Wie denkt dat je Windows 10 alleen kunt bedienen met de muis, heeft het mis. Vrijwel alles is op de een of andere manier ook via Windows PowerShell te regelen. PowerShell is de grote broer van de opdrachtprompt. In dit artikel bespreken we de basis van dit expertgereedschap.

Tip 1: Topje van de ijsberg

Om direct met de deur in huis te vallen: na het lezen van dit artikel weet je nog niet alles van PowerShell. PowerShell is zeer geavanceerd en kan ook nog eens eenvoudig worden uitgebreid met nieuwe functies. Dit maakt dat het onmogelijk is om een compleet overzicht te geven van de mogelijkheden en opties. Wel leren we je alles over de basis van PowerShell, en weet je na het lezen van dit artikel hoe je het gebruikt en waar je meer informatie krijgt als je verder wilt. Ook bespreken we praktische trucjes die je direct kunt uitvoeren.

PowerShell is al een tijdje in Windows aanwezig en in Windows 10 aanbeland bij versie 5.0. Hoewel we uitgaan van een Windows 10-systeem, is de basis hetzelfde op eerdere Windows-versies.

©PXimport

Tip 2: PowerShell

Als je al een tijdje meedraait in computerland, ken je de knipperende cursor op het zwarte scherm. We hebben het over de 'commandprompt', dit onderdeel wordt in Windows de Opdrachtprompt genoemd. Een andere benaming is 'cli' en dat staat weer voor 'command line interface'. In de basis is PowerShell een soort opdrachtprompt op steroïden. De opdrachten die werken via de standaard opdrachtprompt van Windows, werken meestal ook in PowerShell, maar er is veel meer mogelijk. Zo kun je dankzij PowerShell vrijwel het volledige besturingssysteem onder de motorkap bedienen, zonder dat hier een muis aan te pas komt. Dit kan bijvoorbeeld door maken van scripts.

©PXimport

Tip 3: Snelkoppeling als beheerder

Er zijn veel manieren om een PowerShell te openen. Zoek bijvoorbeeld naar PowerShell (of een gedeelte van dit woord) in je startmenu. Veel mensen vinden een snelkoppeling prettig. Deze kun je eenvoudig aanmaken, maar het vereist een kleine aanpassing achteraf zodat Powershell altijd als beheerder wordt uitgevoerd. Klik met de rechtermuisknop op je bureaublad en kies Nieuw / Snelkoppeling. Maak een snelkoppeling naar PowerShell.exe en bewaar deze. Klik met de rechtermuisknop op de snelkoppeling en vraag de eigenschappen op. Ga naar het tabblad Snelkoppeling, klik op Geavanceerd en plaats een vinkje bij Als administrator uitvoeren. Op deze manier open je de snelkoppeling altijd als computerbeheerder.

©PXimport

Tip 4: Windows-toets+X

Als je in Windows 10 de toetscombinatie Windows-toets+X gebruikt, krijg je een gevorderd menu te zien. Hierin vind je een directe verwijzing naar alle belangrijke Windows-onderdelen, zoals je configuratiescherm, energiebeheer en meer. Ook kun je vanaf deze plek een opdrachtprompt opstarten in de veilige modus (standaard) of als beheerder. Dit onderdeel is eenvoudig te vervangen door PowerShell. Klik met de rechtermuisknop op je taakbalk en vraag de eigenschappen op. Open het tabblad Navigatie en plaats een vinkje bij Opdrachtprompt vervangen door Windows PowerShell in het (...). Vanaf nu is PowerShell direct beschikbaar via Windows-toets+X.

Tip 5: Administrator

De beste manier om PowerShell te starten is als computerbeheerder (administrator). Hiermee krijg je de volledige rechten over 'alle' instellingen en aanpassingen die je wilt doen. Als je een normale PowerShell opstart, is de kans op foutmeldingen groter omdat er bijvoorbeeld te weinig rechten zijn om een bewerking uit te voeren. Omdat PowerShell in Administrator-mode alle rechten heeft, moet je wel extra voorzichtig zijn. Klakkeloos experimenteren met onbekende PowerShell-scripts van internet is vragen om problemen.

