ID.nl logo
Microplastics in de wasmachine: het onzichtbare gevaar van onze kleding
© Stevica Mrdja
Huis

Microplastics in de wasmachine: het onzichtbare gevaar van onze kleding

Door je kleding te wassen loos je ongemerkt een volle boodschappentas aan microplastics in het milieu. Per week*. Zo. Laat die even op je inwerken, want dit geldt voor iedereen. Behalve als je helemaal nooit synthetische kleding draagt, want dat is de grootste boosdoener uit je garderobe. Maar hoe schadelijk zijn die microvezels, en kun je microplastics in de wasmachine tegengaan met een filter? Spoiler: geen goed nieuws. Wel belangrijk.

Horrorverhalen over het klimaat wel beu? Dat treft, want dit gaat vooral over je gezondheid.

  • Synthetische stoffen zijn in feite gemaakt van niets anders dan plastic. Dat laat los en komt in het water van je wasmachine terecht.

  • Microplastics zijn overal. Wat dat precies betekent voor onze gezondheid, weten we niet. Dat het niet goed is, weten we wel.

  • Drogers scoren trouwens ook hoog op de lijst van microvezelvervuilers: die slingeren microvezels vooral de lucht in.

  • Interesse in een duurzamer huishouden? Lees dan ook: Écht duurzaam schoonmaken? Dit kun je zelf doen

* Bron: https://planetcare.org/nl

Wat zijn microplastics en hoe komen ze in kleding terecht?

Microplastics – de naam zegt het al – zijn piepkleine stukjes plastic die zo klein zijn dat je ze met het blote oog bijna niet kunt zien. Maar laat je niet misleiden door hun formaat, want ze kunnen flinke problemen veroorzaken.

Hoe belanden die kleine plastic deeltjes in onze kleding? Veel van onze kledingstukken worden gemaakt van synthetische vezels, zoals polyester, nylon en acryl. Deze materialen zijn eigenlijk gewoon plastic. Wanneer we deze kleding wassen, komen er kleine stukjes plastic vrij. Die vezels laten los in de trommel en worden vervolgens met het spoelwater weggespoeld. Dat zijn microplastics of microvezels.

©Deemerwha studio

Hoe groot is het probleem van microplastics dat van kleding in oppervlaktewater terecht komt?

Volgens TNO is textiel met een emissie van rond de 100 ton per jaar in Nederland de op vier na grootste bron van microplastics. Onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam werken momenteel aan een onderzoek waarbij in kaart wordt gebracht hoeveel van die microvezels nu precies wegspoelen. Zij denken dat het aandeel aan microplastics in het klimaat door textiel zelfs misschien nog wel groter is dan TNO denkt.

Dat denken andere onderzoekers ook: de Plastic Soup Foundation ontdekte dat 35 procent van alle microplastics in de oceanen afkomstig is van kleding in wasmachines. De meest voorkomende soorten microplasticvezels zijn gemaakt van polyester, polyamiden (zoals nylon, kevlar, nomex) en combinaties van polyester en polypropyleen. Fleece is een grote boosdoener.

In de Verenigde Staten bestaat het grootste deel van het plastic dat neervalt tijdens regenbuien (ja, ook daar zitten je kledingvezels dus in) uit microvezels afkomstig van textiel dat wordt gebruikt voor kleding, waaronder polyester en nylon. In het gebied rondom de Noordpool is de meest voorkomende synthetische vezel rayon (54 procent), gevolgd door polyester (21 procent) en polyamide (nylon, 16 procent). Andere soorten vezels die je daar vindt zijn onder meer polypropyleen, polystyreen, acryl en polyethyleen. Het is verbazingwekkend hoeveel verschillende soorten plastic in onze omgeving aanwezig zijn, en blijkbaar dus zelfs in de meest afgelegen gebieden.

Wat is er dan precies gevaarlijk aan microplastics in het milieu?

De Correspondent haalt nog een ander onderzoek aan en legt uit dat jaarlijks het equivalent van meer dan 50 miljard plastic flessen in de oceanen belandt, puur afkomstig van onze kleding. Hoe groot het gevaar van deze microvezels voor onze gezondheid is, weten we eigenlijk nog niet. Of tenminste, niet precies.

