Animatiefilms maken met behulp van de pc is voor de meesten net iets te hoog gegrepen.

Animatiefilms maken met behulp van de pc is voor de meesten net iets te hoog gegrepen. Behalve als u gebruikmaakt van een filmtechniek waarbij binnen een game wordt opgenomen. Daarmee kunt u tegen geringe kosten kwalitatief goede films ontwikkelen.

©CIDimport

Machinima is het sleutelwoord

Hebt u altijd eens een echte film willen maken? Vindt u het leuk om een script te bedenken? Of neemt u liever achter de bedieningsknoppen van licht en geluid plaats? In werkelijkheid zijn deze voorbeelden voor weinig mensen weggelegd, maar met behulp van machinima benadert u uw droombaan heel dicht. Machinima is een combinatie van verschillende elementen. Het bestaat namelijk uit film, game en animatie. Als u deze drie elementen op een creatieve manier samenvoegt, ontstaat er een hoogwaardige animatiefilm met een interessante verhaallijn. Hierbij bent u als gamer de regisseur en beïnvloedt u de personages uit het videospel letterlijk door ze te besturen. In het eindresultaat zijn de personages als acteurs te zien. Tegelijkertijd bent u de cameraman, omdat u bepaalt wat er op het computerscherm gebeurt. Ook deze beelden ziet u terug in het eindresultaat. Maar voordat u de film opneemt, bedenkt u natuurlijk eerst een leuke verhaallijn. Net zoals in een echte film zorgt u daarna pas voor het beeldmateriaal, waarna u de film voorziet van special effects, stemmen en geluiden. Voorbeelden van games die vaak voor machinimafilms worden gebruikt zijn: Grand Theft Auto, Call of Duty, World of Warcraft, The Sims en Second Life.

Hoe werkt het?

 Nadat u een verhaallijn hebt bedacht, speelt u de game volgens een script. Hierbij neemt u het beeld tegelijkertijd op met een programma als Fraps, maar daarover later meer. Vaak vervullen meerdere spelers in een multiplayergame een verschillende rol. Met drie personen draait u al gemakkelijk verschillende scenario's in elkaar. Een voorbeeld: persoon 1 berooft een bank, persoon 2 is baliemedewerker van die bank en persoon 3 neemt een goede positie in waardoor alles goed in beeld verschijnt. Deze laatste persoon laat dan ook de opnamesoftware met de game draaien om het beeld op te nemen. Maar ook met meer dan drie personen worden er veel films gemaakt gebaseerd op gamebeelden, waarbij er altijd een persoon als cameraman dient. In principe wordt voornamelijk deze opname gebruikt als basis voor de film. U voegt eventueel in de nabewerking gemakkelijk stemmen toe, waardoor er een echte dialoog ontstaat. Sommige filmmakers kiezen ervoor om tijdens een game stemmen op te nemen via headsets.

 Niet alleen in games

Bovenstaande omschrijving is de meest eenvoudige manier om een machinimafilm te maken en daarnaast biedt het veel voordelen. Zo zijn er geen dure software, camera's en decors voor nodig. Na het bedenken van een eenvoudige verhaallijn kunt u direct aan de slag. Maar ook als u geen mensen hebt gevonden die u willen helpen met een scène in een multiplayergame hoeft u niet direct de handdoek in de ring te gooien. Zo is Second Life uitermate geschikt voor het individueel maken van machinimafilms, waarmee u de werkelijkheid heel dicht benadert. U bouwt bijvoorbeeld een decor dat als filmlocatie dient en selecteert goede acteurs. Andere personen die helpen zijn: visagisten, cameramannen en een cast. Eigenlijk klopt het niet helemaal dat u in Second Life individueel werkt aan een film. Diverse onbekende mensen in deze virtuele wereld helpen u namelijk vrijwillig.

