Door je kleding te wassen loos je ongemerkt een volle boodschappentas aan microplastics in het milieu. Per week*. Zo. Laat die even op je inwerken, want dit geldt voor iedereen. Behalve als je helemaal nooit synthetische kleding draagt, want dat is de grootste boosdoener uit je garderobe. Maar hoe schadelijk zijn die microvezels, en kun je microplastics in de wasmachine tegengaan met een filter? Spoiler: geen goed nieuws. Wel belangrijk.

* Bron: https://planetcare.org/nl

Wat zijn microplastics en hoe komen ze in kleding terecht?

Microplastics – de naam zegt het al – zijn piepkleine stukjes plastic die zo klein zijn dat je ze met het blote oog bijna niet kunt zien. Maar laat je niet misleiden door hun formaat, want ze kunnen flinke problemen veroorzaken.

Hoe belanden die kleine plastic deeltjes in onze kleding? Veel van onze kledingstukken worden gemaakt van synthetische vezels, zoals polyester, nylon en acryl. Deze materialen zijn eigenlijk gewoon plastic. Wanneer we deze kleding wassen, komen er kleine stukjes plastic vrij. Die vezels laten los in de trommel en worden vervolgens met het spoelwater weggespoeld. Dat zijn microplastics of microvezels.

©Deemerwha studio

Hoe groot is het probleem van microplastics dat van kleding in oppervlaktewater terecht komt?

Volgens TNO is textiel met een emissie van rond de 100 ton per jaar in Nederland de op vier na grootste bron van microplastics. Onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam werken momenteel aan een onderzoek waarbij in kaart wordt gebracht hoeveel van die microvezels nu precies wegspoelen. Zij denken dat het aandeel aan microplastics in het klimaat door textiel zelfs misschien nog wel groter is dan TNO denkt.

Dat denken andere onderzoekers ook: de Plastic Soup Foundation ontdekte dat 35 procent van alle microplastics in de oceanen afkomstig is van kleding in wasmachines. De meest voorkomende soorten microplasticvezels zijn gemaakt van polyester, polyamiden (zoals nylon, kevlar, nomex) en combinaties van polyester en polypropyleen. Fleece is een grote boosdoener.

In de Verenigde Staten bestaat het grootste deel van het plastic dat neervalt tijdens regenbuien (ja, ook daar zitten je kledingvezels dus in) uit microvezels afkomstig van textiel dat wordt gebruikt voor kleding, waaronder polyester en nylon. In het gebied rondom de Noordpool is de meest voorkomende synthetische vezel rayon (54 procent), gevolgd door polyester (21 procent) en polyamide (nylon, 16 procent). Andere soorten vezels die je daar vindt zijn onder meer polypropyleen, polystyreen, acryl en polyethyleen. Het is verbazingwekkend hoeveel verschillende soorten plastic in onze omgeving aanwezig zijn, en blijkbaar dus zelfs in de meest afgelegen gebieden.

Wat is er dan precies gevaarlijk aan microplastics in het milieu?

De Correspondent haalt nog een ander onderzoek aan en legt uit dat jaarlijks het equivalent van meer dan 50 miljard plastic flessen in de oceanen belandt, puur afkomstig van onze kleding. Hoe groot het gevaar van deze microvezels voor onze gezondheid is, weten we eigenlijk nog niet. Of tenminste, niet precies.

We kunnen namelijk heus wel inschatten dat de gevolgen van microplastics voor het milieu en onze gezondheid niet goed zijn. Plastic ín je lichaam: je kunt op je vingers natellen dat je je daar niet beter door voelt. Zodra deze deeltjes vrijkomen in het waswater, belanden ze in onze waterwegen en uiteindelijk in oceanen en ander oppervlaktewater. Ook kunnen we ze binnenkrijgen (bijvoorbeeld via voedsel, maar ook als fijnstof in de lucht), en dat is slecht voor de gezondheid. Op die kleine plastic stukjes blijft namelijk een hoop narigheid zitten. Ze kunnen ziekteverwekkende organismen met zich meedragen en zo als een soort koerier voor ziekten fungeren. Microplastics kunnen zelfs in onze cellen doordringen en daar DNA beschadigen.

