Elektrische auto's worden steeds populairder, maar met de toename van het aantal EV's in het verkeer groeit ook het aantal vragen over de veiligheid. Daarbij gaat het vaak specifiek om de accu. Hoe gevaarlijk is die eigenlijk bij een ongeluk? In dit artikel lees je hoe het echt zit.

Lees ook: Elektrische auto opladen: dit zijn de mogelijkheden

Het gevaar van de EV-accu: feiten en fabels

De batterij van een EV, vormt die nou een gevaar of niet? Op het internet staan allerlei angstaanjagende verhalen over batterijen van EV's die zomaar vlamvatten of zelfs ontploffen. Maar als we naar de harde cijfers kijken, valt dat enorm mee. Je zou zelfs kunnen zeggen dat veel verhalen fabels zijn. Data van verschillende onderzoeken toont namelijk het tegenovergestelde aan. Het Australische Department of Defence liet EV FireSafe een onderzoek uitvoeren. De cijfers waren duidelijk: een EV heeft 0,0012 procent kans om vlam te vatten, terwijl dat bij een brandstofauto 0,1 procent is. Een brandstofauto heeft ongeveer 83 keer meer kans om in brand te vliegen dan een elektrische auto. De Zweedse overheid voerde een vergelijkbaar onderzoek uit. Daaruit bleek dat per 100.000 elektrische voertuigen er 3,8 in brand vliegen, terwijl dit bij brandstofauto's er 68 per 100.000 zijn. Hoewel het verschil wel kleiner is dan bij het Australische onderzoek, blijft het een aanzienlijk verschil, . Als je erover nadenkt dan zijn de resultaten zijn niet meer dan logisch: het woord brandstof zegt eigenlijk wel genoeg.

Een EV-batterijbrand is lastig te blussen

Het komt dus niet heel vaak voor dat een accu van een EV vlamvat. Waar komt de achterdocht dan vandaan? Online een video kijken van een brand van een accu geeft het antwoord. De branden duren lang en zien er angstaanjagend uit. Ze zijn namelijk moeilijk te doven door de brandweer. Het vuur is bovendien veel heter en dus intensiever. Daarbovenop kan een accubrand die op het oog geblust lijkt opnieuw ontbranden. Verderop in het artikel leggen we uit hoe zo'n brand in een batterij ontstaat.

Elektrocutie na een ongeluk

Naast brand is het belangrijk om te letten op elektrocutiegevaar. Want een batterij in een auto heeft doorgaans een voltage van 400V. Dat is een stuk meer dan de 230V van het stroomnetwerk in onze woningen. Normaal gesproken is het circuit in een EV afgesloten en is er geen risico. Maar hoe zit dat bij een ongeluk? Het blijkt dat er amper voorvallen te vinden zijn waarbij een inzittende of een hulpverlener een schok kreeg na een ongeluk met een EV.

Giftige stoffen tijdens een brand

Komen er giftige stoffen vrij na een brand van een accu? In een lithium batterij zitten giftige metalen zoals nikkel, lithium, en kobalt. Die zijn onder andere kankerverwekkend wanneer ze worden ingeademd. Maar dergelijke stoffen komen alleen vrij bij ernstige beschadiging van de batterij. Bovendien is het incidenteel inademen van deze stoffen niet direct in verband gebracht met een verminderde gezondheid. Alleen bij langdurige en herhaaldelijke blootstelling is er kans op ziektes. Voor hulpverleners, zoals de brandweer, is dat dus iets om rekening mee te houden.  

Thermal runaway: escalerende hitte in de accu

Door welk proces ontvlamt een batterij? En waarom is het vuur zo fel en lastig te doven? Om dat uit te leggen, moeten we ons even verdiepen in de samenstelling van de batterij. Maar geen zorgen: we proberen het gebruik van technisch jargon te vermijden.

De samenstelling van een lithium-ion batterij

Een accubrand is zo intens door de chemische samenstelling. Als het over batterijveiligheid gaat komt de term thermal runaway regelmatig voorbij. Dat proces ontstaat wanneer een kritieke temperatuur in een of meer van de cellen wordt overstegen en overslaat naar naburige cellen.