We kunnen namelijk heus wel inschatten dat de gevolgen van microplastics voor het milieu en onze gezondheid niet goed zijn. Plastic ín je lichaam: je kunt op je vingers natellen dat je je daar niet beter door voelt. Zodra deze deeltjes vrijkomen in het waswater, belanden ze in onze waterwegen en uiteindelijk in oceanen en ander oppervlaktewater. Ook kunnen we ze binnenkrijgen (bijvoorbeeld via voedsel, maar ook als fijnstof in de lucht), en dat is slecht voor de gezondheid. Op die kleine plastic stukjes blijft namelijk een hoop narigheid zitten. Ze kunnen ziekteverwekkende organismen met zich meedragen en zo als een soort koerier voor ziekten fungeren. Microplastics kunnen zelfs in onze cellen doordringen en daar DNA beschadigen.

Hoe groot de verontreiniging is en hoe ernstig dat is voor onze gezondheid, wordt nu volop in kaart gebracht. De Universiteit van Amsterdam bekijkt dat specifiek voor Nederland, al verspreiden die ellendige kleine microvezels zich razendsnel over de wereld. Ondertussen wassen we allemaal op grote schaal onze (synthetische) kleding. We lopen dus misschien al enorm achter de feiten aan, zeggen de onderzoekers zelf ook.

Het microplastics-probleem groeit hard. Meer dan 80 procent van het kraanwater bevat sporen van microplastics en volgens het Wereld Natuur Fonds krijgen mensen wekelijks een creditcard aan plastic binnen, via het water dat we drinken en de lucht die we inademen.

De piepkleine deeltjes dringen ons lijf binnen en kunnen zo op reis naar onze belangrijkste organen. Als mensen en dieren aan hoge doses vezels worden blootgesteld, kunnen ze last krijgen van hun ademhaling, lever, immuunsysteem en spijsvertering.

De gezondheidseffecten zijn afhankelijk van het soort plastic, de vorm en de grootte van de vezels. Data is nu voornamelijk nog afkomstig van onderzoeken naar asbest en giftige stoffen in fabrieken. Microplastics zijn zo ‘nieuw’ dat de langetermijngevolgen nog een beetje een kwestie van koffiedik kijken is. Maar er wordt inmiddels heel veel onderzoek naar gedaan.

©Alexei_Zatevakhin

Een filter in je wasmachine

Hoe zorg je ervoor dat er minder van die microvezels uit je wasmachine in het milieu worden geloosd? Een logische oplossing zou een speciaal filter zijn dat standaard in de wasmachine wordt ingebouwd. In de trommel kunnen we de vezels nog opvangen voordat het spoelwater wordt afgevoerd.

Het probleem is de ‘micro’ in microvezels: ze zijn ontzettend klein. Een microvezel is maximaal een halve centimeter groot, maar meestal veel kleiner. Filters zouden dus heel fijn moeten zijn, waardoor ze snel verstopt kunnen raken. Daarom bouwen wasmachinefabrikanten ze (nu) nog niet standaard in. Sommige merken, zoals AEG, bieden wel een extern filter aan.

Die is vergelijkbaar met de oplossing van PlanetCare. Het filter verwijdert maar liefst 90 procent van die microvezels uit het wasmachinewater. Je installeert het filter op de waterafvoer van je wasmachine. De cartridge moet regelmatig worden vervangen door hem terug te sturen naar de fabrikant. De verzendkosten zijn nu nog wat hoog (11 euro), maar dan draag je wel je steentje bij. Het AEG-filter is wel in Nederland verkrijgbaar.

Samsung kondigde een samenwerking aan met het klimaatbewuste outdoorkledingmerk Patagonia. Ze ontwikkelen een wasmachine met een extern Less Microfiber™-filter. Dit wordt bevestigd tussen de wasmachine en de wateraanvoer, en het filter 98% van het microplastic uit het water alvorens het wordt afgevoerd. Hiermee hopen ze dat de techniek binnenkort standaard wordt voor alle nieuwe wasmachines. Later dit jaar wordt een eerste versie verwacht.

©Halfpoint

Wat kun je nog meer doen tegen microvezels?

Concreet kun je zelf een aantal dingen doen om microplastics in je wasmachine tegen te gaan:

  • Koop organische stoffen, zoals wol en katoen. Ook die materialen verliezen vezels tijdens het wassen, maar dat is geen plastic. Dat is dus veel minder schadelijk.

  • Eén van de grote boosdoeners is ‘fast fashion’, waardoor we steeds meer kleding kopen. Koop minder, maar kies voor kwaliteit (ja, dat is een excuus om die dure trui/broek/jurk toch te kopen. Maar dan even niets meer, oké?).

  • Was in een speciale, dichte waszak die de microvezels niet doorlaat (zoals de Guppy Friend-waszak).

  • Centrifugeer korter en was minder heet als je synthetische stoffen wast. Hierdoor laten (waarschijnlijk) minder microplastics los.

