VPN staat voor Virtual Private Network. De techniek is oorspronkelijk ontwikkeld voor zakelijk gebruik, maar komt privé inmiddels ook prima van pas dankzij VPN-providers. Mits juist gebruikt kunnen zij voor een boost van je privacy zorgen, met name onderweg.

Een VPN is van oorsprong bedoeld om een directe verbinding met een bedrijfsnetwerk te maken. Daarbij worden een stevig versleutelde tunnel tussen jouw systeem en dat netwerk gemaakt. Jouw computer, tablet of smartphone ‘denkt’ na verbinden met het remote netwerk verbonden te zijn. En kan – afhankelijk van de configuratie aldaar – gebruik maken van netwerkmappen, printers enzovoort. Ook de internetverbinding (weer enigszins afhankelijk van de configuratie die de systeembeheerder van je werk heeft bedacht) verloopt via het bedrijfsnetwerk. In de praktijk betekent dit dat je het publieke IP-adres van je bedrijf gebruikt voor al je online-activiteiten.

VPN voor iedereen

Precies dat laatstgenoemde verschijnsel – het krijgen van een ander IP-adres – heeft een aantal mensen aan het denken gezet. Want: een ander IP-adres gecombineerd met een stevig versleutelde tunnel naar elders is een wel heel interessante manier om privacy te waarborgen. Dus ontstonden er VPN-providers. Wat zij doen is eigenlijk heel simpel. Zo’n aanbieder heeft (meestal) een heleboel servers over de hele wereld in een scala aan landen en regio’s staan. Jij als gebruiker van een specifieke VPN-dienst maakt verbinding met een server, via die versleutelde tunnel. Vervolgens krijg je een IP-adres van die server in een bepaald land toegewezen.

Perfect voor je privacy en veiligheid

Je slaat nu een aantal vliegen in één klap. Ten eerste kan niemand jouw internetverkeer tussen jouw apparaat en het eindpunt in de vorm van de VPN-server waarmee je verbonden bent meelezen. Zonder meer een heel grote pre, bijvoorbeeld voor als je op vakantie gaat naar een land waar privacy-rechten wat minder nauw genomen worden. Of wanneer je daar woonachtig bent. Een VPN-provider is dan vaak de enige manier om de staatscensuur op je lokale internet te omzeilen. En om te voorkomen dat je een onverwacht bezoek van een groepje vriendelijke heren m/v krijgt met een hoop onvriendelijke vragen. 

Ook komt een VPN-server uitstekend van pas bij gebruik in combinatie met openbare hotspots. Die dingen hebben veelal geen enkele beveiliging. Bovendien moet je maar afwachten of een hotspot uiteindelijk geen honeypot blijkt te zijn, opgezet door een digidiefje met minder edele bedoelingen. Geen uitzonderlijk verschijnsel helaas, in drukbezochte gebieden. Zodra jij verbinding maakt met een hotspot is normaliter al je internetverkeer meeleesbaar door een kwaadwillende. Niet echter, zodra je gebruik maakt van VPN!

©PXimport

VPN via hotspot

Zodra een hotspot VPN-verbindingen niet toestaat is het zaak er simpelweg snel van los te koppelen en er geen gebruik van te maken. Mogelijk betreft het dan een malafide Wifi-toegangspunt. Of worden gebruiksgegevens verzameld voor reclame- en andere doeleinden van minder edele aard. Sowieso geldt dat je openbare hotspots – zeker de exemplaren waarvoor geen Wifi-wachtwoord vereist is – vooral links moet laten liggen. Soms kan dat echter niet, en dan is plan B alleen via VPN aan zo’n toegangspunt te koppelen.

VPN-providers

Er zijn nogal wat VPN-providers inmiddels. Daarbij geldt – hoe kan het ook anders – dat ook hier weer rotte appels tussen zitten. Want zo’n provider zou diverse zaken als inkomend en uitgaand IP-adres gekoppeld aan gebruikstijden kunnen koppelen. Daardoor ben je alsnog te achterhalen, bijvoorbeeld. Vaak geldt dat de betere en meer betrouwbare VPN-providers ook in een net wat hoger prijssegment zitten. Een bekende naam is bijvoorbeeld het aloude NordVPN. Een abonnement daarop kost je een paar tientjes per jaar, maar dan hoef je je verder eigenlijk ook nergens zorgen meer om te maken. Andere namen die een zekere bekendheid op het vlak van betrouwbaarheid genieten zijn onder meer ExpressVPN en Surfshark.

