Veel mensen zijn wat huiverig voor elektriciteit in huis, vooral als het gaat om hier zelf aan te sleutelen. Geheel onterecht is dat niet, want de netspanning is potentieel dodelijk. Maar: als je een aantal basisregels in acht neemt, hoef je er niet bang voor te zijn!

Je lichaam als prima geleider

Wat netspanning zo gevaarlijk maakt is de hoogte ervan én de potentiële stroomsterkte die geleverd kan worden. Het menselijk lichaam bestaat voor een groot deel uit (zout) water, dat een uitstekende geleider vormt. Doordat je met je voeten op de grond staat ontstaat er dan een perfecte verbinding tussen bijvoorbeeld fase en aarde als je net een verkeerde stroomdraad beetpakt. Geen prettige ervaring. Toch moet je niet bang zijn voor netspanning, maar moet je er wel ontzag voor hebben. En het spel volgens de regels spelen om vervelende scenario’s te voorkomen. Heel moeilijk is dat gelukkig niet.

©DragonImages - stock.adobe.com

Uitschakelen groepen en meten

Dé gouden regel is natuurlijk om tenminste de elektriciteit van de groep waaraan je gaat werken uit te schakelen in de meterkast. Daarbij moet je wel zeker weten dat het afschakelen van een bepaalde groep het onderdeel waaraan jij gaat werken ook echt spanningsvrij maakt.

In sommige oudere huizen hebben eerdere bewoners soms een hoop geknutseld waardoor – om maar wat te noemen - een setje stopcontacten op zolder aan de groep van de huiskamer is gekoppeld. Kortom: uitschakelen van een groep is een goed idee, maar zorg vervolgens dat je daarna nog altijd de spanning even meet. Dat kan met een eenvoudige spanningszoeker in de vorm van ’t welbekende schroevendraaiertje met daarin een neonlampje. Zodra je die tegen de fasedraad houdt (komen we zo op terug) en je duim op de bovenkant van de spanningszoeker rust, gaat er een lampje branden als er sprake is van netspanning.

Als dat gebeurt bij een uitgeschakelde groep, zit de draad waarop jij spanning detecteert dus op een andere groep! Meer geavanceerd is de multimeter die de exacte spanningen toont. Wil je helemaal op safe spelen, dan kun je best de hoofdschakelaar uitzetten. Nadeel van die methode is, dat alles in huis spanningsloos wordt. En dat kan onhandig zijn als je urenlang aan een elektrisch project moet werken. Want de ijskast, cv-installatie enzovoorts zijn dan ook spanningsloos.

©PXimport

Zet tenminste de groep waar je aan gaat werken uit, meest veilige (en dus aanbevelenswaardig) is het uitzetten van de hoofdschakelaar.

Basiskennis

Zorg dat je over een béétje basiskennis beschikt over elektriciteit en dan vooral de netspanning in huis. Check eens hoe je meterkast is opgebouwd, wat aardlekschakelaars zijn, wat automatische zekeringen zijn enzovoort. Begrijp dat groepsschakelaars een gegroepeerde set elektrische bekabeling en eindaansluitingen afschakelen.

Als je dan toch in die meterkast aan het kijken ben, label de verschillende groepen dan eens duidelijk. Maar al te vaak is dat niet het geval, vooral niet bij oudere installaties. Zo’n label met daarin kort omschreven welke ruimten de schakelaar bedient maakt toekomstige elektrische klussen makkelijker én veiliger.

Dan zijn er de gestandaardiseerde draadkleuren. Vooral als je je nog nooit in deze kleurcodering hebt verdiept is het noodzakelijk je daarin te verdiepen. Mogelijk zijn die kleuren voor jouw gevoel namelijk wat onlogisch gekozen!

Ga je werken aan elektriciteit in huis, zet dan bij voorkeur de hoofdschakelaar uit.

