ID.nl logo
Een groene revolutie: wordt wassen met ozon de toekomst?
© Sandra Cunningham - stock.adobe.com
Huis

Een groene revolutie: wordt wassen met ozon de toekomst?

Ozon ken je waarschijnlijk vooral van de ozonlaag. Die van dat gat. Ozon is een gas dat op de wereld veel aanwezig is. Die ozonlaag beschermt de aarde bijvoorbeeld tegen uv-stralen. Je komt het ook tegen in medische toepassingen (de tandarts gebruikt het bijvoorbeeld) en kopieermachines. Maar je kunt ook kleding wassen met ozon. Lees er alles over in dit artikel.

In dit artikel lees je over het volgende:

  • Ozon is een duurzaam en milieuvriendelijk alternatief voor (chemische) wasmiddelen.
  • Het is een instabiele stof en verdwijnt dus vanzelf. Zo blijft het niet achter in het milieu.
  • Helaas kun je thuis nog niet wassen met ozon. Voorlopig kan dit alleen bij schoonmaakbedrijven.

Ben je op zoek naar manieren om duurzamer te wassen? Lees: Wat is beter voor het milieu: wassen met de hand of met de wasmachine?

Wassen met ozon: wat is ozon eigenlijk?

Het is dezelfde stof als ‘die van de ozonlaag’, maar het gebruik is anders. Ozon kan namelijk ook door mensen gemaakt worden. Dan kan er ook mee gewassen worden.

Ozon wordt gemaakt van zuurstof en elektriciteit. Het bestaat dan uit drie zuurstofatomen (O3). Je kunt het soms ruiken, heel kort. Bijvoorbeeld na een onweersbui, maar ook na het maken van een kopie met de kopieermachine. Moet je wel een goed ontwikkelde neus hebben.

Ozon is niet stabiel. Dat betekent dat het als molecuul niet lang in dezelfde vorm blijft. Je moet hem dus ter plekke ‘maken’ en/of goed bewaren.

Hoe werkt wassen met ozon

Ozon is enorm goed in het opnemen van geuren. Daarom wordt het veel gebruikt na rookschade bijvoorbeeld. Maar ook voor het wassen van kleding wordt het gebruikt, al is dat op dit moment alleen nog voor industrieel gebruik.

Ozon is, zoals we zagen, van nature aanwezig in de lucht en ontstaat onder hoogspanning. Het heeft een extra zuurstofatoom dat zich hecht aan bacteriën, schimmels en virussen. Bij het wassen met ozon bindt dit derde zuurstofatoom zich aan viezigheid in kleding. Het maakt het daarmee kapot, doordat het oxideert. Er blijven alleen wat geoxideerde resten over.

In de praktijk begint het proces met het opwekken van ozon met behulp van elektriciteit en zuurstof. Dit instabiele ozon wordt in water opgelost. Bij wassen met ozon worden heel kleine concentraties gebruikt, variërend van 0,0000001 tot 0,0002 procent. De ozon verdwijnt daarna. Dat is het voordeel van zo’n instabiel molecuul.

Na het wasproces blijven dan alleen weer zuurstof (O2) en water over. De kleding is schoon en fris zonder het gebruik van traditionele (chemische) wasmiddelen.

In de spaceshuttle wordt bijvoorbeeld ook water met ozon gebruikt voor het wassen van astronautenkleding. Het water kan dan telkens opnieuw kan worden gebruikt.

Wel goed om even op te merken: in feite is ozon een gevaarlijke stof. Daarom wordt het nu alleen nog in industriële wasserijen gebruikt.

©CYB3RUSS - stock.adobe.com

Over ozon(laag) De ozonlaag, hoog in de atmosfeer, bestaat uit ozonmoleculen (O3) die ultraviolette straling van de zon absorberen en zo de aarde beschermen tegen schadelijke straling. Deze laag is belangrijk voor het behoud van het leven op aarde. Maar ozon kan ook lastig zijn. Zo zit er vaak ozon in smog, wat veel grote steden vervuilt en zorgt voor problemen.

In toepassingen zoals wassen met ozon, ozon kunstmatig geproduceerd voor gebruik in een gecontroleerde omgeving. Hier wordt ozon gegenereerd om zijn krachtige oxidatieve eigenschappen te benutten, waardoor het een effectieve methode is om kleding en textiel te reinigen zonder de schadelijke bijwerkingen van bepaalde chemische reinigingsmiddelen.

