ID.nl logo
Elektrische auto kopen? Deze opties zijn echt onmisbaar!
© kegfire - stock.adobe.com
Mobiliteit

Elektrische auto kopen? Deze opties zijn echt onmisbaar!

Een elektrische auto is heel anders dan een ‘normale’ brandstofauto, en dus zijn er ook bepaalde opties die je juist wel of niet moet nemen. We geven je een overzicht van onmisbare opties op een elektrische auto.

Veel van die onmisbare opties vind je helemaal niet op een brandstofauto, dus de kans is groot dat je er nog nooit van hebt gehoord. Een warmtepomp of 3-fase lader? We vertellen je welke opties er op jouw elektrische auto moeten zitten. • Warmtepomp • 3-fase lader • Een snellaadaansluiting • Stoel- en stuurverwarming • App-connectiviteit • Actieve koeling en verwarming • Routeplanner • Leuke en handige extra’s

Lees ook: Zo houd je de batterij van je elektrische auto in topconditie

Download nu GRATIS het EV Duurtest-rapport 2024!

In het EV Duurtest-rapport zijn nieuwe elektrische auto's door verschillende consumenten getest. Alle resultaten vind je terug in dit digitale rapport. Door het invullen van je naam en e-mailadres meld je je aan voor ontvangst van het Kieskeurig EV Duurtest-rapport. Tevens ben je ingeschreven voor de Kieskeurig.nl EV-nieuwsbrief.

Warmtepomp 

Als je bezig bent met het verduurzamen van je huis, is een warmtepomp vast al eens voorbijgekomen. Maar wist je dat veel (moderne) elektrische auto’s ook zo’n warmtepomp aan boord hebben? Het principe is hetzelfde: een warmtepomp in een elektrische auto zorgt voor een meer efficiënte en energiezuinige manier van verwarmen dan een traditionele kachel. Zo’n apparaat kan warmte van buiten of restwarmte uit de aandrijflijn gebruiken om de cabine of batterij te verwarmen. 

Dat is met name handig in de winter: een efficiënte warmtepomp zorgt ervoor dat je verder kunt rijden op een lading stroom. Het is met name handig als je veel korte ritten maakt bij lage temperaturen. Daarnaast kan het hebben van een warmtepomp een positief effect hebben op de restwaarde van je auto. 

3-fase lader 

In je auto zit een omvormer, die wisselstroom (die uit je laadpaal komt) kan omzetten naar gelijkstroom (zodat je accu die stroom kan opslaan). Die omvormer bepaalt hoe snel je jouw auto kunt opladen. Veel oudere elektrische auto’s werken met een 1-fase lader. Daarmee kan het zomaar 20 uur duren voordat je jouw auto aan een normaal laadpunt helemaal vollaadt. Heeft een auto een 3-fase lader, dan gaat het opladen dus ook drie keer zo snel.

Dat betekent dus dat het volledig opladen van je auto ineens nog maar 7 uur duurt. En dat betekent dus dat je je auto ‘s nachts genoeg tijd heeft om helemaal op te laden. Een 3-fase lader is daarom onmisbaar, vooral als je vaker je batterij leegrijdt. En ook hier geldt dat een 3-fase lader een onmisbare optie is, gezien de restwaarde van je auto. De meeste auto’s met zo’n 3-fase lader kunnen met maximaal 11 kW opladen, maar er zijn ook steeds vaker auto’s die het met 22 kW kunnen. De oude Renault Zoe is daar een goed voorbeeld van. Sluit je die aan op een ‘snel’ publiek laadpunt, dan kun je de batterij (afhankelijk van de grootte) al in één of twee uur opladen.

