ID.nl logo
Wanneer kunnen we bidirectioneel laden in Nederland?
© David Schunack
Mobiliteit

Wanneer kunnen we bidirectioneel laden in Nederland?

Elektrische auto's beschikken over een groot accupakket en zouden daarmee kunnen worden ingezet als een verlengstuk van het stroomnet. Bidirectioneel laden heet dat. Hoe haalbaar is die techniek nu, en kan het Nederlandse elektriciteitsnet dat wel aan? In dit artikel kijken we naar de praktische en wettelijke uitdagingen van bidirectioneel laden.

In dit artikel vertellen wij je:

• Wat vehicle to everything en vehicle to grid betekent • Welke wetgeving moet veranderen of nog moet komen • Waarom veel openbare laadpalen nog ongeschikt zijn • Welke auto’s nu al bidirectioneel kunnen laden • Of je dit jaar moet investeren in bidirectioneel laden

Download nu GRATIS het EV Duurtest-rapport 2024!

In het EV Duurtest-rapport zijn nieuwe elektrische auto's door verschillende consumenten getest. Alle resultaten vind je terug in dit digitale rapport. Door het invullen van je naam en e-mailadres meld je je aan voor ontvangst van het Kieskeurig EV Duurtest-rapport. Tevens ben je ingeschreven voor de Kieskeurig.nl EV-nieuwsbrief.

Met bidirectioneel laden worden EV’s die aan de laadpaal hangen in feite onderdeel van het elektriciteitsnet, waarbij de accupakketten worden gebruikt om overtollige stroom (bijvoorbeeld afkomstig van zonnepanelen) in op te slaan.

Moderne EV’s kunnen ook stroom terugleveren aan huishoudens zodra daar meer behoefte aan is (bijvoorbeeld tijdens piekmomenten aan het eind van de middag en begin van de avond). Dat maakt het elektriciteitsnet in theorie veel meer schaalbaar en geeft je een extra reden om elektrisch te rijden, want de auto laadt op wanneer de stroom het goedkoopst is. Win-win, toch...?

Vehicle to grid: de verlossende techniek?

Helaas is bidirectioneel laden in de praktijk nog niet zover. Ook Nederland staat nog voor flinke uitdagingen, die we in dit artikel zullen bespreken. Bidirectioneel laden wordt ook wel aangeduid met de verzamelnaam Vehicle to Everything, of kortweg V2X. Onder die paraplu vallen de volgende termen:

Vehicle to Load (V2L)

Deze techniek komt het meest voor, bijvoorbeeld bij bedrijfsvoertuigen. Mensen halen vanuit de accu stroom op voor hun werkapparatuur – van een laptop tot een cirkelzaag.

Vehicle to Grid (V2G)

Bij Vehicle to Grid wordt de elektrische auto onderdeel van het stroomnetwerk, om overtollige stroom op te slaan of juist terug te geven als daar behoefte aan is. Je hebt hier wel een slimme laadpaal voor nodig die communiceert met het elektriciteitsnet.

Vehicle to Home (V2H)

Hiermee levert een elektrische auto via een slimme laadpaal of thuisaccu stroom aan een huishouden. Een gemiddelde EV zou een huishouden in theorie meerdere dagen van stroom kunnen voorzien.

Welke wetgeving moet veranderen voor V2G?

Zowel de Europese Unie als de Nederlandse overheid houden 2030 aan als richtlijn. Dan moet bidirectioneel laden in grote delen van het continent mogelijk zijn. Na 2030 nemen de voordelen voor gebruikers en netbeheerders toe, waardoor deze techniek snel de standaard moet worden, zo is de verwachting.

Het duurt dus in elk geval nog tot 2030, en dat zie je ook terug in de huidige wetgeving. De EU noemt bidirectioneel laden onder het Alternative Fuels Infrastructure Regulation (AFIR)-plan, dat vorig jaar inging. Daarin staat dat in 2030 alle nieuw te plaatsen laadpalen bidirectioneel moeten kunnen laden. Hoe dat met de huidige laadpalen moet, is aan de landelijke overheden om te bepalen.

