Een elektrische auto is heel anders dan een ‘normale’ brandstofauto, en dus zijn er ook bepaalde opties die je juist wel of niet moet nemen. We geven je een overzicht van onmisbare opties op een elektrische auto.

Lees ook: Zo houd je de batterij van je elektrische auto in topconditie

Warmtepomp 

Als je bezig bent met het verduurzamen van je huis, is een warmtepomp vast al eens voorbijgekomen. Maar wist je dat veel (moderne) elektrische auto’s ook zo’n warmtepomp aan boord hebben? Het principe is hetzelfde: een warmtepomp in een elektrische auto zorgt voor een meer efficiënte en energiezuinige manier van verwarmen dan een traditionele kachel. Zo’n apparaat kan warmte van buiten of restwarmte uit de aandrijflijn gebruiken om de cabine of batterij te verwarmen. 

Dat is met name handig in de winter: een efficiënte warmtepomp zorgt ervoor dat je verder kunt rijden op een lading stroom. Het is met name handig als je veel korte ritten maakt bij lage temperaturen. Daarnaast kan het hebben van een warmtepomp een positief effect hebben op de restwaarde van je auto. 

3-fase lader 

In je auto zit een omvormer, die wisselstroom (die uit je laadpaal komt) kan omzetten naar gelijkstroom (zodat je accu die stroom kan opslaan). Die omvormer bepaalt hoe snel je jouw auto kunt opladen. Veel oudere elektrische auto’s werken met een 1-fase lader. Daarmee kan het zomaar 20 uur duren voordat je jouw auto aan een normaal laadpunt helemaal vollaadt. Heeft een auto een 3-fase lader, dan gaat het opladen dus ook drie keer zo snel.

Dat betekent dus dat het volledig opladen van je auto ineens nog maar 7 uur duurt. En dat betekent dus dat je je auto ‘s nachts genoeg tijd heeft om helemaal op te laden. Een 3-fase lader is daarom onmisbaar, vooral als je vaker je batterij leegrijdt. En ook hier geldt dat een 3-fase lader een onmisbare optie is, gezien de restwaarde van je auto. De meeste auto’s met zo’n 3-fase lader kunnen met maximaal 11 kW opladen, maar er zijn ook steeds vaker auto’s die het met 22 kW kunnen. De oude Renault Zoe is daar een goed voorbeeld van. Sluit je die aan op een ‘snel’ publiek laadpunt, dan kun je de batterij (afhankelijk van de grootte) al in één of twee uur opladen.

©Tong_Patong

Een snellaadaansluiting 

Het klinkt misschien voor de hand liggend, maar dat is het niet – zeker niet als je een oudere elektrische auto koopt. Er zijn namelijk auto’s zónder snellaadaansluiting. Zo hadden de meeste oude Renaults Zoe geen snellader, maar kon je die auto ‘snel’ met een gewone Type 2-laadkabel (de kabel die je bij publieke laadpalen in de straat of bij je eigen laadpunt gebruikt) opladen. Maar zo zijn er meer fabrikanten en modellen die mogelijk geen snellaadaansluiting hebben. Let daar dus altijd op, want zonder die mogelijkheid wordt het maken van lange reizen ineens een echte uitdaging. Mik op een minimaal snellaadvermogen van minstens 70 tot 100 kW, als je wel eens bij de snellader denkt te staan. Ga je veel gebruikmaken van snelladen, dan is een minimaal vermogen van 150 kW inmiddels wel de standaard. 

Heeft je auto wel een snellaadaansluiting, kijk dan goed welke aansluiting het is. Oudere Aziatische modellen, zoals de Nissan Leaf of allereerste Kia e-Soul, hebben een zogenaamde CHAdeMO-aansluiting. Dat is een stekker die steeds minder vaak bij snellaadstations te vinden is. In Europa maken we inmiddels namelijk allemaal gebruik van de CCS-stekker. Heeft je auto zo’n aansluiting, dan kun je overal in Europa snelladen. Ga je een elektrische auto importeren uit een ander werelddeel? Dan kan het zijn dat-ie een snellaadaansluiting heeft die je hier in Europa helemaal niet kunt gebruiken. 

