De tijd dat keyloggers alleen op je computer konden staan ligt ver achter ons: het komt steeds vaker voor dat ze ook actief zijn op smartphones. Zo’n logger legt elke toets die je gebruikt vast, en stuurt die door naar een externe server. Zo kunnen kwaadwillenden wachtwoorden en andere persoonlijke gegevens achterhalen. Wat kun je hiertegen doen?

Lees ook: Help! Is mijn Android-apparaat gehackt?!

Je moet er niet aan denken dat iets als een keylogger je informatie kan stelen, zonder dat je dat doorhebt. Maar het overkomt mensen. Voorheen voornamelijk op computers, maar tegenwoordig ook vaker op smartphones. Aangezien we onze smartphones voor steeds meer dingen gebruiken (waaronder betalingen en het beheren van rekeningen) kan zo’n logger flink wat schade aanrichten. Cybercriminelen kunnen via een keylogger namelijk inloggegevens en wachtwoorden stelen en daar kom je pas veel te laat achter. Gelukkig kun je er wel wat tegen doen!

Griezelige keyloggers

Een keylogger legt elke toets vast die je indrukt. Dit kan op een traditioneel toetsenbord zijn, maar ook de digitale toetsen die je op het touchscreen van je smartphone intikt. Niet alleen ziet zo’n programma welke knoppen je indrukt, het ziet ook in welke volgorde je dat doet. Zodoende is dus heel gemakkelijk te achterhalen welke gegevens iemand ergens voor gebruikt om in te loggen bij een product, dienst of website. Er bestaan ook minder malafide keyloggers – dit zijn programma’s die bedrijven gebruiken om de productiviteit van werknemers te meten. Minder schadelijk dus, maar net zo'n eng idee.

Keyloggers op smartphones zijn vaak een iets groter probleem dan op een pc. Heel vaak nemen mensen de beveiliging van hun smartphone namelijk niet zo serieus als de beveiliging van hun laptop of computer. iPhones zijn doorgaans goed beschermd dankzij de maatregelen die Apple treft. Maar wanneer een iPhone gehackt wordt (of wanneer je hem zelf jailbreakt), dan kun je fluiten naar die beveiliging. Android is dankzij het open karakter nog steeds een beetje het wilde westen van besturingssystemen voor smartphones, al neemt Google de laatste jaren de veiligheid van gebruikers veel serieuzer.

©Pornyot Palilai | TimmyTimTim

Hoe spot je een keylogger?

Of je een keylogger op je smartphone hebt staan, is vaak lastig te achterhalen. Keyloggers kunnen zichzelf goed verstoppen en verbruiken soms weinig tot geen energie. Gelukkig zijn er wel een paar dingen die je kunt opmerken tijdens het dagelijkse gebruik. Een van de duidelijkste tekenen is dat je vertraging opmerkt tussen het intypen van een letter en het zien verschijnen van diezelfde letter in beeld. Dat komt doordat de logger je moet gaan bijhouden en dat kan wat processorkracht kosten. Heb je een tragere smartphone, dan kan dit wat eerder opvallen dan wanneer je een supersnelle smartphone hebt.

Het kan natuurlijk ook zijn dat het geheugen vol raakt of dat je smartphone überhaupt al wat jaren meegaat, maar normaliter mag iets intypen geen probleem vormen voor een telefoon. In het verlengde hiervan is het handig om even stil te staan bij de algemene prestaties van je smartphone. Ook hier geldt dat hoe ouder het apparaat is, er meer problemen kunnen opduiken – maar als je toestel nog vrij jong is of ineens vanuit het niets traag aanvoelt, dan is er iets aan de hand. Crashende apps en graphics van games die niet inladen zijn twee andere rode vlaggen die wat scherpte vereisen van gebruikers.

Een ander veelvoorkomend signaal is dat je telefoon ineens heel warm wordt. Natuurlijk kan dit gebeuren tijdens normaal gebruik. Maar als je smartphone warm is wanneer je hem een tijdje niet aangeraakt hebt, dan is het tijd om even te checken of er wat aan de hand is. Keyloggers werken op de achtergrond en vergen wel processorkracht, en ze staan eigenlijk altijd ‘aan’. Daardoor kan je telefoon energie verbruiken wanneer die eigenlijk weinig tot niets te doen zou moeten hebben. Daarnaast kunnen extra energie- of dataverbruik een teken aan de wand zijn.

©patcharin.inn

Dit kun je als eerste doen

Om uit te sluiten dat het om een keylogger gaat en niet om wat anders, kun je vast wat acties ondernemen. Zo is het verstandig je smartphone even opnieuw op te starten als je de bovenstaande symptomen tegenkomt en dan kijken of de problemen aanhouden. Mocht dat de issues niet oplossen, dan is er mogelijk sprake van een keylogger. Je kunt op Android ook scannen op malafide apps via de Google Play Protect-functie. Die scant op malafide of onbekende apps. Op iOS ben je aangewezen op third party-apps, bijvoorbeeld van Avast of Norton. Die kunnen hetzelfde bereiken.

iOS heeft over het algemeen veel minder last van malware en malafide software dan Android, omdat de downloadomgeving veel meer afgeschermd is. Dat is een positief aspect van iOS en z’n App Store, maar dat zorgt tegelijkertijd ook voor concurrentiebeperking. Apple wordt inmiddels gedwongen zijn software-omgeving te openen voor derden. Dat is positief voor gebruikers, maar levert ook potentiële gevaren op – voor de mensen die zich niet goed laten informeren. Met de juiste kennis in huis hoeft een open platform geen probleem te zijn. Anders waren Android en Windows nooit zo groot.

