ID.nl logo
Met deze gadgets is jouw slimme tuin zomerklaar
© PXimport
Huis

Met deze gadgets is jouw slimme tuin zomerklaar

Technologie is doorgedrongen in alle facetten van ons leven. De dagelijkse gang van zaken wordt geregeld door een elektronische agenda, het huis staat vol met aan elkaar gekoppelde gadgets en je bent 24 uur per dag bereikbaar. Daarom is nu het moment aangebroken om ook dat laatste bastion van analoog vermaak te slechten: tijd voor tech om je tuin zomerklaar te maken.

Veel mensen associëren de tuin juist met het tegenovergestelde van het geautomatiseerde leven. Loop een paar meter over het grasveld en het wifi-signaal wordt al slechter. Achterin staan de tuinmeubels waar je even onbezorgd kunt genieten van een moment van rust. Ongestoord door het gepiep en getril van de mobiele telefoon en vrij van het geluid van dreunende bassen.

Maar de tuin aan de andere kant van de schutting heeft misschien een heel andere functie voor je buren. Zij zien deze juist als het verlengstuk van hun ‘connected’ leven. En dan blijkt dat moderne technologie en domotica allang voorbij de muren van het huis reiken. Hoezo geen wifi in de tuin? Waarom niet de moderne gemakken naar buiten brengen in dat kleine stukje ‘natuur’?

Wie wel van een weelderige groene oase houdt, maar niet te veel tijd kwijt wil zijn met het onderhouden ervan, kan de verzorging voor een groot deel uitbesteden aan slimme apparaten. Een grasmaaier die autonoom zijn rondjes rijdt en het gazon zo strak als een biljartlaken houdt, is een goed voorbeeld. Ook een irrigatiesysteem dat aangaat als het weer en de bodem daarom vragen, is gewoon verkrijgbaar in de (online)winkel.

Ook voor de tuin geldt: gemak dient de mens. Daarom hebben we tien technologische hulpmiddelen voor de tuin verzameld die het leven veraangenamen. Van slimme lampen die de tuin uitgekiend uitlichten tot als rotsen vermomde bluetooth-speakers die de barbecue opleuken met zonnige reggae. Sommige gadgets zijn plug-and-play, andere hebben iets meer installatietijd nodig. Maar als je morgen begint met de transformatie tot slimme tuin, lig je er straks ontspannen bij in de hangmat, terwijl om je heen alles automatisch wordt geregeld.

Philips Hue Amarant

©PXimport

Iedereen die zijn tuin serieus neemt, moet goed bedenken hoe het groene paradijsje eruitziet als de zon achter de horizon is gezakt. Met een goed lichtplan krijgt de tuin een tweede leven in het donker. Philips heeft in de serie slimme lampen van Hue ook een mooie oplossing voor buiten: de Amarant.

Deze langwerpige lichtbak is IP65-gecertificeerd en dat betekent dat hij uitstekend is beschermd tegen stof en water. De lamp is zowel in de aarde te plaatsen als aan de muur of onder een afdak, en door de gelijkmatige spreiding van het licht wordt een groot oppervlakte beschenen.

De Amarant werkt op laagspanning en kan eenvoudig op een (buiten)stopcontact worden aangesloten. Meerdere Amarants kunnen als een ketting aan elkaar worden geschakeld en met één stekker van stroom worden voorzien. Let wel, dat kan een dure hobby worden als je een grote tuin hebt, want één lamp kost rond de 150 euro.

Verbind de tuinverlichting met de Philips Hue Bridge en je hebt alle functionaliteit zoals timers en kleurkeuze eenvoudig op een smartphone of tablet. Door de link met spraakassistenten zoals Alexa, Siri en Google is alles ook met de stem te bedienen.

Gardenature Smart Birdbox

©PXimport

Liefhebbers van vogels doen er vaak alles aan om de tuin zo aantrekkelijk mogelijk te maken voor de gevederde vriendjes. De moordlustige kat van de buren wordt geweerd en in de winter ligt er zaad voor de hongerige beestjes. Als tegen de lente de vogels een gezin willen stichten, is het misschien een goed idee om ze een handje te helpen door ze onder te brengen in het slimme vogelhuis van Gardenature.

Dit handgemaakte, PEFC-gecertificeerde cederhouten vogelhuis beschikt namelijk over een ingebouwde Sony EFFIO CCD 700TVL hogeresolutiecamera. De 3,6mm-lens heeft een kijkhoek van 92 graden en is vooraf ingesteld op de beste afstand. Als een ware Big Brother is het prille geluk van het kersverse vogelpaar te volgen op de smartphone of tablet. Dankzij de gevoelige microfoon is ook het gekwetter van het jonge kroost goed hoorbaar.

De opnames moeten nog wel naar de router geleid worden en daarvoor komt een enkele kabel uit het vogelhuis. Is het nestseizoen ten einde, hang dan de camera voor het meegeleverde voederhuisje. Zo kan er het hele jaar genoten worden van beelden van vogels uit eigen tuin. Pas wel op voor de kat van de buren.

Weber Connect Smart Grilling Hub

©PXimport

Een goede barbecue is de kroon op een mooie zomerdag. En hoe geëmancipeerd we ook zijn met zijn allen, het barbecueën is en blijft een mannentaak. Het is een ritueel dat met veel bombarie wordt uitgevoerd. De Weber wordt uit de schuur gehaald en afgestoft. Het rooster wordt ontdaan van de verkoolde resten van de vorige keer (deze keer maken we ‘m na afloop wél meteen schoon, beloofd). We schudden de zak kolen, pardon briketten, zorgvuldig uit in de bak en gebruiken netjes de starter met een prop krantenpapier. Als al deze voorbereidingen zijn voltooid, begint het belangrijkste deel: het vlees bakken.