©Tong_Patong

Een snellaadaansluiting 

Het klinkt misschien voor de hand liggend, maar dat is het niet – zeker niet als je een oudere elektrische auto koopt. Er zijn namelijk auto’s zónder snellaadaansluiting. Zo hadden de meeste oude Renaults Zoe geen snellader, maar kon je die auto ‘snel’ met een gewone Type 2-laadkabel (de kabel die je bij publieke laadpalen in de straat of bij je eigen laadpunt gebruikt) opladen. Maar zo zijn er meer fabrikanten en modellen die mogelijk geen snellaadaansluiting hebben. Let daar dus altijd op, want zonder die mogelijkheid wordt het maken van lange reizen ineens een echte uitdaging. Mik op een minimaal snellaadvermogen van minstens 70 tot 100 kW, als je wel eens bij de snellader denkt te staan. Ga je veel gebruikmaken van snelladen, dan is een minimaal vermogen van 150 kW inmiddels wel de standaard. 

Heeft je auto wel een snellaadaansluiting, kijk dan goed welke aansluiting het is. Oudere Aziatische modellen, zoals de Nissan Leaf of allereerste Kia e-Soul, hebben een zogenaamde CHAdeMO-aansluiting. Dat is een stekker die steeds minder vaak bij snellaadstations te vinden is. In Europa maken we inmiddels namelijk allemaal gebruik van de CCS-stekker. Heeft je auto zo’n aansluiting, dan kun je overal in Europa snelladen. Ga je een elektrische auto importeren uit een ander werelddeel? Dan kan het zijn dat-ie een snellaadaansluiting heeft die je hier in Europa helemaal niet kunt gebruiken. 

Stoel- en stuurverwarming 

Het opwarmen van het interieur kost stroom, zo concludeerden we hierboven al. Zet je de kachel in je elektrische auto aan, dan trekt-ie veel stroom uit het accupakket. En dat wil je niet als het koud is, want dan kun je minder energie gebruiken om te rijden en daalt je actieradius. Een goede manier om het bij koude temperaturen snel en efficiënt warm te krijgen, is door stoelverwarming. Kruis die optie dus altijd aan, of zoek naar een gebruikte elektrische auto die dat ook heeft. En dat is helemaal handig in combinatie met een telefoonapplicatie die verbinding heeft met je auto: dan kun je je stoel voorverwarmen. 

App-connectiviteit 

Elektrische auto’s zijn steeds vaker computers op wielen. En dan is het erg fijn als je de data van die computer op afstand in kunt zien, bijvoorbeeld via je telefoon. Kies daarom voor een elektrische auto die je op afstand met je telefoon kunt bedienen. Zo kun je bijvoorbeeld met je telefoon een laadsessie starten of stoppen (als de kabel is aangesloten, natuurlijk), zien hoeveel bereik je nog hebt óf bijvoorbeeld de auto voorverwarmen.

Dat laatste is namelijk een van de beste features van een elektrische auto. Is het koud, zijn de ruiten bevroren of ligt er sneeuw op de auto? Met de app op je telefoon verwarm je de auto voor, zodat je even later heerlijk warm en sneeuw- en ijsvrij wegrijdt. Het is niet alleen fijn, maar ook efficiënt. Je kunt je auto namelijk voorverwarmen als-ie nog met het stroomnet is verbonden. Zo hoeft de auto voor al die intensieve klusjes géén stroom uit de batterij te gebruiken en is alles op optimale temperatuur wanneer je gaat rijden. Zo verbruik je onderweg minder energie.  

©Summit Art Creations - stock.ado

Ontdek jouw ideale elektrische auto

Vergelijk en vind de beste deals op Kieskeurig.nl!

Actieve koeling en verwarming 

In dat kader is het belangrijk dat je auto een actief koel- en verwarmingssyteem voor de batterij heeft. Dat betekent dat de auto uit zichzelf de batterij kan koelen of verwarmen, zodat deze op optimale temperatuur blijft. Auto’s die dat niet hebben, moeten bijvoorbeeld tijdens het rijden de koude buitenlucht gebruiken om de accu te koelen. Maar omdat er veel situaties zijn waarbij de auto stilstaat maar de accu wél gekoeld moet worden, is dat verre van optimaal.

