De tijd dat keyloggers alleen op je computer konden staan ligt ver achter ons: het komt steeds vaker voor dat ze ook actief zijn op smartphones. Zo’n logger legt elke toets die je gebruikt vast, en stuurt die door naar een externe server. Zo kunnen kwaadwillenden wachtwoorden en andere persoonlijke gegevens achterhalen. Wat kun je hiertegen doen?

Lees ook: Help! Is mijn Android-apparaat gehackt?!

Je moet er niet aan denken dat iets als een keylogger je informatie kan stelen, zonder dat je dat doorhebt. Maar het overkomt mensen. Voorheen voornamelijk op computers, maar tegenwoordig ook vaker op smartphones. Aangezien we onze smartphones voor steeds meer dingen gebruiken (waaronder betalingen en het beheren van rekeningen) kan zo’n logger flink wat schade aanrichten. Cybercriminelen kunnen via een keylogger namelijk inloggegevens en wachtwoorden stelen en daar kom je pas veel te laat achter. Gelukkig kun je er wel wat tegen doen!

Griezelige keyloggers

Een keylogger legt elke toets vast die je indrukt. Dit kan op een traditioneel toetsenbord zijn, maar ook de digitale toetsen die je op het touchscreen van je smartphone intikt. Niet alleen ziet zo’n programma welke knoppen je indrukt, het ziet ook in welke volgorde je dat doet. Zodoende is dus heel gemakkelijk te achterhalen welke gegevens iemand ergens voor gebruikt om in te loggen bij een product, dienst of website. Er bestaan ook minder malafide keyloggers – dit zijn programma’s die bedrijven gebruiken om de productiviteit van werknemers te meten. Minder schadelijk dus, maar net zo'n eng idee.

Keyloggers op smartphones zijn vaak een iets groter probleem dan op een pc. Heel vaak nemen mensen de beveiliging van hun smartphone namelijk niet zo serieus als de beveiliging van hun laptop of computer. iPhones zijn doorgaans goed beschermd dankzij de maatregelen die Apple treft. Maar wanneer een iPhone gehackt wordt (of wanneer je hem zelf jailbreakt), dan kun je fluiten naar die beveiliging. Android is dankzij het open karakter nog steeds een beetje het wilde westen van besturingssystemen voor smartphones, al neemt Google de laatste jaren de veiligheid van gebruikers veel serieuzer.

©Pornyot Palilai | TimmyTimTim

Hoe spot je een keylogger?

Of je een keylogger op je smartphone hebt staan, is vaak lastig te achterhalen. Keyloggers kunnen zichzelf goed verstoppen en verbruiken soms weinig tot geen energie. Gelukkig zijn er wel een paar dingen die je kunt opmerken tijdens het dagelijkse gebruik. Een van de duidelijkste tekenen is dat je vertraging opmerkt tussen het intypen van een letter en het zien verschijnen van diezelfde letter in beeld. Dat komt doordat de logger je moet gaan bijhouden en dat kan wat processorkracht kosten. Heb je een tragere smartphone, dan kan dit wat eerder opvallen dan wanneer je een supersnelle smartphone hebt.

Het kan natuurlijk ook zijn dat het geheugen vol raakt of dat je smartphone überhaupt al wat jaren meegaat, maar normaliter mag iets intypen geen probleem vormen voor een telefoon. In het verlengde hiervan is het handig om even stil te staan bij de algemene prestaties van je smartphone. Ook hier geldt dat hoe ouder het apparaat is, er meer problemen kunnen opduiken – maar als je toestel nog vrij jong is of ineens vanuit het niets traag aanvoelt, dan is er iets aan de hand. Crashende apps en graphics van games die niet inladen zijn twee andere rode vlaggen die wat scherpte vereisen van gebruikers.

Een ander veelvoorkomend signaal is dat je telefoon ineens heel warm wordt. Natuurlijk kan dit gebeuren tijdens normaal gebruik. Maar als je smartphone warm is wanneer je hem een tijdje niet aangeraakt hebt, dan is het tijd om even te checken of er wat aan de hand is. Keyloggers werken op de achtergrond en vergen wel processorkracht, en ze staan eigenlijk altijd ‘aan’. Daardoor kan je telefoon energie verbruiken wanneer die eigenlijk weinig tot niets te doen zou moeten hebben. Daarnaast kunnen extra energie- of dataverbruik een teken aan de wand zijn.

