Het gebeurt gelukkig vrijwel nooit, maar er kán ook op een Mac best iets ernstig mis gaan. Bijvoorbeeld omdat een stuk software zich ernstig misdraagt, of omdat je harde schijf/ssd de geest geeft. Je hoeft dan niet bij de pakken neer te gaan zitten: herstel je Mac én je software zonder veel nadenkwerk.

In zeldzame gevallen kan het beter zijn om je bij de feiten neer te leggen: je Mac heeft een dusdanig groot softwarematig probleem opgelopen dat het eigenlijk beter is om een ‘schone’ installatie van macOSuit te voeren. Dat komt gelukkig heel zelden voor. Tegelijkertijd geldt dat deze operatie verrassend goed te doen is, dankzij Time Machine. Vaak kun je het hele systeem terugzetten door je Mac uit te schakelen. Zet ‘m dan – na even wachten – weer aan en houd de toetscombinatie Command-Ringedrukt tot het Apple-logo verschijnt. Dan kun je ze loslaten.

In het herstelscherm dat vervolgens na even wachten verschijnt kun je ervoor kiezen om een eerder gemaakte Time Machine-kopie terug te zetten. Echter: dat werkt lang niet altijd goed, zeker niet als er iets geks in systeembestanden is gebeurd. Rampscenario? Welnee! Je kunt nog steeds alles terugzetten, maar nu eerst een schone installatie doen en dan via de migratie-assistent aan de slag.

Het eindresultaat is hetzelfde (of eigenlijk vaak zelfs beter): een schone installatie van de allernieuwste versie van macOS, én al je programma’s, documenten en instellingen terug. Uiteindelijk zit er qua tijd weinig verschil in het pogen een Time Machine-systeemkopie terug te zetten, of een nieuwe installatie van macOS gevolgd door de migratie-assistent. Om te beginnen schakel je de Mac weer uit.

Kies uit laatst geïnstalleerde of meest recente versie

Lees nu eerst even alvorens te doen. Zet je Mac aan. Om precies dezelfde versie van macOS te herinstalleren die al op je systeem stond, houd je Command-R ingedrukt tijdens het starten tot de appel verschijnt. Om de nieuwste voor je Mac beschikbare macOS te installeren, houd je Command-Option-R ingedrukt. In dit voorbeeld gaan we voor de laatste mogelijkheid. Op de door een dwarsliggende virusscanner instabiel geworden Mac (en geen zin/tijd om de oorzaak daarvan te achterhalen c.q. op een trage oplossing van de fabrikant te wachten) draait oorspronkelijk nog Catalina. Nu Big Sur dan toch klaar staat en geen al te grote bugs lijkt te bevatten na een paar weken in het wild te zijn losgelaten, willen we die versie meteen installeren. Scheelt straks weer een upgrade immers!

Kortom, in dit voorbeeld gebruiken we Command-Option-R. Je ziet dan een wereldbol met daaronder een voortgangsindicator in beeld, waarna een herstelomgeving vers van internet wordt gedownload, even wachten dus. Overigens: als je computer alleen via wifi verbonden is, wordt mogelijk gevraagd om een netwerk te kiezen en het wachtwoord daarvan in te voeren. Hou dat dus vast bij de hand.

©PXimport

Schijf wissen

Ben je eenmaal in het herstelmenu aanbeland, dan is het zaak om de harddisk/ssd van je Mac te wissen. Daarvoor start je Schijfhulpprogramma in het menu. Selecteer in het geopende venster in de kolom links Macintosh HD en klik vervolgens in de knoppenbalk op Wis. Klik in het geopende dialoogvenster op Wis volumegroep, vul – als daar om gevraagd wordt – het wachtwoord van je Apple ID in en wacht even tot het klusje geklaard is. Sluit het venster van Schijfhulpprogramma en klik in het hoofdmenu van de herstelomgeving op Installeer macOS opnieuw. Vervolgens wordt – via een wizard – de meest recente versie van macOS die beschikbaar is voor jouw Mac geïnstalleerd.

