Stel, je googelt naar elektrische grasmaaiers en bezoekt een paar webwinkels. Daarna blijven de volgende dagen de grasmaaiers je koppig achtervolgen, op bijna iedere webpagina. Hoe kan dat en hoe voorkom je het? In dit artikel gaan we dieper in op browsertracking.

Webadverteerders willen maar al te graag weten wat je interesses zijn en in welke producten of diensten die interesses zich vertalen. Anders gezegd: ze willen uitvinden welke advertenties het meeste kans maken om door jou te worden aangeklikt, waarbij zo’n klik bij voorkeur uitmondt in een informatieaanvraag of zelfs een aankoop (de zogeheten conversie). 

Wanneer je dus googelt naar een grasmaaier bijvoorbeeld en je bezoekt een paar gerelateerde websites, dan is de kans reëel dat je zo’n apparaat wilt aanschaffen. Het gevolg is dat je op de meeste uiteenlopende sites een tijdlang hiervoor gerichte advertenties te zien krijgt (het zogeheten retargeting). Het waarom is hiermee duidelijk, maar het hoe blijkt wat complexer en schimmiger.

In dit artikel lichten we de belangrijkste methodes toe waarmee allerlei online advertentiebureaus je sporen op het web volgen en je proberen te profileren. Een tipje van de sluier opgelicht: waar het voorheen vooral draaide om cookies, komt nu meer en meer fingerprinting in beeld.

Cookies

Cookies bestaan al meer dan 25 jaar en zijn vooralsnog de meest gebruikte traceermethode. Het zijn kleine tekstbestandjes die een webserver op je pc kan achterlaten wanneer je een pagina op die site bezoekt. In zo’n tekstbestand kan bijvoorbeeld je voorkeurstaal of de inhoud van je winkelwagen worden opgeslagen (functionele cookies) of ze vertellen de webserver wanneer en hoelang je bepaalde webpagina’s op die site hebt bezocht (analytische cookies). 

Zulke cookies zijn op zich vrij onschuldig. Eigenlijk, ze kunnen ze zelfs helpen om je surfervaring efficiënter en/of comfortabeler te maken. Daar is dus weinig mis mee, ook omdat webservers in principe alleen cookies kunnen inlezen die ze zelf op je systeem hebben achtergelaten. Website B kan dus niet de cookies zien die website A heeft geplaatst. Niks aan de hand, lijkt het, maar dat is buiten de trackingcookies gerekend.

©PXimport

Tracking cookies

Stel, je bezoekt website A en die heeft een deal gesloten met website B, en die houdt in dat website B op website A advertenties of zelfs zogeheten webbugs mag plaatsen. Dit zijn voor de internetgebruiker onzichtbare webelementen, zoals een minuscuul transparant plaatje, een stijltag of een script. Als site B iets op de webpagina van site A heeft geplaatst, kan site B zijn eigen cookies nu ook op jouw systeem achterlaten én weer inlezen, iedere keer als je site A bezoekt. Dit zijn dus cookies van een derde partij (naast jezelf en site A), waar je je als internetgebruiker meestal niet echt bewust van bent. 

Ga je ervan uit dat site B een groot webadvertentiebureau is dat op vele duizenden sites advertenties of webbugs heeft geplaatst, dan begrijp je wel dat dit advertentiebureau via al die cookies kan achterhalen welke die sites je allemaal bezocht hebt. Op deze manier kan het van jou een mooi internetprofiel samenstellen en dit bijvoorbeeld aan adverteerders of schimmiger instanties doorverkopen.

Zulke ‘cross-site tracking’ cookies worden door menigeen verafschuwd en dus worden ze door steeds meer browsers standaard geblokkeerd, onder meer door Firefox, Safari en Brave. In Chrome moet je dat zelf instellen. Tik daarvoor chrome://settings/privacy in de adresbalk in, selecteer Cookies en andere sitegegevens en activeer Cookies van derden blokkeren.

©PXimport

Traceer mij niet!

