Als er één ding is dat je niet in je huis wilt dan is het schimmel. Het is niet alleen vies om te zien en te ruiken, maar het is ook slecht voor je gezondheid. Waar wordt het eigenlijk door veroorzaakt? En vooral: hoe krijg je het zo snel mogelijk weer weg (en voorkom je dat het weer terugkeert)? In dit artikel lees je alles over de oorzaken en gevolgen van schimmel én leggen we uit hoe je er weer vanaf komt.

Lees ook: Zo verwijder je voor eens en altijd schimmel uit de badkamer

Vocht en schimmel in huis

Schimmel houdt vooral van warmte en vocht. Aan dat eerste kun je niet heel veel veranderen (want je wilt je woning natuurlijk niet veranderen in een koelkast, zeker niet in de winter). Maar aan vocht kun je wel het nodige doen. In dit artikel focussen we ons dan ook vooral op het aanpakken van vochtprobleem. Er zijn drie hoofdoorzaken voor een vochtige woning en het ontstaan van schimmel.

1: Schimmel door condensatievocht

Waterdamp slaat neer op koude oppervlakten. In bijvoorbeeld keukens en vooral badkamers kan dat een probleem zijn. Maar wist jij dat een mens gemiddeld per dag ook bijna een liter vocht als damp verliest? Dus alleen de aanwezigheid van mensen is al genoeg om schimmel in huis te krijgen. Kijk 's morgens als je opstaat maar eens naar de ramen van je slaapkamer: vaak zul je daar condens op zien zitten!

©Daisy Daisy

2: Schimmel door doorslaand vocht

Doorslaand vocht komt via de gevel het huis binnen. Dat komt met name voor bij oudere huizen. Muren zijn normaal gesproken behandeld met impregneermiddel dat voorkomt dat vocht de muur intrekt. Maar die werking wordt na verloop van tijd steeds minder. Bij oude huizen is de gevel soms echt beschadigd. Denk aan scheuren in de muur zelf of afgebrokkeld voegwerk dat vocht doorlaat.

3: Schimmel door opstijgend vocht

Dit type vocht is afkomstig uit de bodem. Nederland is een uitzonderlijk nat en vochtig land, waardoor dit probleem hier relatief vaak voorkomt. Het is overigens ook de reden waarom kelders in ons land niet standaard zijn. Als ze al aanwezig zijn, worden ze voornamelijk gebruikt als fietsenschuurtje of opberghok en niet als woonruimte.

Vaak is een verouderde constructie de oorzaak dat vocht via de muren omhoog kruipt. Eenmaal in de warmere gedeeltes van je woning aangekomen vormt dit een geliefde voedingsbodem voor schimmels.

De eerste signalen van een vochtig huis

Wanneer de vochtplekken zichtbaar zijn en de schimmel via de muren omhoog kruipt is het duidelijk dat je woning te vochtig is. Maar er zijn gelukkig ook signalen die je in een iets eerder stadium waarschuwen, zoals:

• Behang dat loslaat.
• Condens op de binnenkant van de ramen.
• Houtrot in bijvoorbeeld kozijnen.
• Een muffe geur.

©photo-nmsk.ru Burdun Ilja

Is mijn huis te vochtig?

Wanneer je schimmel ziet zitten, weet je zeker dat je huis te vochtig is. Maar dan is het kwaad al geschied. Je wilt liever al eerder weten of de luchtvochtigheid te hoog is, zodat je maatregelen kunt nemen. De oplossing is een vochtmeter, beter bekend onder de naam hygrometer. Dit is een goedkoop apparaatje dat de luchtvochtigheid in een percentage weergeeft. Wenselijke waardes liggen tussen de 40 en 60 procent. Bij een hoger percentage is het tijd om iets tegen het vocht te doen.

©Andrey Rochka | Irina

Gevolgen van schimmel in je huis

Schimmels zijn slecht voor je gezondheid. Meestal veroorzaken schimmels zelf geen gezondheidsproblemen, maar ze verergeren wel bestaande aandoeningen. Problemen met de luchtwegen, zoals kortademigheid en een piepende ademhaling, komen regelmatig voor. Verder hebben mensen met astma er last van en kunnen schimmels allergische reacties versterken.

De oplossing tegen schimmel

Als het even kan, pakken we een probleem bij de oorzaak aan. In dit geval is de oplossing duidelijk: voorkom een vochtig huis en je zult geen last hebben van schimmel. We kijken naar wat je kunt doen tegen condensatievocht, doorslaand vocht en opstijgend vocht.