Gelukkig kun je ook daarbij tegenwoordig profiteren van moderne technologie. De Weber Connect Smart Grilling Hub laat je vier kabeltjes inpluggen die de temperatuur van het vlees op de barbecue meten. Afhankelijk van het soort en het gewicht krijg je na verloop van tijd bericht op je smartphone dat je de biefstuk moet omdraaien of dat de entrecote klaar is. De bijbehorende app geeft ook recepten en andere nuttige tips die ervoor zorgen dat er nooit meer verkoolde sateetjes op tafel komen. En zoals je weet, hoeft de barbecuechef-kok niet af te wassen.

Flymo Easilife 200

©PXimport

Een goede grasmat is geen gemakkelijke klus, vraag maar aan de terreinmannen van de Johan Cruijff Arena. De Flymo Easilife 200 is een grasmaaier die een handje kan helpen door het gras automatisch netjes kort te houden. Zet het basisstation op elke gewenste plek en laat de Flymo systematisch zijn werk doen op een oppervlak van maximaal 200 vierkante meter.

Easilife komt in een serie oplopende getallen die het te maaien oppervlak aangeven. Dus kies afhankelijk van de omvang van het grasveld voor de 250, 350, 500 of 800. Alle instellingen zijn met handige tiptoetsen in te voeren op het apparaat zelf, dat beschikt over een lcd-scherm dat alle weersomstandigheden aankan. Verbind hem met de handige app en je hoeft niet eens meer naar buiten om iets in te stellen.

Er zijn verschillende programma’s om een grasmat te onderhouden of juist te herstellen. Daarvoor kun je denken aan maaifrequentie en maaihoogte. Regelmatig maaien zorgt voor een natuurlijke bemesting van de grond door de geknipte grassprieten die verteren op de bodem. Mocht het te koud zijn op de geplande maaidag, dan detecteert de Flymo dat zelf en gaat hij niet maaien om het gras te sparen. Trouwens, hij is ook te beveiligen met een pincode!

Gardena Smart Irrigation Control

©PXimport

Dit slimme besproeiingssysteem is onderdeel van het Gardena Smart System. Het bestaat uit een (niet meegeleverde) gateway, sensor en besproeiingscomputer. Je kunt het systeem desgewenst uitbreiden met een robotmaaier voor een volledige verzorging van de tuin.

De gateway is de centrale hub die in verbinding staat met het wifi-netwerk, de sensor en de tuinapparaten. De Smart Irrigation Control stuurt maximaal zes irrigatieventielen aan van 24 volt, zodat er zes verschillende zones in de tuin tegelijk kunnen worden besproeid. Daarvoor heeft Gardena verschillende soorten sproeiers (zoals zwenk-, nevel- en cirkelsproeiers), sprinklers en druppelsystemen die ondergronds hun water krijgen en heel gericht afgemeten hoeveelheden water afgeven.

Uiteraard is het hele systeem in te stellen en te besturen met de smartphone, maar ook met je stem. Het is op deze manier mogelijk om volgens schema de tuin te bewateren, ook als je tijdens een vakantie niet aanwezig bent. En dankzij de smart-sensor wordt er ook nooit te veel water gegeven, want als de natuur zijn werk heeft gedaan en de bodem dus nat is, slaat het slimme systeem de sproeibeurt gewoon over. Dit pakket kost rond de 200 euro, maar reken op het drievoudige voor een werkend geheel.

Arlo Pro 3

©PXimport

Een mooie tuin die vol ligt met allerlei slimme apparatuur wil je het liefst zo houden. Het is dan misschien geen gek idee om de boel te beveiligen met camera’s. De Arlo Pro 3 is een camerasysteem dat komt met twee, drie of vier losse camera’s en een basisstation. De camera’s werken draadloos via het wifi-netwerk en hebben een oplaadbare accu die enkele maanden mee moet gaan voor de volgende oplaadbeurt.

Om alle functies te kunnen gebruiken, is een extra abonnement nodig. Daarbij betaal je voor elke camera een bedrag. Hierdoor worden opnames een maand in de cloud bewaard en heb je toegang tot de helpdesk. Je kunt ook een microSD-kaart in het basisstation prikken om de opnames lokaal te bewaren. Die opnames zijn overigens in een 2K-resolutie (2560 × 1440 pixels).

Je kunt zelf instellen op welk moment en binnen welk gebied de camera’s moeten opletten op onverwachte bewegingen. Is het donker, dan springen de ingebouwde lampen erbij aan om een beter beeld te krijgen van een potentiële tuinkabouterdief. Met de ingebouwde luidspreker kun je een indringer vermanend toespreken en als dat niet werkt, laat je een indringende sirene klinken. Niet op het gras lopen!

Anker Nebula Solar Portable

©PXimport

Wat is er fijner dan op een zwoele zomeravond lekker onderuit te hangen in de zachte kussens van de tuinbank met een koel drankje binnen handbereik? Nou, er ook nog een filmpje bij kijken bijvoorbeeld. Gelukkig wordt je dat wel heel makkelijk gemaakt met de Solar Portable-projector van Nebula.

Dit handzame apparaatje heeft buiten geen stopcontact nodig dankzij de ingebouwde accu die drie uur kijkplezier belooft. De ledlamp heeft een lichtopbrengst van 400 ANSI-lumen en dat is niet overdreven veel, dus om het Full-HD-beeld goed te zien, is het wel handig als de zon echt onder is gegaan.

De projector draait op Android TV 9 en dus zijn vrijwel alle mogelijke streamingdiensten vertegenwoordigd met een app. Mocht de wifi nou niet sterk genoeg zijn in de tuin, dan zijn er nog genoeg andere manieren om content naar de projector te sturen. Stream bijvoorbeeld vanaf je telefoon, sluit met een HDMI-kabel de laptop aan of plug een harde schijf of stick in de usb-poort.

De kleine 3watt-speakers geven nou niet bepaald een groots bioscoopgeluid, dus koppel een fatsoenlijke bluetooth-speaker voor het beste resultaat. Nog een keertje Groundhog Day kijken dan maar?

