ID.nl logo
Elektriciteit in de badkamer
© konstantin yuganov
Huis

Elektriciteit in de badkamer

Elektriciteit en water gaan niet goed samen. Het water dat uit je kraan komt is een prima geleider en dus wil je dat in je badkamer – maar zeker ook andere vochtige ruimten – verre van de netspanning houden. Maar hoe doe je dat?

In dit artikel lees je:

  • dat er speciale regels zijn voor de elektrische installatie in je badkamer;
  • dat een aardlekschakelaar in de meterkast op een aparte groep voor de badkamer verplicht is;
  • dat er zones gedefinieerd zijn in een badkamer met elk hun eigen strakke regels;
  • waar je rekening mee moet houden in de diverse zones en wat daar wel en niet mag;
  • hoe het zit met stopcontacten en schakelaars in de badkamer;
  • of je een wasmachine en/of droger in de badkamer mag plaatsen;
  • wat je moet doen als je in een ouder huis met al even oude aardlekschakelaarloze elektrische installatie woont.

Lees ook: Feiten en fabels over duurzame energie

Oppassen met elektriciteit in de badkamer 

Daar waar je in de droge ruimten van je huis minder snel tegen ernstige problemen aan zult lopen bij werken aan het elektrische netwerk in je huis, ligt dat in je badkamer beduidend anders. Daar komen water en netspanning samen, wat potentieel dodelijke situaties op kan leveren. Daarom zijn er speciale regels waar je je aan hebt te houden bij aanleg of wijzigen van een elektrische installatie in je badkamer.

Om te beginnen is de basisregel: alleen het echt hoogstnoodzakelijke. Verlichting en eventueel een stopcontact voor het een of andere apparaat. Geen batterij aan schakelaars om allerlei specifieke zaken te schakelen, zeker niet in de badkamer zelf.

LET OP: Lees voor je begint aan werken met elektriciteit in huis eerst onze veiligheidstips daarover, voor in je badkamer zijn die nóg belangrijker! Ook het artikel over draadkleuren biedt veel informatie om veilig met elektriciteit te kunnen werken.

TIP: Meer dan in welke andere ruimte van je huis geldt hier: als je je niet vertrouwt voelt of als je niet ervaren bent in werken met elektrische installaties is het verstandig om het te laten doen. Door een elektricien die ervoor geleerd heeft en alle fijne kneepjes van het vak kent. Plus alle wettelijke bepalingen. Laten controleren van je eigen werk door de elektricien is ook een optie.

Meterkast

Maar laten we bij het begin beginnen: de meterkast. De badkamer moet daar een aparte groep zijn, voorzien van een aardlekschakelaar. Deze schakelt automatisch direct de groep erachter af zodra er een lekstroom van 30 mA of een kortsluiting optreedt.

©PXimport

Het is verplicht om een aparte en van een aardlekschakelaar voorzien groep voor de badkamer in je meterkast te hebben.

Zones in de badkamer

Gaan we naar de badkamer zelf. Wat je daarvan moet weten is, dat die volgens de NEN-1010-norm verdeeld is in drie zones.

Ten eerste is er zone 0, de meest gevaarlijke. Het is de plek waar de badkuip en (of) douchebak staan. Elektrische apparatuur in deze zone moet waterdicht zijn, IP67 om precies te zijn. IP67 is een stevige klasse, die aangeeft dat een elektrisch apparaat beschermd is tegen tot 30 minuten onderdompeling.

Zone 1 bevindt zich recht boven de ruimte waar badkuip en (of) douchecel staan. Het is daar verplicht op IP65 waterbestendige elektrische apparatuur te installeren. Niet helemaal onlogisch, want IP65 beschermt precies tegen een daar mogelijk voorkomend scenario: waterstralen. Overigens valt ook de ruimte onder de badkuip in deze zone 1.

Zone 2 is de laatste ‘gevoelige’ zone in de badkamer. Dit is het gebied naast de badkuip en (of) douchebak, met een breedte van 60 cm rondom en tot 2,6 meter hoog. Hier ben je verplicht IP44 waterbestendige elektrische apparatuur te gebruiken. IPX4 biedt bescherming tegen waterspatten.

Deze zones gelden voor de elektrische installatie in een badkamer.

TIP Voor je eigen veiligheid is het echt noodzakelijk je aan de zone-regels te houden. Dat betekent misschien wat extra investeren, maar ook dat je vele jaren ongestoord én veilig kunt genieten van je badkamer.