Stoel- en stuurverwarming 

Het opwarmen van het interieur kost stroom, zo concludeerden we hierboven al. Zet je de kachel in je elektrische auto aan, dan trekt-ie veel stroom uit het accupakket. En dat wil je niet als het koud is, want dan kun je minder energie gebruiken om te rijden en daalt je actieradius. Een goede manier om het bij koude temperaturen snel en efficiënt warm te krijgen, is door stoelverwarming. Kruis die optie dus altijd aan, of zoek naar een gebruikte elektrische auto die dat ook heeft. En dat is helemaal handig in combinatie met een telefoonapplicatie die verbinding heeft met je auto: dan kun je je stoel voorverwarmen. 

App-connectiviteit 

Elektrische auto’s zijn steeds vaker computers op wielen. En dan is het erg fijn als je de data van die computer op afstand in kunt zien, bijvoorbeeld via je telefoon. Kies daarom voor een elektrische auto die je op afstand met je telefoon kunt bedienen. Zo kun je bijvoorbeeld met je telefoon een laadsessie starten of stoppen (als de kabel is aangesloten, natuurlijk), zien hoeveel bereik je nog hebt óf bijvoorbeeld de auto voorverwarmen.

Dat laatste is namelijk een van de beste features van een elektrische auto. Is het koud, zijn de ruiten bevroren of ligt er sneeuw op de auto? Met de app op je telefoon verwarm je de auto voor, zodat je even later heerlijk warm en sneeuw- en ijsvrij wegrijdt. Het is niet alleen fijn, maar ook efficiënt. Je kunt je auto namelijk voorverwarmen als-ie nog met het stroomnet is verbonden. Zo hoeft de auto voor al die intensieve klusjes géén stroom uit de batterij te gebruiken en is alles op optimale temperatuur wanneer je gaat rijden. Zo verbruik je onderweg minder energie.  

Actieve koeling en verwarming 

In dat kader is het belangrijk dat je auto een actief koel- en verwarmingssyteem voor de batterij heeft. Dat betekent dat de auto uit zichzelf de batterij kan koelen of verwarmen, zodat deze op optimale temperatuur blijft. Auto’s die dat niet hebben, moeten bijvoorbeeld tijdens het rijden de koude buitenlucht gebruiken om de accu te koelen. Maar omdat er veel situaties zijn waarbij de auto stilstaat maar de accu wél gekoeld moet worden, is dat verre van optimaal.

Een actief koel- of verwarmingssysteem zorgt er dus voor dat de batterij te allen tijde op juiste temperatuur wordt gehouden. Ben je onderweg naar een snellader, dan kan de auto zelf de batterij opwarmen (automatisch of handmatig) zodat het snelladen zo snel mogelijk gaat. Sta je in de hete zomerzon te snelladen, dan moet de auto de batterij juist koelen, ook om accudegradatie tegen te gaan. Bovendien kun je zo’n actief systeem ook bedienen via de telefoonapplicatie die we hierboven hebben beschreven. Actieve koeling en verwarming vergroten niet alleen het comfort, maar ook de levensduur van je elektrische auto.

Leuke en handige extra’s 

Bovenstaande opties zijn must-haves, maar er zijn ook nog elektrische auto-opties die leuk en handig kunnen zijn. Denk daarbij aan een V2L-functie. Daarmee kun je de batterij van je auto gebruiken om andere apparaten van stroom te voorzien. Handig voor als je bijvoorbeeld gaat kamperen, want dan kun je via je auto een kop koffie zetten. Wil je een stap verder gaan, dan moet je een auto met V2G-functionaliteit kopen. Daarmee kun je stroom teruggeven aan het elektriciteitsnet, maar er is nog maar een klein aantal auto’s dat dat kan. Bovendien kun je zoiets nu, anno 2024, enkel doen in combinatie met specifieke laadpalen.

Lees ook: Wanneer kunnen we bidirectioneel laden in Nederland?