Smart Garden 9 PRO

©PXimport

Niet iedereen is gezegend met een tuin. Een klein deel van de woningen in Nederland heeft helemaal geen buitenruimte en ongeveer een kwart heeft alleen een balkon. De Smart Garden 9 PRO laat mensen met weinig tot geen tuin toch hun groene vingers gebruiken, al zullen die vingers vooral het beeldscherm van hun smartphone of tablet beroeren.

De Smart Garden is een 60 centimeter lange bloembak van strak wit plastic met een soort oversized handvat, waarin negen groeiledlampen zijn verwerkt. In de bak is ruimte voor negen potjes waar speciaal geprepareerde blokjes ‘slimme aarde’ met zaadjes van een keuze uit 75 kruiden, planten, groenten en bloemen in passen. Daaronder zit een reservoir voor 4 liter water, ongeveer genoeg voor een maand.

Na het planten is het mogelijk om de Smart Garden alles zelf te laten doen. Het zoekt de juiste balans van genoeg water en de juiste hoeveelheid licht. Via de bijbehorende app is alle vooruitgang precies te volgen. Met een eenvoudige veeg over de bovenkant is de rij met ledlampen te bedienen, veeg aan, veeg uit. Nog nooit was het zo gemakkelijk om verse groenten en kruiden aan huis te kweken.

TIC RB505

©PXimport

Zijn alle belangrijke zaken in de tuin geregeld? Het gras is gemaaid (door de robotmaaier), de planten hebben water (van het volautomatische irrigatiesysteem) en het geheel ziet er magisch uit (dankzij de gekleurde lampen). Tijd om te genieten! Ga lekker liggen in de hangmat en zet je tuinspeakers aan. Tuinspeakers? Maar waar staan die dan? Kijk nog eens goed, die onopvallende stenen daar tussen de plantjes zijn heuse boxen!

TIC Audio heeft een hele range aan buitenspeakers, van de meer traditioneel uitziende waterdichte speakers die je op je patio of terras plaatst tot omnidirectionele speakers in plastic behuizing die je door de hele tuin kunt plaatsen. Maar de show wordt gestolen door de speakerstenen. Door de bluetooth5.0-chipset stream je muziek over maximaal 80 meter naar een ingebouwde versterker van tweemaal 50 W die een 6,5inch-woofer en 2inch-tweeter aanstuurt.

De speakers worden geleverd als paar (een actieve en een passieve box), maar je kunt wel honderd TIC-rotsen synchroon aansluiten tot een ware muzikale rotstuin! De stenen zijn beschikbaar in drie kleuren en zijn volledig weerbestendig. Voeding moet wel van een stopcontact komen en daarvoor krijg je 10 meter waterdichte kabel die je onder de grond kunt neerleggen.

Gira KNX Weerstation Plus

©PXimport

Voor de serieuze domoticaliefhebber is het weerstation van Gira een onmisbare schakel tussen alle aan elkaar gekoppelde systemen in en buiten het huis. Het Gira KNX Weerstation Plus kan eenvoudig aan een vlaggenmast of aan het huis bevestigd worden en registreert een indrukwekkende hoeveelheid weerdata. Het meet de windsnelheid, neerslag, windrichting, buitentemperatuur, schemering, relatieve luchtvochtigheid, luchtdruk en de stand van de zon.

Natuurlijk zijn al deze data tot in detail te bekijken op de smartphone en tablet, maar het wordt pas echt leuk als andere slimme apparaten toegang krijgen tot deze informatie. Is het al een tijdje zonnig, warm en droog? Dan weet het slimme irrigatiesysteem dat de sproeiers vanavond weer aan moeten. Schijnt de zon fel? Dan gaan automatisch de jaloezieën naar beneden.

Maar ook in andere weersomstandigheden heeft het weerstation zijn nut. Wordt het kouder, dan wordt binnen automatisch de verwarming wat hoger gezet. Gaat het harder waaien, dan rollen de zonneschermen weer in. En natuurlijk gaat de tuinverlichting aan als het donker wordt. Klinkt aanlokkelijk, nietwaar? Dit alles is geïntegreerd in het KNX-systeem dat een lieve duit kost, maar het leven zoveel aangenamer maakt.

Tuin-wifi

Met al die smart-applicaties in je tuin is een goede wifi-ontvangst natuurlijk essentieel. Maar ook voor ongestoord appen, internetten en streamen van beeld en geluid is een speciaal wifi-punt voor buiten onmisbaar.

De keuze voor de beste router of versterker is afhankelijk van de omvang van de tuin en de plaatsing van het zitgedeelte. Zit je voornamelijk op de veranda direct naast je huis, dan kom je misschien nog weg met het signaal dat uit je router komt of uit een eventuele repeater in de buurt van de achterdeur. Ook een powerline-adapter in het buitenstopcontact kan uitkomst bieden, want het signaal via het stroomnet wordt in theorie niet gehinderd door muren. Dit werkt overigens niet als je ‘m in een verlengsnoer plugt die je tien meter uitrolt de tuin in.

Wil je verderop in de tuin genieten van een ongestoorde Netflix- en Spotify-stream, dan kun je denken aan een outdoor accesspoint. Deze weerbestendige zender koppel je met een router of switch aan het netwerk voor een krachtig, stabiel wifi-signaal buiten. Hoewel goede outdoor accesspoints IPX-gecertificeerd zijn en dus stof en (spat)waterdicht, is het aan te raden ze te installeren onder een afdak of tegen een beschutte muur.

Conclusie

Tuinbeleving is voor iedereen iets anders. Waar de een zijn ziel en zaligheid legt in het aanleggen van een groene oase, is het voor de ander alleen een hangplek op warme dagen. Voor alle tuinbezitters geldt dat de mate waarin je de tuin ‘verslimt’, helemaal afhangt van de functie die de tuin voor jou heeft.