1: Dit kun je doen tegen condensatievocht

Ventileren is het sleutelwoord! Als je in een huis leeft, voorkom je niet dat er waterdamp vrijkomt. Douchen, koken en zelfs ademhalen zorgen daarvoor. Zet wanneer het kan een raampje open. Zorg er verder voor dat ramen uitgerust zijn met ventilatieroosters.

In het koude Nederland is dat niet altijd ideaal. Heb je het snel koud? In dat geval is een mechanisch ventilatiesysteem een mooie oplossing. Moderne varianten zijn erg zuinig en efficiënt. Vooral wanneer je kiest voor en model met warmterecuperatie. Hierbij staat de (vochtige) lucht die uit je huis verdwijnt warmte af aan de (drogere) lucht die van buiten wordt aangezogen.

Lees ook: Energiezuinig ventileren in de winter, hoe doe je dat?

©Larisa

2: Dit kun je doen tegen doorslaand vocht

Je woning beschermen tegen vocht dat via de gevel binnendringt vraagt om een iets grotere aanpak. Het impregneren van de gevel is de meest voor de hand liggende optie. Dat kun je als handige klusser zelfs bij je eigen woning doen. Je brengt in feite een hydrofobe laag aan die voorkomt dat vocht de muren binnendringt. Een andere optie is om de muren helemaal opnieuw te laten isoleren en een nieuwe laag aan te brengen, bijvoorbeeld van sierpleister. Dat is een stukje ingrijpender en laat je het beste over aan professionals.

3: Dit kun je doen tegen opstijgend vocht

Opstijgend vocht is op te lossen door de muren met een speciale, chemische vloeistof te injecteren. Dit is wederom een klus je die beter uitbesteedt aan een specialist. Vlak boven het grondniveau worden om de 10 cm gaten in de muur geboord. Daarin wordt een speciale vloeistof gespoten die verder de muur intrekt. Dat voorkomt dat vocht via de muren omhoogtrekt.

Je huis isoleren helpt tegen schimmel. Meer daarover lees je in het artikel Je huis beter isoleren, zo pak je dat aan!

💧 Hulp nodig van een professional?

Op papier (!) voegt de Amazon Kindle Paperwhite niet ontzettend veel toe. Maar de aanpassingen kunnen wel waardevol zijn voor iedereen die al jaren een (verouderde) Kindle-versie heeft. Wat brengt de 2024-variant?

We vallen meteen met de deur in huis. Mocht je de 2021-versie van de Amazon Kindle Paperwhite gekocht hebben, dan zal de stap naar de 2024-variant te klein zijn om opnieuw 180 euro uit te geven aan een (eerlijk is eerlijk: voortreffelijke) e-reader. Maar als jouw Kindle uit 2018 of eerder komt, dan is het wél tijd om de overstap te maken. De Amazon Kindle van de twaalfde generatie heeft namelijk twee belangrijke en waardevolle aanpassingen.

Ten eerste is het systeem nu tot 25 procent sneller. Amazon geeft weinig informatie vrij over de processor en andere specificaties; maar als je een oude en nieuwe Kindle naast elkaar houdt, merk je dat verschil. Het menu reageert vlotter op je aanrakingen, waardoor je minder lang hoeft te wachten. Dit is met name merkbaar wanneer je iets moet intypen, als je een boek zoekt bijvoorbeeld.

Daarnaast is het scherm ten opzichte van de 2021-editie is het scherm met een inch gegroeid. Er past nu net wat meer op het scherm: wat ons betreft betekent dat vooral meer leesplezier. Dat hij daardoor een paar gram zwaarder en wat groter is dan de voorgaande Paperwhite mag eigenlijk geen naam hebben. Met een gewicht van 211 gram en een scherm van 7 inch blijft de 2024-variant namelijk nog steeds een e-reader die niet zwaar of ontzettend groot is. Het is nog steeds een compact apparaat dat je vrijwel overal mee naartoe kunt nemen.

©Wesley Akkerman

Kleine frustratie

Het apparaat ligt lekker in de hand, maar is tevens ontzettend glad waardoor we een hoesje eigenlijk verplicht vinden. Zo voorkom je dat je de e-reader stevig vast wilt houden, waardoor je mogelijk met je duim op het e-inkt-scherm tikt.

Tikken op het scherm betekent dat je van pagina wisselt in een boek of comic. Dat wil je natuurlijk niet per ongeluk doen, want dat kan je een beetje uit het lezen halen. Het is geen groot probleem, maar wel een kleine smet op de ervaring. Verder hebben we weinig aan te merken op het ontwerp. Onderop zit de knop waarmee je hem uit de slaapstand haalt. Ook zit hier de usb-c-poort waarmee je hem oplaadt. De accu kan het tot drie maanden uithouden.