Voordelen van wassen met ozon

Wassen met ozon is vooral duurzamer:

  • Je hebt geen andere (chemische) wasmiddelen nodig. Dit vermindert niet alleen de blootstelling aan mogelijk schadelijke stoffen, maar zorgt ook voor milieuvriendelijkere wasbeurten.

  • Dit heeft onder andere te maken met de pH-waarde van ozon, die lager is dan de meeste wasmiddelen. Die moet geneutraliseerd worden, waar weer extra chemische toevoegingen voor zijn. Met ozon is dat niet nodig.

  • Een opvallend voordeel is dat ozon het beste werkt in koud water. Hierdoor kan de wasmachine op lagere temperaturen draaien, wat zorgt voor een flinke energiebesparing. Dit niet alleen gunstig voor de energierekening, maar draagt ook bij aan een verminderde ecologische impact.

  • Bovendien tast heet water de vezels van je kleding op den duur aan. Uiteindelijk is het dus ook beter voor je kleren. Wel is het zo dat ozon vooral bacteriën doodt. Vetvlekken gaan minder goed weg. Hiervoor heb je toch warm water nodig.

  • Sowieso is er minder water nodig. Of, zoals in de spaceshuttle, hergebruik het.

  • Er is maar een klein beetje ozon nodig voor een wasbeurt. Dat scheelt kosten.

  • De ozon verdwijnt vanzelf. Het blijft dus niet in het spoelwater - en het milieu - achter.

De nadelen van ozonwasjes voor kleding

Ozon heeft ook nadelen. Daarom is het ook nog niet voor consumenten verkrijgbaar.

  • Het kan schadelijk zijn voor de gezondheid. Dat is ook meteen het grootste nadeel. Het is vooral slecht voor je bij langdurig gebruik of bij hoge concentraties. Gezondheidsrisico's variëren van geïrriteerde ogen en luchtwegen tot astmaklachten. Zelfs bij lagere concentraties kan ozon op de lange termijn schadelijk zijn.

  • Ozon kan sommige materialen aantasten. Metalen kunnen bijvoorbeeld oxideren. Kunststoffen en metalen kunnen broos worden, wat kan leiden tot een verminderde levensduur van bijvoorbeeld kledingstukken en ritssluitingen. Krijg je een roestige rits.

©Сергей Шиманович - stock.adobe.com

Kun je thuis binnenkort ook wassen met ozon?

Dat is niet zo waarschijnlijk. Ozon kan namelijk gezondheidsproblemen geven. Zo kan het op je luchtwegen slaan, of een reactie geven met de huid. Het zal niet zo snel in de winkel verschijnen. Voorlopig is het alleen voor schoonmaakbedrijven. En astronauten, dus.

Watch on YouTube

Hoe kun je dan wel duurzamer wassen?

Of ozon de methode van de toekomst wordt, durven we niet te zeggen. Wil je nu alvast duurzamer wassen? Dan hebben we tips:

  • Gebruik lagere temperaturen. Moderne wasmiddelen zijn goed, zelfs bij kouder water. Meestal worden je kleren op 30 of 40 graden ook hartstikke schoon.

  • Draai volle wasjes. Wassen met volle ladingen is efficiënter en bespaart water en energie. Je hebt meer kleren schoon met dezelfde hoeveelheid water en stroom.

  • Kies voor milieuvriendelijke wasmiddelen. Ozon is dan nog even geen optie, maar je kunt wel kiezen voor andere natuurlijke of goed afbreekbare wasmiddelen. Je kunt ook kiezen voor bijvoorbeeld natuurazijn in plaats van wasverzachter. Of een guppy waszak, die een deel van de loslatende microvezels opvangt.

  • Laat je kleding aan de lucht drogen. Hiermee bespaar je enorm veel energie. Het is ook beter voor je kleding, die dus weer langer meegaat.

  • Investeer in duurzame kleding. Kies voor kleding van duurzame materialen en hoge kwaliteit en vermijd ‘fast fashion’. Je kunt zelfs eens kijken wat er tweedehands te krijgen is, als je je écht duurzaam wilt kleden.

