ID.nl logo
Review Oppo Reno 12 Pro – Trendtelefoon die tekortschiet
© Wesley Akkerman
Huis

Review Oppo Reno 12 Pro – Trendtelefoon die tekortschiet

Hoewel de Oppo Reno-serie geen high-end smartphonelijn is, experimenteert het merk vaak wel met nieuwe functies met zijn Reno's. Met de Oppo Reno 12 Pro, met een adviesprijs van 649 euro, is dat niet anders. De nadruk ligt op generatieve AI-functies.

Oké
Conclusie

De Oppo Reno 12 Pro is een smartphone volgens recente trends. De stappen tussen de verschillende generaties worden kleiner, waardoor fabrikanten zich op andere manieren moeten onderscheiden. Dat zien we op de high-end markt en ook duidelijk in het middensegment. De Reno 12 Pro moet het hebben van allerlei opties, waarvan zeker de helft nog niet in Nederland beschikbaar is. Voor de andere helft geldt dat ze alleen werken met een actieve internetverbinding en een Oppo-account, waardoor ze toch wat minder toegankelijk zijn. Niet iedereen is bereid een extra account aan te maken, hoe graag fabrikanten dat ook zouden willen zien. Oppo is hier zeker niet de enige in: Google en Samsung kunnen er ook wat van. Je zou denken dat 'AI voor iedereen', de slogan van dit toestel, betekent dat je er zo bij kunt, maar in de praktijk blijkt dat dus tegen te vallen. Daarnaast speelt het camerasysteem het toestel parten. Voor een paar tientjes minder kun je beter voor een Google Pixel 8a gaan. Die heeft een beter camerasysteem, een langere levensduur door een scherper updatebeleid en over het algemeen een aangenamer en overzichtelijker OS.

Plus- en minpunten
  • Prachtig oled-scherm
  • Capabele processor
  • Redelijk updatebeleid
  • MicroSD-kaartsleuf
  • Oplaadsnelheid
  • Comfort en gewicht
  • AI-functies werken niet zonder internet of Oppo-account
  • Minder krachtige cpu dan in Chinese variant
  • Achterkant met twee lagen
  • Tegenvallend camerasysteem
  • Flink aan de prijs

Wanneer je de Oppo Reno 12 Pro vastpakt, vallen een aantal dingen op. Het is een dun en licht toestel, terwijl het op papier niet zoveel afwijkt van andere smartphones. Dat maakt vasthouden wel comfortabeler. Ook voel je meteen de twee achterkantlagen: aan de bovenzijde zit een matte structuur, terwijl onderop glimmend plastic zit. Het is een beetje een vreemd gezicht. En tijdens het warme weer blijft die onderkant een beetje plakken – om over de vingerafdrukken nog maar te zwijgen. Niet iets waar we enthousiast over zijn.

Oppo zegt dat het ontwerp een stuk steviger zou moeten zijn, waardoor het toestel tegen een stootje kan. Ook zou het beeldscherm niet meteen breken wanneer je er op gaat zitten. Dat hebben we ons uiteraard geen twee keer laten zeggen. We zijn op het toestel gaan zitten, hebben het een paar keer door de kamer gegooid en hebben het uit onze handen laten vallen. We hebben geen kras of deuk kunnen ontdekken. Alleen de vooraf geplaatste screenprotector kreeg een bubbel in de hoek, maar daar bleef het wel bij. Wat dan wel weer vreemd is gezien de nadruk op robuustheid is het gebrek aan een IP-certificaat.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Subtiele schermranden

De Oppo Reno 12 Pro ziet er verder duurder uit dan hij is. Dat komt door het grote oled-paneel van 6,7 inch. De randen buigen aan alle kanten iets naar beneden. Dit is een subtiel verschil met andere smartphones, maar het oogt premium en voelt prettig aan tijdens de bediening. Het scherm heeft een fijne resolutie met het oog op accuduur (2412 bij 1080 pixels) en ondersteunt een hoge verversingssnelheid van 120 Hertz. Dat kan de batterijduur dan weer negatief beïnvloeden, maar ondersteunde apps en games ogen wel megafijn op dit display.

Wat we minder prettig vinden is dat Oppo de Reno 12 Pro van een flinke downgrade voorzien heeft als we kijken naar de processor. In China krijgt het toestel een premium processor, die op het niveau van de Snapdragon 8 Gen 2 zit (die processor zat in de toptoestellen van 2023). Voor de Europese markt heeft het merk gekozen voor de midrange processor Dimensity 7200 Energy, die qua prestaties gewoonweg niet in de buurt komt van de Dimensity 9300+ voor de Chinese markt. De grote vraag is dan: wat merk je van de processor in de praktijk, en hoe erg is dit?