Tip 6: Commando's

Net als bij de opdrachtprompt kun je in PowerShell allerlei commando's geven. De meeste commando's die werken in de opdrachtprompt, zijn ook te gebruiken in PowerShell. Een voorbeeld hiervan is de opdracht ipconfig. Hiermee krijg je zowel in de Opdrachtprompt als in PowerShell uitgebreide IP-informatie van al je netwerkadapters. Er zijn ook veel commando's die alleen in PowerShell werken. Een voorbeeld hiervan is de opdracht Get-NetAdapter, die je een beknopt overzicht geeft van je netwerkadapters, het type adapter (ethernet of wifi) en de snelheid. Met dit commando zien we bijvoorbeeld dat ons wifi-netwerk werkt op slechts 130 Mbit/s. Deze informatie is ook ergens in Windows te vinden, maar als je het commando kent, gaat het met PowerShell gaat het een stuk eenvoudiger en sneller.

©PXimport

Tip 7: Sneller invoeren

Sommige commando's zijn behoorlijk lang. Gelukkig kun je deze toch snel invoeren. Tik een gedeelte van de naam, bijvoorbeeld get-net en druk vervolgens een of meerdere keren op de Tab-toets totdat Get-NetAdapter verschijnt. Je opdracht wordt automatisch aangevuld. Je kunt er nog iets achter typen (parameters, bij veel opdrachten is dat nodig) en bevestigen met een druk op de Enter-toets. Dankzij de Tab-toets kun je zelfs de lastigste opdrachten snel intypen.

©PXimport

Tip 8: Help? Help!

De helpfunctie van PowerShell is zeer uitgebreid en zelfs onoverzichtelijk als je alleen de opdracht help geeft gevolgd door Enter. De functie wordt duidelijker als je de hulpvraag specificeert. Met de opdracht help Get-NetAdapter krijg je uitgebreide informatie over Get-NetAdapter. Je leest waar dit commando voor dient, hoe je het gebruikt en waar je meer informatie vindt als je 'alles' over het commando te weten wilt komen. Bij Related links zie je gerelateerde opdrachten. Zo komen we hier het commando Restart-NetAdapter tegen. Dit blijkt uitermate handig om via een PowerShell-commando de wifi-adapter snel uit te schakelen en weer opnieuw te activeren, een truc die meestal zeer effectief is om tijdelijke wifi-storingen op te lossen.

©PXimport

Tip 9: Linux, maar dan anders!

We noemden al een paar keer het verband tussen PowerShell en de opdrachtprompt, maar de link met Linux is nog veel groter. Veel commando's uit PowerShell komen direct uit Linux. Om bijvoorbeeld de inhoud van een map op te vragen, kun je de opdracht dir geven. Linux-gebruikers kennen deze opdracht als ls en dit commando werkt ook in PowerShell. Andere voorbeelden zijn rm (remove, verwijderen), kill (sluiten) en mv (move, verplaatsen). Op deze website vind je onder Quick reference (scrol bijna helemaal naar beneden) een handig overzichtje van veelvoorkomende commando's die zowel in Linux als de Windows PowerShell te gebruiken zijn.

Tip 10: Standaard apps verwijderen

Het verwijderen van programma's is een praktisch voorbeeld van de mogelijkheden van PowerShell. Windows 10 heeft allerlei standaard-apps aan boord waar veel mensen niet op zitten te wachten. Dankzij slimme PowerShell-opdrachten kun je de voorgeïnstalleerde 'rommel' snel verwijderen. Met de opdracht Get-AppxPackage *xboxapp* | Remove-AppxPackage gevolgd door Enter verdwijnt de Xbox-app van je computer. Met de opdracht Get-AppxPackage *bingfinance* | Remove-AppxPackage verwijder je de Geldzaken-app. Je kunt zelfs de complete app-winkel van Microsoft van je systeem verwijderen. Hiervoor geef je Get-AppxPackage *windowsstore* | Remove-AppxPackage als opdracht. Er zijn meer opdrachten mogelijk. Een overzicht vind je hier.