©patcharin.inn

Dit kun je als eerste doen

Om uit te sluiten dat het om een keylogger gaat en niet om wat anders, kun je vast wat acties ondernemen. Zo is het verstandig je smartphone even opnieuw op te starten als je de bovenstaande symptomen tegenkomt en dan kijken of de problemen aanhouden. Mocht dat de issues niet oplossen, dan is er mogelijk sprake van een keylogger. Je kunt op Android ook scannen op malafide apps via de Google Play Protect-functie. Die scant op malafide of onbekende apps. Op iOS ben je aangewezen op third party-apps, bijvoorbeeld van Avast of Norton. Die kunnen hetzelfde bereiken.

iOS heeft over het algemeen veel minder last van malware en malafide software dan Android, omdat de downloadomgeving veel meer afgeschermd is. Dat is een positief aspect van iOS en z’n App Store, maar dat zorgt tegelijkertijd ook voor concurrentiebeperking. Apple wordt inmiddels gedwongen zijn software-omgeving te openen voor derden. Dat is positief voor gebruikers, maar levert ook potentiële gevaren op – voor de mensen die zich niet goed laten informeren. Met de juiste kennis in huis hoeft een open platform geen probleem te zijn. Anders waren Android en Windows nooit zo groot.

©Pakin

Hoe kun je dit soort spyware verwijderen?

Als je eenmaal weet dat je zo’n keylogger op je smartphone hebt staan, hoe krijg je die er dan weer van af? Helaas bestaan daar niet heel veel opties voor. Je kunt kijken of je de ontdekte app handmatig kunt verwijderen, maar meestal lukt dan niet (meer). Anders kunnen programma’s waarmee je scant op virussen en malware wellicht uitkomst bieden. In sommige gevallen kunnen die malafide software verwijderen. In beide gevallen doe je er goed aan je smartphone opnieuw op te starten om zeker te weten dat het verwijderen gelukt is. Echter, dit biedt allemaal geen garantie.

Soms is het lastig om te achterhalen welke app precies je toetsen vastlegt. Soms zit de keylogger verpakt in een app die je ergens anders voor gedownload hebt. Daarom is het verstandig om zoveel mogelijk gebruik te maken van officiële downloadwinkels, al kunnen alternatieve winkels met oplettendheid geen kwaad. Twijfel je ergens over, verwijder dan de app die je recentelijk met een omweg binnengehaald hebt. Loop daarnaast de lijst met apps langs om te checken of er iets tussenstaat dat je zelf niet gedownload hebt – dan is dat waarschijnlijk de boosdoener.

In het ergste geval moet je een fabrieksherstel uitvoeren. Op Android ga je daarvoor naar de Instellingen. Open Systeem (door naar beneden te scrollen) en daarna Opties voor resetten. Doe dit alleen wanneer je eerder een back-up aanmaakte van alles dat je wilt bewaren (zoals foto’s en contacten)! Tik op Alle gegevens wissen en volg de resterende stappen op die in beeld verschijnen.

iOS-gebruikers gaan naar Instellingen en daarna naar Algemeen. Daar moet je de optie Zet over of stel iPhone opnieuw in opzoeken, zodat je Wis alle inhoud en instellingen kunt selecteren. Om deze actie in gang te zetten, moet je eerst nog wel je toegangscode of Apple ID-wachtwoord invoeren. Nadat je iPhone gereset is, doe je er goed aan je Apple ID-wachtwoord te veranderen (want je hebt het oude wachtwoord ingetikt op het moment dat de keylogger nog actief was).

Wie op zoek gaat naar een nieuw mobiel abonnement, komt al snel bekende namen tegen als KPN, Vodafone en Odido. Maar daarnaast kun je ook kiezen voor andere aanbieders op, zoals Simyo, Ben of Youfone. Die lijken misschien op gewone providers, maar dat zijn zogeheten virtuele providers. Wat is precies het verschil, en waar kies je als consument het best voor?

Waar voor je geld: 5 smartphones met eSim voor minder dan 400 euro

De drie netwerken in Nederland

In Nederland zijn er drie bedrijven met een eigen mobiel netwerk: KPN, Vodafone en Odido. Zij bezitten de zendmasten, frequenties en infrastructuur waarmee mobiele communicatie mogelijk is. Deze partijen worden de netwerkproviders genoemd. Hun netwerken dekken vrijwel het hele land en worden continu uitgebreid met nieuwe technologie, zoals 5G.