©Wesley Akkerman

Warm, maar niet heet

Ten eerste dat het toestel vrij warm wordt. Niet oncomfortabel heet, maar de randen, de achterkant en het scherm stralen wel flink wat warmte uit. Daarnaast zul je bij games hier en daar een framedrop zien, omdat de processor wat grillig is. Hij kan ineens gas bijgeven, maar tussendoor ook die snelheid loslaten. Voor dagelijkse taken, of minder veeleisende games, is de cpu in elk geval meer dan voldoende, waardoor we niet te zwaar willen tillen aan het verschil in processors tussen China en Europa. Maar we maken er toch wel melding van, omdat het ergens wat vreemd is.

Een ander verschil met de Chinese variant, nu we het daar toch over hebben, is de toevoeging van de microSD-kaartsleuf. Die hebben ze in China dan weer niet. Nu zul je met minimaal 256 GB aan opslagruimte niet snel ruimte tekort komen. Maar foto's, video's en games overzetten via de SD-kaart is wel een stuk gemakkelijker en gebruiksvriendelijker dan afhankelijk moeten zijn van een clouddienst. Tot slot biedt het toestel 12 GB aan werkgeheugen aan (terwijl je in China ook 16 GB-varianten kunt kopen), en dat is meer dan genoeg voor games, apps en het systeem.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Geen aantrekkelijke beelden

Waar altijd veel om te doen is binnen de Reno-reeks zijn de camera's. Kijken we even puur naar de specs, dan stelt de Reno 12 Pro niet teleur. Het camerasysteem beschikt over drie lenzen van vijftig megapixel: een hoofdlens, telelens (met twee keer optische zoom) en een selfiecamera. Achterop zit nog een ultragroothoeklens van acht megapixel. De beelden worden na het schieten bewerkt door de kunstmatige intelligentie. Ze voldoen prima voor op het toestel en wellicht sociale media, maar we kunnen verder niet spreken van echt aantrekkelijke beelden.

De Oppo Reno 12 Pro doft kleuren en omgevingen niet echt op, maar geeft ze tegelijkertijd ook niet heel natuurlijk weer. Dat betekent dat foto's vaak ontdaan zijn van kleurrijke omgevingen en dat huidskleur soms niet helemaal overeenkomt met de werkelijkheid. Het camerasysteem komt vrij beperkt over, zelfs op plekken waar het zeer zonnig is. De foto's in dit artikel hebben we genomen tijdens onze reis naar Ibiza, waar we aanwezig waren tijdens de officiële onthulling. De omgeving op het eiland lijkt een beetje levenloos en grauw, en zo is het eiland in werkelijkheid echt niet.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Geen noodzakelijk kwaad

De Oppo Reno 12 Pro draait op Android 14, met daaroverheen de ColorOS 14.1-skin. Dat is een hevig aangepaste versie van Android, waaraan Oppo zelf flink wat functies heeft toegevoegd. Ook staan sommige instellingen net even ergens anders dan je wellicht gewend bent. Een van de functies die je hier aantreft, is de slimme zijbalk (waar onder meer de Sony Xperia 10 VI ook over beschikt). Hierin staan snelkoppelingen naar je favoriete apps, het klembord en de AI-gereedschapskist. Die laatste optie verschijnt alleen in beeld wanneer nodig.

Over gen AI gesproken: daar staat de Oppo Reno 12 Pro vol mee. Niet alle beloofde functies werken vooralsnog in Nederland of in het Nederlands. Maar je kunt bijvoorbeeld objecten uit foto's halen, zelf beelden opfleuren of een andere stijl meegeven of de perfecte groeps-selfie maken (waarbij iedereen zijn ogen open heeft en naar de camera kijkt). Dit zijn leuke maar geen unieke functies, die ook niet helemaal tot hun recht komen door het matige camerasysteem. Wanneer de overige functies in Nederland beschikbaar zijn, weten we nog niet.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Om toegang te krijgen tot alle AI-opties moet je je aanmelden met een Oppo-account. In een tijd waar mensen meer en meer letten op privacy en spullen die uit China komen, is dat een verkeerde zet. We gebruiken al een OS van Google dat al onze nukken en grillen kent, maar dat zien we als een noodzakelijk kwaad. Een account aanmaken voor wat optionele AI-opties, daar zien we de noodzaak niet van in. Ook is het jammer dat de functies niet zonder internetverbinding werken. Tot slot is het positief dat het toestel drie jaar aan upgrades en vier jaar aan updates krijgt.

