Een groene revolutie: wordt wassen met ozon de toekomst?
Ozon ken je waarschijnlijk vooral van de ozonlaag. Die van dat gat. Ozon is een gas dat op de wereld veel aanwezig is. Die ozonlaag beschermt de aarde bijvoorbeeld tegen uv-stralen. Je komt het ook tegen in medische toepassingen (de tandarts gebruikt het bijvoorbeeld) en kopieermachines. Maar je kunt ook kleding wassen met ozon. Lees er alles over in dit artikel.
In dit artikel lees je over het volgende:
- Ozon is een duurzaam en milieuvriendelijk alternatief voor (chemische) wasmiddelen.
- Het is een instabiele stof en verdwijnt dus vanzelf. Zo blijft het niet achter in het milieu.
- Helaas kun je thuis nog niet wassen met ozon. Voorlopig kan dit alleen bij schoonmaakbedrijven.
Ben je op zoek naar manieren om duurzamer te wassen? Lees: Wat is beter voor het milieu: wassen met de hand of met de wasmachine?
Wassen met ozon: wat is ozon eigenlijk?
Het is dezelfde stof als ‘die van de ozonlaag’, maar het gebruik is anders. Ozon kan namelijk ook door mensen gemaakt worden. Dan kan er ook mee gewassen worden.
Ozon wordt gemaakt van zuurstof en elektriciteit. Het bestaat dan uit drie zuurstofatomen (O3). Je kunt het soms ruiken, heel kort. Bijvoorbeeld na een onweersbui, maar ook na het maken van een kopie met de kopieermachine. Moet je wel een goed ontwikkelde neus hebben.
Ozon is niet stabiel. Dat betekent dat het als molecuul niet lang in dezelfde vorm blijft. Je moet hem dus ter plekke ‘maken’ en/of goed bewaren.
Hoe werkt wassen met ozon
Ozon is enorm goed in het opnemen van geuren. Daarom wordt het veel gebruikt na rookschade bijvoorbeeld. Maar ook voor het wassen van kleding wordt het gebruikt, al is dat op dit moment alleen nog voor industrieel gebruik.
Ozon is, zoals we zagen, van nature aanwezig in de lucht en ontstaat onder hoogspanning. Het heeft een extra zuurstofatoom dat zich hecht aan bacteriën, schimmels en virussen. Bij het wassen met ozon bindt dit derde zuurstofatoom zich aan viezigheid in kleding. Het maakt het daarmee kapot, doordat het oxideert. Er blijven alleen wat geoxideerde resten over.
In de praktijk begint het proces met het opwekken van ozon met behulp van elektriciteit en zuurstof. Dit instabiele ozon wordt in water opgelost. Bij wassen met ozon worden heel kleine concentraties gebruikt, variërend van 0,0000001 tot 0,0002 procent. De ozon verdwijnt daarna. Dat is het voordeel van zo’n instabiel molecuul.
Na het wasproces blijven dan alleen weer zuurstof (O2) en water over. De kleding is schoon en fris zonder het gebruik van traditionele (chemische) wasmiddelen.
In de spaceshuttle wordt bijvoorbeeld ook water met ozon gebruikt voor het wassen van astronautenkleding. Het water kan dan telkens opnieuw kan worden gebruikt.
Wel goed om even op te merken: in feite is ozon een gevaarlijke stof. Daarom wordt het nu alleen nog in industriële wasserijen gebruikt.
©CYB3RUSS - stock.adobe.com
Over ozon(laag) De ozonlaag, hoog in de atmosfeer, bestaat uit ozonmoleculen (O3) die ultraviolette straling van de zon absorberen en zo de aarde beschermen tegen schadelijke straling. Deze laag is belangrijk voor het behoud van het leven op aarde. Maar ozon kan ook lastig zijn. Zo zit er vaak ozon in smog, wat veel grote steden vervuilt en zorgt voor problemen.
In toepassingen zoals wassen met ozon, ozon kunstmatig geproduceerd voor gebruik in een gecontroleerde omgeving. Hier wordt ozon gegenereerd om zijn krachtige oxidatieve eigenschappen te benutten, waardoor het een effectieve methode is om kleding en textiel te reinigen zonder de schadelijke bijwerkingen van bepaalde chemische reinigingsmiddelen.