Logische zone-indeling badkamer

Zoals je ziet is de zone-indeling een heel logische, toegespitst op precies het soort water dat je in de specifieke zones tegen kunt komen. Waarbij geldt dat je natuurlijk ook in alle zones en desnoods je hele badkamer voor zone 0-spullen kunt gaan. Heb je bijvoorbeeld plafondverlichting en wil je dat die overal hetzelfde is, dan kies je voor het hele plafond voor dezelfde IP67-verlichting, wat wel zo strak oogt in geval van bijvoorbeeld led-spotlights.

TIP Ga nooit cheaten wat zonegrenzen betreft. Ja: je kunt bijvoorbeeld – al dan niet gebruikmakend van een extra lang snoer – je telefoon aan je lader hangen als je in bad zit. Maar je zult niet de eerste zijn die daardoor geëlektrocuteerd wordt. Met enige regelmaat blijven deze berichten opduiken. Terwijl deze triestheid wel heel simpel te voorkomen is.

©Hoda Bogdan - stock.adobe.com

Houd je ook wat verlichting betreft aan de zones en installeer alleen de per zone toegestane lamp, lettend op de IP-rating.

Op zoek naar juist die ene mooie badkamerlamp?

Bij Amazon vind je ze in alle soorten en maten!

Hoe zit het met stopcontacten en schakelaars?

Alléén buiten de drie zones mogen stopcontacten (maar alleen exemplaren met randaarde) gebruikt worden. Verder geldt dat het stopcontact minsten 25 centimeter van de vloer af geplaatst moeten worden, en tenminste 60 centimeter weg van de natte zones. Een goede aarding van álle geïnstalleerde vaste elektrische apparatuur binnen en buiten de zones is verplicht.

Kortom: wil je bijvoorbeeld een tv boven je badkuip hangen, dan moet deze aan tenminste de IP65-beschermingsklasse voldoen. Een wasmachine of wasdroger vlak naast de badkuip plaatsen is niet toegestaan, die moet buiten de zones geplaatst worden. Trekschakelaars mogen in zone 1 en 2 gebruikt worden, mits deze volledig uit niet-geleidende materialen bestaan.

TIP: Zorg verder voor een goede afzuiging (ventilator). Hoe korter waterdamp in de badkamer blijft hangen, hoe minder risico op corrosie en binnendringend vocht in elektrische apparaten.

Oud huis? Dan wel heel erg opletten!

Feitelijk gelden al deze regels voor een huis met een moderne elektrische installatie. Woon jij in een huis waar dat niet het geval is en ontbreken aardlekschakelaars in de meterkast, dan gelden nog veel striktere regels. Er mogen dan nergens in de badkamer schakelaars, dimmers en stopcontacten gebruikt worden.

Ook mag er nergens apparatuur geplaatst worden die op de netspanning (230 volt) werkt. De enige uitzondering is een wasmachine die in- en uitgeschakeld wordt middels een trekschakelaar met trekkoord. De machine moet dan wel minstens 60 cm buiten de natte zones geplaatst worden. Is daar geen ruimte voor, dan mag het niet. Álle verlichting dient in dit scenario verder zowel waterdicht en geaard als dubbel geïsoleerd te zijn.

Heb jij nog een oude meterkast in huis (zo’n bakelieten exemplaar met in- en uitschroefbare stoppen), dan ben je een heel stuk beperkter in je mogelijkheden wat elektriciteit in de badkamer betreft.

TIP Wil je in een huis met oude meterkast toch meer vrijheden, dan is het zaak om de elektrische installatie (en dan vooral de meterkast) van een moderne overhaul te laten voorzien zodat je weer helemaal bij de tijd én veilig bent. Laat eventueel ook de bedrading in huis controleren (of doe dat zelf). Vervang direct heel antieke draden voorzien van een katoenisolatie, die zijn nergens in huis meer veilig!


▼ Volgende artikel
Slimme warmwaterkraan: waarom een Quooker de onmisbare hulp in de keuken is
© INGA POWILLEIT | QUOOKER
Huis

Slimme warmwaterkraan: waarom een Quooker de onmisbare hulp in de keuken is

Een waterkoker of fluitketel lijkt misschien onmisbaar in de keuken, maar steeds meer mensen stappen over op een slimme warmwaterkraan. Hiermee tap je in een handomdraai kokend, gekoeld of zelfs bruisend water, rechtstreeks uit de kraan. Handig, snel en vaak ook zuiniger dan je denkt.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

De Quooker-warmwaterkraan is een Nederlandse uitvinding die teruggaat tot de jaren 70. Het eerste productiemodel werd al in 1992 geïntroduceerd en enkele jaren later volgden verschillende varianten van de kraan tot de modellen die we nu kennen.