Abonnement en verbinden

Heb je eenmaal een abonnement afgesloten (gratis aanbieders zijn veelal of niet te vertrouwen of bieden op termijn onbruikbare limieten op het vlak van snelheid en te verstoken data), dan kan de pret beginnen. Heb je weinig tot geen verstand van de net wat meer technische instellingen van je computer of mobiele apparaat, gebruik dan de app die de meeste zichzelf respecterende VPN-providers in het assortiment hebben. Daarmee verbind je veelal met een tik op de knop met de dienst. Ook kun je hier veelal makkelijk uit een geolocatie kiezen, wat het gebruik aanzienlijk vereenvoudigd. In het geval van bijvoorbeeld een iPhone zal je meestal tijdens het eerste gebruik gevraagd worden om een profiel te installeren, doe dat want anders kan er geen verbinding gemaakt worden.

Geoblock omzeilen

Kijken we meteen nog even naar een ander praktisch voordeel van een VPN-provider. Ga jij namelijk op vakantie naar een bestemming buiten Nederland, dan krijg je normaliter een IP-adres dat afkomstig is van je land van bestemming (zeker als je verbinding maakt met een lokaal wifi-access point in bijvoorbeeld je hotel of op de camping). Nu kent een aantal diensten een zogeheten geoblock. Op basis van het land waar je bent – herkenbaar aan het IP-adres van je internetverbinding – word je dan soms uitgesloten van bepaalde diensten. 

Een notoir voorbeeld is videostreaming. Zo kun je bijvoorbeeld de livestreams van de publieke omroep niet bekijken, wat onhandig kan zijn als je je favoriete programma ook in den vreemde wilt kunnen bekijken. Kies in zo’n geval een VPN-serverdoel in Nederland en het werkt wel. Meestal, want streaming-aanbieders worden ook steeds slimmer en verzamelen IP-adressen van VPN-providers. Want stél je voor dat je als die ene Japanner illegaal een Nederlandstalig programma zou bekijken. Kortom: VPN-providers kúnnen soms herkend worden, waardoor je alsnog niks te zien krijgt. In dat geval helpt het meestal om gewoon een andere server te kiezen. De betere VPN-providers hebben er meerdere voor je klaar staan om uit te kiezen.

©PXimport

Automatisch verbinden, wel zo veilig

Tot slot nog een tipje: zorg dat je je mobiel of laptop zó instelt dat bij voorkeur liefst verbinding op aanvraag gemaakt wordt. Je bent dan zeker dat je altijd via VPN verbindt en nooit per ongeluk VPN-loos aanhaakt bij een malafide hotspot. Weet je op jouw apparaat niet hoe dat moet, check het dan in de handleiding, help-file of Google. Het verschilt allemaal nogal per besturingssysteem- en versie dus even snel een algemeen recept geven kunnen we niet. In recente versies van iOS vind je de optie bijvoorbeeld in de app Instellingen onder VPN, alwaar je een lijstje vindt van de eerder toegevoegde VPN-provider (je weet wel: dat profiel!). Tik op de (i) achter de provider en zet de schakelaar achter Verbind op aanvraag aan. Vanaf dat moment wordt er éérst een verbinding gemaakt met de VPN-server (als er al geen verbinding was) alvorens er ook maar een bit aan gegevens uitgewisseld wordt met de boze buitenwereld.

©PXimport

Heb je je ooit afgevraagd hoe een bepaalde website er vroeger uitzag? Dat kan via de Wayback Machine, eigendom van een non-profitorganisatie, die ondertussen meer dan 860 miljard webpagina’s heeft gearchiveerd.

Stap 1: De tijdlijn

Google heeft aangekondigd om de Wayback Machine in de resultaten van de eigen zoekmachine te integreren, maar op het moment van schrijven werkt dat nog niet. Dan maar op de normale manier.

Surf naar https://web.archive.org en voer het adres van de gezochte website in de zoekbalk in. Voor deze gelegenheid proberen we het met de oudste website van Nederland. Als we dit monument in de tijdmachine kunnen bekijken, dan moet dat ook lukken met de website van jouw voetbal- of schaakclub. Het is bijna niet te geloven, maar in 1992 bestonden er slechts drie websites in de hele wereld: die van het Zwitserse CERN, die van een lab in Stanford SLAC en die van het Nederlandse atoomonderzoeksinstituut NIKHEF. Typ dus www.nikhef.nl in het zoekvak. Bingo! The Internet Archive of de Wayback Machine vindt de website en toont in een tijdlijn het aantal opgeslagen archiefdata. Leuk als je de site van toen met die van nu vergelijkt.

Hoe hoger de zwarte staafjes, hoe meer archiefdata er beschikbaar zijn.

