Elektrische auto's beschikken over een groot accupakket en zouden daarmee kunnen worden ingezet als een verlengstuk van het stroomnet. Bidirectioneel laden heet dat. Hoe haalbaar is die techniek nu, en kan het Nederlandse elektriciteitsnet dat wel aan? In dit artikel kijken we naar de praktische en wettelijke uitdagingen van bidirectioneel laden.

Met bidirectioneel laden worden EV’s die aan de laadpaal hangen in feite onderdeel van het elektriciteitsnet, waarbij de accupakketten worden gebruikt om overtollige stroom (bijvoorbeeld afkomstig van zonnepanelen) in op te slaan.

Moderne EV’s kunnen ook stroom terugleveren aan huishoudens zodra daar meer behoefte aan is (bijvoorbeeld tijdens piekmomenten aan het eind van de middag en begin van de avond). Dat maakt het elektriciteitsnet in theorie veel meer schaalbaar en geeft je een extra reden om elektrisch te rijden, want de auto laadt op wanneer de stroom het goedkoopst is. Win-win, toch...?

Vehicle to grid: de verlossende techniek?

Helaas is bidirectioneel laden in de praktijk nog niet zover. Ook Nederland staat nog voor flinke uitdagingen, die we in dit artikel zullen bespreken. Bidirectioneel laden wordt ook wel aangeduid met de verzamelnaam Vehicle to Everything, of kortweg V2X. Onder die paraplu vallen de volgende termen:

Vehicle to Load (V2L)

Deze techniek komt het meest voor, bijvoorbeeld bij bedrijfsvoertuigen. Mensen halen vanuit de accu stroom op voor hun werkapparatuur – van een laptop tot een cirkelzaag.

Vehicle to Grid (V2G)

Bij Vehicle to Grid wordt de elektrische auto onderdeel van het stroomnetwerk, om overtollige stroom op te slaan of juist terug te geven als daar behoefte aan is. Je hebt hier wel een slimme laadpaal voor nodig die communiceert met het elektriciteitsnet.

Vehicle to Home (V2H)

Hiermee levert een elektrische auto via een slimme laadpaal of thuisaccu stroom aan een huishouden. Een gemiddelde EV zou een huishouden in theorie meerdere dagen van stroom kunnen voorzien.

Welke wetgeving moet veranderen voor V2G?

Zowel de Europese Unie als de Nederlandse overheid houden 2030 aan als richtlijn. Dan moet bidirectioneel laden in grote delen van het continent mogelijk zijn. Na 2030 nemen de voordelen voor gebruikers en netbeheerders toe, waardoor deze techniek snel de standaard moet worden, zo is de verwachting.

Het duurt dus in elk geval nog tot 2030, en dat zie je ook terug in de huidige wetgeving. De EU noemt bidirectioneel laden onder het Alternative Fuels Infrastructure Regulation (AFIR)-plan, dat vorig jaar inging. Daarin staat dat in 2030 alle nieuw te plaatsen laadpalen bidirectioneel moeten kunnen laden. Hoe dat met de huidige laadpalen moet, is aan de landelijke overheden om te bepalen.

De Nederlandse overheid heeft op het moment een pilot lopen in Utrecht, waar vrijwel alle openbare laadpalen geschikt zijn voor V2G. In de rest van Nederland is dat nog niet zo. De komende jaren zullen veel laadpalen dus vervangen moeten worden door slimme laadpalen. Dat kan in sommige gevallen met een software-update, maar omdat Nederland een voorloper was met het uitrollen van een laadnetwerk, moeten veel oudere laadpalen volledig worden vervangen.

Lees meer over wat een slimme laadpaal voor je huis kan betekenen

De dubbele energiebelasting

Daarnaast moet de regering nog een knoop doorhakken over de dubbele energiebelasting die bij bidirectioneel laden komt kijken. Je betaalt namelijk belasting als je stroom van het net afneemt, terwijl teruggeven is vrijgesteld. Eigenaren van thuisbatterijen hebben dat probleem nu al: zij betalen belasting voor stroom die ze daarna weer aan het net terugleveren. Vervolgens betaalt een ander huishouden nog eens belasting over die stroom. Voor dit probleem is nog steeds geen oplossing.