©Zaiets Roman

Een kettingreactie

Door de ontleding van componenten in de cellen van de accu stijgt de temperatuur alleen maar verder, als een zichzelf versterkend proces. De omliggende cellen worden ook warm, met als gevolg een kettingreactie en temperaturen van honderden graden Celsius.

Hoge temperaturen

Door de extreme hitte kunnen cellen vlamvatten, uitzetten en eventueel exploderen en giftige gassen en dampen loslaten. Door dit proces is een brand in een accu zo lastig te blussen en zijn accubranden gevaarlijk voor hulpverleners en inzittenden. Thermal runaway is de voornaamste oorzaak voor het ontstaan van een gevaarlijke situatie na een ongeluk met een EV. Gelukkig komt zo'n brand dus niet vaak voor en zet de industrie alles op alles om de gevaren zoveel mogelijk in te perken.

Ook interessant: Zo houd je de batterij van je elektrische auto in topconditie

Veiligheidsmaatregelen en toekomstperspectieven

De accu van een EV kan na een ongeluk in specifieke gevallen dus een gevaar vormen. Het is goed om daar rekening mee te houden, maar geen reden om in paniek te raken. Bovendien maakt de industrie nog steeds stappen, ook op het gebied van veiligheid.

Beschermende behuizing

Een batterij kan instabiel worden na een harde klap of beschadiging. De meeste automerken maken batterijen met een stevige metalen behuizing die een flinke impact kan weerstaan.

Batterijmanagementsysteem

Accupakketten beschikken over een geavanceerd koelsysteem, met actieve en passieve vormen van water- en luchtkoeling. Na ongelukken kun je hier helaas lang niet altijd op vertrouwen. Onder andere voor die situaties is het batterijmanagementsysteem (BMS) in het leven geroepen.

Zo'n systeem meet de temperatuur, de spanning en de stroom in de cellen van een accu. Bij het registreren van abnormale omstandigheden wordt de batterij automatisch losgekoppeld om kortsluiting te voorkomen en de risico's op brand te verminderen.

©woravut

Toekomstperspectieven

Het is de bedoeling dat de nu nog standaard lithium-ion batterij op den duur plaatsmaakt voor de solid state batterij. Dit nieuwe type accu heeft een nog hogere energiedichtheid dan lithium-ion batterijen. Kijken we naar de veiligheid, dan zijn ze ook nog eens beter bestand tegen brand en oververhitting.

Lees ook: Accu-innovatie: elektrische auto's rijden straks honderden kilometers verder

Conclusie

Kort samengevat hoeven EV-bestuurders zich geen zorgen te maken over de impact van de batterij op veiligheid. Door de hitte, het hoge voltage en de chemische samenstelling vormt de accu weliswaar potentieel een gevaar, maar door strenge veiligheidsvoorschriften en nieuwe innovaties is het aantal incidenten gering. Brand ontstaat veel vaker na een ongeluk met een brandstofauto. Voor bezitters van EV's is er dan ook geen enkele reden om zich zorgen te maken.

Ninja pakt het concept van airfryers met de CRISPi helemaal anders aan. In plaats van een groot apparaat met bakmanden, is dit een compact geheel van glazen schalen waarop je een pod plaatst waar de hitte uit komt. Is dit een handig alternatief? ID.nl test het.

Eerste indruk

De CRISPi pakt airfryen anders aan: geen dichte mand, maar glazen zogeheten Tempware-schalen met daaraan vastgemaakt handgrepen. Daar bovenop klem je de PowerPod (verwarming + ventilator). In Europa geeft Ninja 1700 watt op als vermogen; dat is meer dan de 1500 watt die het apparaat in de VS heeft.

