Je wilt een behaaglijk warm huis waar je met de blote voeten op de vloer kunt lopen zonder koude tenen te krijgen? Dan komen we vanzelf uit bij vloerverwarming. Deze lagetemperatuurverwarming is niet alleen comfortabel, maar ook een van de zuinigste warmteafgiftesystemen. Toch moet je op enkele dingen letten om hier optimaal van te genieten.

Is vloerverwarming goedkoper in gebruik dan radiatoren? Dat hangt ervan af: een nat systeem wel, een droog elektrisch systeem niet. Bij een nat systeem stroomt warm water door kunststof leidingen die op een dikke isolatielaag liggen. Bij natbouw wordt het vloerverwarmingssysteem bedekt door een ‘natte’ zandcementlaag en daarop komt pas de vloerbedekking. Als het gaat om een elektrische vloerverwarming die direct onder het laminaat of het parket wordt aangebracht (dat is droogbouw), dan vallen de verbruikskosten eerder tegen. Bij droogbouw komt er dus geen natte zandcementlaag boven op de vloerverwarming te liggen.

Ook lezen: Zo kun je je huis energiezuinig ventileren (ook in de winter)

De aanleg van vloerverwarming kost 30 tot 40 procent meer dan die van traditionele radiatoren, maar de investering betaalt zich op lange termijn terug, vergt minder onderhoud en het comfort is hoger. Het verhaal dat je voeten opzwellen door vloerverwarming, is een mythe afkomstig uit de beginjaren van dit systeem. Als je vloerverwarming combineert met een warmtepomp, kan dat zelfs voor verkoeling zorgen tijdens hete zomerdagen. Hieronder hebben we het uitsluitend over vloerverwarming op basis van kunststof leidingen met warm water.

©Ingo Bartussek

Gelijkmatige temperatuur

Vloerverwarming is een traag, inert systeem en werkt het meest efficiënt bij een constante kamertemperatuur. Is er een koude dag, bedwing dan de neiging om de vloerverwarming lekker hoog in te stellen. Grote temperatuurschommelingen zorgen voor een hoger energieverbruik en dus ook hogere stookkosten. De meeste mensen houden een dagtemperatuur tussen 19 en 20°C aan en stellen de thermostaat voor ’s nachts maximum 2 graden lager in.

Groot oppervlak voor warmteafgifte

Vloerverwarming moet het hebben van een groot oppervlak voor warmteafgifte. Als de kamer te vol staat met meubilair zal deze minder snel opwarmen en moet de vloerverwarming dus harder werken. De vuistregel is dat je nooit meer dan 60 procent van de vloer mag bedekken met meubilair en decoratie. Als je te veel spullen in de kamer zet, zul je het verschil in temperatuur zeker merken.

Ook lezen: Is het een schilderij? Een spiegel? Nee, het is infraroodverwarming!

Zuinig met radiatoren

Het duurt met vloerwarming langer om de woning op te warmen dan met radiatoren. Daarom is het in een gemengd systeem (vloerverwarming én radiatoren) verleidelijk om op koudere dagen de radiatoren hoger te zetten om op die manier kamers snel op te warmen. Dat maakt dat de vloerverwarming op dat moment zal registreren dat de gewenste temperatuur is bereikt. Als je daarna de radiatoren weer uitzet, moet de vloerverwarming harder werken om alles weer op temperatuur te krijgen. Op die manier breng je de regeling in de war. Gebruik de radiatoren alleen als bijverwarming tijdens de koudste dagen en werk met een slimme thermostaat voor je vloerverwarming.

Opwarmingsprotocol

Als de vloer gelegd is en nadat de nieuwe vloerverwarming is geplaatst, mag je die installatie niet meteen gebruiken zoals je normaal doet. Het systeem moet rustig opwarmen om daarna optimaal te kunnen presteren. Je moet de vloer stelselmatig geleidelijk opwarmen en opnieuw laten afkoelen om de materialen bestand te maken tegen grote temperatuurverschillen. Hierbij hebben we het niet over de kamertemperatuur, maar over de temperatuur van het water dat door de leidingen stroomt.

Begin met een watertemperatuur van 15°C en verhoog dat na 24 uur in stappen van 5°C. Als de watertemperatuur 45°C heeft bereikt, laat je dat een paar dagen op deze temperatuur draaien. Daarna ga je elke 24 uur met 5°C naar beneden. Zet in de periode de verwarming niet uit, anders kun je opnieuw beginnen. Je moet dit opstookprotocol hoe dan ook doorlopen voordat de vloerbedekking zoals tegels of laminaat wordt gelegd.

