Een natte handdoek die te lang in je sporttas heeft gezeten, zomerkleding die heeft overwinterd in een vochtige berging … Schimmel komt op veel meer plekken voor dan alleen in je badkamer. Gelukkig hoef je wasgoed waar schimmel op zit niet meteen weg te gooien: met de tips uit dit artikel krijg je het allemaal weer schoon!

Ook interessant: Schimmel in huis: hierdoor komt het en dit kun je ertegen doen

Zie je op je kleding, handdoeken of ander textiel zwarte, groene of bruine vlekjes en ruikt het muf? Dan is de kans groot dat het schimmel is. Schimmel ontstaat vooral in vochtige omgevingen zonder voldoende ventilatie, zoals kelders en garages. Als nat textiel te lang blijft liggen zonder te drogen, ontstaat er een ideale voedingsbodem voor schimmels. Ook textiel dat lang opgeslagen wordt voor het volgende seizoen (denk bijvoorbeeld aan je winterkleding of zomerkleding) kan last krijgen van schimmels. Behalve dat het niet fris is, is het ook nog eens slecht voor je gezondheid. Inademing van schimmelsporen kan irritatie van de luchtwegen veroorzaken. Mensen met allergieën en astma zijn hier gevoeliger voor. Weg ermee dus! Weg met de schimmel bedoelen we: je textiel kun je in de meeste gevallen nog gewoon redden.

Zijn alle stoffen vatbaar voor schimmel?

Het korte antwoord: ja. Onder bepaalde omstandigheden kunnen alle stoffen vatbaar zijn voor schimmel. Maar niet alle stoffen zijn even gevoelig: het hangt af van hun hun natuurlijke eigenschappen en de manier waarop ze worden onderhouden. Natuurlijke vezels zoals katoen, linnen, wol, maar ook zijde, staan erom bekend dat ze veel vocht kunnen absorberen en vasthouden. Dit maakt ze potentieel een voedingsbodem voor schimmels wanneer ze niet goed worden gedroogd of in vochtige omstandigheden worden bewaard. Synthetische stoffen, zoals polyester en nylon, zijn vanwege hun lage vochtabsorptie aanzienlijk minder vatbaar voor schimmel.

©AK | ID.nl

Hoe verwijder je schimmel uit textiel?

Voor kleine oppervlakkige vlekken kun je schoonmaakazijn of soda proberen. Meng 3 delen water met 1 deel azijn, laat het textiel hier vier tot zes uur in weken. Voor hardnekkige vlekken kan je de azijn onverdund gebruiken. Was het textiel na het inweken op de normale manier. Soda kun je direct op de natte vlek smeren, laten intrekken en uitwassen. Of maak een sopje met Biotex en laat het aangetaste textiel daar een tijdje in weken. Biotex bevat namelijk borax, een schimmeldodend mineraal.

Na het inweken spoel je het wasgoed goed uit onder de kraan. Daarna stop je het in de wasmachine en was je het op de maximale temperatuur die de stof kan hebben. Eventueel kun je aan het wasmiddel ook nog een kopje azijn toevoegen.

Lees ook: Zo verwijder je voor eens en altijd schimmel uit de badkamer

Natuurlijke middelen om schimmel te verwijderen

Er zijn professionele schimmelreinigers op de markt, maar meestal red je het wel met middeltjes die gewoon in je keukenkastje staan. We hebben hierboven azijn en soda al kort genoemd. Maar er zijn meer mogelijkheden. Baking soda bijvoorbeeld: maak een pasta van 3 delen baking soda en 1 deel water en wrijf dit goed in op de vlekken. Laat 10 minuten intrekken voor je uitspoelt. En kijk ook eens in je fruitmand. Liggen daar citroenen? Mooi! Dep schimmelvlekken in met een doekje gedrenkt in citroensap en laat dit een uur inwerken. Spoel daarna goed uit. Je kan deze middelen ook combineren voor extra effect.

Lees ook: Schitterend! De verrassende veelzijdigheid van soda

Hoe voorkom je schimmel in textiel?

Zorg dat textiel goed kan drogen door het regelmatig te luchten en niet op te bergen als het vochtig is. Maak er een gewoonte van om je sporttas (of de gymtas van je kinderen) na gebruik leeg te halen en alles wat vochtig is, of te laten drogen of in de was te doen. Heb je een was gedraaid? Haal dan de trommel leeg en hang je was op, of stop het in de droger. Laat het in ieder geval niet een paar dagen nat in de trommel liggen! Bewaar het textiel schoon, droog en goed verpakt. Gebruik kledingborstels om dode huidschilfers te verwijderen. Controleer regelmatig op vlekken en pak deze direct aan. Zo houd je schimmel onder controle. En hoewel je wasmachine niet meteen een bron van schimmel is, doe je er goed aan die regelmatig schoon te maken. Wel zo fris!

©AK | ID.nl

Heel belangrijk: je binnenklimaat

Om te voorkomen dat schimmels groeien is een luchtvochtigheid onder de 60 procent aan te raden. Ventileren is daarbij het toverwoord. Is het buiten droog? Zet dan de ramen open. Gebruik een ontvochtiger in vochtige ruimtes en zet ook daar als dat kan regelmatig een raampje open. Heb je schimmel op je kleding of ander textiel aangetroffen? Dan is het belangrijk dat je thuis alles grondig stofzuigt om losse schimmelsporen te verwijderen. Doe dat wel met een stofzuiger met een HEPA-filter, om te voorkomen dat de sporen weer in de lucht terechtkomen.

Lees ook: Schimmel voorkomen? Deze 5 kamerplanten helpen!

Dááááág, schimmel!

Je ziet: met de juiste aanpak is schimmel in textiel goed te verhelpen. Ben je er op tijd bij en pas je preventiemaatregelen toe, dan hoef je er weinig last van te hebben. Is de schade toch te groot, gooi het textiel dan met een gerust hart weg. Je gezondheid gaat tenslotte voor alles.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.