Gereedschap

Goed gereedschap is het halve werk, dat geldt ook voor werken aan en met elektriciteit. Zorg altijd voor passende schroevendraaiers. Te groot of te klein en je draait de wat gevoelige schroefjes in bijvoorbeeld een stopcontact snel kapot. Gebruik verder bij voorkeur geïsoleerd gereedschap dat bedoeld is voor elektrisch werk. Staat er dan onverhoopt toch nog spanning op een aansluiting (of moet je echt een keer werken onder spanning), dan beschermen deze je goed tegen onheil.

Leer jezelf verder – ook al werk je spanningsloos – nooit aan afgestripte kabels of blootliggende contacten te komen; dat moet een tweede natuur worden.

Strippen van kabels doe je niet met een mes, nijptang of schaar. Daarmee beschadig je de koperkern. Iets te hard knijpen kan zelfs voor een dusdanig zwak punt zorgen dat een draad na een tijdje gewoon afbreekt. Gebruik een kabelstripper. Dat kan een breder inzetbare striptang zijn, of zo’n handig klein zakstrippertje dat veel door elektriciens gebruikt wordt.

De tang moet je middels een stelschroef zodanig instellen dat deze wel de kabelisolatie verwijdert maar niet over het koper schraapt. In het geval van de zakstripper lees je de handleiding van jouw exemplaar. Te overwegen zijn – voor de veelknutselaars – elektrisch isolerende handschoenen. Daarmee kun je in geval van nood onder spanning werken. Maar nogmaals: vermijd dat bij voorkeur.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy)

Zonnepanelen

Heb je zonnepanelen in huis, dan vind je meestal bij dat apparaat nog aparte schakelaars. Ga je aan een zonnepaneelinstallatie werken, dan vergt dat sowieso weer extra aandacht. Immers: als de zon schijnt, staat er altijd een (hoge) spanning op de (gezamenlijke) uitgang van de panelen. Blijf in principe dan ook weg van de aanvoerkant, tenzij je heel precies weet wat je doet en je weet hoe je met een installatie onder spanning moet werken. In de inverter-installatie komen tal van gevaarlijke spanningen voor, voor een deel zelfs nog weer (beduidend) hoger dan de netspanning. Bezint eer ge begint!

©zstockphotos

Zonnepanelen leveren elektriciteit zolang er daglicht opvalt, oppassen dus met werken aan omvormers en aanpalende bekabeling.

Kinderen

Het is natuurlijk leuk, zo’n kleine koter die een knutselende ouder hoogst interessant vindt. Maar houd ze – natuurlijk – weg van openliggende elektrische installaties. Kijken mag, maar alleen als je er zelf bij staat en volledig je kind in de gaten kunt houden. Waarbij je altijd moet bedenken dat een kinderbrein gek is op dingen naspelen. Vertel dus dat ’t niet de bedoeling is dat de kleine spruit op eigen initiatief de stopcontacten los gaat schroeven, nooit.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Zin in een lekkere maaltijd, maar niet in een vette hap? Dan is een airfryer wellicht iets voor je. De redactie van ID.nl zocht er vijf uit, die bovendien van bijzondere functies zijn voorzien.

Aan een airfryer kun je niets meer verbeteren, horen we je denken. Toch is dat niet zo, want hoewel deze handige apparaten al in menig keuken te vinden zijn, wordt er nog veel doorontwikkeld. Daarom valt de keuze dit keer op airfryers met bijzondere functies die je niet direct op iedere airfryer tegen komt.

Tefal EY905D Easy Fry & Grill Dual 8.3L XXL

Deze Tefal-airfryer heeft twee gescheiden kookzones waarmee je verschillende gerechten tegelijkertijd kunt klaarmaken. Beide zones kunnen apart worden ingesteld qua temperatuur en tijd. Hierdoor kun je gerechten bereiden die niet dezelfde bereidingstijd nodig hebben, maar wel op hetzelfde moment klaar moeten zijn, bijvoorbeeld kip en friet. De inhoud van 8,3 liter is ruim genoeg voor huishoudens van 3 tot 5 personen.