Verder kan het handig zijn als het navigatiesysteem in jouw volgende elektrische auto een eigen routeplanner inclusief laadstops heeft. Daarbij laat de auto dus zien waar je moet gaan laden op het moment dat je een lange rit in het systeem invoert. Een bekend en goed voorbeeld daarvan is de navigatie in Tesla-modellen. Handig bij zulke ingebouwde routeplanners is dat het navigatiesysteem een directe verbinding heeft met de data uit het voertuig, zoals je actuele verbruik en je bereik. Daarmee wordt de ideale route constant aangepast, terwijl apps van derden géén rekening kunnen houden met die actuele data. Let wel: sommige routeplanners in oudere elektrische auto’s werken niet zo goed, of gebruiken oudere data over laadstations. In zulke gevallen is het gebruik van een app (zoals Chargemap of A Better Route Planner) juist weer beter.  

OPPO heeft de Reno14 Series gelanceerd. De smartphones, bestaande uit de Reno14 5G en Reno14 F(S) 5G, bieden AI-fotografie, verbeterde productiviteitsfuncties en een water- en stofbestendig ontwerp. Beide modellen zijn uitgerust met grote batterijen, snellaadtechnologie en ColorOS 15 op basis van Android 15. En ja, het is ook hier AI dat de klok slaat.

De nieuwe Reno14 5G en de Reno14 F(S) 5G combineren geavanceerde AI-functies met een ontwerp dat volgens de fabrikant is geïnspireerd op, eh, zeemeerminnen. Bijzonder ja... Beide modellen zijn uitgerust met verbeterde cameratechnologie en beschikken over een water- en stofbestendige behuizing met IP66, IP68 en IP69-certificeringen. De toestellen zijn per direct verkrijgbaar in Nederland.

Zeemeermin-look in glas

De Reno14 Series introduceert het zogenoemde Iridescent Mermaid Design, dat tot stand komt via twaalf coatinglagen en vijf fasen van microgravure, aldus Oppo. Hierdoor ontstaat een glanzende lichtreflectie op de achterkant. De Reno14 5G heeft een glazen afwerking uit één stuk gecombineerd met een aluminium frame, wat bijdraagt aan de stevigheid van het toestel. De behuizing is bestand tegen water en stof, en de usb-c-aansluiting is voorzien van een platina coating om corrosie te beperken, ook bij intensief gebruik.

©Oppo

Scherm reageert altijd

Beide modellen beschikken over een plat amoledscherm met smalle randen. De Reno14 5G heeft een 6,59-inch display, terwijl de Reno14 F 5G een 6,57-inch scherm biedt. Ze ondersteunen functies als Splash Touch en Glove Mode, waarmee het scherm dus ook bij natte handen of gebruik met handschoenen blijft reageren. Qua kleurstelling zijn er meerdere varianten beschikbaar. De Reno14 5G komt in Opal White en Luminous Green, terwijl de Reno14 F 5G verkrijgbaar is in Opal Blue en eveneens in Luminous Green.

Flitser versterkt nachtbeelden

Een belangrijk onderdeel van de serie is 'AI Flash Photography'. De Reno14 5G beschikt over een drievoudig flitssysteem, waaronder een speciale focusflitser voor de telefotocamera. Dit moet volgens Oppo tot tien keer meer lichtopbrengst geven dan bij de vorige generatie. De Reno14 F 5G heeft een tweevoudig flitssysteem dat een verdubbeling van de helderheid levert ten opzichte van eerdere modellen. De Reno14 5G is daarnaast uitgerust met een 50 megapixel 3,5x telefotocamera, waardoor gebruikers meer mogelijkheden hebben voor portret- en zoomfotografie.

©Oppo

Strakkere foto's dankzij AI

De toestellen bieden verschillende AI-gedreven functies. 'AI Livephoto 2.0' combineert korte en lange belichtingen in één opname, zodat bewegingen worden vastgelegd zonder onscherpte. Met de ingebouwde AI Editor kunnen foto's automatisch worden bijgesneden, vervorming worden hersteld en filters worden toegepast. Extra functies zijn onder andere 'AI Perfect Shot', dat ongewenste gezichtsuitdrukkingen kan corrigeren, en 'AI Eraser' en 'Reflection Remover', waarmee storende objecten of reflecties uit beelden worden gepoetst. Ook voor video zijn er verbeteringen, met ondersteuning voor 4K HDR-opnames met een breder dynamisch bereik en natuurgetrouwe kleuren.