Voordelen van wassen met ozon
Wassen met ozon is vooral duurzamer:
Je hebt geen andere (chemische) wasmiddelen nodig. Dit vermindert niet alleen de blootstelling aan mogelijk schadelijke stoffen, maar zorgt ook voor milieuvriendelijkere wasbeurten.
Dit heeft onder andere te maken met de pH-waarde van ozon, die lager is dan de meeste wasmiddelen. Die moet geneutraliseerd worden, waar weer extra chemische toevoegingen voor zijn. Met ozon is dat niet nodig.
Een opvallend voordeel is dat ozon het beste werkt in koud water. Hierdoor kan de wasmachine op lagere temperaturen draaien, wat zorgt voor een flinke energiebesparing. Dit niet alleen gunstig voor de energierekening, maar draagt ook bij aan een verminderde ecologische impact.
Bovendien tast heet water de vezels van je kleding op den duur aan. Uiteindelijk is het dus ook beter voor je kleren. Wel is het zo dat ozon vooral bacteriën doodt. Vetvlekken gaan minder goed weg. Hiervoor heb je toch warm water nodig.
Sowieso is er minder water nodig. Of, zoals in de spaceshuttle, hergebruik het.
Er is maar een klein beetje ozon nodig voor een wasbeurt. Dat scheelt kosten.
De ozon verdwijnt vanzelf. Het blijft dus niet in het spoelwater - en het milieu - achter.
De nadelen van ozonwasjes voor kleding
Ozon heeft ook nadelen. Daarom is het ook nog niet voor consumenten verkrijgbaar.
Het kan schadelijk zijn voor de gezondheid. Dat is ook meteen het grootste nadeel. Het is vooral slecht voor je bij langdurig gebruik of bij hoge concentraties. Gezondheidsrisico's variëren van geïrriteerde ogen en luchtwegen tot astmaklachten. Zelfs bij lagere concentraties kan ozon op de lange termijn schadelijk zijn.
Ozon kan sommige materialen aantasten. Metalen kunnen bijvoorbeeld oxideren. Kunststoffen en metalen kunnen broos worden, wat kan leiden tot een verminderde levensduur van bijvoorbeeld kledingstukken en ritssluitingen. Krijg je een roestige rits.
©Сергей Шиманович - stock.adobe.com
Kun je thuis binnenkort ook wassen met ozon?
Dat is niet zo waarschijnlijk. Ozon kan namelijk gezondheidsproblemen geven. Zo kan het op je luchtwegen slaan, of een reactie geven met de huid. Het zal niet zo snel in de winkel verschijnen. Voorlopig is het alleen voor schoonmaakbedrijven. En astronauten, dus.
Hoe kun je dan wel duurzamer wassen?
Of ozon de methode van de toekomst wordt, durven we niet te zeggen. Wil je nu alvast duurzamer wassen? Dan hebben we tips:
Gebruik lagere temperaturen. Moderne wasmiddelen zijn goed, zelfs bij kouder water. Meestal worden je kleren op 30 of 40 graden ook hartstikke schoon.
Draai volle wasjes. Wassen met volle ladingen is efficiënter en bespaart water en energie. Je hebt meer kleren schoon met dezelfde hoeveelheid water en stroom.
Kies voor milieuvriendelijke wasmiddelen. Ozon is dan nog even geen optie, maar je kunt wel kiezen voor andere natuurlijke of goed afbreekbare wasmiddelen. Je kunt ook kiezen voor bijvoorbeeld natuurazijn in plaats van wasverzachter. Of een guppy waszak, die een deel van de loslatende microvezels opvangt.
Laat je kleding aan de lucht drogen. Hiermee bespaar je enorm veel energie. Het is ook beter voor je kleding, die dus weer langer meegaat.
Investeer in duurzame kleding. Kies voor kleding van duurzame materialen en hoge kwaliteit en vermijd ‘fast fashion’. Je kunt zelfs eens kijken wat er tweedehands te krijgen is, als je je écht duurzaam wilt kleden.
Repareer en recycle. Repareer kleding in plaats van deze weg te gooien. Recycle oude kleding door het te doneren of naar speciale inzamelpunten te brengen.
De efficiëntiemodus vind je ook terug bij andere processen.
Je kunt extensies uitschakelen of verwijderen.