Fraps

Als u een spannend verhaal en een script hebt bedacht, begint u aan het echte werk. Voor het spelen van mooie 3D-games hebt u een computer nodig met een goede videokaart die DirectX ondersteunt. Daarnaast dient u naast de game ook te beschikken over specifieke software die de beelden opneemt. Een goed programma dat voor dit doel veel wordt gebruikt is Fraps. U downloadt een proefversie vanaf www.fraps.com. Sommige games bevatten overigens een geïntegreerde optie om beelden op te nemen, zoals The Sims 2. Meestal bent u echter aangewezen op externe software. De proefversie van Fraps heeft een aantal beperkingen. Zo kunt u bijvoorbeeld slechts dertig seconden achtereen opnemen en bevat het beeld een watermerk. Om het programma eens te proberen voldoet het echter prima. Mocht het programma u goed bevallen, dan schaft u voor 37 dollar de volledige versie aan.

Een kind kan de fraps doen

De interface van het programma is erg simpel, maar wel overzichtelijk. Naast filmen maakt u ook gemakkelijk screenshots en toont Fraps het aantal frames per seconde van elke game. Voor het filmgedeelte gaat u naar tabblad Movies. Via de blauwe knop Change geeft u aan waar de opname wordt opgeslagen en bij Video Capture Hotkey ziet u een sneltoets staan die wordt gebruikt om de opname te starten. Standaard staat hier F9, maar dat past u indien gewenst eenvoudig aan. Verder hebt u de keuze om het beeld Half-size of Full-size op te nemen. Als u eerstgenoemde optie kiest, dan slaat Fraps de video op in een kwart van het aantal pixels waarin u de game speelt. Met Fullsize benut u het volledige aantal beeldpunten met een maximum van 2560 x 1600. Daarnaast hebt u de keuze om ook het geluid van de game op te nemen via Record Sound en bepaalt u aan de rechterkant het aantal frames per seconde. Nuttig is ten slotte de mogelijkheid om de weergave van de muisaanwijzer in de video weg te laten via de functie No cursor.

Opnemen

Opnemen is nu een simpel karweitje. U start Fraps op uw pc en daarna een game. U ziet linksboven een gele teller meelopen. Dit getal betekent het aantal frames per seconde. Als u de juiste passage in de game hebt bereikt, drukt u op de sneltoets die u in Fraps bij Video Capture Hotkey hebt aangegeven. De teller wordt vervolgens rood. Klaar met opnemen? Druk dan weer dezelfde sneltoets in om de opname af te breken. De software plaatst de gamescène als avibestand op uw harde schijf. Dit formaat speelt u met de juiste codecs eenvoudig af in Windows Media Player. Omdat er niet genoeg tijd is om tijdens het spel avi-bestanden te comprimeren, zijn ze nogal groot in omvang. Reserveer daarom voldoende hardeschijfruimte, want een opname van enkele minuten neemt al gauw een aantal gigabyte in beslag. Na de opname zet u de video overigens eenvoudig om in een compressieformaat met een programma als het gratis VirtualDub.

Gameconsoles

Indien u videospelletjes wilt opnemen van gameconsoles zoals Xbox 360 en Playstation 3, gebruikt u bijvoorbeeld een harddiskrecorder met PAL 60-ondersteuning. Vervolgens zet u de filmpjes over op uw computer. Verder zijn er handige producten om goede opnames te maken, zoals Dazzle Video Creator Platinum of Pinnacle Studio MovieBoard (www.pinnaclesys.com). Sommige games op de Playstation 3 hebben overigens een geïntegreerde functie om beelden vast te leggen, al zijn deze wel op één hand te tellen. Hebt u voldoende materiaal opgenomen, dan monteert u de machinima met een normaal videobewerkingsprogramma. Met Adobe Premiere Elements (www.adobe.com/nl/products/premiereel) beschikt u voor 99 euro over een goed programma met meer dan voldoende mogelijkheden. Een andere mogelijkheid is Pinnacle Studio 14 HD(www.pinnaclesys.com), dat u kunt downloaden voor 59 euro. Beide programma's hebben een simpele interface en bevatten desondanks veel opties voor videobewerking. Geeft u liever geen geld uit? Het gratis Windows Movie Maker (download.live.com/moviemaker) bevat voldoende mogelijkheden om uw machinima te monteren.