Werking van het systeem

Het Quooker-systeem is gebaseerd op een eenvoudig maar ingenieus principe: een kraan op het aanrecht is verbonden met een compact reservoir dat in het keukenkastje wordt geplaatst. Dit reservoir fungeert als een soort extreem goed geïsoleerde thermosfles, waarin water continu op 108° C wordt gehouden. Dankzij deze hoogvacuümisolatie is het energieverbruik om het water op temperatuur te houden enorm laag, met een stand-byverbruik van slechts 10 watt per dag, wat neerkomt op circa 0,06 euro per dag, afhankelijk van je energiecontract.

Je kunt momenteel kiezen uit drie varianten van de Quooker: de Pro3-VAQ, de COMBI en de COMBI+. In de tabel hieronder zie je de verschillen:

ReservoirCapaciteit kokendCapaciteit warmGeschikt voor
Pro3-VAQ3 liter, directn.v.t.Huishoudens die alleen kokend water wensen
COMBI7 liter, direct15 literKeukens zonder warmwaterleiding of met lange wachttijden
COMBI+7 liter, directVia cv-ketelHuishoudens met cv-ketel die snel kokend water wensen

De grootste besparing op energie en water behaal je met de COMBI- en COMBI+-systemen. Staat de cv-ketel ver van de keuken, dan gaat er vaak een hoop water verloren. Dat komt doordat je eerst een tijdje koud water moet laten weglopen voordat er warm water uit de kraan komt. Met een Quooker heb je dat probleem niet: het waterreservoir zit direct onder de kraan. Zo bespaar je tot wel 10 liter water per dag. Het systeem is daardoor niet alleen een handige kokendwaterkraan, maar ook een slimme manier om warm water te regelen. Dat maakt het een duurzame investering die verder gaat dan alleen gemak.

©Quooker / Bemmel & Kroon

Verschillende kranen

De reservoirs van de Quooker kun je combineren met elke gewenste kraan van het systeem. Er zijn vier types Quooker-kranen:

De Flex: Dit is een Quooker-kraan met een flexibele uittrekslang voor warm en koud water. De slang is handig voor het spoelen van de spoelbak of het vullen van pannen buiten de wasbak. Een ingebouwd veiligheidsmechanisme, de kokendwaterstop, zorgt ervoor dat er geen kokend water kan worden getapt als de slang is uitgetrokken.

De Fusion: De alles-in-één kraan die kokend, warm en koud water levert. Dit strakke, minimalistische design past in vrijwel elke moderne keuken en is verkrijgbaar in diverse afwerkingen, zoals chroom, rvs, zwart, goud en messing-platina.

De Front: Een kraan met een uitgesproken uiterlijk en een vernieuwde bediening aan de voorkant van de uitloop voor warm en koud water. Dit model is verkrijgbaar in rvs en zwart.

De Nordic-modellen: Deze serie omvat de Nordic Twintaps, een set van een kokendwaterkraan en een mengkraan in hetzelfde ontwerp, en de Nordic Single Tap, een losse kokendwaterkraan die kan worden gecombineerd met een bestaande mengkraan. Deze opties zijn ideaal voor consumenten die de functionaliteiten van warm/koud water en kokend water gescheiden willen houden.  

De CUBE: Bruisend en gekoeld water

De Quooker CUBE is een extra reservoir naast de boiler waarmee je kraan ook gekoeld, bruisend en gefilterd water geeft. De bediening is zo ontworpen dat je niet per ongeluk de verkeerde stand kiest: bruisend water tap je door de ring tweemaal in te drukken en te draaien (blauw knipperend licht), gefilterd koel water door één keer indrukken en draaien (continu blauw licht).

De CUBE werkt met CO₂-cilinders, goed voor zo’n 60 liter bruisend water per cilinder. Een set van vier kost zo'n 70 euro, lege cilinders stuur je gratis terug voor hergebruik. Het filter dat het water zuivert moet jaarlijks worden vervangen. Zo helpt de CUBE plastic flessen overbodig te maken.

