Bladblazer kopen? Let dan hier op

Een bladblazer kies je op basis van het type aandrijving, de kracht en het gemak tijdens gebruik. Een elektrische blazer met snoer is geschikt voor kleine tuinen. Een accublazer geeft meer bewegingsvrijheid en werkt prettig voor middelgrote tuinen. Voor grote tuinen of zwaar werk, zoals nat blad, werkt een benzinemodel krachtiger. Let daarnaast op blaaskracht en luchtvolume, want dat bepaalt hoe effectief je bladeren wegblaast. Gewicht speelt ook mee: hoe lichter het model, hoe langer je er comfortabel mee kunt werken. Sommige blazers kunnen naast blazen ook zuigen en versnipperen. Verder is het goed om te kijken naar geluidsniveau en onderhoud, omdat benzinemodellen vaker geluid maken en meer verzorging vragen dan elektrische varianten.

Drie bekende merken bladblazers

Einhell

Einhell staat bekend om toegankelijke prijzen en praktische machines voor alledaags tuinonderhoud. Het merk richt zich op gebruikers die een degelijk gereedschap zoeken zonder hoge kosten. De apparaten zijn vaak licht, makkelijk in gebruik en geschikt voor gemiddelde tuinen. Een breed verkrijgbaar model is de Einhell GC-EL 3000 E, een elektrische bladblazer met genoeg vermogen voor standaard tuinklussen.

Black+Decker

Black+Decker heeft een lange geschiedenis in elektrisch gereedschap en tuinmachines. Het merk staat bekend om gebruiksvriendelijke, veelzijdige oplossingen voor huis en tuin. De focus ligt op comfort, eenvoudige bediening en brede beschikbaarheid. Een veelgekozen model is de Black+Decker BEBLV300SB-QS, een elektrisch model dat handig is voor kleinere tuinen en snelle opruimklussen.

Makita

Makita is een Japans merk dat bekendstaat om duurzame bouwkwaliteit, een groot accuplatform en machines die soepel en prettig werken. Vooral de accublazers zijn populair, omdat ze kracht combineren met wendbaarheid. Een veelgekozen model is de Makita DUB185Z, een lichte accublazer die ideaal is voor terrassen, oprijlanen en kleinere tuinen.

Planten tegen vorst beschermen

Wordt er vorst verwacht? Dat is hét moment om je planten te beschermen tegen de kou. Gebruik noppenfolie of vliesdoek en pak daarmee planten in bakken en potten goed in. Kuipplanten die je binnen hebt gezet om te overwinteren, geef je water als de aarde droog is. Haal ook twee keer per maand dor blad bij de kuipplanten weg. Is het weer zacht? Zet dan een raampje of deur open in de ruimte waar je de kuipplanten hebt gezet; zo krijgen ze wat frisse lucht.

Is het een lange periode droog buiten? Geef dan de planten in potten en bloembakken in de tuin ook water. En heb je een buitenkraan? Sluit die dan nu af, zodat je geen vorstschade krijgt.

©Olga Seyfutdinova

(Fruit)bomen snoeien

Tussen december en februari kun je de leilinde weer netjes in vorm te snoeien. In deze rustige wintermaanden reageert de boom het best op een snoeibeurt. Bij druif, berk en esdoorn ligt het anders. Die hebben een andere sapstroom en moet je daarom uiterlijk voor half december snoeien. Doe dat op een dag zonder vorst, zodat de snoeiwonden rustig kunnen sluiten.

Ook kleinfruit kun je nu aanpakken. Haal bij de braam de takken weg die dit jaar vruchten droegen, zodat jonge scheuten alle ruimte krijgen. De zomerframboos snoei je door de jonge scheuten te verwijderen. Bij de herfstframboos knip je de takken die vrucht gedragen hebben juist helemaal tot aan de grond af. Daarmee geef je de struiken een sterke start in het nieuwe seizoen.

Kerst voorbij? Kerstboom de tuin in!

Een kerstboom met kluit kun je eenvoudig een tweede leven geven in de tuin. Vooral kleinere exemplaren slaan goed aan. Fijnspar, Servische spar en fraserspar zijn soorten die herplanten doorgaans goed verdragen. Laat de boom eerst wennen aan koelere temperaturen door hem tijdelijk op een lichte, onverwarmde plek te zetten.

Daarna kan hij in een pot naar buiten, waar hij verder kan herstellen. Pas als de vorst uit de grond is, plant je hem in de volle grond. Kies een zonnige of halfschaduwrijke plek waar de boom de ruimte heeft om te groeien. Volgend jaar kun je hem dan weer binnenhalen als kerstboom. Of je laat hem buiten staan en versiert hem – zo breng je meteen wat kerststemming in de tuin.

©ID.nl