Een T-shirt van zeewier. Een onesie van inktvis. Zijn biologisch afbreekbare organische stoffen de toekomst? Synthetische stoffen laten microplastics los bij het wassen. Dat is een enorm probleem. Daarom wordt gezocht naar alternatieven. Hoe zit het en kun je al inktviskleding bestellen?

Waarom zijn microplastics in kleding een probleem?

Microplastics zijn kleine plastic deeltjes, die loskomen tijdens het wassen van synthetische vezels. Ze belanden in het milieu en dat kan flinke gevolgen hebben. Jaarlijks veroorzaakt textiel in Nederland ongeveer 100 ton microplastics, waardoor het textiel de op vier na grootste bron van deze vervuilende deeltjes is.

Wereldwijd komt maar liefst 35 procent van alle microplastics in de oceanen uit wasmachines. De meest voorkomende materialen die deze plastic deeltjes produceren, zijn polyester, nylon en fleece. Alle materialen laten vezels los tijdens het wassen, maar bij de synthetische stoffen is het een probleem op grote schaal.

De gevolgen voor het milieu en de gezondheid zijn niet mals. Microplastics belanden in waterwegen en oceanen en kunnen via voedsel en lucht ons lichaam binnendringen. Hier zorgt het mogelijk voor schade aan DNA en overdracht van ziekteverwekkende organismen. Het probleem van microplastics groeit snel, met meer dan 80 procent van het kraanwater dat sporen van deze deeltjes bevat.

Niet alleen loslatende microplastics zijn het probleem

Dat microplastics loslaten tijdens het wassen is een probleem. Een ander probleem is de korte levensduur van kleding. We kopen meer kleding dan ooit en het verdwijnt ook sneller weer in de prullenbak.

Deze fast fashion, die ook nog eens bovengemiddeld veel gebruik maakt van synthetische materialen, is een enorme vervuiler. Niet alleen qua overtollige kleding, ook waterverbruik, watervervuiling en uitstoot. Een gemiddeld katoenen overhemd produceert 2,1 kilogram koolstofdioxide. Een polyester overhemd produceert meer dan twee keer zoveel (5,5 kilogram).

©Anna Anatol - stock.adobe.com

Innovaties in kledingstoffen om het milieu te sparen

Veel van de huidige kledingstukken zijn geweven van op plastic gebaseerde acryl-, nylon- of polyestergarens. We weten al dat hierdoor een hoop troep in het milieu terechtkomt.

Gelukkig vindt er flink wat innovatie plaats. Onderzoekers denken dat sommige kledingstukken van de toekomst weleens helemaal ‘bio-engineered’ zouden kunnen zijn. Ze worden dan bijvoorbeeld gemaakt van levende bacteriën, algen, gist, dierlijke cellen of schimmels, die afbreken in niet-giftige stoffen wanneer ze uiteindelijk worden weggegooid. Of als ze worden gewassen.

Dit zou afval en vervuiling flink verminderen. Bovendien is er minder afval tijdens de productie zelf. Veel van deze organismen kunnen gekweekt worden om in mallen te passen. Het is dan mogelijk om de exacte hoeveelheid textiel te produceren die nodig is om een kledingstuk te maken, zonder dat er overtollig materiaal ontstaat dat weggegooid moet worden.

©Microgen - stock.adobe.com

Voorbeelden van innovatieve stoffen : zeewier

Het duurzame merk Pangaia maakt stof van zeewier. Zeewier groeit snel en op veel plekken en neemt CO₂ op uit zeewater. Sowieso een fijne plant.

Algen uit zeewier worden ook gebruikt als duurzaam alternatief. Ze groeien snel en makkelijk, wat het op grote schaal interessant maakt. Wetenschappers hebben er een vezel van gemaakt die kan worden geverfd met niet-chemische pigmenten, zoals geplette insectenschalen. De vezel kan worden verwerkt tot garen en zo tot kleding. Eerst wordt zogenoemd alginaat (eigenlijk een suiker) gewonnen uit kelp. Vervolgens wordt dat alginaatpoeder omgezet in een gel op waterbasis, waaraan plantaardige kleurstoffen (zoals wortelsap) worden toegevoegd. Tot slot wordt de gel verwerkt tot lange vezelstrengen die tot stof geweven kunnen worden.