©PXimport

Tip 11: Standaardapps opnieuw installeren

Ben je te enthousiast te werk gegaan en heb je per ongeluk allerlei apps verwijderd die je eigenlijk nog weleens wilt gebruiken? Dan kun je een groot deel van de standaard app-bundel snel herstellen. Geef hiervoor Get-AppxPackage -AllUsers| Foreach {Add-AppxPackage -DisableDevelopmentMode -Register "$($_.InstallLocation)\AppXManifest.xml"} als opdracht. Je hoeft dit niet helemaal over te typen, je kunt de opdracht ook kopiëren van de website uit de vorige tip.

©PXimport

Tip 12: Scripts maken

We hopen met dit artikel het enthousiasme voor PowerShell geprikkeld te hebben. Als afsluiter willen we je graag nog wijzen op ISE. Deze afkorting staat voor Integrated Scripting Environment, dit is een handige omgeving om PowerShell-scripts in elkaar te sleutelen. Handig detail is dat je veel opdrachten met één muisklik toevoegt. De opdrachten staan aan de rechterkant van je scherm en er is een goede zoekfunctie aanwezig. Door commando's te combineren, maak je snel je eerste script, bijvoorbeeld om je wifi-adapter uit te schakelen weer te activeren (zie tip 6). Door je script te starten, wordt deze handeling automatisch uitgevoerd en dat scheelt veel muisklikken die anders nodig waren geweest als je de 'wifi-reset' wilt uitvoeren via bijvoorbeeld het Apparaatbeheer. Start ISE op door ise in te typen als zoekopdracht in je startmenu.

©PXimport

Tip 13: Tot slot...

Het voert te ver om alles over PowerShell te weten te komen in één artikel. De beste manier om met PowerShell te leren werken, is door eraan te denken op een moment dat je voor een probleem staat of iets wilt automatiseren met een script. Probeer je uitdaging op te lossen met PowerShell, dan raak je snel gewend aan de manier van denken (en werken). Wil je een vliegende start maken? Dan kun je terecht bij Microsoft Virtual Academy voor uitgebreide video's. Ook op YouTube zijn veel filmpjes te vinden. De

van Don Jones zijn van harte aanbevolen.

©PXimport

Met een prijskaartje van 399 euro is de Dyson V8 Cyclone een van de meest betaalbare draadloze steelstofzuigers van het Britse merk. Je haalt hiervoor een redelijk compacte maar krachtige huishoudhulp in huis, die een aantal duidelijke kanttekeningen heeft.

De Dyson V8 heeft een nieuw ontwerp gekregen. Weg is de trekker die je constant moet indrukken om het apparaat te laten zuigen. In plaats daarvan beschikt hij voortaan over een handige aan-uitknop. Daarnaast zit een moduswisselaar, die met verschillende kleuren aangeeft welke zuigstand je gebruikt. Opvallend is ook dat Dyson voor de V8 Cyclone geen spannende kleuren voor de plastic onderdelen gebruikt. In plaats daarvan zien we een combinatie van kaki, rood, grijs en zwart; het geheel valt daardoor minder op.

©Wesley Akkerman

De nieuwe Dyson V8 Cyclone

De nieuwe V8 levert 30 procent meer zuigkracht en een 50 procent langere accuduur. In de laagste zuigstand houdt hij het tot 60 minuten vol. Helaas ontbreekt een handig lcd-scherm (dat wel op duurdere modellen zit) voor de resterende accutijd; ook hier moet je het doen met iets te simpele led-indicators. Onderop zit een nieuwe vloerzuigmond, die Dyson de 'Motorbar' noemt. Die moet dankzij het gebruik van speciale kammetjes effectief zijn tegen vastzittende haren, maar de stofzuiger moet het verder ook zonder moderne functies doen zoals lasers of stofsensoren.

