ID.nl logo
Huis

Wolfenstein

In 2001 verscheen de hit Return to Castle Wolfenstein. Dit spel zorgde dankzij zijn zeer verslavende nieuwe multiplayermodus voor een revival van de Wolfenstein-merknaam. Nu in 2009 is er de opvolger Wolfenstein. Slaagt deze game er in de naam van deze populaire reeks hoog te houden?

In Wolfenstein zien we de terugkeer van held B.J. Blazkowicz. Ditmaal wordt hem gevraagd om een mysterieus project van de nazi's te onderzoeken. Hierbij kan hij een amulet gebruiken dat hij in een eerdere missie ontdekt heeft. Het blijkt dat de nazi's een duistere kracht hebben ontdekt waarmee ze een nieuw wapen ontwikkelen. Deze kracht komt uit een parallelle dimensie genaamd The Veil. In het spel kun je met je magische amulet springen naar die dimensie om zo de tijd te vertragen, kogels te ontwijken, geheime doorgangen te vinden en zwakke punten van je vijanden te ontdekken. Wolfenstein gaat hiermee duidelijk een stap verder in het bovennatuurlijke van de verhaallijn. In de schimmige wereld van The Veil blijken er ook vreemde wezens door de lucht te vliegen. Als je deze neerschiet, blijken ze via een bliksemflits gekoppeld te zijn aan je tegenstanders, die je hiermee uitschakelt.

Oud en nieuw

Wolfenstein speelt zich af in het fictieve stadje Isenstadt. Hoewel Wolfenstein grafisch niet het niveau haalt van de nieuwste spellen, ziet alles er goed uit met realistische animaties, gedetailleerde texturen, rook, explosies, vuur en weereffecten. Dit wordt ondersteund door spannende muziek en realistische geluidseffecten. Het spel is verder aangekleed met filmische beeldfragmenten, die niet erg gelikt zijn, maar op B-film-achtige wijze het verhaal vertellen. Wolfenstein biedt een gevarieerde mix van authentiek ogende WWII-omgevingen en occulte tunnels en laboratoria. Naast Duitse soldaten en S.S.'ers kom je in het spel ook de normale bevolking tegen, waar je uiteraard niet op wilt schieten. Ook kun je nazi-wetenschappers verwachten die de krachten van The Veil gebruiken om razendsnel door het scherm te vliegen en hun medesoldaten af te schermen. Verder lopen er vijanden rond in grote robotpakken en zullen dode soldaten die door The Veil tot leven zijn gewekt je het leven zuur maken. Verder zijn er natuurlijk nog de onvermijdelijke gevechten met de eindbazen. Deze zijn erg spectaculair en met name om hen te verslaan zul je de kracht van je amulet moeten gebruiken om hun zwakke punten te vinden. Alles is weer traditie getrouw luguber met weggeblazen ledematen en rondspattend bloed.

Open wereld

Isenstadt biedt in zekere zin een soort open wereld. Je kunt missies starten door naar het hoofdkwartier te gaan, via informatie in je logboek of door mensen aan te spreken in het spel. Door allerlei documenten te verzamelen, kun je nieuwe missies openen en met het geld en de relikwieën die je vindt, kun je wapen-upgrades kopen op de zwarte markt. Het avontuur van deze Wolfenstein-game is niet bijster lang, maar er is wel genoeg variatie om het interessant te houden. De actie is rechttoe rechtaan met als aanvulling de kracht van The Veil die je nodig hebt om geheime doorgangen te vinden en vijanden te verslaan.

Multiplayer

Na de succesvolle multiplayer van 'Return to Castle Wolfenstein' verwachten we in dit spel ook iets bijzonders. Helaas is dat niet helemaal het geval. Er zijn slechts drie spelmodi, namelijk Objective, Stopwatch en Team Deathmatch. Je kunt de kant van de geallieerden of de nazi's kiezen en daarbinnen zijn er drie klassen, namelijk 'soldier', 'medic' of 'engineer'. Ook in de multiplayer kun je geld verzamelen om upgrades te kopen, wat een leuke aanvulling is. Hoewel je wel degelijk veel lol kunt hebben in de multiplayer modus worden slechts 12 spelers ondersteund en daarbij draait het spel niet altijd even soepel. Het is te hopen dat de stabiliteitsproblemen worden aangepakt in een toekomstige patch.PluspuntenMinpuntenConclusie

