VPN staat voor Virtual Private Network. De techniek is oorspronkelijk ontwikkeld voor zakelijk gebruik, maar komt privé inmiddels ook prima van pas dankzij VPN-providers. Mits juist gebruikt kunnen zij voor een boost van je privacy zorgen, met name onderweg.

Een VPN is van oorsprong bedoeld om een directe verbinding met een bedrijfsnetwerk te maken. Daarbij worden een stevig versleutelde tunnel tussen jouw systeem en dat netwerk gemaakt. Jouw computer, tablet of smartphone ‘denkt’ na verbinden met het remote netwerk verbonden te zijn. En kan – afhankelijk van de configuratie aldaar – gebruik maken van netwerkmappen, printers enzovoort. Ook de internetverbinding (weer enigszins afhankelijk van de configuratie die de systeembeheerder van je werk heeft bedacht) verloopt via het bedrijfsnetwerk. In de praktijk betekent dit dat je het publieke IP-adres van je bedrijf gebruikt voor al je online-activiteiten.

VPN voor iedereen

Precies dat laatstgenoemde verschijnsel – het krijgen van een ander IP-adres – heeft een aantal mensen aan het denken gezet. Want: een ander IP-adres gecombineerd met een stevig versleutelde tunnel naar elders is een wel heel interessante manier om privacy te waarborgen. Dus ontstonden er VPN-providers. Wat zij doen is eigenlijk heel simpel. Zo’n aanbieder heeft (meestal) een heleboel servers over de hele wereld in een scala aan landen en regio’s staan. Jij als gebruiker van een specifieke VPN-dienst maakt verbinding met een server, via die versleutelde tunnel. Vervolgens krijg je een IP-adres van die server in een bepaald land toegewezen.

Perfect voor je privacy en veiligheid

Je slaat nu een aantal vliegen in één klap. Ten eerste kan niemand jouw internetverkeer tussen jouw apparaat en het eindpunt in de vorm van de VPN-server waarmee je verbonden bent meelezen. Zonder meer een heel grote pre, bijvoorbeeld voor als je op vakantie gaat naar een land waar privacy-rechten wat minder nauw genomen worden. Of wanneer je daar woonachtig bent. Een VPN-provider is dan vaak de enige manier om de staatscensuur op je lokale internet te omzeilen. En om te voorkomen dat je een onverwacht bezoek van een groepje vriendelijke heren m/v krijgt met een hoop onvriendelijke vragen. 

Ook komt een VPN-server uitstekend van pas bij gebruik in combinatie met openbare hotspots. Die dingen hebben veelal geen enkele beveiliging. Bovendien moet je maar afwachten of een hotspot uiteindelijk geen honeypot blijkt te zijn, opgezet door een digidiefje met minder edele bedoelingen. Geen uitzonderlijk verschijnsel helaas, in drukbezochte gebieden. Zodra jij verbinding maakt met een hotspot is normaliter al je internetverkeer meeleesbaar door een kwaadwillende. Niet echter, zodra je gebruik maakt van VPN!

©PXimport

VPN via hotspot

Zodra een hotspot VPN-verbindingen niet toestaat is het zaak er simpelweg snel van los te koppelen en er geen gebruik van te maken. Mogelijk betreft het dan een malafide Wifi-toegangspunt. Of worden gebruiksgegevens verzameld voor reclame- en andere doeleinden van minder edele aard. Sowieso geldt dat je openbare hotspots – zeker de exemplaren waarvoor geen Wifi-wachtwoord vereist is – vooral links moet laten liggen. Soms kan dat echter niet, en dan is plan B alleen via VPN aan zo’n toegangspunt te koppelen.