Een actief koel- of verwarmingssysteem zorgt er dus voor dat de batterij te allen tijde op juiste temperatuur wordt gehouden. Ben je onderweg naar een snellader, dan kan de auto zelf de batterij opwarmen (automatisch of handmatig) zodat het snelladen zo snel mogelijk gaat. Sta je in de hete zomerzon te snelladen, dan moet de auto de batterij juist koelen, ook om accudegradatie tegen te gaan. Bovendien kun je zo’n actief systeem ook bedienen via de telefoonapplicatie die we hierboven hebben beschreven. Actieve koeling en verwarming vergroten niet alleen het comfort, maar ook de levensduur van je elektrische auto.

Leuke en handige extra’s 

Bovenstaande opties zijn must-haves, maar er zijn ook nog elektrische auto-opties die leuk en handig kunnen zijn. Denk daarbij aan een V2L-functie. Daarmee kun je de batterij van je auto gebruiken om andere apparaten van stroom te voorzien. Handig voor als je bijvoorbeeld gaat kamperen, want dan kun je via je auto een kop koffie zetten. Wil je een stap verder gaan, dan moet je een auto met V2G-functionaliteit kopen. Daarmee kun je stroom teruggeven aan het elektriciteitsnet, maar er is nog maar een klein aantal auto’s dat dat kan. Bovendien kun je zoiets nu, anno 2024, enkel doen in combinatie met specifieke laadpalen.

Lees ook: Wanneer kunnen we bidirectioneel laden in Nederland?

Verder kan het handig zijn als het navigatiesysteem in jouw volgende elektrische auto een eigen routeplanner inclusief laadstops heeft. Daarbij laat de auto dus zien waar je moet gaan laden op het moment dat je een lange rit in het systeem invoert. Een bekend en goed voorbeeld daarvan is de navigatie in Tesla-modellen. Handig bij zulke ingebouwde routeplanners is dat het navigatiesysteem een directe verbinding heeft met de data uit het voertuig, zoals je actuele verbruik en je bereik. Daarmee wordt de ideale route constant aangepast, terwijl apps van derden géén rekening kunnen houden met die actuele data. Let wel: sommige routeplanners in oudere elektrische auto’s werken niet zo goed, of gebruiken oudere data over laadstations. In zulke gevallen is het gebruik van een app (zoals Chargemap of A Better Route Planner) juist weer beter.  

Zelf een proefrit maken met een EV-liefhebber? Ga Sturen bij je buren! De VER biedt de mogelijkheid om samen met een VER-lid een proefrit in zijn/haar elektrische auto te maken. Kijk op deze pagina om met een elektrische rijder bij jou in de buurt in contact te komen. De VER-leden delen graag hun eigen ervaringen met elektrisch rijden en alles wat daarbij komt kijken.

▼ Volgende artikel
Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is
© ID.nl
Huis

Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

In dit artikel

In dit artikel lees je wat QD-OLED precies is en waarom deze schermtechniek vooral bij gamen zichtbaar voordeel biedt. We leggen uit hoe QD-OLED verschilt van traditionele lcd-panelen, wat je merkt bij snelle actie en donkere scènes, en hoe het zit met helderheid, HDR en reflecties. Ook besteden we aandacht aan burn-in en de beschermingsmechanismen die moderne QD-OLED-monitoren gebruiken. Tot slot lees je voor welk type gamer QD-OLED het meest geschikt is en wanneer een Mini-LED-monitor een logisch alternatief kan zijn.

Lees ook: Lcd versus oled: wat is het verschil en welke televisie moet je kiezen?

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

QD-OLED versus Mini-LED

QD-OLED en Mini-LED worden vaak naast elkaar genoemd, maar het zijn fundamenteel verschillende technieken. QD-OLED is zelflichtend: elke pixel geeft zijn eigen licht en kan volledig uit. Dat levert perfect zwart, zeer snelle pixelreacties en sterk contrast op, wat vooral bij games met veel beweging en donkere scènes zichtbaar voordeel geeft.

