ID.nl logo
Vette koffiebonen: wat zijn dat en wat doen die met mijn koffie?
© Seth Michael
Huis

Vette koffiebonen: wat zijn dat en wat doen die met mijn koffie?

Vet is de duivel, zeggen ze weleens. Voor koffiebonen geldt dat gelukkig niet. Elke koffieboon bevat namelijk oliën. Door de bonen te verhitten of te branden, komt dat vet naar buiten. Na lange branding oftewel ‘dark roasts’ zie je soms zelfs een olieachtig laagje op de bonen. Wat zijn vette koffiebonen precies en zijn er voor- of nadelen?

Dit artikel in het kort:

  • Hoe langer een koffieboon wordt gebrand, hoe meer olie erop komt te staan. Vette koffiebonen zijn dan ook meestal ‘dark roast’.

  • Als bonen lang blijven liggen voordat er koffie van wordt gezet, of als ze niet goed worden bewaard, worden ze ook vet.

  • Het vet in vette bonen zit in feite in elke boon. Alleen komt het er in sommige bonen óp te liggen.

  • Meer weten over de branding van koffiebonen? Lees dan Light roast, medium roast en dark roast: dit doet de branding voor de smaak van je koffie

Wat zijn vette koffiebonen?

Vette koffiebonen onderscheiden zich door een glanzend olielaagje op het oppervlak. Als dit olielaagje niet slechts op enkele, maar op veel bonen in een zak aanwezig is, spreek je van 'vette koffiebonen'. Vaak zijn vette koffiebonen donker van kleur.

Elke koffieboon bevat olie. In een koffieboon zitten twee natuurlijke oliën: cafestol en kahweol. Tijdens het branden komen die oliën vrij, vooral bij donker gebrande koffiebonen. Hoe langer de branding, hoe meer olie er op het oppervlak ontstaat. Je ziet dat de bonen dan bedekt zijn met een soort vettig laagje, waardoor ze glimmen.

Dat vettige laagje op de koffiebonen ontstaat door een chemische reactie tussen de binnenkant van de bonen en zuurstof. Als een boon lang wordt gebrand, waarbij het inwendige omhulsel barst en CO₂ vrijkomt, dat vrijwel meteen reageert met zuurstof. Daarbij ontstaat er een olielaagje. Dat is een proces van oxidatie, en dat proces blijft lang doorgaan, zelfs nadat de bonen zijn verpakt. ‘Oude’ bonen zijn dan ook vaak vetter.

©PHICHAK LIMPRASUTR

Hoe worden koffiebonen vet?

In principe hebben vettige koffiebonen drie oorzaken. De eerste is vaak met opzet, de laatste twee zijn minder gewenst.

  • Branding (het brandproces): Tijdens het branden van koffiebonen nemen ze in omvang toe en worden de bonen enigszins sponsachtig. Bij de zogenaamde ‘tweede kraak’ komen de oliën naar buiten. Hierdoor gaan de bonen licht glanzen en ontstaat er een vettig laagje op de boon. Bij dit proces kunnen de bonen (te) vet worden. Dat gebeurt vooral bij donkere brandingen, zoals bij dark roast-koffie.

  • Tijd tussen het branden en koffiezetten: Een andere belangrijke factor is de tijd tussen het branden en het zetten van je kopje koffie. Hoe langer het duurt voordat je de donker gebrande bonen gebruikt, des te vetter de bonen worden door oxidatie. Dat zorgt ook nog eens voor verlies van smaak. Dat is vaak het geval bij koffie die je in de supermarkt koopt, waar het enige tijd kan duren voordat de koffie in de schappen belandt. Vers gebrande koffie heeft aanzienlijk minder last van overmatige vetheid.

  • Temperatuur: Hoewel je weinig controle hebt over de eerstgenoemde factoren, kun je wel de temperatuur beheersen waarbij de koffiebonen worden bewaard. Bewaar de bonen in een donkere en luchtdichte omgeving. Bewaar ze bovendien op een koele, donkere plek (niet in de koelkast), want als koffiebonen te lang op een warme plaats liggen, gaan ze nog meer 'zweten', waardoor de aroma's letterlijk verdwijnen.

Verpakking met ventieltje Na het branden stoten bonen vaak nog wat CO₂ uit. Als dat in de verpakking blijft, oxideren de bonen sneller en kunnen ze sneller vettig worden. Daarom worden verpakkingen soms uitgerust met een ventieltje. De CO₂ kan er dan uit, maar er kan geen zuurstof in. Koffiebonen kopen in plaats van gemalen koffie maakt het CO₂-probleem ook minder (in koffie dan). En wist je dat je ook best thuis koffiebonen kunt branden?

De voordelen van meer vet in je boon

In principe zit er eigenlijk niet per se meer vet in de olieachtige koffieboon. Alle bonen hebben min of meer even vet. Wel komt er meer vet vrij. Hoe langer de branding, hoe meer vet. Veel mensen vinden dark roast-koffie enorm lekker. De smaak kan dus een voordeel zijn, maar dat is voor iedereen persoonlijk. Als de bonen vet zijn doordat ze niet meer kraakvers zijn of niet bij de juiste temperatuur zijn bewaard, is dat meestal geen voordeel. De smaak wordt er in elk geval niet beter van.