Tolk en personal assistant in één

Naast fotografie richt Oppo zich met de Reno14 Series ook op productiviteit. Het nieuwe ColorOS 15 introduceert 'AI Mind Space', waarin informatie uit apps of het web eenvoudig kan worden opgeslagen en later via natuurlijke taal kan worden teruggevonden. Ook zijn er vertaalmogelijkheden toegevoegd, waaronder AI Call Translator voor live-gesprekken en een speciale app die tekst of spraak realtime vertaalt. Deze functies moeten de smartphones bruikbaarder maken in internationale situaties en bij dagelijks multitasken.

©Oppo

Extra koeling voor gamers

Voor betere prestaties tijdens gamen en multitasken zijn de toestellen voorzien van een verbeterd koelsysteem. De Reno14 5G beschikt over een 'AI Nano Dual-Drive'-koelsysteem, ondersteund door 'AI HyperBoost 2.0', dat de temperatuur ook tijdens intensief gebruik onder controle houdt. Daarnaast introduceert Oppo 'AI LinkBoost 3.0' voor stabielere netwerkprestaties, met automatische schakeling tussen netwerken en prioritering van belangrijke datastromen. Beide modellen hebben een 6000 mAh-batterij en ondersteunen de eigen SuperVooc-snellaadtechnologie.

Updates tot zes jaar

De Reno14 Series draait op Android 15 met ColorOS 15. Oppo belooft vijf grote ColorOS-updates en zes jaar beveiligingspatches, wat de gebruiksduur van de toestellen flink moet verlengen. Met functies als de 'Trinity Engine' en 'Luminous Rendering Engine' zijn vloeiende animaties en stabiele prestaties een belangrijk aandachtspunt.

De Reno14 Series is zoals gezegd per direct verkrijgbaar. De Reno14 5G kost 649 euro voor de versie met 512 GB opslag en 599 euro voor 256 GB. De Reno14 FS 5G met 512 GB opslag kost 449 euro, terwijl de Reno14 F 5G met 256 GB voor 399 euro al beschikbaar is. Oppo biedt tot 28 september verschillende introductiebundels aan, waaronder draadloze oordopjes en snelladers bij aankoop van een toestel.

Heb je een ingenieus ontwerp in gedachten, maar geen 3D-printer in huis? Geen probleem, want er zijn steeds meer manieren om objecten te laten printen zonder zelf apparatuur te bezitten. Online printdiensten nemen je werk uit handen, terwijl je alleen een digitaal bestand hoeft aan te leveren. Of je nu een sleutelhanger ontwerpt of een uniek cadeautje voor een verjaardag, 3D-printen biedt talloze mogelijkheden. Bovendien kun je putten uit uitgebreide digitale bibliotheken met kant-en-klare modellen.

Het printen van ruimtelijke objecten is makkelijker dan ooit, zelfs zonder eigen 3D-printer. Er is namelijk een groeiend aanbod van onlineplatforms en webshops dat het fysieke printproces voor hun rekening neemt, terwijl jij enkel een digitaal ontwerp aanlevert. Daardoor is 3D-printen niet langer alleen weggelegd voor techfanaten of bedrijven. Het volstaat om een geschikt 3D-model te hebben in een gangbaar bestandstype, zoals STL, OBJ of STEP, en je kunt direct aan de slag. De rest van het printproces kun je uitbesteden aan professionele printservices, zodat je altijd verzekerd bent van hoge kwaliteit. Zo kunnen hobbyisten, studenten en ondernemers gemakkelijk experimenteren met 3D-technologie. Het maakt niet uit of je een miniatuur voor bordspellen, een vervangend onderdeel voor een huishoudelijk apparaat of een gepersonaliseerd sierobject wilt maken. Je regelt alles met een paar simpele online handelingen.