De bediening van deze airfryer is digitaal, met knoppen en een overzichtelijk scherm. Het apparaat heeft verder een timer, instelbare temperatuur tot 200 graden en antiaanbaklaag. Er zijn geen geavanceerde voorgeprogrammeerde standen, maar de basisfuncties zijn voldoende voor alledaags gebruik. De manden zijn uitneembaar en kunnen met de hand of in de vaatwasser worden schoongemaakt. Met de Tefal-app vind je handige gerechten voor deze airfryer.

Inventum GF1200HLD

Dit model van Inventum combineert de functies van een airfryer en heteluchtoven. Het apparaat heeft een inhoud van 12 liter en beschikt over een roterende mand, waarmee je bijvoorbeeld friet automatisch kunt laten draaien voor een gelijkmatig resultaat. Daarnaast zijn ook een grillrek, bakplaat en draaispit meegeleverd, zodat je verschillende bereidingswijzen kunt toepassen. De temperatuur is instelbaar tot 200 graden en de timer tot 90 minuten.

LEES OOK: Airfryer met één of twee lades? Zo kies je slim

De bediening bestaat uit fysieke knoppen met een klein digitaal display. Gebruikers geven aan dat de prestaties stabiel zijn, en dat vooral de draaimand goed werkt bij snacks en aardappelproducten. Er is geen stoomfunctie of slimme aansturing. De buiten- en onderkant worden tijdens gebruik warm, dus plaatsing op een hittebestendig oppervlak is aanbevolen.

Ninja Foodi SP101EU

De Ninja Foodi SP101EU is opvallend in die zin dat het eruit ziet en werkt als een oven, maar toch airfryer-functionaliteit heeft. Het heeft dan ook acht functies: heteluchtfrituren, bakken, braden, grillen, drogen, roosteren, warmhouden en een aparte bagelstand. De oven heeft een vermogen van 2400 watt en verwarmt snel op, met een opwarmtijd van ongeveer 60 seconden. Door de combinatie van zes infrarood verwarmingselementen en luchtcirculatie wordt voedsel gelijkmatig bereid. De temperatuur en bereidingswijze worden digitaal ingesteld via een bedieningspaneel.

Bij de oven worden standaard een bakplaat, een heteluchtfrituurmand en een rooster geleverd. Het apparaat is geschikt voor verschillende soorten gerechten, van ovenschotels tot broodjes en gegrilde groenten. Dankzij het ontwerp en de functies kan de oven ook worden gebruikt als alternatief voor een traditionele heteluchtoven.

Ninja Foodi Dual Zone AF400EUWH

De Ninja Foodi AF400EU beschikt over twee aparte manden van elk 4,75 liter. Dit maakt het mogelijk om twee gerechten tegelijk te bereiden, met verschillende instellingen qua tijd en temperatuur. De zogenaamde 'Match Cook'- en 'Sync Finish'-functies zorgen ervoor dat je gerechten op hetzelfde moment klaar zijn, zelfs als deze andere bereidingstijden hebben. De bediening is volledig digitaal, met zes automatische kookprogramma’s zoals max crisp, air fry, roast en bake.

LEES OOK: Dit zijn de meestgemaakte fouten met airfryers (en zo voormijd je ze)

Je kunt de temperatuur instellen vanaf 40 tot 240 graden Celsius en het maximum vermogen is 2470 Watt. De binnenmanden zijn voorzien van een keramische antiaanbaklaag en kunnen in de vaatwasser. Het apparaat is relatief groot, dus dat is wel iets om rekening mee te houden als de ruimte in je keuken beperkt is. Gebruikers van de AF400EUWH waarderen de stille werking en de mogelijkheid om flexibel te koken zonder tussendoor schoon te maken of het apparaat opnieuw in te stellen.

Princess 1.182068.01.001

Met de Princess 1.182068.01.001 Double Basket Airfryer kun je twee gerechten tegelijk bereiden, dankzij de dubbele mand. Het apparaat staat los op het aanrecht en heeft een zwart ontwerp dat in de meeste keukens past . Je bedient het eenvoudig via het LED-display en de touchknoppen. Er zijn acht programma’s, een timer en je kunt de temperatuur zelf instellen tot 220 °C. De totale inhoud is 8 liter, genoeg voor ongeveer zes porties.