Stap 2: Snapshots

Dit archief verzamelt momentopnamen. Logisch dat er geen snapshot uit 1992 beschikbaar is, omdat de Wayback Machine toen nog niet bestond. Het eerste zwarte staafje zie je staan in 1997. Als je daarop klikt, komt er een kalender tevoorschijn waar het moment van de opname is gemarkeerd met een blauwe stip. In dit voorbeeld is dat 10 december 1997. Ga er met de muisaanwijzer overheen en dan lees je dat er van die dag meerdere snapshots beschikbaar zijn. Als een website meerdere keren op één dag is gearchiveerd, wordt de cirkel rond die dag iets groter. Klik op een van deze snapshots.

Een blauwe stip zegt dat er een snapshot bestaat van die dag.

Stap 3: Koppeling proberen

Wanneer je bij het zoeken in de WayBack Machine een foutmelding ontvangt dan is de site mogelijk ingesteld om de webcrawler van de Wayback Machine te negeren. Als alles goed gaat, opent de website in de tijdmachine. Afhankelijk van hoe de website is gearchiveerd, kun je mogelijk op links in de pagina klikken en de gekoppelde content bekijken. Bovenaan de website staat een minikalender waarmee je via de blauwe pijltjes naar de volgende of vorige gearchiveerde momentopname springt.

In het geval van de oudste Nederlandse site kun je wel alle links openen.

Tot onze verbazing zien we dat de Dreame L10s Ultra (2nd gen) een van de grootste nadelen van zijn voorganger zomaar wegneemt: deze nieuwe robotstofzuiger is namelijk honderden euro's goedkoper dan zijn voorganger ooit geweest was. Sterker nog: ook nu nog is eerste L10s Ultra duurder dan zijn opvolger. Tijd om te bekijken hoe de Gen 2 in de praktijk presteert.

De Dreame L10s Ultra (2nd Gen) heeft een adviesprijs van 699 euro, maar is nu al online verkrijgbaar voor minder. Als je de introductieprijs van de voorganger in het achterhoofd neemt (meer dan duizend euro) dan begrijp je dat we daar enigszins verrast over zijn. Dat model uit begin 2023 beviel, maar stelde ook teleur op een aantal vlakken. Zo botste het nog wel eens ergens tegenaan, had je nog wat handmatig onderhoud, werd het tapijt niet goed schoongemaakt, was de app onoverzichtelijk en zat je als het ware vast aan de schoonmaakmiddelen van Dreame.

Zijn opvolger doet een hoop dingen anders, terwijl de ervaring toch grotendeels hetzelfde blijft. Daarmee bedoelen we dat fabrikant Dreame een aantal negatieve aspecten aangepakt heeft, en de positieve eigenschappen heeft behouden. En dat zonder de prijs te verhogen. Ergens kon dat ook niet anders, gezien het bestaan van bijvoorbeeld de Dreame X40 Ultra en de aankomende X50 Ultra. Die nemen het stokje over van de meest dure Dreame-robots van dit moment, waardoor de vernieuwde L10s Ultra een lager prijskaartje hanteert.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Navigeren gaat goed, maar…

De robot en de basis hebben eenzelfde, stijlvol en praktisch ontwerp als andere Dreame-robotstofzuigers en zijn daardoor inmiddels heel herkenbaar. Voor- en bovenop tref je de middelen aan voor objectherkenning, zoals een camera en een laser (LiDAR). Hoewel dit model wel over objectherkenning beschikt, zit er geen AI-camera aan boord (zoals op de duurdere stofzuigers). Over het algemeen navigeert de robot goed door het huis en vermijdt hij verschillende soorten spullen die op de grond liggen en staan.

Waar deze stofzuiger een beetje moeite mee heeft, zijn smalle openingen. Het lijkt net alsof het apparaat een bepaalde route niet 'durft' te nemen uit angst om ergens vast te komen zitten. Daardoor kan het gebeuren dat specifieke plekjes niet meegenomen worden. De objectherkenning laat ook nog wel een iets te wensen over. Het kan zijn dat de robot over kabels heenrijdt en daardoor zichzelf vastrijdt (als het dikke kabels zijn) of iets opzuigt (als het dunne kabels zijn). Bij ons lieten de dweilpads daardoor ook een keer los; die bleven hangen achter een dikke stekkerkabel.

©Wesley Akkerman

Apart bakje voor reinigingsmiddel

Net als de voorganger kan ook de Dreame L10s Ultra (2nd Gen) zijn twee roterende dweilpads niet achterlaten op het basisstation. Daardoor kunnen dat soort dingen zoals in de alinea hierboven beschreven nog wel eens fout gaan. Als zoiets gebeurt, dan stopt de robot met werken totdat je hem geholpen hebt. Als je dan op dat moment niet thuis bent, dan heb je pech. Gezien de prijs hebben we daar minder moeite mee dan voorheen, maar het kan het gebruik van een robotstofzuiger wel in de weg zitten. Helemaal als het apparaat ergens onder het bed stilstaat, en je er dus moeilijk bij kunt

Gelukkig heeft het basisstation wel een waardevolle upgrade gekregen in de vorm van een apart zeepbakje. Naast een bak voor schoon en een bak voor vies water, heb je nu een aparte bak waar je vloerreiniger in kunt stoppen. Dreame raadt uiteraard zijn eigen schoonmaakmiddelen aan, maar niets staat je in de weg zelf een middel uit te kiezen.

