Elektrische auto's worden steeds populairder, maar met de toename van het aantal EV's in het verkeer groeit ook het aantal vragen over de veiligheid. Daarbij gaat het vaak specifiek om de accu. Hoe gevaarlijk is die eigenlijk bij een ongeluk? In dit artikel lees je hoe het echt zit.

Lees ook: Elektrische auto opladen: dit zijn de mogelijkheden

Het gevaar van de EV-accu: feiten en fabels

De batterij van een EV, vormt die nou een gevaar of niet? Op het internet staan allerlei angstaanjagende verhalen over batterijen van EV's die zomaar vlamvatten of zelfs ontploffen. Maar als we naar de harde cijfers kijken, valt dat enorm mee. Je zou zelfs kunnen zeggen dat veel verhalen fabels zijn. Data van verschillende onderzoeken toont namelijk het tegenovergestelde aan. Het Australische Department of Defence liet EV FireSafe een onderzoek uitvoeren. De cijfers waren duidelijk: een EV heeft 0,0012 procent kans om vlam te vatten, terwijl dat bij een brandstofauto 0,1 procent is. Een brandstofauto heeft ongeveer 83 keer meer kans om in brand te vliegen dan een elektrische auto. De Zweedse overheid voerde een vergelijkbaar onderzoek uit. Daaruit bleek dat per 100.000 elektrische voertuigen er 3,8 in brand vliegen, terwijl dit bij brandstofauto's er 68 per 100.000 zijn. Hoewel het verschil wel kleiner is dan bij het Australische onderzoek, blijft het een aanzienlijk verschil, . Als je erover nadenkt dan zijn de resultaten zijn niet meer dan logisch: het woord brandstof zegt eigenlijk wel genoeg.

Een EV-batterijbrand is lastig te blussen

Het komt dus niet heel vaak voor dat een accu van een EV vlamvat. Waar komt de achterdocht dan vandaan? Online een video kijken van een brand van een accu geeft het antwoord. De branden duren lang en zien er angstaanjagend uit. Ze zijn namelijk moeilijk te doven door de brandweer. Het vuur is bovendien veel heter en dus intensiever. Daarbovenop kan een accubrand die op het oog geblust lijkt opnieuw ontbranden. Verderop in het artikel leggen we uit hoe zo'n brand in een batterij ontstaat.

Elektrocutie na een ongeluk

Naast brand is het belangrijk om te letten op elektrocutiegevaar. Want een batterij in een auto heeft doorgaans een voltage van 400V. Dat is een stuk meer dan de 230V van het stroomnetwerk in onze woningen. Normaal gesproken is het circuit in een EV afgesloten en is er geen risico. Maar hoe zit dat bij een ongeluk? Het blijkt dat er amper voorvallen te vinden zijn waarbij een inzittende of een hulpverlener een schok kreeg na een ongeluk met een EV.

Giftige stoffen tijdens een brand

Komen er giftige stoffen vrij na een brand van een accu? In een lithium batterij zitten giftige metalen zoals nikkel, lithium, en kobalt. Die zijn onder andere kankerverwekkend wanneer ze worden ingeademd. Maar dergelijke stoffen komen alleen vrij bij ernstige beschadiging van de batterij. Bovendien is het incidenteel inademen van deze stoffen niet direct in verband gebracht met een verminderde gezondheid. Alleen bij langdurige en herhaaldelijke blootstelling is er kans op ziektes. Voor hulpverleners, zoals de brandweer, is dat dus iets om rekening mee te houden.  

Thermal runaway: escalerende hitte in de accu

Door welk proces ontvlamt een batterij? En waarom is het vuur zo fel en lastig te doven? Om dat uit te leggen, moeten we ons even verdiepen in de samenstelling van de batterij. Maar geen zorgen: we proberen het gebruik van technisch jargon te vermijden.