Pompschakelaar beschermt de circulatiepomp

Als de ruimtes die zijn voorzien van vloerverwarming al op temperatuur zijn, is het eigenlijk zonde dat de verdeler van de vloerverwarming continu water rondpompt. Om te voorkomen dat je hier energie – dus geld – aan verspilt, kun je een pompschakelaar aan het vloerverwarmingssysteem toevoegen. De circulatiepomp draait dan niet zolang dat niet nodig is. Zeker tijdens de warme maanden kun je de vloerverwarming helemaal uitzetten. Je loopt dan wel het risico dat door die stilstand de circulatiepomp komt vast te zitten, zodat die het bij het opstarten in het najaar niet meer doet. Vooral dan is de pompschakelaar nuttig. De schakelaar heeft een beveiliging die zorgt dat deze pomp elke dag sowieso een tijdje draait om de goede werking te garanderen.

Keuze vloerbedekking

De vloerbedekking die je kiest is een belangrijke factor. De ene vloerbedekking is beter geschikt dan de andere. Het is mogelijk om parket of laminaat met vloerverwarming te combineren, maar een houten vloer geleidt de warmte niet goed, waardoor de vloerverwarming minder effectief zal functioneren en langer moet opwarmen. Wil je toch een houten vloer, kies dan voor een stabiele houtsoort of liever een meerlaagse uitvoering, waarbij de planken niet breder zijn dan 15 cm. Let bij het kopen van de vloerbedekking op de warmtedoorlaatweerstand. Deze waarde wordt ook de Rc-waarde genoemd en wordt uitgedrukt in m2 K/W. Een vloerbedekking die geschikt is voor vloerverwarming heeft een warmtedoorlaatweerstand die minder moet zijn dan 0,15 m² K/W. Kies je een bedekking met een hogere weerstand, dan zal die warmte eerder tegenhouden.

Antistatisch

Ga je voor een dik tapijt, dan zal dat door vloerverwarming snel warm en droog aanvoelen. Hierdoor is het mogelijk dat dit tapijt zich statisch elektrisch oplaadt. Wanneer je over een tapijt loopt, ontstaat er wrijving waardoor je elektrostatisch wordt opgeladen. Dat merk je wanneer je metaal aanraakt, bijvoorbeeld een deurkruk: dat kan dan even knetteren en je voelt een lichte schok. De tapijten van tegenwoordig worden vaak antistatisch behandeld en ook dat herken je aan het PIT-logo (het symbool rechts).

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. In de categorie klussen in en om het huis hebben we deze keer vijf goede schuurmachines voor je gevonden.

Een schuurmachine gebruik je om oppervlakken glad te maken, verf of lak te verwijderen, of hout voor te bereiden op verdere afwerking. Het apparaat schuurt met roterende of trillende bewegingen en is handig bij houtbewerking, meubelrenovatie of het opknappen van deuren en kozijnen. De redactie van ID.nl zocht en vond vijf exemplaren voor een goede prijs.

Makita DBO180ZJ

Deze Makita schuurmachine handig als je wat bewegingsvrijheid nodig hebt. Geen snoer dat in de weg zit of een verlengsnoer dat nét te kort is. Je klikt een 18V Makita accu erin en kunt direct aan de slag. Het schuurblad van deze Makita draait rond én beweegt tegelijkertijd in kleine ellipsvormige (excentrische) cirkels. Hierdoor schuur je gelijkmatig zonder zichtbare schuurkringen, en dat maakt dit type vooral geschikt voor het fijn afwerken van hout, metaal of laklagen. Het lichte gewicht en de ergonomische vorm zorgen dat je de machine zelfs met één hand kunt bedienen, zonder dat je snel moe wordt. Dit model is vooral fijn als je al Makita-accu’s hebt liggen, want hij wordt zonder accu geleverd.

