Sinds de introductie van de smartphone kennen we amper nog verveling. In de wachtruimte bij de tandarts, in de trein en zelfs op het toilet staren we massaal naar het kleine schermpje. Kijk jij óók tientallen of misschien wel honderden keren per dag op het mobiele toestel? Breng dan je smartphonegebruik in kaart en tref passende maatregelen.

Tip 01: Schermtijd in iOS

Apple lanceerde in iOS 12 een nieuwe functie genaamd Schermtijd. Hiermee zien gebruikers precies hoeveel tijd ze aan welke apps besteden. Op die manier confronteert het Amerikaanse concern ‘verslaafden’ met veelvuldig smartphonegebruik. Ga op een iPhone of iPad naar Instellingen / Schermtijd om de functie te openen. Bovenaan zie je hoelang je het mobiele apparaat vandaag hebt gebruikt. Tik op iPhone van (jouw naam) of op iPad van (jouw naam). Er verschijnt een grafiek waarbij de schermtijd is opgedeeld in Lezen en naslag, Sociale netwerken en Anders. Verder bekijk je onderaan een overzicht van de meest gebruikte toepassingen. Veeg je een stukje omlaag, dan zie je hoe vaak je de smartphone of tablet elk uur oppakt en welke apps je het eerst opent. Verder bekijk je hoeveel meldingen je elk uur gemiddeld ontvangt. Ben je benieuwd naar de wekelijkse gemiddelden? Tik dan bovenaan op Afgelopen 7 dagen om het weektotaal te bewonderen. Via Toon categorieën zie je aan welke activiteiten je de meeste tijd spendeert.

©PXimport

Tip 02: Limieten

©PXimport

Wie urenlang sociale apps als WhatsApp of Facebook gebruikt, stelt op een iOS-toestel desgewenst limieten voor zichzelf in. Ga naar Instellingen / Schermtijd / Applimieten / Voeg limiet toe en bepaal voor welke categorieën je een limiet wilt inschakelen. Tik bijvoorbeeld Sociale netwerken en/of Games aan en kies voor Volgende. Bepaal onder Tijd hoeveel uren en minuten je maximaal aan de apps wilt besteden. Via Pas dagen aan wijzig je van bepaalde dagen eenvoudig de tijdslimiet. Dat is nuttig voor het geval je in het weekend iets vaker de smartphone wilt gebruiken. Bevestig met Voeg toe. Vijf minuten voordat je de limiet bereikt, ontvang je een melding. Is de tijdslimiet daadwerkelijk verstreken, dan verschijnt er een wit scherm met een zandloper in beeld. Via Negeer limiet en Herhaal over 15 minuten of Negeer limiet voor vandaag speel je eventueel vals, al is dat eigenlijk niet de bedoeling. Na middernacht begint de telling weer opnieuw.

Tip 03: Tijdelijke blokkade

Soms is het fijn als je niet continu berichten en meldingen ontvangt. Bijvoorbeeld wanneer je gaat slapen of als je druk aan het werk bent. Op een iPhone of iPad stel je aan de hand van een schema eenvoudig een tijdelijke blokkade in. Alleen inkomende oproepen laten zich dan nog horen. Daarnaast kun je onmisbare apps van de blokkade ontzien (zie tip 4). Ga naar Instellingen / Schermtijd / Apparaatvrije tijd en activeer de schakelaar achter Apparaatvrije tijd. Kies tot slot de gewenste start- en stoptijd voor de tijdelijke blokkade.

Tip 04: Uitzondering instellen

Als je een tijdlimiet of Apparaatvrije tijd op een iOS-toestel hebt ingesteld, maak je voor een specifieke app zo nodig een uitzondering. Handig als je bijvoorbeeld een categorie als Sociale netwerken hebt gelimiteerd, terwijl je WhatsApp veelvuldig voor werkgerelateerde zaken nodig hebt. Ga naar Instellingen / Schermtijd / Altijd toegestaan en tik voor de belangrijkste apps op het plusteken. De toepassingen Berichten, FaceTime en Kaarten zijn standaard uitgezonderd van limieten. Klik voor deze apps op het minteken wanneer je dat wilt aanpassen.

©PXimport

Wekelijks rapport

Digitaal welzijn

Tip 05: Moment

©PXimport

Voor veruit de meeste Android-apparaten heb je een alternatieve app nodig om je smartphonegebruik in kaart te brengen. In dat geval is de Engelstalige toepassing Moment – Screen Time Tracker een interessante optie. Overigens is deze app ook voor iOS beschikbaar. Open de Play of App Store en installeer Moment. Na een korte uitleg tik je op Next, waarna je diverse wensen aan de app kenbaar kunt maken. Voor het monitoren van het toestelgebruik tik je sowieso op Track screen time. Geef verder je doelstellingen aan. Wil je bijvoorbeeld minder tijd verspillen of beter slapen, dan kies je respectievelijk voor Stop wasting time en Sleep better. Via Next vraagt Moment naar je e-mailadres, waarbij je onderaan akkoord gaat met de voorwaarden. Bevestig met Done!. Moment wil graag toegang tot informatie over je toestelgebruik. In Android tik je op Allow, zodat Moment kan bijhouden welke andere apps je regelmatig opent. Gebruik nu een dag je smartphone zoals je altijd doet en open naderhand Moment. Je ziet bovenaan hoe vaak en hoelang je het toestel hebt gebruikt. Verder geeft de app aan hoeveel procent van de dag je met de smartphone in de weer bent. Tik op Insights om te zien aan welke apps je de meeste tijd besteedt.