Een ontwerp vinden of zelf maken

De eerste stap bij 3D-printen zonder eigen printer is het vinden of ontwerpen van een geschikt model. Online zijn er miljoenen gratis en betaalde ontwerpen beschikbaar, die je vrij kunt downloaden en gebruiken. Platformen als Thingiverse en MyMiniFactory staan bol van de creaties van hobbyisten en professionals. Via de zoekfunctie typ je bijvoorbeeld ‘phone holder’ (telefoonhouder), waarna je talloze varianten vindt die direct te printen zijn. Heb je liever iets unieks? Dan kun je zelf aan de slag met ontwerpprogramma’s met een intuïtieve interface, waarmee je een 3D-bestand genereert (zie het kader ‘Zelf 3D-modellen maken’). Zo heb je de basis voor je zelfgemaakte 3D-project klaar. Het kost uiteraard wat meer moeite dan kiezen voor een ontwerp van iemand anders, maar zelf ontwerpen is wel een stuk leuker en niet in de laatste plaats leerzamer.

Op sites zoals Thingiverse staan talloze leuke en praktische ontwerpen die je kunt downloaden.

Online printservices: zo werkt het

Als je eenmaal een bestand hebt, kun je het uploaden naar een online printservice. Er is keuze uit vele aanbieders, bijvoorbeeld 3DLabs en 3D Print Portaal. Je gaat naar de website en uploadt simpelweg het bestand vanaf je computer. De dienst controleert of je model printbaar is en toont vervolgens de geschatte kosten. Die kosten hangen af van materiaal, afmetingen en complexiteit. Wil je bijvoorbeeld een prototype in kunststof? Dan kies je in het materiaalmenu voor PLA of ABS en vink je de gewenste kleur aan. Ook metalen zoals staal of messing zijn soms mogelijk, maar die opties liggen prijstechnisch hoger. Heb je de instellingen gevonden? Dan rond je de bestelling af zoals je bij een reguliere webshop winkelt. De levertijd varieert van een paar dagen tot weken. Zo heb je in een handomdraai een professioneel geprint object in huis, zonder zelf technische apparatuur te hoeven bezitten. Het hele proces is daardoor uiterst laagdrempelig en snel geregeld.

Bij het aanleveren van je 3D-model is het belangrijk om te weten welke bestandstypen de printservice accepteert. STL is veruit de meest gangbare standaard. Het bevat de geometrie van je ontwerp in de vorm van kleine driehoekige vlakken. Daarnaast is OBJ populair omdat het extra informatie kan bevatten, zoals kleur- of textuurdetails. Er bestaan ook formaten als STEP, 3MF en AMF, maar niet elke aanbieder ondersteunt deze. Kijk op de website van de aanbieder ook of er aanvullende eisen zijn, bijvoorbeeld ten aanzien van de wanddikte van je ontwerp.

Het gebruik van een 3D-printservice is vaak heel eenvoudig.

 Keuze uit materialen en afwerking

Niet alleen de technologie achter 3D-printen is divers, ook de materiaalkeuzes zijn talrijk. Voor de meeste beginnende gebruikers volstaan de eerder genoemde kunststoffen zoals PLA en ABS (zie kader ‘De meest gebruikte materialen’). PLA is biologisch afbreekbaar en relatief eenvoudig te printen, terwijl ABS sterker en iets hittebestendiger is. Zoek je een chique uitstraling? Dan kun je kiezen voor harsgebaseerde prints, gemaakt met lasers (SLA) of lcd-technologie. Het resulterende oppervlak is zeer glad, ideaal voor gedetailleerde miniaturen of sieraden. Daarnaast zijn er steeds meer mogelijkheden om met metalen te werken, hoewel dit vaak duurder uitvalt. Als je een model in metaal bestelt, wordt het in meerdere stappen gefreesd, gegoten of gesinterd, afhankelijk van de aanbieder. Na het printen kan een object extra nabewerkt worden, bijvoorbeeld door schuren, polijsten of zelfs verven. Sommige onlinediensten bieden deze nabewerking als extra optie aan. In de menu’s kies je dan voor afwerkingen als Polished of Painted en geef je eventueel een gewenste kleur op. Zo bepaal je zelf hoe je uiteindelijke ontwerp eruit komt te zien, zonder eigen apparatuur in huis.

©stockphoto-graf - stock.adobe.com

PLA-filament is in eindeloos veel kleuren op rollen verkrijgbaar.