Mini-LED is een verfijnde vorm van LCD. Het paneel gebruikt duizenden kleine leds als achtergrondverlichting die in zones worden gedimd. Daardoor kan een Mini-LED-scherm hoge helderheid over grote delen van het scherm vasthouden, wat prettig is in fel verlichte kamers en bij HDR met veel lichtaccenten. Zwart is hierbij wel afhankelijk van lokale dimming en nooit volledig uitgeschakeld zoals bij OLED.

Kort gezegd blinkt QD-OLED uit in contrast, snelheid en beeldrust in donkere omgevingen, terwijl Mini-LED praktischer is bij veel omgevingslicht, wanneer dezelfde elementen of onderdelen langdurig in beeld staat en als hoge helderheid belangrijk is.

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

Wat is het?Wat doet het?
Screensaver (schermbeveiliging)Dimt het scherm bij langdurig stilstaand beeld en herstelt de helderheid automatisch zodra er weer beweging is, om inbranden te voorkomen.
Pixel orbiting (pixelverschuiving)Verschuift het beeld continu minimaal op pixelniveau zodat vaste elementen nooit exact op dezelfde plek blijven staan.
Pixel refresh (pixelverversing)Start een onderhoudscyclus waarbij het paneel zichzelf corrigeert om slijtage en beginnende inbranding te verminderen.
Auto Warning (automatische waarschuwing)Geeft na een bepaalde gebruiksduur automatisch een melding om een pixel refresh uit te voeren.
Logos protection (logobescherming)Herkent vaste logo's in beeld en verlaagt daar lokaal de helderheid om inbranden te beperken.
Boundary dimmer (randdimming)Dimt automatisch delen van het scherm met zwarte balken of sterke helderheidsverschillen, bijvoorbeeld bij afwijkende beeldverhoudingen.
Taskbar dimmer (taakbalkdimming)Verlaagt specifiek de helderheid van de taakbalk om langdurige statische weergave op die plek te beperken.
Thermal protection (thermische beveiliging)Past de helderheid automatisch aan wanneer de monitor te warm wordt, om oververhitting en paneelslijtage te voorkomen.

©AGON by AOC

AGON by AOC PRO OLED AG276QKD2

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Techniek ⬇ / Model ➡AG276QKD2AG276UZDAG346UCDAG276QZD2
Screen saverJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / Fast
Pixel orbitingJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / Strong
Pixel refreshJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Auto WarningJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Logos ProtectionJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2
Boundary dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Taskbar dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Thermal protectionJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / On

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.

QD, OLED en QD-OLED

OLED
Elke pixel geeft zelf licht. Daardoor zijn zwartwaarden diep en schakelt het beeld snel. Geschikt voor gaming en films, met aandacht voor burn-in bij langdurig statisch beeld.

QD (Quantum Dots)
Quantum dots zetten licht om in pure, heldere kleuren. Ze worden ingezet om kleurvolume en helderheid te verbeteren.

QD-OLED
Combineert de zelflichtende OLED-pixelstructuur met een quantum-dot-laag. Je krijgt diepe zwarttinten, snelle reactie en een breed kleurbereik. Het is een balans tussen snelheid, helderheid en kleurprecisie die goed aansluit bij moderne games.

▼ Volgende artikel
Slim en snel zoeken in Windows met Copilot, Perplexity en PowerToys
© Unshu - stock.adobe.com
Huis

Slim en snel zoeken in Windows met Copilot, Perplexity en PowerToys

De ingebouwde zoekfunctie van Windows - Windows Zoeken - kennen we inmiddels wel. En eerlijk is eerlijk: dat onderdeel is inmiddels wel wat gedateerd. Welke andere mogelijkheden zijn er om te zoeken? Welke AI en andere slimme tools kunnen we inzetten om de antwoorden op onze vragen te vinden? Je ontdekt ze hier.