Ben je helemaal voor de zen van het tuinieren? Is de verzorging van de planten juist waar je het plezier uit haalt, blijf dat dan vooral zelf doen. Zelf grasmaaien en het groen besproeien kan heel ontspannend werken. Maar houd je wel van een verzorgde tuin, maar niet van al dat onderhoud? Laat die taken dan overnemen door slimme gereedschappen. Er is inmiddels behoorlijk wat keuze in tijdbesparende gadgets, dus inventariseer wat je écht nodig hebt en doe vergelijkend warenonderzoek (online).

Zie je het verder wel zitten om de tuin ‘s avonds mooi te verlichten of een feestje te geven met goed verzorgd beeld en geluid? Investeer dan vooral in outdoor elektriciteit en wifi, daar maak je iedereen blij mee.

Professionele hulp nodig in jouw tuin?

▼ Volgende artikel
Puzzels oplossen, quizzen maken, kennis opdoen: leer meer met AI
© Andres Mejia - stock.adobe.com
Huis

Puzzels oplossen, quizzen maken, kennis opdoen: leer meer met AI

Sinds de introductie van ChatGPT hebben veel mensen AI-chatbots omarmd. Met wat creativiteit en ook de juiste apps zet je AI in voor meer dan alleen het stellen van vragen of het genereren van afbeeldingen. AI kan je ook ondersteunen tijdens het spel- en leerproces; van het bedenken van nieuwe ideeën tot het oplossen van problemen.

Weet je het zelf even niet meer? In dit artikel vind je diverse oplossingen om puzzels te maken of op te lossen door middel van AI:

  • Kruiswoordpuzzels
  • Sudoku
  • Quizzen
  • Ook zijn chatbots uitermate goed in te zetten om een taal te leren

AI kan nog meer voor je doen: Feestje? Zo laat je je slimme assistent daarbij helpen!

AI wordt tegenwoordig in veel bedrijfsprocessen ingezet. Denk aan klantenservices die virtuele assistenten gebruiken voor het beantwoorden van veelgestelde vragen. Ook op het gebied van marketing wordt AI ingezet voor gerichte campagnes en gepersonaliseerde aanbiedingen. Zo worden onder meer de voorkeuren en het gedrag van bepaalde doelgroepen geanalyseerd. Bij productiesystemen monitort AI de machineprestaties voor optimaal onderhoud. Bij financiële transacties wordt AI gebruikt voor fraudedetectie door afwijkende patronen te herkennen.

In dit artikel houden we het wat luchtiger. We richten ons op hoe AI-chatbots en -algoritmen ons kunnen helpen bij diverse vormen van denksport. Denk aan het maken en oplossen van puzzels en quizzen. AI gaat alleen verder dan entertainment. Het is ook nuttig bij gamificatie: het inzetten van spelelementen in een educatieve context om betrokkenheid te vergroten en kennis over te dragen. Zo kan AI bijvoorbeeld goed van pas komen bij het leren van een taal. Daarnaast bekijken we hoe je AI kunt gebruiken om jezelf te toetsen op de geleerde lesstof.

In alle voorbeelden gebruiken we ChatGPT, maar vaak kun je ook prima uit de voeten met andere AI-chatbots, zoals Claude of Copilot.

GPT’s

Om goede antwoorden van een AI-chatbot te krijgen, is het belangrijk om optimale prompts te gebruiken. Een prompt is de tekst of vraag die je aan de chatbot geeft. Dit blijkt niet altijd eenvoudig. ChatGPT heeft daarom hiervoor een systeem van GPT’s ontwikkeld, oftewel Generative Pre-trained Transformers. Dit zijn aangepaste AI-modellen, speciaal getraind of geconfigureerd voor bepaalde doelgroepen of taken.

Om deze GPT’s te gebruiken, meld je je aan bij ChatGPT en klik je linksboven op GPT’s onderzoeken. Voer een geschikt trefwoord in de zoekbalk in; er verschijnen dan meerdere GPT’s met een korte omschrijving en het aantal gebruikers dat ze al hebben opgevraagd. Dat kan een indicatie zijn van de kwaliteit. Klik op een GPT voor de bijbehorende beoordelingsscore, een overzicht van de belangrijkste mogelijkheden en suggesties voor mogelijke gespreksopeningen met deze bot.

Klik op Chat starten om het gesprek te beginnen. De meeste GPT’s zijn Engelstalig, maar vaak kun je ook gewoon een prompt in het Nederlands invoeren en krijg je Nederlandstalige antwoorden. In de gratis versie van ChatGPT ben je wel beperkt in het aantal GPT’s dat je in een bepaalde periode kunt gebruiken.

GPT’s zijn vaak handig om bij complexere prompts sneller het gewenste resultaat te krijgen.

Kruiswoordpuzzel

Laten we beginnen met het maken van een kruiswoordpuzzel. Als je vooral zoekt naar begrippen voor je kruiswoordpuzzel, dan kun je dit doen met een prompt. Daarin vraag je om een aantal geschikte woorden rond een specifiek thema, telkens met een korte omschrijving of synoniem. Een vervolgprompt om deze woorden en omschrijvingen in een grafisch kruiswoordpuzzel om te zetten, levert vaak helaas weinig bruikbare resultaten op.

Je bent beter af met een van de beschikbare GPT’s die je vindt met een trefwoord als Crossword. Wij probeerden de GPT Crossword generator met deze prompt: Maak een leuk kruiswoordpuzzel rond het thema Australië, met twintig Nederlandstalige trefwoorden en bijbehorende omschrijvingen. Dit resulteert in een mooi resultaat. Onze vervolgprompt luidt: Maak een grafische, downloadbare versie. Nu hebben we een bruikbare kruiswoordpuzzel.

Een alternatief is een online app. Daarin hoef je enkel het thema, de leeftijd van de deelnemers en het aantal trefwoorden in te vullen. Dit levert een downloadbare versie op, in diverse bestandsformaten. Het resultaat is helaas Engelstalig, maar de trefwoorden en omschrijvingen zijn aanpasbaar.

