Je kunt er niet meer onderuit: 5G. Die netwerktechnologie wordt langzaam maar zeker wereldwijd, ook in Nederland, uitgerold. Maar wanneer je zo’n abonnement hebt, dan maak je (voorlopig) verbinding met één van de twee beschikbare netwerken: Sub-6 of mmWave. Maar wat is precies het verschil?

Laten we beginnen met Sub-6. Je kunt in principe uit de naam halen in welk spectrum dit netwerk actief is: alle frequenties onder de 6 GHz. Dat is hetzelfde spectrum als voor 3G- en 4G-netwerken. Bovendien is de kans groot dat je de komende vijf jaar gebruik gaat maken van dit type netwerk.

Sub-6: dit wil je weten

Sommige providers adverteren met het feit dat ze in staat waren razendsnel een 5G-netwerk op te zetten, door gebruik te maken van bestaande zendmasten. Voor Sub-6 heb je namelijk geen nieuwe torens nodig: door bestaande torens te upgraden, kan er een 5G-netwerk aangeboden worden.

Daardoor bieden veel van die zendmasten zowel 4G als 5G aan, aangezien beide netwerken verspreid worden. Bovendien is het zo dat providers veelal in het bezit zijn van meerdere frequenties, waardoor de omslag ook zeer snel gemaakt kon worden. Dat klinkt voordelig, maar helaas heeft deze manier van werken een groot nadeel. Sommige gebruikers hebben het al gemerkt, maar het huidige 5G-aanbod is niet per se veel sneller dan het 4G-alternatief. 

©PXimport

Hoe komt dat nou? Sub-6 5G-netwerken bieden gewoonweg niet de beloofde snelheid die we in eerdere verhalen vanuit providers gehoord hebben, ómdat het van bestaande zendmasten gebruikmaakt. Dit 5G-netwerk heeft namelijk te maken met veel van dezelfde nadelen als de huidige 4G-netwerken. Dergelijke netwerken zijn ietsjes sneller en hebben een ietwat lagere latency, maar echt wereldschokkend zijn die elementen helaas niet.

Maar er valt nog winst te behalen, gelukkig. Dit type 5G-netwerk kan namelijk veel doen met ongebruikte ruimte tussen 2 GHz en 6 GHz. Daar maken 4G-netwerken geen gebruik van. Dat wordt ook wel de midband genoemd. Dergelijke netwerken bieden hogere snelheden aan, met een acceptabel bereik. Deze technologie wordt in de toekomst dus heel belangrijk.

Maar wat is mmWave dan?

mmWave staat voor millimeter wave en is actief op frequenties tussen de 30 GHz en 300 GHz. Tot nu zijn providers actief tussen 30 GHz en 40 GHz, maar binnenkort wordt het spectrum mogelijk uitgebreid naar 48 GHz. Het 60 GHz-spectrum is ongereguleerde netwerkruimte, terwijl 70 GHz vaak gebruikt wordt voor specifieke draadloze netwerken die echt van punt tot punt werken.

Deze netwerktechnologie is voor smartphones volledig nieuw. Dat betekent dus ook dat er volledig nieuwe zendmasten gebouwd moeten worden voor het bereik; je kunt bestaande toren niet zomaar upgraden. Daardoor duurt het ook wat langer voordat dit netwerk echt opgezet is.

Door gebruik te maken van een volledig ongebruikt spectrum, kan mmWave hoge snelheden en super lage latency aanbieden. Dat klinkt mooi, maar biedt nieuwe uitdagingen. Het netwerk maakt gebruik van hoge frequenties, die een beperkt bereik hebben. Hoe hoger de frequentie, hoe korter het bereik van de radiogolf is.

©PXimport

Dat houdt dus in dat je ontzettend veel zendmasten moet bouwen voor een goed bereik. Of nou ja, een ‘mast’ is misschien een te groot woord voor de kleinere ‘smart cells’ die nodig zijn voor dit netwerk. Dit zijn kleine cellen die op heel veel verschillende plekken in een omgeving geïnstalleerd dienen te worden. Hoe meer cellen er zijn, hoe hoger het bereik uiteindelijk wordt.

Maar dan nog biedt dat geen garantie voor succes, omdat dit type netwerk ook last heeft van objecten die in de weg staan. Gebouwen, auto’s en zelfs bomen kunnen de radiosignalen verstoren. Je hebt dus honderden, zo niet duizend cellen nodig om een volledige stad te kunnen voorzien van mmWave-technologie. Dit technische obstakel zorgt er nu dus voor dat het installeren van die smart cells, en het uitrollen van het netwerk, vertraging oploopt.

Sub-6 en mmWave in de toekomst

Resumé: als je nu van een 5G-netwerk gebruikmaakt, dan is dat dus het Sub-6 5G-netwerk. Dat is het 5G-netwerk van vandaag de dag, terwijl mmWave dus het netwerk van de toekomst wordt.

Maar uiteindelijk is het ook weer niet zo simpel, omdat beide netwerken zo zijn voordelen (en natuurlijk nadelen) hebben, die invloed hebben op de uitrol van 5G. Je hebt Sub-6 nodig voor consistentie en het bereik, terwijl je mmWave nodig hebt voor de hogere snelheden en de lage latentie. Beide netwerken kunnen naast elkaar bestaan en een smartphone, of wel smart device dan ook, zou automatisch tussen de netwerken moeten kunnen wisselen, afhankelijk van beschikbaarheid.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!