Dit gaan we doen

De ingebouwde zoekfunctie van Windows - Windows Zoeken - kennen we inmiddels wel. En eerlijk is eerlijk: dat onderdeel is inmiddels wel wat gedateerd. Welke andere mogelijkheden zijn er om te zoeken? Welke AI en andere slimme tools kunnen we inzetten om de antwoorden op onze vragen te vinden? Je ontdekt ze hier.

Lees ook: Boost je productiviteit met Copilot Pro

Copilot: bestanden doorzoeken

Microsofts Copilot kan je helpen met het doorzoeken van de inhoud van de bestanden op je computer. Hiervoor moet je momenteel nog eerst het bestand uploaden naar OneDrive. Vanuit daar kun je er allerlei acties mee uitvoeren. Copilot kan straks ook voor je op zoek gaan naar lokale bestanden. Die functie is nu nog niet geactiveerd in Nederland, maar is al wel actief in de VS en Engelstalige regio's. De Copilot-app lijkt er voor Nederland al wel op voorbereid.

Je kunt je alvast voorbereiden op de komst van deze functie. Dat doe je door ervoor te zorgen dat je de nieuwste versie van Copilot hebt geïnstalleerd. Daarmee wordt de functie direct actief als deze in Nederland beschikbaar komt. Je vindt de nieuwe versie van Copilot in de Microsoft Store (via het startmenu). Eenmaal geopend, klik je op de gebruikersafbeelding linksonder in het scherm. Kies Instellingen. Geef Copilot vervolgens toegang tot de bestanden. Blader naar Machtigingsinstellingen en zet de schuif op Aan bij Bestand zoeken. Zet hierna ook de schuif op Aan bij Lezen van het bestand.

Copilot maakt onderliggend nog steeds gebruik van gedeelten van het bestaande Windows Zoeken. Die kennis biedt meer controle: je kunt bepalen welke locaties mogen worden doorzocht. Klik in hetzelfde instellingenvenster op Windows-instellingen. Geef bij Mijn bestanden zoeken aan welke locaties mogen worden bekeken.

Geef Copilot toestemming om lokale bestanden te doorzoeken.

Copilot: mappen uitsluiten

Je kunt aangeven dat specifieke mappen niet mogen worden meegenomen tijdens zoekopdrachten. Klik hiervoor in het Windows-instellingenvenster op Een uitgesloten map toevoegen. Je vindt deze knop in de sectie Mappen uitsluiten van uitgebreide zoekopdracht. Blader naar de map en bevestig met een klik op Map selecteren.

Copilot: zoeken in bestanden

Soms ben je niet op zoek naar bestanden, maar juist naar informatie ín de bestanden. Als je de nieuwste update van Windows 11 gebruikt, kun je hiervoor op een slimme manier Copilot inzetten. Klik met de rechtermuisknop op het bestand waarin je wilt zoeken of waarover je specifieke vragen hebt. Doet dat bijvoorbeeld via het bureaublad of via de verkenner.

Kies voor de nieuwe optie Vraag het aan Copilot. Het bestand verschijnt in het venster van Copilot. Vervolgens kun je bijvoorbeeld vragen om het te doorzoeken of het opnieuw te structureren. Je kunt ook vragen om het bestand samen te vatten of de inhoud ervan in compacte bewoordingen te beschrijven. Verschijnt de nieuwe optie nog niet in het menu van de rechtermuisknop? Controleer dan of je de instellingen uit de alinea hiervoor hebt geactiveerd.

Via de Windows-integratie zoek je direct via Copilot naar informatie ín de bestanden.

Copilot: gezichten herkennen

Maak je gebruik van OneDrive? Ook OneDrive zet steeds vaker AI in om je bestanden eenvoudiger vindbaar te maken. Op het moment van schrijven wordt de laatste hand gelegd aan de gezichtsfuncties. We hebben deze dus zelf nog niet in de praktijk kunnen testen.