  • Het lijkt er op dat er minder microvezels loslaten met vloeibaar wasmiddel.

Je draagt hiermee bij aan het milieu, schoner oppervlaktewater en gezondere vogels en zeedieren. En je draagt bij aan gezondere mensen. Vorig jaar werd voor het eerst bewezen dat er al plastic deeltjes in ons bloed zitten. De langetermijngevolgen zijn dan misschien nog niet goed in kaart gebracht, het is toch geen prettig idee. Beginnen met ‘schonere kleding’ door minder te vervuilen met wassen is eigenlijk een kleine moeite. Kunnen we!

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 vriezers met een grote inhoud van minstens 100 liter
© andov
Huis

Waar voor je geld: 5 vriezers met een grote inhoud van minstens 100 liter

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Met een aparte vriezer kun je extra veel eten invriezen en voor langere tijd bewaren. Wij zochten vier vrijstaande vriezers voor je met een inhoud van minstens 100 liter.

Bij een koelkast is het vriesvak meestal beperkt van formaat. Kies je voor een losse vriezer, dan heb je veel meer ruimte. Modellen met meer dan 100 liter zijn geen uitzondering. Wij hebben vijf stuks voor je gevonden met flink wat ruimte.

Whirlpool W55ZM 112 W 2 N

De Whirlpool heeft een netto inhoud van 103 liter. Met een hoogte van 83,8 cm is het apparaat geschikt voor plaatsing onder een aanrechtblad. De vriezer beschikt over twee transparante lades en een vriesvak met klep. De draairichting van de deur is omkeerbaar, waardoor de vriezer flexibel te plaatsen is. De W55ZM heeft een invriescapaciteit van 4,5 kg per 24 uur en een bewaartijd bij stroomuitval van 16 uur. De vriezer behoort tot klimaatklasse SN-T, wat betekent dat hij goed functioneert bij omgevingstemperaturen tussen +10°C en +43°C, maar niet geschikt is voor onverwarmde ruimtes als een schuur of garage. Gezien het formaat is hij ook eerder geschikt voor plaatsing in de keuken.

Jaarlijks energieverbruik: 170 kWh
Netto inhoud: 103 liter
Bewaartijd bij stroomuitval:
16 uur
Geschikt voor schuur of garage
: Nee

Bosch GSN29VLEP 

Deze vrieskast heeft een royale inhoud van 200 liter en is afgewerkt in een roestvrijstalen look, waardoor hij er strak uitziet in elke keuken. Binnenin vind je vier handige, doorzichtige vrieslades, waaronder een extra ruime BigBox-lade voor grotere producten zoals pizza's of diepvriesgroenten. Dankzij de Supervriezen-functie worden nieuwe etenswaren snel ingevroren. Bij een eventuele stroomuitval hoef je je geen zorgen te maken: de vriezer houdt je producten tot wel 25 uur op de juiste temperatuur.

Jaarlijks energieverbruik: 221 kWh
Netto inhoud: 200 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 25 uur
Geschikt voor schuur of garage: Nee

Inventum VR1420

De Inventum VR1420 is een vrijstaande vrieskast met een netto inhoud van 160 liter. Hij beschikt over drie transparante lades en twee vriesvakken met kleppen. De draairichting van de deur is omkeerbaar, waardoor de vriezer flexibel te plaatsen is. Met een invriesvermogen van 7,2 kg per 24 uur en een bewaartijd bij stroomuitval van 9 uur biedt de VR1420 betrouwbare prestaties. Het geluidsniveau bedraagt 42 dB, wat als normaal wordt beschouwd voor dit type apparaat. De vriezer is geschikt voor plaatsing in ruimtes met temperaturen tot -10°C, zoals een garage. Het energielabel van de VR1420 is E, met een jaarlijks energieverbruik van 235 kWh.

Jaarlijks energieverbruik: 235 kWh
Netto inhoud: 160 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 9 uur
Geschikt voor schuur of garage: Ja

Beko RFNE448E45W

Deze Beko heeft een netto inhoud van maar liefst 404 liter. Met een hoogte van 192 cm, een breedte van 70 cm en een diepte van 77 cm biedt deze vriezer dus ruime opslagmogelijkheden. Het apparaat heeft acht transparante vrieslades, waaronder een ruime lade voor het opslaan van grotere producten. De draairichting van de deur kan aangepast worden aan de plaatsingsruimte. Bij stroomuitval blijft de temperatuur tot 30 uur op een veilig niveau. Deze vriezer is echter niet geschikt voor de schuur of garage. Wel heeft deze vriezer een iets zuiniger energielabel dan de meeste apparaten die hier besproken zijn, namelijk D.