In principe is het niet eens zo moeilijk het tracken te stoppen, want in bijna alle browsers zit al jaren een ‘do not track’-functie. Dit houdt in dat je browser websites duidelijk maakt dat je niet gevolgd wilt worden. Helaas trekken de meeste websites zich daar niets van aan. Met GPC (Global Privacy Control) kwam er vanaf 2020 een nieuwe poging. Ook hier gaat het om een ‘traceer mij niet’-signaal dat door je browser kan worden uitgestuurd, maar dit initiatief wordt ook door de AVG, oftewel GDPR, ondersteund. 

Het is op dit moment nog steeds de vraag of GPC veel zal uithalen. In de browser Brave is dit signaal in ieder geval alvast standaard ingeschakeld. In Firefox moet je dat zelf nog even doen. Tik about:config in op de adresbalk en zoek naar globalprivacycontrol. Vervolgens zet je privacy.globalprivacycontrol.enabled en privacy.globalprivacyocontrol.functionality.enable op True.

Controleer of het GPC-signaal goed doorkomt door naar www.globalprivacycontrol.org te surfen (bovenaan de pagina zie je dan een groen of rood lampje branden). Voor browsers als Chrome en Edge zijn er extensies beschikbaar als Disconnect, OptMeowt en Privacy Badger.

©PXimport

Sluw DOM

Via (tracking)cookies kunnen websites dus in beperkte mate data op je systeem bewaren en later weer inlezen. Helaas blijken cookies niet de enige weg waarlangs websites data kunnen opslaan en gebruiken. Het gebeurt ook met het zogeheten html5 web storage, ook wel DOM-storage (Document Object Model) genoemd.

Een klein experiment met Chrome verduidelijkt dit. Surf naar www.youtube.com en druk op Ctrl+Shift+I. In het venster Hulpprogramma’s voor ontwikkelaars klik je bovenaan op de dubbele pijlknop en kies je App, waarna je zowel (de tijdelijke) Sessiesopslag als (de vaste) Lokale opslag opent. Je kunt nu zien dat YouTube ook langs deze weg allerlei data bewaart. En dat is nog veel meer dan via de klassieke cookies (circa 10 MB versus 4 kB). Op www.kwikr.nl/domstor kun je meer lezen over deze vorm van lokale opslag.

Ook deze data kun je verwijderen: klik in het linkerpaneel met rechts op de url en kies Wissen. Wil je in één keer alle lokale opslag uit je browser verwijderen, druk dan op Ctrl+Shift+Delete, plaats een vinkje bij Cookies en andere sitegegevens, stel Periode in op Alles en bevestig met Gegevens wissen. Hierdoor worden meteen ook alle cookies uit Chrome verwijderd.

©PXimport

Ip-adres

Zelfs zonder een vorm van lokale opslag, of dat nu om cookies of DOM-opslag gaat, verraadt je browser best veel over je systeem. Zo geeft je browser het ip-adres door aan elke bezochte webserver. Logisch, want deze moet wel weten waar hij de gevraagde webpagina naartoe moet sturen.

Surf maar eens naar www.iplocation.net: die vertelt je onder meer met welk publiek ip-adres je surft. De kans is groot dat je met een ip-adres surft dat door je internetprovider dynamisch is toegekend, maar dit volstaat om je land en vaak ook de regio van herkomst te bepalen. Wie weet gebruikt een webwinkel deze informatie wel om je net wat duurdere prijzen voor te schotelen of om jou de toegang tot de bepaalde diensten op de website te ontzeggen, zoals bij www.bbc.co.uk/iplayer.

Wil je je eigen publieke ip-adres onzichtbaar maken, dan kun je met Tor Browser via een anoniem netwerk surfen. Dit kan trouwens ook met Brave, via de sneltoets Alt+Shift+N, of je zet een VPN-service in.

©PXimport

Referer

Een webserver kan niet alleen je eigen ip-adres loggen, maar ook het webadres van de site van waaruit je naar die webserver hebt doorgeklikt. Probeer het gerust uit, bijvoorbeeld met Chrome. Surf naar www.google.nl, zoek hier naar computer totaal en klik op de link die naar de website van Computer!Totaal voert. Druk op Ctrl+Shift+I en ga in het paneel naar Console, waar je in het witte venster document.referrer intikt: er verschijnt nu ‘https://www.google.nl/’. Oftewel: je browser verraadt van welke site je komt.