Te weinig auto’s kunnen nog bidirectioneel laden

Nog een grote drempel die moet worden genomen voordat we massaal bidirectioneel kunnen laden, is het karige auto-aanbod. Het aantal elektrische modellen dat geschikt is voor bidirectioneel laden, is nog erg beperkt. Niettemin werken de meeste grote fabrikanten hard aan auto's die er klaar voor zijn, of doen ze mee aan vehicle to grid-pilots om de technologie in een aantal Europese woonwijken te testen.

Op het moment lopen de Japanse merken voor als het aankomt op bidirectioneel laden, al beginnen de geschikte auto's intussen wel wat verouderd te raken – het lot van de early adopter. Dat heeft ook te maken met het feit dat veel van die auto's de minder populaire CHAdeMO- of Type 1-stekkers gebruiken, terwijl in Europa de CCS-laadstekker de standaard is geworden.

Nu al investeren in een V2G-laadpaal en -auto?

Het probleem is dat de Nederlandse wetgeving achterloopt op bidirectioneel laden. Ja, we hebben volgens de EU-afspraken nog tot 2030, maar er zijn een hoop vragen waarop de overheid nog antwoord moet geven. Wat doen we met het dubbele belastingprobleem voor huishoudens? Wat worden de fiscale regels en voordelen voor bidirectioneel laden met je elektrische auto? En wanneer zijn er genoeg slimme laadpalen zodat het écht interessant wordt om te betalen voor een EV met V2G-technologie? De regering moet daarover nog besluiten.

Het goede nieuws is dat er vanaf dit jaar steeds meer elektrische auto’s op de markt verschijnen die bidirectioneel kunnen laden, zoals de Kia EV9 en de Renault 5 e-Tech Electric. Dan wordt het ook steeds interessanter om een slimme laadpaal of thuisaccu aan te schaffen, en volgt de overheid hopelijk gauw met de uitrol van meer slimme laadpalen. Het is een hele opgave, maar nog steeds goed haalbaar om in 2030 bidirectioneel laden de standaard te maken in Nederland en de EU.

Motorola draait al een aantal jaartjes mee in de smartphonemarkt en komt jaarlijks met een mooie reeks smartphones. In 2024 zijn bijvoorbeeld de g85, edge 50 fusion en edge 50 ultra uitgebracht. Wat kun je van deze telefoons verwachten?

Als je op zoek bent naar een nieuwe telefoon, wordt het je tegenwoordig niet makkelijk gemaakt. Er is enorm veel keuze, maar de voorkeur gaat vaak uit naar een gerenommeerd merk dat al een aantal jaar mooie toestellen maakt, geschikt voor elk budget. Motorola bijvoorbeeld: dit bedrijf was een van de grondleggers van draadloze en mobiele communicatie en maakt al sinds de jaren '70 mobiele telefoons. Natuurlijk andere dan we nu gewend zijn, maar het laat zien dat Motorola een rijke historie kent.

Interessante Android-toestellen

Motorola staat uiteraard niet stil en heeft onlangs drie interessante Android-toestellen uitgebracht, geschikt voor elk budget en ieder soort gebruiker. Deze toestellen zijn voorzien van de laatste versie van Android en krijgen – zoals we dat gelukkig steeds vaker zien – voor een langere periode beveiligingsupdates, tot in ieder geval 4 jaar lang voor de hier besproken telefoons. Maar over welke drie telefoons hebben we het dan? Nou, lees hieronder snel verder, want we bespreken ze even individueel.

Motorola moto g85: krachtige middenklasser

De term instapmodel gebruiken we liever niet voor de moto g85, want dat doet hem zeker tekort. Want wat krijg je? Een smartphone met een 6,67-inch P-OLED-scherm voorzien van Gorilla Glass 5.5 en een snelle 8-core Qualcomm Snapdragon 6s Gen3-processor. Het scherm biedt een resolutie van 2400x1080, een beeldverhouding van 20:9. Het scherm is geheel randloos, en heeft een achterkant die naadloos overloopt in afgeronde randen en verfijnde afwerkingen.