Voor het oplossen van kruiswoordpuzzels krijg je vaak goede resultaten als je de omschrijvingen in je prompt opneemt. Je kunt hierbij ook het aantal lettervakjes en eventuele reeds ingevulde letters opgeven. Een andere manier is de puzzel uploaden als schermafbeelding en de chatbot om passende, bijbehorende trefwoorden vragen. Heb je een Engstalige kruiswoordpuzzel die je wilt oplossen? Dan kun je ook een app als Crossword Solver AI (Android en iOS) inzetten.

Een Engelstalig kruiswoordpuzzel, inclusief woorden en aanwijzingen.

Andere woordpuzzels

Andere soorten woordpuzzels zijn anagrammen en woordzoekers. Anagrammen kun je eenvoudig maken door woorden in te voeren en de chatbot te vragen de letters in willekeurige of eventueel alfabetische volgorde te tonen.

Het maken van een woordzoeker blijkt moeilijker voor chatbots. ChatGPT biedt wel enkele nuttige GPT’s, zoals Word Search Puzzle Generator. Geef de gewenste grootte van je woordzoeker op (bijvoorbeeld 12x12) en het aantal woorden dat je wilt verstoppen. Je kunt bijvoorbeeld tien Nederlandstalige namen van planten of bloemen gebruiken in je woordzoeker. Even later verschijnt de puzzel, alleen die is niet altijd honderd procent foutloos.

Chatbots hebben vaak moeite met het zelf oplossen van anagrammen en woordzoekers. Ze kunnen de juiste oplossing geven, maar ook fouten maken of onjuiste antwoorden bedenken. Controleer de antwoorden dus altijd.

Deze GPT creëert snel thematische woordzoekers.

Sudoku

Een van de populairste cijferpuzzels is de sudoku. Hierbij vul je een 9x9-raster in met cijfers van één tot negen, onderverdeeld in kleinere blokken van 3x3. Elk cijfer moet exact één keer voorkomen in elke rij, kolom en blok.

Voor het creëren van een sudoku kun je een eenvoudige prompt gebruiken waarin je vraagt om een sudoku van bijvoorbeeld middelmatige moeilijkheid. Ook vraag je om deze grafisch weer te geven, zowel met als zonder ingevulde cijfers. ChatGPT gebruikt hiervoor een Python-script en levert de gevraagde sudoku.

Het oplossen van een bestaande sudoku via AI is lastiger, maar toch kun je ook hiervoor een GPT gebruiken, zoals Sudoku (door community builder). Klik op Solve this Sudoku for me en schrijf de cijfers van het raster uit, bijvoorbeeld: 012004000. De GPT geeft je vervolgens de oplossing in tabelvorm.

De GPT Sudoku kan (op basis van een cijferraster) snel sudoku’s oplossen.

Quizvragen

AI kan op verschillende manieren helpen bij het maken van een quiz. Dit kan door geschikte prompts te formuleren, waarin je het thema, de doelgroep (denk aan leeftijd of beroep), de moeilijkheidsgraad en het aantal vragen aangeeft. Geef ook aan of je meerkeuzevragen wilt en of je de antwoorden pas na alle vragen wilt ontvangen.

Je kunt ChatGPT ook vragen om een reeks brainteasers, eventueel met oplossingen. Je krijgt dan leuke exemplaren als: ‘Er zijn drie gloeilampen in een kamer, elk met een schakelaar aan de buitenzijde. Hoe weet je welke schakelaar welke lamp bedient als je slechts één keer in de kamer mag?’

Voor het maken van een quiz biedt ChatGPT verschillende GPT’s, zoals Quiz Maker (voor diverse academische onderwerpen en niveaus) en Quiz Maker GPT (voor interactieve quizzen). Een prompt als Maak een quiz rond beide wereldoorlogen in tien vragen in het Nederlands leverde bij Quiz Maker een goed bruikbaar resultaat op.

Een alternatief is om via deze website naar een Engelstalige variant te gaan. Daarin kun je ook Nederlandstalige tekst tikken of een document (onder meer docx, txt, pptx of pdf) uploaden. De app stelt vervolgens het gevraagde aantal quizvragen op. Deze kun je als Word-document downloaden.

Met deze app stel je Nederlandse quizvragen op die je downloadt als Word-document.

Interactieve quiz

Je kunt ook interactief quizzen, met de chatbot als quizmaster. Hiervoor volstaat een prompt als Ik wil een quiz met jou als quizmaster, rond het thema Australië. Verzin tien moeilijke multiplechoicevragen, wacht na elke vraag op mijn antwoord en houd mijn score bij.

Je kunt natuurlijk ook elkaar uitdagen, bijvoorbeeld door de andere partij te laten raden aan welk begrip, bijvoorbeeld een plant of dier, je denkt. Dit regel je met een prompt als Ik heb een dier in mijn gedachten. Je mag maximaal twintig ja/nee-vragen stellen en het is de bedoeling dat je het dier zo snel mogelijk raadt. Het kan ook in omgekeerde richting, waarbij jij probeert te raden welk begrip de chatbot voor jou in petto heeft.

Een potje quizzen met de AI-chatbot als quizmaster.

Over interactief gesproken

Dit boek is voor de echte puzzelfanaat!

AI-chatbots: talen

Chatbots kunnen met veel talen overweg. Daarom zijn ze ook goed inzetbaar als je zelf een taal wilt leren. Je kunt bijvoorbeeld quizvragen laten maken op basis van een andere taal. Of je vraagt de chatbot als quizmaster in een andere taal op te treden. Voor de Engelse taal kun je bijvoorbeeld prompts gebruiken als Generate ten rather difficult multiple choice questions about space exploration, in entry level English of Think of an animal. I will try and guess the animal by answering no more than twenty questions, each of which you will respond to in a full sentence.