Kosten en planning in de hand houden

Wanneer je een 3D-object laat printen via een onlinedienst, is het verstandig om vooraf je budget en tijdsplanning te bepalen. De prijs wordt meestal berekend op basis van volume en materiaalkeuze. Een simpel plastic figuurtje kost bijvoorbeeld maar een paar euro, terwijl een groot metalen voorwerp in de honderden euro’s kan lopen. Doe een paar proefuploads met verschillende materialen en controleer de gepresenteerde prijs om een idee te krijgen van de mogelijkheden. Let ook op eventuele opstartkosten per bestelling. Sommige platformen rekenen een vast tarief voor elke nieuwe opdracht, ongeacht het formaat. Om transportkosten te beperken, kun je bestellingen combineren of meerdere exemplaren in één keer laten printen. Daarnaast is het slim om te checken hoelang de productie en verzending duren. Voor belangrijke deadlines is het verstandig om wat extra speling in te bouwen, zeker als je nog nabewerking wilt uitvoeren of het object elders moet laten afwerken. Zo voorkom je teleurstellingen, zowel financieel als qua timing, en houd je de kosten en planning beter onder controle.

©ANDREY RADCHENKO

3D-printen in metaal is aanzienlijk kostbaarder dan printen in kunststof.

Van idee tot realiteit met handige voorbeelden

Stel, je wilt een vervangende knop voor je keukenmachine ontwerpen. Om te beginnen meet je de diameter van de as, de hoogte van de originele knop en andere relevante maten met een schuifmaat. Daarna start je je ontwerpsoftware en maak je een cilinder met dezelfde afmetingen. Vervolgens ‘boor’ je een gat in het midden, iets groter dan de as. Je voorziet de buitenzijde van ribbels voor extra grip door simpelweg in je 3D-programma meerdere verticale vlakken toe te voegen. Vervolgens exporteer je het model. Upload je ontwerp naar een printservice en pas de materiaalinstellingen aan. Hierdoor krijg je direct zicht op de prijs. Ben je tevreden? Dan plaats je de bestelling en wacht je tot het pakketje arriveert. Een ander voorbeeld is het printen van gepersonaliseerde sieraden. Upload een eigen 3D-ontwerp, kies een metaal of metaalfinish en laat de aanbieder de rest regelen. Zo wordt 3D-printen iets tastbaars. Creatieve mogelijkheden zijn eindeloos, voor hobby, werk en studie.

©Studio Peace - stock.adobe.com

Meten is weten, dat geldt zeker voor het nauwkeurig namaken van vervangende onderdelen.

Verwacht geen wonderen

Als laatste is het belangrijk om je verwachtingen realistisch te houden. 3D-prints zien er over het algemeen net wat minder strak en glad uit dan in een fabriek of door een professional vervaardigde producten. Bekijk ook altijd de reviews van een printservice en controleer of ze ervaring hebben met het materiaal dat je wilt gebruiken. Blaas je ontwerp niet onnodig op, want hoe groter het is, hoe hoger de kosten en de kans op printfouten. Zorg dat je ontwerp fysiek stabiel staat, zonder overbodige uitsteeksels die kunnen breken. Een handige tip is om bij twijfel eerst een kleinere testversie te laten printen en die vervolgens aan te passen in de configuratietool, waarin je bijvoorbeeld de afmetingen eenvoudig aanpast. Zo zie je of het model overeenkomt met wat je in gedachten had, zonder direct de hoofdprijs te betalen. Voor speciale projecten met verfijnde details, zoals sieraden of miniaturen, is het raadzaam te informeren naar de resolutie en laaghoogte. Vaak kun je deze waarden instellen in de bestelmodule. Door daar goed op te letten, verbeter je de kwaliteit enorm. Zo haal je het beste uit je online 3D-printervaring.

Eigen prints zijn vrijwel altijd net wat minder strak dan in serie gemaakte producten, wat hier goed te zien is.

Meer controle

Met de juiste voorbereidingen, zoals een goed bestandstype en kennis van verschillende materialen, en door gebruik te maken van online printservices, kun je snel en voordelig aan de slag. Wil je nóg meer controle? Dan loont het om software te verkennen en op termijn eventueel zelf een 3D-printer aan te schaffen. Uiteindelijk is 3D-printen voor iedereen toegankelijk, zolang je maar de juiste stappen volgt.