Vette koffiebonen hebben ook nadelen

Als bonen vet zijn geworden doordat ze slecht zijn bewaard zijn, gaat dat ten koste van de kwaliteit en de smaak. Ook als ze lang zijn gebrand, is dat niet per se een pluspunt. De smaak wordt dan minder complex. Of anders gezegd: een beetje saai. Sommige koffiekenners zeggen dat het lekkerste van de smaak van koffie in de olie zit. Die zou je dus in de boon willen houden.

Vette bonen hebben nog een nadeel: je koffiemachine of bonenmaler kan er niet altijd goed tegen. Het vet blijft aan de snijbladen plakken en in het piston van de espressomachine kan zich vet ophopen. Extra schoonmaken helpt natuurlijk, maar dan moet je wel weten dat je vette bonen hebt.

©Nitiphol

Zijn vette koffiebonen schadelijk voor de machine?

Het vet uit de bonen kan in je koffiemachine achterblijven. De bonenmaler heeft hier de meeste kans op. In principe kunnen vette bonen geen kwaad mits je goed schoonmaakt. Dat geldt voor alle koffiemachines. Liever geen vette bonen? Vermijd dan vooral dark roasts. Medium en lichte brandingen zijn over het algemeen niet of veel minder vet.

Ben je op zoek naar een koffiemachine? Vraag dan de (gratis!) Kieskeurig.nl Koffiewijzer 2023 aan: 16 koffiemachines, uitgebreid getest door consumenten. Van gebruiksgemak tot onderhoud, van koffievariëteiten tot smaak: lees de onafhankelijke en eerlijke reviews van meer dan 100 testers.

De Kieskeurig.nl Koffiewijzer

16 koffiemachines getest door consumenten
▼ Volgende artikel
Motorola brengt motorola edge 60 fusion uit met drie nieuwe moto AI-functies
Huis

Motorola brengt motorola edge 60 fusion uit met drie nieuwe moto AI-functies

Motorola heeft de motorola edge 60 fusion aangekondigd, een premium smartphone die een elegant ontwerp combineert met geavanceerde AI-functies. Het toestel is het eerste Motorola-model dat standaard is uitgerust met geïntegreerde moto AI-functionaliteit.

De smartphone beschikt over een uniek quad-curve edge display met door Pantone gevalideerde kleuren. Het scherm is beschermd met Corning Gorilla Glass 7i, dat twee keer betere val- en krasbestendigheid biedt dan voorgaande versies. 

Geïntegreerde moto ai

Na een eerder bètaprogramma is de motorola edge 60 fusion het eerste toestel waarbij moto ai direct is geïntegreerd. De smartphone bevat AI-functies zoals Pay Attention (voor het opnemen, noteren en samenvatten van audio), Remember This (om live momenten of informatie vast te leggen) en Magic Canvas (voor het genereren van afbeeldingen op basis van tekstinstructies). 

Innovatief display en robuust ontwerp

Het toestel heeft volgens Motorola 's werelds eerste quad-curve edge display met door Pantone gevalideerde kleuren. Het ontwerp omvat hoogwaardige materialen, waaronder een op leer geïnspireerde coating en canvas-achtige afwerkingen in zorgvuldig samengestelde kleuren.

De motorola edge 60 fusion is niet alleen stijlvol maar ook robuust gebouwd. De telefoon voldoet aan militaire standaarden (MIL-STD 810H) voor duurzaamheid en heeft zowel IP68 als IP69 certificeringen voor waterbescherming. Het toestel kan onderdompeling in zoet water tot 1,5 meter diepte gedurende maximaal 30 minuten weerstaan. Dankzij Water Touch-technologie blijft het touchscreen werken, zelfs als het nat is. 

Camera met Sony-sensor

De hoofdcamera heeft een 50MP Ultra Pixel sensor, gecombineerd met een geavanceerde Sony LYTIA 700C sensor en optische beeldstabilisatie (OIS). Hierdoor maakt de camera ook bij weinig licht goede foto's. De ultrabrede lens met ingebouwde macrovisie biedt een gezichtsveld van 122° en kan tot 3 cm inzoomen voor extreme close-ups.

 

De 32MP selfiecamera gebruikt Quad Pixel-technologie voor betere prestaties bij minder licht. Een 3-in-1 lichtsensor kalibreert automatisch de lichtgevoeligheid voor optimale belichting en kleur.

Entertainment en batterij

Het 6,67 inch pOLED-scherm heeft een Super HD (1220p) resolutie en een verversingssnelheid van 120Hz. Het display is zowel Pantone als Pantone SkinTone gevalideerd voor een natuurgetrouwe kleurweergave. Voor audio is het toestel uitgerust met Dolby Atmos, twee stereoluidsprekers en een Hi-Res gecertificeerd geluidssysteem.