Makita BO3710

Wie graag netjes werkt, zonder al te veel lawaai of trillingen, vindt in deze Makita BO3710 een stille kracht. Hij is niet opvallend in uiterlijk, maar tijdens het schuren merk je meteen dat hij z’n werk serieus neemt. De rechthoekige zool maakt hem ideaal voor grotere oppervlakken zoals deuren, kasten of vensterbanken. Wat fijn is: je hoeft geen kracht te zetten, de machine doet het werk. Je hoeft hem alleen maar rustig over het oppervlak te bewegen. Hij laat geen krassen achter, ook niet op kwetsbaarder hout. En hij is stil genoeg om binnen te gebruiken zonder dat de hele buurt meeluistert. Hij ligt goed in de hand en blijft ook bij langer gebruik prettig om mee te werken. Voor wie het schuren graag rustig, secuur en zonder poeha aanpakt, is dit een uitstekende keuze.

Einhell TH‑OS 1016

De Einhell TH-OS 1016 is een typische 'even-snel-pakken'-machine. Als je een hoekje wilt bijwerken, een kleine beschadiging wil gladmaken of een randje verf moet verwijderen, dan is dit apparaat je vriend. Door z’n driehoekige zool kom je makkelijk in smalle hoeken en langs randen waar grotere schuurmachines moeite mee hebben. Hij is licht en eenvoudig te bedienen, zelfs als je geen ervaren klusser bent. En ondanks z’n bescheiden formaat en prijs, voelt hij verrassend stevig aan. Voor kleine karweitjes is dit eigenlijk alles wat je nodig hebt. Je hoeft hem niet op te bergen in een kast, want hij past gewoon in een lade of gereedschapskist. Het is een eenvoudig apparaat dat doet wat het moet doen, zonder poespas.

DeWalt DWE6423

Deze DeWalt schuurmachine is misschien wel de beste balans tussen kracht en comfort. Perfect voor grotere klussen waarbij je langere tijd aan het werk bent. De rubberen grip ligt goed in de hand en helpt om trillingen te dempen. Met zijn 125 mm schijfoppervlak schuur je snel grote delen weg, maar het apparaat blijft precies genoeg om ook bij de afwerking mooi werk te leveren. Je merkt dat hier goed is nagedacht over gebruiksgemak: de aan-uitknop zit op een logische plek, het stofopvangsysteem werkt behoorlijk goed en hij is stil. Een solide keuze voor wie regelmatig wil schuren zonder elke keer met zware, logge machines te moeten werken.

PARKSIDE Accu-excenterschuurmachine

Deze schuurmachine van PARKSIDE is vooral handig als je af en toe iets kleins moet schuren en niet te veel wilt uitgeven. Hij is licht, makkelijk vast te houden en komt dankzij zijn compacte formaat goed in hoeken en langs randen. Wat hem 'multifunctioneel' maakt, is de mogelijkheid om verschillende schuurzolen te gebruiken. Daarmee kun je van alles aanpakken: een schilderijtje opschuren, een hoekje verf verwijderen of een kastdeur gladmaken. Je moet geen professioneel apparaat verwachten, maar voor simpele klussen is hij meer dan voldoende. En omdat hij zo weinig kost, is het een prima keuze als je af en toe iets wilt bijwerken zonder meteen een duur merk aan te schaffen. Handig als tweede machine of voor beginnende klussers die gewoon iets praktisch zoeken.

Vier op de tien Nederlanders gebruiken ChatGPT, blijkt uit onderzoek van Telecompaper. Daarvan kiest 87 procent voor de gratis versie. Die blijkt voor de meesten ruim voldoende – mits je weet hoe je de tool slim inzet. Met deze tien tips haal je alles uit de gratis variant van ChatGPT.

Lees ook: ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

1. Stel gerichte vragen

Wie zomaar wat typt, krijgt een antwoord dat alle kanten op kan gaan. Begin daarom met een duidelijke vraag of opdracht. Noem drie eenvoudige pasta­gerechten die binnen 20 minuten klaar zijn werkt bijvoorbeeld beter dan Vertel iets over pasta. Wees ook niet bang om tussendoor verder te vragen of je opdracht te verfijnen. ChatGPT onthoudt binnen een gesprek wat je eerder vroeg, zolang je in hetzelfde chatvenster blijft. 

©ID.nl

2. Geef ChatGPT een rol (zoals docent of tekstschrijver)

Je kunt ChatGPT laten denken als een docent, redacteur of programmeur, afhankelijk van wat je nodig hebt. Begin je vraag bijvoorbeeld met: Doe alsof je een leraar bent die uitlegt hoe fotosynthese werkt aan een kind van 10. Of: Je bent een tekstschrijver. Verbeter deze alinea op stijl en duidelijkheid. Zo krijg je antwoorden die beter aansluiten bij je doel.

