Je kunt er niet meer onderuit: 5G. Die netwerktechnologie wordt langzaam maar zeker wereldwijd, ook in Nederland, uitgerold. Maar wanneer je zo’n abonnement hebt, dan maak je (voorlopig) verbinding met één van de twee beschikbare netwerken: Sub-6 of mmWave. Maar wat is precies het verschil?

Laten we beginnen met Sub-6. Je kunt in principe uit de naam halen in welk spectrum dit netwerk actief is: alle frequenties onder de 6 GHz. Dat is hetzelfde spectrum als voor 3G- en 4G-netwerken. Bovendien is de kans groot dat je de komende vijf jaar gebruik gaat maken van dit type netwerk.

Sub-6: dit wil je weten

Sommige providers adverteren met het feit dat ze in staat waren razendsnel een 5G-netwerk op te zetten, door gebruik te maken van bestaande zendmasten. Voor Sub-6 heb je namelijk geen nieuwe torens nodig: door bestaande torens te upgraden, kan er een 5G-netwerk aangeboden worden.

Daardoor bieden veel van die zendmasten zowel 4G als 5G aan, aangezien beide netwerken verspreid worden. Bovendien is het zo dat providers veelal in het bezit zijn van meerdere frequenties, waardoor de omslag ook zeer snel gemaakt kon worden. Dat klinkt voordelig, maar helaas heeft deze manier van werken een groot nadeel. Sommige gebruikers hebben het al gemerkt, maar het huidige 5G-aanbod is niet per se veel sneller dan het 4G-alternatief. 

©PXimport

Hoe komt dat nou? Sub-6 5G-netwerken bieden gewoonweg niet de beloofde snelheid die we in eerdere verhalen vanuit providers gehoord hebben, ómdat het van bestaande zendmasten gebruikmaakt. Dit 5G-netwerk heeft namelijk te maken met veel van dezelfde nadelen als de huidige 4G-netwerken. Dergelijke netwerken zijn ietsjes sneller en hebben een ietwat lagere latency, maar echt wereldschokkend zijn die elementen helaas niet.

Maar er valt nog winst te behalen, gelukkig. Dit type 5G-netwerk kan namelijk veel doen met ongebruikte ruimte tussen 2 GHz en 6 GHz. Daar maken 4G-netwerken geen gebruik van. Dat wordt ook wel de midband genoemd. Dergelijke netwerken bieden hogere snelheden aan, met een acceptabel bereik. Deze technologie wordt in de toekomst dus heel belangrijk.

Maar wat is mmWave dan?

mmWave staat voor millimeter wave en is actief op frequenties tussen de 30 GHz en 300 GHz. Tot nu zijn providers actief tussen 30 GHz en 40 GHz, maar binnenkort wordt het spectrum mogelijk uitgebreid naar 48 GHz. Het 60 GHz-spectrum is ongereguleerde netwerkruimte, terwijl 70 GHz vaak gebruikt wordt voor specifieke draadloze netwerken die echt van punt tot punt werken.

Deze netwerktechnologie is voor smartphones volledig nieuw. Dat betekent dus ook dat er volledig nieuwe zendmasten gebouwd moeten worden voor het bereik; je kunt bestaande toren niet zomaar upgraden. Daardoor duurt het ook wat langer voordat dit netwerk echt opgezet is.

Door gebruik te maken van een volledig ongebruikt spectrum, kan mmWave hoge snelheden en super lage latency aanbieden. Dat klinkt mooi, maar biedt nieuwe uitdagingen. Het netwerk maakt gebruik van hoge frequenties, die een beperkt bereik hebben. Hoe hoger de frequentie, hoe korter het bereik van de radiogolf is.

©PXimport

Dat houdt dus in dat je ontzettend veel zendmasten moet bouwen voor een goed bereik. Of nou ja, een ‘mast’ is misschien een te groot woord voor de kleinere ‘smart cells’ die nodig zijn voor dit netwerk. Dit zijn kleine cellen die op heel veel verschillende plekken in een omgeving geïnstalleerd dienen te worden. Hoe meer cellen er zijn, hoe hoger het bereik uiteindelijk wordt.

Maar dan nog biedt dat geen garantie voor succes, omdat dit type netwerk ook last heeft van objecten die in de weg staan. Gebouwen, auto’s en zelfs bomen kunnen de radiosignalen verstoren. Je hebt dus honderden, zo niet duizend cellen nodig om een volledige stad te kunnen voorzien van mmWave-technologie. Dit technische obstakel zorgt er nu dus voor dat het installeren van die smart cells, en het uitrollen van het netwerk, vertraging oploopt.

Sub-6 en mmWave in de toekomst

Resumé: als je nu van een 5G-netwerk gebruikmaakt, dan is dat dus het Sub-6 5G-netwerk. Dat is het 5G-netwerk van vandaag de dag, terwijl mmWave dus het netwerk van de toekomst wordt.

Maar uiteindelijk is het ook weer niet zo simpel, omdat beide netwerken zo zijn voordelen (en natuurlijk nadelen) hebben, die invloed hebben op de uitrol van 5G. Je hebt Sub-6 nodig voor consistentie en het bereik, terwijl je mmWave nodig hebt voor de hogere snelheden en de lage latentie. Beide netwerken kunnen naast elkaar bestaan en een smartphone, of wel smart device dan ook, zou automatisch tussen de netwerken moeten kunnen wisselen, afhankelijk van beschikbaarheid.