Prima accuduur

Verder kijken we nog even naar de accuduur. Oppo belooft dat je tot twee dagen met de batterij kunt doen. Afhankelijk van gebruik zou je dat kunnen halen – maar anderhalve dag is een betere inschatting. Prima in de middenmoot, dus. Opladen kan met een 80 watt-oplader best snel gaan, maar die zit niet (meer) in de doos. Je moet dus zelf voor je eigen oplader zorgen. Dat is geen verwijt aan Oppo: het bedrijf voldoet gewoon aan de Europese regels. Met zo'n 80 watt-oplader ben je binnen drie kwartier weer vol. Wat je ook nog moet weten: draadloos laden en omgekeerd laden worden allebei niet ondersteund.

©Wesley Akkerman

Oppo Reno 12 Pro kopen?

De Oppo Reno 12 Pro is een smartphone volgens recente trends. De stappen tussen de verschillende generaties worden kleiner, waardoor fabrikanten zich op andere manieren moeten onderscheiden. Dat zien we op de high-end markt en ook duidelijk in het middensegment. De Reno 12 Pro moet het hebben van allerlei opties, waarvan zeker de helft nog niet in Nederland beschikbaar is. Voor de andere helft geldt dat ze alleen werken met een actieve internetverbinding en een Oppo-account, waardoor ze toch wat minder toegankelijk zijn.

Niet iedereen is bereid een extra account aan te maken, hoe graag fabrikanten dat ook zouden willen zien. Oppo is hier zeker niet de enige in: Google en Samsung kunnen er ook wat van. Je zou denken dat 'AI voor iedereen', de slogan van dit toestel, betekent dat je er zo bij kunt, maar in de praktijk blijkt dat dus tegen te vallen. Daarnaast speelt het camerasysteem het toestel parten. Voor een paar tientjes minder kun je beter voor een Google Pixel 8a gaan. Die heeft een beter camerasysteem, een langere levensduur door een scherper updatebeleid en over het algemeen een aangenamer en overzichtelijker OS.

▼ Volgende artikel
Zelf oliebollen bakken of oliebollen kopen: wat is voordeliger?
© Sara Winter
Huis

Zelf oliebollen bakken of oliebollen kopen: wat is voordeliger?

De laatste dagen van het jaar brengen vaak dezelfde vraag met zich mee: bakken we zelf oliebollen of halen we ze bij de kraam? Voor veel mensen is het bakken van oliebollen een gezellige traditie. Het huis ruikt heerlijk en zelf maken is vaak een stuk voordeliger. Maar hoeveel bespaar je eigenlijk als je zelf 40 oliebollen bakt in plaats van ze te kopen?

🍪In dit artikel rekenen we uit wat voordeliger is: zelf oliebollen bakken of ze bij de kraam halen. Spoiler alert: zelf bakken is voordeliger – we laten je ook zien hoeveel je precies kunt besparen!

Lees ook: Oliebollen in de airfryer: ja of nee?


Wat betaal je bij de kraam?

Oliebollen van een kraam kosten doorgaans tussen de 1,25 euro en 1,50 euro per stuk. Voor 40 stuks betekent dat een bedrag tussen de 50 euro en 60 euro.


Zelf bakken: wat kost dat?

Zelf bakken brengt drie kostenposten met zich mee: de ingrediënten, olie en elektriciteit. Zo ziet dat eruit:

Ingrediënten

Oliebollenmix: Eén pak kost gemiddeld 1,85 euro en levert ongeveer 20 oliebollen. Voor 40 stuks heb je twee pakken nodig, samen goed voor 3,70 euro.

Rozijnen: 500 gram rozijnen is ruim voldoende en kost je 2,00 euro.

Zonnebloemolie: Een frituurpan van normaal formaat gebruikt ongeveer 4 liter olie, wat je rond de 6,00 euro kost.

Elektriciteit

De frituurpan speelt ook een rol in de kosten. Een pan met een vermogen van 2.500 watt verbruikt per uur 2,5 kWh aan stroom. Het bakken van 40 oliebollen duurt ongeveer een uur. Met een gemiddelde stroomprijs van 0,30 euro per kWh (bron: ANWB) komt dit uit op 0,75 euro.

Totaal betaal je dus 3,70 euro + 2,00 euro + 6,00 euro + 0,75 euro = 12,45 euro voor 40 zelfgebakken oliebollen.