  • Repareer en recycle. Repareer kleding in plaats van deze weg te gooien. Recycle oude kleding door het te doneren of naar speciale inzamelpunten te brengen.


▼ Volgende artikel
Waar let je op bij het kopen van een vrijstaande vaatwasser?
© Leslie C Saber
Huis

Waar let je op bij het kopen van een vrijstaande vaatwasser?

Ben je op zoek naar een vrijstaande vaatwasser, maar weet je niet waar je op moet letten? In dit artikel leggen we uit wat belangrijk is bij het kiezen van het juiste model. Van formaat en geluidsniveau tot slimme functies en energieverbruik – met deze tips koop je een vaatwasser die past bij jouw keuken én je huishouden.

In dit artikel ontdek je:
  • Welk formaat vaatwasser past bij jouw keuken en huishouden
  • Wat een stil model is (en waarom dat belangrijk is)
  • Hoeveel energie en water een moderne vaatwasser verbruikt
  • Hoe de indeling van de korven invloed heeft op het gebruiksgemak
  • Welke extra functies écht handig zijn (en welke niet)
  • Waarom design en plaatsing ook meetellen
  • Hoe je prijs en kwaliteit slim afweegt

Een vaatwasser is al lang geen luxeproduct meer. Voor veel huishoudens is het een apparaat dat dagelijks wordt gebruikt. Heb je de ruimte in je keuken, dan is een vrijstaande vaatwasser vaak de meest toegankelijke keuze. Je hoeft geen frontpaneel te monteren, hij is relatief eenvoudig te installeren en bij defect of verhuizing ook weer gemakkelijk te vervangen. Maar dat betekent niet dat je zomaar elk model moet kopen. Van formaat tot functies, van verbruik tot gebruiksgemak: waar moet je precies op letten bij de aanschaf van een vrijstaande vaatwasser?

Past hij in je keuken én bij je huishouden?

Een van de eerste dingen om naar te kijken is het formaat. Vrijstaande vaatwassers zijn doorgaans verkrijgbaar in twee breedtematen: 60 cm en 45 cm. De standaardmaat van 60 cm biedt ruimte aan ongeveer 12 tot 15 couverts en is geschikt voor gezinnen of huishoudens waar veel wordt gekookt. De smallere variant van 45 cm is ideaal voor één- of tweepersoonshuishoudens of voor kleinere keukens, zoals in een appartement.

Een couvert staat voor het servies en bestek van één persoon: een bord, glas, kopje, schaaltje en bestekset. Een vaatwasser met 12 couverts biedt dus ruimte voor een maaltijdservies van 12 personen. Heb je vaak extra pannen of grotere items? Dan is 15 couverts of meer handig.

Behalve de breedte is ook de diepte van belang. De meeste vrijstaande modellen zijn tussen de 55 en 60 cm diep. Meet de plek waar je de vaatwasser wilt plaatsen dus goed op en houd rekening met extra ruimte voor de deur die openklapt en de slang- en stroomaansluitingen aan de achterkant.

©Paul Vinten

Hoe stil moet hij zijn?

Het geluidsniveau van een vaatwasser is een factor die je makkelijk over het hoofd ziet, maar die dagelijks van invloed is op je comfort. Zeker als je een open keuken hebt of gevoelig bent voor achtergrondgeluiden. Het geluidsniveau wordt gemeten in decibel (dB). Een verschil van slechts een paar decibel kan in de praktijk al flink merkbaar zijn.

Vaatwassers met een geluidsniveau onder de 45 dB worden als zeer stil beschouwd en zijn nauwelijks hoorbaar. Tussen de 45 en 50 dB is gebruikelijk en vaak prima te doen, zeker als je hem overdag laat draaien. Zit je daarboven, dan kan het apparaat als hinderlijk worden ervaren, vooral in stille ruimtes of tijdens gesprekken.

Let er ook op of de machine een stil programma heeft. Dat draait vaak iets langer, maar maakt minder lawaai. Sommige modellen hebben zelfs een nachtstand, speciaal bedoeld voor wie de vaatwasser 's avonds laat of 's nachts zonder overlast wil gebruiken.