De Nederlandse overheid heeft op het moment een pilot lopen in Utrecht, waar vrijwel alle openbare laadpalen geschikt zijn voor V2G. In de rest van Nederland is dat nog niet zo. De komende jaren zullen veel laadpalen dus vervangen moeten worden door slimme laadpalen. Dat kan in sommige gevallen met een software-update, maar omdat Nederland een voorloper was met het uitrollen van een laadnetwerk, moeten veel oudere laadpalen volledig worden vervangen.

Lees meer over wat een slimme laadpaal voor je huis kan betekenen

De dubbele energiebelasting

Daarnaast moet de regering nog een knoop doorhakken over de dubbele energiebelasting die bij bidirectioneel laden komt kijken. Je betaalt namelijk belasting als je stroom van het net afneemt, terwijl teruggeven is vrijgesteld. Eigenaren van thuisbatterijen hebben dat probleem nu al: zij betalen belasting voor stroom die ze daarna weer aan het net terugleveren. Vervolgens betaalt een ander huishouden nog eens belasting over die stroom. Voor dit probleem is nog steeds geen oplossing.

Te weinig auto’s kunnen nog bidirectioneel laden

Nog een grote drempel die moet worden genomen voordat we massaal bidirectioneel kunnen laden, is het karige auto-aanbod. Het aantal elektrische modellen dat geschikt is voor bidirectioneel laden, is nog erg beperkt. Niettemin werken de meeste grote fabrikanten hard aan auto's die er klaar voor zijn, of doen ze mee aan vehicle to grid-pilots om de technologie in een aantal Europese woonwijken te testen.

Op het moment lopen de Japanse merken voor als het aankomt op bidirectioneel laden, al beginnen de geschikte auto's intussen wel wat verouderd te raken – het lot van de early adopter. Dat heeft ook te maken met het feit dat veel van die auto's de minder populaire CHAdeMO- of Type 1-stekkers gebruiken, terwijl in Europa de CCS-laadstekker de standaard is geworden.

Welke auto's zijn geschikt voor V2G? Dit zijn de huidige elektrische en hybride modellen die bidirectioneel kunnen laden:

  • Nissan Leaf
  • Nissan e-NV200
  • Mitsubishi Outlander PHEV
  • Renault ZOE
  • Volvo EX90

Er zijn meer modellen op komst, zoals de Kia EV9De Kia EV9: is dit de nieuwe koning in het elektrische SUV-segment? Sommige elektrische auto’s krijgen simpelweg een software-update om bidirectioneel laden te activeren. Dat laatste wordt in Nederland soms uitgesteld omdat ons stroomnet nog niet klaar is voor de techniek.

Nu al investeren in een V2G-laadpaal en -auto?

Het probleem is dat de Nederlandse wetgeving achterloopt op bidirectioneel laden. Ja, we hebben volgens de EU-afspraken nog tot 2030, maar er zijn een hoop vragen waarop de overheid nog antwoord moet geven. Wat doen we met het dubbele belastingprobleem voor huishoudens? Wat worden de fiscale regels en voordelen voor bidirectioneel laden met je elektrische auto? En wanneer zijn er genoeg slimme laadpalen zodat het écht interessant wordt om te betalen voor een EV met V2G-technologie? De regering moet daarover nog besluiten.

Het goede nieuws is dat er vanaf dit jaar steeds meer elektrische auto’s op de markt verschijnen die bidirectioneel kunnen laden, zoals de Kia EV9 en de Renault 5 e-Tech Electric. Dan wordt het ook steeds interessanter om een slimme laadpaal of thuisaccu aan te schaffen, en volgt de overheid hopelijk gauw met de uitrol van meer slimme laadpalen. Het is een hele opgave, maar nog steeds goed haalbaar om in 2030 bidirectioneel laden de standaard te maken in Nederland en de EU.

