Een elektrische auto is heel anders dan een ‘normale’ brandstofauto, en dus zijn er ook bepaalde opties die je juist wel of niet moet nemen. We geven je een overzicht van onmisbare opties op een elektrische auto.

Lees ook: Zo houd je de batterij van je elektrische auto in topconditie

Warmtepomp 

Als je bezig bent met het verduurzamen van je huis, is een warmtepomp vast al eens voorbijgekomen. Maar wist je dat veel (moderne) elektrische auto’s ook zo’n warmtepomp aan boord hebben? Het principe is hetzelfde: een warmtepomp in een elektrische auto zorgt voor een meer efficiënte en energiezuinige manier van verwarmen dan een traditionele kachel. Zo’n apparaat kan warmte van buiten of restwarmte uit de aandrijflijn gebruiken om de cabine of batterij te verwarmen. 

Dat is met name handig in de winter: een efficiënte warmtepomp zorgt ervoor dat je verder kunt rijden op een lading stroom. Het is met name handig als je veel korte ritten maakt bij lage temperaturen. Daarnaast kan het hebben van een warmtepomp een positief effect hebben op de restwaarde van je auto. 

3-fase lader 

In je auto zit een omvormer, die wisselstroom (die uit je laadpaal komt) kan omzetten naar gelijkstroom (zodat je accu die stroom kan opslaan). Die omvormer bepaalt hoe snel je jouw auto kunt opladen. Veel oudere elektrische auto’s werken met een 1-fase lader. Daarmee kan het zomaar 20 uur duren voordat je jouw auto aan een normaal laadpunt helemaal vollaadt. Heeft een auto een 3-fase lader, dan gaat het opladen dus ook drie keer zo snel.

Dat betekent dus dat het volledig opladen van je auto ineens nog maar 7 uur duurt. En dat betekent dus dat je je auto ‘s nachts genoeg tijd heeft om helemaal op te laden. Een 3-fase lader is daarom onmisbaar, vooral als je vaker je batterij leegrijdt. En ook hier geldt dat een 3-fase lader een onmisbare optie is, gezien de restwaarde van je auto. De meeste auto’s met zo’n 3-fase lader kunnen met maximaal 11 kW opladen, maar er zijn ook steeds vaker auto’s die het met 22 kW kunnen. De oude Renault Zoe is daar een goed voorbeeld van. Sluit je die aan op een ‘snel’ publiek laadpunt, dan kun je de batterij (afhankelijk van de grootte) al in één of twee uur opladen.

©Tong_Patong

Een snellaadaansluiting 

Het klinkt misschien voor de hand liggend, maar dat is het niet – zeker niet als je een oudere elektrische auto koopt. Er zijn namelijk auto’s zónder snellaadaansluiting. Zo hadden de meeste oude Renaults Zoe geen snellader, maar kon je die auto ‘snel’ met een gewone Type 2-laadkabel (de kabel die je bij publieke laadpalen in de straat of bij je eigen laadpunt gebruikt) opladen. Maar zo zijn er meer fabrikanten en modellen die mogelijk geen snellaadaansluiting hebben. Let daar dus altijd op, want zonder die mogelijkheid wordt het maken van lange reizen ineens een echte uitdaging. Mik op een minimaal snellaadvermogen van minstens 70 tot 100 kW, als je wel eens bij de snellader denkt te staan. Ga je veel gebruikmaken van snelladen, dan is een minimaal vermogen van 150 kW inmiddels wel de standaard. 

Heeft je auto wel een snellaadaansluiting, kijk dan goed welke aansluiting het is. Oudere Aziatische modellen, zoals de Nissan Leaf of allereerste Kia e-Soul, hebben een zogenaamde CHAdeMO-aansluiting. Dat is een stekker die steeds minder vaak bij snellaadstations te vinden is. In Europa maken we inmiddels namelijk allemaal gebruik van de CCS-stekker. Heeft je auto zo’n aansluiting, dan kun je overal in Europa snelladen. Ga je een elektrische auto importeren uit een ander werelddeel? Dan kan het zijn dat-ie een snellaadaansluiting heeft die je hier in Europa helemaal niet kunt gebruiken. 