©Motorola

Deze telefoon heeft een geheugenconfiguratie van 12GB, de opslag is ingebouwd 256GB en uitbreidbaar tot 1TB. Ook handig is de RAM-boost-functie: hiermee kan het standaard geheugen virtueel worden uitgebreid tot 24GB. Hierbij wordt op de opslag een extra deel vrijgemaakt voor het extra geheugen, waardoor je nooit bang hoeft te zijn dat het toestel traag wordt. Dankzij de accucapaciteit van 5.000 mAh kun je de hele dag met het toestel werken, mits de taken niet al te zwaar zijn. De telefoon is geschikt voor twee simkaarten: een fysieke sim en één virtuele e-sim. Mooie foto's maak je dankzij de 50 megapixelcamera met Quad-Pixel-technologie en Macro Vision.

©Motorola

Uiteraard is filmen ook geen probleem, dat kan tot 30 frames per seconde op full-hd-resolutie. 4K-video wordt echter niet ondersteund. Selfies maken doe je met de 32MP-camera aan de voorzijde van je toestel, die onder meer ook dual capture ondersteunt (zowel de camera aan de voorzijde als achterzijde tegelijk gebruiken), AI-functies biedt voor het maken van de selfie met de perfecte glimlach en een selfievideo-spiegel heeft, zodat de foto's en video's niet meer in spiegelbeeld worden gemaakt. 

Motorola edge 50 fusion: de perfecte mix

De term fusion is meer dan ooit van toepassing op deze mooie edge 50 fusion, want het is een betaalbaar toestel met uitstekende functies. Het beste van beide werelden dus. Dat zien we al gelijk aan de snelle Qualcomm Snapdragon 7s Gen2-processor, de 512GB opslagcapaciteit, het vlotte 12GB LPDDRX-werkgeheugen en het 6,7inch randloze P-OLED-scherm. Natuurlijk heeft deze telefoon ook Gorilla Glass versie 5.5 en is hij stof- en waterdicht tot IP68. Erg fijn is dat je met deze telefoons 4K-video's kunt opnemen met 30 frames per seconde en dat werkt zowel voor camera aan de achterzijde als aan de voorzijde. De accucapaciteit van deze fusion 50 is gelijk aan die van de moto g85, maar dankzij een extra sterke 68 watt-oplader is de telefoon binnen 30 minuten tot 80 procent opgeladen.

©Motorola

Met een volle accu kun je het met deze telefoon ruim een dag uithouden. Voor het opnemen van geluid beschikt de edge 50 fusion over twee microfoons, zodat zowel selfievideo's als video's opgenomen via de camera aan de achterzijde van goed geluid zijn voorzien. Qua geluid zit het sowieso goed op deze telefoon, want hij heeft een stereoluidspreker die is voorzien van Dolby Atmos voor het mooiste, volste geluid. Gebruik je liever oordopjes, dan kun je alleen een usb-c-koptelefoon of Bluetooth-oortjes aansluiten; vanwege de waterdichtheid heeft dit toestel vanzelfsprekend geen koptelefoonaansluiting.

©Motorola

De My UX-schil van Motorola die over Android heen ligt, biedt verschillende handige bedieningsfuncties, zoals snel ontgrendelen door de telefoon op te tillen of juist op niet storen te zetten door de telefoon ondersteboven te leggen.

Top of the bill: Motorola edge 50 ultra

Ga je voor het beste dat Motorola te bieden heeft, dan kies je voor deze edge 50 ultra. Dit top-of-de-range-toestel heeft een schappelijke prijs, maar biedt daarvoor wel een flinke bundel aan vlotte hardware. Zo beginnen we bij de processor: hier heeft Motorola gekozen voor een (nog) snellere Qualcomm Snapdragon 8s Gen3-processor, dus weer een stukje vlotter dan de andere hier besproken toestellen.

