Of je nou veel op YouTube of Facebook zit, op alle platformen heb je wel eens een video voorbij zien komen met ondertiteling. We staan er eigenlijk nooit bij stil dat die ondertitels natuurlijk wel door iemand gemaakt moeten zijn. Hoe gaat dat precies in z’n werk? Wij leggen het per platform uit.

Tip 01: Wat zijn ondertitels?

Voordat we het over de twee grote platformen gaan hebben, eerst even een klein stukje uitleg over wat ondertiteling precies is. Het lijkt allemaal heel ingewikkeld, maar in werkelijkheid is het niets anders dan een bestand met daarin tijdcodes en tekst. Oftewel, het bestand geeft aan wanneer een bepaald stuk tekst moet beginnen, en wanneer het weer moet verdwijnen. Zo wordt precies de juiste tekst op het juiste moment in je video getoond. Zo’n document helemaal zelf vanaf de grond opbouwen is mogelijk, maar is eigenlijk onbegonnen werk. Gelukkig is dat ook helemaal niet nodig, want de diensten waar je video’s kunt uploaden hebben daar zelf prima oplossingen voor.

Tip 02: Uploaden

We gaan er in het intro van uit dat je je ondertitel nog helemaal zelf moet schrijven, maar het kan natuurlijk zo zijn dat je dit bestand allang hebt voorbereid (bijvoorbeeld omdat je de video al op een ander platform hebt gezet). Om ondertiteling toe te voegen aan een video op Facebook, zul je eerst de video zelf moeten uploaden. Dit doe je bijvoorbeeld op je pagina te klikken in het veld waar je een statusupdate geeft en vervolgens te kiezen voor Foto/video toevoegen. Zodra je je video hebt geselecteerd en geüpload, zal Facebook je om meer informatie vragen. Klik in het rechterdeelvenster op Subtitles & Captions (CC) en vervolgens op Upload. Selecteer het ondertitelbestand en zorg ervoor dat de naam eindigt met de taalcode. Dus ondertiteling_EN.srt als het gaat om de Engelstalige ondertiteling. Wanneer je nu op Volgende klikt, wordt je video geplaatst, en zal de ondertiteling direct zichtbaar zijn.

©PXimport

Tip 03: Aanmaken

Heb je nog geen ondertiteling, dan kun je deze per direct maken met behulp van de tools die Facebook ter beschikking stelt. Volg dezelfde stappen als in tip 2, maar kies nu voor Schrijven in plaats van Uploaden. Selecteer in het rechterdeelvenster in welke taal je deze ondertiteling gaat schrijven. Vervolgens druk je op de knop afspelen om je video te laten spelen. Op het moment dat je ergens tekst wilt invoegen, klik je op pauzeren en typ je de gewenste tekst in het rechterdeelvenster bij het kopje Type in or paste your text here. Op die manier kun je je hele video van ondertitels voorzien.

©PXimport

Tip 04: Aanpassen

In een ideale wereld maak of upload je een ondertitel en is het resultaat in één keer perfect. In de realiteit gaat het natuurlijk niet altijd van een leien dakje, en zul je je ondertitel moeten aanpassen. Dit is heel eenvoudig. Zoek de video die je wilt aanpassen op, klik op de drie stipjes onder de video en vervolgens op Video bewerken. Je komt nu in hetzelfde menu als toen je de video uploadde. Klik wederom op Subtitles & Captions (CC) en vervolgens op het pictogram naast de ondertitel van je keuze (je kunt immers meer dan één ondertitel hebben) om de betreffende ondertiteling aan te passen. De tijdblokken die Facebook heeft toegevoegd kun je eenvoudig verslepen, langer en korter maken, zodat je de tekst heel eenvoudig alsnog op de juiste plek kunt zetten. Overigens zeggen we hier direct bij dat de interface van Facebook nog wel eens wil haperen op dit gebied, en dan weigert de tekst selecteerbaar te maken. Dat ligt dus niet aan jou, je kunt in dat geval het beste even je browser sluiten en de pagina opnieuw openen.