AI-chatbots zijn ook geschikt voor spellingsoefeningen. Vraag de bot bijvoorbeeld om een aantal woorden van een bepaalde moeilijkheidsgraad te typen, waarvan sommige een subtiele spelfout bevatten. Jij probeert deze fouten te verbeteren, de bot geeft je feedback.

Voor woordenschatontwikkeling vraag je de chatbot om synoniemen of antoniemen voor bepaalde woorden te geven. Je kunt ook vragen om woorden in bijvoorbeeld drie verschillende zinnen te gebruiken, met een minimale lengte. Of je laat de bot definities geven van woorden binnen een specifiek thema en raadt welk begrip daarbij hoort.

Ook leuk: het woordspel Hangman (Galgje) spelen met de bot. Daarbij houdt de AI een woord van een bepaald aantal letters in gedachten. Jij raadt de letters van dat woord. Bij elke fout komt er een streepje op de galg bij. Zo zijn er nog veel meer leuke en interactieve taalspelletjes te bedenken. Voel je vrij om te experimenteren.

Je krijgt meerdere definities van een woord. Weet jij welk begrip erbij hoort?

ChatGPT Voice

Met de nieuwste versie van ChatGPT is het via de mobiele app ook mogelijk live gesprekken te voeren, in diverse talen. Je tikt in de app op het koptelefoonicoon, kiest een stem en kunt direct in de gewenste taal praten met je virtuele AI-partner. Je kunt vragen om fouten die je tijdens de conversatie maakt, gelijk te corrigeren. Handig is ook dat je automatisch een transcript, in de vorm van vraag en antwoord, van het gesprek krijgt.

AI-taalapps

ChatGPT biedt verschillende GPT’s die je kunt gebruiken voor taalverwerving. Je vindt deze onder meer met het trefwoord Language. De meeste GPT’s maken hiervoor wel gebruik van een cloud- of webdienst. Een voorbeeld is de GPT AI Language Tutors die je naar https://talk.speakpal.ai leidt. Hier kies je uit ongeveer 28 talen en praat je met een virtuele AI-leraar via ingetikte of gesproken tekst. Je kunt verschillende rollen aannemen en uit specifieke contexten kiezen. Voor volledige toegang heb je een betaald abonnement nodig (circa 40 euro per jaar).

Voor gesproken conversaties met echte native speakers kun je de mobiele app HelloTalk gebruiken. Deze app maakt gebruik van AI om je teksten te corrigeren en grammaticale en stilistische feedback te geven. Als er geen taalpartner beschikbaar is, kun je ook met AI-gestuurde chatbots oefenen. Een vergelijkbare app is Tandem.

Een andere nuttige tool is Memrise, die je laat praten met de AI Membot in een specifieke context. Je kunt je woordenschat oefenen op basis van je interesses. Ook zijn er video’s die aansluiten bij de geleerde woordenschat. Je hebt wel een betaalde Pro-versie nodig (circa 58 euro per jaar) om alle lessen en video’s te ontgrendelen.

Een typische implementatie van AI in taalverwerving: praten met een virtuele gesprekspartner.

Zelftoetsing

Regelmatige zelftoetsing is cruciaal in elk leerproces. Het helpt je zwakke punten bloot te leggen en activeert je geheugen om zaken langer te onthouden. Ook kan het je zelfvertrouwen en motivatie versterken.

AI-chatbots ondersteunen je bij zelftoetsing op verschillende manieren, ongeacht het kennisdomein. Met het eerder besproken Quiz Maker GPT kun je bijvoorbeeld quizvragen laten genereren op basis van geüploade (leer)teksten. Iets gelijkwaardigs kan ook binnen een gewone AI-chatbotomgeving.

Je kunt de chatbot verder vragen om uiteenlopende oefeningen te maken. Neem bijvoorbeeld grammatica. Je kunt de chatbot vragen om invuloefeningen (eventueel met afzonderlijke oplossingen) rond specifieke onderwerpen, zoals persoonlijke of bezittelijke voornaamwoorden, of verschillende tijden. Het omgekeerde kan vaak ook: je tikt een oefening in of uploadt een pdf-document of schermafbeelding en vraagt de chatbot deze - ter verificatie - op te lossen.

Grammaticaoefeningen: die laat je gewoon door de chatbot genereren!

▼ Volgende artikel
Truc: bijna altijd 60 procent korting op NS-treinreizen, ook naar Schiphol
© Björn Wylezich - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

Truc: bijna altijd 60 procent korting op NS-treinreizen, ook naar Schiphol

De NS PrijsTijd Deal is een vroegboekkortingsysteem van de Nederlandse Spoorwegen waar je - door je kaartje eerder te kopen - tot wel 60 procent korting op een enkele reis kunt krijgen, afhankelijk van het gekozen tijdstip en het traject waarop je reist. Maar op sommige trajecten - bijvoorbeeld van en naar Schiphol - krijg je standaard helemaal geen korting, tenzij je dit eenvoudig trucje toepast. Hoe werkt dat?

Het reizen per trein is de laatste jaren steeds duurder geworden, waardoor het niet altijd meer de moeite loont om bijvoorbeeld een dagje weg te gaan, zeker niet als je een groot gezin hebt.

Het vroegboekkortingssysteem PrijsTijd Deal van de NS is dan ook een mooie manier om betaalbaarder met de trein te reizen. Het idee achter PrijsTijd Deal is om de drukte in de trein beter te verspreiden en reizigers meer mogelijkheden bieden om tegen een leuke korting buiten de spits met de trein te reizen. Treinen zijn in de spits vaak (over)vol, maar vanaf 9:00 's-morgens en vanaf 18:30 's-avonds - als de spits ten einde is - rijden de treinen een stuk leger rond.