Om deze zogeheten gerefereerde informatie te blokkeren, kun je een extensie als Referer Control installeren, maar deze oplossing is wel vrij bewerkelijk.

Fingerprinting

Cookies, DOM-opslag, ip-adressen, referers … Wie dacht dat hiermee het arsenaal aan trackingmethodes is uitgeput, heeft het verkeerd. Webservers nemen namelijk steeds vaker hun toevlucht tot zogeheten fingerprinting-technieken. Onder het kopje ‘Ip-adres’ vertelden we al dat browsers doorgaans behoorlijk loslippig zijn, maar naast je ip-adres en de referer geven ze nog allerlei andere (systeem)informatie door, zoals de gebruikte browserversie (‘user agent’), de geïnstalleerde browserextensies, je besturingssysteem, de geïnstalleerde fonts, het gebruik van DNT of GPC, je taal en tijdzone enzovoort. Al deze elementen samen vormen een unieke vingerafdruk die maakt dat je systeem over verschillende sites heen kan worden geïdentificeerd.

Om te weten in hoeverre je eigen browsers aan zo’n fingerprint herkenbaar zijn, hoef je maar te surfen naar een site als https://amiunique.org/fp, www.deviceinfo.me of https://coveryourtracks.eff.org te surfen. Surf ook even naar www.browserleaks.com/canvas. Deze site controleert of je browser herkenbaar is aan de manier waarop die een onzichtbare figuur tekent via html5 - zogeheten canvas-fingerprinting - want zelfs dit blijkt vaak voldoende om een browser te identificeren!

©PXimport

Anti-fingerprinting: browser

Fingerprinting wordt steeds meer ingezet en dus is de vraag: hoe kunnen we ons hiertegen verdedigen? In de ideale wereld beschermt de browser ons tegen zulke technieken, en met browsers als Firefox en vooral Brave komen we aardig in de buurt.

Laten we beginnen met Brave. Surf naar een willekeurige site, klik op het schildicoon rechts van de adresbalk en kies Geavanceerde instellingen / Algemene standaardinstellingen. In principe kun je alle instellingen zo laten staan. Merk wel op dat je Fingerprinting blokkeren van Standaard in Strikt, kan websites doen stukgaan kunt wijzigen, maar je het moge duidelijk zijn dat hier nadelen aan kunnen zitten. Ook zie je dat Cookies blokkeren hier standaard op Alleen cross-site staat ingesteld, dat lijkt ons prima.

In Firefox ga je als volgt te werk: ga naar Instellingen en kies Privacy & Beveiliging, waar je Browserprivay instelt op Standaard of eventueel op Streng of Aangepast. In het laatste geval kun je zelf aangeven waartegen de browser je moet helpen beschermen: Cookies (en welke), Volginhoud, Cryptominers en/of Fingerprinters. Schuw je het experiment niet, dan kun je de beveiliging nog wat aanscherpen. Tik about:config in de adresbalk in en zoek naar privacy.resistFingerprinting, waarna je deze optie op True instelt.

©PXimport

Resultaten

We gingen na welke resultaten de beschermingstechnieken van Brave en Firefox opleverden, zowel via AmIUnique als bij Cover Your Tracks. De resultaten zijn helaas niet eenduidig. Bij Firefox gaven beide diensten aan dat onze browser uniek was, ongeacht of we de standaard of de strikte fingerprint-beveiliging activeerden en ongeacht of we dat vanuit de privémodus deden. Bij Brave gaf AmIUnique eveneens aan dat onze browser uniek was, zowel in de strikte modus als in incognitomodus, met of zonder Tor. 

Cover Your Tracks gaf in alle gevallen aan dat onze browser over een ‘randomized fingerprint’ beschikte en dat zowel trackingadvertenties als onzichtbare trackers werden geblokkeerd. In incognitomodus mét Tor bleek het aantal detecteerbare eigenschappen ook iets lager (16.71 informatiebits versus 17.71 zonder Tor).

Wat fingerprinting betreft blijkt Brave dus iets beter en veiliger dan Firefox, maar is ook niet ‘waterdicht’. We vermoeden overigens dat de controle bij AmIUnique iets anders – of grondiger – verloopt dan bij Cover Your Tracks. 