Hoeveel bespaar je?

Vergelijk je dit met de kraam, dan bespaar je dus ongeveer tussen de 37 en 47 euro euro. Naast de lagere kosten heb je ook controle over wat je in je oliebollen stopt: meer of minder rozijnen, of misschien iets heel anders (zie kader).

Wat als de stroomprijs hoger ligt?

De kosten voor elektriciteit kunnen verschillen per contract en leverancier. Stel, de stroomprijs ligt hoger dan 0,30 euro per kWh. Dit zijn de mogelijke kosten bij verschillende prijzen:

Stroomprijs per kWh Kosten voor 1 uur (2,5 kWh)

Stroomprijs per kWhKosten voor 1 uur (2,5 kWh
0,35 euro0,88 euro
0,40 euro1,00 euro
0,45 euro1,13 euro

Zelfs met een hogere stroomprijs blijven de totale kosten voor zelf bakken aanzienlijk lager dan bij de kraam.

🍎🌰🍫🍊WAT KUN JE NOG MEER IN JE OLIEBOLLEN STOPPEN?

Rozijnen zijn de klassieker, maar je kunt eindeloos variëren met vullingen om je oliebollen extra lekker te maken: • Stukjes appel: Voor een frisse, fruitige bite. • Gehakte noten: Zoals walnoten of amandelen voor een knapperige twist. • Chocoladestukjes: Smelten heerlijk in het beslag tijdens het bakken. • Kaneel: Voor een warme, kruidige smaak. • Oranje zest: Geeft een subtiele citrusfrisse smaak. Met deze toevoegingen geef je je oliebollen een persoonlijke touch, helemaal afgestemd op jouw smaak.

Of toch naar de kraam?

Oliebollen halen bij een kraam heeft natuurlijk ook zo zijn voordelen. Je hoeft zelf niet in de keuken te staan, geen beslag te maken of met hete olie te werken. Het is simpelweg een kwestie van bestellen en genieten. Bovendien biedt de kraam vaak meer variatie qua vullingen en kun je er ook appelflappen of berlinerbollen halen. Helemaal als iedereen thuis een andere smaak heeft (5 met krenten, 5 zonder, 5 met dit, 5 met dat) is kopen in plaats van zelf bakken makkelijker. Ook als je maar een paar oliebollen nodig hebt, is naar de kraam gaan vaak handiger. En niet onbelangrijk: je huis blijft vrij van vetlucht.

©PixelBiss - stock.adobe.com

Vergelijking: kraam versus zelf bakken

KostenpostOliebollenkraamZelf bakken
Oliebollen (40 st.)50,00 euro - 60,00 euroN.v.t.
OliebollenmixN.v.t.3,70 euro
RozijnenN.v.t.2,00 euro
ZonnebloemolieN.v.t.6,00 euro
ElektriciteitN.v.t.0,75 euro
Totaal50,00 euro - 60,00 euro12,45 euro

De moeite waard?

Zelf bakken vergt iets meer tijd en voorbereiding, maar het levert een flinke besparing op. Bovendien kun je zelf bepalen wat je erin stopt: meer rozijnen, stukjes appel of een vleugje kaneel? Het enige wat je nodig hebt is een frituurpan, een beetje geduld en een goed recept. En met de besparing op 40 oliebollen houd je misschien nog wel genoeg over voor een fles champagne om het nieuwe jaar in te luiden!

▼ Volgende artikel
Review HP Onmibook X: Copilot+-pc met lange accuduur
Huis

Review HP Onmibook X: Copilot+-pc met lange accuduur

Microsoft bracht samen met Qualcomm de zogeheten Copilot+-pc’s op de markt. Deze vallen vooral op door het gebruik van een Qualcomm ARM-processor. HP heeft ons voorzien van een Copilot+-pc, in de vorm van de Omnibook X.

In dit artikel bespreken we de HP Omnibook X, een Copilot+-laptop. Wat kun je ervan verwachten?

  • 14-inch touchscreen en 5MP-webcam met gezichtsherkenning
  • Goede prestaties van de Snapdragon X Elite-processor
  • Uitstekende accuduur
  • AI-functies zoals Paint Cocreator en Studio-effecten
  • Niet geschikt voor gamen

Lees ook wat de gewone consument ervan vindt: Consumenten testen: twee Microsoft Surface Copilot+-laptops

Een Copilot+-pc is een laptop die voldoet aan specifieke hardware-eisen om AI-mogelijkheden in Windows 11 te gebruiken. Van HP ontvingen we hun eerste Copilot+-pc in de vorm van de HP Omnibook X.