Microsoft gebruikt AI om gezichten te herkennen in foto's en afbeeldingen die je in een OneDrive-account hebt bewaard. Je moet hiervoor wel toestemming geven. Hierna wordt informatie uit afbeeldingen en gezichten verzameld om vergelijkbare gezichten te vinden.

Open de OneDrive-app en wacht totdat automatisch de melding met toestemming verschijnt. Ga je akkoord met de verwerking, dan kies je Toestaan. Het duurt tot 72 uur om de foto's te indexeren. Download de nieuwste versie van de OneDrive-app (via Google Play of de Apple App Store) en tik op de nieuwe tab Personen. In het zoekvak eronder kun je zoeken op specifieke personen op foto's.

Specifieke foto's van mensen vind je met behulp van AI en een beschrijving.

Perplexity: vinden wat je zoekt

Perplexity is een geavanceerde en populaire AI-zoekmachine. Je kunt deze AI-dienst ook goed inzetten voor het doorzoeken van de inhoud in je eigen bestanden. Er bestaan wel een paar voorwaarden voor het zoeken met de AI-agent van Perplexity: allereerst heb je een betaald abonnement nodig. De gratis versie ondersteunt de functie (nog) niet. Hiervoor betaal je circa 20 euro per maand, vergelijkbaar met de betaalde abonnementen van veel andere AI-aanbieders.

Perplexity kan daarnaast alleen zoeken in bestanden die je in de cloud hebt opgeslagen. Op dit moment worden alleen nog Google Workspace, Dropbox en WhatsApp ondersteund. Op het gebied van bestandsformaten kun je onder meer Google Docs, pdf-bestanden, Microsoft Office-documenten en csv-bestanden gebruiken. Ook Markdown (MD)- en JSON-bestanden worden ondersteund.

Perplexity: aan de slag

Het zoeken in je eigen bestanden staat in Perplexity standaard uitgeschakeld. Het zoeken van bestanden wordt mogelijk met plug-ins, die in Perplexity 'verbinders' worden genoemd. Laten we deze eens inschakelen.

Klik in het hoofdvenster van Perplexity linksonder op de gebruikersfoto en kies Instellingen. Kies Verbinders. Een overzicht van ondersteunde locaties verschijnt. Klik op Enable bij de locatie die je wilt koppelen, bijvoorbeeld Google Drive. Hierna geef je toestemming voor het weergeven en downloaden van je bestanden. Je kunt de koppeling op elk moment weer ongedaan maken. In het eerdergenoemde overzicht van onlinediensten klik je op de drie puntjes naast de opslagdienst en kies je Ontkoppelen.

Via Verbinders koppel je bestandsbronnen.

Perplexity: bestanden doorzoeken

Zijn de gewenste diensten gekoppeld? Dan is het mogelijk om Perplexity AI in te zetten om je bestanden te vinden. De zoekfunctie met eigen bestanden is op twee manieren te gebruiken. Zo kun je de bestanden gebruiken als bron tijdens de conversaties. Klik hiervoor op de knop Sources en wijs je online cloudopslag aan. Op dit moment beperkt de dienst zich helaas alleen tot zakelijke varianten van de cloudopslag, zoals het eerdergenoemde Google Workspace. De consumentenversie van Google Drive wordt niet ondersteund als directe bron.

Gelukkig doet Perplexity dit wél voor het inhoudelijk doorzoeken van je bestanden. Klik op de paperclip. Afhankelijk van welke verbinders je hebt geactiveerd, kun je hier kiezen tussen Lokale bestanden, Google Drive en Dropbox. Wijs het bestand aan, zodat je er vragen over kunt stellen.

Uiteraard is het belangrijk om te weten hoe Perplexity met je bestanden omgaat. Je eigen bestanden worden niet gebruikt om de AI-modellen te trainen. Bovendien worden de bestanden - als deze al worden opgeslagen - door Perplexity binnen AWS S3-servers opgeslagen.