©Pakin

Hoe kun je dit soort spyware verwijderen?

Als je eenmaal weet dat je zo’n keylogger op je smartphone hebt staan, hoe krijg je die er dan weer van af? Helaas bestaan daar niet heel veel opties voor. Je kunt kijken of je de ontdekte app handmatig kunt verwijderen, maar meestal lukt dan niet (meer). Anders kunnen programma’s waarmee je scant op virussen en malware wellicht uitkomst bieden. In sommige gevallen kunnen die malafide software verwijderen. In beide gevallen doe je er goed aan je smartphone opnieuw op te starten om zeker te weten dat het verwijderen gelukt is. Echter, dit biedt allemaal geen garantie.

Soms is het lastig om te achterhalen welke app precies je toetsen vastlegt. Soms zit de keylogger verpakt in een app die je ergens anders voor gedownload hebt. Daarom is het verstandig om zoveel mogelijk gebruik te maken van officiële downloadwinkels, al kunnen alternatieve winkels met oplettendheid geen kwaad. Twijfel je ergens over, verwijder dan de app die je recentelijk met een omweg binnengehaald hebt. Loop daarnaast de lijst met apps langs om te checken of er iets tussenstaat dat je zelf niet gedownload hebt – dan is dat waarschijnlijk de boosdoener.

In het ergste geval moet je een fabrieksherstel uitvoeren. Op Android ga je daarvoor naar de Instellingen. Open Systeem (door naar beneden te scrollen) en daarna Opties voor resetten. Doe dit alleen wanneer je eerder een back-up aanmaakte van alles dat je wilt bewaren (zoals foto’s en contacten)! Tik op Alle gegevens wissen en volg de resterende stappen op die in beeld verschijnen.

iOS-gebruikers gaan naar Instellingen en daarna naar Algemeen. Daar moet je de optie Zet over of stel iPhone opnieuw in opzoeken, zodat je Wis alle inhoud en instellingen kunt selecteren. Om deze actie in gang te zetten, moet je eerst nog wel je toegangscode of Apple ID-wachtwoord invoeren. Nadat je iPhone gereset is, doe je er goed aan je Apple ID-wachtwoord te veranderen (want je hebt het oude wachtwoord ingetikt op het moment dat de keylogger nog actief was).

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.

Een apparaat op afstand bedienen hoeft geen geld te kosten en is verrassend eenvoudig. Of je nu bestanden wilt openen, technische problemen wilt oplossen of meerdere toestellen wilt beheren: met Chrome Remote Desktop kan het allemaal, gratis en zonder gedoe.

De helper begint

Een groot voordeel van Chrome Remote Desktop is de brede compatibiliteit: het werkt met Windows, macOS, Linux en ChromeOS. Bovendien is het veilig – verbindingen worden versleuteld – en je hebt alleen een Chrome-browser nodig. We beginnen aan de kant van degene die op afstand toegang wilt tot een andere computer, degene die ondersteuning biedt vanaf computer A. Op computer A opent de gebruiker Chrome en surft naar https://remotedesktop.google.com. Daar verschijnen twee opties: Dit scherm delen en Verbinding maken met een andere computer. Omdat computer A support wil geven aan een extern apparaat, kiest de gebruiker voor de tweede optie. In dat scherm verschijnt een veld om een toegangscode in te geven, de code volgt zo meteen.

Acties voor de hulpvrager

Op computer B, de computer die toegang zal verlenen, moet de gebruiker ook in Chrome surfen naar dezelfde website. Daar kiest hij voor de optie Dit scherm delen. Voordat dat mogelijk is, moet Chrome Remote Desktop eerst worden gedownload en geïnstalleerd. De gebruiker klikt daarvoor op de ronde blauwe knop met het witte downloadpijltje. Hiermee wordt een Chrome-extensie geïnstalleerd. Na de installatie verschijnt in het vak Dit scherm delen een blauwe knop met de tekst Code genereren. Wanneer de gebruiker daarop klikt, wordt een toegangscode van 12 cijfers aangemaakt. Die code geeft hij of zij door aan gebruiker A.

Scherm delen

Op computer A geeft de gebruiker de code op in Chrome Remote Desktop. Vervolgens wacht hij tot gebruiker B bevestigt dat A toegang mag krijgen tot zijn scherm. Zodra dat is gebeurd, verschijnt het volledige bureaublad van computer B in een nieuw Chrome-venster op computer A. Door dit venster schermvullend weer te geven, kan A probleemloos handelingen uitvoeren op de pc van B. Voor de veiligheid beschikken beide gebruikers over een knop om de sessie op elk moment te beëindigen. Uiteraard is een stabiele internetverbinding noodzakelijk. Daarnaast krijgen beide partijen de melding dat ze klembordsynchronisatie kunnen inschakelen. Hiermee wordt het mogelijk om eenvoudig tekst of bestanden te kopiëren en te plakken tussen beide apparaten.