Tijdens Kerstvakantie altijd 50 procent korting

De Nederlandse Spoorwegen lieten middels een persbericht weten dat de NS PrijsTijd Deal-tickets voor reizen tijdens de Kerstvakantie van 21 december t/m 5 januari 2025 met 50 procent korting zijn te verkrijgen. De enige voorwaarde is dat de tickets in de periode van 12 t/m 18 december 2024 worden gekocht via de NS-app of -website.

Volgens hetzelfde bericht gelden deze kortingen niet voor reizen van en naar Schiphol Airport, maar wie kiest voor een eindbestemming vlak buiten Schiphol, dus een station verder, zoals Amsterdam Zuid, Hoofddorp of Amsterdam Lelylaan, krijgt toch alsnog 50 procent korting. Hoe dat werkt, lees je verderop.

Voorwaarden

De NS PrijsTijd Deal biedt jou als reiziger te mogelijkheid om met een leuke korting de trein te pakken als je buiten de spits of in het weekend reist. Daar zijn een aantal voorwaarden aan verbonden natuurlijk, want voor niets gaat de zon op. Toch zijn die voorwaarden niet per se ongunstig.

Als eerste geldt dat de PrijsTijd Deal-kortingen alleen worden aangeboden op reizen buiten de spits. Dat betekent dat die kortingen alleen beschikbaar zijn in treinen tussen 9:00 en 16:00 en vanaf 18:30. De NS PrijsTijd Deal is doordeweeks nooit vòòr 6:30 beschikbaar, ook al is die periode geen spits. De kortingskaartjes zijn verder alleen geldig in het tijdvak waarvoor ze zijn aangeschaft, zie verderop. In de weekenden kun je voor alle tijdstippen doorgaans van tevoren een PrijsTijd Deal-kaartje kopen.

De tweede voorwaarde is dat je een PrijsTijd Deal-kaartje alleen als een digitaal kaartje op je smartphone kunt krijgen. Je hebt daar altijd de NS-app [Android | iOS] voor nodig. Het is niet mogelijk om een NS PrijsTijd Deal-kaartje af te drukken. Neem ook altijd een ID-kaart mee op reis, de conducteur kan daar om vragen als hij het digitale ticket wil controleren.

De PrijsTijd Deal-tickets zijn vanaf 30 dagen tot 1 dag van tevoren via de NS-app te kopen. De kortingen zijn niet beschikbaar voor treinkaartjes die je op de dag van het reizen koopt en hoe dichter op de datum je een kaartje koopt, hoe lager de korting wordt.

De 60 procent korting krijg je eigenlijk pas tot maximaal twee weken voor de daadwerkelijke reisdatum, dus hoe verder weg de reisdatum ligt, des te hoger de kans op 60 procent korting.

Tijdvakken

De Nederlandse Spoorwegen heeft de PrijsTijd Deal-kortingen onderverdeeld in zogeheten tijdvakken. Als je met de trein binnen deze tijdvakken reist, kun je gebruik maken van de aangeboden korting, die zoals gezegd varieert tussen de 5 en 60 procent. De tijdvakken kunnen ook in elkaar over lopen. Tijdens de Kerstvakantie is de maximale korting overigens 50 procent, zie ook het kader verderop in dit artikel.

Weekdagen (ma t/m vr)Weekend (za en zo)
9:00 - 12:00 uur6:00 - 12:00 uur
10:00 - 15:00 uur10:00 - 16:00 uur
13:00 - 16:00 uur14:00 - 20:00 uur
18:30 - 21:30 uur18:00 - 02:00 uur
20:00 - 02:00 uur

Welke kortingen je wanneer krijgt, hangt helemaal af van het gekozen traject en tijdstip. Globaal kunnen we echter wel stellen dat hoe verder de reis buiten de spits ligt, hoe hoger de korting. Dus voor een tijdvak van 13:00 - 16:00 en 20:00 en 02:00 krijg je een hogere korting dan een tijdvak dat dichteter tegen de spits van voor 9:00 tot 18:30 ligt.

Een PrijsTijd Deal-kaartje is altijd geldig gedurende de in de app aangegeven kortingsperiode. De reis mag niet voor of na die tijdvakken plaatsvinden.

De lengte is doorslaggevend

Genoeg over de regeltjes, want het gaat er ten slotte om hoe je nu die maximale korting van 60 procent op je treinticket krijgt, toch? Een simpele vuistregel is eigenlijk dat hoe langer de reis in aantal kilometers is, des te eerder er korting is en hoe hoger die korting is. Dat betekent dat je voor korte ritten de minste korting krijgt, en voor langere ritten de meeste. Verder zijn de kortingen ook sterk afhankelijk van het station waar je opstapt en waar je rit eindigt. Maar op sommige trajecten krijg je standaard helemaal geen korting, tenzij je een eenvoudig trucje toepast.

Daarnaast blijkt uit ons onderzoek ook dat je op populaire en notoir drukke trajecten ook (bijna) geen korting krijgt.

Zo zijn er voor reizen van en naar Schiphol Airport nooit kortingen te vinden, ongeacht de lengte van het traject.

Zo krijg je de hoogst mogelijke korting

De truc om voor de zo hoogst mogelijk korting in aanmerking te komen, is om niet het werkelijke begin- of eindstation van jouw reis te gebruiken voor de korting, maar één station later als eindpunt op te geven. Je stapt dan een station eerder uit dan als eindpunt op je ticket staat.

Vraag van Emile

Als ik het goed begrijp ben ik met mijn betaalde 40% daluren-abonnement dus duurder uit dan met deze vroegboekkorting regeling. Vreemd… Het wordt steeds gekker in het OV. Bedankt voor jullie tip aangaande de juiste trajectkeuze die ik ook erg handig vind en waardeer.

Antwoord

De PrijsTijd Deals van de NS zijn alleen maar beschikbaar tot 1 dag van te vorgen en maximaal 30 dagen van tevoren. Als je een kaartje 1 dag van tevoren koopt, heb je al snel minder korting dan wanneer je dat veel verder van tevoren doet, bijvoorbeeld 'slechts' 20 of 25 procent. Bovendien moet je ook veel puzzelen om een goede prijs te krijgen, terwijl je met een dalurenkaart altijd 40 procent korting hebt, ongeacht het traject en vervoerder. De PrijsTijd Deals zijn alleen geldig op trajecten van de Nederlandse Spoorwegen.