©Quooker / Bemmel & Kroon

Oude kraan vervangen

Vaak wordt gedacht dat je een Quooker-kraan alleen in een nieuwe keuken kunt installeren. Dat is niet zo: een Quooker past in principe in elke keuken en het is zelfs mogelijk om deze náást je oude vertrouwde kraan te installeren. Dat zou je (als je een beetje handig bent) in principe helemaal zelf kunnen doen, maar je kunt de Quooker uiteraard ook door een expert laten installeren. Maar waar moet je rekening mee houden als je een Quooker wil installeren?

Stroomvoorziening: Er is een geaard stopcontact en bij voorkeur een aparte elektriciteitsgroep nodig, vooral wanneer de CUBE wordt toegevoegd. Als er geen aparte groep beschikbaar is, kan een energieverdeler worden gebruikt om de stroom te verdelen tussen de Quooker en andere apparaten, zodat de zekeringen niet springen.

Wateraansluiting: Je hebt een minimale waterdruk van 2 bar nodig om de Quooker-systemen goed te laten werken. Voor de Quooker COMBI+ geldt dat ook voor de warmwaterkraan: die moet ook op 2 bar staan. De maximale waterdruk is 6 bar.

Ruimte in het keukenkastje:
De reservoirs zijn compact, maar vereisen wel voldoende ruimte. Het PRO3-reservoir is 40 cm hoog en heeft een diameter van 15 cm, terwijl de COMBI-reservoirs 47 cm hoog zijn en een diameter van 20 cm hebben. De CUBE meet 43 cm hoog, 30 cm breed en 44 cm diep, inclusief de CO₂-cilinder. Daarnaast heb je voor de Flex een minimale diepte van 500 mm en een breedte van 200 mm onder het aanrechtblad nodig voor het contragewicht van de uittrekslang.

Bij het zelf installeren van een Quooker is het overigens erg fijn dat de fabrikant allerlei handige instructievideo's en -documenten heeft voor de zelfklusser, waardoor je altijd stap-voor-stap weet wat je moet doen.

Voordelen

Waarom zou je voor een Quooker kiezen als je al een waterkoker hebt of een fluitketel gebruikt? Het grootste voordeel is dat je altijd en direct kokend water tot je beschikking hebt. Nooit meer wachten op je waterkoker of ketel totdat deze het kookpunt hebben bereikt. De Quooker verbruikt weliswaar continu stroom voor het op temperatuur houden van het hete water, maar een waterkoker verbruikt veel energie in korte tijd. En dat voor elke keer dat je warm water nodig hebt. Een fluitketel op het vuur is ook niet erg duurzaam als je kookt op gas. Voor het koken van uitgebreide maaltijden met pasta is het extra fijn als je snel over kokend water kunt beschikken.

©Dmitry Vereshchagin - stock.adobe.com

Prijzen en verbruik

Misschien is het goed om even stil te staan bij het energieverbruik en de kosten. Want wat verbruikt een Quooker nu eigenlijk op jaarbasis, en wat kost je dat gemiddeld? Voor dit voorbeeld nemen we een huishouden van drie personen, die gezamenlijk per dag 10 liter kokend water verbruiken. In dat geval verbruikt dat gezin volgens Quooker 511 kWh op jaarbasis.

Stel dat je bij je huidige energieleverancier 0,40 eurocent per kWh gemiddeld betaalt. De Quooker kost je dan op basis van de bovenstaande gegevens 204,40 euro per jaar.

Dat is natuurlijk lastig één-op-één te vergelijken met het verbruik van gas of elektriciteit om water te koken. Het voordeel van een Quooker is bijvoorbeeld dat je veel makkelijker de exact benodigde hoeveelheid water pakt. Als je water kookt met een fluitketel of elektrische waterkoker, dan ben je algauw geneigd om meer water in de ketel te doen dan noodzakelijk is. En meer water kost meer energie om op te warmen.

Overwegingen

Ben je van plan om een warmwaterkraan zoals een Quooker aan te schaffen? Houd dan wel rekening met een aantal zaken. Om te beginnen de aanschafprijs, maar ook de manier waarop een Quooker in je keuken wordt geïnstalleerd. Er moet immers extra ruimte onder de gootsteen worden vrijgemaakt, en dat is nu eenmaal niet zomaar in elke keuken mogelijk.