Machinimawebsites

Wanneer de machinima helemaal af is, wordt het tijd om uw videokunsten aan anderen te vertonen. Als u een groot en breed publiek wilt bereiken, ligt de videodienst YouTube voor de hand. Via uw account zet u de video gemakkelijk online. Indien u de machinima wilt tonen aan andere liefhebbers van de filmtechniek, is www.machinima.com de website waar u moet zijn. Hier ontmoeten machinimakers uit de hele wereld elkaar om video's te delen.Handig als u goede tips wilt ontvangen. Bezoekers van de website beoordelen namelijk elkaars werk. Sommige leden van de website ontwikkelen complete series met een verhaallijn. Ze uploaden bijvoorbeeld elke week een aflevering en hopen op deze manier een vaste groep kijkers te binden.

U plaatst zelf een machinima op de website via de knop Upload rechtsboven. U geeft hierbij een titel en een korte beschrijving, zodat iedereen snapt waar het over gaat. De website ondersteunt avi-, mov-, en wmv-bestanden. Naast veel filmpjes vindt u allerlei artikelen over de meest uiteenlopende onderwerpen binnen de filmtechniek. Ook leest u veel interviews met bekende leden van machinima.com. Als u een vraag wilt stellen, kunt u terecht in het forum. Dankzij de zeer actieve community bent u ervan verzekerd dat u snel antwoord krijgt. Tevens kunnen ook gevorderde filmmakers terecht op deze website, omdat er regelmatig wedstrijden worden georganiseerd. Hiermee kunt u zelfs behoorlijke prijzen winnen! Het is ook goed om inspiratie op te doen door naar video's van hooggewaardeerde gebruikers te kijken. Zo zijn de machinima's met als titel Red vs Blue van het Rooster Teeth team ontzettend populair. De makers hebben een eigen website, die u bereikt via www.redvsblue.com.

U vindt hier naast veel videomateriaal de nodige nuttige tips. Dit team is zelfs zo bekend dat het de series die het maakt uitbrengt op dvd. Inmiddels heeft het Rooster Teeth team al meer dan honderd afleveringen gemaakt, waarmee het een schoolvoorbeeld vormt voor iedere machinimaleerling

Dit artikel komt uit Computer Idee nummer 21, jaargang 2009.

Denk je net goed bezig te zijn met een A+++-wasdroger, blijkt die vanaf juli 2025 opeens een magere C te scoren. Wat is hier aan de hand? Geen paniek: je apparaat is niet plotseling minder efficiënt geworden, het energielabel wordt een stuk strenger. In dit artikel lees je waarom de regels zijn veranderd, wat het nieuwe label precies meet en hoe je wél de juiste conclusies trekt bij je volgende aankoop.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

Vanaf 1 juli 2025 – morgen dus! – verandert het energielabel van wasdrogers in heel Europa. De bekende klassen als A+, A++ en A+++ verdwijnen en maken plaats voor een overzichtelijker schaal van A tot en met G. Hierdoor krijgen veel huidige A+++-drogers voortaan een label C. Niet omdat ze slechter presteren, maar omdat de normering strenger en toekomstbestendiger wordt.

Waarom een nieuw energielabel nodig was

Het oude systeem was zijn doel voorbijgeschoten. Doordat fabrikanten steeds energiezuinigere apparaten ontwikkelden, werden er voortdurend plussen aan de A-klasse toegevoegd. Daardoor ontstond een wildgroei aan energielabels die de consument eerder in verwarring bracht dan hielp. Met het nieuwe label keert de rust terug: één heldere schaal die opnieuw ruimte laat aan de top. De zuinigste klasse A blijft voorlopig zelfs leeg, zodat alleen uitzonderlijk efficiënte apparaten die plek mogen innemen.