Met slechts 2,7 kilogram is de Dyson V8 Cyclone lekker licht en wendbaar, waardoor je moeiteloos vloeren en zelfs hoekjes op het plafond schoonhoudt. Het stofreservoir (540 milliliter) heeft een handig uitwerpsysteem waarbij je het vuil niet hoeft aan te raken. Toch zijn we niet helemaal tevreden over alle eigenschappen van de zuigmodule. Het handvat is namelijk smal en klein, waardoor je grip bij langer gebruik oncomfortabel is. Ook kan het bij je duim gaan schuren. Dit is waarschijnlijk de minst ergonomische Dyson die we op de redactie hebben getest.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone in de praktijk

Gelukkig biedt de Dyson V8 Cyclone met 297 air-watts in de Boost-stand een flinke verbetering in zuigkracht (ten opzichte van zijn voorganger). De standaardmodus levert 79 aW en dat is voor ons ruim voldoende voor dagelijkse taken. Vooral het vloerkleed moet eraan geloven: haren, kruimels en ander vuil worden daar moeiteloos uit gezogen. Op hardere vloeren stelt de Cyclone eveneens niet teleur, al valt er wel één ding op. Wanneer je de stofzuiger oppakt nadat je bijvoorbeeld wat kruimels of korrels opzuigt, kan het zijn dat er een paar uit de mond vallen.

Daarnaast missen we een zachte(re) borstel op de Dyson V8 Cyclone. De huidige zuigmond ratelt namelijk hard over de vloer, wat niet zo prettig is voor (onder)buren in een flat- of appartementsgebouw of slapende kinderen. En dat terwijl de motor zelf stiller is dan verwacht. Gelukkig neemt de zuigmond moeiteloos allerlei soorten haren op en raken die niet in de borstel verstrengeld. Ook goed om te weten: de Cyclone past zijn zuigkracht niet automatisch aan, zoals duurdere modellen dat wel doen, waardoor je dat dus zelf in de gaten moet houden. Geen groot probleem, maar toch.

©Wesley Akkerman

Batterij en accessoires

Zoals gezegd gaat de batterij maximaal een uurtje mee wanneer je de zuinigste modus inschakelt. Anders moet je rekening houden met ongeveer een halfuur in de normale stand. Zet je de Boost-modus aan en laat je die aanstaan, dan is het binnen tien minuten wel gedaan. Geen vreemde scores als je kijkt naar het formaat en de behoorlijk indrukwekkende zuigkracht. Een groot pluspunt is daarnaast dat je de accu kunt verwisselen. Daardoor kun je de levensduur aanzienlijk verlengen door mettertijd een nieuwe batterij aan te schaffen.

Je krijgt trouwens twee accessoires bij aanschaf van de Dyson de V8 Cyclone: een kierenzuiger en een gemotoriseerde miniborstel. Hoewel dat misschien wat karig lijkt vergeleken met eerdere modellen, zijn oude V8-hulpstukken compatibel (mocht je die nog hebben). In de praktijk blijkt de basisset echter compleet genoeg. De kierenzuiger werkt goed voor meubels en lastige hoeken, terwijl de miniborstel onmisbaar is voor trappen, matrassen en bekleding. Ondanks het beperkte pakket biedt de stofzuiger dus voldoende opties voor de meeste huishoudens.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone kopen?

De Dyson V8 Cyclone is een geslaagde steelstofzuiger voor wie krachtige prestaties zoekt zonder overbodige luxe. Vooral op tapijt en bekleding komt hij sterk naar voren, en ook het verwijderen van haren gaat hem goed af. Het harde, smalle handvat en de wat stugge vloermond voelen niet altijd even prettig aan, maar dat past deels bij de prijsklasse. Jammer is ook het ontbreken van een lcd-display met handige informatie, al is dat net als het gebrek aan een automatische zuigstand goed te overzien. Alles bij elkaar is dit een betrouwbaar basismodel dat doet wat hij moet doen.