Wat virtuele providers doen

Virtuele providers, ook wel MVNO's genoemd (Mobile Virtual Network Operators), maken gebruik van het netwerk van een van deze drie aanbieders. Ze hebben dus geen eigen zendmasten, maar kopen netwerkcapaciteit in en bieden die onder hun eigen naam aan. Bekende voorbeelden zijn Simyo (op het netwerk van KPN), Ben (Odido) en hollandsnieuwe (Vodafone).

Ze regelen zelf de klantenservice, abonnementen, facturering en vaak ook extra diensten, maar het dataverkeer en bellen lopen volledig via het netwerk van de hoofdprovider.

Voordelen van virtuele providers

Virtuele providers staan bekend om hun lagere prijzen. Doordat ze geen eigen netwerk hoeven te onderhouden, kunnen ze de kosten laag houden. Ook zijn ze vaak flexibel: je kunt maandelijks opzeggen, zelf je databundel aanpassen of extra opties in- en uitschakelen. Dat spreekt vooral consumenten aan die niet vast willen zitten aan een duur abonnement.

Een ander voordeel is eenvoud. Virtuele providers richten zich vaak op één duidelijk aanbod zonder allerlei combinatiedeals of ingewikkelde voorwaarden. Bovendien profiteer je als klant indirect van de netwerkverbeteringen van de hoofdprovider: als KPN zijn 5G-dekking uitbreidt, geldt dat ook voor Simyo-gebruikers.

Nadelen ten opzichte van netwerkproviders

Er zitten ook verschillen in wat je krijgt. Virtuele providers hebben meestal minder aanvullende diensten, zoals tv-pakketten, internationale bundels of toegang tot exclusieve hotspots. Ze bieden zelden nieuwe smartphones aan in combinatie met een abonnement; vaak gaat het om sim-only.

Daarnaast kan de snelheid of prioriteit op het netwerk iets lager liggen. Hoewel je technisch op hetzelfde netwerk zit, krijgen klanten van de hoofdprovider soms voorrang bij piekdrukte. Dat merk je vooral op drukke plekken of tijdens evenementen.

Tot slot zijn er verschillen in klantenservice. Virtuele aanbieders werken vaak met goedkopere, grotendeels online dienstverlening. Dat houdt de prijs laag, maar betekent ook dat persoonlijke hulp via telefoon of winkel beperkt kan zijn.

Wat past bij jou?

Wie veel reist, de nieuwste telefoon wil combineren met een abonnement of extra diensten zoals tv en internet belangrijk vindt, zit goed bij een van de drie netwerkproviders. Wie vooral een betrouwbare en betaalbare mobiele verbinding zoekt en weinig behoefte heeft aan toeters en bellen, vindt bij een virtuele provider vaak een gunstiger aanbod.

Kort samengevat: de netwerkprovider bouwt en beheert het mobiele netwerk, de virtuele provider gebruikt dat netwerk om voordeligere en flexibelere abonnementen aan te bieden. Beide werken dus samen, maar richten zich op een ander type gebruiker.

©Denys Prykhodov

Het is verstandig om na een zware storm zoals storm Benjamin je woning, tuin of bijgebouwen goed te inspecteren. Zodra de wind is gaan liggen, kun je dan tijdig ontdekken of er schade is ontstaan die hersteld moet worden. Zo voorkom je dat wat een kleine schade lijkt, alsnog uitgroeit tot een groot probleem, en kun je je verzekeraar tijdig inlichten.

Lees ook: Het stormt! Hoe zit het ook alweer met code rood, code oranje en code geel?

Buitenkant van het huis

Begin met een ronde om het huis en inspecteer het dak. Controleer of alle dakpannen nog heel zijn en stevig vastzitten. Kijk ook naar de dakgoten en regenpijpen. Zitten deze nog goed vast en zijn ze niet verstopt door takken, bladeren of andere rommel, zodat het regenwater goed kan weglopen? Controleer daarna alle ramen en deuren. Is er geen schade aan het glas of de kozijnen? Sluiten de deuren en ramen nog goed? Bekijk ook de muren en gevels. Zijn er scheuren of andere beschadigingen ontstaan, bijvoorbeeld door een boom die tegen de gevel is gewaaid? Zorg dat je loszittend voegwerk zo snel mogelijk herstelt of laat herstellen om verdere schade te voorkomen.