Een voorbeeld: je reist van Rotterdam Centraal naar Schiphol Airport op vrijdag 13 december tussen 11:00 en 12:00. Met die reis krijg je geen korting en betaal je 14,50 euro. Maar geef je voor diezelfde reis als eindbestemming Amsterdam Zuid op (èèn station verder dus), dan krijg je ineens 30 procent korting en betaal je maar 11,55 euro, terwijl die reis ook via Schiphol Airport gaat. Je stapt alleen gewoon ook uit op dat station in plaats van Amsterdam Zuid.

Ook een reis van Utrecht naar Schiphol valt normaal gesproken niet onder de PrijsTijd Deal-korting. Pakken we bijvoorbeeld op 13 december om 20:12 de trein van Utrecht Centraal naar Schiphol Airport, kost ons dat 10,20 euro voor een enkele reis. Echter, veranderen we de eindbestemming naar Hoofddorp, een paar kilometer verderop op het traject, dan krijgen we ineens 60 procent korting op die reis, waardoor je maar 4,48 euro kwijt bent. Je stapt echter gewoon op Schiphol Airport uit (waar je eigenlijk had moeten overstappen op die trein naar Hoofddorp).

Nog een voorbeeld: het traject Groningen - Schiphol Airport is vanwege de afstand van 200km normaal gesproken een dure rit. We pakken als voorbeeld weer vrijdag 13 december, met een vertrektijd tussen 20:00 en 21:00.

Lees ook: Zo koop je een treinkaartje in de NS-app

We kiezen voor de trein van 20:49 uit Groningen, die om 22:54 op Schiphol Airport aankomt. Voor deze reis betaal je 29,40 euro. Kies je voor die reis echter ook voor Hoofddorp als eindbestemming, dan kost diezelfde reis je nu ineens maar 11,76 euro, een korting van 60 procent.

Goedkoop 1e klas reizen

Het voordeel van de PrijsTijd Deals is dat je deze ook kunt gebruiken voor 1e klas reizen. Met 60 procent korting op de enkele reis is een 1e klas kaartje dan ook eindelijk eens een beetje betaalbaar geworden.

Eerder station en kortere ritten ook goedkoper

De PrijsTijd Deal-kortingen worden eigenlijk alleen toegepast op ritten die langer zijn dan een bepaald aantal kilometers. Nergens in de voorwaarden staat vermeld wat de minimale afstand moet zijn. Maar koop je bijvoorbeeld een kaartje van Tilburg Universiteit naar Breda - een rit van 15 minuten en zo'n 20 kilometer - dan betaal je 5,10 euro . Pak je echter Tilburg als beginpunt, dan geldt er ineens weer een korting van 54 procent op de oorspronkelijke prijs en kost je kaartje maar 2,44 euro. Je stapt echter gewoon op Tilburg Universiteit in.

Het werkt echt! Ik wil van R'dam Alexander naar Groningen en 2 dagen later weer terug. Heb R'dam CS ingevoerd en krijg 2x ruim €18 korting! Top!

- Wendy

Nog een voorbeeld van een relatief korte rit: van Weesp naar Amersfoort. Volgens de NS-app met een vertrektijd van 20:28 kost een enkele reis 7,30 euro. Kies je als beginstation echter Diemen - ongeveer 7 kilometer eerder op het traject, dan kost het ticket je maar 4 euro en dat is 54 procent korting. Nog frappanter: kies je voor een reis van Halfweg-Zwanenburg naar Amersfoort voor datzelfde moment, dan kost dat ticket je maar 4,88 euro, dus bijna 2 euro goedkoper dan het originele ticket zonder korting van Weesp naar Amersfoort, maar wel voor een reis die bijna anderhalf keer langer is.

Vraag van Hennie

In het voorbeeld van Groningen naar Schiphol geven jullie de tip om een kaartje naar Hoofddorp te kopen en dan eerder uit te stappen. Daaronder noemen jullie een voorbeeld Tilburg naar Breda, waarbij je in de praktijk een station later instapt. Maar kom je dan wel door de poortjes, omdat je een station later opstapt dan dat op jouw kaartje staat?

Antwoord

Voor zover we hebben kunnen testen, controleert het NS-poortjes bij een e-ticket met een QR-code niet of het station waar je met dat e-ticket naar binnen gaat, ook echt het vertrekkende station is. Wel moet het station waar je later dan de opgegeven reis instapt, zich op hetzelfde traject bevinden van de reis waar je ticket geldig is. Heb je bijvoorbeeld een treinkaartje gekocht van Haarlem Spaarnwoude naar Overveen, dan kun je met je e-ticket ook naar binnen op station Haarlem, dat precies tussen deze twee plaatsen in ligt. De melding op het beeldscherm van het poortje is dan 'Passage OK'.

Wat niet zou moeten kunnen, is met datzelfde e-ticket door de poortjes van station Amsterdam Centraal gaan, en dat deze dan ook worden geopend. Dat hebben we niet getest, maar we kunnen ons voorstellen dat het systeem dit niet toelaat.

Hier controleer je (pdf, 27 kB) welke station in Nederland zijn afgesloten door een poortje.

Tot slot

Met een beetje creativiteit en wat experimenteren met verschillende start- en eindstaions, kun je dus flink wat korting krijgen op je treinreis op routes waar dat normaal gesproken niet mogelijk is. Heb je zelf nog een leuke, goedkopere route gevonden via de NS-app met een mooie PrijsTijd Deal-korting? Stuur dan een mailtje met een screenshot van zowel van de normale prijs als de korting. Wie weet plaatsen we deze hier en maak je hier andere lezers ook blij mee!