Traditionele oordopjes sluiten luisteraars af van hun omgeving, maar JBL gooit het met zijn nieuwe Sense Pro over een andere boeg. Het minispeakertje van dit zogenoemde open ear-model bevindt zich namelijk pal voor jouw gehoorgang. Met name in het verkeer is dat wel zo veilig, want tijdens het luisteren hoor je óók omgevingsgeluid. We nemen de proef op de som.

De JBL Sense Pro is een interessant product voor mensen die reguliere oordopjes niet zo prettig vinden zitten. Je hoeft deze apparaatjes namelijk niet in je oor te proppen. Met behulp van flexibele siliconen oorhaken blijven ze goed op hun plek zitten. Dankzij het zachte materiaal ervaar je tijdens lange luistersessies niet zo gauw irritaties. De Sense Pro zit erg comfortabel in de ronding van je oor. Bedenk wel dat je deze in-ears bij bepaalde activiteiten enigszins voelt wiebelen, bijvoorbeeld wanneer je wild met je hoofd draait of tijdens het sporten. Logisch, want de behuizing zit tenslotte niet klem in jouw gehoorgang. Het is een kwestie van wennen.

©Maikel Dijkhuizen

Accu en bediening

Zodra deze bluetooth-oordopjes na enige oefening eenmaal goed op hun plek zitten, kan het luisteren beginnen. Met een luistertijd van ongeveer acht uur op een enkele batterijlading houdt de Sense Pro het lang vol. De inbegrepen oplaadcase bevat een accu met een capaciteit van nog eens dertig uur. Na slechts tien minuten opladen kunnen de oortjes er weer vier uur tegenaan. Kortom, je hebt onderweg of op afgelegen plekken niet zo snel te maken met lege accu's.

De IP54-gecertificeerde behuizing is spatwaterdicht. Laat ze in de regen dus lekker zitten. Het linker- en rechteroordopje bevatten een klein aanraakpaneeltje. Tik eenmaal aan de linkerkant om het volume harder te zetten en tik tweemaal voor een zachter geluid. Je raakt het rechteroordopje aan om muziek te pauzeren en liedjes te skippen. Via het bedieningspaneel beantwoord je ook nog inkomende oproepen. Voor handsfree gesprekken zijn er maar liefst vier microfoons ingebouwd. Al met al werkt de bediening prima, zodat je jouw smartphone in je zak of tas kunt laten zitten.

©Maikel Dijkhuizen

Gedetailleerd geluid

Op audiovlak heeft JBL zijn zaakjes goed voor elkaar. De Sense Pro levert een kraakhelder geluid met een hoge detaillering. Zelfs bij het luisteren van bombastische muziekstukken zijn alle instrumenten duidelijk te horen. Met de standaard geluidsinstellingen blijft het basniveau voor muziekgenres als hiphop en dance wel iets achter. Geen probleem, want in de JBL Headphones-app pas je het geluid naar eigen smaak aan. Activeer bijvoorbeeld de equalizerinstelling 'Bass' of zelfs 'Extreme Bass'.

Als je graag naar films en series kijkt, komt de ondersteuning voor ruimtelijk geluid goed van pas. Zet in dat geval de optie 'Spatial Sound' aan en ervaar meer audio-effecten. Een nadeel is dat personen in jouw omgeving het geluid afkomstig van de Sense Pro wellicht kunnen horen. Dat komt door de open constructie van de oordopjes. Overigens geldt dit met name wanneer je het volume hoog hebt staan.

©Maikel Dijkhuizen

JBL Sense Pro kopen?

Zoek je in-ears met een goed geluid die jouw oren niet volledig afsluiten van de omgeving? Als je de hoge adviesprijs van 179,99 euro voor lief neemt, bevelen we de JBL Sense Pro van harte aan. Deze oordopjes zitten comfortabel en laten zich eenvoudig bedienen. Bovendien bieden ze ook nog eens een hoge audiokwaliteit en lange accuduur. De Sense Pro is in vijf kleurstellingen te koop.

tado° maakt het balanceren van verwarmingssystemen voortaan een kwestie van software. Het merk introduceert de digitale Hydronic Balancing-functie, die zorgt voor een gelijkmatige verdeling van warm water over alle radiatoren in huis. De functie is per 15 december beschikbaar voor alle Europese gebruikers van tado° X-apparaten.

Hydronisch balanceren is een methode om verwarmingssystemen optimaal af te stellen, zodat warmte efficiënt en gelijkmatig wordt verspreid. Waar dat traditioneel handmatig moet worden gedaan - een tijdrovend proces waarbij je het systeem leeg moet laten lopen - automatiseert tado° dit via software en slimme radiatorknoppen.

De nieuwe functie regelt de waterstroom digitaal, zonder dat fysieke aanpassingen nodig zijn. Volgens tado° kunnen gebruikers de tado° X Slimme Radiatorknoppen zelf installeren, waarna het systeem de warmteverdeling automatisch optimaliseert. Dat moet niet alleen leiden tot een constanter binnenklimaat, maar ook tot minder energieverbruik omdat de boiler of warmtepomp efficiënter werkt.Hydronic Balancing is gratis beschikbaar voor wie een tado° Warmtepomp Optimizer X gebruikt in combinatie met een Panasonic AQUAREA-warmtepomp. Andere gebruikers kunnen de functie gebruiken via het tado° AI Assist-abonnement, dat 3,99 euro per maand kost. Het bedrijf werkt nog aan officiële certificering van deze digitale aanpak, die begin 2026 wordt verwacht.

Bekijk alle tado° slimme thermostaten op Kieskeurig.nl

©tado°