  • sfeer

  • Wolfenstein waardig

  • tactische element van The Veil

  • instabiele multiplayer

  • filmfragmenten hadden beter gekund

Wolfenstein kan zich grafisch wellicht niet meten games als Crysis, maar ziet er toch heel goed uit met veel variatie in de levels, goede animaties en mooie effecten. Wolfenstein biedt in de single-playermodus een solide spelervaring met verhitte vuurgevechten en uitdagende eindbazen. De multiplayermodus heeft helaas wat beperkingen en stabiliteitsproblemen. De eerste patch is onlangs verschenen, die alvast een aantal problemen met de multiplayer oplost. En dat is maar goed ook, want het is eigenlijk zonde dat uitgerekend dit spelonderdeel van Wolfenstein het grootste minpunt is.

Goed
Conclusie

Plus- en minpunten
      ▼ Volgende artikel
      Vloerverwarming in de badkamer, een goed idee?
      © Leonid Iastremskyi
      Energie

      Vloerverwarming in de badkamer, een goed idee?

      Je wilt de oude badkamer slopen en volledig opnieuw inrichten, of je droomt van een paleis van een badkamer in je nieuwbouw. Terwijl je in je plannen helemaal losgaat, rijst de vraag of vloerverwarming in de badkamer überhaupt een goed idee is?

      Vloerverwarming in de badkamer is een luxe, maar je moet wel op een aantal dingen letten. Er zijn twee soorten vloerverwarming, bovendien is de oppervlakte van de ruimte soms te klein om de badkamer voldoende warm te maken. In dit artikel komen de volgende punten terug:

      • Twee systemen: Hydronische vloerverwarming is energiezuiniger op lange termijn, terwijl elektrische vloerverwarming sneller opwarmt en geschikt is als bijverwarming.
      • Ruimte en opbouwhoogte: Watergedragen systemen hebben meer ruimte nodig (ca. 13 cm), elektrische systemen zijn dunner (vanaf 2,5 cm).
      • Combineren met radiatoren: Door beperkte vloeroppervlakte in badkamers is een combinatie met een radiator vaak nodig voor voldoende warmte.

      Vooral in de badkamer wil je het comfortabel warm hebben wanneer je in bad gaat of een douche neemt. Daarbij komt dat je in de badkamer vaak op blote voeten loopt en dan is een verwarmd vloer een luxe. Er zijn twee soorten vloerverwarming die vaak worden gebruikt in de badkamer: de traditionele vloerverwarming die gebaseerd is op water, oftewel een hydronisch systeem, en er is de elektrische vloerverwarming. 

      Traditionele vloerverwarming

      Het hydronische type wordt het meest toegepast. Kunststof leidingen onder de vloer transporteren warm water om warmte in de badkamer te creëren. Het water wordt op temperatuur gebracht door de cv-ketel of door een warmtepomp. Beton is een fantastische warmtegeleider en verdeelt de warmte gelijkmatig over het gehele oppervlak van de vloer. Dit systeem is misschien wel duurder om te laten aanleggen, maar op lange termijn spaar je energiekosten. Hoe meer kamers in de woning worden verwarmd door vloerverwarming, hoe kostenefficiënter de installatie wordt.

      © Kadmy - stock.adobe.com

      De hydronische vloerverwarming bestaat uit leidingen die warm water transporteren. 

      Elektrische vloerverwarming

      Elektrische vloerverwarming gebruikt geleidende kunststofmatten onder de vloer die de warmte produceren. Elektrische vloerverwarming werkt net zo goed als het hydronische systeem, maar stroom is nog steeds duurder dan bijvoorbeeld gas. Nadeel is dat dit systeem in grote ruimtes hoge energiekosten met zich meebrengt.

      Een voordeel van een elektrische vloerverwarming is dat hij onafhankelijk van de cv werkt. Deze bijverwarming wordt alleen aangezet wanneer nodig en werkt dus zelfs wanneer de cv uitstaat, bijvoorbeeld op een koude zomerdag. De rest van de woning hoeft niet onnodig verwarmd te worden als je bijvoorbeeld wilt douchen.