Stoel- en stuurverwarming 

Het opwarmen van het interieur kost stroom, zo concludeerden we hierboven al. Zet je de kachel in je elektrische auto aan, dan trekt-ie veel stroom uit het accupakket. En dat wil je niet als het koud is, want dan kun je minder energie gebruiken om te rijden en daalt je actieradius. Een goede manier om het bij koude temperaturen snel en efficiënt warm te krijgen, is door stoelverwarming. Kruis die optie dus altijd aan, of zoek naar een gebruikte elektrische auto die dat ook heeft. En dat is helemaal handig in combinatie met een telefoonapplicatie die verbinding heeft met je auto: dan kun je je stoel voorverwarmen. 

App-connectiviteit 

Elektrische auto’s zijn steeds vaker computers op wielen. En dan is het erg fijn als je de data van die computer op afstand in kunt zien, bijvoorbeeld via je telefoon. Kies daarom voor een elektrische auto die je op afstand met je telefoon kunt bedienen. Zo kun je bijvoorbeeld met je telefoon een laadsessie starten of stoppen (als de kabel is aangesloten, natuurlijk), zien hoeveel bereik je nog hebt óf bijvoorbeeld de auto voorverwarmen.

Dat laatste is namelijk een van de beste features van een elektrische auto. Is het koud, zijn de ruiten bevroren of ligt er sneeuw op de auto? Met de app op je telefoon verwarm je de auto voor, zodat je even later heerlijk warm en sneeuw- en ijsvrij wegrijdt. Het is niet alleen fijn, maar ook efficiënt. Je kunt je auto namelijk voorverwarmen als-ie nog met het stroomnet is verbonden. Zo hoeft de auto voor al die intensieve klusjes géén stroom uit de batterij te gebruiken en is alles op optimale temperatuur wanneer je gaat rijden. Zo verbruik je onderweg minder energie.  

©Summit Art Creations - stock.ado

Actieve koeling en verwarming 

In dat kader is het belangrijk dat je auto een actief koel- en verwarmingssyteem voor de batterij heeft. Dat betekent dat de auto uit zichzelf de batterij kan koelen of verwarmen, zodat deze op optimale temperatuur blijft. Auto’s die dat niet hebben, moeten bijvoorbeeld tijdens het rijden de koude buitenlucht gebruiken om de accu te koelen. Maar omdat er veel situaties zijn waarbij de auto stilstaat maar de accu wél gekoeld moet worden, is dat verre van optimaal.

Een actief koel- of verwarmingssysteem zorgt er dus voor dat de batterij te allen tijde op juiste temperatuur wordt gehouden. Ben je onderweg naar een snellader, dan kan de auto zelf de batterij opwarmen (automatisch of handmatig) zodat het snelladen zo snel mogelijk gaat. Sta je in de hete zomerzon te snelladen, dan moet de auto de batterij juist koelen, ook om accudegradatie tegen te gaan. Bovendien kun je zo’n actief systeem ook bedienen via de telefoonapplicatie die we hierboven hebben beschreven. Actieve koeling en verwarming vergroten niet alleen het comfort, maar ook de levensduur van je elektrische auto.

Leuke en handige extra’s 

Bovenstaande opties zijn must-haves, maar er zijn ook nog elektrische auto-opties die leuk en handig kunnen zijn. Denk daarbij aan een V2L-functie. Daarmee kun je de batterij van je auto gebruiken om andere apparaten van stroom te voorzien. Handig voor als je bijvoorbeeld gaat kamperen, want dan kun je via je auto een kop koffie zetten. Wil je een stap verder gaan, dan moet je een auto met V2G-functionaliteit kopen. Daarmee kun je stroom teruggeven aan het elektriciteitsnet, maar er is nog maar een klein aantal auto’s dat dat kan. Bovendien kun je zoiets nu, anno 2024, enkel doen in combinatie met specifieke laadpalen.

Lees ook: Wanneer kunnen we bidirectioneel laden in Nederland?

Verder kan het handig zijn als het navigatiesysteem in jouw volgende elektrische auto een eigen routeplanner inclusief laadstops heeft. Daarbij laat de auto dus zien waar je moet gaan laden op het moment dat je een lange rit in het systeem invoert. Een bekend en goed voorbeeld daarvan is de navigatie in Tesla-modellen. Handig bij zulke ingebouwde routeplanners is dat het navigatiesysteem een directe verbinding heeft met de data uit het voertuig, zoals je actuele verbruik en je bereik. Daarmee wordt de ideale route constant aangepast, terwijl apps van derden géén rekening kunnen houden met die actuele data. Let wel: sommige routeplanners in oudere elektrische auto’s werken niet zo goed, of gebruiken oudere data over laadstations. In zulke gevallen is het gebruik van een app (zoals Chargemap of A Better Route Planner) juist weer beter.  