De HP OmniBook X is qua behuizing om te beginnen een van een van de fraaiste laptops die we de afgelopen twee jaar getest hebben. De grijs afgewerkte aluminium behuizing is stevig, dun en ziet er modern uit. Het enige smetje dat we konden ontdekken is dat het scherm wat lastig opengaat. HP heeft hiervoor op de voorkant wel een inkeping gemaakt, maar die is wat ons betreft net te smal, waardoor het openklappen alsnog moeilijk gaat.

De HP Omnibook X heeft een fraaie vormgeving.

Dun met usb

De Omnibook X heeft twee usb-c-poorten die allebei geschikt zijn voor data, opladen en het aansluiten van een beeldscherm. Wel zit er snelheidsverschil tussen de poorten: ze kunnen 10 en 40 Gbit/s verwerken. Aan de andere zijde vinden we een usb-a-poort met een maximale snelheid van 10 Gbit/s, die vanwege de geringe dikte van de laptop is uitgevoerd met een klepje dat je omlaag moet klappen. Aanvankelijk waren we sceptisch, maar het klepje blijkt bijzonder handig te zijn ontworpen. Aan de onderkant van het klepje steekt een randje uit dat je met de usb-stekker naar beneden duwt waarna je de usb-stekker direct de usb-poort in kunt steken. Deze inklapbare usb-poort is daarmee vrijwel net zo handig als een normale usb-poort en HP bewijst dat een normale usb-poort op een heel dunne laptop toch prima mogelijk is. Tot slot bevat de laptop nog een 3,5mm-headsetaansluiting; een kaartlezer ontbreekt.

Fijn toetsenbord

Het gedeelte van de behuizing met daarin het toetsenbord heeft een donkergrijze kleur, maar is wel naadloos onderdeel van de behuizing. Het toetsenbord zelf is grotendeel uitgevoerd in een donkergrijze kleur. De functietoetsen zijn lichtgrijs terwijl de aan-uittoets blauw is. HP heeft een mooie grote letter gebruikt die precies in het midden van de toetsen geplaatst is. Het geheel ziet er overzichtelijk en opgeruimd uit.

Het enige minpuntje zou kunnen zijn dat er geen rechter Ctrl-toets is, doordat HP aan de rechterkant de Copilot-toets geplaatst heeft en relatief grote cursortoetsen gebruikt. Het toetsenbord tikt lekker en heeft een duidelijke aanslag. Zoals we van een dure laptop verwachten, is er toetsverlichting die je kunt instellen op twee standen. Onder het toetsenbord vinden we een groot touchpad met een enigszins luide geïntegreerde knop. Deze touchpad werkt uitstekend en ondersteunt multi-touch-gebaren met twee, drie en vier vingers.

Het toetsenbord is netjes ingedeeld en heeft een mooie grote letter.

Prima scherm

Het 14inch-scherm heeft een resolutie van 2240 × 1400 pixels en daarmee een prettige beeldverhouding van 16:10. Het gebruikte ips-paneel heeft een goede kleurweergave. Vergeleken met andere duurdere laptops valt op dat de maximale helderheid niet heel hoog is. Het scherm is afgewerkt met spiegelend Gorilla Glass, omdat het een aanraakscherm betreft.

Boven het scherm heeft HP een 5megapixel-webcam geplaatst met een uitstekende beeldkwaliteit. Ook in minder goede lichtomstandigheden ben je duidelijk zichtbaar. Handig is dat de camera een fysiek schuifje heeft om de lens te bedekken als je de camera niet gebruikt. De camera ondersteunt gezichtsherkenning en is hiermee geschikt voor inloggen op je laptop met Windows Hello.

Goede prestaties

De Qualcomm Snapdragon X Elite met 12 cores valt vooral op doordat het een ARM-processor is. De HP OmniBook X bevat de X1E-78-100, de simpelste variant die een turbosnelheid mist in combinatie met 16 GB RAM. Qualcomm vergelijkt de prestaties zelf graag met Apples M3, al is dat een chip met 8 cores en zou de M3 Pro met 12 cores wellicht logischer zijn. Die vind je in alleen significant duurdere laptops.