De wetenschappers noemen de stof sterk en flexibel, twee eigenschappen die belangrijk zijn voor grootschalig gebruik in de kledingindustrie. In China, waar veel kleding wordt verwerkt, viel daarbij ook nog eens op dat algen van nature brandwerend zijn. Dat betekent dat er mogelijk minder giftige vlamvertragers aan kleding hoeven te worden toegevoegd. De alg breekt ook sneller af dan katoen - de meest voorkomende natuurlijke kledingvezel - en er zijn geen pesticiden of grote stukken land voor nodig om het te verbouwen. Een flinke winst voor het klimaat, dus.

Kleding van paddenstoelen

Modeontwerpster Stella McCartney maakt al een tijd gebruik van innovatieve materialen. Zo maakt ze gebruik van paddenstoelen om een soort leer-lookalike van te maken. Nu is Stella McCartney niet direct fast fashion te noemen, want de kleding is nogal prijzig, maar innovatie moet ergens beginnen.

Kleed je in ananas en wijnafval

Andere voorbeelden van opvallende herkomst zijn onder meer vezels uit ananasbladeren (Piñatex). Dit duurzame alternatief, ook wel bekend als ananasleer, maakt gebruik van bijproducten van de ananasindustrie. Zo draagt het bij aan het verminderen van afval.
Ook wijnleer is een innovatief vegan biomateriaal dat deels is gemaakt van bijproducten van de wijnproductie. Vegea, een Italiaans bedrijf, hergebruikt druivenschillen en zaden om een ​​vegan 'leer' te maken dat 100% recyclebaar is. En een extra excuus voor een glas rood of wit…

Piepers passen

Zelfs aardappelen worden fashion. Ze worden gebruikt als bioplastic en staan bekend om een mooie gladde afwerking en natuurlijk hun duurzaamheid. Je vindt de stof al in mode en interieurontwerp. Brillen kunnen bijvoorbeeld al van aardappelafval worden gemaakt, maar ook textiel voor meubels.

Cactusleer

Cactusleer, gebruikt door merken als Karl Lagerfeld en H&M, is afkomstig van de organische teelt van de nopalcactus in Mexico. Dit ademende, flexibele en deels biologisch afbreekbare materiaal biedt een duurzaam alternatief in de mode. Net als Orange Fiber, een materiaal gemaakt van bijproducten van citrusvruchtensap. Het is de grondstof voor een zachte, zijdeachtige en lichtgewicht garen. Het is een alternatief voor traditionele materialen zoals viscose.

©pernsanitfoto - stock.adobe.com

Dit zijn niet de enige voorbeelden. Er is veel onderzoek op dit gebied. Wie weet heb je dit soort materialen al eens gedragen, zonder dat je het doorhad.

Inktviskleding

Vissenhuid wordt al lang gebruikt voor kleding. Maar ook de inktvis is een inspiratiebron voor de mode. Zijn (of haar) huid dan.

Inktvissen zijn fantastische dieren. In feite zijn het de kameleons van de zee: hun huid kleurt mee met de omgeving. De toepassing van de inktvis-inspiratie gaat dan ook verder dan alleen mode.

Geïnspireerd door de lenige tentakels, rekbaarheid en kleurrijke veranderingen van octopussen hebben wetenschappers een heel flexibele huid bedacht die oplicht in verschillende kleuren. Deze speciale stof kan handig zijn voor bepaalde machines of zelfs robots, maar ook in artistieke toepassingen. Denk aan mouwen die als schermen fungeren. Een team, onder leiding van Robert Shepherd van de Cornell University, heeft een soort huid gemaakt met vijf lagen, waaronder een kern van siliconen die oplicht in diverse kleuren.

Momenteel is er nog veel stroom voor nodig (niet duurzaam), maar het team werkt eraan om de huid dunner te maken, zodat deze op batterijen kan werken in plaats van directe stroomaansluiting.

