ID.nl logo
Zo krijg je schimmel uit kleding en textiel
© JFJ | Parkin
Huis

Zo krijg je schimmel uit kleding en textiel

Een natte handdoek die te lang in je sporttas heeft gezeten, zomerkleding die heeft overwinterd in een vochtige berging … Schimmel komt op veel meer plekken voor dan alleen in je badkamer. Gelukkig hoef je wasgoed waar schimmel op zit niet meteen weg te gooien: met de tips uit dit artikel krijg je het allemaal weer schoon!

In dit artikel lees je: ➜ Welke stoffen vatbaar zijn voor schimmel ➜ Hoe je schimmel uit textiel verwijdert ➜ Welke natuurlijke middelen je kunt gebruiken om schimmel te verwijderen ➜ Wanneer textiel niet meer te redden is ➜ Hoe je schimmel in kleding kunt voorkomen ➜ Wat je kunt doen voor een gezond binnenklimaat

Ook interessant: Schimmel in huis: hierdoor komt het en dit kun je ertegen doen

Zie je op je kleding, handdoeken of ander textiel zwarte, groene of bruine vlekjes en ruikt het muf? Dan is de kans groot dat het schimmel is. Schimmel ontstaat vooral in vochtige omgevingen zonder voldoende ventilatie, zoals kelders en garages. Als nat textiel te lang blijft liggen zonder te drogen, ontstaat er een ideale voedingsbodem voor schimmels. Ook textiel dat lang opgeslagen wordt voor het volgende seizoen (denk bijvoorbeeld aan je winterkleding of zomerkleding) kan last krijgen van schimmels. Behalve dat het niet fris is, is het ook nog eens slecht voor je gezondheid. Inademing van schimmelsporen kan irritatie van de luchtwegen veroorzaken. Mensen met allergieën en astma zijn hier gevoeliger voor. Weg ermee dus! Weg met de schimmel bedoelen we: je textiel kun je in de meeste gevallen nog gewoon redden.

Zijn alle stoffen vatbaar voor schimmel?

Het korte antwoord: ja. Onder bepaalde omstandigheden kunnen alle stoffen vatbaar zijn voor schimmel. Maar niet alle stoffen zijn even gevoelig: het hangt af van hun hun natuurlijke eigenschappen en de manier waarop ze worden onderhouden. Natuurlijke vezels zoals katoen, linnen, wol, maar ook zijde, staan erom bekend dat ze veel vocht kunnen absorberen en vasthouden. Dit maakt ze potentieel een voedingsbodem voor schimmels wanneer ze niet goed worden gedroogd of in vochtige omstandigheden worden bewaard. Synthetische stoffen, zoals polyester en nylon, zijn vanwege hun lage vochtabsorptie aanzienlijk minder vatbaar voor schimmel.

©AK | ID.nl

Hoe verwijder je schimmel uit textiel?

Voor kleine oppervlakkige vlekken kun je schoonmaakazijn of soda proberen. Meng 3 delen water met 1 deel azijn, laat het textiel hier vier tot zes uur in weken. Voor hardnekkige vlekken kan je de azijn onverdund gebruiken. Was het textiel na het inweken op de normale manier. Soda kun je direct op de natte vlek smeren, laten intrekken en uitwassen. Of maak een sopje met Biotex en laat het aangetaste textiel daar een tijdje in weken. Biotex bevat namelijk borax, een schimmeldodend mineraal.

Na het inweken spoel je het wasgoed goed uit onder de kraan. Daarna stop je het in de wasmachine en was je het op de maximale temperatuur die de stof kan hebben. Eventueel kun je aan het wasmiddel ook nog een kopje azijn toevoegen.

Lees ook: Zo verwijder je voor eens en altijd schimmel uit de badkamer

Wanneer valt textiel niet meer te redden? Grijze, vervagende vlekken duiden vaak op onherstelbare schade. Voel ook of de stof muf en broos is geworden. Als de schimmel diep in de vezels is gedrongen, is het textiel niet meer te redden. Je oma zou in zo’n geval gezegd hebben: 'Het weer zit erin'. Helaas laat de schimmel zich dan niet meer verwijderen. Er zit niets anders op dan weggooien.

Natuurlijke middelen om schimmel te verwijderen

Er zijn professionele schimmelreinigers op de markt, maar meestal red je het wel met middeltjes die gewoon in je keukenkastje staan. We hebben hierboven azijn en soda al kort genoemd. Maar er zijn meer mogelijkheden. Baking soda bijvoorbeeld: maak een pasta van 3 delen baking soda en 1 deel water en wrijf dit goed in op de vlekken. Laat 10 minuten intrekken voor je uitspoelt. En kijk ook eens in je fruitmand. Liggen daar citroenen? Mooi! Dep schimmelvlekken in met een doekje gedrenkt in citroensap en laat dit een uur inwerken. Spoel daarna goed uit. Je kan deze middelen ook combineren voor extra effect.