Verder maakt het, althans voor de technieken die door de twee controlesites worden getest, niet zo veel uit of je de standaardbescherming of de strikte variant gebruikt. De incognitomodus maakt al helemaal geen verschil, en dat is niet verbazingwekkend, omdat die modus vooral gericht is op het afschermen van je surfsporen tegen lokale pottenkijkers.

©PXimport

Anti-fingerprinting: extensies

Chromium-browsers als Chrome en Edge lopen momenteel wat achter als het op ingebouwde beveiliging tegen fingerprinting aankomt. Wel kun je voor extra beveiliging zorgen in de vorm van browserextensies.

Zo probeert de extensie Trace allerlei trackers te blokkeren en tot op zekere hoogte ook fingerprinting tegen te gaan. Maar helaas bleken zowel Chrome als Edge ook met de ingeschakelde Trace-extensie nog altijd ‘uniek’ in de ogen van zowel AmIUnique als Cover Your Tracks. Het is niet zo dat de extra bescherming daardoor meteen helemaal waardeloos is, maar wel dat deze geen absolute garanties biedt.

Vermeldenswaardig is de extensie Privacy Badger (zie het kader ‘Traceer mij niet!’). Deze extensie heeft het vooral op trackers en advertenties gemunt, maar zou ook canvas-fingerprinting moeten tegengaan, net als de extensie Canvas Fingerprint Defender. Beide extensies bleken op onze twee testsites evenmin een merkbaar verschil te geven.

Wie wil weten hoe de fingerprint van zijn browser eruitziet, ook over verloop van tijd, en een notificatie wil ontvangen zodra deze wijzigt, kan de browserextensie AmIUnique installeren (beschikbaar voor Chromium en Firefox).

Alles bij elkaar ziet het ernaar uit dat op dit moment de browser Brave over de beste verdedigingstechnieken tegen fingerprinting beschikt.

©PXimport

FLoC flopt

Google heeft al langer door dat gebruikers niet blij zijn met trackingcookies en dat deze methode langzamerhand achterhaald wordt door technieken als fingerprinting. Daarom kondigde het bedrijf enige tijd geleden, binnen het project Privacy Sandbox, groots aan dat trackingcookies binnenkort vervangen zouden worden door een alternatieve techniek: FLoC (Federated Learning of Cohorts). Het komt erop neer dat gebruikers worden opgedeeld in gedragsgroepen (cohorten), gebaseerd op hun sitebezoek en interesses. Dit profiel wordt uitsluitend lokaal berekend, in de browser zelf en dus niet langer op externe servers.

Maar FLoC stuitte op flink wat weerstand, zowel bij privacyvoorvechters als bij adverteerders. Zodanig zelfs dat Google inmiddels een aangepaste techniek heeft voorgesteld, met de naam Topics. Interesses van de gebruiker worden hierbij bepaald op basis van het zoekgedrag van de afgelopen week en het geheel wordt slechts drie weken bewaard, waarna het opnieuw wordt berekend. In tegenstelling tot bij FLoC wordt bij Topics geen ID gecreëerd: de adverteerders krijgen alleen te weten wat de actuele interesses zijn, op basis waarvan ze dan advertenties kunnen tonen.

Hoe dan ook, als het van Google afhangt, zijn trackingcookies tegen eind 2023 voorgoed verleden tijd.

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op apparaten die het dagelijks leven nét een beetje makkelijker maken. En wat is er nu – zeker tijdens warme dagen – makkelijker dan altijd ijsblokjes of ijskoud water binnen handbereik? We zetten vijf modellen op een rij die uitblinken in comfort en gebruiksgemak.

Samsung RS6HA8880B1 (Family Hub)

Ben je op zoek naar een koelkast die meer doet dan alleen koelen? De Samsung RS6HA8880B1 is een slimme Amerikaanse koelkast met een indrukwekkende inhoud van 614 liter. Dankzij SpaceMax-technologie blijft de buitenmaat compact, terwijl de binnenkant verrassend ruim is. Het geïntegreerde Family Hub-scherm doet dienst als digitaal prikbord, kookassistent en entertainmenthub. Met camera's binnenin zie je zelfs onderweg wat er nog in de koelkast ligt. De ijs- en waterdispenser is aangesloten op de waterleiding en bevat een UV-nanofilter voor optimale hygiëne. Twin Cooling Plus zorgt voor aparte luchtstromen in het koel- en het vriesgedeelte, wat de versheid van jouw voedsel ten goede komt.

