ID.nl logo
Windows Instellingen: heb je deze functies al naar wens ingesteld?
© Funtap - stock.adobe.com
Huis

Windows Instellingen: heb je deze functies al naar wens ingesteld?

Windows biedt talrijke functies en instellingen. Zoveel zelfs, dat je er wellicht een aantal over het hoofd hebt gezien. We stellen je hier een reeks handige en ietwat geavanceerdere mogelijkheden voor. Deze zijn allemaal toegankelijk zijn via de instellingen, in zowel Windows Home als Pro.

Er zijn onnoemelijk veel instellingen in Windows. We hebben ze onderverdeeld in tien categorieën:

  • Systeem
  • Apparaten
  • Netwerk en internet
  • Personaliseren
  • Apps en features
  • Accounts
  • Zoeken
  • Updaten
  • Herstellen
  • Beveiliging

Lees ook: Haal meer uit je computer: de beste tools voor de veeleisende gebruiker

In eerdere Windows-versies stelde je het systeem voornamelijk in via het configuratiescherm of, voor complexe aanpassingen, via het Windows Register (Windows-toets+R en voer regedit uit). Via het startmenu kom je nog steeds in het Configuratiescherm, maar met elke nieuwe Windows-versie verhuizen meer instellingen naar de rubriek Instellingen. Deze kun je openen met een rechtermuisklik op de Windows-startknop of met Windows-toets+I.

Dit artikel richt zich volledig op de rubriek Instellingen, voornamelijk binnen Windows 11 (Home en Pro), al zijn veel functies ook beschikbaar in Windows 10, eventueel via andere menuopties. We maken hier een eigen selectie van de interessantste en tegelijk geavanceerdere instellingen. We hebben deze gegroepeerd in tien thema’s die grotendeels de instellingenstructuur weerspiegelen. Zo’n indeling lijkt ons handig maar, toegegeven, is tegelijk ietwat kunstmatig, omdat sommige functies in meerdere thema’s kunnen thuishoren.

Het configuratiescherm is ook in Windows 11 nog aanwezig.

Systeem

De meeste beeldschermen bieden diverse beeldverversingsfrequenties die tonen hoe vaak het beeld per seconde wordt ververst. Een hogere frequentie maakt het beeld vloeiender, wat fijn is bij het kijken van video’s of tijdens het gamen. Voor computeractiviteiten zoals browsen, foto’s bekijken of tekstverwerking, is een hogere frequentie minder voordelig. Houd er rekening mee dat een hogere frequentie iets meer energie verbruikt en je grafische hardware wat meer belast.

Je kunt je frequentieopties bekijken door naar Systeem / Beeldscherm te gaan, te kiezen voor Geavanceerd beeldscherm en Een vernieuwingsfrequentie kiezen te selecteren. Hier vind je mogelijk ook de optie Dynamisch, waarbij Windows zelf de frequentie bepaalt afhankelijk van je activiteiten.

Wat energie betreft, stel je een optimaal energiebeheerschema in via Systeem / Aan/uit, waar je bij Energiemodus kunt kiezen uit Beste prestaties, Gebalanceerd of Besteenergie-efficiëntie. Voor het instellen van een eigen energiebeheerschema moet je nog wel aankloppen bij het Configuratiescherm, waar je kiest voor Hardware engeluiden / Energiebeheer en bij je voorkeursschema klikt op De schema-instellingenwijzigen. Deze optie laten we hier verder onbesproken.

De grafische hardware op dit systeem ondersteunt drie frequenties, maar helaas niet de dynamische optie.

Apparaten

Wil je je mobiele telefoon vanaf je pc bedienen, bijvoorbeeld voor WhatsApp-berichten of het maken van schermafbeeldingen, navigeer dan naar Bluetooth en Apparaten / Mobiele apparaten. Activeer Deze pc toegang geven tot uw mobiele apparaten en Telefoonkoppeling, klik op Apparaten beheren en Apparaat toevoegen en volg de instructies. Als je telefoon gekoppeld is, zorg dan dat deze is ingeschakeld in het venster Mobiele apparaten beheren. Activeer Als verbonden camera gebruiken om je telefoon als pc-webcam te gebruiken. Open Telefoonkoppeling in het venster Mobiele apparaten om je telefoon vanuit Windows te besturen en klik linksboven op de miniatuur voor een live weergave van je telefoonscherm.