©kozorog - stock.adobe.com

Kleding die je niet hoeft te wassen

De vezels die een probleem zijn laten vooral los tijdens het wassen. Niet (of minder) wassen is dus ook een mogelijke oplossing. Unbound Merino ontwikkelde een soort wol die niet, of nauwelijks, in de was hoeft. De wol is behandeld met een wasachtig laagje dat lanoline heet. Dit is vet dat van nature ook in schapenwol voorkomt. Dit zou geurtjes en vuil als het ware buitenhouden. Je zou weken zonder wassen kunnen gaan. In elk geval neemt wol minder bacteriën op dan veel andere stoffen, dus je kunt inderdaad vaker wollen kleding dragen voor je het wast.

De CEO van Levis zegt zelf zijn spijkerbroek nauwelijks te wassen. Alleen als ‘ie echt vies is. Schijnt de broek ook mooier van te blijven. Iets minder vaak broeken en jasjes wassen, dat lukt je vast wel!

Leestip: Wat is beter voor het milieu: wassen met de hand of met de wasmachine?

🥻Helemaal duurzaam is je eigen kleding maken, dus zorg voor een goede machine!

Wie een lekker potje wil gamen, doet er goed aan om een goede gaming monitor aan te schaffen. Dat zorgt er niet alleen voor dat je game er nog beter uitziet, je eigen prestaties gaan er ook van omhoog. De Lenovo Legion R27qe is een 27 inch beeldscherm met een hoge verversingssnelheid en een QHD-paneel. Hier lees je alles over de monitor.

Partnerbijdrage - In samenwerking met Lenovo

27 inch QHD

De Lenovo Legion R27qe heeft een diameter van 27 inch, oftewel een kleine 70 centimeter. Daarmee is het een relatief compact beeldscherm, maar nog steeds ruim voldoende groot om alle details goed te kunnen zien.

Het IPS-paneel zelf heeft een resolutie van 2560 x 1440 pixels, waarmee het een QHD-scherm is. Zo kun je games spelen op hoge kwaliteit, en zie je nog meer van wat er op je scherm gebeurt.

180 Hz verversingssnelheid

De verversingssnelheid of refresh rate is bij elk beeldscherm belangrijk, maar bij een gaming monitor is dat helemáál het geval – je wilt natuurlijk precies kunnen zien wat er binnen je game gebeurt. Bij de Legion R27qe is die snelheid maar liefst 180 Hz, oftewel: 180 verversingen per seconde. Dat is beduidend hoger dan bij veel andere gaming monitoren.

Met die hoge refresh rate lijkt het alsof je zelf midden in de actie zit, omdat alles veel vloeiender verloopt. Bovendien heb je een voordeeltje ten opzichte van je tegenstanders, omdat ook elk detail op je scherm net iets sneller ververst.

©Dragos Condrea

0,5 ms reactietijd

Niet alleen de refresh rate is een belangrijke factor bij gaming monitoren, ook de reactietijd speelt een rol. De reactietijd is de tijd die het duurt voor het scherm heeft gereageerd op bewegingen.

Voor veel gaming monitoren ligt die reactietijd rond de één à twee milliseconden. Bij de Legion R27qe is dat slechts een halve milliseconde: net even sneller dus, wat je ook weer een voordeel oplevert als je gaat gamen.

Daarbij beschikt de Legion R27qe over AMD Freesync. Dat is een techniek die ervoor zorgt dat screen tearing, het fenomeen waarbij het lijkt alsof er iemand met een schaar door je scherm is gegaan, tot het verleden behoort. Veel populaire gaming monitoren gebruiken die techniek, en de R27qe is daar geen uitzondering op.

450 nits helderheid

Een ander belangrijk punt om rekening mee te houden bij het kopen van een gamingbeeldscherm is de helderheid. Dat zorgt ervoor dat je details nog beter kunt zien, ook als je zelf in een goed verlichte ruimte zit en het beeld op het scherm juist donker is.

Gemiddelde beeldschermen hebben een helderheid van zo'n 300 nits, de eenheid die wordt gebruikt om de felheid van verlichting aan te geven. Bij de Legion R27qe is dat maar liefst 450 nits, genoeg om te kunnen blijven gamen, zelfs als de zon vol op het scherm gericht staat.

Verstelbare hoogte

Een nadeel van veel gaming monitoren is dat de voet niet in hoogte verstelbaar is, zodat je altijd afhankelijk bent van de vaste positie. Bij de R27qe is dat niet het geval: je kunt het scherm in alle hoeken draaien en keren.