©stylefoto24

Lees ook: Het regent, het regent … zo voorkom je wateroverlast

Binnenkant van het huis

Binnen werk je van boven naar beneden. Begin op de zolder. Zoek naar lekkages of vochtplekken die kunnen wijzen op dakschade. Inspecteer muren en plafonds in alle kamers, op zoek naar scheuren en andere beschadigingen. Heeft het tijdens de storm ook geonweerd en gebliksemd? Test of elektrische schakelaars en stopcontacten nog correct werken. Is er blikseminslag in de buurt geweest? Dat kan zorgen voor piekspanning, waardoor elektrische apparaten beschadigd kunnen zijn geraakt. Controleer die dus ook.

Om het huis: tuin, terras, en schutting

Loop ook een rondje om je huis en kijk of schuttingen en tuinhekken nog intact en stevig zijn. Controleer het terras en de tuinmeubels op stormschade. Kijk of losse spullen, zoals vuilcontainers en bloempotten, nog op hun plek staan en zet ze eventueel terug. Verzamel losse afgewaaide takken. Heb je bomen in of om je tuin staan? Controleer goed of ze nog stevig geworteld zijn. In januari dragen ze nauwelijks blad meer, maar zeker in de herfst of tegen het eind van de lente staan ze goed in het blad. Bij een storm kunnen ze dan instabiel worden: ze staan dan nu misschien wel overeind, maar zouden bij een volgende storm om kunnen gaan. Dreigt een boom om te vallen op de openbare weg? Bel dan de brandweer. Doe dat niet via 112 (dat nummer is echt alleen voor levensbedreigende situaties), maar via 0900-0904.

Lees ook: Schutting omvergeblazen? Zo herstel je hem

©Robertvt

Stormschade voorkomen

Er zijn gelukkig allerlei manieren om je huis beter stormbestendig te maken. Controleer dakpannen en goten regelmatig. Houd muren en schilderwerk in goede staat. Snoei bomen preventief voor het stormseizoen. Zet losse objecten in de tuin vast of berg ze tijdelijk op in de schuur of garage. Daarmee verklein je bij een volgende storm de kans op schade.

Lees ook:Zo maak je je dakgoot schoon

©Budimir Jevtic

Stappenplan stormschade melden

Heb je schade, neem dan zo snel mogelijk contact op met je verzekeraar. Dat kan meestal via de app en online, maar vaak kun je vanaf de website van je verzekeraar ook een papieren schadeformulier downloaden. Als je stormschade hebt aan je woning of bezittingen, is het voor de verzekering belangrijk om een duidelijk en gedetailleerd overzicht te hebben van de schade. Hier zijn de stappen die je moet volgen:

1. Fotografeer of film de schade

Zorg dat je foto's of video's maakt van alle schade voordat je iets opruimt of repareert. Dit geeft de verzekering een goed beeld van de impact van de storm.

2. Maak een lijst

Noteer alle beschadigde items en beschrijf de schade per item.

3. Bewaar beschadigde items

Gooi niets weg voordat de verzekering het heeft kunnen zien, tenzij het een gevaar oplevert voor de veiligheid.

4. Documenteer aankoopbewijzen

Als je deze hebt, voeg dan aankoopbewijzen of facturen toe van de beschadigde items om de waarde ervan aan te tonen.

5. Houd reparatiekosten bij

Als je noodreparaties moet uitvoeren, bewaar dan de bonnen en facturen van deze reparaties. Bel wel eerst met de verzekeraar: vaak kunnen zij zorgen dat er voor noodreparaties zo snel mogelijk iemand komt.

6. Contactinformatie van getuigen

Als buren of voorbijgangers schade hebben gezien, noteer dan hun contactgegevens. Zij kunnen eventueel je claim ondersteunen.

7. Datum, tijd en weer

Noteer de datum en de tijd (zo precies mogelijk) waarop de schade is ontstaan. Je kunt dan makkelijker aantonen dat het inderdaad tijdens een zware storm was, waardoor je claim meer kans maakt.

8. Correspondentie:

Bewaar een kopie van alle correspondentie met je verzekeraar, inclusief e-mails en brieven.