De motorola edge 60 fusion wordt aangedreven door de MediaTek Dimensity 7300 processor, heeft tot 8GB RAM en tot 256GB opslag. De 5200mAh batterij ondersteunt 68W TurboPower opladen, waarmee gebruikers na slechts 8 minuten opladen een volle dag vooruit kunnen.

De smartphone draait op Android 15 en bevat Moto Secure en ThinkShield voor extra beveiliging, evenals Hello UX voor aanpassingsopties. De motorola edge 60 fusion is vanaf half april verkrijgbaar voor een adviesprijs van 329,99 euro.

Bekijk hier andere Motorola-modellen op Kieskeurig.nl:

▼ Volgende artikel
Wat is een VPN kill switch, en heb jij die nodig?
© Foto-Ruhrgebiet
Huis

Wat is een VPN kill switch, en heb jij die nodig?

Steeds meer mensen kiezen voor een VPN om veilig te internetten. Een kill switch helpt om die veiligheid te garanderen. Je leest er alles over in dit artikel.

Een VPN gebruik je voor de veiligheid en je privacy. Een kill switch is daarom een logische toevoeging: want daarmee zorg je ervoor dat je altijd beschermd bent. In dit artikel lees je: 🛡️ Hoe een VPN kill switch werkt 🛡️ Welke apps je wel laat afsluiten en welke niet 🛡️ Voor wie een VPN kill switch nuttig is

Lees ook: Wat is VPN en waarom heb je het nodig?

Je gebruikt een Virtual Private Network (VPN) voor anonimiteit, veilige bestandsoverdracht en/of het omzeilen van geografische blokkades. Hoewel een kill switch optioneel is bij een (VPN), hoort het er eigenlijk wel echt bij: het is een soort extra slot op de deur om die zaken te garanderen.

©Funtap

Zo werkt een VPN kill switch

Een kill switch controleert continu of je VPN nog in gebruik is. Wordt er vastgesteld dat dat niet het geval is? Dan blokkeert een kill switch de verbinding van je internet. Je bent dan dus ook niet meer verbonden. Een goede kill switch zorgt er ook voor dat je automatisch weer verbonden wordt met het internet als de problemen verholpen zijn.

Blokkeren: je complete apparaat of bepaalde toepassingen

Een kill switch gebruiken is helemaal niet moeilijk. Je stelt het allemaal gewoon in via je VPN-applicatie. Daarin bepaal je ook of je pc of laptop volledig van het internet losgekoppeld wordt als de VPN-verbinding wegvalt of dat alleen bepaalde applicaties worden afgesloten. De eerste optie is duidelijk: het apparaat is dan helemaal niet meer verbonden met het internet.

Specifieke applicaties de toegang ontzeggen

In sommige situaties is het niet handig dat je helemaal geen internet meer hebt als de VPN-verbinding wegvalt. Bijvoorbeeld wanneer je in een belangrijk gesprek zit via Zoom of Microsoft Teams. Voor die gevallen kun je een kill switch applicatie-specifiek de verbinding laten verbreken. Je kunt dan bijvoorbeeld wel doorgaan met videobellen of browsen, terwijl je torrent client geen internettoegang meer heeft.

©Ģirts Raģelis

Welke apps laat je wel afsluiten en welke niet?

Sommige online bezigheden brengen meer risico's met zich mee dan andere wanneer het gaat om je privacy of de beveiliging van je persoonlijke informatie. Misschien gebruik je je VPN alleen om een serie op Netflix te kijken die in Nederland niet beschikbaar is. In dat geval wil je niet dat je hele internetverbinding wegvalt als de VPN uitvalt. Maar bij privacygevoelige taken, zoals internetbankieren, het versturen van e-mails, het werken in de cloud of het downloaden van torrents, wil je juist voorkomen dat je zonder VPN online gaat. Je kunt de kill switch dan zo instellen dat alleen je browser, e-mailapp, cloudopslag en torrentclient worden geblokkeerd, terwijl andere apps gewoon verbinding houden.

Lekker tijdens het Netflixen

🍿🍿🍿🍿🍿 Popcorn!

VPN kill switches zijn een logische toevoeging aan VPN's en zijn daarom standaard beschikbaar bij de bekendste aanbieders. Meestal staan ze automatisch aan, maar je kunt de functie eenvoudig in- of uitschakelen via de instellingen.

Voor wie is een VPN kill switch nuttig?

Eigenlijk heeft iedereen die waarde hecht aan privacy baat bij een VPN-provider met kill switch. In Nederland is er sprake van weinig censuur en zijn er amper internetblokkades. Maar alsnog zijn VPN's hier erg populair. Als je torrents downloadt, is het handig om ervoor te zorgen dat je IP-adres beschermd is, want dat downloaden is in veel gevallen illegaal. Gevoelige informatie of belangrijke (werkgerelateerde) documenten kun je beter ook niet zomaar versturen. Met een VPN met kill switch zijn je gegevens en bestanden beter beschermd. Zit je vaak op een open wifi-netwerk? Dan is het zonder meer verstandig om te kiezen voor een VPN met kill switch. Want openbare netwerken hebben een slechte reputatie op het gebied van veiligheid en zijn regelmatig het doelwit van hackers.