Tijdens het gebruik blijven de handvatten koel, en bij oververhitting schakelt het apparaat zichzelf automatisch uit. De losse onderdelen – inclusief de binnenbakken – mogen gewoon in de vaatwasser. Met een vermogen van 2400 watt warmt de airfryer snel op en bereid je je eten gelijkmatig. Of je nu frietjes bakt of kip grilt, deze airfryer maakt het eenvoudig zonder veel gedoe.

Het is lente, en dat is hét moment om allerlei klusjes in de tuin aan te pakken. Heb je een terras of pad dat in de loop van tijd wat is verzakt? Daarvoor hoef je geen stratenmaker in te huren, dat kun je prima zelf weer herstellen. Hoe je dat doet, lees je in deze uitgebreide handleiding.

Lees ook: Zo leg je zelf een terras aan

Het gebeurt regelmatig dat (sier)bestrating verzakt. Vaak ligt dat aan een instabiele ondergrond, slechte afwatering, zand dat is weggespoeld door regen of een te zware belasting. Door hier bij de aanleg of tijdens het herstel al rekening mee te houden, voorkom je veel problemen. Denk bijvoorbeeld aan voldoende ophoogzand, goede opsluitbanden en een slimme afwatering.

Probleemplekken identificeren

Je ziet het meestal snel als een pad of terras verzakt is. Zeker als regenwater blijft staan op plekken waar het niet weg kan. Vaak ligt dat aan een deel van de bestrating dat letterlijk is ingezakt. Ook als stenen zijn gaan schuiven of er kieren ontstaan, heb je waarschijnlijk te maken met verzakking. Dat gebeurt vaak wanneer opsluitbanden niet stevig genoeg geplaatst zijn en langzaam naar buiten zijn gedrukt of gekanteld.

©MG | ID.nl

👷 Dit heb je nodig voor je klus

• Goede werkhandschoenen

• Waterpas

• Metseldraad

• Balk of lat

• Rubberen hamer

• Bats of spade

• Ophoogzand

Tegels wippen

Zelfs de kleinste verzakking kan er al voor zorgen dat er water blijft liggen, omdat water nu eenmaal de weg van de minste weerstand kiest, dus het is belangrijk dat je goed in kaart brengt waar bij jou alle verzakkingen zitten. Leg een lange, rechte lat over het deel dat is weggezakt of gebruik een waterpas . Zo zie je hoe scheef het ligt. Een lange lat werkt het best als je die op zijn smalle kant neerlegt. Leg je hem plat, dan buigt hij makkelijk door en geeft hij een vertekend beeld.

Heb je duidelijk welk stuk verzakt is en dus opgehoogd moet worden, dan haal je daar de tegels of stenen weg. Bij randen zonder opsluitband lukt dat meestal met je handen of een klein schepje. Zit het probleem ergens in het midden van het terras, dan heb je er iets meer werk aan.

©MG | ID.nl

Doe dat wel voorzichtig: je wilt schade aan de tegels natuurlijk zoveel mogelijk voorkomen. Ga dus niet wrikken met een spade of schep. Beter gebruik je twee platte schroevendraaiers. Zet ze aan weerszijden van de steen en wip deze voorzichtig los. Geen oude schroevendraaiers bij de hand? Dan kun je ook lange, dikke spijkers of schroeven gebruiken. Draag daarbij wel handschoenen.

Is de eerste steen eruit, dan volgen de andere meestal vanzelf. Haal ze als het kan met de hand eruit, zo blijft het zandbed eronder zoveel mogelijk intact.

Hoogte bepalen

Ligt het verzakte deel open, dan kun je het zandbed ophogen. Gebruik een rechte lat of metseldraad om de juiste hoogte af te stemmen op de rest van het terras. De lat of het draad laat je dan van links naar rechts lopen vanaf de hoogte van de niet-verzakte bestrating. Vervolgens schep je er ophoogzand bij en controleer je – door een tegel of steen neer te leggen – of het zandbed op de goede hoogte is gebracht. Vergeet niet dat je ongeveer 3 tot 5 millimeter hoger legt dan de rest van de bestrating. De tegel of steen sla je er immers nog een stukje in.