Voor het optimaliseren van je webcambeeld ga je naar Bluetooth en apparaten /Camera’s. Selecteer je webcam en als het goed is, kun je hier instellingen als Helderheid, Contrast, Scherpte, Verzadiging en Video-rotatie aanpassen. Je telefoon, indien gekoppeld en correct ingesteld, verschijnt hier eveneens.

Afhankelijk van je webcam kun je het beeld ook optimaliseren vanuit de instellingen.

Netwerk en internet

Wanneer je in Windows via een applicatie een webadres intikt, zoekt de DNS-server (Domain Name System) van je internetprovider normaal gesproken het bijbehorende ip-adres op. Dit proces is niet versleuteld, waardoor de beheerder van die server kan zien welke websites je bezoekt. Je kunt ervoor kiezen dit versleuteld te laten verlopen via een DNS-server die DNS over HTTPS (DoH) ondersteunt.

Ga hiervoor naar Netwerk en internet en kies Ethernet of Wi-Fi / Hardware-eigenschappen. Klik op Bewerken bij DNS-server toewijzing, selecteer Handmatig en activeer IPv4. Bij Voorkeurs-DNS voer je het adres van een DoH-server in, zoals 1.1.1.1 van Cloudflare of 9.9.9.9 van Quad9. Stel DNS via HTTPS in op Aan(handmatige sjabloon) en voer https://cloudflare-dns.com/dns-query of https://dns.quad9.net/dns-query in als sjabloon voor DNS via HTTPS. Bij Alternatieve DNS doe je hetzelfde, alleen gebruik je 1.1.0.1 van Cloudflare of 149.112.112.112 van Quad9. Test of je verbinding hebt met een DoH-server van Cloudflare via https://one.one.one.one/help(afbeelding 4). Je instellingen hebben invloed op alle netwerkactiviteiten op je pc, tenzij in je webbrowser een andere DNS- of DoH-server is ingesteld.

Je kunt je internetverbinding ook over je hele systeem via een DoH-server laten verlopen.

Personalisatie

Via thema’s kun je Windows snel voorzien van een combinatie van achtergronden, geluiden en kleuren. Selecteer een thema via Persoonlijke instellingen / Thema’s en klik op Bladeren door thema’s voor meer opties online. Je kunt ook een thema aanpassen door Aangepast thema gebruiken te kiezen en Achtergrond, Kleur, Geluiden en/of Muiscursor te wijzigen. Als alles naar wens is, klik je in het venster Thema’s op Opslaan en geef je je thema een naam. Om het toe te passen, klik je op de miniatuur. Om het thema te delen, klik je met rechts op de miniatuur en kies je Thema voordelen opslaan. Met een dubbelklik op het bestand deskthemepack installeer je het thema op een andere pc.

Daarnaast kun je zelf lettertypes toevoegen aan je systeem, zodat je deze automatisch ook vindt in applicaties als Word. Op www.dafont.com vind je bijvoorbeeld een indrukwekkende, doorzoekbare collectie lettertypes. Download een zip-bestand, pak het uit, ga naar Persoonlijke instellingen / Lettertypen en versleep het lettertypebestand (otf of ttf) naar het deelvenster.

Heb je een Mac, lees dan: Personaliseer je Mac: handige tips voor het Dock en de menubalk

Met een eenvoudige versleepbeweging installeer je een nieuw lettertype.

Apps en features

Wanneer een bestandstype zoals jpg of pdf niet meer opent in je vertrouwde applicatie, omdat een andere toepassing de bestandsextensie heeft gekaapt, kun je dit als volgt corrigeren. Ga naar Apps en selecteer Standaard-apps. Typ de betreffende bestandsextensie in; de huidig gekoppelde applicatie verschijnt eronder. Klik hierop om een alternatief te kiezen in een pop-upvenster en bevestig met Standaardlocatieinstellen. Als het gewenste alternatief er niet tussen staat, scrol dan naar beneden, kies Een app op uw pc kiezen en verwijs naar een geschikte toepassing.