Hisense RS694N4TFE

Zoek je een ruime en betaalbare koelkast met ijsdispenser? Dan zit je goed met de Hisense RS694N4TFE. Deze stijlvolle zwarte side-by-side heeft een inhoud van 562 liter, verdeeld over een koel- en een vriesgedeelte. Het apparaat beschikt over Total No Frost, wat handmatig ontdooien overbodig maakt. De Multi Air Flow-technologie zorgt voor een gelijkmatige temperatuurverdeling, wat bederf tegengaat. Handig: de ijs- en waterdispenser werkt met een intern waterreservoir van 4,5 liter, zodat een vaste aansluiting niet nodig is.

LG GSXE90EVDD

Deze ruime Amerikaanse koelkast van LG biedt met 628 liter voldoende plek voor alles wat je gekoeld wilt bewaren. Het model combineert een fraai zwart design met slimme technologie zoals LinearCooling, waarmee temperatuurschommelingen worden geminimaliseerd. Dankzij No Frost en de water- en ijsdispenser met waterleidingaansluiting geniet je van optimaal gemak. De inverter-compressor maakt het apparaat stil en energiezuinig. Dit model is bovendien voorzien van de InstaView-functie, waarbij je door twee keer kloppen de inhoud kunt bekijken zonder de deur te openen.

Bosch KAD93AIDP (Serie 6)

De Bosch KAD93AIDP is een solide en stijlvolle keuze met een netto-inhoud van 533 liter. Dankzij de anti-fingerprint RVS-look blijft hij er netjes uitzien, ook bij intensief gebruik. De VarioZone-indeling biedt flexibiliteit, met uitneembare plateaus en lades. De ijs- en waterdispenser levert zowel ijsblokjes als crushed ice, en is aangesloten op een vaste waterleiding. Total No Frost voorkomt ijsvorming, en met functies als superkoelen en supervriezen ben je altijd voorbereid op grotere hoeveelheden boodschappen.

Siemens KF96DAXEA (iQ500)

Met zijn French-door ontwerp en een inhoud van 574 liter biedt de Siemens KF96DAXEA een moderne uitstraling en veel gebruiksgemak. Deze koelkast beschikt over een hyperFresh-lade op 0 °C voor vlees en vis, en houdt dankzij multiAirflow een constante temperatuur. De water- en ijsdispenser werkt via een vaste aansluiting, en levert naast ijsblokjes ook crushed ice. Het model is voorzien van ledverlichting, een digitaal display en een deur-alarm. Met een geluidsniveau van 39 dB is hij bovendien opvallend stil.

Wanneer je naar Windows 11 overstapt, zijn er ongetwijfeld zaken waaraan je moet wennen. Maar soms kunnen die dingen ronduit irritant zijn. Daarom bekijken we de grootste ergernissen van Windows 11 én de manieren om ze te verhelpen.

Wat voor de een ergernis is, kan voor de ander simpelweg een verrassende functie zijn. Alles draait om persoonlijke perceptie. We zijn in de fora van Windows 11-gebruikers gedoken om de pijnpunten te vinden. De belangrijkste klachten zijn: de dagelijkse prestatieproblemen die worden veroorzaakt door te veel achtergrondprocessen, Microsoft stuurt je voortdurend richting haar betaalde diensten en overdreven bemoeizucht bij meldingen, badges en reclame. In plaats van te klagen, zorgen wij voor een oplossing. 

Opstartvertraging

Onnodige opstartapps zijn altijd al een bron van ergernis geweest in Windows. Ze belasten de pc doordat ze waardevolle cpu-bronnen aanspreken en zorgen voor een opstartvertraging. Windows 11 bevat zelfs meer bloatware dan Windows 10. Bloatware is een term voor toepassingen die je niet nodig hebt en die het systeem afremmen. Deze toepassingen worden vaak voor de aankoop op nieuwe apparaten geïnstalleerd of ze sluipen op je pc via downloads waarin ze gebundeld zitten. Hoe meer programma’s je hebt, hoe meer achtergrondprocessen die het opstarten kunnen vertragen.