©MG | ID.nl

Ligt alles op zijn plek? Leg dan een stevige balk of plank (die je op op z'n kant legt) op de nieuwe bestrating en tik er met een rubberen hamer op. Zo werk je kleine hoogteverschillen weg.

©MG | ID.nl

Tot slot veeg je overtollig straatzand in de voegen. Je kunt ook inveegzand gebruiken dat onkruidwerend is. Dat werkt vooral goed bij nieuw aangelegde terrassen die nog onkruidvrij zijn, dus voornamelijk bij nieuw aan te leggen terrassen.

Lees ook: Het belang van goede tuindrainage

Opsluitbanden (her)plaatsen

Zijn de randen van je terras verzakt of verschoven en heb je daar opsluitbanden liggen? Dan zijn die waarschijnlijk gaan kantelen of wijken ze naar buiten uit. Dat zie je vaak bij opritten die hoger liggen dan de omliggende grond. Zit er aan de buitenzijde te weinig grond, dan geven die opsluitbanden niet genoeg tegendruk.

In zo’n geval kun je proberen de banden opnieuw in te graven. Lukt dat niet, maar wil je ze wel verstevigen? Zet ze dan – nadat je ze natuurlijk in de hoogte ook waterpas hebt gezet – vast in beton. Dat kan gewoon met kant-en-klare betonmortel uit de bouwmarkt. Alleen wat water erbij en het hardt vanzelf uit.

©Bron: YouTube / Papaklust

Beschadigde bestrating door wortels

Wortels van bomen en struiken kunnen ervoor zorgen dat je bestrating niet verzakt, maar juist omhoog komt. Je ziet dan een bult in het terras en losse tegels. In dat geval moet je eerst de wortels aanpakken. Daarnaast moet je extra zand aanbrengen om de vrijgekomen ruimte op te vullen.

©MG | ID.nl

Wortels kunnen ervoor zorgen dat de bestrating omhoog komt.

Verwijder uitgelopen wortels zo veel mogelijk buiten de bestrating zelf: het heeft geen zin om wortels vlak vóór of in het bestratingsdeel af te zagen of af te steken. Binnen enkele maanden zullen ze namelijk weer voor hetzelfde probleem zorgen. Helemaal tegenhouden lukt niet, maar je kunt wel voorkomen dat ze omhoog komen. Gebruik daarvoor worteldoek. Dat stuurt de wortels onder je bestrating horizontaal verder.

Let op: worteldoek werkt vooral bij kleinere wortels. Grote wortels kunnen alsnog schade veroorzaken. Een bijkomend voordeel van worteldoek is dat het onkruidgroei tegengaat. Worteldoek leg je overigens aan bij een compleet nieuw terras of bestrating. Wil je worteldoek gebruiken bij het herstellen van een terras of pad, dan moet je eigenlijk helemaal opnieuw beginnen, omdat het worteldoek onder de gehele bestrating en onder het niveau van het straatzand komt te liggen.

Mollen

Mollen maken niet alleen je gazon kapot, ze kunnen ook zorgen voor verzakking van je bestrating. Door gangen onder je terras te graven, ontstaat er instabiliteit. Storten die gangen in, dan zakken de tegels weg. Bij dit soort verzakkingen heb je vaak veel zand nodig voor herstel.

Lees ook: Acht manieren om je tuin te beschermen tegen ongedierte

©MG | ID.nl

Mollen graven gangen en die kunnen ervoor zorgen dat je bestrating verzakt.

Mollen zijn lastig te weren, maar je kunt het ze wel moeilijker maken. Hoe diverser je beplanting, hoe minder aantrekkelijk je tuin is voor mollen: wortels vormen obstakels. Wil je specifiek je terras beschermen, dan kun je een mollennet plaatsen. Dat graaf je verticaal in langs de randen van je terras, tot zo'n 70 cm diep. Deze klus kun je prima uitvoeren na het ophogen, want je hoeft alleen de zijkanten aan te pakken.