Tip 06: Hulpcoach

Afhankelijk van de doelstellingen die je in Moment hebt gekozen (zie tip 5) helpt een digitale coach je om overmatig smartphonegebruik tegen te gaan. De app geeft je namelijk diverse simpele opdrachtjes. Tik in het hoofdscherm op Coach en All Courses om een lesprogramma te volgen. Kies bijvoorbeeld achtereenvolgens voor Better Sleep / Start Course / Next en vul je leeftijd in. Op basis hiervan beoordeelt Moment hoeveel slaap je ongeveer nodig hebt. Geef via Next aan hoelang je wilt slapen. Na weer een klik op Next start je een veertiendaagse training. Moment geeft elke dag middels een herinnering aan wanneer je de smartphone dient weg te leggen. Op die manier bouwt de app je slaaptijd langzaam op. Verder komt de toepassing dagelijks met verse opdrachtjes op de proppen, zoals het activeren van de nachtmodus in de instellingen, het verlagen van de kamertemperatuur en het afplakken van felle ledlampjes in de slaapkamer. Wil je het smartphonegebruik rigoureuzer aanpakken? Misschien is het lesprogramma Mini Detox dan iets voor jou. De uitdaging is om je toestel twee dagen lang volledig uitgeschakeld te laten.

©PXimport

Tip 07: Instagram

Sociale media vormen een belangrijk deel van ons tijdverdrijf. Sinds kort stel je in de Instagram-app een tijdlimiet in. Overigens is deze tijdlimiet vrijblijvend, dus je kunt de app daarna nog gewoon gebruiken. Tik rechtsonder op het poppetje om je profiel te openen en ga via de drie horizontale streepjes naar het menu. Tik op Je activiteit en bekijk hoeveel minuten je dagelijks op Instagram bivakkeert. Met Dagelijkse herinnering instellen geef je aan na hoeveel tijd je een melding wilt ontvangen. Bevestig als laatste met Herinnering instellen.

Tip 08: Facebook

Net als Instagram bevat Facebook een optie om een vrijblijvende tijdlimiet te activeren. Open de app en tik rechtsonder op de drie horizontale streepjes. Via Instellingen en privacy / Je tijd op Facebook verschijnt er een grafiek met de tijd die je op deze sociale-mediadienst besteedt. Tik op Dagelijkse herinnering instellen en kies de gewenste tijd. Druk daarna op Herinnering instellen. Verder is de optie Voorkeuren nieuwsoverzicht interessant. Hiermee geef je aan van welke personen je als eerste berichten in het nieuwsoverzicht wilt tonen. Daarnaast kun je ook personen ontvolgen die veelvuldig onzinberichten posten. Met deze maatregelen beperk je de tijd op Facebook. Maak een keuze en tik rechtsboven op Klaar. Gebruik verder de optie Meldingsinstellingen wijzigen om het aantal pushberichten terug te dringen, zoals verjaardagen, vriendschapsverzoeken en updates van vrienden.

©PXimport

Lange documenten in Word voorzie je natuurlijk van paginanummers. Maar wat als je project begint met een voorblad en een inhoudsopgave? Dan wil je de paginanummering misschien pas later laten starten, bijvoorbeeld bij het eerste hoofdstuk. Gelukkig kun je zelf bepalen vanaf welke pagina de nummering begint en hoe die wordt weergegeven.

Stap 1: Sectie-einde

Stel dat je de paginanummering pas op pagina vier wilt laten beginnen. Plaats dan de cursor aan het einde van de tekst op de derde pagina. Ga naar het tabblad Indeling, klik op Eindemarkeringen en kies onder Sectie-einden de optie Volgende pagina. Zo voeg je een sectie-einde toe tussen pagina drie en vier.

Stap 2: Ontkoppel de sectie

Klik in de kop- of voettekst van pagina vier. Je ziet nu het label Koptekst (Sectie 2) of Voettekst (Sectie 2) verschijnen. Zodra je dit doet, opent automatisch het tabblad Koptekst en voettekst. Klik op Aan vorige koppelen in de groep Navigatie om de kop- en voettekst van deze sectie los te koppelen van de vorige. Zo voorkom je dat de paginanummers ook op de eerste drie pagina’s verschijnen.

Stap 3: Nummering plaatsen

Plaats de cursor opnieuw in de kop- of voettekst van pagina vier waar je de nummering wilt starten. Ga naar Paginanummer, kies waar je het nummer wilt tonen (bovenaan of onderaan) en kies een stijl. Je ziet nu waarschijnlijk dat pagina vier het cijfer 4 krijgt. Dat wil je aanpassen. Klik opnieuw op Paginanummer en kies Opmaak paginanummers. Selecteer hier Beginnen bij en vul het gewenste startnummer in – in dit voorbeeld: 1. Klik op OK. Nu begint de nummering pas op pagina vier, met het cijfer 1.

De eerste drie pagina’s hebben nu geen nummering. Als je die drie pagina’s door middel van Romeinse cijfers wilt nummeren, dan ga je terug naar de allereerste pagina en weer klik je op Paginanummer. Je beslist of de nummering boven- of onderaan de pagina moet komen. In het pop-up venster Opmaakpaginanummers selecteer je bovenaan de Romeinse stijl en in het vak Beginnen bij selecteer je 1.

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.

Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).