Jaarlijks energieverbruik: 233 kWh
Netto inhoud: 404 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 30 uur
Geschikt voor schuur of garage: Nee

AEG OAG7M281EX

De AEG OAG7M281EX is een vrijstaande vrieskast uit de 7000-serie met een netto inhoud van 278 liter. Dankzij de NoFrost-technologie hoef je nooit meer handmatig te ontdooien. De MultiFlow-luchtcirculatie zorgt voor een stabiele temperatuur en luchtvochtigheid in de hele vriezer, wat de kwaliteit van je voedsel beschermt. De vriezer is uitgerust met vijf transparante lades en twee uitneembare glazen legplanken, wat flexibiliteit biedt bij het opbergen van grotere items. Dankzij de elektronische bediening met LED-indicatie kun je de temperatuur en andere instellingen precies regelen. De invriescapaciteit bedraagt 13 kilogram per 24 uur, ruim voldoende om ook na een grote boodschappenronde alles snel in te vriezen.

Jaarlijks energieverbruik: 248 kWh
Netto inhoud: 278 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 15 uur
Geschikt voor schuur of garage: Nee

▼ Volgende artikel
Review JBL Tour One M3 – Zeer complete hoofdtelefoon
© Rens Blom
Huis

Review JBL Tour One M3 – Zeer complete hoofdtelefoon

De JBL Tour One M3 is een over-ear-hoofdtelefoon met ANC-modus, waarin hij zoveel mogelijk omgevingsgeluiden minimaliseert om jou rustig te laten luisteren naar muziek of een podcast. JBL voorziet de hoofdtelefoon van nog veel meer functies. In deze review lees je onze ervaringen met de JBL Tour One M3 na drie weken intensief gebruik.

Uitstekend
Conclusie

De JBL Tour One M3 biedt premium draagcomfort, een uitstekende accuduur en krachtig geluid in een strak jasje. De ANC-modus werkt effectief, maar moet verschillende andere hoofdtelefoons voor zich dulden. Tot slot de Smart Tx: een slim ontworpen gadget waar de een veel plezier aan gaat beleven, en waar een ander geen behoefte aan heeft. Goed dat JBL de Tour One M3 met en zonder Smart Tx aanbiedt, voor een prijs vanaf 350 euro. Een stevige prijs, maar een gerechtvaardigde prijs naar onze mening.

Plus- en minpunten
  • Prettig, vouwbaar ontwerp
  • Geluidskwaliteit
  • Veel functies
  • Optionele Smart Tx-gadget kan echt nuttig zijn
  • ANC-modus is goed maar moet sommige concurrenten voor zich dulden

JBL heeft voor velen een wat stoerder imago, onder andere door de focus op krachtige luidsprekers en oordopjes en marketing gericht op een jongere doelgroep. Daar horen ook speciale hoofdtelefoons bij. De Tour One M3 is wat dat betreft een minder typisch JBL-product, want deze luxe hoofdtelefoon past qua adviesprijs (350 euro), uitstraling en functies meer bij mensen die in alle rust willen genieten. Bijvoorbeeld in de trein of in het vliegtuig. Ja, de Tour One M3 is zeker interessant voor (zaken)reizigers. Een domein waar traditioneel vooral Bose en Sony sterk in zijn.

Ontwerp en draagcomfort

De JBL Tour One M3 oogt zakelijk in zijn blauwe (getest), zwarte of zandachtige kleur en valt prettig over onze oren heen. De hoofdband is zacht en irriteert niet na een paar uur luisteren. We krijgen dan wel wat warme oren. Je kunt de bluetooth-hoofdtelefoon opvouwen. De knoppen op de schelpen voor de bediening vergen wat gewenning om op de tast te vinden, maar werken naar behoren.

©Rens Blom

Ook de meegeleverde opbergdoos is strak, sterk gebouwd en geeft een premium gevoel. In de doos zitten genoeg kabels om de hoofdtelefoon bekabeld te gebruiken, ook in het vliegtuig. Een usb-c-oplaadkabel is uiteraard ook aanwezig.

©Rens Blom

Geluidskwaliteit en ANC-modus

Heel belangrijk aan een dure hoofdtelefoon is de geluidskwaliteit. We vallen met de deur in huis: die is heel goed bij de JBL Tour One M3. De hoofdtelefoon klinkt krachtig, duidelijk en best ruimtelijk. Altijd knap aangezien de oorschelpen over je oren heen vallen en het geluid dus heel duidelijk je oren in gaat.