In de doos vind je een kleine kom van ongeveer 1,4 liter en een grote kom van ongeveer 3,8 liter, beide met zogeheten Crisper Plates om in de schalen te leggen, en bijpassende deksels. Ook levert Ninja een full-colour instructie- en inspiratieboekje mee, met uitgebreide uitleg over de werking, voorbeeldrecepten en tabellen met instellingen en baktijden voor zowel de kleine als de grote schaal. Ninja lijkt de kleine schaal vooral te hebben bedoeld voor snacks en bijvoorbeeld lunchgerechten voor één persoon, terwijl de grote schaal eerder voor avondeten bedoeld is.

©Saskia van Weert

Ninja benadrukt op meerdere plekken dat de CRISPi en de schalen niet alleen bedoeld zijn om eten te airfryen, maar ook om voedsel te marineren. Doe er bijvoorbeeld kip en marinade in, sluit de schaal af met het deksel, zet alles in de koelkast, waarna je tegen etenstijd de kip erin bereidt. Of je dekt na het eten de kliekjes in de schaal af met het deksel en zet het geheel na afkoelen in de koelkast. Dat meervoudige gebruik is even een mindset die je jezelf als gebruiker moet aanleren.

Uitpakken en installatie

Het in elkaar zetten is niet moeilijk: na een eerste keer proberen is het duidelijk. De Crisper Plates moeten elk in hun bijpassende schaal worden gelegd. Ze hebben rubber pootjes aan alle vier de hoeken; deze moeten met de bolletjes omlaag in de schaal worden gelegd, zonder druk uit te oefenen. Druk je te hard of leg je de platen ondersteboven in de schalen, dan kunnen de pootjes loslaten, en die kun je daarna niet meer terugplaatsen.

Gebruik je de kleine schaal, dan plaats je de PowerPod er direct op. Gebruik je de grote schaal, dan zet je eerst de adapter op de schaal en klik je daar de PowerPod in.

Doordat de schalen van glas zijn, kun je in theorie via de zijkant de garing in de gaten houden. In de praktijk is het handiger om de pod tijdens het airfryen op te tillen en van boven te kijken. Dat is sowieso wel makkelijk, omdat je etenswaren tijdens het bakken doorgaans een aantal keer moet omdraaien voor optimaal resultaat.

Bediening en functies

De PowerPod heeft maar een paar drukknoppen. Met de ronde knop kies je een van de vier mogelijke standen: Air Fry, Roast, Recrisp (opnieuw krokant) en Keep Warm. Ninja geeft geen temperaturen op voor de verschillende standen. Air Fry is de hoogste stand met 185 graden, zo vonden we online. Roast is wat minder heet, bedoeld voor bijvoorbeeld vlees. Recrisp is bedoeld voor snacks die afgekoeld of koud zijn en die je wilt oppiepen, en Keep Warm is uiteraard bedoeld om eten op temperatuur te houden.

©Saskia van Weert

Met de ronde knop kies je de gewenste stand, met de plus- en minknop pas je de tijd aan, en met Start gaat alles van start, of juist niet. De opties lichten op zodra de PowerPod goed bevestigd is en je de stekker aansluit. Standaard staat de machine na het aanzetten op Air Fry en 10 minuten.

Alles werkt heel intuïtief. Is de tijd voorbij, dan hoor je een pieptoon en komt er 'End' in het display te staan. De CRISPi gaat niet automatisch uit; dat moet je zelf doen door de stopknop lang ingedrukt te houden of de stekker uit het stopcontact te halen. Doe je dat niet en zet je de Pod na het serveren van het eten weer terug op de schaal, dan begint hij weer doodleuk met 10 minuten Air Fry. Tijdens de testperiode haalden we de stekker daarom maar gewoon uit het stopcontact om stroomverspilling tegen te gaan.

Als je de pod tussentijds optilt om het eten te bekijken of te draaien, dan stopt de pod uiteraard wel. Hij gaat verder als je hem terugplaatst en op Start drukt.

Klein minpunt: je kunt niet twee kommen tegelijk gebruiken; er is één pod. Je kunt de pod natuurlijk wel eerst op de ene schaal zetten en meteen erna op de andere, maar dat zal meestal niet heel praktisch zijn.