De samenstelling van een lithium-ion batterij

Een accubrand is zo intens door de chemische samenstelling. Als het over batterijveiligheid gaat komt de term thermal runaway regelmatig voorbij. Dat proces ontstaat wanneer een kritieke temperatuur in een of meer van de cellen wordt overstegen en overslaat naar naburige cellen.

©Zaiets Roman

Een kettingreactie

Door de ontleding van componenten in de cellen van de accu stijgt de temperatuur alleen maar verder, als een zichzelf versterkend proces. De omliggende cellen worden ook warm, met als gevolg een kettingreactie en temperaturen van honderden graden Celsius.

Hoge temperaturen

Door de extreme hitte kunnen cellen vlamvatten, uitzetten en eventueel exploderen en giftige gassen en dampen loslaten. Door dit proces is een brand in een accu zo lastig te blussen en zijn accubranden gevaarlijk voor hulpverleners en inzittenden. Thermal runaway is de voornaamste oorzaak voor het ontstaan van een gevaarlijke situatie na een ongeluk met een EV. Gelukkig komt zo'n brand dus niet vaak voor en zet de industrie alles op alles om de gevaren zoveel mogelijk in te perken.

Ook interessant: Zo houd je de batterij van je elektrische auto in topconditie

Veiligheidsmaatregelen en toekomstperspectieven

De accu van een EV kan na een ongeluk in specifieke gevallen dus een gevaar vormen. Het is goed om daar rekening mee te houden, maar geen reden om in paniek te raken. Bovendien maakt de industrie nog steeds stappen, ook op het gebied van veiligheid.

Beschermende behuizing

Een batterij kan instabiel worden na een harde klap of beschadiging. De meeste automerken maken batterijen met een stevige metalen behuizing die een flinke impact kan weerstaan.

Batterijmanagementsysteem

Accupakketten beschikken over een geavanceerd koelsysteem, met actieve en passieve vormen van water- en luchtkoeling. Na ongelukken kun je hier helaas lang niet altijd op vertrouwen. Onder andere voor die situaties is het batterijmanagementsysteem (BMS) in het leven geroepen.

Zo'n systeem meet de temperatuur, de spanning en de stroom in de cellen van een accu. Bij het registreren van abnormale omstandigheden wordt de batterij automatisch losgekoppeld om kortsluiting te voorkomen en de risico's op brand te verminderen.

©woravut

Toekomstperspectieven

Het is de bedoeling dat de nu nog standaard lithium-ion batterij op den duur plaatsmaakt voor de solid state batterij. Dit nieuwe type accu heeft een nog hogere energiedichtheid dan lithium-ion batterijen. Kijken we naar de veiligheid, dan zijn ze ook nog eens beter bestand tegen brand en oververhitting.

Lees ook: Accu-innovatie: elektrische auto's rijden straks honderden kilometers verder

Conclusie

Kort samengevat hoeven EV-bestuurders zich geen zorgen te maken over de impact van de batterij op veiligheid. Door de hitte, het hoge voltage en de chemische samenstelling vormt de accu weliswaar potentieel een gevaar, maar door strenge veiligheidsvoorschriften en nieuwe innovaties is het aantal incidenten gering. Brand ontstaat veel vaker na een ongeluk met een brandstofauto. Voor bezitters van EV's is er dan ook geen enkele reden om zich zorgen te maken.

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.

Voor miljoenen gebruikers was Microsoft Paint de eerste stap richting digitale creativiteit. Kinderen tekenden er hun eerste computerkunstwerkjes in, volwassenen plakten er snel iets functioneels mee in elkaar. Sinds Windows 11 is Paint door de toevoeging van AI-functies en de ondersteuning van lagen veel slimmer geworden, zonder zijn eenvoud te verliezen.

Geen download, geen licentie en altijd beschikbaar … Paint is er al sinds de vroegste Windows-versies en het is er nog altijd. Hoewel de mogelijkheden beperkt zijn, blijft het geliefd om zijn eenvoud en simpele bediening of puur vanwege nostalgie. Zelfs wie zwaardere grafische software heeft, grijpt vaak terug naar Paint om snel iets te tekenen, een schermafbeelding bij te snijden of iets te markeren. Met de nieuwe functies groeit het programma uit tot meer dan een digitaal speeltje. 

