Veilig boren: alle voorzorgsmaatregelen op een rij
In dit artikel leggen we je uit hoe je veilig kunt boren. Ondanks dat het zo'n simpel klusje lijkt, is het slim om een aantal voorzorgsmaatregelen bij boren te nemen! We bespreken onder meer het dragen van de juiste bescherming, het bevestigen van het bitje of de boor en het vastklemmen van losse delen. Ook hebben we het in dit artikel over veilig boren een aantal tips voor het omgaan met leidingen of bedrading in de muur. Natuurlijk is voorzichtigheid ook geboden bij het omgaan met het snoer van je boormachine.
Draag de juiste lichaamsbescherming bij het boren
Voordat je gaat boren, is het belangrijk een aantal voorzorgsmaatregelen te nemen! Het belangrijkste is natuurlijk dat je zelf veilig blijft. Daarvoor heb je drie dingen nodig: oogbescherming, oorbescherming en een stofmasker om je luchtwegen te beschermen.
Oorbescherming boren
Het is tegenwoordig algemeen bekend dat je vrij gemakkelijk permanente gehoorschade kunt oplopen. Dat geldt niet alleen bij het luisteren naar harde muziek, ook boorgeluiden kunnen enorm luid zijn. Een pneumatische boor kan bijvoorbeeld gemakkelijk 115 decibel produceren. Er zijn verschillende manieren om je oren te beschermen. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een oorkap. Een oorkap is verstelbaar en heeft een schuimrubberen voering, zodat deze vorm van gehoorbescherming comfortabel draagt. Als je slechts incidenteel boort, kun je ook kijken naar oordopjes. Dit is veelal de voordeligste vorm van gehoorbescherming.
Oogbescherming boren
Ook oogbescherming is eigenlijk onmisbaar tijdens het boren. Oogbescherming helpt beschermen tegen rondvliegend materiaal en zorgt ervoor dat je geen stof in je ogen krijgt. Met een beetje pech kunnen je ogen flink beschadigd raken, zelfs dusdanig dat je slechtziend of blind wordt. De bekendste optie op het gebied van oogbescherming is waarschijnlijk de veiligheidsbril, die je net als een gewone bril op je neus zet. Ben je brildragend en past een veiligheidsbril niet goed over je gewone bril? Dan is het goed om te weten dat een veiligheidsbril ook met lenzen op sterkte uitgevoerd kan worden. Een andere optie is een gelaatsscherm, dat je gehele gezicht beschermt.
Stofmasker boren
Ten slotte is het belangrijk je luchtwegen te beschermen met een stofmasker. Stof, splinters en gruis kunnen allemaal voor irritaties en benauwdheid zorgen. Stofmaskers schermen je mond en neus af, en filteren de lucht voordat je deze inademt. Het belangrijkste kenmerk van stofmaskers is de kwaliteit van het filter. Tegen het soort grove stof dat vrijkomt bij boren biedt een zogenoemd P1 stofmasker voldoende bescherming. Bekijk echter per situatie goed welke bescherming je nodig hebt en controleer regelmatig of je een filter moet vervangen. Wegwerpstofmaskers kun je sowieso slechts één keer gebruiken.
Kies de juiste boor-bit en bevestig deze naar behoren
Bits zijn opzetstukjes voor je boormachine, waarmee je kunt schroeven. Bitjes zijn er in verschillende soorten en maten. Welk bitje je voor jouw klus nodig hebt, is afhankelijk van de schroef die je wilt vastdraaien. Bits worden meestal gebundeld in een bit-borenset. Datzelfde geldt voor de boren, waarbij verschillende boren gebundeld worden in een borenset. In zo'n set vind je bijvoorbeeld verschillende formaten van eenzelfde type boor, of juist een combinatie van verschillende soorten boren, zoals een houtboor, metaalboor, steenboor en betonboor. Er zijn echter nog veel meer soorten boren. Denk maar eens aan een speedboor, slangenboor en een verzinkboor. Welke boor je nodig hebt, is afhankelijk van het materiaal waarin je wilt boren en het formaat van het gewenste gat.
Ook de boorkop (of boorhouder) van je boormachine is bepalend voor welke bits en boren je nodig hebt. In principe zijn er twee veelvoorkomende boorkoppen: de snelspan- en de SDS-boorkop. Beide boorkoppen vragen andere bits en boren, die zonder speciale adapter niet uitwisselbaar zijn. Het belangrijkste verschil tussen deze twee boorhouders is namelijk de manier waarop je een bit of boor vastzet. Vroeger werd er voornamelijk gebruik gemaakt van de tandkrans-boorkop. Dit systeem wordt tegenwoordig bijna niet meer gebruikt.
Ga veilig om met het eventuele boorsnoer
De accuboormachine is op dit moment de meest verkochte en gebruikte boormachine. Logisch, aangezien je dankzij het ontbreken van een snoer veel bewegingsvrijheid hebt. Voor een boormachine met snoer is echter ook best wel wat te zeggen. Zo weet je in ieder geval zeker dat je lekker door kunt werken en niet gehinderd wordt door een lege accu. Mocht je voor een snoerboormachine kiezen dan moet je natuurlijk wel voorzichtig zijn met het snoer! Zorg ervoor dat je deze goed uit de buurt van de boorkop houdt en pas op in vochtige ruimtes.
Pas op voor eventuele leidingen of bedrading
Onze tweede tip staat in het teken van leidingen en bedrading. Om te voorkomen dat je leidingen raakt, gebruik je een zogenoemde leidingzoeker. Een leidingzoeker spoort ijzerhoudend materiaal op, zodat je kunt bepalen waar leidingen (en eventuele betonwapeningen) lopen. Boren zonder leidingzoeker kan ernstige gevolgen hebben. Niemand zit erop te wachten zijn hele muur open te moeten breken om de schade te herstellen! Boren mét leidingzoeker is dan ook ons advies.
Een aanverwante voorzorgsmaatregel staat in het teken van de dieptestop. Nadat je weet waar de leidingen lopen, is het namelijk zaak niet te diep te boren en per ongeluk dwars door het materiaal heen te schieten. Om je hierbij te helpen, kun je een dieptestop gebruiken. Een dieptestop is een stang die je voorop de boormachine bevestigt. Je vindt deze vaak standaard op de meeste boorhamers. Heb je geen dieptestop? In dat geval kun je ook je boor markeren met een stukje ducttape.
Heb je een kolomboor? Klem losse delen vast voor je gaat boren
Een kolomboor is een heel specifieke soort boormachine. Het is namelijk niet mogelijk om er gaten mee in de muur te boren. In plaats daarvan staat een kolomboormachine vast op een werkbank. Daartussenin hangt een verstelbare tafel, waarop je het materiaal legt waarin je wilt boren. Een kolomboormachine is dus alleen geschikt voor materiaal dat je naar de machine toe kunt brengen. Het is daarbij natuurlijk belangrijk om dit materiaal vast te klemmen met een gereedschapsklem, zodat het niet verschuift tijdens het boren. Dat is sowieso veiliger, maar het helpt ook de nauwkeurigheid bij het boren te vergroten.