VPN-providers

Er zijn nogal wat VPN-providers inmiddels. Daarbij geldt – hoe kan het ook anders – dat ook hier weer rotte appels tussen zitten. Want zo’n provider zou diverse zaken als inkomend en uitgaand IP-adres gekoppeld aan gebruikstijden kunnen koppelen. Daardoor ben je alsnog te achterhalen, bijvoorbeeld. Vaak geldt dat de betere en meer betrouwbare VPN-providers ook in een net wat hoger prijssegment zitten. Een bekende naam is bijvoorbeeld het aloude NordVPN. Een abonnement daarop kost je een paar tientjes per jaar, maar dan hoef je je verder eigenlijk ook nergens zorgen meer om te maken. Andere namen die een zekere bekendheid op het vlak van betrouwbaarheid genieten zijn onder meer ExpressVPN en Surfshark.

Abonnement en verbinden

Heb je eenmaal een abonnement afgesloten (gratis aanbieders zijn veelal of niet te vertrouwen of bieden op termijn onbruikbare limieten op het vlak van snelheid en te verstoken data), dan kan de pret beginnen. Heb je weinig tot geen verstand van de net wat meer technische instellingen van je computer of mobiele apparaat, gebruik dan de app die de meeste zichzelf respecterende VPN-providers in het assortiment hebben. Daarmee verbind je veelal met een tik op de knop met de dienst. Ook kun je hier veelal makkelijk uit een geolocatie kiezen, wat het gebruik aanzienlijk vereenvoudigd. In het geval van bijvoorbeeld een iPhone zal je meestal tijdens het eerste gebruik gevraagd worden om een profiel te installeren, doe dat want anders kan er geen verbinding gemaakt worden.

Geoblock omzeilen

Kijken we meteen nog even naar een ander praktisch voordeel van een VPN-provider. Ga jij namelijk op vakantie naar een bestemming buiten Nederland, dan krijg je normaliter een IP-adres dat afkomstig is van je land van bestemming (zeker als je verbinding maakt met een lokaal wifi-access point in bijvoorbeeld je hotel of op de camping). Nu kent een aantal diensten een zogeheten geoblock. Op basis van het land waar je bent – herkenbaar aan het IP-adres van je internetverbinding – word je dan soms uitgesloten van bepaalde diensten. 

Een notoir voorbeeld is videostreaming. Zo kun je bijvoorbeeld de livestreams van de publieke omroep niet bekijken, wat onhandig kan zijn als je je favoriete programma ook in den vreemde wilt kunnen bekijken. Kies in zo’n geval een VPN-serverdoel in Nederland en het werkt wel. Meestal, want streaming-aanbieders worden ook steeds slimmer en verzamelen IP-adressen van VPN-providers. Want stél je voor dat je als die ene Japanner illegaal een Nederlandstalig programma zou bekijken. Kortom: VPN-providers kúnnen soms herkend worden, waardoor je alsnog niks te zien krijgt. In dat geval helpt het meestal om gewoon een andere server te kiezen. De betere VPN-providers hebben er meerdere voor je klaar staan om uit te kiezen.

©PXimport

Automatisch verbinden, wel zo veilig

Tot slot nog een tipje: zorg dat je je mobiel of laptop zó instelt dat bij voorkeur liefst verbinding op aanvraag gemaakt wordt. Je bent dan zeker dat je altijd via VPN verbindt en nooit per ongeluk VPN-loos aanhaakt bij een malafide hotspot. Weet je op jouw apparaat niet hoe dat moet, check het dan in de handleiding, help-file of Google. Het verschilt allemaal nogal per besturingssysteem- en versie dus even snel een algemeen recept geven kunnen we niet. In recente versies van iOS vind je de optie bijvoorbeeld in de app Instellingen onder VPN, alwaar je een lijstje vindt van de eerder toegevoegde VPN-provider (je weet wel: dat profiel!). Tik op de (i) achter de provider en zet de schakelaar achter Verbind op aanvraag aan. Vanaf dat moment wordt er éérst een verbinding gemaakt met de VPN-server (als er al geen verbinding was) alvorens er ook maar een bit aan gegevens uitgewisseld wordt met de boze buitenwereld.

©PXimport

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.