In de benchmarks Cinebench 2024 en Geekbench 6.3 zien we dat de multicoreprestaties met een score van respectievelijk 836 en 13250 punten beter zijn dan Apples M3. Apples M3 biedt dan wel weer een stuk betere singlecoreprestaties, die in Cinebench 2024 en Geekbench 6.3 respectievelijk 101 en 2353 punten bedragen. De prestaties van de Snapdragon in deze laptop zijn daarmee vergelijkbaar met de wat snellere processors uit Intels Core Ultra-reeks, bijvoorbeeld de Core Ultra 9 185H. Voor een volledig nieuwe processor is dat uitstekend. Helaas werkt de benchmark in PCMark 10, die we doorgaans op Windows-laptops gebruiken, niet met de ARM-architectuur.

Een volledig passieve koeling zoals op de MacBook Air krijg je helaas niet, maar de koeling is wel een stuk stiller dan de doorsnee-Windows-laptop.

De Kioxia BG5-ssd met 1 TB opslagcapaciteit behoort met een snelheid van 293,84 MB/s in de PCMark 10 Quick System Drive Benchmark niet tot de top, maar is op zich snel genoeg is voor een moderne laptop. Dat zie je ook terug in de maximale lees- en schrijfsnelheden van 3425,13 en 1196,60 MB/s.

De normaal door ons gebruikte accuduurtest in PCMark 10 werkt zoals hiervoor gemeld niet. In plaats daarvan hebben we een vergelijkbare accuduurtest op basis van Microsoft Office gebruikt. Hierin houdt de laptop het 13 uur en 33 minuten uit en dat is voor deze test een uitstekend resultaat. Als je zelf op de laptop werkt, haal je zeker 15 uur.

Klinkt interessant allemaal?

Er zijn nog veel meer Copilot+-laptops verkrijgbaar!

Niet alle programma’s

De Omnibook valt op doordat hij een ARM-processor bevat, maar de meeste x86-64-programma’s zullen gewoon werken dankzij emulatielaag Prism. Ten opzichte van ARM-software lever je met emulatie wel tussen de 20 en 40 procent aan prestaties in, maar de Snapdragon X Elite is alsnog snel genoeg, zodat dat voor veel software niet veel uitmaakt.

Als software niet start, kun je via de compatibiliteitsinstellingen nog instellingen aanpassen om te proberen of software dan wel draait. Dit hebben we zelf bijvoorbeeld gebruikt voor de Epic Games Launcher, die pas wilde starten nadat we ervoor kozen om het programma op één core uit te voeren. Het geeft aan dat de emulatie niet altijd perfect is.

Dat lijkt vergelijkbaar met Apple, waarbij emulatielaag Rosetta 2 gebruikt wordt om x86-64-software te draaien op Macs met een ARM-processor, maar er is toch een groot verschil. Apple schakelde in korte tijd volledig over naar de ARM-architectuur, waardoor ontwikkelaars gedwongen worden hun software daarvoor geschikt te maken. Dat is bij Windows uiteraard niet het geval. Ontwikkelaars worden dus veel minder gedwongen om een ARM-variant van hun applicatie te maken en ook grote ontwikkelaars doen dat lang niet altijd. Zo is Chrome er wel in een ARM-versie, maar Google Drive voor desktop, dat de clouddienst in de verkenner integreert, werkt dan weer niet. Google zegt daar ook geen plannen voor te hebben. Ondanks Prism moet je dus toch controleren of je software werkt in combinatie met een ARM-processor.

Als een x86-64-programma niet direct werkt, kun je proberen om de emulatie-instellingen aan te passen.

Niet optimaal voor casual gamen

Aanvankelijk zette Qualcomm ook in op de prestaties van de Snapdragon Elite X in games, maar daar lijkt het bedrijf een beetje op teruggekomen te zijn. Microsoft zelf vindt de processor in ieder geval duidelijk nog niet geschikt voor games, want vanuit de Xbox-app kunnen we geen games installeren. Via bijvoorbeeld Steam of Epic kun je wel spellen installeren. Veel spellen zijn voor een x86-64-processor gemaakt en draaien dus via Prism, en we merken dat niet ieder spel werkt. Op de website www.worksonwoa.com vind je een database waarin je kunt opzoeken of een spel werkt.

Als een spel ondersteund wordt, is het relatief ingewikkeld om hem optimaal te draaien. Dat komt doordat Microsoft met Automatic super resolution (Auto SR) nu een in Windows ingebakken oplossing biedt om spellen met behulp van AI op te schalen, vergelijkbaar met Nvidia’s DLSS, AMD’s FSR of Intels XeSS.