©PXimport

Tip 05: Uploaden

Het principe van het uploaden van ondertitels is op YouTube redelijk gelijk aan dat op Facebook, maar de plek waarop je het doet is anders. In tegenstelling tot op Facebook, upload je de ondertitel op YouTube niet direct bij het uploaden van je video zelf. Eerst moet je de video uploaden, waarna je deze al dan niet kunt publiceren. Vervolgens ga je naar je kanaal (dit doe je door op je profielfoto te klikken en vervolgens op Je kanaal), en daarna klik je op Video’s. Open de video die je wilt bewerken en klik daarna op Video bewerken, en op Geavanceerd in het venster dat verschijnt (inderdaad, dit zou een stuk efficiënter kunnen). Klik nu op Ondertiteling uploaden en selecteer het bestand met daarin je ondertiteling en tijdcodes. YouTube zal er nu voor zorgen dat de juiste tekst op het juiste moment in de video wordt getoond. Overigens biedt YouTube je hier de mogelijkheid om een bestand mét en zonder tijdcodes te uploaden. Dat laatste klinkt niet nuttig, maar stel dat je een transcript van de video hebt, zonder tijdcodes, dan kun je die hele lap tekst uploaden, en YouTube de tekst op het juiste moment laten tonen. Ook dat kan je enorm veel werk schelen.

©PXimport

Tip 06: Automatisch

YouTube heeft een interessante functie waarbij je de ondertiteling bij je video automatisch kunt laten genereren. Facebook heeft die functie overigens ook, maar die is helaas nog niet beschikbaar in de Nederlandse taal. We zeggen er direct bij: die automatische ondertiteling slaat met regelmaat de plank mis. Wat er echter interessant aan is, is dat de tijdcodes vaak wél uitstekend zijn ingevuld en daar kun jij dan weer van profiteren. En het allermooiste is, daar hoef je dus helemaal niets voor te doen. Wanneer je je video net gepubliceerd hebt, zal de automatische ondertiteling niet zichtbaar zijn, er is namelijk even voor nodig om die te genereren. Zodra deze beschikbaar is kun je die vinden door weer naar de optie Video bewerken te gaan en daarna in het linkerdeelvenster te klikken op Transcripties. Je ziet dan (bij een Nederlandstalige video) Nederlands staan met daarachter (Automatisch). Klik op het pictogram naast de tekst Gepubliceerd om de ondertiteling te bewerken. Op die manier hoef je alleen maar de dingen te bewerken die YouTube niet goed heeft gedaan, en dat scheelt je heel wat tijd en energie.

©PXimport

Tip 07: Zelf schrijven

Natuurlijk is het ook gewoon mogelijk om je ondertiteling helemaal zelf te schrijven op YouTube. In dit geval navigeer je ook weer naar de pagina met je video’s en klik je vervolgens op Video bewerken bij de betreffende video. In het linkerdeelvenster klik je op Transcripties zoals we je in de vorige tip hebben laten zien, en vervolgens klik je op Taal toevoegen. Dit kan een beetje verwarrend zijn als je gewoon Nederlandstalige ondertiteling probeert te maken, maar in dat geval kies je uiteraard gewoon voor Nederlands. Er wordt nu een nieuwe regel aan de beschikbare transcripties toegevoegd, waarna je klikt op de knop Toevoegen aan het einde van die regel. Het ondertitelingbeheer van YouTube wordt nu geopend. Je kunt nu kiezen voor het uploaden van een bestand, het maken van een transcript of het zelf maken van een nieuwe ondertiteling. Bij een transcript typ je gewoon alles dat je hoort, en zal YouTube proberen om dit op het juiste moment te tonen. Je kunt nu direct beginnen met typen, waarbij deze editor de mooie eigenschap heeft dat de video stopt wanneer je typt. Op die manier voeg je dus heel eenvoudig je ondertiteling toe.

©PXimport

Tip 08: Aanpassen

Net als Facebook verwacht YouTube echt niet van je dat je de ondertiteling in één keer helemaal goed maakt. Als je een video hebt geüpload en de ondertiteling klopt nog niet helemaal, dan kun je dit eenvoudig corrigeren. Navigeer naar het gedeelte waar je de video bewerkt en klik op Transcripties in het linkerdeelvenster. Je ziet daar nu de ondertiteling staan die je hebt toegevoegd (en zoals gezegd inmiddels wellicht de ondertiteling die automatisch is gegenereerd). Het irritante is dat het lijkt alsof je die niet kunt bewerken, omdat er geen pictogram bewerken is op de juiste plek. Maar wanneer je je muis beweegt over de tekst Gepubliceerd dan verschijnt er een pictogram met een vierkantje en een pijl die naar buiten wijst. Als je daarop klikt, dan kun je je ondertiteling bewerken. Dat werkt net als op Facebook met een tijdbalk en blokken die je kunt verschuiven. Op die manier kun je fouten eenvoudig herstellen, zonder dat je alles opnieuw hoeft te doen.

