Elektriciteit en water gaan niet goed samen. Het water dat uit je kraan komt is een prima geleider en dus wil je dat in je badkamer – maar zeker ook andere vochtige ruimten – verre van de netspanning houden. Maar hoe doe je dat?

Oppassen met elektriciteit in de badkamer 

Daar waar je in de droge ruimten van je huis minder snel tegen ernstige problemen aan zult lopen bij werken aan het elektrische netwerk in je huis, ligt dat in je badkamer beduidend anders. Daar komen water en netspanning samen, wat potentieel dodelijke situaties op kan leveren. Daarom zijn er speciale regels waar je je aan hebt te houden bij aanleg of wijzigen van een elektrische installatie in je badkamer.

Om te beginnen is de basisregel: alleen het echt hoogstnoodzakelijke. Verlichting en eventueel een stopcontact voor het een of andere apparaat. Geen batterij aan schakelaars om allerlei specifieke zaken te schakelen, zeker niet in de badkamer zelf.

LET OP: Lees voor je begint aan werken met elektriciteit in huis eerst onze veiligheidstips daarover, voor in je badkamer zijn die nóg belangrijker! Ook het artikel over draadkleuren biedt veel informatie om veilig met elektriciteit te kunnen werken.

Meterkast

Maar laten we bij het begin beginnen: de meterkast. De badkamer moet daar een aparte groep zijn, voorzien van een aardlekschakelaar. Deze schakelt automatisch direct de groep erachter af zodra er een lekstroom van 30 mA of een kortsluiting optreedt.

©PXimport

Zones in de badkamer

Gaan we naar de badkamer zelf. Wat je daarvan moet weten is, dat die volgens de NEN-1010-norm verdeeld is in drie zones.

Ten eerste is er zone 0, de meest gevaarlijke. Het is de plek waar de badkuip en (of) douchebak staan. Elektrische apparatuur in deze zone moet waterdicht zijn, IP67 om precies te zijn. IP67 is een stevige klasse, die aangeeft dat een elektrisch apparaat beschermd is tegen tot 30 minuten onderdompeling.

Zone 1 bevindt zich recht boven de ruimte waar badkuip en (of) douchecel staan. Het is daar verplicht op IP65 waterbestendige elektrische apparatuur te installeren. Niet helemaal onlogisch, want IP65 beschermt precies tegen een daar mogelijk voorkomend scenario: waterstralen. Overigens valt ook de ruimte onder de badkuip in deze zone 1.

Zone 2 is de laatste ‘gevoelige’ zone in de badkamer. Dit is het gebied naast de badkuip en (of) douchebak, met een breedte van 60 cm rondom en tot 2,6 meter hoog. Hier ben je verplicht IP44 waterbestendige elektrische apparatuur te gebruiken. IPX4 biedt bescherming tegen waterspatten.

Logische zone-indeling badkamer

Zoals je ziet is de zone-indeling een heel logische, toegespitst op precies het soort water dat je in de specifieke zones tegen kunt komen. Waarbij geldt dat je natuurlijk ook in alle zones en desnoods je hele badkamer voor zone 0-spullen kunt gaan. Heb je bijvoorbeeld plafondverlichting en wil je dat die overal hetzelfde is, dan kies je voor het hele plafond voor dezelfde IP67-verlichting, wat wel zo strak oogt in geval van bijvoorbeeld led-spotlights.

©Hoda Bogdan - stock.adobe.com

Hoe zit het met stopcontacten en schakelaars?

Alléén buiten de drie zones mogen stopcontacten (maar alleen exemplaren met randaarde) gebruikt worden. Verder geldt dat het stopcontact minsten 25 centimeter van de vloer af geplaatst moeten worden, en tenminste 60 centimeter weg van de natte zones. Een goede aarding van álle geïnstalleerde vaste elektrische apparatuur binnen en buiten de zones is verplicht.

Kortom: wil je bijvoorbeeld een tv boven je badkuip hangen, dan moet deze aan tenminste de IP65-beschermingsklasse voldoen. Een wasmachine of wasdroger vlak naast de badkuip plaatsen is niet toegestaan, die moet buiten de zones geplaatst worden. Trekschakelaars mogen in zone 1 en 2 gebruikt worden, mits deze volledig uit niet-geleidende materialen bestaan.

Oud huis? Dan wel heel erg opletten!

Feitelijk gelden al deze regels voor een huis met een moderne elektrische installatie. Woon jij in een huis waar dat niet het geval is en ontbreken aardlekschakelaars in de meterkast, dan gelden nog veel striktere regels. Er mogen dan nergens in de badkamer schakelaars, dimmers en stopcontacten gebruikt worden.

Ook mag er nergens apparatuur geplaatst worden die op de netspanning (230 volt) werkt. De enige uitzondering is een wasmachine die in- en uitgeschakeld wordt middels een trekschakelaar met trekkoord. De machine moet dan wel minstens 60 cm buiten de natte zones geplaatst worden. Is daar geen ruimte voor, dan mag het niet. Álle verlichting dient in dit scenario verder zowel waterdicht en geaard als dubbel geïsoleerd te zijn.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.