ID.nl logo
Zo maak je je oude Windows-pc beter én sneller
© PXimport
Huis

Zo maak je je oude Windows-pc beter én sneller

Moderne software jongleert met het intern geheugen en de cpu-kernen dat het een lieve lust is, maar ook op een wat oudere pc met minder indrukwekkende specificaties kun je met een paar softwarematige ingrepen en optimalisaties prestatieproblemen vaak (tijdelijk) verhelpen. ID.nl geeft je 7 tips die echt helpen.

Tegenwoordig vraagt software veel van jouw computer, maar dat betekent niet dat je een verouderde PC direct hoeft af te schrijven. In dit artikel geven wij jou 7 tips om het maximale uit jouw oude computer te halen. We behandelen onder andere de volgende punten:

Tip 01: Broncontrole 

Een goed startpunt om na te gaan welke toepassingen en processen veel systeembronnen afsnoepen, is Windows Taakbeheer. Druk hiervoor op Ctrl+Shift+Esc, klik indien nodig op Meer details en open het tabblad Processen. Je ziet per proces min of meer in realtime het verbruik van allerlei systeembronnen, waaronder Processor, GPU, Geheugen, Schijf en Netwerk. Om de weergegeven data sneller bij te werken, ga je naar Beeld en kies je bij Bijwerksnelheid de optie Hoog

Klik op een kolomtitel om de processen volgens dat specifieke criterium te sorteren. Ontbreken bepaalde criteria, klik dan met rechts op zo’n kolomtitel en plaats een vinkje bij de items die je alsnog in de weergave wilt zien. 

Toepassingen en processen die blijkbaar al te gretig aan je systeembronnen vreten, zou je van hieruit meteen kunnen stopzetten (rechtsklik op een item en kies Beëindigen), maar dit doe je doorgaans alleen als je de toepassing niet op de normale manier kunt afsluiten. Weet je niet goed om welke applicatie het gaat, dan kan het helpen als je de kolom Opdrachtregel zichtbaar maakt. 

Het Taakbeheer legt in een oogopslag de actuele grootverbruikers bloot. 

Tip 02: Geheugencontrole 

Sommige applicaties blijken echte geheugenvreters te zijn. Daarom doe je er bij opvallend trage prestaties goed aan te controleren of je intern geheugen inderdaad nog niet is volgelopen. Dat kan eveneens vanuit het Taakbeheer waar je naar het tabblad Prestaties gaat en het onderdeel Geheugen opent. Een belangrijke indicatie is de hoeveelheid geheugen die bij Beschikbaar staat vermeld. Deze waarde geeft aan hoeveel fysiek RAM er nog vrij te gebruiken is en zou idealiter niet te vaak onder zo’n 1 GB mogen zakken. Bij te hoog fysiek geheugengebruik zal Windows namelijk de veel tragere schijf aanspreken om geheugeninhoud tijdelijk op te slaan en weer op te halen (virtueel geheugen of wisselbestand). 

Lees ook: Hoeveel RAM-geheugen heb ik nodig op mijn PC?

Bij het kopje Toegewezen lees je af hoeveel geheugen er momenteel wordt gebruikt van de totale beschikbare hoeveelheid fysiek en virtueel geheugen. Blijkt hier bijna alle geheugen in gebruik, dan zou je weliswaar kunnen overwegen het virtuele geheugen te verhogen (zie kader ‘Virtueel geheugen’), maar zo’n ingreep levert doorgaans weinig op; juist omdat virtueel geheugen veel trager werkt. Je doet er daarom beter aan overtollige processen aan te pakken en (desnoods tijdelijk) op non-actief te zetten (zie ook tip 3). 

Tot slot vermelden we nog graag de gratis, portable tool Process Explorer, die nog informatiever is dan Windows Taakbeheer. Start de tool, druk op Ctrl+I en open het tabblad Memory. Interessant is hier ook de Peak-waarde: deze geeft het piekgebruik van het fysiek en virtueel geheugen aan die tijdens je huidige Windows-sessie werd gemeten. 

Links het ingebouwde Taakbeheer van Windows, rechts Process Explorer. 