©PXimport

Gebruik je een vaatwasser, dan heb je vast wel eens het lampje voor zout of glansspoelmiddel zien oplichten. Maar wat doen die toevoegingen eigenlijk precies? En zijn ze nog nodig als je all-in-one tabletten gebruikt? We vertellen je alles wat je weten moet over dit doeltreffende duo.

Lees ook: Een vaatwasser die de vaat droogt: hoe doet-ie dat eigenlijk?

Waarom vaatwaszout nodig is

In Nederland bevat kraanwater bijna overal calcium en magnesium: mineralen die zorgen voor hard water. Hoe harder het water, hoe meer kans op kalkaanslag. Vaatwaszout helpt dit te voorkomen. Het zout doe je in een reservoir in de vaatwasser dat verbonden is met een zogenaamde ionenwisselaar. Die haalt calcium en magnesium uit het water voordat het je vaat bereikt. Het resultaat: geen witte aanslag op glazen, en een langere levensduur van je vaatwasser.

Zonder zout werkt het onthardingssysteem op den duur niet meer goed, en zal je vaatwasser slechter gaan presteren. Het verwarmingselement kan verkalken en glazen kunnen dof uit de machine komen. Ook filters, sproeiarmen en leidingen kunnen verstopt raken door kalkresten.

©Nadezhda

De rol van glansspoelmiddel

Glansspoelmiddel komt pas op het einde van het programma in actie. Het verlaagt de oppervlaktespanning van water, waardoor druppels sneller van je vaat aflopen. Dat voorkomt opgedroogde druppels en doffe plekken. Vooral bij glazen is het effect goed zichtbaar: ze drogen mooier op en blijven helder.

Daarnaast helpt glansspoelmiddel om de droogtijd te verkorten. Omdat het water sneller verdampt, is je vaat aan het einde van het programma meestal al zo droog dat het meteen de kast in kan.

Wanneer moet je bijvullen?

De meeste moderne vaatwassers hebben een waarschuwingslampje voor zowel zout als glansspoelmiddel. Gaat dat branden, dan is het tijd om bij te vullen. Je kunt ook zelf af en toe het reservoir controleren.

Het zoutreservoir zit meestal onderin, naast het filter. Schroef de dop los en vul het bij met speciaal vaatwaszout tot het waterpeil zichtbaar stijgt. Let op dat je er geen afwasmiddel of keukenzout in gooit: dat verstoort het systeem.

Het glansspoelmiddel vul je via een klepje in de deur, vlak naast het vakje voor het vaatwasmiddel. Gebruik een trechtertje om knoeien te voorkomen.

©Davizro Photography

Hoe zit het met all-in-one tabletten?

Veel vaatwastabletten bevatten tegenwoordig zout, glansspoelmiddel en reiniger in één. Handig, maar dat betekent niet dat je altijd zonder extra zout of glansspoelmiddel kunt.

Heb je zacht water (onder de 8 °dH), dan is de hoeveelheid in zo'n tablet meestal voldoende. Maar bij gemiddeld of hard water (vanaf 8 dH en hoger) kan het toch slim zijn om extra zout toe te voegen. Je vaatwasser kan dat vaak zelf meten en bijsturen.

Hetzelfde geldt voor glansspoelmiddel. Komt je vaat nog nat of dof uit de machine? Dan is bijvullen alsnog nodig, zelfs als je een alles-in-één tablet gebruikt.

Zo stel je de juiste dosering in

In het menu van je vaatwasser kun je meestal de hardheid van het water instellen. De machine bepaalt dan automatisch hoeveel zout nodig is. Om dit goed in te stellen, moet je weten hoe hard het water in jouw regio is. Je vindt deze informatie via de website van je waterleverancier. Bijvoorbeeld:

• Waternet

• Vitens

Zodra je de waarde weet, kun je in de handleiding van je vaatwasser terugvinden hoe je de instellingen aanpast. Bij sommige modellen stel je dit met druktoetsen in, bij andere via het display. Koop je je vaatwasser bij een witgoedspecialist? Vraag dan of zij kunnen demonstreren hoe je dit precies doet.

Voor glansspoelmiddel kun je de dosering meestal ook handmatig instellen. Laat je glazen nog strepen zien, of zitten er vlekken op je bestek? Dan staat de dosering misschien te laag. Zie je een blauwe waas of regenboogachtige strepen? Dan gebruik je waarschijnlijk te veel.