Image Creator

Met Image Creator maak je in Paint rechtstreeks afbeeldingen door simpelweg te beschrijven wat je voor je ziet. De functie gebruikt het DALL·E-model van OpenAI voor tekst-naar-beeldgeneratie. Open Microsoft Paint en klik bovenaan op Copilot. Selecteer vervolgens Image Creator om het zijvenster te openen. In de interface van Cocreator verschijnt een tekstvak waarin je beschrijft wat je wilt zien en in welke stijl. Hoe preciezer en gedetailleerder je bent, hoe beter het resultaat aansluit bij je verwachtingen.

Kies vervolgens een stijl – bijvoorbeeld Houtskool, Ink Sketch, Anime, Fotorealistisch of een andere – en klik op Maken. Image Creator genereert telkens drie varianten van je afbeelding. Selecteer de versie die je het meest bevalt om die meteen op het canvas te plaatsen.

Achtergronden

Een veelvoorkomende taak in beeldbewerking is het isoleren van een onderwerp uit de achtergrond. Met de functie Achtergrond verwijderen wordt dat verrassend eenvoudig. Houd er wel rekening mee dat deze functie niet zo verfijnd werkt als in Photoshop. Bij fijne details zoals haartjes, takjes of kleine blaadjes kan Paints AI soms een wat grof resultaat opleveren.

Ook hier start je via het pictogram Copilot. Kies vervolgens Achtergrond verwijderen. Paint analyseert het beeld en probeert automatisch te bepalen wat het onderwerp is en wat tot de achtergrond behoort. Aan de rechterkant verschijnt een miniatuurvoorbeeld waarin de achtergrond vervangen is door een schaakbordpatroon. Dat is de standaardweergave voor transparantie.

Onderaan in de zijbalk staat een vierkant pictogram. Als je daarop klikt, verschijnt hetzelfde schaakbordpatroon ook in de grote afbeelding. Je kunt via dit pictogram ook een achtergrondkleur kiezen in plaats van transparantie. Wil je een afbeelding opslaan met transparantie (bijvoorbeeld nadat je een achtergrond hebt verwijderd), dan moet je een bestandsformaat gebruiken dat transparantie ondersteunt. Het veelgebruikte jpg-formaat doet dat niet. Kies in dat geval voor png, dat wel transparante achtergronden kan bewaren.

Generatief wissen

Je kunt ook het selectiegereedschap linksboven gebruiken om een object in de afbeelding te verwijderen. Kies hiervoor het gereedschap Rechthoekige selectie of Vrije vorm selectie. Zodra je een gebied hebt geselecteerd, verschijnt er een klein contextmenu naast de selectie. Kies daar de optie Generatief wissen.

Je vindt deze functie ook via de knop Copilot. Vervolgens zie je een blauwe rechthoekige animatie rond het geselecteerde object. Paint analyseert de omgeving en vervangt het object door een realistisch ogende achtergrond die past bij de rest van de afbeelding.

Lagen

Lagen: verwijderen

De nieuwe Microsoft Paint (vanaf versie 11.2306.30.0 op Windows 11) ondersteunt lagen. Dit is een belangrijke stap richting meer geavanceerde beeldbewerking. Lagen werken als transparante vellen met afzonderlijke elementen die je op elkaar stapelt. Elke laag kun je apart bewerken zonder de andere lagen te beïnvloeden. Dat biedt veel meer controle en flexibiliteit tijdens het creatieproces. We tonen dit met een voorbeeld.

We beginnen met een afbeelding van een meisje. Via Copilot / Achtergrond verwijderen halen we de achtergrond weg. Klik je vervolgens bovenaan op de knop Lagen, dan zie je dat de achtergrond is vervangen door het schaakbordpatroon.