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.

Voor miljoenen gebruikers was Microsoft Paint de eerste stap richting digitale creativiteit. Kinderen tekenden er hun eerste computerkunstwerkjes in, volwassenen plakten er snel iets functioneels mee in elkaar. Sinds Windows 11 is Paint door de toevoeging van AI-functies en de ondersteuning van lagen veel slimmer geworden, zonder zijn eenvoud te verliezen.

Geen download, geen licentie en altijd beschikbaar … Paint is er al sinds de vroegste Windows-versies en het is er nog altijd. Hoewel de mogelijkheden beperkt zijn, blijft het geliefd om zijn eenvoud en simpele bediening of puur vanwege nostalgie. Zelfs wie zwaardere grafische software heeft, grijpt vaak terug naar Paint om snel iets te tekenen, een schermafbeelding bij te snijden of iets te markeren. Met de nieuwe functies groeit het programma uit tot meer dan een digitaal speeltje. 

Image Creator

Met Image Creator maak je in Paint rechtstreeks afbeeldingen door simpelweg te beschrijven wat je voor je ziet. De functie gebruikt het DALL·E-model van OpenAI voor tekst-naar-beeldgeneratie. Open Microsoft Paint en klik bovenaan op Copilot. Selecteer vervolgens Image Creator om het zijvenster te openen. In de interface van Cocreator verschijnt een tekstvak waarin je beschrijft wat je wilt zien en in welke stijl. Hoe preciezer en gedetailleerder je bent, hoe beter het resultaat aansluit bij je verwachtingen.

Kies vervolgens een stijl – bijvoorbeeld Houtskool, Ink Sketch, Anime, Fotorealistisch of een andere – en klik op Maken. Image Creator genereert telkens drie varianten van je afbeelding. Selecteer de versie die je het meest bevalt om die meteen op het canvas te plaatsen.

Achtergronden

Een veelvoorkomende taak in beeldbewerking is het isoleren van een onderwerp uit de achtergrond. Met de functie Achtergrond verwijderen wordt dat verrassend eenvoudig. Houd er wel rekening mee dat deze functie niet zo verfijnd werkt als in Photoshop. Bij fijne details zoals haartjes, takjes of kleine blaadjes kan Paints AI soms een wat grof resultaat opleveren.

Ook hier start je via het pictogram Copilot. Kies vervolgens Achtergrond verwijderen. Paint analyseert het beeld en probeert automatisch te bepalen wat het onderwerp is en wat tot de achtergrond behoort. Aan de rechterkant verschijnt een miniatuurvoorbeeld waarin de achtergrond vervangen is door een schaakbordpatroon. Dat is de standaardweergave voor transparantie.

Onderaan in de zijbalk staat een vierkant pictogram. Als je daarop klikt, verschijnt hetzelfde schaakbordpatroon ook in de grote afbeelding. Je kunt via dit pictogram ook een achtergrondkleur kiezen in plaats van transparantie. Wil je een afbeelding opslaan met transparantie (bijvoorbeeld nadat je een achtergrond hebt verwijderd), dan moet je een bestandsformaat gebruiken dat transparantie ondersteunt. Het veelgebruikte jpg-formaat doet dat niet. Kies in dat geval voor png, dat wel transparante achtergronden kan bewaren.

Generatief wissen

Je kunt ook het selectiegereedschap linksboven gebruiken om een object in de afbeelding te verwijderen. Kies hiervoor het gereedschap Rechthoekige selectie of Vrije vorm selectie. Zodra je een gebied hebt geselecteerd, verschijnt er een klein contextmenu naast de selectie. Kies daar de optie Generatief wissen.

Je vindt deze functie ook via de knop Copilot. Vervolgens zie je een blauwe rechthoekige animatie rond het geselecteerde object. Paint analyseert de omgeving en vervangt het object door een realistisch ogende achtergrond die past bij de rest van de afbeelding.

Lagen

Lagen: verwijderen

De nieuwe Microsoft Paint (vanaf versie 11.2306.30.0 op Windows 11) ondersteunt lagen. Dit is een belangrijke stap richting meer geavanceerde beeldbewerking. Lagen werken als transparante vellen met afzonderlijke elementen die je op elkaar stapelt. Elke laag kun je apart bewerken zonder de andere lagen te beïnvloeden. Dat biedt veel meer controle en flexibiliteit tijdens het creatieproces. We tonen dit met een voorbeeld.