Tot slot

Zout en glansspoelmiddel lijken misschien niet direct essentieel, maar ze zijn belangrijk voor het goed functioneren van je vaatwasser. Zeker in gebieden met harder water zijn ze onmisbaar om kalkaanslag te voorkomen en om je vaat glanzend en droog te krijgen. All-in-one tabletten zorgen al voor een deel van de dosering, maar dat betekent niet dat je nooit meer zout of glansspoelmiddel hoeft toe te voegen. Controleer dus regelmatig de niveaus, pas de instellingen aan op het water in jouw regio, en houd je vaatwasser in topconditie.

Gaat je kind na de zomervakantie naar de middelbare school? Dan heeft hij of zij waarschijnlijk een laptop nodig. Als ouder wil je natuurlijk een laptop kiezen die past bij wat de school vraagt én bij de manier waarop je kind ermee werkt. Maar waar let je dan op?

Lees ook: Van powerbank tot adapter: dit zijn de handigste accessoires voor je laptop

Een laptop is best een uitgave; wanneer je schoolgaande kind er een nodig heeft, is het dus zaak dat je er eentje koopt waarmee hij of zij een aantal jaar vooruit kan (sterker nog: het liefst de hele schooltijd). Door vooraf goed te kijken naar wat de school aanraadt en specificaties te vergelijken, weet je zeker dat je de juiste laptop voor je kind vindt. 

Chromebook of Windows?

De eerste keuze die je vaak moet maken is die tussen een Chromebook en een Windows-laptop. Veel scholen werken met Google Workspace, zoals Google Docs, Drive en Classroom. In dat geval is een Chromebook een logische keuze: snel, betaalbaar en makkelijk in gebruik.

Werkt de school met specifieke software zoals Office of educatieve programma's die alleen op Windows draaien? Dan is een Windows-laptop een betere optie. Die kan bovendien zwaardere toepassingen aan, zoals fotobewerking of programmeren – handig als je kind in de bovenbouw zit of een technisch profiel kiest.

Snelheid en geheugen

Een laptop moet vlot reageren, ook als er meerdere tabbladen openstaan. Kijk daarom naar de processor en het werkgeheugen. Voor een Chromebook volstaat een eenvoudige chip, maar ook daar is 8 GB werkgeheugen aan te raden – 4 GB is eigenlijk te krap. Bij een Windows-laptop is een i3 of Ryzen 3 het minimum, maar voor soepel multitasken is een i5 of Ryzen 5 verstandiger.

Ook het type opslag maakt verschil: kies voor een SSD in plaats van een traditionele harde schijf. Een SSD is stiller, sneller en minder kwetsbaar. Met 256 GB heb je voldoende ruimte voor schoolwerk, documenten en af en toe een download.

Formaat en gewicht

Een laptop voor school gaat dagelijks mee in de tas. Hij moet dus niet te zwaar zijn. Een scherm van 13 tot 15 inch is een goede keuze: dat is groot genoeg om prettig op te kunnen werken, klein genoeg om mee te nemen. Let ook op het gewicht. Alles onder de 1,7 kilo is prima voor dagelijks vervoer. Sommige modellen zijn 2-in-1: ze hebben een touchscreen en kunnen ook als tablet worden gebruikt. Dat is handig bij creatieve opdrachten, maar niet per se nodig voor iedereen.

Batterijduur

De batterij moet een hele schooldag meegaan, want opladen in de klas is vaak geen optie. Reken op minimaal zes uur, maar meer is beter. Chromebooks scoren hier vaak goed, met accuduur tot tien uur of meer. Bij Windows-laptops verschilt het sterk per model. Kijk daarom niet alleen naar de opgegeven accuduur, maar ook naar ervaringen van andere gebruikers.

©ID.nl

Lees ook: Zo geef je je laptop een langere adem

Degelijkheid

Scholieren gaan niet altijd even voorzichtig met hun spullen om. Het is daarom slim om te letten op de bouwkwaliteit van de laptop. Modellen met een stevige behuizing kunnen beter tegen een stootje in een volle schooltas. In dat opzicht zijn zogeheten 'zakelijke laptops' interessant. Denk aan laptopseries zoals de HP EliteBook, Dell Latitude of Lenovo ThinkPad. Die zijn oorspronkelijk bedoeld voor intensief gebruik op kantoor, maar juist daardoor zijn ze vaak robuuster dan vergelijkbare consumentenmodellen.

Als ouder ga je waarschijnlijk niet direct op zoek naar een zakelijke laptop voor je kind, maar in het aanbod van refurbished laptops kom je dit soort modellen veel tegen. Ze zijn dan professioneel opgeknapt, opnieuw geïnstalleerd en meestal voorzien van garantie. Voor een bedrag van 200 à 300 euro heb je dan een laptop die beter gebouwd is dan veel nieuwe modellen in die prijsklasse. Je betaalt niet voor uiterlijk of overbodige functies, maar voor een betrouwbaar apparaat dat tegen een stootje kan.