©Motorola

Wat opvalt is dat deze telefoon dan weer een kleinere accucapaciteit heeft (4.500 in plaats van 5.000 mAh) maar de gebruiksduur van 30 uur video afspelen is gelijk aan de andere hier besproken modellen. De edge 50 ultra heeft als extra voordeel dat je je accu razendsnel oplaadt, want het ondersteunt tot 125 watt laden, waardoor je accu binnen 30 minuten helemaal vol zit. Deze telefoon kan ook draadloos worden opgeladen, maar dan met een vermogen van 50 watt. Uitbreiden van de opslag kan bij deze telefoon niet, maar standaard is de Motorola edge 50 ultra voorzien van 1TB opslag, zodat je meteen al voldoende ruimte hebt voor al je apps, documenten en foto's en video's. Kijken we naar het scherm bij dit toestel, dan krijg je een 6,7inch-shcerm, met een (iets afwijkende) resolutie van 2712x1220.

©Motorola

Opvallend is wel dat het scherm hierdoor juist een hogere pixeldichtheid heeft van 446 pixels per inch, waardoor je een mooi en scherp beeld krijgt. Het scherm ontgrendel je naar keuze met een pincode, vingerscan of irisscan. Kijken we naar de camera op deze telefoon, dan zien we dat ook Motorola gebruik maakt van de mogelijkheden van AI: hiermee worden al je foto's optimaal geanalyseerd en verbeterd.

Software met moto AI rekent bijvoorbeeld uit hoe snel je beweegt en past daar, voor het beste resultaat, dynamisch het niveau van de stabilisatie op aan. Je krijgt hierdoor onder meer betere en soepel uitziende video's. Ook bijzonder: De Motorola edge 50 ultra is 's wereld eerste smartphone met een 'Pantone Validated'-camera en -scherm. Hierdoor worden de pantone kleuren van menselijke huidtinten veel beter en natuurgetrouw weergegeven.

Black Friday komt er weer aan: op 29 november kun je weer overal terecht voor de beste kortingen. Dat Black Friday ook in Nederland leeft, blijkt uit onderzoek van Overstappen.nl. Een groot deel van de jongeren die op zoek zijn naar een product wacht met aanschaf tot Black Friday.

Black Friday is weer in aantocht en dat betekent aantrekkelijke kortingen op alles van kleding en cosmetica tot elektronica en zelfs internetabonnementen. Maar wie profiteert het meest van dit koopjesfestijn? Uit onderzoek van vergelijkingssite Overstappen.nl blijkt dat vooral jongeren tussen de 18 en 34 jaar slim wachten op Black Friday om hun slag te slaan.

Lees ook: Zo vind je snel de beste Black Friday-deals

58% van jongeren stelt aankopen uit

Geduld is een schone zaak, zeker als het op Black Friday aankomt. Maar liefst 58% van de 18- tot 34-jarigen houdt de hand op de knip tot de kortingen losbarsten 1. Ter vergelijking: slechts 12% van de 55-plussers en 32% van de 35- tot 54-jarigen wacht op Black Friday. Hoe jonger, hoe meer geduld om te wachten op die felbegeerde koopjes, zo blijkt.

Elektronica en mode populairst

Waar geven al die jongeren hun zuurverdiende centen aan uit tijdens Black Friday? Elektronica en mode zijn veruit het populairst, samen goed voor bijna de helft van alle bestedingen. Ook huishoudelijke apparaten doen het goed met een aandeel van 20%. Opvallend genoeg is de categorie meubels met slechts 5% van de aankopen het minst in trek.

Niet meer alleen fysieke producten

Black Friday is allang niet meer alleen voor fysieke producten. Steeds meer internetproviders bieden aantrekkelijke kortingen en welkomstcadeaus aan tijdens deze periode. "De verwachting is dan ook dat veel mensen dit jaar opnieuw tijdens Black Friday zullen overstappen," aldus telecomexpert Jean-Paul Würsten van Overstappen.nl.