©Bemmel & Kroon

Wat je ziet op het nieuwe label

Het nieuwe energielabel bevat veel meer informatie dan alleen een letter. Naast de energieklasse geeft het label nu ook inzicht in het verbruik per honderd droogbeurten, gemeten volgens een gestandaardiseerd Eco-programma. Ook de programmaduur, het maximale vulgewicht van de trommel, het geluidsniveau in decibel en de condensatie-efficiëntie staan erop vermeld. Via een QR-code kun je bovendien extra technische details opzoeken in de Europese EPREL-database. Deze toevoegingen zorgen ervoor dat je als consument beter kunt inschatten welk apparaat past bij jouw huishouden en gebruik. Meer informatie vind je op deze pagina.

©Bemmel & Kroon

1. QR-code met link naar de EU database
2. Energie-efficiëntieklasse
3. Energieverbruik in kWh/100 droogcycli*
4. Condensatie-efficiëntieklasse en -percentage

5. Geluidklasse en geluidemissie in dB(A)**
6. Maximale laadcapaciteit (nominale capaciteit in kg)**
7. Duur in uren en minuten**

* Waarden gelden voor een gewogen gemiddelde van halve en volle ladingen met een verhouding van 0,62 (24x volle lading, 76x halve lading).
** Droogcyclus van katoen eco-programma bij volle lading.

Het lastige van vergelijken

Oude en nieuwe energielabels kun je niet zomaar naast elkaar leggen. Een A+++-droger uit 2024 kan volgens de nieuwe testmethodes een label C krijgen, terwijl het apparaat in de praktijk nog steeds even zuinig is. Dat verschil komt puur door de aangescherpte meetnormen, en niet door een verandering in prestaties. Laat je dus niet misleiden door een ogenschijnlijke 'verslechtering' van het label, maar kijk naar de echte verbruiksgegevens en technische kenmerken van jouw wasdroger.

Wat dit voor jouw keuze betekent

Bij het kopen van een nieuwe droger is het dus belangrijk om verder te kijken dan alleen de letter op het label. De vermelding van het energieverbruik per honderd droogcycli geeft je een veel concreter beeld van de stroomkosten op jaarbasis. Ook het geluidsniveau, de capaciteit van de trommel en de duur van het droogprogramma bepalen in sterke mate hoe comfortabel en efficiënt het apparaat in de praktijk is. Dankzij de QR-code kun je bovendien snel en eenvoudig controleren of de technische gegevens aansluiten bij je verwachtingen.

©Viktoria

Slim kiezen met het nieuwe label

De vernieuwde energielabels maken het makkelijker om een slimme, bewuste keuze te maken. Niet alleen zie je in één oogopslag hoe energiezuinig een apparaat is volgens de nieuwste normen, je hebt ook toegang tot de details die er écht toe doen. Zo kun je jouw keuze afstemmen op wat je belangrijk vindt: lage kosten, weinig geluid, korte droogtijd of een groot vulgewicht. Door te letten op de werkelijke prestaties in plaats van alleen op een letter, maak je een duurzame keuze die ook op de lange termijn rendeert.

Wil je hulp bij het kiezen van een energiezuinige droger of persoonlijk advies over welk type het best bij jouw huishouden past? Laat je dan informeren door een specialist, zodat je met vertrouwen de juiste keuze maakt voor nu én de toekomst.

Een nieuwe oven, koelkast of vaatwasser kiezen begint niet bij het design of de functies – het begint met een meetlint. Want hoe mooi of geavanceerd een apparaat ook is, als het nét niet past, zit je met een kostbare misser. Een paar millimeter speling kan het verschil maken tussen een perfect passende keuken en een frustrerende inbouwervaring. Met deze meetinstructies weet je zeker dat je straks niet voor verrassingen komt te staan.

Goed meten is het halve werk

Voordat je aan de slag gaat met meten, is het slim om een paar basisregels aan te houden. Gebruik altijd een betrouwbare rolmaat en eventueel een digitale schuifmaat voor extra precisie. Meet de binnenafmetingen van de nis (dus niet de buitenkant van je keukenkast) en noteer breedte, hoogte én diepte.