Om een andere standaardbrowser in te stellen, typ je de naam van de browser, zoals Brave, bij Apps zoeken en klik je hierop. Bevestig met Standaard instellen. Deze browser eigent dan de benodigde bestandsextensies toe, zoals htm(l), shtml en pdf, tenzij je deze afzonderlijk aanpast.

Windows bevat optionele onderdelen waarvan slechts enkele standaard zijn ingeschakeld. Je kunt deze vinden via Systeem / Optionele onderdelen. Klik op Functies weergeven voor een lijst van nog niet geïnstalleerde onderdelen. Je vindt hier diverse aanvullende lettertypen voor vreemde talen en uiteenlopende software zoals OpenSSH-server, XPSViewer en Windows Faxen en scannen (een handige interface voor je scanner of AIO-printer).

Met een paar muisklikken stel je, ook voor diverse bestandstypes, een andere browser in.

Accounts

Microsoft stimuleert het gebruik van een Microsoft-account bij de installatie van Windows. Wil je later, bijvoorbeeld om privacyredenen, overstappen naar een lokaal account, dan zijn er eigenlijk twee mogelijkheden.

Ben je al langer met je Microsoft-account aangemeld en wil je je persoonlijke bestanden en instellingen behouden, maar dan zonder de integratie van Microsoft-clouddiensten, zoals OneDrive of automatische apparaatsynchronisatie? Ga dan naar Accounts / Uw info. Klik daar op Inplaats daarvan aanmelden met een lokaal account en volg de instructies.

Heb je liever een compleet nieuw gebruikersprofiel? Ga dan naar Accounts en selecteer Andere gebruikers. Klik op Account toevoegen. In het nieuwe venster klik je op Ik beschik niet over de aanmeldgegevens van deze persoon en daarna op Gebruiker zonder Microsoft-account toevoegen. Vul een accountnaam en tweemaal een wachtwoord in, en beantwoord drie beveiligingsvragen. Bevestig met Volgende. Klik op het nieuw toegevoegde account en kies Accounttype wijzigen. Uit veiligheidsoogpunt is het raadzaam om het account waarmee je je gewoonlijk aanmeldt, in te stellen als Standaardgebruiker en niet als administrator.

Zo maak je een lokaal account voor een standaardgebruiker, met een compleet nieuw profiel.

Zoekfunctie

Windows beschikt over een zoekfunctie die werkt met indexering, een methode waarbij een database wordt aangemaakt met informatie over mappen en bestanden, waardoor het zoeken sneller verloopt. Standaard zoekt Windows alleen in je documenten, afbeeldingen, muziekmappen en op je bureaublad. Je kunt het zoekgebied uitbreiden naar je hele pc via Privacy en beveiliging / Zoeken in Windows, waar je Uitgebreid kiest bij Mijn bestanden zoeken. Hieronder zie je de mappen die standaard zijn uitgesloten van zoekoperaties.

Klik op Een uitgesloten map toevoegen voor extra uitzonderingen. Activeer bovenaan Energie-instellingen respecteren bij het indexeren om de batterij te sparen. Scrol naar Geavanceerde indexeringsopties, waar je ziet hoeveel items al zijn geïndexeerd. Klik op Wijzigen en vink de (sub)mappen aan die je wilt laten indexeren en bevestig met OK. Klik daarna op Geavanceerd en specificeer op het tabblad Bestandstypen welke bestandsextensies geïndexeerd moeten worden en of dit alleen voor bestandseigenschappen moet gelden of ook voor de bestandsinhoud, voor zover leesbaar. Onderaan kun je ook eigen bestandsextensies toevoegen, zoals php of py, handig als je vaak met scripts werkt.

Kies zelf welke mappen en bestandstypen worden geïndexeerd én hoe dat gebeurt.

Iets kwijt?

Met een tracker heb je het zo weer gevonden!

Updates

Dankzij een ingebouwde updatefunctie blijft Windows altijd actueel. Via WindowsUpdate kun je het updateproces aanpassen. Je kunt updates tijdelijk onderbreken door bijvoorbeeld Een week pauzeren te kiezen, wat handig is als je niet gestoord wilt worden door updates tijdens belangrijk werk.