Je kunt ze te slim af zijn door ze te beëindigen in Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies voor Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op alle processen die zijn gekoppeld aan ongebruikte applicaties en gebruik de opdracht Beëindigen. Daarna schakel je de onnodige opstartapps definitief uit. Druk op Windows-toets+I om de Instellingen te openen. Ga naar Apps / Opstarten en zet de apps uit waarvan je niet wilt dat ze samen met het systeem automatisch opstarten.

Wees terughoudend wat betreft toepassingen die automatisch opstarten.

Nieuwsfeeds uitschakelen

Widgets zijn een soort mini-apps. Ze tonen bijvoorbeeld de weersverwachting, een overzicht van je agenda-afspraken of de voetbalresultaten. Standaard toont Microsoft ook zijn nieuwsfeed van het MSN-netwerk, wat doorgaans geen toegevoegde waarde heeft. Oorspronkelijk waren widgets bedoeld om nieuwsfeeds en sociale media in het besturingssysteem te integreren.

Sommige gebruikers houden ervan, anderen haten de widgets hartgrondig, omdat er toch al van alle kanten steeds meer nieuws en sociale info op ons afkomen. Wie zit te wachten op de volgende vondst die meer van hetzelfde levert? Als je tot deze laatste groep behoort, dan kun je de functie uitschakelen. Ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Taakbalk / Taakbalkitems en schakel daar Widgets uit.

Gebruik je de widgets zelden of nooit, zet ze dan uit.

OneDrive beperken

Microsoft heeft er een handje van om je met zachte hand naar haar online opslagdienst OneDrive te dirigeren. Bij de eerste set-up krijg je de vraag om OneDrive te gebruiken en daarna maakt OneDrive automatisch en zonder waarschuwing verschillende back-upmappen op OneDrive aan. Dat lijkt op een assertieve dienstverlening, maar de waarheid is dat je als gebruiker op die manier sneller tegen de limiet van 5 gigabyte gratis OneDrive-opslagruimte aanbotst. Het is een marketingtactiek van Microsoft waardoor je gedwongen wordt om te upgraden. Hierdoor ga je sneller overwegen om een betaald abonnement te nemen. Met een Personal Microsoft 365-account krijg je 1 TB aan opslag en 6 TB met een Microsoft Family-abonnement.

Je kunt je overigens afvragen in hoeverre hier een loopje wordt genomen met je privacy. Online back-ups zijn handig, maar ben je ermee gediend dat je gegevens op de servers van Microsoft worden opgeslagen? Misschien wil je liever gebruikmaken van een andere online back-updienst? Nu wordt de indruk gewekt dat de concurrentie tweede keuze is. Ben je het niet eens met deze overijverige OneDrive-synchronisatie, dan klik je met rechts op het pictogram van OneDrive in het systeemvak. Vervolgens selecteer je het tandwieltje rechtsboven om de Instellingen van OneDrive te openen om naar het tabblad Synchroniseren en back-up maken te gaan. Dan klik je op Back-up beheren. Daar kun je aangeven om documenten, afbeeldingen of je bureaublad niet online te bewaren.

Bepaal zelf de mappen waarvan OneDrive een back-up moet maken.

OneDrive ontkoppelen

Wanneer je OneDrive niet vaak gebruikt, kun je deze dienst op je Windows-apparaat ontkoppelen en zelfs verwijderen. Door de koppeling met je Microsoft-account zijn de persoonlijke bestanden in OneDrive beschikbaar op elk apparaat waarop je bent ingelogd met hetzelfde Microsoft-account. Je bent dus niet meer aan een vaste werkplek gebonden. Door te ontkoppelen weet je zeker dat de lokale map niet meer kan synchroniseren met de online opslag.