Helaas biedt dit model ook geen droogfunctie aan voor de gebruikte dweilpads. Ze worden wel schoongemaakt op het station, maar het duurt even voordat ze helemaal schoon en droog zijn voor de volgende ronde.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Maakt veel beter schoon

In vergelijking met de vorige versie maakt de Dreame L10s Ultra (2nd Gen) veel beter schoon langs randen. Dan bedoelen we langs de muren en plinten, maar ook de rand van een vloerkleed. Het gevaarte op wielen maakt dan kleine, schuine bewegingen heen en weer en rijdt kort van voren naar achteren om precies tot aan de rand schoon te kunnen maken. Het slaat in dat proces weinig tot geen stukken vloer over. Wel kan deze robotstofzuiger in een enkel geval nog wel eens met de natte dweil op het vloerkleed komen. Maar dat is niets om je zorgen om te maken.

Qua zuigkracht is het systeem er eveneens flink op vooruitgegaan, van 5300 Pa naar 10.000 Pa. Daardoor blijft er vrijwel geen stof achter op de plekken waar de Dreame L10s Ultra (2nd Gen) komt. Het kan zijn dat hij nog wel eens wat achterlaat op een hoogpolig kleed. Ook de hoekjes in huis worden niet superschoon, ondanks de uitschuifbare borstel. Maar eerlijk is eerlijk: de robot doet het veel beter dan de Dreame L10s Ultra. De borstel, gemaakt van kunststof, snijdt eventuele haren (van bijvoorbeeld huisdieren of jezelf, als je lang haar hebt) niet voor je kapot; dus je hebt zelf nog wat onderhoud aan het af en toe haarvrij maken van de borstel.

Overzichtelijke app

Dweilen gaat het systeem nog even goed af. Vooral voor het dagelijkse of wekelijkse onderhoud is de Dreame L10s Ultra (2nd Gen) uitermate geschikt, aangezien hij genadeloos afrekent met oppervlakkige vlekken. Als je wat meer hardnekkige viezigheid aan de vloer laat plakken, weet de robot daar ook nog wel raad mee. Vettigheid en opgedroogde troep kunnen echter een uitdaging vormen – waarschijnlijk omdat de stofzuiger geen gebruik maakt van warm water. De dweilpads zijn overigens eveneens uitschuifbaar, wat het schoonmaken ten goede komt.

Via de overzichtelijke app kun je heel snel bepalen hoeveel water en zeep de Dreame L10s Ultra (2nd Gen) moet gebruiken. Wellicht helpt het om die hoeveelheid aan te passen, waardoor hardnekkige viezigheid ook zou kunnen verdwijnen – maar meer water en zeep is geen garantie voor succes. Verder bepaal je in de app de zuigkracht, in welke mate de stofzuiger zijn rondes doet (met ruime of minder ruime bochten) en zie je hoe het gesteld is met de verschillende onderdelen. Met die laatste functionaliteit kun je goed zien wanneer iets aan vervanging toe is of wanneer je ergens een lapje over moet halen.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Dreame L10s Ultra (2nd Gen) kopen?

Tot slot is het goed om te zien dat de accu ruim drie uur meegaat. Dat is deels afhankelijk van de instellingen die je zelf prefereert, maar dan nog is het een zeer nette score. Dit voorkomt dat de robot lange omwegen moet maken om tussentijds op te laden, waardoor het werk sneller gedaan kan worden. Verder moet je qua onderhoud dus rekening houden met vastgelopen haren, de oprit (die snel vies wordt) en zowel de water- als zeepbakken. Niet heel veel meer dus dan bij duurdere modellen; maar vooral dat vastgelopen haar kan irritant worden.

Onderaan de streep vinden we dat Dreame met de Dreame L10s Ultra (2nd Gen) een fijne balans heeft gevonden tussen een uitgebreide en functionele robotstofzuiger en een redelijke prijs. De maximaal 700 euro die je betaalt, is geen immens hoog bedrag voor de prestaties die je in huis haalt. Je krijgt bovendien toegang tot allerlei premium functies, zoals uitschuifbare dweilpads en de borstel. Je moet er wel rekening mee houden dat je soms de dweil zelf even moet schoonmaken om de prestaties op hoog niveau te houden, maar verder vinden we deze robotstofzuiger top.