In de winter loopt de energierekening al snel op. De droger gaat vaker aan omdat de was buiten niet droogt, en omdat we vaker thuis koken en eten gaat ook de vaatwasser vaker aan. Ook de wasmachine draait op volle toeren, want nat weer en dikke kleding leveren extra was op. Hét moment dus om even stil te staan bij het energieverbruik van deze drie apparaten. Met wat kleine aanpassingen zorg je voor een zichtbaar (gunstig!) verschil op je stroomrekening.

Slim plannen loont

Wie een slimme meter of dynamisch energietarief heeft, kan precies zien wanneer stroom het goedkoopst is. Door het programma van je wasmachine, droger of vaatwasser daarop af te stemmen, draai je letterlijk op de voordeligste momenten. Veel moderne apparaten hebben een startuitstelknop, waarmee je eenvoudig plant dat een was 's nachts of vroeg in de ochtend klaar is.

Heb je geen dynamisch contract, dan is het slim om eerst te kijken of jouw leverancier een piek- en daltarief hanteert. Bij een dubbeltariefmeter geldt het lagere tarief meestal alleen tussen ongeveer 23.00 en 07.00 uur, niet standaard in het weekend. Even checken bij je energieleverancier voorkomt verrassingen.

Wassen op lagere temperatuur

De grootste energiebesparing zit in de temperatuur van het waswater. Een was van 30 graden is meestal voldoende schoon, zeker met de huidige wasmiddelen die ook bij lage temperatuur goed werken. Alleen bij sterk vervuilde was of handdoeken kan een hogere stand nodig zijn. Een wasbeurt op 60 graden of af en toe een machinereiniger houdt de trommel fris en voorkomt vetluis - een kookwas op 90 graden is bij moderne machines niet meer nodig.

Een andere eenvoudige stap is de wasmachine pas te laten draaien als hij goed vol is. Een halve was verbruikt bijna evenveel energie als een volle: zonde. Ook de juiste dosering helpt: te veel wasmiddel kan op den duur zeepresten achterlaten, waardoor de machine harder moet werken.

Droger of droogrek?

De droger is een onmisbare hulp in de winter, maar verbruikt veel stroom. Centrifugeer je was daarom eerst op de hoogste stand, zodat er minder vocht overblijft. Hoe droger het de trommel ingaat, hoe korter het droogprogramma duurt. Warmtepompdrogers verbruiken het minst stroom, al bespaar je nog meer door de was af en toe op te hangen. In een goed geventileerde kamer, bijvoorbeeld bij de verwarming, droogt het prima zonder dat je ernaar hoeft om te kijken.

De vaatwasser slim inzetten

Een vaatwasser verbruikt vooral energie om water te verwarmen. Kies daarom het eco-programma: dat duurt wat langer, maar gebruikt minder stroom en water doordat het water op lagere temperatuur wordt verwarmd. Grote etensresten kun je beter even wegschrapen, maar spoel servies niet voor onder de kraan - dat is onnodig en verspilt warm water. Licht aangekoekte pannen en schalen vormen voor moderne vaatwassers echt geen probleem.

Wie zonnepanelen heeft, kan de vaatwasser het beste overdag laten draaien, zodat de stroom direct uit eigen opwekking komt. Ook hier geldt dat een startuitstelknop handig is: je plant eenvoudig in dat het programma start zodra de zon op het dak staat.

Onderhoud maakt echt verschil

Goed onderhoud klinkt saai, maar heeft een direct effect op het energieverbruik. Een verstopt filter, kalk in de sproeiarmen of pluis in de droger laten apparaten harder werken dan nodig. Zet ze af en toe op een onderhoudsprogramma of gebruik een speciale reiniger. Dat voorkomt niet alleen geurtjes, maar zorgt ook dat de machine weer zo goed (lees: zo zuinig) mogelijk zijn werk kan doen.

Kleine aanpassingen, harde euro's

Energie besparen is vooral een optelsom van gewoontes. Door slimmer te plannen, de juiste temperatuur te kiezen en je apparaten schoon te houden, daalt het verbruik ongemerkt. En misschien nog belangrijker: je verlengt de levensduur van apparaten die het dagelijks zwaar te verduren hebben. Daarmee bespaar je ook op de langere termijn.