Prestaties in de keuken

Tijdens de testperiode is de CRISPi voor werkelijk elk denkbaar doeleinde gebruikt. Niet alleen voor het bakken van diepvriessnacks en patat/friet, maar ook voor het opwarmen van worstenbroodjes, kip met marinade voor de tikka masala, speklapjes, aardappeltjes: alles lukte. Omdat de schalen compact zijn, is voorverwarmen eigenlijk niet nodig. Net als bij alle andere airfryers is het een kwestie van proberen welke stand en welke tijd de beste zijn.

De standen Roast en Air Fry worden in de praktijk het meest gebruikt. Air Fry omdat dit de heetste stand is, en Roast voor zaken die minder snel warm moeten worden, zoals kippenpoten en stukken vlees. Je kunt trouwens ook makkelijk tussendoor de instellingen aanpassen, bijvoorbeeld eerst een tijdje op Roast en daarna 'afgrillen' met Air Fry.

©Ninja

Naast de uitstekende prestaties valt ook het gemak op waarmee je de CRISPi er even bij pakt. Omdat hij klein is en de schalen van glas zijn, oogt hij niet massief, dus kan hij bij veel mensen vast gewoon op het aanrecht staan. Als je de Crisper Plates eruit haalt, kun je de kleine glazen schaal in de grote zetten, en dan de adapter en pod erbovenop. Je hebt dan een betrekkelijk klein stapeltje met bijna alle onderdelen bij elkaar.

©Ninja

Onder de kom en de Pod bevinden zich het hitteschild en een stel harde pootjes, waardoor je ze veilig op het aanrecht of een tafel parkeert. Ninja claimt dat dit ook direct na de bereiding kan, maar gezien de warmte hebben we dat maar niet gedaan. We zetten de pod en de schalen voor de zekerheid liever op onderzetters. De handgrepen blijven wel koel genoeg om de schalen zonder keukenhandschoenen op tafel te zetten.

Schoonmaken & materialen

De glazen kommen, deksels en adapter mogen in de vaatwasser. Glas neemt geen geurtjes op, dus het vuil weekt makkelijk los. De Crisper Plates hebben een (keramische) antiaanbaklaag en alles is PFAS-vrij.

Er is desondanks één schoonmaak-aandachtspunt. De handgrepen lopen onder de schalen door in het hitteschild, en er zit een opening tussen het glas en het zwarte hitteschild. Meerdere malen zaten er toch vegen of kruimels vast tussen het glas en het kunststof. Ik heb dit verwijderd door een lang mes te omwikkelen met keukenpapier en dat tussen de spleet te wringen. Het zou handig zijn als Ninja met een dunne ragger of iets anders zou komen om ook die spleet goed schoon te houden.

Water blijft er soms ook in staan vanuit de vaatwasser, dus om te drogen is het verstandig de schalen op een theedoek schuin tegen een wand te zetten, zodat de druppels eruit kunnen lopen.

Gebruikerservaringen (NL + internationaal)

Nederlandse gebruikers op fora en websites prijzen vooral het compacte formaat, het relatief geringe geluid en het feit dat je na het koken weinig afwas hebt. De CRISPi verdwijnt zó in een keukenkastje. Een terugkerend puntje is de condens die na het koken soms in de dekselrand blijft hangen; even droogmaken helpt. Ook zagen we regelmatig dat mensen in het begin moesten zoeken naar de juiste tijden, juist omdat je niet per graad kunt instellen.

In professionele reviews uit het buitenland wordt de CRISPi neergezet als een echte kleine-keukenwinnaar: ideaal voor snacks en restjes dankzij de Recrisp-stand. In metingen kwam de thermostaat af en toe zo'n 5 graden Celsius lager uit dan de ingestelde waarde, maar dat had weinig invloed op het eindresultaat. De draagbaarheid wordt overal genoemd: de PowerPod is licht en het geheel is makkelijk te verplaatsen.

©Saskia van Weert

Eindoordeel

De Ninja CRISPi onderscheidt zich met een andere benadering van airfryen: een compacte PowerPod boven op glazen Tempware-schalen met handgrepen. Het meervoudige gebruik (marineren, bereiden, bewaren) maakt de CRISPi functioneel buiten het daadwerkelijke airfryen om. De CRISPi pakt door zijn formaat bovendien snel op en is door zijn geringe omvang makkelijk op het aanrecht te laten staan; onderdelen zijn bovendien compact in elkaar te stapelen.