Vraag een offerte aan voor laadpalen:

▼ Volgende artikel
Solo of toch combi? Dit moet je weten als je een inbouw-magnetron zoekt
© Monkey Business Images
Huis

Solo of toch combi? Dit moet je weten als je een inbouw-magnetron zoekt

Houd je van een strakke keuken? Dan is inbouwapparatuur een logische keuze. Wil je een magnetron, dan sta je voor de keuze: ga je voor een combi-magnetron die meer kan dan alleen opwarmen, of volstaat een simpele solo-magnetron? Het antwoord hangt vooral af van hoe je kookt, maar natuurlijk ook van hoeveel ruimte je hebt. Meer daarover lees je hier.

Inbouw-magnetron kopen? Dit komt er kijken bij je keuze ⬇️
  • Dit kun je met een combi-magnetron
  • Dit kun je met een solo-magnetron
  • Inbouwmaten: nishoogte, nisbreedte en nisdiepte
  • Installatie en aansluiting
  • Keuzehulp: zes scenario's

Lees ook: Inbouwapparatuur in je keuken? Zo meet je alles precies goed op

Er zijn twee dingen belangrijk bij het kiezen van een inbouw-magnetron. We kijken daarom eerst naar de mogelijkheden van combi- en solomagnetrons, daarna zoomen we in op alles wat je moet weten over inbouwmaten.

Wat kun je met een combi-magnetron?

Met een combi-magnetron kun je meer dan alleen restjes opwarmen of iets ontdooien. Dit type combineert een gewone magnetronfunctie met hetelucht én vaak ook een grillstand. Dat betekent dat je er bijvoorbeeld ook een ovenschotel in kunt bakken of een pizza knapperig krijgt.

Zo'n alleskunner is vooral handig als je maar één nis in je keuken hebt voor een inbouwmodel. Of als je het gewoon prettig vindt om zo min mogelijk spullen in je keuken te hebben, maar wel van alles wilt kunnen bereiden. Het is daarbij wel goed om te weten dat de grillfunctie in een combi-magnetron meestal wat minder krachtig is dan die in een losse oven. Voor het braden van grote stukken vlees of regelmatig bakken van taarten en koekjes ben je waarschijnlijk beter af met een aparte inbouw-oven.

Wat doet een solo-magnetron (en wat niet)?

Een solo-magnetron is eenvoudiger, compacter en goedkoper. Geen oven, geen grill, gewoon een magnetronfunctie. We hebben het dan over snel iets opwarmen of ontdooien. De bediening is vaak simpel: een draaiknop, een paar standen en klaar. Heb je al een oven of kook je niet zo uitgebreid? Dan heb je aan een solo-magnetron voldoende.

©Sergey

Inbouwmaten: hoogte, breedte en diepte

Bij inbouwmodellen draait het niet alleen om functies, maar ook om afmetingen. De standaard nishoogte ligt meestal op 38 of 45 centimeter. Solo-magnetrons vallen vaak in de categorie van 38 cm, terwijl combi-magnetrons meestal 45 cm hoog zijn. Heb je een keuken met een vaste kolomindeling, dan bepaalt dit vaak al welk type je kwijt kunt.

De nisbreedte is vrijwel altijd 56 centimeter, ongeacht het type magnetron. Dat betekent dat de kast waarin je de magnetron plaatst, deze breedte moet bieden. De exacte maat kan per model een paar millimeter verschillen, dus het is slim om altijd de inbouwtekening van het toestel erbij te pakken vóór je tot aanschaf overgaat.

Voor de nisdiepte bestaat er geen vaste standaard. De meeste modellen vragen om een nis van zo'n 55 centimeter diep, maar er zijn ook compactere varianten die in een minder diepe kast passen. Ook hier geldt: kijk naar de technische tekeningen van het specifieke model om zeker te weten of het past. Vergeet bovendien niet te controleren of er rondom voldoende ventilatieruimte blijft – vooral bij combi-magnetrons is dat belangrijk.

Kom je er niet uit? Laat je goed voorlichten bij je keukenspecialist. Het zou toch heel vervelend zijn als je een magnetron zou kopen die net niet goed blijkt te passen!

