Elektrische auto's worden steeds populairder, maar met de toename van het aantal EV's in het verkeer groeit ook het aantal vragen over de veiligheid. Daarbij gaat het vaak specifiek om de accu. Hoe gevaarlijk is die eigenlijk bij een ongeluk? In dit artikel lees je hoe het echt zit.

Lees ook: Elektrische auto opladen: dit zijn de mogelijkheden

Het gevaar van de EV-accu: feiten en fabels

De batterij van een EV, vormt die nou een gevaar of niet? Op het internet staan allerlei angstaanjagende verhalen over batterijen van EV's die zomaar vlamvatten of zelfs ontploffen. Maar als we naar de harde cijfers kijken, valt dat enorm mee. Je zou zelfs kunnen zeggen dat veel verhalen fabels zijn. Data van verschillende onderzoeken toont namelijk het tegenovergestelde aan. Het Australische Department of Defence liet EV FireSafe een onderzoek uitvoeren. De cijfers waren duidelijk: een EV heeft 0,0012 procent kans om vlam te vatten, terwijl dat bij een brandstofauto 0,1 procent is. Een brandstofauto heeft ongeveer 83 keer meer kans om in brand te vliegen dan een elektrische auto. De Zweedse overheid voerde een vergelijkbaar onderzoek uit. Daaruit bleek dat per 100.000 elektrische voertuigen er 3,8 in brand vliegen, terwijl dit bij brandstofauto's er 68 per 100.000 zijn. Hoewel het verschil wel kleiner is dan bij het Australische onderzoek, blijft het een aanzienlijk verschil, . Als je erover nadenkt dan zijn de resultaten zijn niet meer dan logisch: het woord brandstof zegt eigenlijk wel genoeg.

Een EV-batterijbrand is lastig te blussen

Het komt dus niet heel vaak voor dat een accu van een EV vlamvat. Waar komt de achterdocht dan vandaan? Online een video kijken van een brand van een accu geeft het antwoord. De branden duren lang en zien er angstaanjagend uit. Ze zijn namelijk moeilijk te doven door de brandweer. Het vuur is bovendien veel heter en dus intensiever. Daarbovenop kan een accubrand die op het oog geblust lijkt opnieuw ontbranden. Verderop in het artikel leggen we uit hoe zo'n brand in een batterij ontstaat.

Elektrocutie na een ongeluk

Naast brand is het belangrijk om te letten op elektrocutiegevaar. Want een batterij in een auto heeft doorgaans een voltage van 400V. Dat is een stuk meer dan de 230V van het stroomnetwerk in onze woningen. Normaal gesproken is het circuit in een EV afgesloten en is er geen risico. Maar hoe zit dat bij een ongeluk? Het blijkt dat er amper voorvallen te vinden zijn waarbij een inzittende of een hulpverlener een schok kreeg na een ongeluk met een EV.

Giftige stoffen tijdens een brand

Komen er giftige stoffen vrij na een brand van een accu? In een lithium batterij zitten giftige metalen zoals nikkel, lithium, en kobalt. Die zijn onder andere kankerverwekkend wanneer ze worden ingeademd. Maar dergelijke stoffen komen alleen vrij bij ernstige beschadiging van de batterij. Bovendien is het incidenteel inademen van deze stoffen niet direct in verband gebracht met een verminderde gezondheid. Alleen bij langdurige en herhaaldelijke blootstelling is er kans op ziektes. Voor hulpverleners, zoals de brandweer, is dat dus iets om rekening mee te houden.  

Thermal runaway: escalerende hitte in de accu

Door welk proces ontvlamt een batterij? En waarom is het vuur zo fel en lastig te doven? Om dat uit te leggen, moeten we ons even verdiepen in de samenstelling van de batterij. Maar geen zorgen: we proberen het gebruik van technisch jargon te vermijden.

De samenstelling van een lithium-ion batterij

Een accubrand is zo intens door de chemische samenstelling. Als het over batterijveiligheid gaat komt de term thermal runaway regelmatig voorbij. Dat proces ontstaat wanneer een kritieke temperatuur in een of meer van de cellen wordt overstegen en overslaat naar naburige cellen.

©Zaiets Roman

Een kettingreactie

Door de ontleding van componenten in de cellen van de accu stijgt de temperatuur alleen maar verder, als een zichzelf versterkend proces. De omliggende cellen worden ook warm, met als gevolg een kettingreactie en temperaturen van honderden graden Celsius.

Hoge temperaturen

Door de extreme hitte kunnen cellen vlamvatten, uitzetten en eventueel exploderen en giftige gassen en dampen loslaten. Door dit proces is een brand in een accu zo lastig te blussen en zijn accubranden gevaarlijk voor hulpverleners en inzittenden. Thermal runaway is de voornaamste oorzaak voor het ontstaan van een gevaarlijke situatie na een ongeluk met een EV. Gelukkig komt zo'n brand dus niet vaak voor en zet de industrie alles op alles om de gevaren zoveel mogelijk in te perken.

Ook interessant: Zo houd je de batterij van je elektrische auto in topconditie

Veiligheidsmaatregelen en toekomstperspectieven

De accu van een EV kan na een ongeluk in specifieke gevallen dus een gevaar vormen. Het is goed om daar rekening mee te houden, maar geen reden om in paniek te raken. Bovendien maakt de industrie nog steeds stappen, ook op het gebied van veiligheid.

Beschermende behuizing

Een batterij kan instabiel worden na een harde klap of beschadiging. De meeste automerken maken batterijen met een stevige metalen behuizing die een flinke impact kan weerstaan.

Batterijmanagementsysteem

Accupakketten beschikken over een geavanceerd koelsysteem, met actieve en passieve vormen van water- en luchtkoeling. Na ongelukken kun je hier helaas lang niet altijd op vertrouwen. Onder andere voor die situaties is het batterijmanagementsysteem (BMS) in het leven geroepen.

Zo'n systeem meet de temperatuur, de spanning en de stroom in de cellen van een accu. Bij het registreren van abnormale omstandigheden wordt de batterij automatisch losgekoppeld om kortsluiting te voorkomen en de risico's op brand te verminderen.

©woravut

Toekomstperspectieven

Het is de bedoeling dat de nu nog standaard lithium-ion batterij op den duur plaatsmaakt voor de solid state batterij. Dit nieuwe type accu heeft een nog hogere energiedichtheid dan lithium-ion batterijen. Kijken we naar de veiligheid, dan zijn ze ook nog eens beter bestand tegen brand en oververhitting.

Lees ook: Accu-innovatie: elektrische auto's rijden straks honderden kilometers verder

Conclusie

Kort samengevat hoeven EV-bestuurders zich geen zorgen te maken over de impact van de batterij op veiligheid. Door de hitte, het hoge voltage en de chemische samenstelling vormt de accu weliswaar potentieel een gevaar, maar door strenge veiligheidsvoorschriften en nieuwe innovaties is het aantal incidenten gering. Brand ontstaat veel vaker na een ongeluk met een brandstofauto. Voor bezitters van EV's is er dan ook geen enkele reden om zich zorgen te maken.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.