Klik met rechts in het systeemvak op het pictogram van OneDrive (het wolkje). Kun je dit pictogram niet zien? Klik dan eerst op het PijltjeOmhoog van het systeemvak. Daarna open je het instellingenvenster van OneDrive en ga je naar het tabblad Account. Onder je account selecteer je Deze pc ontkoppelen / Account ontkoppelen. De gegevens die al in OneDrive staan, blijven hierdoor onaangeroerd en de speciale OneDrive-map op de computer verandert in een normale map. Je kunt er bestanden in plaatsen, verwijderen en verplaatsen, maar ze worden niet langer automatisch gesynchroniseerd in de cloud.

Ook al ontkoppel of verwijder je OneDrive, de virtuele map blijft staan in het navigatievenster van Windows Verkenner.

Weg met OneDrive en Edge

Ben je OneDrive echt helemaal beu? Weet dan dat je OneDrive zelfs kunt verwijderen. Het zal je Windows-pc niet beschadigen. Ga naar Instellingen / Apps en open het lijstje met Geïnstalleerde apps. Daar vind je Microsoft OneDrive. Klik op de drie puntjes achter de naam van deze app en selecteer Verwijderen net zoals je dat met elk ander programma zou doen. Het duurt een paar seconden voor de app is verwijderd. Ondertussen heeft Microsoft er ook voor gezorgd dat je op dezelfde manier de browser Edge kunt verwijderen. In het begin van Windows 11 was deze functie nog lichtgrijs gemarkeerd.

Dankzij de nieuwe antimonopoliewet kun je sinds maart 2024 ook de browser van Microsoft verwijderen.

Game Bar voor niet-gamers

De instellingen van Windows 11 bevatten een speciaal onderdeel bedoeld voor gaming. Wanneer je de toetscombinatie Windows-toets+G gebruikt, open je de Windows Game Bar. Daarmee kun je schermafdrukken en clips vastleggen van games die door Microsoft zijn geverifieerd. Eigenlijk is deze functie bedoeld voor het vastleggen van Xbox-games, maar je kunt hem ook gebruiken voor schermopnames van gewone programma’s.

Geen kwaad woord over de Windows Game Bar. Maar als je geen of zelden games speelt, heeft het geen zin om de Game Bar en Game Mode op de computer in te schakelen. Bovendien kan deze applicatie veel cpu en geheugen gebruiken. Om de Game Bar uit te schakelen, ga je weer naar het instellingenvenster van Windows. Daar kies je Gaming / Game Bar. Vervolgens schakel je bovenaan de optie uit bij Je controller mag Game Bar openen. Daarna ga je terug naar het venster Gaming en je kiest het tabblad Gamemodus om ook hier de optie Gamemodus uit te zetten.

Ben je geen gamer, schakel dan de Game Bar uit.

Badges in de kiem smoren

Windows 11 toont voortdurend meldingen op de taakbalk die je waarschuwen voor onder meer updates en nieuwe e-mail. Deze zogenaamde badges staan standaard ingeschakeld. Ze blijven eindeloos opduiken. Bankwebsites sturen je constant badges, maar ook browserextensies doen dat. Het wordt snel te veel van het goede. Nogal wat gebruikers ergeren zich hieraan, wat heel begrijpelijk is.

Je kunt de badges uitschakelen door met rechts op de taakbalk te klikken en dan te kiezen voor Taakbalkinstellingen. Scrol aan de rechterkant naar beneden en klik op Taakbalk. Vervolgens scrol je nog wat verder naar beneden tot je bij Gedrag van taakbalk bent. Hier kun je de optie uitschakelen bij Badges weergeven in taakbalk-apps. Dit is trouwens ook de plaats waar je de uitlijning van de taakbalk wijzigt. Standaard staan de pictogrammen gecentreerd op de taakbalk. Hier kun je aangeven dat die links moeten worden uitgelijnd. Hierdoor wordt het Startmenu aan de linkerkant weergegeven zoals vroeger.

In de taakbalk kun je de badges verbergen.

Terug naar bekend startmenu

Mis je het startmenu van Windows 10? Er is een interessante tweak waarbij je het Windows 11-startmenu vervangt door het type uit Windows 10. Download Open-Shell van de GitHub-website. De laatste versie op het moment van schrijven is OpenshellSetup 4.4.195. Je hebt de keuze tussen een zelfuitvoerbaar exe-bestand of een gecomprimeerd 7Z-bestand. Wij gaan voor het exe-bestand.