©Dmitri Maruta

Installatie en aansluiting

Voor beide types heb je meestal genoeg aan een geaard stopcontact. Maar let op: combi-magnetrons hebben een hoger vermogen, vooral als de oven en grill tegelijk werken. Een combi-magnetron kan makkelijk 3000 watt vragen. Gebruik dus geen verlengsnoer of stekkerblok, maar sluit hem aan op een aparte groep als dat nodig is.

Kijk naar je kookgedrag, niet alleen naar de magnetron-functies

De keuze tussen een solo-magnetron en een combi-magnetron hangt vooral af van hoe jij je keuken gebruikt. Ben je vaak bezig met bakken, grillen en is het avondeten nooit gewoon maar een snelle hap? Dan biedt een combi-magnetron veel gemak. Gaat het je vooral om een snelle lunch of het opwarmen van een maaltijd? Dan is een solo-magnetron ruim voldoende.

Vind je het nog steeds moeilijk om te kiezen? Zes scenario's

1. Alleenstaande in klein appartementJe woont alleen, hebt een kleine keuken en kookt niet uitgebreid. Vaak gaat het om snelle maaltijden of iets opwarmen.
Kies dan voor een solo-magnetron. Die is compacter, voordeliger en doet precies wat je nodig hebt. De extra functies van een combi-magnetron blijven waarschijnlijk toch ongebruikt.

2. Jong gezin met ruime keuken en aparte ovenJe kookt regelmatig, hebt kinderen en genoeg ruimte in de keuken. Je hebt al een oven.
Dan is een solo-magnetron de logische aanvulling. Ideaal voor kinderhapjes, snel ontdooien en tussendoor snel iets opwarmen.

3. Gezin in kleine keuken zonder ovenJe kookt vaak en met plezier, maar hebt maar één vrije nis beschikbaar.
Ga dan voor een combi-magnetron. Zo combineer je magnetron, oven en grill in één apparaat. Let op de inhoud (minimaal 25 liter) als je regelmatig voor meerdere mensen kookt.

4. Kookliefhebbers met grote keuken

Jullie koken uitgebreid en hebben een royale keuken met plaats voor meerdere inbouwapparaten.
Kies voor een solo-magnetron in combinatie met een aparte oven. Zo heb je altijd het juiste apparaat tot je beschikking, wat je ook wilt bereiden.

5. Starter met beperkt budgetJe bent bezig met je eerste keuken en het budget is krap.
Begin met een solo-magnetron. Die is voordelig, eenvoudig en biedt alles wat je in de basis nodig hebt. Later kun je altijd nog uitbreiden.

6. Ouder echtpaar dat het graag simpel houdtDe kinderen zijn uit huis, je kookt kleinere porties en zoekt vooral gemak.
Een solo-magnetron volstaat prima. Hij is overzichtelijk in gebruik, neemt minder ruimte in en is perfect voor kleine gerechten of restjes van de vorige dag.

▼ Volgende artikel
iOS 26: alles over Apples nieuwe besturingssysteem voor je iPhone
© Apple
Huis

iOS 26: alles over Apples nieuwe besturingssysteem voor je iPhone

Met iOS 26 en de komst van de nieuwe iPhone 17-serie zet Apple een grote stap vooruit. Van het spectaculaire Liquid Glass-design en slimmere Apple Intelligence tot handige vernieuwingen in Berichten, Camera, Telefoon en CarPlay: ontdek hoe deze update je iPhone mooier, slimmer én persoonlijker maakt.

In dit artikel lees je meer over:
  • Het nieuwe Liquid Glass-design en wat het betekent voor je iPhone
  • De uitgebreide functies van Apple Intelligence in iOS 26
  • Vernieuwingen in apps als Berichten, Telefoon, CarPlay, Music en Wallet
  • Kleine, slimme verbeteringen die je dagelijks gebruik makkelijker maken
  • De introductie van de iPhone 17-serie met de krachtige A19-chip
  • Functies die in Nederland en de EU nog even op zich laten wachten
  • Beschikbaarheid en compatibiliteit van iOS 26