Er zijn aandachtspunten. Met één Pod kun je niet met twee schalen tegelijk werken, en wie graag per graad regelt, mist die fijnmazigheid. Door het glas kun je de garing volgen, maar in de praktijk is bovenlangs kijken het meest accuraat, te meer omdat tussentijds draaien voor het beste resultaat nodig blijft. Positief is dat schalen en deksels in de vaatwasser kunnen, het materiaal PFAS-vrij is en de handgrepen voldoende koel blijven om zonder handschoenen te serveren.

Alles bij elkaar is de Ninja CRISPi een logische keuze voor wie meestal één tot drie porties bereidt, restjes krokant wil opwarmen en waarde hecht aan glaswerk dat direct de koelkast in kan. Wie juist grote batches en precieze temperatuurregeling zoekt, is beter uit met een klassieke, grotere airfryer. Maar voor dagelijks, compact en veelzijdig gebruik overtuigt de CRISPi absoluut.

Standaard is de cloudopslag van Microsoft op alle Windows 11-apparaten ingeschakeld. Maar misschien is OneDrive niet je favoriete cloudplatform en wil je deze pauzeren, uitschakelen of zelfs verwijderen. Op deze manieren doe je dat.

Pauzeren

OneDrive slaat je gegevens op externe servers op. Zorgen over de privacy van je gegevens kan een reden zijn om deze cloudopslag uit te schakelen. Maar ook prestatieproblemen op een ouder systeem of het feit dat je inmiddels de opslaglimiet hebt bereikt, kunnen goede redenen zijn om OneDrive op non-actief te zetten. Via het OneDrive-menu kun je de synchronisatie pauzeren. Klik op de kleine pijl omhoog naast de wifi- en volumeknoppen in de rechterbenedenhoek van het bureaublad om het systeemvak te openen. Selecteer het OneDrive-pictogram en open dan de instellingen via de knop in vorm van het tandwieltje. Hier kun je de optie Synchroniseren onderbreken selecteren. Daarna bepaal je of je OneDrive 2, 8 of 24 uur wilt stopzetten.

Uitschakelen

Het is ook mogelijk om de OneDrive-app volledig uit te schakelen. Uiteraard stopt dan de synchronisatie totdat je de app opnieuw inschakelt of totdat je de pc opnieuw opstart. Klik weer op het OneDrive-pictogram in het systeemvak en open de instellingen. Vervolgens kies je opnieuw Synchroniseren onderbreken. Deze keer selecteer je geen tijdsduur, maar ga je onderaan naar de optie OneDrive afsluiten. Dan verschijnt een pop-upbericht met de vraag of je zeker bent, want dan stopt de synchronisatie en worden er niet langer back-ups in de cloud gemaakt. Klik nogmaals op OneDrive afsluiten om te bevestigen.

Verwijderen

Wil je voorkomen dat deze dienst ooit nog bestanden naar de cloud uploadt, dan kun je OneDrive ook definitief verwijderen. Ga naar het instellingenvenster van Windows. De snelste manier om daar te komen is om Windows-toets+I in te drukken. In het linkermenu klik je op Apps. Daarna selecteer je in het rechterdeel de optie Geïnstalleerde apps. Vervolgens krijg je een lijst van alle apps die op de pc geïnstalleerd zijn. Je kunt naar OneDrive zoeken via de zoekbalk of je scrolt door de alfabetische lijst tot je bij Microsoft OneDrive komt. Klik op de knop met de drie puntjes naast deze app en selecteer Verwijderen. Wanneer de knop Verwijderen er niet is of lichtgrijs is, kun je in de plaats daarvan de optie Wijzigen selecteren en vervolgens kiezen om de app uit te schakelen. Deze blijft dan permanent uitgeschakeld tot je besluit om OneDrive opnieuw in te schakelen.