Denk aan je portemonnee én het milieu

Moderne vaatwassers zijn veel zuiniger dan oudere modellen. Toch is het de moeite waard om ook binnen het huidige aanbod goed te vergelijken. Elk apparaat heeft een energielabel, waarbij klasse A het zuinigst is. Dit label houdt rekening met het stroom- en waterverbruik per 100 wasbeurten.

Een gemiddeld energiezuinig model verbruikt ongeveer 0,8 kWh per cyclus, en tussen de 9 en 11 liter water. Heb je een ouder apparaat in huis dat je wilt vervangen? Dan kun je jaarlijks tientallen euro's besparen op je energierekening – én flink wat liters water.

Let ook op de aanwezigheid van een Eco-programma. Dat is meestal het langstdurende programma, maar het verbruikt de minste energie omdat het water minder heet wordt. Slimme functies zoals beladingssensoren of automatische deuropening na het wassen (voor betere droging) kunnen eveneens bijdragen aan efficiënt gebruik.

Indeling en flexibiliteit van de korven

Een vaatwasser moet niet alleen goed schoonmaken, hij moet ook praktisch zijn in het dagelijks gebruik. Een slimme indeling van de binnenruimte maakt daarbij een wereld van verschil. Kijk bijvoorbeeld of de bovenkorf in hoogte verstelbaar is. Zo kun je makkelijk wisselen tussen ruimte voor hoge glazen bovenin of grote pannen onderin.

Ook het bestekgedeelte verdient aandacht. Sommige modellen hebben een besteklade bovenin, wat ruimte bespaart in de onderste korf en het bestek netter wast. Andere modellen gebruiken een traditioneel mandje, wat makkelijker in- en uitruimen is maar iets minder efficiënt in ruimtegebruik.

Flexibele steunen, neerklapbare houders en antislipvlakken maken het mogelijk om elke lading optimaal te benutten, of je nu een groot diner hebt gehad of vooral bekers en schotels moet afwassen.

©andrey sinenkiy

Extra functies: van startuitstel tot slimme sensoren

Moderne vaatwassers zijn soms verrassend geavanceerd. Een van de meest voorkomende extra's is startuitstel: je stelt in wanneer het programma begint, bijvoorbeeld 's nachts bij daluren. Dat is niet alleen handig, maar kan je ook geld besparen bij een variabel energietarief.

Verder zijn er modellen met automatische programma's die zichzelf aanpassen op basis van hoe vuil de vaat is, sensoren die de waterhardheid meten en speciale programma's voor glaswerk of babyflessen. Sommige high-end modellen zijn zelfs te bedienen via een app, met notificaties wanneer de vaat klaar is of wanneer het zout moet worden bijgevuld.

Niet al deze functies zijn noodzakelijk – veel gebruikers gebruiken uiteindelijk slechts één of twee programma's – maar het is wel prettig als je weet wat er mogelijk is. Bepaal dus wat voor jou echt waarde toevoegt, en wat vooral marketing is.

Design en plaatsing

Een vrijstaande vaatwasser staat doorgaans in het zicht, dus het design is belangrijker dan bij een inbouwmodel. Gelukkig zijn er modellen in verschillende kleuren en afwerkingen, van klassiek wit tot modern zwart of roestvrij staal. Kies iets dat past bij je keukenstijl, zeker als het apparaat naast of tussen andere keukenkasten komt te staan.

Let ook goed op de plaatsing: is er een stopcontact in de buurt? Hoe zit het met de afvoer en wateraansluiting? En kan de deur ver genoeg open zonder ergens tegenaan te botsen? Denk ook aan de hoogte van het aanrecht: sommige mensen vinden het prettig als de bovenkorf op werkhoogte zit, zodat je minder hoeft te bukken.

Drie snelle checks voor je aankoop
  1. Meet eerst je keuken op. Check de breedte, diepte én of de deur goed open kan. Vergeet de aansluitingen aan de achterkant niet.
  2. Kies op basis van je gewoontes. Kook je veel? Neem een groter model met flexibele indeling. Gebruik je 'm vooral voor ontbijt en avondeten? Dan volstaat een compactere variant.
  3. Denk aan het geluidsniveau. Woon je klein of heb je een open keuken? Zoek naar een model onder de 45 dB. Stil is écht fijn.