Vloeibaar glas

Volgende maand verschijnt iOS 26, en het belooft de grootste visuele update sinds iOS 7 te worden. Het nieuwe Liquid Glass-design geeft de interface een transparante, glasachtige uitstraling die door het hele systeem is doorgevoerd. Van de iconen en widgets tot het vergrendelscherm: alles oogt dieper, dynamischer en levendiger. Kleuren passen zich subtiel aan je achtergrond aan, waardoor de iPhone meer dan ooit een persoonlijke uitstraling krijgt. Apple wil hiermee een consistentere visuele ervaring over al zijn apparaten creëren, zodat je iPhone naadloos aansluit bij iPadOS, macOS en zelfs visionOS. Niet iedereen is echter onverdeeld enthousiast: sommige testers vinden dat de extra transparantie ten koste kan gaan van de leesbaarheid in fel licht. Wij denken dat dat een kwestie van wennen is.

©Apple

Apple Intelligence slimmer en veelzijdiger

Apple Intelligence, het AI-platform dat in iOS 18 voorzichtig zijn intrede deed, krijgt in iOS 26 een flinke upgrade. Waar het voorheen vooral als slimme assistent achter de schermen werkte, wordt het nu nadrukkelijker zichtbaar in het dagelijks gebruik. Realtime-vertaling in Berichten, FaceTime en telefoongesprekken gebeurt volledig op je toestel, wat niet alleen snel maar ook privacyvriendelijk is. Visual Intelligence kan teksten, datums, locaties of gezichten in foto's en screenshots herkennen en direct acties aanbieden. Zo kun je een adres in één tik openen in Kaarten of een datum meteen in je agenda zetten.

Met Image Playground maak je creatieve beelden door stijlen en elementen te combineren, terwijl Genmoji gepersonaliseerde emoji's oplevert die passen bij jouw stemming of situatie. Deze functies zijn vooral handig voor wie vaak visueel communiceert en snel iets unieks wil delen. Ze laten ook zien hoe Apple AI wil verweven met creativiteit, zonder dat het gebruik ingewikkeld wordt.

Handige app-vernieuwingen

De Berichten-app krijgt een paar functies die groepsgesprekken levendiger maken. Polls maken het makkelijker om bijvoorbeeld samen een restaurant te kiezen, terwijl gepersonaliseerde achtergronden elk gesprek een eigen sfeer geven. In de Telefoon-app pakt Apple veelgevraagde verbeteringen aan: spam wordt automatisch gefilterd, onbekende nummers kun je direct screenen, en met Hold Assist neemt je iPhone het wachten bij een klantenservice van je over. Zo kun je iets anders doen totdat er een medewerker beschikbaar is.

Nieuwe Camera-app

De Camera-app is flink aangepakt, en dat werd hoog tijd. Apple heeft het rommelige menu met kleine icoontjes opgeruimd en teruggebracht tot twee duidelijke opties: ‘Foto’ en ‘Video’. Onder die knoppen vind je via een veeg of de Liquid-Glass-rasterknop alle andere modi, zoals Portret, Panorama en Slow-mo. Veel instellingen zitten nu bovendien in duidelijke pop-upmenu's (denk aan flits, timer, belichting of formaat), wat veel sneller werkt.

Voor video-liefhebbers zijn er extra fijne tools: je kunt nu de resolutie, framerate en formaten gewoon direct vanuit de app bepalen, zonder eerst door de instellingen te moeten ploeteren. De interface past bovendien helemaal in het Liquid-Glass-design: zwevende knoppen, minder visuele ruis en duidelijke labels. Handig is dat je een melding krijgt als je cameralens vies is; zo voorkom je onscherpe foto's.

CarPlay profiteert ook van de update. Multitouch-bediening maakt inzoomen en schuiven in Kaarten eenvoudiger, en Live Activities tonen onderweg actuele informatie, zoals de status van je bestelling of sportuitslagen. De gloednieuwe Apple Games-app bundelt al je games op één plek, inclusief aanbevelingen, ranglijsten en prestaties. Dit moet het gamen op iOS zichtbaarder en socialer maken. Daarnaast krijgen Apple Music, Kaarten en Wallet subtiele maar nuttige verbeteringen, zoals songtekstvertalingen voor buitenlandse nummers en live-vluchtinformatie rechtstreeks in Wallet.