Handige extra's

Naast de laptop zelf zijn er nog wat dingen die het gebruik makkelijker maken. Een stevige hoes of laptoptas is natuurlijk een must: het is niet slim om de laptop los in een schooltas of rugzak mee te nemen. Een extra toetsenbord of losse muis kan thuis handig zijn, bijvoorbeeld als je kind huiswerk maakt aan een bureau. Een laptopstandaard helpt om rechter te zitten en voorkomt dat je kind lang in een verkeerde houding werkt.

Veiligheid en updates

Het is de bedoeling dat de schoollaptop die je koopt jarenlang meegaat, dus het is verstandig om te controleren hoe lang het besturingssysteem nog updates krijgt. Zeker bij Chromebooks kun je per model opzoeken tot welk jaar er beveiligingsupdates worden aangeboden. Omdat Google een updatebeleid heeft waarbij Chromebooks van na 2021 10 jaar updates krijgen, zit je hiermee dus eigenlijk altijd goed. Heb je een model op het oog? Dan kun je online opzoeken wat de AUE-datum (Auto Update Expiration) is.

Ook voor Windows krijg je jarenlang updates. Belangrijk is wel dat je kiest voor de meest recente versie – op dit moment is dat Windows 11. Kom je ergens een goedkope laptop met Windows 10 tegen? Let dan goed op of de hardware geschikt is voor een upgrade naar Windows 11. Is dat niet het geval, dan kun je die laptop maar beter niet kopen, want de ondersteuning voor Windows 10 stopt op 14 oktober 2025.

Let er ook op of je de aanwezige opslag of het werkgeheugen eventueel nog kunt uitbreiden – dat maakt het apparaat toekomstbestendiger. Extra beveiligingsopties zoals een vingerafdrukscanner of webcamcover zijn geen noodzaak, maar kunnen wel prettig zijn.

Zorg er ook voor dat bestanden automatisch worden opgeslagen in de cloud, bijvoorbeeld via Google Drive of OneDrive. Afhankelijk van de leeftijd kan het ook nog slim zijn om ouderlijk toezicht in te stellen, bijvoorbeeld via een beheerd Google-account of de instellingen van Windows.

Connectiviteit en aansluitingen

De meeste laptops zijn standaard uitgerust met wifi, maar het loont om te letten op ondersteuning voor wifi 6. Daarmee is de verbinding sneller en stabieler, wat handig is op drukke schoolnetwerken. Een USB-C-poort is aan te raden voor opladen, randapparatuur en accessoires. Een HDMI-aansluiting is handig als je kind presentaties moet geven of thuis een groter scherm wil aansluiten. En hoewel steeds minder laptops er standaard mee komen, kan een ethernetpoort soms handig zijn als wifi tijdelijk niet werkt. De laptop kan dan met een kabel rechtstreeks op de router worden aangesloten.

Kosten en regelingen

Een goede laptop hoeft niet extreem duur te zijn, maar je moet toch al snel rekenen op een bedrag van minimaal 400 euro voor een geschikt Chromebook. Voor een nieuwe Windows-laptop ben je al snel 550 euro of meer kwijt. Kies je voor refurbished, dan ben je goedkoper uit. Kun je het zelf niet betalen, kijk dan of de school een regeling heeft. Informeer ook bij je gemeente: vaak bieden die een vergoeding of tegemoetkoming voor mensen met een minimum inkomen die een laptop voor hun kind moeten kopen

Sommige ouders kiezen ervoor om een laptop te verzekeren, wat zeker iets is om te overwegen bij jongere kinderen. Schade of diefstal komt helaas regelmatig voor. Daarnaast bieden bedrijven als Microsoft en Adobe korting aan wanneer hun software wordt aangeschaft voor leerlingen (én ouders).  Kijk ook eens op Surfspot; daar is veel software waarvoor je korting kunt krijgen verzameld.

Tot slot

Voor de meeste middelbare scholieren is een Chromebook met 8 GB werkgeheugen een goede, betaalbare keuze, zeker als de school volledig met Google werkt. Wordt er intensiever met software gewerkt of wil je dat de laptop ook in de bovenbouw nog voldoet? Kies dan voor een Windows-model met een snellere processor en meer opslag. Wat je ook kiest: let op het gewicht, de batterijduur en hoe lang het apparaat nog updates krijgt. Dan weet je zeker dat je kind er niet alleen dit schooljaar, maar ook daarna goed mee uit de voeten kan.