Houd daarnaast rekening met de ventilatieruimte: meestal is 2 tot 5 cm aan de achterkant en zijkanten nodig. En check of er ruimte is voor stopcontacten, wateraansluitingen en kabeldoorvoeren – die bepalen vaak óók of het apparaat goed kan worden geplaatst.

©Andrey Sinenkiy

Waar moet je op letten per apparaat?

Elk soort inbouwapparaat heeft zijn eigen eisen en aandachtspunten. Hieronder lees je per type waar je bij het opmeten en installeren specifiek op moet letten. Zo kom je niet voor verrassingen te staan.

Inbouwkoelkast of -vriezer

De hoogte van de nis is hier allesbepalend. Veelvoorkomende maten voor inbouwkoelkasten en -vriezers zijn 88, 140 en 178 cm, maar afwijkingen komen vaak voor. Let op het deursysteem: een sleepdeurmechanisme vraagt meestal om iets meer ruimte in de breedte. Diepte is vaak 55 cm, maar modellen met een ventilator achterop kunnen richting de 60 cm gaan.

Inbouwoven of -magnetron

Standaard? Niet helemaal. De nisbreedte is meestal 56 cm, terwijl het frontpaneel iets breder is (ca. 59,5 cm) voor een nette aansluiting. Hoogtes verschillen: compacte ovens zijn 45 cm hoog, standaardmodellen 60 cm. Magnetrons vragen soms extra ruimte aan de bovenkant voor uitstekende bedieningspanelen.

Inbouwvaatwasser

Hier draait het vooral om hoogte. Die varieert tussen 81,5 en 87 cm, met verstelbare poten voor wat speling. Meet ook de plinthoogte (van vloer tot onderkant kast), en vergeet de watertoevoer niet – reken op zo’n 5 cm extra ruimte in de diepte voor de slang.

Inbouw-espressomachine

Kleiner apparaat, maar niettemin precisiewerk. De breedte is vaak rond de 56 cm, maar de diepte varieert sterk. Let vooral op het waterreservoir (dat tot 55 cm diep kan zijn) en op kleppen of deurtjes die naar voren openen: die hebben extra werkruimte nodig.

©Cristina Villar Martin | Ladanifer

Veelgemaakte fouten die je makkelijk voorkomt

Zelfs met zorgvuldige metingen kan het misgaan, vaak doordat kleine details worden vergeten. Denk aan ventilatieruimte, uitstekende stekkers of leidingen die net in de weg zitten. Een handige tip: plak een strook tape op de vloer op de plek waar de achterkant van het apparaat komt, en markeer waar stekkers en leidingen zitten. Zo zie je snel of er iets in de weg zit.

Ook niet onbelangrijk: controleer of de nis waterpas is! Zeker bij koelkasten met uitschuiflades kan een scheve ondergrond voor problemen zorgen. Pas waar nodig je kast of ondervloer aan voordat je installeert.

Bij renovaties gelden vaak afwijkende maten. Oudere keukens hebben soms dikkere wanden of ongebruikelijke dieptes. Meet dus altijd de huidige situatie én de specificaties van je nieuwe apparaat. Twijfel je? Schakel een keukenexpert in, zeker bij combinaties zoals een oven met magnetron, waarbij elk detail telt.

En tot slot: de allerbelangrijkste stap

Het klinkt als een open deur, maar het voorkomt de meeste problemen: meet altijd twee keer! Schrijf je maten op en leg ze naast de officiële productspecificaties. Let daarbij op details als verstelbare voetjes, uitsparingen voor de deur of een uitschuifbaar bedieningspaneel. Zo weet je zeker dat jouw nieuwe inbouwapparaat niet alleen technisch past, maar ook mooi aansluit bij de rest van je keuken. Want uiteindelijk draait het om één ding: alles moet kloppen – tot op de millimeter.