Welk systeem het best past, hangt af van je wensen en je keuken. Wil je alleen kokend water? Dan is de compacte PRO3 op zich afdoende. Heb je een lange wachttijd op warm water, dan zijn de COMBI of COMBI+ de slimste keuzes. Met de CUBE heb je meteen ook gekoeld en bruisend water tot je beschikking; ideaal als je minder plastic flessen wilt gebruiken. De Quooker biedt dus veel gemak, veiligheid en duurzaamheid. Een goede investering voor je keuken!

▼ Volgende artikel
Huis winterklaar? Maak kans op een WOLF-Garten multi-star schoonmaakset
© AK | ID.nl
Huis

Huis winterklaar? Maak kans op een WOLF-Garten multi-star schoonmaakset

Nu de herfst inzet is dit hét moment om je huis winterklaar te maken. Ramen nog even goed lappen vóór de natte kou, de dakgoot ontdoen van bladeren zodat het water vrij wegloopt… Met het WOLF-Garten multi-star systeem heb je daar geen ladder voor nodig: je klikt gewoon het opzetstuk dat je nodig hebt op de uitschuifbare Variosteel en je kunt overal bij. Wij mogen twee sets weggeven.

Wat zit er in de set

De Variosteel ZM-V4 (220–400 cm) klikt stevig vast op verschillende opzetkoppen. In totaal zijn er ruim 70 opzetstukken; daarvan zitten er vier in de set die je kunt winnen. Voor glaswerk is er de raamwasser (EW-M), een brede mop met verstelbare kop die ook handig is bij schuine ruiten of zonnepanelen. Voor een streeploos resultaat gebruik je de raamreiniger (KW-M/ZM015), waarbij mop en wisser in één zijn gecombineerd. Stofnesten en spinnenwebben verwijder je met de flexibele ragebol (BM 25 M); de kop buigt mee zodat je boven kozijnen en in hoeken komt zonder dat je op een ladder hoeft te staan. Voor het schoonmaken van de dakgoot gebruik je de twee-in-een dakgootreiniger (GC-M): eerst bladeren en vuil losvegen, daarna eenvoudig uitscheppen. Alle opzetstukken klik je op dezelfde steel, waarmee je zowel hoog als laag werkt.

➡️ Zo haal je het meest uit de opzetstukken

Begin bij ramen altijd met twee emmers: één met schoon sop en één met helder water. Maak het raam nat met de mop en spoel die tussendoor uit in schoon water. Werk daarna in rustige horizontale banen met de wisser en droog de onderste kozijnrand direct af met een doek. Zo voorkom je druipers en blijft het glas streeploos schoon. Doe dit liever niet in volle zon, want dan droogt het water te snel op en krijg je sneller waas.

Voor de dakgoot kies je een droge dag. Zet de steel zo lang dat je recht kunt blijven staan en niet hoeft te reiken. Veeg eerst bladeren en takjes los met de borstelzijde van de GC-M en schep het vuil daarna uit de goot. Controleer meteen de afvoerpijp door er wat water in te gieten, zodat je zeker weet dat alles goed doorloopt. Draag handschoenen; niet alleen om te voorkomen dat je vieze handen krijgt, maar ook omdat er scherpe takjes of steentjes in de modder kunnen zitten. Kijk tot slot of er nergens nog vuil of takjes zijn achtergebleven, zodat de goot ook bij de eerste najaarsstorm goed blijft doorstromen.

©AK | ID.nl

Met de ragebol werk je van boven naar beneden. Klap de kop iets schuin en laat de borstel het werk doen; hard duwen vervormt de vezels en haalt minder weg. Ga een dag later nog een keer langs de buitenlampen en camera's: spinnen komen snel terug, een tweede ronde houdt het langer netjes.

➡️ Onderhoud en veiligheid

Spoel moppen en borstels na gebruik met lauwwarm water uit en laat ze volledig drogen. Bewaar de steel en koppelingen vorstvrij en zandvrij, dan klikken ze soepel en gaan ze lang mee. Kies altijd de kortst mogelijke steellengte die de klus toelaat; hoe korter, hoe lichter en stabieler het werkt.

➡️ Maak kans op een WOLF-Garten multi-star systeem schoonmaakset

Wil jij zo'n mooie set ter waarde van 216 euro winnen? We geven er twee weg. Wat moet je doen?

Beantwoord de volgende vraag: Wat is jouw grootste hilarische schoonmaakdrama ooit (trapje instabiel, emmer omgevallen, enzovoort)?

Stuur je antwoord naar wolf@id.nl. Meedoen kan tot en met zondag 21 september. De twee origineelste inzendingen winnen. Prijswinnaars krijgen automatisch bericht.