Virtueel geheugen

Zoals gezegd regelt Windows het (virtueel) geheugenbeheer prima zelf, maar beheer je dit toch liever zelf, ga dan naar het Instellingen-venster van Windows en klik achtereenvolgens op Systeem / Info / Geavanceerde systeeminstellingen. Op het tabblad Geavanceerd druk je op de bovenste knop Instellingen, waarna je nogmaals het tabblad Geavanceerd opent en op Wijzigen drukt. Om de grootte aan te kunnen passen, verwijder je het vinkje bij Wisselbestandsgrootte voor alle stations automatisch beheren, selecteer je Aangepaste grootte en vul je zelf waarden in bij de velden Begingrootte en Maximale grootte. Als begingrootte zou je eventueel het maximale (fysieke en virtuele) geheugen kunnen nemen, verminderd met de Peak-waarde (zie tip 2). Bevestig je keuze met Instellen.

In de meeste gevallen regelt Windows het virtuele geheugen het best zelf, maar je kunt ook je eigen waarden invullen als je dat per se wilt. 

Tip 03: Procesbeheer 

Blijken sommige toepassingen of processen geregeld veel processorkracht of geheugen te vergen, ga dan na of ze automatisch met Windows opstarten. Ook dit vind je in het Taakbeheer, via het tabblad Opstarten. Toepassingen die je niet (altijd) nodig acht, haal je beter uit deze lijst met ‘autostarts’. Klik met rechts op zo’n toepassing en kies Uitschakelen. Om meteen de bijbehorende systeembronnen vrij te maken, zoek je deze vervolgens op bij Processen en beëindig je ze vanuit het contextmenu. 

Typische processen die geregeld veel systeembronnen vereisen, zijn afkomstig van (cloud)synchronisatieservices. Zo is de kans reëel dat Microsoft OneDrive actief is en zomaar alle bestanden op je bureaublad, evenals in je mappen Documenten en Afbeeldingen synchroniseert. Je kunt deze synchronisatie tijdelijk onderbreken door met rechts te klikken op het OneDrive-icoon in het systeemvak en via het tandwielpictogram het keuzemenu Synchronisatie onderbreken te openen, waarna je kiest uit de opties 2, 8 of 24 uur. Heb je OneDrive niet (altijd) nodig, open hier dan het tabblad Instellingen en verwijder het vinkje bij OneDrive automatisch starten wanneer ik me aanmeld bij Windows

Ook services voor bestandsindexering voor zoekopdrachten kunnen veel systeembronnen gebruiken, vooral bij veel databestanden. Wat de zoekfunctie van Windows betreft, kun je zelf bepalen wat je wilt indexeren. Ga naar het Instellingen-venster van Windows, kies Privacyen beveiliging / Zoeken in Windows en klik op Zoeklocaties aanpassen. Je kunt de services ook tijdelijk stopzetten indien gewenst. Druk op Windows-toets+R, voer services.msc uit, scrol naar Windows Search, selecteer deze en klik linksboven op De service stoppen

Je kunt bepaalde services ook tijdelijk op non-actief zetten, als je tenminste weet waar je mee bezig bent. 

Processorbeheer 

De meest voor de hand liggende manier om (tijdelijk) meer processorkracht te krijgen, is door het afsluiten van overtollige toepassingen, services en processen. Via Taakbeheer, op het tabblad Prestaties, krijg je in nagenoeg realtime een beeld van dit processorgebruik en via de grafiek GPU ook van je grafische processor(s).    Het is in principe ook mogelijk het processorgebruik per applicatie te finetunen, hoewel je hier geen wonderen van hoeft te verwachten. Ga opnieuw naar Taakbeheer, open het tabblad Details, klik met rechts op een item en kies Prioriteit instellen, waar je bijvoorbeeld Hoger dan normaal of Hoog selecteert (de optie Realtime kies je veiligheidshalve beter niet). Je treft hier trouwens ook de optie Affiniteit instellen aan, waarbij je via vinkjes zelf kunt bepalen van hoeveel en welke processorkernen een toepassing mag gebruiken. Houd er wel rekening mee dat zulke aanpassingen alleen actief blijven tijdens je huidige Windows-sessie. 

Je kunt specifieke, processor-intensieve toepassingen tijdelijk ook een hogere prioriteit toekennen. 