Kies met welke bestanden je wilt werken.

Perplexity: eenrichtingsverkeer

Gebruik je Perplexity in combinatie met een geschikte clouddienst, zoals Google Workspace? Perplexity kan dit moment nog geen synchronisatie met je bestanden opzetten. Dat betekent dat eventuele wijzigingen die je via Perplexity maakt, niet in het bestand op de oorspronkelijke opslaglocatie worden doorgevoerd. Je moet het aangepaste bestand handmatig op die locatie opslaan. Hopelijk maken de makers dit in de toekomst alsnog mogelijk.

PowerToys Run

Ook de PowerToys Run voor Windows 11 zijn onmisbaar als je de beperkte zoekprestaties van Windows 11 wilt verbeteren. Hiermee kun je snel bestanden zoeken op verschillende locaties, zoals de lokale computer, specifieke programma's en online. PowerToys Run in combinatie met hulp van een AI-agent zoals hiervoor besproken, geeft een krachtige combinatie. Je gebruikt PowerToys Run om de bestanden te zoeken en met een andere AI-tool ga je eventueel inhoudelijk de diepte in.

Haal eerst de nieuwste versie van PowerToys binnen en activeer PowerToys Run via het algemene venster van PowerToys. Zet de schuif op Aan bij dit programma. Druk vervolgens op de toetscombinatie Alt+Spatiebalk. De app verschijnt als pop-up. Typ het bestand in dat je zoekt: de resultaten verschijnen direct in het venster eronder. Onder elk bestand lees je op welke locatie het is opgeslagen. Ook kun je meer informatie over het bestand online opzoeken.

Deze mag niet ontbreken: PowerToys Run.

PowerToys Run: aanpassen

Om het onderste uit de zoekfuncties van PowerToys Run te halen, is het nodig om het programma naar je hand te zetten. Open de instellingen van het programma en ga naar Zoeken en resultaten. Standaard hanteert de app een vertraging voordat de eerste zoekresultaten worden getoond. Wil je liever de eerste resultaten direct zien? Schakel Afvlakking van invoer uit. Deze 'doortastendere' zoekaanpak vergt wel iets meer van het systeem.

Hierna zoeken we de optie Aantal resultaten dat wordt weergegeven voordat u schuift. Standaard toont Run slechts vier resultaten: dat kan beter voor een completer overzicht. Verander de waarde naar bijvoorbeeld 10 en controleer het resultaat via een zoekopdracht in de app. Run onthoudt overigens welke zoekopdracht je het meest recent hebt uitgevoerd en toont deze in het venster. Begin je liever telkens met een schone lei? Activeer de optie De vorige query wissen bij het starten.

Zet de werking van PowerToys Run naar je hand.

PowerToys RunResultaten verfijnen

Standaard laat PowerToys Run telkens alle resultaten zien zonder verdere weging, maar je kunt ervoor kiezen om de volgorde van de zoekresultaten te laten verfijnen. Hierbij houdt PowerToys Run bij welke resultaten worden geselecteerd en deze stijgen in de resultaten. Activeer de optie Volgorde van resultaten verfijnen. Hierna geef je een gewicht aan de geselecteerde items, van 0 tot 5. Standaard wordt 5 gehanteerd, maar je kunt het gewicht naar beneden bijstellen. Kies 0 om het volledig uit te schakelen. 

PowerToys Run: geen miniaturen

PowerToys Run maakt van ondersteunde bestandsformaten een thumbnail (miniatuurweergave), zodat je het bestand tussen de zoekresultaten mogelijk sneller herkent. Dat gaat wel ten koste van de zoeksnelheid. Heb je geen behoefte aan een miniatuur en neem je genoegen met tekstuele resultaten? Schakel dan de optie Miniaturen genereren van bestanden uit.