Waar je de andere opschalingstechnieken via de grafische instellingen van een spel activeert, schakel je Auto SR via de gpu-instellingen van Windows in. De werking is vervolgens anders dan we gewend zijn. Een spel wordt namelijk geheel uitgevoerd in een resolutie die dicht bij 800 verticale pixels ligt, zoals 1280 × 768 pixels. Dat werkt niet helemaal lekker op het 16:10-scherm van de HP OmniBook X, want de te kiezen resoluties in een 16:9-beeldverhouding worden met wat lichte vertekening naar het volledige scherm uitgerekt.

De prestaties lijken wel in orde. Wanneer we Shadow of the Tomb Raider draaien met de voorinstelling ‘lowest’ op 1920 × 1080 pixels, dan halen we 38 fps. Dat is ondanks de emulatie vergelijkbaar met bijvoorbeeld Intels Core Ultra-processors. Met Auto SR halen we vervolgens een veel beter speelbare 52 fps zonder al te veel in te boeten op beeldkwaliteit. Toch is een Qualcomm-processor dankzij de beperkte compatibiliteit en de wat vreemde implementatie van Auto SR zelfs voor casual gamers geen aanrader.

Meerwaarde npu

Door de ingebouwde npu, waarmee AI-taken lokaal afgehandeld kunnen worden, valt deze laptop met een Qualcomm Snapdragon X Elite onder de noemer Copilot+-pc. Zo’n npu met in dit geval een rekenkracht van 45 TOPS is niet bedoeld voor het lokaal draaien van bijvoorbeeld een taalmodel als ChatGPT. Dat soort toepassingen blijft lokaal het domein van snelle videokaarten met genoeg VRAM van bijvoorbeeld Nvidia. De npu is vooral bedoeld voor relatief simpele AI-taken als kleinere taalmodellen (slm), het onderdrukken van omgevingsgeluid of het verbergen van de achtergrond tijdens een videogesprek. De kans is groot dat je huidige laptop of pc dat ook allemaal kan. De kracht van de npu is dat deze chip is ontworpen om deze taken zo efficiënt mogelijk uit te voeren. Hierdoor zou je accu langer mee moeten gaan, zeker als je bijvoorbeeld veel videomeetings hebt. Microsoft heeft op Copilot+-pc’s een aantal toepassingen ingebouwd die de npu gebruiken, in de vorm van Paint Cocreator, Liveondertitels en Studio-effecten. We zullen deze toepassingen hierna kort bespreken.

Verwarrend is dat Microsoft al zijn AI-diensten op de een of andere manier Copilot noemt. Copilot+ heeft dus niks te maken met de gratis virtuele assistent Copilot of het betaalde Copilot Pro, dat slimme functies in Office-applicaties ontgrendelt. Copilot+-pc’s versnellen de functionaliteit van Copilot of Copilot Pro ook niet; die AI-toepassingen draaien volledig in de cloud. Uiteraard zijn de Copilot+-pc’s wel voorzien van een Copilot-toets op het toetsenbord waarmee Copilot wordt geopend, dus de op GPT gebaseerde virtuele assistent.

Beeld creëren

Paint Cocreator gebruikt de npu voor het genereren van simpele plaatjes op basis van wat je tekent in combinatie met een prompt. Je kunt met een slider de mate van creativiteit aanpassen en aangeven in wat voor stijl de afbeelding gemaakt moet worden. Soms gaat het goed, maar vaak lijkt er niet echt naar je bronafbeelding gekeken te worden. De maximale afmeting die je kunt maken is 2000 × 2000 pixels. Het is leuk speelgoed, maar wat ons betreft nog niet meer dan dat. Gespecialiseerde clouddiensten als Dall-E of Midjourney maken veel betere afbeeldingen.

De met Windows meegeleverde applicatie Foto’s bevat overigens vrijwel dezelfde functionaliteit. De Restyle Image genereert een afbeelding op basis van een bestaande foto. Ook bevat Foto’s de Image Creator, om een simpele afbeelding op basis van een prompt te genereren.

Opvallend is dat hoewel de afbeeldingen lokaal gegenereerd worden, er wel door een achterliggende clouddienst gecontroleerd wordt of je afbeeldingen aan de voorwaarden voldoen. Zonder actieve internetverbinding werken deze functies dus niet. Zo lijkt de lokale AI voor Microsoft vooral een manier om de eigen clouddiensten te ontlasten.

Cocreator in Paint is grappig, maar wat ons betreft ook niet meer dan dat.