Dat geldt zowel voor de hoogte als voor de positie. Het scherm is los van de voet te draaien, zelfs volledig verticaal, en te kantelen, zodat je altijd de perfecte hoek hebt.

Felle kleuren en diepe schaduwen

Ook qua kleurweergave is de R27qe een goede keuze. Het scherm kan overweg met meer dan een miljard kleuren, zodat je altijd een waarheidsgetrouw beeld voor je neus krijgt. Bovendien beschikt het beeldscherm over speciale technologieën die het licht en de schaduwen nog realistischer maken.

©RyanKing999

Low blue light

Blauw licht is funest als je lange tijd naar je beeldscherm wilt of moet staren: het zorgt ervoor dat je ogen sneller vermoeid raken, en je komt achteraf moeilijker in slaap. Toch zenden veel monitoren een behoorlijk fel blauw licht uit, omdat dat makkelijker af te lezen is.

De Lenovo Legion R27qe doet dat niet. Via de Low Blue Light technologie wordt het blauwe licht zoveel mogelijk gedempt, zodat je minder last krijgt van je ogen en langer door kunt gamen of werken.

Conclusie

Wie op zoek is naar een goede gaming monitor, moet zeker de Lenovo Legion R27qe overwegen. Het scherm geeft kleuren, licht en schaduwen zeer realistisch weer. Met de hoge verversingssnelheid en de lage reactietijd heb je altijd een voordeel ten opzichte van je tegenstanders.

De hoogte en de hoek van de monitor zijn makkelijk aan te passen, zodat je altijd recht voor het scherm zit. De Low Light technologie zorgt ervoor dat je minder last krijgt van je ogen, en 's avonds na je gamesessie makkelijker in slaap kunt komen.

Al met al is de Lenovo Legion R27qe een compacte, maar uitgebreide gaming monitor, waarmee je de nieuwste games in QHD-resolutie en zeer waarheidsgetrouw op het scherm tovert.

Odido schudt de markt van vast internet voor thuis op met Klik&Klaar, een dienst van 25 euro per maand die 5G-signaal omzet naar wifi voor al je apparaten. Klik&Klaar is zo een alternatief voor internet via de kabel of glasvezel, en waarschijnlijk ook goedkoper dan wat je nu betaalt voor bekabeld internet. Wij hebben Klik&Klaar een maand getest in een appartement en delen de plus- en minpunten van de dienst met je.

De eerste plus is de prijs. Met 25 euro per maand is Klik&Klaar lekker betaalbaar. Heb je al een geselecteerd mobiel abonnement van Odido, dan betaal je slechts 20 euro per maand voor Klik&Klaar. De dienst is maandelijks opzegbaar, waardoor je lekker flexibel bent.

Het bestellen via de Odido-website is eenvoudig en we ontvingen het pakket na twee werkdagen thuis, in ons appartement in Castricum. In de doos vind je een Zyxel 5G-modem en een 5G-simkaart, die je in de router stopt om internet te ontvangen. Het blijft fascinerend hoe je al je apparaten van wifi kunt voorzien dankzij een simkaartje ter grootte van je nagel.

©Rens Blom

Het simkaartje dat je bij de router krijgt.

Installatie

Om Klik&Klaar te installeren, download je de gratis Klik&Klaar-app op je iPhone of Android-smartphone. Die loodst je binnen het beloofde kwartiertje door de installatie heen. De app laat duidelijk zien waar je de router het beste kunt neerzetten. Neem die instructies serieus, want weggestopt in een hoek ontvangt de router geen goed internetsignaal en heb je dus ook weinig aan de dienst. Na de eenvoudige installatie geef je je wifinetwerk een naam en verbind je je apparaten. Vervolgens zijn je smartphone, computer, tablet, smart-tv en andere gadgets online. Je hebt onbeperkt internet op de hoogst mogelijke snelheid, zoals je gewend bent van internet voor thuis.

©Rens Blom

De installatie van Klik&Klaar is eenvoudig.