We beginnen met een afbeelding van een meisje. Via Copilot / Achtergrond verwijderen halen we de achtergrond weg. Klik je vervolgens bovenaan op de knop Lagen, dan zie je dat de achtergrond is vervangen door het schaakbordpatroon.

Lagen: combineren

Achter het meisje willen we nu een nieuwe achtergrond plaatsen. Daarvoor klik je in bij Lagen op het plusteken, zodat er een tweede, transparante laag wordt toegevoegd. Klik op de miniatuur van deze nieuwe laag om die actief te maken. Vervolgens gebruik je de opdracht Bestand / Importeren naar canvas / Uit een bestand om een nieuwe afbeelding - de achtergrond - toe te voegen op deze tweede laag. Let op, als je vergeet eerst de juiste laag te selecteren vóór je importeert, wordt de laag met het meisje overschreven door de nieuwe afbeelding.

In Lagen kun je de laagvolgorde wijzigen door te slepen. Zorg ervoor dat de laag met het meisje boven de achtergrondlaag staat. Op die manier verschijnt het meisje op de voorgrond in een nieuwe omgeving. Wil je het meisje nog wat naar links of rechts verplaatsen? Druk dan op Ctrl+A om alles in de actieve laag te selecteren. Vervolgens verschijnt de verplaatsingshandgreep, waarmee je het onderwerp kunt verschuiven.

Lagen: manipuleren

Wanneer je met de rechtermuisknop op Lagen klikt, dan zie je zes mogelijkheden. Je kunt de laag verbergen. Dan verschijnt er in de rechterbovenhoek van de miniatuur een oogje dat doorstreept is. Als je op dit pictogram klikt, wordt deze verborgen laag opnieuw zichtbaar. Je kunt ook de opdracht Ctrl+H (met de H van hide) gebruiken om de geselecteerde laag te verbergen.

De opdracht Dubbele laag kies je als je een laag wilt dupliceren. De opdracht Samenvoegen naar beneden gebruik je wanneer je klaar bent, om alle laaginformatie te bundelen in één laag. Dat is vooral nuttig als je de afbeelding wilt opslaan in een formaat dat geen lagen ondersteunt. De opties Naar boven en Naar beneden gebruik je om lagen te verplaatsen. Persoonlijk slepen we de lagen liever in het deelvenster. En ten slotte is er de opdracht Laag verwijderen.

Lagen: tekst toevoegen

Je kunt ook tekst toevoegen op een aparte laag. Zorg er eerst voor dat je een nieuwe, lege laag aanmaakt via het plusteken in het lagenvenster voordat je het tekstgereedschap gebruikt. Zodra je met het tekstgereedschap op het canvas klikt, verschijnt er een extra werkbalk waarin je het lettertype, de lettergrootte en de stijl instelt. Via een schuifregelaar kies je een lettergrootte tussen 8 en 72 pt. Let wel: bij foto's blijkt zelfs 72 pt vaak te klein. Je kunt dit oplossen door handmatig een groter getal in te voeren in het veld voor lettergrootte.

In ons voorbeeld kozen we een lettergrootte van 800 pt. In de knoppenbalk bovenaan kun je zowel de tekstkleur als de achtergrondkleur van het tekstvak instellen. Klik op de bovenste grote kleurcirkel om de tekstkleur te kiezen via de kleurstalen of de kleurkiezer. Klik op de onderste kleurcirkel om een achtergrondkleur voor het tekstvak te selecteren. In de tekstwerkbalk moet je de optie Opvulling voor achtergrond activeren als je wilt dat de tekstachtergrondkleur zichtbaar moet zijn.

Paint is groot geworden

Kijk je naar de nieuwe mogelijkheden in Paint, dan kun je gerust zeggen dat het programma volwassen is geworden. Het is nog steeds even laagdrempelig als vroeger, maar inmiddels wel uitgerust met een AI-brein en een flink aantal nieuwe functies. Of je nu snel iets wilt knutselen of een slimme bewerking wilt uitvoeren met lagen en AI, Paint laat zien dat zelfs oude software prima meekan met de tijd. En het mooiste? Je hoeft niets te installeren of te betalen. Gewoon openen, klikken en creëren. Met of zonder AI-hulp, die keuze is aan jou!