Lees ook: Schitterend! De verrassende veelzijdigheid van soda

In de vriezer! Zit er schimmel in kleding van delicate stoffen, dis je niet op hoge temperaturen kunt wassen? Leg het aangetaste kledingstuk dan een nachtje in de vriezer, bij een temperatuur van minimaal -18°C. De schimmelsporen worden dan gedood. Het is wel belangrijk om het textiel na het ontdooien goed te laten drogen om hergroei van schimmel te voorkomen.

Hoe voorkom je schimmel in textiel?

Zorg dat textiel goed kan drogen door het regelmatig te luchten en niet op te bergen als het vochtig is. Maak er een gewoonte van om je sporttas (of de gymtas van je kinderen) na gebruik leeg te halen en alles wat vochtig is, of te laten drogen of in de was te doen. Heb je een was gedraaid? Haal dan de trommel leeg en hang je was op, of stop het in de droger. Laat het in ieder geval niet een paar dagen nat in de trommel liggen! Bewaar het textiel schoon, droog en goed verpakt. Gebruik kledingborstels om dode huidschilfers te verwijderen. Controleer regelmatig op vlekken en pak deze direct aan. Zo houd je schimmel onder controle. En hoewel je wasmachine niet meteen een bron van schimmel is, doe je er goed aan die regelmatig schoon te maken. Wel zo fris!

©AK | ID.nl

Heel belangrijk: je binnenklimaat

Om te voorkomen dat schimmels groeien is een luchtvochtigheid onder de 60 procent aan te raden. Ventileren is daarbij het toverwoord. Is het buiten droog? Zet dan de ramen open. Gebruik een ontvochtiger in vochtige ruimtes en zet ook daar als dat kan regelmatig een raampje open. Heb je schimmel op je kleding of ander textiel aangetroffen? Dan is het belangrijk dat je thuis alles grondig stofzuigt om losse schimmelsporen te verwijderen. Doe dat wel met een stofzuiger met een HEPA-filter, om te voorkomen dat de sporen weer in de lucht terechtkomen.

Lees ook: Schimmel voorkomen? Deze 5 kamerplanten helpen!

Tip: vochtvreter in de kast Heb je een kast staan in een vochtige ruimte, zoals je berging of de garage? En bewaar je daar kleding of ander textiel in? Zet er dan een vochtvreter in. Die maak je eenvoudig zelf door een kop of bakje te vullen met droge rijst. Span daar een dun stukje stof overheen, bijvoorbeeld een hydrofieldoek, en zet vast met een eleastiekje. De rijst zal nu overtollig vocht absorberen. Wel af en toe controleren en vervangen door droge rijst. Je kunt er eventueel ook nog een aantal druppels etherische olie aan toevoegen, bijvoorbeeld citroen of eucalyptus. Dat zorgt ervoor dat de kast ook nog eens lekker fris blijft ruiken.

Dááááág, schimmel!

Je ziet: met de juiste aanpak is schimmel in textiel goed te verhelpen. Ben je er op tijd bij en pas je preventiemaatregelen toe, dan hoef je er weinig last van te hebben. Is de schade toch te groot, gooi het textiel dan met een gerust hart weg. Je gezondheid gaat tenslotte voor alles.

▼ Volgende artikel
Hoe gebruik je AirPods en een Apple TV om films in surround te beleven?
© apple.com
Huis

Hoe gebruik je AirPods en een Apple TV om films in surround te beleven?

De Apple AirPods zijn razend populaire draadloze oordoppen, de Apple TV is dan weer een geslaagde mediaspeler. Voeg de twee samen en je kunt films, tv-series en games beleven in meeslepend 3D-ruimtelijke audio. Dit is hoe je dat doet!

Ruimtelijke audio gebruiken met je Apple TV? In dit artikel leggen we je het uit en:

  • Wat kun je verwachten van Ruimtelijke audio?
  • Wat heb je daarvoor nodig?
  • Hoe stel je Ruimtelijke audio op een Apple TV in?
  • Bij welke apps en streamingdiensten kan dat?
  • Hoe kun je alles personaliseren met je iPhone?

In dit artikel hebben we het over de Ruimtelijke audio-ervaring die je kunt beleven als je bepaalde oordoppen of koptelefoons aan een Apple TV koppelt. Het is enorm indrukwekkend, met geluidseffecten die driedimensionaal rond je worden afgespeeld. Net als in de bioscoop, maar dan bij je thuis. Het werkt even goed of beter dan een soundbar, en is ideaal voor wie alleen tv-kijkt en echt ondergedompeld wil worden in de actie.