Hoe groot de verontreiniging is en hoe ernstig dat is voor onze gezondheid, wordt nu volop in kaart gebracht. De Universiteit van Amsterdam bekijkt dat specifiek voor Nederland, al verspreiden die ellendige kleine microvezels zich razendsnel over de wereld. Ondertussen wassen we allemaal op grote schaal onze (synthetische) kleding. We lopen dus misschien al enorm achter de feiten aan, zeggen de onderzoekers zelf ook.

©Alexei_Zatevakhin

Een filter in je wasmachine

Hoe zorg je ervoor dat er minder van die microvezels uit je wasmachine in het milieu worden geloosd? Een logische oplossing zou een speciaal filter zijn dat standaard in de wasmachine wordt ingebouwd. In de trommel kunnen we de vezels nog opvangen voordat het spoelwater wordt afgevoerd.

Het probleem is de ‘micro’ in microvezels: ze zijn ontzettend klein. Een microvezel is maximaal een halve centimeter groot, maar meestal veel kleiner. Filters zouden dus heel fijn moeten zijn, waardoor ze snel verstopt kunnen raken. Daarom bouwen wasmachinefabrikanten ze (nu) nog niet standaard in. Sommige merken, zoals AEG, bieden wel een extern filter aan.

Die is vergelijkbaar met de oplossing van PlanetCare. Het filter verwijdert maar liefst 90 procent van die microvezels uit het wasmachinewater. Je installeert het filter op de waterafvoer van je wasmachine. De cartridge moet regelmatig worden vervangen door hem terug te sturen naar de fabrikant. De verzendkosten zijn nu nog wat hoog (11 euro), maar dan draag je wel je steentje bij. Het AEG-filter is wel in Nederland verkrijgbaar.

Samsung kondigde een samenwerking aan met het klimaatbewuste outdoorkledingmerk Patagonia. Ze ontwikkelen een wasmachine met een extern Less Microfiber™-filter. Dit wordt bevestigd tussen de wasmachine en de wateraanvoer, en het filter 98% van het microplastic uit het water alvorens het wordt afgevoerd. Hiermee hopen ze dat de techniek binnenkort standaard wordt voor alle nieuwe wasmachines. Later dit jaar wordt een eerste versie verwacht.

©Halfpoint

Wat kun je nog meer doen tegen microvezels?

Concreet kun je zelf een aantal dingen doen om microplastics in je wasmachine tegen te gaan:

Je draagt hiermee bij aan het milieu, schoner oppervlaktewater en gezondere vogels en zeedieren. En je draagt bij aan gezondere mensen. Vorig jaar werd voor het eerst bewezen dat er al plastic deeltjes in ons bloed zitten. De langetermijngevolgen zijn dan misschien nog niet goed in kaart gebracht, het is toch geen prettig idee. Beginnen met ‘schonere kleding’ door minder te vervuilen met wassen is eigenlijk een kleine moeite. Kunnen we!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Vandaag zetten we de schijnwerpers op volautomatische espressomachines: vijf krachtpatsers die barista-level koffie combineren met een vriendelijke prijs.

Krups Sensation Milk EA9129

Op zoek naar een machine die moeiteloos schuimt én razendsnel een espresso levert? De Krups Sensation Milk EA9129 tilt je koffiemoment naar een hoger niveau met zes vooraf ingestelde specialiteiten, variërend van caffè latte tot ristretto. Achter het elegante, zwarte design schuilt de Barista Inside- & Milk Maestro-technologie, die automatisch de optimale verhouding koffie, melk en lucht bepaalt voor een perfect romige schuimkraag, zonder handmatig bijschenken. Zet 's ochtends in kwestie van seconden je favoriete cappuccino en geniet van consistente kwaliteit dankzij de 15 bar pomp en roestvrijstalen maalschijven.

Met een royaal waterreservoir van 1,7 liter en een bonenreservoir van 260 gram hoef je niet constant bij te vullen. De intelligente maler beschikt over meerdere standen, zodat je de maling eenvoudig afstemt op de boon én jouw smaakvoorkeur. Bovendien zorgt de energiezuinige Eco-stand voor een lager verbruik tussen gebruiksmomenten.

Philips Series 3300 LatteGo EP3347/90

Voor de snelle koffieliefhebber is de Philips LatteGo EP3347/90 een ideaal startschot. Dankzij het innovatieve LatteGo-systeem komen melk en lucht eerst apart samen en wordt het zijdezachte schuim pas bij de laatste stap toegevoegd, wat zorgt voor een extra romige textuur. Met één druk op de knop zet je vier klassiekers (espresso, koffie, cappuccino en latte macchiato) en schroef je via het 2,5-inch leddisplay eenvoudig aan sterkte en temperatuur.