©Wesley Akkerman

(Bijna) hetzelfde, verbeterd

Net als bij andere Kindle-modellen kun je de kwaliteit van het scherm aanpassen op je eigen zicht. Zo heb je verschillende niveaus van helderheid, die er zowel in de avond als overdag prima uitzien. Daarnaast ben je in staat de warmte van het scherm te veranderen. Dan maak je de digitale pagina's in feite meer geel dan wit, maar dat vinden we geen groot probleem. Na een seconde is je zicht daaraan gewend en lees je de woorden prettig van het schermpje. Ook de contrastverhouding is nu hoger. Dat zie je voornamelijk wanneer je comics of graphic novels leest. Een verbetering waarvan we zeggen: meer dan welkom. Maar...

©Wesley Akkerman

Oude(re) Kindle vervangen of niet?

...Ondanks de verbeteringen wat betreft snelheid, schermgrootte en de hierboven beschreven contrastverhouding is de sprong tussen de variant uit 2021 en deze uit 2024 ook weer niet zó groot dat we meteen roepen dat je er nu een moet bestellen. Ja, de ervaring is beter – maar ook weer niet zó veel beter.

Daarnaast is het jammer dat Amazon de Amazon Kindle Paperwhite voorziet van slechts 16 GB aan opslagruimte. Nu zal dat voor je verzameling oude en nieuwe boeken en novels meer dan voldoende zijn, maar fans van audioboeken kunnen beter naar een model kijken met iets meer ruimte. De Paperwhite Signature Edition heeft bijvoorbeeld 32 GB aan opslagruimte, maar kost met 199 euro ook meteen twee tientjes meer.

©Wesley Akkerman

Een Kindle zoals verwacht

Het zal niemand verrassen dat de Amazon Kindle Paperwhite presteert zoals verwacht. Zoals altijd kun je heel fijn je boeken lezen op dit apparaat, zonder vermoeide ogen. De interface is toegankelijk en boeken aanschaffen is zo gepiept. Dat kan direct op de e-reader, met een Amazon-account, of via de website. Dan worden ze naar de e-reader gestuurd. Gekochte boeken worden verder netjes gepresenteerd op het thuisscherm van het apparaat. Zoals altijd is het ook mogelijk gratis epubs met een omweg naar het product te sturen.

Het apparaat biedt een aantal opties voor het aanpassen van de tekstgrootte en het lettertype, maar voelt tegelijkertijd ook een beetje beperkt. We zien graag meer opties in het menu staan. Daarnaast is het jammer dat de nieuwe Paperwhite geen koptelefoonaansluiting heeft en dat je voor luisterboeken bent aangewezen op bluetooth – zeggen we in het kader van veelzijdigheid.

©Wesley Akkerman

Amazon Kindle Paperwhite kopen?

Hoewel we enthousiast zijn over de Amazon Kindle Paperwhite (2024) en de aanpassingen zeker de moeite waard vinden, betekent dat niet dat we iedereen met een 2021-model aanraden om over te stappen – want daarvoor zijn de stappen te klein. Maar heb je een veel ouder model, dan kun je dat met een gerust hart wél doen. De basis is vertrouwd gebleven, en ondanks een paar kleine minpunten is dit zeker geen miskoop.

Of het nu gaat om pizza's, ijs of zelf ingevroren maaltijden: een goede vriezer is onmisbaar. Maar kies je voor een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie? In dit artikel zetten we de verschillen op een rij, zodat jij de beste keuze kunt maken.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aanschaf van een nieuwe vriezer

Voordat je je zoektocht naar het juiste model vriezer start, is het belangrijk om te bepalen hoeveel vriesruimte je nodig hebt. Het zou zonde zijn als je een duur apparaat in de keuken of schuur hebt staan dat uiteindelijk te weinig opbergruimte blijkt te hebben, of juist een apparaat dat altijd maar tot de helft gevuld is en daardoor onnodig veel energie verbruikt. Of je nu een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie kiest: voor alle modellen geldt dat je zo'n 50 liter vriesruimte per persoon rekent. Bestaat jouw huishouden uit vier mensen, dan heb je dus een vriezer met een inhoud van minstens 200 liter nodig. Met z'n tweeën heb je vaak genoeg aan 100 tot 150 liter.