Wat kun je verwachten?

Ruimtelijke audio is niet helemaal hetzelfde als Dolby Atmos en ander surroundgeluid. Maar het doel is wel hetzelfde: jezelf onderdompelen in een geluidsbubbel waarbij bijvoorbeeld geluidseffecten van een film 360 graden om je heen te horen zijn. De AirPods voegen daar bovendien headtracking aan toe, waarbij het geluid aan het scherm wordt 'verankerd'. Hierdoor blijven onder meer dialogen altijd uit het beeld komen, wat de kijkervaring realistischer maakt.

Wat heb je nodig?

Ruimtelijke audio (of Spatial Audio) is een Apple-technologie voor hoofdtelefoons die ingebouwd is in de AirPods 3, AirPods 4 (beide modellen) en alle AirPods Pro. Ook de over-ear AirPods Max-hoofdtelefoon is ermee uitgerust. Ruimtelijke audio is er ook bij de Beats Fit Pro, de Beats Studio Pro of de Beats Solo 4. Je hebt dus een van deze toestellen nodig. Om het eenvoudig te houden, spreken we verder in dit artikel alleen over 'AirPods'.

©Apple

Daarnaast moet je beschikken over een Apple TV 4K (alle versies); de nagenoeg identieke Apple TV HD is helaas niet geschikt. Hier ontdek je hoe je het verschil kunt zien. De Ruimtelijke audio-functie is al even beschikbaar, maar voor alle veiligheid kun je via de Instellingen het best even je Apple TV updaten naar de nieuwste versie van tvOS.

©Jamie Biesemans

Hoe moet je alles instellen?

Apple heeft het heel eenvoudig gemaakt om je AirPods met een Apple TV te verbinden. Schakel eerst de Apple-mediaspeler in. Als het hoofdscherm alle apps toont, open je het doosje van je AirPods (of schakel je de hoofdtelefoon in). Bijna onmiddellijk verschijnt er in de bovenhoek een melding. Druk je op de knop met het tv-icoon, dan wordt het geluid van je Apple TV afgespeeld via je oortjes of koptelefoon. Ben je net te laat om de melding te bevestigen? Dan druk je lang op de tv-knop op de Apple-remote en kies je Audio. Hier zie je een lijst van AirPlay-speakers én als het goed is ook je AirPods. 

©Apple

Ruimtelijke audio wordt standaard ingeschakeld. Maar als je zelf in de opties wilt duiken, dan kan dat. Druk opnieuw lang op de tv-knop en klik op het pictogram van de hoofdtelefoon of oortjes (net rechts van de klok). Je ziet dan verschillende opties in een lijst, terwijl de content verder speelt. Zo kun je ook tijdens het bekijken van een film ruisonderdrukking of gespreksdetectie instellen. Iets lager zie je een pictogram van de actieve app (bijvoorbeeld Netflix of Disney+) en in welke kwaliteit audio wordt aangeleverd (bijvoorbeeld Dolby Atmos). Je kunt dan Ruimtelijke audio instellen, met of zonder headtracking. De optie Vast wil zeggen dat je ruimtelijke audio krijgt zonder hoofdtracking. 

©Jamie Biesemans

Welke apps bieden Ruimtelijke audio? 

Niet alle apps en diensten ondersteunen Ruimtelijke audio, maar de meerderheid wél. Nagenoeg alle streamingdiensten, waaronder Netflix, HBO Max en Disney+, bieden deze optie. Via Apple Music op je Apple TV kun je ook veel muziek in surround beleven. Daarnaast zijn er games die het ondersteunen, wat heel fijn werkt. Is de audio die de app levert toch in stereo (bijvoorbeeld oudere muziek), dan kun je nog altijd van ruimtelijke audio genieten door in de Instellingen te kiezen voor Maak stereo ruimtelijk.

©Apple

Zo personaliseer je Ruimtelijke audio

Om geluid realistisch om je heen te creëren, gebruikt het algoritme achter de Ruimtelijke audio-functie een model van het hoofd van een mens. Dat werkt meestal prima. Maar je kunt de ervaring nog natuurlijker maken door het algoritme informatie te geven over jezelf (onder meer over je hoofd- en oorvorm). Dat gebeurt via beelden gemaakt met een TrueDepth-camera. Zo'n camera vind je op recente iPhones (vanaf de iPhone X) waarop minstens iOS 16 draait. 

Het instellen kan dus niet met een iPad of Mac, maar je kunt het persoonlijke profiel dat je creëert op een iPhone wel toepassen op andere Apple-toestellen. Ook de Apple TV. Dit profiel wordt enkel gedeeld tussen jouw apparaten; volgens Apple wordt het bestand versleuteld en niet met het bedrijf gedeeld.