Lagen: combineren

Achter het meisje willen we nu een nieuwe achtergrond plaatsen. Daarvoor klik je in bij Lagen op het plusteken, zodat er een tweede, transparante laag wordt toegevoegd. Klik op de miniatuur van deze nieuwe laag om die actief te maken. Vervolgens gebruik je de opdracht Bestand / Importeren naar canvas / Uit een bestand om een nieuwe afbeelding - de achtergrond - toe te voegen op deze tweede laag. Let op, als je vergeet eerst de juiste laag te selecteren vóór je importeert, wordt de laag met het meisje overschreven door de nieuwe afbeelding.

In Lagen kun je de laagvolgorde wijzigen door te slepen. Zorg ervoor dat de laag met het meisje boven de achtergrondlaag staat. Op die manier verschijnt het meisje op de voorgrond in een nieuwe omgeving. Wil je het meisje nog wat naar links of rechts verplaatsen? Druk dan op Ctrl+A om alles in de actieve laag te selecteren. Vervolgens verschijnt de verplaatsingshandgreep, waarmee je het onderwerp kunt verschuiven.

Lagen: manipuleren

Wanneer je met de rechtermuisknop op Lagen klikt, dan zie je zes mogelijkheden. Je kunt de laag verbergen. Dan verschijnt er in de rechterbovenhoek van de miniatuur een oogje dat doorstreept is. Als je op dit pictogram klikt, wordt deze verborgen laag opnieuw zichtbaar. Je kunt ook de opdracht Ctrl+H (met de H van hide) gebruiken om de geselecteerde laag te verbergen.

De opdracht Dubbele laag kies je als je een laag wilt dupliceren. De opdracht Samenvoegen naar beneden gebruik je wanneer je klaar bent, om alle laaginformatie te bundelen in één laag. Dat is vooral nuttig als je de afbeelding wilt opslaan in een formaat dat geen lagen ondersteunt. De opties Naar boven en Naar beneden gebruik je om lagen te verplaatsen. Persoonlijk slepen we de lagen liever in het deelvenster. En ten slotte is er de opdracht Laag verwijderen.

Lagen: tekst toevoegen

Je kunt ook tekst toevoegen op een aparte laag. Zorg er eerst voor dat je een nieuwe, lege laag aanmaakt via het plusteken in het lagenvenster voordat je het tekstgereedschap gebruikt. Zodra je met het tekstgereedschap op het canvas klikt, verschijnt er een extra werkbalk waarin je het lettertype, de lettergrootte en de stijl instelt. Via een schuifregelaar kies je een lettergrootte tussen 8 en 72 pt. Let wel: bij foto's blijkt zelfs 72 pt vaak te klein. Je kunt dit oplossen door handmatig een groter getal in te voeren in het veld voor lettergrootte.

In ons voorbeeld kozen we een lettergrootte van 800 pt. In de knoppenbalk bovenaan kun je zowel de tekstkleur als de achtergrondkleur van het tekstvak instellen. Klik op de bovenste grote kleurcirkel om de tekstkleur te kiezen via de kleurstalen of de kleurkiezer. Klik op de onderste kleurcirkel om een achtergrondkleur voor het tekstvak te selecteren. In de tekstwerkbalk moet je de optie Opvulling voor achtergrond activeren als je wilt dat de tekstachtergrondkleur zichtbaar moet zijn.

Paint is groot geworden

Kijk je naar de nieuwe mogelijkheden in Paint, dan kun je gerust zeggen dat het programma volwassen is geworden. Het is nog steeds even laagdrempelig als vroeger, maar inmiddels wel uitgerust met een AI-brein en een flink aantal nieuwe functies. Of je nu snel iets wilt knutselen of een slimme bewerking wilt uitvoeren met lagen en AI, Paint laat zien dat zelfs oude software prima meekan met de tijd. En het mooiste? Je hoeft niets te installeren of te betalen. Gewoon openen, klikken en creëren. Met of zonder AI-hulp, die keuze is aan jou!