Liveondertitels

Bij liveondertitels wordt de npu gebruikt voor een AI-model dat gesproken tekst live van ondertiteling kan voorzien. Er worden veel talen waaronder Nederlands herkend, maar de ondertitels zelf worden alleen in een paar talen waaronder Engels getoond. De liveondertiteling werkt volledig lokaal zonder internetverbinding en kun je voor zowel streamingdiensten als lokale video’s gebruiken. Je schakelt liveondertitels in via de snelle instellingen in het systeemvak. De functie werkt op zich wel, maar is als je een film kijkt eigenlijk net iets te traag. Ook worden er in ieder geval vanuit het Nederlands best veel vertaalfouten gemaakt, waardoor dialogen niet meer te begrijpen zijn.

De liveondertiteling werkt met allerlei diensten, waaronder YouTube.

Studio-effecten

In de snelle instellingen in het systeemvak vind je Studio-effecten, waarmee je filters over het beeld van de webcam heen legt om bijvoorbeeld de achtergrond te vervagen. Het handige hiervan is dat je het centraal instelt en dit vervolgens werkt in ieder programma dat de webcam gebruikt. Naast het vervagen van de achtergrond op twee manieren kun je ook drie creatieve filters toepassen waarmee het beeld op bijvoorbeeld een tekenfilm moet lijken. Heel fraai zijn die effecten niet.

Ook kun je instellen dat je oogcontact moet houden, maar ook dat werkte voor ons niet altijd overtuigend. Het automatisch framen, waarmee je in het midden van het beeld gehouden wordt, is wat ons betreft wat te subtiel. HP levert met Poly Camera Pro zelf ook een app mee waarmee je met behulp van AI effecten over de camera kunt leggen. Dat programma biedt uitgebreide mogelijkheden, zoals het vervangen van de achtergrond en tekst over het beeld heen te leggen.

Al met overtuigen de AI-mogelijkheden die Microsoft met Copilot+ biedt niet echt en zijn het in het gunstigste geval meer handige extraatjes die niet onmisbaar zijn.

Vanuit het systeemvak kun je snel de achtergrond van je webcambeeld vervagen.

Recall

De meest opzienbarende functie Recall (Herinnering in het Nederlands), maakt op basis van screenshots en analyses een doorzoekbare tijdlijn van je computergeschiedenis. Die functie is echter door Microsoft voorlopig teruggetrokken na zorgen over de privacy. Recall zal met een update later weer beschikbaar worden voor Copilot+-pc’s en is dan naar wens in of uit te schakelen.

Op een tijdlijn toont Recall alles wat met je zoekopdracht te maken heeft.

Conclusie

Vooralsnog betekent het werken op een Copilot+-pc voorzien van een Qualcomm-processor geen revolutionair andere ervaring dan een laptop voorzien van een Intel- of AMD-processor biedt. Dat valt misschien wat tegen, maar tegelijkertijd lijken Intel en AMD er wel een serieuze concurrent bij te hebben. De gebruikservaring is over het algemeen namelijk wel goed en de HP Omnibook X is een prachtige ontworpen laptop die relatief stil zijn werk doet een erg goede accuduur heeft.

Zeker als je vooral je een laptop vooral voor alledaagse kantoorwerkzaamheden gebruikt, krijg je een heel fijne ervaring in handen. Gebruik je allerlei (exotische) software, dan moet je goed onderzoeken of de door jou gebruikte programma’s het wel gaan doen. Gamen op een compacte laptop met een geïntegreerde gpu biedt je nooit de beste ervaring, maar een laptop met een Snapdragon X Elite raden we voor dat doel nog sterker af. Daarvoor voelt bijvoorbeeld de ervaring die Automatic super resolution biedt nog net wat te experimenteel.

Pluspunten

  • Goede prestaties

  • Relatief stille koeling

  • Fraaie behuizing

  • Uitstekende accuduur

Minpunten

  • Ondersteuning games

  • Niet alle software werkt

  • AI-functies niet heel nuttig

Prijs

€ 1399,-

Processor

Qualcomm Snapdragon X Elite X1E-78-100 (12 cores)

RAM

16 GB

Opslag

1TB-ssd

Scherm

14inch-aanraakscherm, ips (2240 × 1400 pixels)

Aansluitingen

2x usb-c (opladen en beeld), usb 3.2, 3.5mm-headsetaansluiting

Webcam

5megapixel-camera met gezichtsherkenning

Draadloos

Wifi 6E (2x2), bluetooth 5.3

Afmetingen

31,3 × 22,4 × 1,4 cm

Gewicht

1,34 kg

Accu

59 Wh

Website

www.hp.com

Watch on YouTube