      Bovendien heeft het elektrische systeem een veel kortere opwarmtijd dan de traditionele vloerverwarming. De gewenste temperatuur wordt al bereikt in slechts 30 tot  60 minuten. De dunne matten zijn verbonden met een thermostaatregelaar, zodat je eenvoudig de ideale vloerwarmte kunt instellen. En als je voldoende warmte hebt gehad, kun je  de elektrisch verwarmde badkamertegels uitschakelen met de afstandsbediening.

      ©ELIZAVETA GALITCKAIA

      De elektrische vloerverwarming is een veel dunner systeem.  

      Dun of dik

      Belangrijk is dat de opbouwhoogte van elektrische vloerverwarming veel lager is dan bij een hydronisch systeem. Dit is een dunne vloerverwarming. Je kunt zowel de matten als de folies zelfs rechtstreeks op de bestaande vloer aanleggen. En je moet rekening houden met een opbouwhoogte vanaf 2,5 centimeter. Bij een hydronisch systeem wordt er eerst een isolatieplaat aangebracht, dan komen de leidingen voor het cv-water in een zand-cement-ondergrond  en daarop wordt de eindvloer geplaatst. Reken op een opbouwhoogte van 13 cm. 

      STRALINGSWARMTE

      Welk van beide systemen je ook kiest, vloerverwarming produceert voornamelijk stralingswarmte. Deze energie straalt door de vloer omhoog, daarom wordt dit ook een stralingsverwarmde vloer genoemd. In dit artikel lees je alles over de verschillende manieren waarop warmte wordt overgedragen en wat stralingswarmte is. Stralingswarmte verplaatst zich rechtlijnig zoals de stralen van de zon. Wanneer je dus een grote badmat op de badkamervloer zou leggen, dan houd je de stralingswarmte tegen.

      Als vloerverwarming niet kan, werkt een los kacheltje ook prima

      Kies er wel één speciaal voor de badkamer

      Vloerverwarming en badkamerradiator combineren

      Kies je ervoor om de vloerverwarming te gebruiken als hoofdverwarming, dan zal de vloerverwarming de volledige ruimte moeten verwarmen. Er is dan geen andere warmtebron in de badkamer aanwezig. In dat geval moet je er rekening mee houden dat de vloerverwarming voldoende capaciteit heeft.

      Een voordeel is dat er geen radiatoren nodig zijn. Een badkamer is een lastige ruimte om alleen door middel van vloerverwarming op 21- 24 graden te krijgen. De vloeroppervlakte van de badkamer wordt grotendeels ingenomen door de douche, het bad, het badkamerkastje, het toilet en eventuele andere meubels. Bovendien is het totale oppervlak meestal te klein om voldoende warmte af te geven. Om dit tekort aan te vullen, kun je een handdoekdroger of badkamerradiator plaatsen. Dit is vaak ook nog een esthetische oplossing. De vloerverwarming en radiator vullen elkaar en de capaciteit van de vloerverwarming hoeft dan niet zo hoog te zijn.

      ©Mike Higginson - stock.adobe.com

      Combineer vloerverwarming met een badkamerradiator of handdoekdroger om een snellere reactietijd te garanderen. 

      Voordelen en nadelen van vloerverwarming in de badkamer

      Welke type je ook kiest, elektrisch of hydronisch, we noemen nog even de voordelen en de aandachtspunten van vloerverwarming in de badkamer op.

       Voordelen

      • Dit afgiftesysteem werkt op lage temperatuur en vraagt minder energie om deze kamer te verwarmen. 

      • De aangename stralingswarmte wordt gelijkmatig verdeeld over de volledige badkamervloer. Dat is het tegenovergestelde van een geforceerd luchtsysteem dat warme lucht in de kamer blaast en dat automatisch wordt uitgeschakeld wanneer de gewenste temperatuur is bereikt.

      • Hierdoor geniet je van meer comfort. De lucht in de badkamer is gezonder en minder droog. 

      • Bovendien neemt dit warmteafgiftesysteem geen plaats in, wat handig is een ruimte waar de plaats beperkt is.