Slimme details

Naast de grote veranderingen bevat iOS 26 talloze kleine verbeteringen die het dagelijks gebruik nét wat fijner maken. De wekker­snooze kun je straks zelf instellen, zodat je niet vastzit aan de standaard negen minuten. Als je cameralens vuil is, krijg je een melding om wazige foto’s te voorkomen. Bij het opladen toont de iPhone nu hoelang het duurt tot 80 of 100 procent, wat handig is als je haast hebt of juist de batterij wilt sparen.

De nieuwe Adaptive Power Mode leert van je gebruikspatroon en past het energieverbruik daarop aan, zodat je net wat langer vooruit kunt. Screenshots kunnen voortaan direct in HDR worden opgeslagen, wat vooral op de nieuwste displays voor helderdere en scherpere beelden zorgt. En wie graag speelt met vormgeving, kan het vergrendelscherm voorzien van een afbeelding met 3D-effect die reageert op de beweging van je toestel.

Nieuwe iPhone 17-serie

Zoals elk jaar verschijnt iOS 26 samen met een nieuwe generatie iPhones. De iPhone 17-serie bestaat uit de iPhone 17, de 17 Pro, de 17 Pro Max en de compleet nieuwe iPhone 17 Air. Deze toestellen krijgen de gloednieuwe A19-chip, die niet alleen sneller is maar ook zuiniger, en geoptimaliseerd is voor de meest geavanceerde AI-functies in iOS 26.

iPhone 17 Air: ultraslank en verrassend compleet

Wat Samsung kan, kunnen wij ook, moet Apple hebben gedacht. De iPhone 17 Air is de nieuwste telg in de familie en doet z’n naam eer aan: hij is lichter en dunner dan zijn broers, maar heeft genoeg power om mee te tellen. Binnenin zit dezelfde snelle A19-chip als in de rest van de 17-serie, dus qua prestaties lever je niks in. Het grote verschil zit 'm vooral in het gewicht en de handzaamheid. Ideaal voor wie wel een flinke iPhone wil qua scherm, maar niet het gevoel wil hebben een baksteen in z'n zak te dragen.

De displays bieden ProMotion-technologie met verversingsfrequenties tot 120 Hz, waardoor animaties en scrollen nog vloeiender ogen. De camera's zijn verbeterd, met bij de Pro-modellen een nieuwe 48MP-telefoto­lens en een 24MP-selfiecamera. Bovendien is er ondersteuning voor wifi 7, zodat downloads en streaming razendsnel gaan. Voor wie het maximale uit iOS 26 wil halen, vormen deze nieuwe toestellen de perfecte match.

Nog even geduld...

In Nederland en de rest van de EU zullen sommige functies helaas niet direct beschikbaar zijn. Apple stelt bepaalde mogelijkheden uit vanwege regelgeving zoals de Digital Markets Act (DMA). Het gaat onder meer om locatie-gebaseerde diensten zoals Visited Places en enkele AI-functies. Daarnaast ondersteunt Apple Intelligence de Nederlandse taal nog niet volledig; live-vertaling en automatische samenvattingen in onze taal worden pas later in 2025 toegevoegd. Dat betekent dat we in eerste instantie vooral profiteren van de visuele vernieuwingen en de universele functies.

Beschikbaarheid en compatibiliteit

iOS 26 wordt in september uitgerold voor iPhones met minimaal een A13-chip, waardoor de iPhone XR, XS en XS Max dit jaar afvallen. De meest geavanceerde Apple Intelligence-functies zijn alleen beschikbaar op toestellen met een A17 Pro-chip of nieuwer, zoals de iPhone 15 Pro, 15 Pro Max, de iPhone 16-reeks en de nieuwe iPhone 17-modellen. Heb je zo'n toestel, dan kun je straks zonder beperkingen genieten van alles wat iOS 26 te bieden heeft.