De tijd dat keyloggers alleen op je computer konden staan ligt ver achter ons: het komt steeds vaker voor dat ze ook actief zijn op smartphones. Zo’n logger legt elke toets die je gebruikt vast, en stuurt die door naar een externe server. Zo kunnen kwaadwillenden wachtwoorden en andere persoonlijke gegevens achterhalen. Wat kun je hiertegen doen?

Lees ook: Help! Is mijn Android-apparaat gehackt?!

Je moet er niet aan denken dat iets als een keylogger je informatie kan stelen, zonder dat je dat doorhebt. Maar het overkomt mensen. Voorheen voornamelijk op computers, maar tegenwoordig ook vaker op smartphones. Aangezien we onze smartphones voor steeds meer dingen gebruiken (waaronder betalingen en het beheren van rekeningen) kan zo’n logger flink wat schade aanrichten. Cybercriminelen kunnen via een keylogger namelijk inloggegevens en wachtwoorden stelen en daar kom je pas veel te laat achter. Gelukkig kun je er wel wat tegen doen!

Griezelige keyloggers

Een keylogger legt elke toets vast die je indrukt. Dit kan op een traditioneel toetsenbord zijn, maar ook de digitale toetsen die je op het touchscreen van je smartphone intikt. Niet alleen ziet zo’n programma welke knoppen je indrukt, het ziet ook in welke volgorde je dat doet. Zodoende is dus heel gemakkelijk te achterhalen welke gegevens iemand ergens voor gebruikt om in te loggen bij een product, dienst of website. Er bestaan ook minder malafide keyloggers – dit zijn programma’s die bedrijven gebruiken om de productiviteit van werknemers te meten. Minder schadelijk dus, maar net zo'n eng idee.

Keyloggers op smartphones zijn vaak een iets groter probleem dan op een pc. Heel vaak nemen mensen de beveiliging van hun smartphone namelijk niet zo serieus als de beveiliging van hun laptop of computer. iPhones zijn doorgaans goed beschermd dankzij de maatregelen die Apple treft. Maar wanneer een iPhone gehackt wordt (of wanneer je hem zelf jailbreakt), dan kun je fluiten naar die beveiliging. Android is dankzij het open karakter nog steeds een beetje het wilde westen van besturingssystemen voor smartphones, al neemt Google de laatste jaren de veiligheid van gebruikers veel serieuzer.

©Pornyot Palilai | TimmyTimTim

Hoe spot je een keylogger?

Of je een keylogger op je smartphone hebt staan, is vaak lastig te achterhalen. Keyloggers kunnen zichzelf goed verstoppen en verbruiken soms weinig tot geen energie. Gelukkig zijn er wel een paar dingen die je kunt opmerken tijdens het dagelijkse gebruik. Een van de duidelijkste tekenen is dat je vertraging opmerkt tussen het intypen van een letter en het zien verschijnen van diezelfde letter in beeld. Dat komt doordat de logger je moet gaan bijhouden en dat kan wat processorkracht kosten. Heb je een tragere smartphone, dan kan dit wat eerder opvallen dan wanneer je een supersnelle smartphone hebt.

Het kan natuurlijk ook zijn dat het geheugen vol raakt of dat je smartphone überhaupt al wat jaren meegaat, maar normaliter mag iets intypen geen probleem vormen voor een telefoon. In het verlengde hiervan is het handig om even stil te staan bij de algemene prestaties van je smartphone. Ook hier geldt dat hoe ouder het apparaat is, er meer problemen kunnen opduiken – maar als je toestel nog vrij jong is of ineens vanuit het niets traag aanvoelt, dan is er iets aan de hand. Crashende apps en graphics van games die niet inladen zijn twee andere rode vlaggen die wat scherpte vereisen van gebruikers.