De reiniging van het melksysteem is binnen 15 seconden gepiept: houd de onderdelen onder de kraan of zet ze in de vaatwasser en klaar is Kees. Met 12 maalgradaties en drie temperatuurinstellingen experimenteer je moeiteloos met smaken en koffiesterktes. Het bonenreservoir van 275 gram en het melkreservoir van 0,26 liter geven je voldoende speelruimte voor meerdere kopjes achter elkaar.

De’Longhi Magnifica Evo Next ECAM 310.60.GB

Variatie en gemak vormen het hart van de De’Longhi Magnifica Evo Next. Kies uit vier one-touch recepten – van espresso tot café lungo – of pas zelf sterkte, hoeveelheid en temperatuur aan via het intuïtieve display. Het unieke LatteCrema-systeem creëert automatisch een fluweelzachte melkschuimlaag die tot de laatste druppel standhoudt.

Onder de motorkap vind je een krachtige 15 bar pomp en duurzame, verwijderbare zetgroep die je na elk gebruik eenvoudig schoonmaakt met een simpele spoelbeurt. Het waterreservoir telt 1,9 liter, terwijl de stalen maaldiscs 250 gram bonen met acht maalstanden perfect afstellen op jouw smaak. Dankzij het slimme ontkalkingsprogramma blijft je machine in topconditie zonder dat je eraan hoeft te denken.

Melitta Barista Smart T F830-101

Voor de ultieme personalisatie kies je de Melitta Barista Smart T. Sla tot vier eigen koffieprofielen op via het kleurendisplay of de Melitta Companion-app en zet in een handomdraai één van de achttien beschikbare koffiespecialiteiten. Wissel met twee afzonderlijke bonenreservoirs (TwinBean-systeem) eenvoudig tussen jouw favoriete melange en decaf.

Het stalen maalwerk doet zijn werk fluisterstil en nauwkeurig. Met de One Touch-melkfunctie ontstaat perfect opgeklopte melk met een druk op de knop. Het royale waterreservoir van 1,8 liter en de 270 gram bonentank bieden voldoende capaciteit voor gezinsgebruik of een drukke ochtend. Het automatische reinigings- en ontkalkprogramma, gecombineerd met de verwijderbare zetgroep en vaatwasserbestendige melkcontainer, maakt onderhoud bovendien kinderlijk eenvoudig.

Siemens EQ6 Plus s500

Met de Siemens EQ6 Plus S500 TE655203RW zet je met één druk twee kopjes tegelijk: van volle espresso tot romige cappuccino of flat white. Dankzij de dubbele zetgang krijgt je extra sterke koffie nét iets langer de tijd om alle smaken vrij te geven, zonder een bittere nasmaak.

Aanpasbare instellingen geven je volledige controle: bepaal exact hoeveel koffie en melk er in elk kopje gaat en sla twee favoriete combinaties op voor een vaste start van de dag. Het royale bonenreservoir (300 gram) en waterreservoir (1,7 liter) verminderen bijvulmomenten aanzienlijk.

De geïntegreerde maalmolen vergruist de bonen gelijkmatig, waardoor de smaakconsistentie hoog blijft en de onderdelen langer meegaan. Via het kleurenbeeldscherm selecteer je eenvoudig direct uit negen drankopties. Na elke bereiding spoelt het melksysteem zichzelf automatisch door, zodat onderhoud tot een minimum beperkt blijft.

Koffer? Check. Opladers? Check. Paspoort voor de derde keer gecontroleerd? Ook check. Maar voordat je de deur achter je dichttrekt: zorg dat je je huis fris achterlaat. En nee, dat betekent niet dat je een grote schoonmaak hoeft te houden. Maar loop even door elke kamer en doe een paar kleine dingen – dan kun je straks bij thuiskomst dat vakantiegevoel nog wat langer vasthouden. Fijne vakantie!

Lees ook: Zo maak je je koelkast klaar voor vakantie

Woonkamer

Begin met opruimen. Losse spullen op tafel, de afstandsbediening, lege glazen of rondslingerende post: leg ze op hun plek of berg ze tijdelijk op in een lade of mand. Stofzuig nog even goed, vooral onder de bank, waar kruimels zich graag verzamelen. Een schone vloer helpt ook tegen zilvervisjes of ander ongedierte.