Tip: Alle afbeeldingen in dit artikel kun je aanklikken om ze groter te bekijken. 👇🏻

©ID.nl

Tien x rollenspel

3. Gebruik ChatGPT om mee te sparren

De gratis versie is niet alleen handig om feitelijke informatie te vinden, maar ook om mee te denken als je even vastloopt of om je op nieuwe ideeën te brengen. Denk aan: Hoe pak ik een introductie aan voor een workshop over digitale veiligheid? of Geef vijf originele tekstjes voor op een verjaardagskaart. Zie de suggesties die ChatGPT dan geeft vooral als een middel om je op nieuwe ideeën brengen.

4. Laat ChatGPT samenvatten of herschrijven

Heb je een lange tekst gekregen, zoals een rapport, artikel of e-mail? Of een tekst die je niet helemaal snapt omdat het taalgebruik te ingewikkeld is? Vraag ChatGPT om een samenvatting in gewone taal, zodat je snel begrijpt waar het over gaat. Andersom kan ook: als je zelf zo'n tekst hebt geschreven, kun je ChatGPT vragen om het korter, vriendelijker of zakelijker te maken.

5. Knip grote opdrachten op in kleinere stappen

Een complexe opdracht werkt vaak beter als je die opknipt. Begin klein en bouw op. Wil je bijvoorbeeld een sollicitatiebrief laten schrijven? Vraag dan eerst: Wat zijn de belangrijkste elementen van een goede sollicitatiebrief voor functie X? Je kunt daar eventueel iets aan toevoegen als Geef een beknopt lijstje met elementen. Je hoeft het verder nog niet uit te werken. Laat daarna pas een opzet maken. Zo houd je meer controle over het resultaat en kun je tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.

©ID.nl

6. Weet wat de gratis versie wel en niet kan

De gratis versie werkt standaard met GPT‑4o. Deze versie heeft een kennisbasis tot oktober 2023, dus recente ontwikkelingen of nieuws van ná dat punt kent het model niet. Als gratis gebruiker mag je maar een beperkt aantal berichten met GPT‑4o sturen binnen een periode van vijf uur. Is die limiet bereikt, dan krijg je een melding. ChatGPT schakelt dan automatisch over op GPT‑4.1 mini – een lichtere variant met iets minder rekenkracht. Je merkt dat soms aan antwoorden die wat oppervlakkiger zijn of minder duidelijk opgebouwd. Controleer daarom altijd zelf of feiten kloppen. Goed om te weten: dat overschakelen kan ook gebeuren wanneer ChatGPT tijdelijk overbelast is door veel gebruikers tegelijk.

7. Zet ChatGPT in als taalhulp bij spelling of vertaling

Twijfel je over spelling, grammatica of interpunctie? ChatGPT helpt je bij het corrigeren van zinnen. Je kunt ook vragen naar het verschil tussen vergelijkbare woorden of hulp krijgen bij vertalen tussen bijvoorbeeld Nederlands en Engels – inclusief uitleg.

©ID.nl

8. Voeg je eigen kennis toe voor betere resultaten

ChatGPT is goed in structureren en herschrijven, maar mist gezond verstand en actuele kennis. Daarom ontstaan de beste antwoorden wanneer jij zelf iets toevoegt: een eigen doel, situatie of voorkeur. Denk aan: Ik wil deze uitleg gebruiken voor een workshop over cybersecurity. Kun je hem korter maken voor beginners? In dit voorbeeld geef je aan waarvoor je de tekst wilt gebruiken (de workshop), voor wie hij bedoeld is (beginners) en wat je nodig hebt (een kortere versie). Zulke aanwijzingen helpen ChatGPT om met een antwoord te komen waar je echt iets aan hebt.

9. Bouw voort op eerder antwoorden in dezelfde chat

Je hoeft niet bij elke nieuwe vraag opnieuw te beginnen. Blijf je in hetzelfde chatvenster, dan kun je voortbouwen op eerdere antwoorden. Zo werk je stap voor stap toe naar een tekst, idee of plan dat steeds beter past bij wat je zoekt.

10. Houd het gesprek overzichtelijk

Als een chat te rommelig wordt, is het soms handiger om opnieuw te beginnen. In een nieuw venster houd je het gesprek overzichtelijk en voorkom je dat ChatGPT blijft terugkomen op eerdere dingen die niet meer relevant zijn.