      • Dit systeem heeft een geruisloze werking. Er is dus geen lawaaierig luchtverwarmingssysteem.

      • Er is nauwelijks onderhoud nodig. Je hoeft je geen zorgen te maken over onderhoudsschema's.

      🌡Leestip: Je woning verwarmen met lage temperaturen? Dat kan ook zonder vloerverwarming

      Aandachtspunten

      • Het kost meer tijd om de kamer op te warmen dan met een radiator. Daarom combineert men vaak vloerverwarming met een lage-temperatuurradiator. 

      • Niet alle vloerafwerkingen zijn geschikt om gecombineerd te worden met vloerverwarming. Toch werkt dit systeem prima met tegels en laminaatvloeren, die doorgaans in een badkamer worden gebruikt. 

      • Wanneer het misgaat met een van de beide typen, kan het nodig zijn dat je de vloer moet openbreken om het probleem te repareren. 

      • Houd zeker rekening met de opbouwhoogte. Je kunt de vloer in de badkamer misschien wel wat hoger maken, maar het is niet de bedoeling dat dit letterlijk een struikelblok wordt.  

      NOOIT ONDER DE DOUCHE

      Vloerverwarming onder de douche is een slecht idee. Gaat het om elektrische vloerverwarming, dat kan dit een gevaarlijke situatie opleveren als de installatie niet volledig waterdicht is. Je loopt het risico op kortsluiting. Het is bekend dat water door de voegen van de douchetegels sijpelt en in de ondervloer terechtkomt. Door vloerverwarming onder de douche te installeren, verhoog je ook het gevaar op lekkages.

      Lees ook: Vloerverwarming: tips voor een behaaglijk huis

       


      ▼ Volgende artikel
      Review OnePlus 13R – Gemengde gevoelens
      © Rens Blom
      Huis

      Review OnePlus 13R – Gemengde gevoelens

      De OnePlus 13R is een goedkopere en minder complete smartphone dan topmodel OnePlus 13. Is deze telefoon met een adviesprijs van 749 euro een slimme keuze of ben je beter af met een ander toestel? Je leest het in deze review van de OnePlus 13R.

      Goed
      Conclusie

      De OnePlus 13R is een smartphone die over het algemeen goed bevalt, dankzij een mooi scherm en krachtige hardware en software waar je jaren mee vooruit kunt. Toch kunnen wij deze 749 euro kostende telefoon lastig aanraden. Concurrerende toestellen bieden meer functies én krijgen langer software-updates. De OnePlus 13R lijkt ons daarom een interessante koop als hij in prijs gaat zakken. Voor nu zijn de Google Pixel 9, Motorola Edge 50 Neo en Samsung Galaxy S24 boeiender alternatieven.

      Plus- en minpunten
      • Scherm
      • Krachtige hardware
      • Goede primaire camera
      • Houdt niet zo prettig vast
      • Niet waterdicht, geen draadloos opladen
      • Matige groothoekcamera
      • Updatebeleid had beter gekund

      Je koopt de OnePlus 13R voor een adviesprijs van 750 euro, waarmee hij 250 euro goedkoper is dan de OnePlus 13. Verwar het toestel overigens niet met de OnePlus 12 en 12R, die in 2024 zijn uitgebracht.

      Grote smartphone mist functies

      De OnePlus 13R is te koop in het zwart en in het wit, en ziet er modern en premium uit. Dat is het uiterlijk, want over de ergonomie zijn we minder enthousiast. De smartphone heeft een groot 6,78inch-scherm en gebruikt een erg rechthoekig ontwerp, zonder afgeronde schermranden en zonder afgeronde achterkant. In de praktijk vinden wij het toestel daarom niet heel prettig vasthouden. Zeker met één hand is het onmogelijk om het bovenste deel van het scherm te bedienen.

      ©Rens Blom

      Het is ook jammer dat de OnePlus 13R qua ontwerp minder compleet is dan de 13 én veel vergelijkbaar geprijsde smartphones. Zo kan het toestel niet draadloos opladen en is de behuizing alleen stof- en waterbestendig – niet waterdicht.