Vergeet ook de stofzuiger zelf niet: vervang de zak of leeg de stofcontainer en controleer het filter. Als je een geurstaafje (Een wát? Kijk hier) in je stofzuiger gebruikt, doe er dan meteen een nieuwe in. Zo blijft je stofzuiger ook tijdens je afwezigheid lekker ruiken.

Laat de gordijnen niet helemaal open, maar doe ze ook niet helemaal dicht. Een beetje daglicht voorkomt mufheid en kan tegelijkertijd inbrekers afschrikken, omdat het dan lijkt of er gewoon iemand thuis is.  Zet eventueel een timer op een lamp om 's avonds licht te laten branden. Planten kun je bij elkaar zetten, dat houdt de luchtvochtigheid lokaal iets hoger en voorkomt uitdroging. Vraag iemand ze één keer water te geven als je langer dan een week wegblijft.

Je wilt natuurlijk niet je ramen open laten staan wanneer je er niet bent, maar het is wel belangrijk dat er wat frisse lucht in je huis kan komen. Heb je ventilatieroosters boven de ramen, zet die dan open (dat geldt voor alle kamers) Heb je die niet, zet dan in ieder geval de deuren in huis open, zodat er in ieder geval nog een beetje luchtcirculatie is.

Keuken

Ruim je koelkast op en gooi alles weg wat kan bederven tijdens je afwezigheid. Een bakje met baking soda of een halve citroen helpt tegen nare luchtjes. Check of er geen kruimels meer in de oven of magnetron liggen. Maak ook de prullenbak leeg en doe er een nieuwe zak erin. Je kunt daar wat waspoeder in doen of een paar wattenschijfjes gedrenkt in schoonmaakmiddel om te zorgen dat het fris blijft ruiken.

Laat geen vaat staan – ook geen koffiekopjes of pannen 'voor later'. Draai nog een laatste afwas en laat de deur van de vaatwasser daarna op een kier staan, zo voorkom je schimmel. Haal ook nog even een doekje door de gootsteen en spoel die goed door met heet water.

Slaapkamer

Verschoon je bed net voordat je weggaat. Er is weinig zo fijn als thuiskomen en meteen onder frisse lakens kunnen kruipen. Laat kleding niet los over een stoel hangen, maar leg het in de kast of gooi het in de wasmand. Kijk of je losse rommeltjes op je nachtkastje ergens in een la kwijt kunt of in een mandje. Haal even een stofdoek over de meubels en doe een snelle stofzuigbeurt.

Over wasmand gesproken: gooi daar geen natte spullen meer in. Dat gaat gegarandeerd muf ruiken. Draai eventueel nog een laatste was en hang die uit op een plek waar goed lucht circuleert, of gebruik een droogrek dat je in een goed geventileerde ruimte zet.

Badkamer

Maak je toilet en wastafel goed schoon. Controleer het doucheputje en haal eventueel haren of vuil weg. Stilstaand water in een verstopt putje kan snel muf worden. Heb je een bad? Giet dan wat warm water door de afvoer en verwijder vuil van de randen. Let ook op de randen van de douchedeur of -wand, waar vaak zeepresten blijven zitten. Alles wat je nu weghaalt, kan straks niet gaan stinken of aankoeken.

Giet daarna een scheutje chloor of ander wc-reinigingsmiddel in het toilet en laat dat gewoon staan. Dat voorkomt geurtjes. Zet ook hier zéker het ventilatierooster open (want: vochtige ruimte. Dat helpt zowel tegen schimmel als tegen vieze luchtjes.

Liggen er nog natte handdoeken? Draai dan nog even een laatste was en gooi daar ook meteen de badmat bij. Tot slot kun je in het badkamermeubel kun je een klein geurzakje leggen, bijvoorbeeld met lavendel of eucalyptus. Een natuurlijke luchtverfrisser, zodat je na je vakantie niet meteen begroet wordt door een muffe badkamerlucht.

Tot slot

Controleer nog één keer: zijn alle prullenbakken geleegd, staat er geen vieze vaat meer, zijn alle apparaten uitgeschakeld? Haal stekkers uit het stopcontact van apparaten die je niet nodig hebt – dat is veiliger én scheelt energie. Laat rolluiken of gordijnen gedeeltelijk open, zodat het huis een bewoonde indruk maakt. Zo, jij bent klaar om te gaan. Fijne vakantie!