Ervaringen

Na ruim een maand gebruik zijn we over het algemeen erg tevreden over Odido Klik&Klaar, maar sturen we de router toch terug. Dat ligt niet aan de internetsnelheden. Odido belooft via deze dekkingskaart dat de router op ons adres een snelheid van 300 Mbit/s of meer biedt en dat klopt. In de woonkamer – waar de router voor het raam staat – halen we tussen de 300 en 600 Mbps download en 70 tot 200 Mbps upload. Dat zijn uitstekende snelheden. In andere kamers, verder weg van de router, halen we nog steeds meer dan 100/50 Mbps. Netjes.

Ons probleem met Odido Klik&Klaar is de betrouwbaarheid. Niet alleen viel de router in een maand twee keer uit (om na een herstart weer te functioneren), tijdens flinke regenbuien en een najaarsstorm had de router grote moeite om een stabiel thuisnetwerk te bieden. Dipjes in het wifisignaal verstoorden onze videobelvergaderingen, onderbraken de muziek uit de Sonos-speakers en lieten onze telefoons af en toe automatisch overschakelen naar het mobiele netwerk. Ongemakken die we tijdens slecht weer niet ervaren via een vaste internetverbinding, en ongemakken waar we niet op zitten te wachten in het gure Nederland.

©Rens Blom

De Klik&Klaar-router uit de doos.

Goed om te weten: de router heeft twee 2,5Gbit/s-ethernetpoorten om apparaten bekabeld aan te sluiten. Wij hebben de smart-tv rechtstreeks aangesloten en de andere poort verbonden met een switch. De smart-tv heeft tijdens het kijken van Videoland, YouTube en NPO Plus nooit problemen met zijn internetverbinding gehad, ook niet tijdens slecht weer.  

Wifirepeaters

Voor een volledige test hebben we ook twee wifirepeaters van Odido Klik&Klaar besteld. Die heten Wifipunten, zijn optioneel en kosten 2,50 euro per stuk per maand. Je huurt ze en moet ze als ze niet bevallen of bij het stoppen van Klik&Klaar dus terugsturen.

©Rens Blom

©Rens Blom

De installatie van de Wifipunten.

Onze ervaringen met de kleine repeaters, die je neerzet in de vensterbank of op je bureau, zijn gemengd. Enerzijds verbeteren ze het wifisignaal in ons appartement duidelijk. Op onze werkplek, een vide boven de keuken/woonkamer en net buiten de directe zichtlijn van de router in de woonkamer, haalden we via router een downloadsnelheid van 270 Mbps en een uploadsnelheid van 120 Mbps. Na het installeren van een wifirepeater op de wifi, met bijna een zichtlijn op de router, schoot de downloadsnelheid omhoog naar 425 tot 616 Mbps – op basis van vier tests verspreid over een uur. De uploadsnelheid bedroeg bij deze tests 107 tot 110 Mbps en verbeterde dus niet ten opzichte van de oude situatie.

©Rens Blom

Een snelheidstest na het koppelen van een wifirepeater.

Een Wifipunt-wifirepeater heeft twee 2,5Gbit/s-lanpoorten om apparatuur bekabeld aan te sluiten. Onze computer op de werkplek tikte bekabeld op de repeater vrijwel dezelfde snelheden aan als via de wifi.

©Rens Blom

De wifirepeater is handzaam en daarom op veel plekken neer te zetten.

Opmerkelijk is dat heel wat van onze apparaten in de war raakten van de Wifipunten. Smartphones, laptops en tablets leken soms niet meer te weten met welk wifipunt (router, wifipunt één of wifipunt twee) ze het beste konden verbinden, wat leidde tot verbindingsproblemen. Dat terwijl we de repeaters geïnstalleerd hebben volgens de instructies van deKlik&Klaar-app, die in de weken erna steevast aangaf dat ons wifinetwerk er keurig uitzag. Na het verwijderen van de Wifipunten waren de verbindingsproblemen ook opgelost.

©Rens Blom

Conclusie

Odido Klik&Klaar is kinderlijk eenvoudig te installeren, is – afhankelijk van je locatie – razendsnel en werkt over het algemeen goed. De verbindingsproblemen tijdens slecht weer zijn ons wel tegengevallen. Dit is voor ons reden om te blijven bij de stabielere vaste internetaansluiting in onze woning. Klik&Klaar lijkt ons wel ideaal voor een campingstandplaats, vakantiehuisje of andere plek zonder (betaalbare) vaste internetaansluiting.