Vrieskast

Een vrieskast lijkt door zijn verticale model veel op een koelkast, met als verschil dat de gehele kast bedoeld is om te vriezen. De binnenkant van een vrieskast bestaat dan ook uitsluitend uit lades. Het fijne daaraan is dat een vrieskast erg overzichtelijk is: als je ervoor staat, zie je in één oogopslag welke producten waar liggen. Dat is anders bij een vrieskist, waarin diepvriesproducten op elkaar gestapeld liggen in één groot vriesvak. Ook kun je in een vrieskast over het algemeen erg veel producten kwijt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het compacte vriesgedeelte van een koelvriescombinatie. Vrieskasten zijn er ook in tafelmodellen, die ideaal zijn voor kleinere keukens of huishoudens. Een tafelmodel plaats je bijvoorbeeld onder het keukenblad, waardoor hij geen extra ruimte in je keuken inneemt.

©carballo

Vrieskist

Iets minder populair dan de vrieskast en koelvriescombinatie is de vrieskist: een liggende vriezer met een deksel bovenop. Het voordeel van dit type vriezer is ook meteen een nadeel: een vrieskist is erg groot, waardoor hij niet in de gemiddelde keuken past. Vrieskisten scoren ook op esthetisch gebied wat minder hoog, waardoor de meeste mensen dit apparaat sowieso niet snel in de keuken zouden plaatsen. Toch kunnen vrieskisten juist vanwege hun grote formaat ontzettend handig zijn. Bijvoorbeeld als je vaak in bulk koopt, hobbykok bent, een moestuin hebt of in de zomer veel ijsjes of ijsblokjes wilt bewaren. Sommige vrieskisten hebben zelfs een netto inhoud van 600 liter! Als je ruimte overhebt in je schuur of garage en vaak voedsel invriest, is een vrieskist dus zeker het overwegen waard. Vrieskisten zijn daarnaast relatief goedkoop én energiezuinig, omdat de kou na het openen van het deksel direct weer terug in de kist 'valt'. Het apparaat hoeft na openen dus niet extra hard te werken om de vriesruimte weer op de juiste temperatuur te krijgen.

Lees ook: Een vrieskast in de schuur of garage? Een koud kunstje!

©Vinícius Bacarin

Koelvriescombinatie

Veruit de meeste huishoudens hebben een koelvriescombinatie: een koelkast en vriezer ineen. De vriezer bevindt zich meestal boven of onder het koelgedeelte. Zo'n koelvriescombinatie is natuurlijk hartstikke handig, want het bespaart een hoop ruimte in de keuken. Ook is een koelvriescombinatie over het algemeen goedkoper dan een losse koelkast en vriezer. En omdat er maar één compressor hoeft te draaien, is een koelvriescombinatie vaak ook energiezuiniger dan twee losse apparaten bij elkaar. Maar zo'n twee-in-één-apparaat heeft ook een nadeel: je kunt er veel minder diepvriesproducten in kwijt dan in een losse vrieskast of -kist. Vaak beslaat de koelruimte het grootste gedeelte van het apparaat, en blijven er drie tot vijf lades over voor het vriezen. Voor een gemiddeld gezin dat af en toe wat invriest is dat meestal wel voldoende. Heb je meer vriesruimte nodig, bijvoorbeeld omdat je vaak aanbiedingen koopt of aan mealpreppen doet? Dan heb je aan een koelvriescombinatie mogelijk niet genoeg en is een vrieskast of -kist voor jou een beter idee.

©Indofootage

Extra functies

Als je eenmaal besloten hebt voor welk type vriezer je gaat, zou je ook nog kunnen kijken welke functies je wilt dat het apparaat heeft. Veel moderne vrieskasten, -kisten en koelvriescombinaties beschikken over allerlei slimme functies die helpen om voedsel langer vers te houden en het apparaat efficiënt te laten werken. Zo hoef je met No Frost nooit meer te ontdooien, is de snelvriesfunctie handig voor het snel invriezen van nieuwe boodschappen en voorkomt een deuralarm dat warme lucht de vriezer binnendringt. Bij vrieskisten is binnenverlichting extra belangrijk, zodat je niet eindeloos hoeft te graaien als je een product zoekt. Let ook op het energielabel van je nieuwe vriezer, want vriezers vreten behoorlijk wat stroom. Wil je een zo zuinig mogelijk apparaat, ga dan voor een vriezer met energielabel C of hoger (tot A). Je kunt ook het energieverbruik in kWh/jaar gebruiken om apparaten te vergelijken; dit geeft het absolute verbruik van een vriezer aan.