Laat je niet alleen leiden door het merk

De prijzen van vrijstaande vaatwassers lopen uiteen van zo'n 300 euro tot ruim boven de 1000 euro. Duurdere modellen bieden vaak meer functies en stillere motoren, maar dat betekent niet automatisch dat ze beter zijn. Reviews van gebruikers en tests door bijvoorbeeld de Consumentenbond kunnen je helpen om een goed beeld te krijgen van de prestaties en betrouwbaarheid. Let ook op de garantie: sommige merken bieden standaard twee jaar, andere verlengen dat naar vijf jaar bij registratie. Zeker bij een apparaat dat intensief wordt gebruikt, kan dat net de doorslag geven. Doe dus goed onderzoek of laat je adviseren!

▼ Volgende artikel
Review Samsung Bespoke AI Jet Ultra – Ware krachtpatser
© Wesley Akkerman
Huis

Review Samsung Bespoke AI Jet Ultra – Ware krachtpatser

Met een oorspronkelijke adviesprijs van 1.349 euro positioneert de Samsung Bespoke AI Jet Ultra zich in het hoogste segment van steelstofzuigers. Voor die prijs krijg je een geavanceerd apparaat met een reeks… 'slimme' functies. Hoe slim die functies echt zijn en of deze stofzuiger zijn geld waard is, lees je in deze review.

Goed
Conclusie

De naam Ultra en de hoge adviesprijs scheppen verwachtingen die op slim gebied niet worden ingelost. De AI-hoekdetectie functioneert niet zoals beloofd en de notificatiefunctie is een omslachtige gimmick. Als je de Samsung Bespoke AI Jet Ultra overweegt voor zijn geavanceerde connectiviteit (we hebben het dan over de koppeling met wifi, SmartThings en je smartphone) is hij de meerprijs ten opzichte van zijn voorganger niet waard. De ware kracht van dit model schuilt in zijn fenomenale zuigkracht, waardoor hardnekkig vuil en dierenharen moeiteloos verwijderd worden. Omdat de prijs inmiddels een stuk onder de adviesprijs ligt, wordt deze stofzuiger wel interessanter.

Plus- en minpunten
  • Fenomenale zuigkracht
  • Twee accu's meegeleverd
  • Automatisch leeg- en laadstation
  • Zeer compleet accessoirepakket
  • Uitschuifbare stang
  • Ergonomisch ontwerp
  • Slimme functies zijn een gimmick
  • AI-modus stelt teleur
  • Matige wendbaarheid (soms)
  • Goedkope accessoirestandaard
  • Fors laadstation

De vraag is of alle innovaties de forse prijs rechtvaardigen. Inmiddels is de stofzuiger al enige tijd op de markt, wat geleid heeft tot aanzienlijke prijsdalingen. Waar hij op Samsungs eigen website voor 1.089 euro wordt aangeboden, is hij her en der al voor nog minder te vinden. Samsung probeert de hoge prijs te rechtvaardigen met nieuwe functies en kleine verbeteringen. Zo is de zuigkracht is verhoogd naar 400 watt (dat was 280).

Een belangrijke toevoeging is de AI Cleaning Mode 2.0, die zes verschillende schoonmaakomgevingen kan detecteren en de zuigkracht hierop aanpast. Deze geavanceerde modus werkt echter – net als andere slimme koppelingen zoals notificaties – alleen via de SmartThings-app. Zonder de app maakt het apparaat gebruik van de basis AI-modus (net zoals zijn voorganger) en mis je de meer geavanceerde functionaliteiten.

©Wesley Akkerman

Meer dan genoeg accessoires

Qua ontwerp is er weinig veranderd ten opzichte van het vorige model. De stofzuiger heeft een ergonomische handgreep en een helder display dat de modus en resterende accutijd toont. Een praktische toevoeging is de uitschuifbare telescopische stang, waardoor de stofzuiger ook prettig te gebruiken is voor langere mensen. Een klein minpunt is de accessoirestandaard; vergeleken met de stevige stofzuiger voelt die – met zijn dunnere plastic – wat goedkoop aan.

Het meegeleverde accessoirepakket is zeer compleet. Je ontvangt de Active Dual Brush en de Slim LED Brush+ voor verschillende vloertypen, plus een speciale Pet Tool+ voor het verwijderen van dierenharen. Ook een combinatie- en kierenzuigmond ontbreken niet. Een groot voordeel is de aanwezigheid van twee accu's, met een maximale gebruiksduur van respectievelijk honderd en zestig minuten. Daardoor kun je tussentijds wisselen als de ene batterij het net niet redt.