Wat we ook fijn vinden is dat JBL geen extra nadruk legt op de bas, iets dat het merk wel doet bij producten die meer op jongeren gericht zijn. Podcasts klinken ook lekker realistisch.

We zijn ook fan van de uitgebreide equalizer in de JBL Headphones-app die je op je smartphone kunt installeren. Wie raad weet met een equalizer, kan lekker pingelen in de app om de geluidskwaliteit van de Tour One M3 meer naar eigen hand te zetten.

©Rens Blom

De app van JBL biedt heel veel functies.

De ANC-modus is effectief in het onderdrukken van omgevingsgeluiden, vooral repetitieve geluiden als vliegtuigmotoren (wanneer we in het vliegtuig zitten) of voorbijrazende auto's (als we op circa dertig meter van een drukkere weg wandelen). We merken echter ook dat de Sonos Ace en Sony WH-1000XM5 nog beter zijn in het minimaliseren van niet-repetitieve geluiden, zoals luid pratende mensen achter je in het vliegtuig, joelende kinderen in de trein of knisperende verpakkingen in een kantoortuin. Met de JBL Tour One M3 op horen we dergelijke geluiden meer dan met de twee andere genoemde hoofdtelefoons. Voor onze volgende langere vlieg- en treinreizen kiezen we daarom liever voor een van die andere modellen. Niet omdat de accuduur van de Tour One M3 tegenvalt – die is ruim voldoende – maar vanwege de demping van omgevingsgeluid.

©Rens Blom

Accuduur

Over die accuduur gesproken: de Tour One M3 gaat zeker 35 uur mee bij het luisteren naar muziek met de ANC-modus aan. Zonder ANC komen daar nog tientallen uren bij. Opladen doet de hoofdtelefoon snel via zijn usb-c-poort. Vijf minuten opladen is goed voor ruim drie uur muziek luisteren.

Smart Tx is interessante gadget

Dan nog even over de Smart Tx, het kleine rechthoekige apparaatje dat werkt met de hoofdtelefoon. De Smart Tx heeft een accu die in de praktijk meerdere werkdagen meegaat, of langer als je de hoofdtelefoon minder vaak gebruikt. Op het aanraakgevoelige schermpje van de gadget zie je nuttige informatie over het gebruik van de hoofdtelefoon en je muziek. Je kunt ook allerlei instellingen veranderen. Met deze gadget binnen handbereik hoef je de JBL-app op je smartphone eigenlijk niet te openen.

©Rens Blom

Maar de gadget kan – gelukkig – meer. Je kunt 'm namelijk bekabeld via usb aansluiten op vele typen audiobronnen, van een computer en televisie tot het inflight-entertainmentsysteem in het vliegtuig. Na het koppelen en aanzetten van de Smart TX maakt deze automatisch verbinding met je Tour One M3 en stuurt het geluid draadloos door. Zo kun je dus een film kijken op het vliegtuigschermpje zonder dat je per ongeluk de kabel uit je hoofdtelefoon trekt als je je dekentje lekker warm om je benen vouwt.

©Rens Blom

Ook noemenswaardig is dat de Smart Tx ondersteuning biedt voor Auracast, een relatief nieuwe bluetooth-functionaliteit waarmee je geluid van één apparaat kunt streamen naar meerdere ondersteunde hoofdtelefoons, oordopjes en luidsprekers. JBL zet al langer in op Auracast, wat de Smart Tx-gadget extra nuttig maakt voor wie al andere moderne JBL-producten gebruikt.

Spreken de functies van de Smart Tx je niet aan? Je kunt de Tour One M3 los kopen voor een adviesprijs van 349 euro of in combinatie met de Smart Tx voor 399 euro. Fijn dat JBL je niet verplicht laat betalen voor een gadget die je misschien niet hoeft.

©Rens Blom

Conclusie: JBL Tour One M3 kopen?

De JBL Tour One M3 biedt premium draagcomfort, een uitstekende accuduur en krachtig geluid in een strak jasje. De ANC-modus werkt effectief, maar moet verschillende andere hoofdtelefoons voor zich dulden. Tot slot de Smart Tx: een slim ontworpen gadget waar de een veel plezier aan gaat beleven, en waar een ander geen behoefte aan heeft. Goed dat JBL de Tour One M3 met en zonder Smart Tx aanbiedt, voor een prijs vanaf 350 euro. Een stevige prijs, maar een gerechtvaardigde prijs naar onze mening.