Tip 04: Browsers 

Tot nog toe hebben we vooral tips gegeven die voor uiteenlopende toepassingen kunnen gebruikt worden. Verder in dit artikel geven we vooral tips voor enkele specifieke en vaak gebruikte programma’s. Laten we beginnen we met een intensief gebruikte applicatie: je browser. 

Wellicht de meest doeltreffende manier om snel systeembronnen vrij te maken, is het afsluiten van overtollige tabbladen. Voor Chromium-browsers kun je hiervoor eventueel een tabbladbeheerder in de vorm van de extensie Tabby installeren. 

Bij Chromium-browsers (onder meer Chrome, Edge en Brave) en Firefox check je overigens via een ingebouwd taakbeheer zelf welke tabbladen de grootste bronnenvreters zijn. Je vindt deze in Chromium-browsers via Meer hulpprogramma’s / (Browser)taakbeheer en in Firefox bij Meerhulpmiddelen / Taakbeheerder. Deze taakbeheerders bevatten trouwens ook een knop waarmee je al te gretige tabbladen meteen kunt afsluiten. 

Een alternatief voor het zonder meer afsluiten, is het laten sluimeren van minder gebruikte tabbladen. In Edge gebeurt dit standaard na twee uur, maar je kunt dit zelfs tot 30 seconden reduceren: ga naar Instellingen / Systeem en prestaties, schakel Bronnengebruik beperken met sluimerstandtabbladen en Sluimerstandtabbladenvervagen in, en selecteer de gewenste time-out bij Slaapstand inschakelen voor inactieve tabbladen na de opgegeven tijdsduur. Of je laat dit aan de intelligentie van Edge over door de optie Efficiëntiemodus inschakelen te activeren. 

Wie niet bang is van een klein experiment, kan bij Chrome en Brave zo’n sluimermodus wat scherper instellen door chrome://flags of brave://flags in te tikken, naar reduce te zoeken en Reduce User-Agent request header op Enabled te zetten. Voor Firefox tik je about:config in, zoek je naar lowmemory en stel je browser.tabs.unoadOnLowMemory in op true

In Edge kun je zelf instellen na hoeveel tijd van inactiviteit een tabblad in slaap mag gaan. 

Tip 05: E-mailclients 

Op zich gebruiken e-mailclients als Outlook en Thunderbird niet zoveel systeembronnen, maar de responsiviteit kan op oudere of minder krachtige systemen wel merkbaar verminderen als deze programma’s bijvoorbeeld veel mails moet verwerken. Je doet er dan goed aan oudere berichten geregeld te archiveren. In Outlook is dit in principe niet moeilijker dan de mails te selecteren, met rechts op je selectie te klikken en Archiveren te kiezen, waarna de berichten in de Archief-map belanden. Om gerichter overbodige e-mails te verwijderen, ga je naar Bestand, druk je op de knop Hulpprogramma’s en kies je Postvak opruimen. Je kunt nu diverse criteria invoeren om de overtollige mails makkelijker te vinden. 

Ook bij Thunderbird tref je de optie Archiveren in het contextmenu aan. Hier is het bovendien zo dat verwijderde mails niet echt gewist worden, maar slechts gemarkeerd worden in een groot mailbestand. Met de optie Comprimeren in het contextmenu van een mailmap haal je de gewiste berichten er daadwerkelijk uit, wat de prestaties ten goede kan komen. 

Verder geldt voor beide e-mailclients dat extra hulpprogramma’s haast altijd ook extra systeembronnen vereisen. Je doet er dus goed aan invoegtoepassingen in Outlook en add-ons in Thunderbird te verwijderen die je niet langer nodig hebt. 

In Outlook ga je hiervoor naar Bestand en druk je op de knop COM-invoegtoepassingenbeheren en/of Toepassingen beheren. In Thunderbird ga je naar Instellingen en kies je Add-onsen thema’s

Extensies en add-ons bieden meer functionaliteit, maar kunnen ook erg hongerig zijn (hier Thunderbird). 