©Wesley Akkerman

Wisselende ervaringen

Het stofzuigen verloopt grotendeels moeiteloos. Het handvat ligt comfortabel in de hand, wat prettig is gezien het relatief hoge gewicht van de stofzuiger. De wendbaarheid laat echter soms te wensen over. Op ons vloerkleed bleek de Active Dual Brush-borstel wat stroef, waardoor sturen moeizaam ging. Op harde vloeren presteerde de Slim LED Brush+ gelukkig een stuk soepeler. En hoewel de ledverlichting in de kop handig is, presteert de laser van Dyson beter.

De AI-modus zorgt voor een gemengde ervaring. Het systeem detecteert en schakelt hoorbaar wanneer je van een harde vloer naar een vloerkleed gaat. Maar de beloofde functie waarbij de zuigkracht in hoeken automatisch aangepast zou worden, blijkt niet super te werken. Hoewel de AI-modus niet onbruikbaar is, worden de verwachtingen niet volledig waargemaakt. Het voelt meer als een vooraf ingestelde handeling dan als een werkelijk intelligente aanpassing aan de omgeving.

©Wesley Akkerman

Hoge zuigkracht

Waar de slimme functies soms tekortschieten (daarover straks meer), maakt de pure zuigkracht een diepe indruk. Zelfs op de laagste stand zuigt de Samsung Bespoke AI Jet Ultra moeiteloos kruimels, stof en ander vuil op. We zijn vooral onder de indruk van de effectiviteit waarmee mensen- en hondenharen uit het vloerkleed verdwijnen. De enorme kracht is de belangrijkste upgrade ten opzichte van eerdere modellen en compenseert de mindere wendbaarheid op bepaalde ondergronden.

Ook de accuduur stelt niet teleur. Met alleen de kleine accu is er genoeg vermogen voor het stofzuigen van een woning van pakweg zestig vierkante meter. Bovendien bevalt het automatisch legende oplaadstation enorm. Na elke schoonmaakbeurt leegt en laadt het station de stofzuiger, waardoor je er geen omkijken naar hebt.

Het ontwerp is echter een kwestie van smaak; deze forse en opvallende stofzuiger zet je niet zomaar ergens onopvallend neer.

De slimme functies

Je kunt de Samsung Bespoke AI Jet Ultra koppelen aan de Samsung SmartThings-app, maar de mogelijkheden blijven best beperkt. Je kunt de firmware-update en zaken als de zuigkracht aanpassen (maar dat laatste kan ook op het apparaat). De grote vernieuwing, het ontvangen van telefoon- en berichtnotificaties, blijkt in de praktijk een gimmick. Wanneer je gebeld wordt, pauzeert de stofzuiger en toont het display enkel het app-icoon, zonder naam of nummer.

Bovendien is het instellen van deze connectiviteit onnodig complex. Het vereist een Samsung-account, specifieke apps, diverse permissies en constante locatietoegang. De moeite die het kost om de verbinding tot stand te brengen, staat niet in verhouding tot het minimale voordeel. De meest opvallende beperking is verder dat de functie exclusief werkt met een Samsung-smartphone, waardoor een groep gebruikers buitengesloten wordt; op smartphones van een ander merk werkt dit namelijk niet.

©Wesley Akkerman

Samsung Bespoke AI Jet Ultra kopen?

De naam Ultra en de hoge adviesprijs scheppen verwachtingen die op slim gebied niet worden ingelost. De AI-hoekdetectie functioneert niet zoals beloofd en de notificatiefunctie is een omslachtige gimmick. Als je de Samsung Bespoke AI Jet Ultra overweegt voor zijn geavanceerde connectiviteit (we hebben het dan over de koppeling met wifi, SmartThings en je smartphone) is hij de meerprijs ten opzichte van zijn voorganger niet waard. De ware kracht van dit model schuilt in zijn fenomenale zuigkracht, waardoor hardnekkig vuil en dierenharen moeiteloos verwijderd worden. Omdat de prijs inmiddels een stuk onder de adviesprijs ligt, wordt deze stofzuiger wel interessanter.