      Het grote oledscherm laat een goede indruk achter: lekker scherp dankzij de resolutie van 2780 x 1264 pixels, fel genoeg om altijd prima afleesbaar te zijn en het weet mooie kleuren weer te geven. Handig is dat het scherm je vingers nauwkeurig blijft registreren tijdens een regenbui. Dat kunnen maar weinig andere telefoons. Die raken namelijk in de war en registreren ook regendruppels als aanrakingen. Daar heeft de OnePlus 13R geen last van.

      ©Rens Blom

      Krachtige specificaties

      Over de specificaties van de OnePlus 13R zijn we enthousiast. Het toestel is voorzien van veel werkgeheugen (12 GB) en opslagcapaciteit (256 GB), inmiddels een gangbare combinatie in dit prijssegment. De gebruikte Qualcomm Snapdragon 8 Gen 3-processor is van vorig jaar en zat toen in de duurste smartphones, waaronder de OnePlus 12. Tegenwoordig is deze betrouwbare en hartstikke snelle processor goedkoper in te kopen, dus zijn we blij met deze logische keuze van OnePlus.

      ©Rens Blom

      Van de accuduur hadden we stiekem meer gehoopt. Begrijp ons niet verkeerd: je kunt de OnePlus 13R zonder problemen een lange dag gebruiken zonder je zorgen te hoeven maken over de batterij. Maar daar houdt het op, lezen we ook in andere reviews terug. Dat is best gek, want ten opzichte van andere smartphones heeft de 13R een grotere accucapaciteit (totaal 6000 mAh). En de Snapdragon 8 Gen 3-processor is energiezuinig, weten we van smartphones van vorig jaar. Waar het dan 'misgaat', weten we niet, maar de enorme accu vertaalt zich dus niet in een enorme accuduur.

      Opladen doet de OnePlus 13R alleen via usb-c. Dat kan met maximaal 80 watt als je een OnePlus-snellaadadapter hebt of koopt voor 50 euro. Die adapter is niet bij de smartphone inbegrepen. Met een andere adapter laadt de 13R veel langzamer op. Jammer, maar geen probleem als je het toestel 's nachts oplaadt.

      Camera's

      De smartphone is voorzien van een prima selfiecamera en drie camera's op de achterkant. Dat zijn een 50megapixel-hoofdcamera, een 8megapixel-groothoekcamera en een 50megapixel-telelens voor een paar keer zoom. Na een week met de OnePlus 13R zijn we niet bijster enthousiast over de camera's. De hoofdcamera scoort een ruime voldoende, ook in het donker. De groothoekcamera daarentegen presteert ondergemiddeld in dit prijssegment en de zoomcamera biedt slechts 2x zoom. Sommige vergelijkbare telefoons komen tot 5x zoom.

      ©Rens Blom

      Updatebeleid had beter gekund

      Op de OnePlus 13R is Android 15 geïnstalleerd, waar OnePlus zijn OxygenOS-schil overheen legt. Die schil lijkt sprekend op ColorOS van Oppo, wat verklaarbaar is omdat het zusterbedrijven zijn. ColorOS werkt prima, maar is wel erg druk. Niet alle functies lijken ons even nodig en andere functies lijken wel erg veel op die van Apples iOS. OnePlus mag bovendien best stoppen met games en apps aanraden. Die weten we heus wel zelf te vinden.

      ©Rens Blom

      We zien liever dat het merk focust op een beter updatebeleid. De OnePlus 13R krijgt namelijk vier Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Dat is korter dan concurrerende smartphones van Motorola (zes jaar complete updates), Google, Samsung en Apple (allemaal zeven jaar). En best gek: de OnePlus 13R krijgt even lang updates als de OnePlus Nord 4, die honderden euro's minder kost.

      Conclusie: OnePlus 13R kopen?

      De OnePlus 13R is een smartphone die over het algemeen goed bevalt: hij heeft een mooi scherm, krachtige hardware en software waar je jaren mee vooruit kunt. Toch kunnen we deze 749 euro kostende telefoon lastig aanraden. Concurrerende toestellen bieden meer functies én krijgen langer software-updates. De OnePlus 13R lijkt ons daarom een interessante koop als hij in prijs gaat zakken. Voor nu zijn de Google Pixel 9, Motorola Edge 50 Neo en Samsung Galaxy S24 boeiender alternatieven.