Het instellen van Gepersonaliseerde ruimtelijke audio doe je door de Instellingen op een geschikte iPhone te openen. Tik op je AirPods of AirPods Pro. Ook de Beats Fit Pro, Beats Solo 4 of Beats Studio Pro zijn compatibel met deze functie. Je ziet vervolgens de optie Gepersonaliseerde ruimtelijke audio. Selecteer dit en kies daarna Personaliseer ruimtelijke audio. Er verschijnt een stappenplan waarbij gevraagd wordt om je gezicht op een afstand van 30 cm in beeld te brengen. Daarna moet je langzaam je hoofd heen en weer bewegen om een afbeelding te maken van je oren. Het klinkt misschien wat merkwaardig, maar met deze informatie kan het Ruimtelijke audio-algoritme een betere inschatting maken van hoe je exact hoort.

▼ Volgende artikel
Tuinonderhoud in januari? Zeker – en dit kun je allemaal doen!
© Annette L. Pyrah
Huis

Tuinonderhoud in januari? Zeker – en dit kun je allemaal doen!

In januari lijkt de tuin in winterslaap, maar schijn bedriegt. Dit is juist het moment om je tuin voor te bereiden op een prachtig voorjaar. Van snoeien tot het maken van een beplantingsplan en het verzorgen van overwinterende planten: er is genoeg te doen. Met een paar slimme klussen leg je de basis voor een gezonde en mooie tuin.

📅 Dit doe je in de tuin in januari:

  • Een beplantingsplan maken
  • Winterplanten planten
  • De overwinterende planten in de garage of schuur verzorgen
  • Bomen, struiken en planten snoeien
  • Sneeuw verwijderen uit de haag en de bestrating onkruidvrij maken

Wil je weten wat je in de andere maanden van het jaar in de tuin te doen hebt? Check dan onze tuinkalender!

Nu doen, voor de zomer: beplantingsplan maken

Januari is de maand om al na te denken over een mooie, bloeiende tuin in de zomer. Maak nu dus een beplantingsplan om te bepalen waar je waar wat gaat zaaien en planten. Denk daarbij ook aan de laatbloeiers, zodat je in het najaar ook nog kleur in de tuin hebt.

Beschermen tegen vorst en kleur aanbrengen

Om de planten te beschermen tegen vrieskou, leg je een laag compost, bladeren en takken op de grond. Daarmee zorg je ervoor dat de wortels van de planten niet zo snel bevriezen. Gelukkig vriest het in januari niet doorlopend. Tijdens zo'n vorstvrije periode kun je mooi bomen, hagen en struiken planten. Wil je gelijk al wat kleur aanbrengen in de tuin? Plant dan winterheide of zet winterharde viooltjes in plantenbakken of in de borders.

©Erkki Makkonen

🌺 Winterviolen!

(daar fleurt elke wintertuin van op)

Overwinterende planten verzorgen

Kuipplanten die in de schuur of garage overwinteren, hebben regelmatig water nodig. Bij vorstvrij weer kun je een raam of deur openen voor wat frisse lucht. Ook bollen in pot, binnen of buiten, geef je af en toe water om uitdroging te voorkomen.

Een echte winterklus: snoeien!

Januari en februari zijn ideale maanden om fruitbomen, planten en struiken te snoeien, zoals knotwilgen en leilindes. Zo bereid je ze voor op het voorjaar. Snoei alleen bij zacht, vorstvrij weer. Heb je een druif? Snoei die uiterlijk half januari, want daarna komt de sapstroom op gang en kan de plant doodbloeden als je te laat snoeit.

Lees ook: Welke snoeischaar voor welke snoeiklus?

Wist je dat je als boomeigenaar een zorgplicht voor de bomen in je tuin hebt? Dit betekent dat je aansprakelijk bent voor schade of letsel als er takken uit jouw boom vallen, of als je boom omvalt. Het is dus van groot belang om de boom in goede conditie te houden en dit doe je met een goede snoeizaag.

©natalialeb

Onkruidvrije bestrating

Heeft het gesneeuwd? Neem dan even de tijd om de sneeuw te schudden uit de groenblijvers , zoals de hagen. Hierdoor voorkom je dat er grote gaten in de haag ontstaan. En als laatste: het is nu een goede tijd om de voegen van de bestrating onkruidvrij te maken. Is de bestrating wat ingezakt? Dit is een goed moment om de tegels en klinkers wat om te hogen, om wateroverlast te voorkomen. Een drainage aanleggen helpt ook tegen wateroverlast.

Lees ook: Zelf een terras aanleggen? Dit is waar je op moet letten