In de set-upwizard schakel je de opties Classic Explorer en Classic IE uit. De optie Create a start menu folder moet aangevinkt blijven. Zodra het installatieproces voltooid is, open je via Windows Zoeken de Open-Shell Menu Settings. Daarna kun je kiezen tussen de Classic Style, Classic with two columns of Windows 7 style.

Misschien wil je ook de knop naar het startmenu aanpassen zodat deze op die van Windows 10 lijkt. Hiervoor vink je de optie Replace start button aan. Vervolgens kies je een van de drie voorstellen uit, of je klikt op Pick Image. Zoek op het web naar een afbeelding van het Windows 10-startmenu en selecteer die. Wil je op je schreden terugkeren en Open-Shell verwijderen? Dat doe je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Selecteer Open-Shell en gebruik de optie Verwijderen.

Geef het startmenu zijn oude look terug.

Advertenties uitschakelen

Windows 11 genereert een unieke identifier, een zogenaamde reclame-ID, om je activiteiten te volgen. Hiervoor gebruikt Microsoft je zoekopdrachten, eerdere aankopen van Microsoft-producten en online activiteiten die gekoppeld zijn aan je Microsoft-account. Adverteerders kunnen die gebruiken om jou gerichte advertenties te sturen wanneer je apps gebruikt. Ben je gevoelig voor je privacy, dan zet je hier ook het mes in.

Open Instellingen en ga naar Privacy en beveiliging. Klik rechts op het onderdeel Algemeen. Zet de schakelaar uit bij Laat apps me persoonlijke advertenties zien door mijn reclame-id te gebruiken. Doe hetzelfde bij Websites hebben toegang tot mijn lijst met talen zodat er inhoud kan worden weergegeven die relevant is voor mijn locatie. Optioneel schakel je ook de optie daaronder uit: Start en zoekresultaten door Windows laten verbeteren door app-lanceringen bij te houden. Tot slot zet je ook de vierde optie uit: Suggesties voor inhoud in de app Instellingen weergeven.

Draag zorg voor je privacy en schakel reclamemeldingen uit.

Meldingen uitschakelen

In het Berichtencentrum komen ook systeemwaarschuwingen, ongelezen berichten, nieuwe artikelen van je favoriete websites en meer meldingen binnen. Deze kunnen nuttig zijn om je op de hoogte te houden van wat er gebeurt, maar het is best mogelijk dat de hoeveelheid meldingen en geluiden overweldigend is en op je zenuwen gaat werken. Daarom kun je meldingen uitschakelen om afleiding te minimaliseren. Open de Instellingen en klik op Systeem. Aan de rechterkant klik je op de pagina Meldingen. Hier kun je de schakelaar Meldingen uitschakelen omzetten. Wil je nog verder gaan, dan zet je de schakelaar Niet storen aan.

Zo, dat scheelt een hoop afleiding.

Snoeien in bloatware

Een nieuwe pc komt met een hoop bloatware en bij Windows 11 is dat niet anders. Het gaat om software waar je niet om hebt gevraagd. Bloatware neemt niet alleen geheugenruimte in beslag, hij verslechtert ook de prestaties van het systeem. Meestal gaat het om spelletjes, testversies van beveiligingssuites en virusscanners, cloudservices en zelfs fotoboeken.

Er zijn freewaretools die scannen naar bloatware, ook wel crapware genoemd, om die automatisch te verwijderen. Maar als je er niet goed in thuis bent, kun je hiermee meer kwaad dan goed doen. Sommige applicaties zijn immers noodzakelijk voor de goede werking van het systeem. De website Should I Remove It is gespecialiseerd in het vinden en verwijderen van bloatware. Hier vind je uitgebreide overzichten van bloatware bij alle belangrijke computermerken. Neem bijvoorbeeld Toshiba, die heeft meer dan dertig applicaties die als testversie worden geïnstalleerd. Snoei de bloatware dus handmatig. Dat doe je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Daar zie je alle programma’s die op de machine zijn geïnstalleerd. Blader door de lijst en controleer welke programma’s je kunt verwijderen.

Volgens de website Should I Remove It bevat een Toshiba de meeste bloatware.