In een enkel geval kan dat op moment van schrijven nog Catalina zijn, waarna je handmatig moet upgraden naar Big Sur achteraf op een moment dat het jou uitkomt. In ons geval stond Big Sur meteen klaar. Omdat het een schone installatie betreft verloopt deze hele procedure vrij snel (enigszins afhankelijk van je internetverbinding, want het hele installatiepakket moet wel gedownload worden).

©PXimport

Time Machine en Migratie-assistent

Na een tijdje wachten begint aan het eind van de installatie de echte magie. Nadat de vers geïnstalleerde macOS voor het eerst is opgestart, begint een wizard. Hierin kies je zaken als land, wifi-netwerk enzovoort. Een belangrijke stap is die, waarin de migratie-assistent je vraagt of je gegevens van een ‘andere’ computer wilt kopiëren. Selecteer hier de optie om gegevens over te zetten vanaf een Mac. Klik op Ga door en sluit je Time Machine drive aan (als dat niet al gebeurd was). Kies deze drive zodra hij gevonden wordt en klik op Ga door. Klik op > voor het blok met de Time Machine-kopie; je ziet nu een overzicht van alle beschikbare kopieën. Je kiest nu de meest recente datum waarvan je weet dat je Mac nog goed werkte. Bedenk wel, dat je daardoor mogelijk op een latere datum geback-upte documenten kwijt raakt. Maar omdat Time Machine ieder uur een kopie draait heb je – lijkt ons – meer dan genoeg om uit te kiezen. Met de datum geselecteerd klik je op Ga door.

©PXimport

Selecteer alle opties

Kies vervolgens alle aangeboden onderdelen (Apps, je gebruikersnaam (en daaronder vallende documenten), Andere bestanden en mappen en Systeem en netwerk. Wacht tot alle bestanden verzameld zijn en klik weer op Ga door. Klik op Stel wachtwoord in en – wel – stel een wachtwoord in, gevolgd door een klik op Ga door. Vervolgens begint het terugzetproces; tijd om koffie te drinken. Als je heel veel gegevens op je Mac had staan, kan dit een flinke tijd kosten. Maar je hoeft er niet bij na te denken, dus geen stress. Als het proces voltooid is, verschijnt het venster Migratie voltooid, klik hierin op de knop Herstart nu (of wacht tot dit vanzelf gebeurt). Vervolgens doorloop je nog wat vragen van de installatiewizard, waarna je op het bureaublad belandt. Inderdaad: met al je apps, instellingen, documenten en meer weer net zoals ze waren. Maar dan nu op een vers geïnstalleerd (en in dit voorbeeld gloednieuwe versie van) macOS.

©PXimport

Gebruik altijd Time Machine!

Enige vereiste om dit alles daadwerkelijk zo soepel te laten werken is een Time Machine die z’n werk kan doen. Laat de Time Machine back-up-schijf dus liefst altijd aangesloten of doe dat op een laptop minstens een keer per week (liever nog minstens een keer per dag, bijvoorbeeld aan het eind van je werkdag). Op die manier hoef je nooit bang te zijn voor dataverlies. Ook niet als je harddisk of ssd eens defect raakt. Doorloop dan deze procedure als een nieuwe schijf/ssd ingebouwd is en je hebt snel weer een werkend en compleet geïnstalleerd systeem voor je neus staan. Een laatste tip tot slot: zorg zeker op een werk-Mac voor zo min mogelijk geïnstalleerde software, maar installeer alleen de dingen die je écht gebruikt. Bewaar je gegevens altijd op een nas of desnoods externe harddisk. Gaat er dan iets mis, dan verloopt de hele hier uitgelegde werkwijze lekker vlot en ben je binnen anderhalf uur weer aan de slag. Best een geruststellende gedachte toch?

Gouden tip tot slot: houd een klassieke bedrade muis bij de hand. De draadloze Mac-muis werkt soms niet in de herstelomgeving. Ook het toetsenbord niet, maar dat is eenvoudig op te lossen door dit simpelweg met een usb-lightning-kabel te koppelen. Bij de muis kan dat niet, maar elke standaard usb-muis (ook die voor de pc) werken prima!

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.