PowerToys Run: gericht vinden

Met behulp van voorvoegsels kun je PowerToy Run gerichter laten zoeken naar informatie in specifieke gebieden. Wil je alleen naar bestanden en mappen zoeken? Typ ? voor de zoekterm. Bijvoorbeeld ?vakantie. Ben je op zoek naar een specifieke Windows-instelling, dan typ je $, bijvoorbeeld $beeldscherm. Om online te zoeken, waarbij Run gebruikmaakt van de standaardzoekmachine, gebruik je ?? (zoals ??feestdagen). Om het voorgaande zoekresultaat te zien, typ je !!.

Geef met tekens aan hoe je precies wilt zoeken.

PowerToys Run: invoegtoepassingen

Je kunt zelf bepalen welke gebieden PowerToy Run kan doorzoeken. Dat gebeurt met behulp van invoegtoepassingen. De lijst vind je onder Invoegtoepassingen in het instellingenvenster. Loop door de lijst en schakel de invoegtoepassingen in voor de gebieden die je wilt doorzoeken. Andersom doe je dit ook: alles wat je niet gebruikt, schakel je uit. Elke ingeschakelde invoegtoepassing wordt namelijk geraadpleegd tijdens een zoekopdracht.

Regelmatig worden nieuwe invoegtoepassingen voor zoeken toegevoegd. Klik op Meer invoegtoepassingen zoeken voor een actuele lijst. Hier vinden we bijvoorbeeld plug-ins om de browsergeschiedenis te doorzoeken en per query een zoekmachine aan te wijzen die de zoekopdracht moet uitvoeren.

Terug naar het instellingenvenster. Als je een invoegtoepassing uitklapt, krijg je toegang tot aanvullende opties. Bij Opdracht voor directe activering kun je de 'letter' aanpassen waarmee je specifiek zoekt in dat onderdeel (waarover je in de paragraaf 'Gericht vinden' hebt gelezen). Interessanter is de optie Opnemen in globaal resultaat: hiermee zorg je ervoor dat de zoekresultaten van die invoegtoepassing standaard in de lijst worden getoond. In andere gevallen moet je de invoegtoepassing expliciet aanroepen via de eerdergenoemde letter. 

Nóg een aanrader

De makers van de gratis app Everything pakken het anders aan. Deze app is bijzonder compact en snel in het gebruik. Zodra je de app opent, verschijnt een venster met alle bestanden van de computer. Zodra je begint met het typen van de zoekopdracht, slinkt de lijst met zoekresultaten. Je eindigt met een lijst met relevante treffers. Prettig aan Everything is dat je het programma niet hoeft te installeren. Kies voor de portable-uitvoering om Everything direct te gebruiken. Ben je tevreden over het resultaat, dan kun je kiezen voor de installeerbare editie.

Everything is snel en compact.

USB-sticks

(om al je portable apps op te verzamelen)

Toekomst: semantic search

Het valt op dat softwaremakers dit jaar intensief bouwen aan opties waarmee je je bestanden nog eenvoudiger kunt vinden. Zo wordt de ingebouwde zoekfunctie van Windows 11 uitgebreid met de mogelijkheid om in je eigen bewoordingen naar bestanden te zoeken. Bijvoorbeeld: 'foto's die ik vorige maand heb gemaakt' of 'de presentatie die vorige week door mijn collega is gestuurd'. Dit wordt semantic search genoemd, waarbij niet alleen naar de exacte woorden wordt gekeken, maar ook naar de betekenis (semantiek) erachter.

Deze functie is straks helaas niet voor iedereen beschikbaar. Je computer heeft namelijk een geschikte npu-chip nodig, die je onder meer vindt in de Copilot+-computers. Ook worden er in eerste instantie maar zes talen ondersteund, waaronder Engels en Duits. Nederlands komt momenteel nog niet in de lijst voor, maar dat is waarschijnlijk een kwestie van tijd.

 Op zoek naar een nieuwe laptop? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers voor de beste deal!