Tip 06: Office-suite 

In de meeste gevallen hoef je ook op een oudere of tragere pc niet veel (prestatie)problemen te verwachten als je met een kantoorsuite als Microsoft Office of het gratis opensource-pakket LibreOffice aan de slag gaat. Overigens zijn de systeemeisen van deze laatste milder dan die van zijn Microsoft-tegenhanger: 256 MB RAM (512 MB aanbevolen) en Pentium-compatibele processor versus 4 GB RAM (2 GB op een 32bit-systeem) en minimaal een 1,6GHz-processor – maar deze verschillen zijn hoofdzakelijk toch academisch. 

Het wordt wel wat spannender wanneer je erg grote tekstdocumenten, vooral met veel afbeeldingen of rekenbladen, inlaadt, hoewel je daar tijdens het eigenlijke bewerkingsproces wellicht niet zoveel hinder van zult ondervinden. Bij zwaar geïllustreerde tekstdocumenten kun je eventueel overwegen de afbeeldingenweergave (tijdelijk) uit te zetten. Dit kan in Word via Bestand / Opties / Geavanceerd, waar je onder het kopje Documentinhoudweergeven een vinkje plaatst bij de optie Aanduidingen voor afbeeldingen weergeven. In LibreOffice Writer doe je dit door het vinkje weg te halen bij Beeld / Afbeeldingen en diagrammen

Erg grote documenten kun je desnoods ook tijdelijk opsplitsen in afzonderlijke deelbestanden. Of je werkt met een hoofddocument en subdocumenten als je bijvoorbeeld de paginering en inhoudsopgave mooi intact wilt houden. Hoe je dit doet in Word, lees je bijvoorbeeld via https://www.editions-eni.fr/, en voor LibreOffice Writer via https://wiki.documentfoundation.org (Pdf).

Eventueel zet je tijdelijk de afbeeldingsweergave uit (hier in Word). 

Tip 07: Foto en video 

Of je op je wat oudere pc ook vlot foto’s en video’s kunt bewerken, zal vooral afhangen van het mediamateriaal (denk aan resolutie en bestandsgrootte) en van het aantal afbeeldingslagen, videosporen en effecten waarmee je aan de slag wilt. Lager en minder is hier haast altijd sneller. De meeste videobewerkers laten je bijvoorbeeld de resolutie van de voorbeeldweergaves verlagen of desnoods transcodeer je de videobeelden naar een video met een snellere codec – bij sommige videobewerkers kun dit proces zelfs laten automatiseren tijdens de import. 

Verder kan ook de applicatie zelf een merkbaar verschil geven. Zo kun je met het gratis en opensource GIMP doorgaans merkbaar vlotter werken dan met het professionele Adobe Photoshop. En wie een relatief systeemzuinige, flexibele en gratis videobewerker zoekt, kunnen we DaVinci Resolve aanbevelen. Houd er wel rekening mee dat Fusion-effecten in dit programma wel een ernstige aanslag op het intern geheugen kunnen plegen. 

Het gratis GIMP is een prima en systeemzuiniger alternatief voor Photoshop.

▼ Volgende artikel
Review Motorola Moto G86 – Een echte volhouder
© Wesley Akkerman
Huis

Review Motorola Moto G86 – Een echte volhouder

Meestal is een Motorola Moto G-smartphone meer een verstandige dan een luxekeuze als je kijkt naar de prijs en de hardware, maar over het algemeen haal je een toestel in huis dat gewoon doet wat het moet doen. Geldt dat ook voor de Motorola Moto G86?

Goed
Conclusie

De Motorola Moto G86 is een slimme keuze die in de dagelijkse praktijk betrouwbaar presteert. Met zijn robuuste IP69K-certificering, een 120Hz-oledscherm en een batterijduur van twee dagen voelt het toestel opvallend premium aan in deze prijsklasse. De camera presteert minder goed in het donker en er staat wat bloatware op, maar de vlotte prestaties en vier jaar beveiligingsupdates maken van de G86 een complete en verstandige keuze.

Plus- en minpunten
  • Batterijduur
  • Camera's met voldoende licht
  • Meer dan prima scherm
  • Dagelijkse alleskunner
  • Niet voor veeleisende gebruikers
  • Updatebeleid kan scherper
  • Bloatware
  • Camera met weinig licht

De Motorola Moto G86 valt op door zijn stevige frame en verfijnde afwerking die doet denken aan duurdere modellen. De cameramodule loopt naadloos over in de achterkant, die beschikbaar is in opvallende Pantone-kleuren en afwerkingen zoals vegan leer. Met een gewicht van 185 gram en een dikte van 7,8 millimeter ligt de telefoon compact en comfortabel in de hand. Bijzonder in deze prijsklasse is de robuuste bouwkwaliteit met IP69K- en MIL-STD-810H-certificering, een niveau van duurzaamheid dat je normaal alleen bij veel duurdere toestellen ziet.