Een ander veelvoorkomend signaal is dat je telefoon ineens heel warm wordt. Natuurlijk kan dit gebeuren tijdens normaal gebruik. Maar als je smartphone warm is wanneer je hem een tijdje niet aangeraakt hebt, dan is het tijd om even te checken of er wat aan de hand is. Keyloggers werken op de achtergrond en vergen wel processorkracht, en ze staan eigenlijk altijd ‘aan’. Daardoor kan je telefoon energie verbruiken wanneer die eigenlijk weinig tot niets te doen zou moeten hebben. Daarnaast kunnen extra energie- of dataverbruik een teken aan de wand zijn.

©patcharin.inn

Dit kun je als eerste doen

Om uit te sluiten dat het om een keylogger gaat en niet om wat anders, kun je vast wat acties ondernemen. Zo is het verstandig je smartphone even opnieuw op te starten als je de bovenstaande symptomen tegenkomt en dan kijken of de problemen aanhouden. Mocht dat de issues niet oplossen, dan is er mogelijk sprake van een keylogger. Je kunt op Android ook scannen op malafide apps via de Google Play Protect-functie. Die scant op malafide of onbekende apps. Op iOS ben je aangewezen op third party-apps, bijvoorbeeld van Avast of Norton. Die kunnen hetzelfde bereiken.

iOS heeft over het algemeen veel minder last van malware en malafide software dan Android, omdat de downloadomgeving veel meer afgeschermd is. Dat is een positief aspect van iOS en z’n App Store, maar dat zorgt tegelijkertijd ook voor concurrentiebeperking. Apple wordt inmiddels gedwongen zijn software-omgeving te openen voor derden. Dat is positief voor gebruikers, maar levert ook potentiële gevaren op – voor de mensen die zich niet goed laten informeren. Met de juiste kennis in huis hoeft een open platform geen probleem te zijn. Anders waren Android en Windows nooit zo groot.

©Pakin

Hoe kun je dit soort spyware verwijderen?

Als je eenmaal weet dat je zo’n keylogger op je smartphone hebt staan, hoe krijg je die er dan weer van af? Helaas bestaan daar niet heel veel opties voor. Je kunt kijken of je de ontdekte app handmatig kunt verwijderen, maar meestal lukt dan niet (meer). Anders kunnen programma’s waarmee je scant op virussen en malware wellicht uitkomst bieden. In sommige gevallen kunnen die malafide software verwijderen. In beide gevallen doe je er goed aan je smartphone opnieuw op te starten om zeker te weten dat het verwijderen gelukt is. Echter, dit biedt allemaal geen garantie.

Soms is het lastig om te achterhalen welke app precies je toetsen vastlegt. Soms zit de keylogger verpakt in een app die je ergens anders voor gedownload hebt. Daarom is het verstandig om zoveel mogelijk gebruik te maken van officiële downloadwinkels, al kunnen alternatieve winkels met oplettendheid geen kwaad. Twijfel je ergens over, verwijder dan de app die je recentelijk met een omweg binnengehaald hebt. Loop daarnaast de lijst met apps langs om te checken of er iets tussenstaat dat je zelf niet gedownload hebt – dan is dat waarschijnlijk de boosdoener.

In het ergste geval moet je een fabrieksherstel uitvoeren. Op Android ga je daarvoor naar de Instellingen. Open Systeem (door naar beneden te scrollen) en daarna Opties voor resetten. Doe dit alleen wanneer je eerder een back-up aanmaakte van alles dat je wilt bewaren (zoals foto’s en contacten)! Tik op Alle gegevens wissen en volg de resterende stappen op die in beeld verschijnen.

iOS-gebruikers gaan naar Instellingen en daarna naar Algemeen. Daar moet je de optie Zet over of stel iPhone opnieuw in opzoeken, zodat je Wis alle inhoud en instellingen kunt selecteren. Om deze actie in gang te zetten, moet je eerst nog wel je toegangscode of Apple ID-wachtwoord invoeren. Nadat je iPhone gereset is, doe je er goed aan je Apple ID-wachtwoord te veranderen (want je hebt het oude wachtwoord ingetikt op het moment dat de keylogger nog actief was).

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.