Het display is het sterkste wapen van de Moto G86. Het 6,67-inch oledscherm biedt een scherpe resolutie en een verversingssnelheid van 120 Hz, goed voor een levendige kijkervaring. Met een piekhelderheid tot 4500 nits haalt het scherm een vlaggenschipniveau en de bescherming door Gorilla Glass is een fijne extra. Een permanent always-on display ontbreekt echter, al biedt Motorola met de slaapdisplayfunctie, die oplicht bij aanraking of beweging, een aardig alternatief.

©Wesley Akkerman

Stabiel en nauwelijks verlies

De smartphone draait op de Mediatek Dimensity 7300, een moderne octacore-processor die in de praktijk zorgt voor vlotte prestaties bij alledaagse taken. Navigeren door menu's, scrollen op webpagina's en het openen van apps gaat soepel, waarbij het 120Hz-scherm goed tot zijn recht komt. De koeling is een sterk punt: de prestaties blijven stabiel en de telefoon verliest nauwelijks snelheid, zelfs bij zware belasting. Alleen tijdens lange gamesessies worden de grenzen merkbaar.

Voor gaming zijn de prestaties degelijk. Simpele titels draaien zonder moeite en sommige spellen ondersteunen tot 90 frames per seconde. Bij grafisch zwaardere games moet je de instellingen vaak iets terugschroeven. Qua geheugen zit je ruim: er zijn varianten met 12 GB werkgeheugen en 512 GB opslag, uitbreidbaar via microSD. Daarnaast kun je tot 16 GB opslag inzetten als virtueel werkgeheugen, al is dat een functie die ook veel andere budgetmodellen bieden.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Gaat lekker lang mee

De batterijduur van de Motorola Moto G86 is indrukwekkend, al haalt hij niet het niveau van de G86 Power, die volledig op uithoudingsvermogen is gericht. Met een accu van ruim 5000 mAh kom je bij normaal gebruik echter gemakkelijk twee dagen vooruit op één lading. Opladen gaat met 33W TurboPower: in een halfuur zit de accu alweer bijna voor de helft vol. Een oplader moet je wel zelf regelen, zoals de EU voorschrijft. Draadloos opladen is geen optie, maar dat is in deze prijsklasse geen gemis.

De Moto G86 draait op Android 15 met Motorola's eigen Hello UI daarbovenop. Deze interface voelt snel en strak aan en blijft dicht bij de standaard Android-ervaring. De skin zelf is sober, maar de telefoon wordt wel geleverd met flink wat voorgeïnstalleerde apps en games. Die kun je gelukkig eenvoudig verwijderen. Positief is het updatebeleid: drie grote Android-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates zorgen ervoor dat de G86 een toekomstbestendige keuze is.

Portertmodus.

0,5x zoom.

Voor alledaags gebruik

De smartphone heeft een veelzijdig camerasysteem met een stabiele hoofdcamera van 50 megapixel, een 8MP-ultragroothoeklens en een 32MP-selfiecamera. Zowel de voor- als de achtercamera filmt in 4K met 30 frames per seconde. De camera-app is gebruiksvriendelijk, snel en opent vrijwel zonder vertraging. Motorola voegde bovendien creatieve modi toe, zoals Portret, Macro, Nachtzicht en Pro, waardoor je zonder veel moeite uiteenlopende foto's kunt maken.

In de praktijk zijn de resultaten wisselend. Overdag presteert de hoofdcamera uitstekend met scherpe beelden en natuurlijke kleuren. Vooral de Portret- en Macromodus vallen positief op. In het donker laat de camera echter steken vallen: foto's verliezen snel detail en tonen een hoop ruis. Voor dagelijks gebruik is de kwaliteit prima, maar concurrenten in dezelfde prijsklasse doen het vooral bij weinig licht beter.

1x zoom.

2x zoom.

Motorola Moto G86 kopen?

De Motorola Moto G86 is zo'n telefoon waar je eigenlijk weinig verkeerd mee kunt doen. In het dagelijks gebruik voelt hij betrouwbaar en degelijk aan, en op sommige punten verrast hij zelfs. De stevige bouw met IP69K-certificering, het vloeiende 120Hz-oledscherm en de batterij die zonder moeite twee dagen meegaat geven de G86 een premium gevoel dat je normaal gesproken pas bij duurdere modellen tegenkomt.

Natuurlijk zijn er ook minpunten. De camera stelt in het donker wat teleur, voor zware games is hij niet echt geschikt en je moet door wat bloatware heen prikken. Maar die dingen vallen in het niet bij de sterke basis. De prestaties zijn stabiel en het updatebeleid met vier jaar beveiligingsupdates geeft vertrouwen voor de toekomst. Al met al is de Moto G86 gewoon een slimme, complete keuze.

▼ Volgende artikel
Chatfilters in WhatsApp: zo houd je je chats overzichtelijk
© icons gate - stock.adobe.com
Huis

Chatfilters in WhatsApp: zo houd je je chats overzichtelijk

Veel mensen gebruiken WhatsApp dagelijks, met als gevolg dat hun inbox vol chats steeds onoverzichtelijker wordt. Daarom heeft WhatsApp handige filters toegevoegd – en het mooie is dat je deze ook zelf kunt maken.

Wat gaan we doen?

In dit artikel lees je hoe je met chatfilters in WhatsApp snel orde schept in je gesprekken. We laten zien welke standaardfilters er zijn en hoe je die gebruikt. Ook leggen we uit hoe je zelf filterlijsten maakt, bewerkt en rangschikt.

Lees ook: Ken je deze 8 handigheidjes in WhatsApp al?

Standaardfilters

Sinds enige tijd is het mogelijk om de chats in WhatsApp te filteren. Wanneer je de inbox bekijkt (zowel op je smartphone als op een desktop) veeg je naar beneden tot je de filters ziet. Bovenaan staan de filters met namen als: Alle, Ongelezen, Favorieten en Groepen. De twee eerste filters spreken voor zichzelf. Het filter Favorieten zorgt ervoor dat je de chatgesprekken krijgt te zien van personen of groepen die je als favoriet hebt gemarkeerd. Wil je uitsluitend de groepen zien waarmee je communiceert, dan tik of klik je op Groepen en dan kom je bij de groeps-chats. Om terug te keren bij alle chats tik je op Alle.

De filters staan bovenaan in de inbox.

Nieuwe filterlijsten maken

Je kunt ook zelf chatfilters toevoegen. Stel dat je snel alle chatgesprekken met alle familieleden wilt zien. Tik dan rechts naast de bestaande filters op het plusteken; je komt dan in het scherm Nieuwe lijst. Elke lijst die je samenstelt wordt een filter bovenaan in het tabblad Chats. Geef deze lijst een naam, bijvoorbeeld Familie, en tik op het plusteken in het vak Mensen of groepen toevoegen. Vervolgens krijg je eerst de lijst van de meest gebruikte chatcontacten te zien. Daaronder volgt de volledige lijst contacten, waar je de personen en groepen selecteert die je aan deze lijst wilt toevoegen. Ben je klaar, dan tik je op Voeg toe en dan op Gereed. De nieuwe lijst is klaar voor gebruik en vanaf nu zal het filter zichtbaar zijn.

Je kunt zowel personen als groepen toevoegen aan een filterlijst.

Filterlijsten bewerken

Iedere filterlijst kun je achteraf nog  bewerken. Houd je vinger op de naam van de filterlijst tot je een schermpje ziet met drie opdrachten: Bewerk, Verwijder, Rangschik de lijsten opnieuw. Kies je Bewerken, de knop met het pennetje, dan kun je mensen toevoegen en verwijderen. Met het pictogram van het vuilnisbakje verwijder je de filterlijst. De laatste optie dient om de volgorde van de lijsten aan te passen. Je kunt dan de filterlijsten omhoog of omlaag slepen en zo verplaatsen in de weergave.

Iedere filterlijst kun je bewerken en er de volgorde van aanpassen.

Ook handig voor het overzicht

Familieplanners