Ook kun je bij Geavanceerde opties /Gebruikstijden aangeven dat je apparaat gedurende een instelbaar aantal uren (tot maximaal achttien uur) niet mag herstarten voor updates. Hier stel je ook in of je updates voor andere Microsoft-producten wilt ontvangen. Bij Extra opties kun je op Optioneleupdates klikken voor (stuurprogramma-)updates die Windows standaard niet installeert, maar die je mogelijk nodig hebt. In Geschiedenis van Updates vind je onderaan de optie Installatie van updates ongedaan maken, waar je een lijst krijgt van updates die je kunt verwijderen als ze problemen veroorzaken.

Haal alleen problematische updates weg.

Herstel

Als je Windows-systeem ernstig is ontregeld, biedt Systeem / Systeemherstel verschillende herstelopties. Onder Problemen oplossen zonder uw pc opnieuw in testellen / Andere probleemoplossers kun je probleemoplossers starten voor issues met onder meer audio, printers en netwerkverbindingen.

Bij ernstigere problemen ga je naar Herstelopties / Geavanceerde opstartopties. Sluit alle applicaties en klik twee keer op Nu opnieuw opstarten. Na een herstart selecteer je Problemen oplossen / Geavanceerde opties, voor een WinRE-scherm met diverse opties. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor Opstartherstel waarbij Windows probeert het opstartproces automatisch te herstellen. Of je gaat voor Opstartinstellingen om Windows in de veilige modus te starten voor bijvoorbeeld het verwijderen van problematische drivers. Andere opties zijn Opdrachtprompt, Updates verwijderen, Systeemherstel (teruggaan naar een eerder herstelpunt) en Instellingen voor UEFI-firmware (voor het set-upvenster van je UEFI/BIOS).

Bij Herstelopties vind je ook de optie Deze pc opnieuw instellen, waarbij je Windows opnieuw kunt installeren met of zonder behoud van je persoonlijke bestanden, apps en instellingen.

Je systeem opnieuw instellen is hoe dan ook een ingrijpende keuze.

Beveiliging

In de afgelopen jaren heeft Microsoft de beveiliging van Windows aanzienlijk versterkt. Dat is zichtbaar in de vele geavanceerde veiligheidsopties. We lichten er enkele toe.

Ga naar Privacy en beveiliging en open Windows-beveiliging. Selecteer Virus- enbedreigingsbeveiliging en klik op Bescherming tegen ransomware beheren. Als je Controlled folder access activeert, beschermt Windows belangrijke data tegen ongeautoriseerde wijzigingen. Via Beschermde mappen kun je zelf kiezen welke gegevens je wilt beveiligen en met Een app toestaan via Controlled Folder Access / Eentoegestane app toevoegen kun je specifieke apps alsnog toegang geven tot deze data.

Als je wel vaker onbekende sites bezoekt en software downloadt, open dan de rubriek App- en browserbeheer en schakel Beveiliging op basis van reputatie in (zeker wanneer je ook browser Edge gebruikt). Via Instellingenvoor beveiliging op basis van reputatie kun je eventueel aanpassingen uitvoeren. Bekijk gerust ook de opties Smart App Control en Exploit Protection, maar over het algemeen zijn de standaardinstellingen prima. Onder Apparaatbeveiliging / Kernisolatie kun je Geheugenintegriteit inschakelen voor extra bescherming, maar we hebben al ondervonden dat dit problemen kan veroorzaken met sommige apps, zoals bij virtualisatie.

Tot slot, onder Systeem / Voor ontwikkelaars kun je Ontwikkelaarsmodus inschakelen. Daarmee wordt het mogelijk apps buiten de Microsoft Store te installeren en te gebruiken (sideloaden). Realiseer je wel dat dit mogelijk net iets minder veilig is.

Bescherm je tegen sites en apps met een kwalijke reputatie.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Review Baristina Plus Stainless Steel – Foolproof design, smakelijke koffie
© Versuni
Huis

Review Baristina Plus Stainless Steel – Foolproof design, smakelijke koffie

Philips introduceert de Baristina Plus Stainless Steel, een semi-automatische koffiemachine met een roestvrijstalen design en iced coffee-functie. Dit derde apparaat in de Baristina-lijn combineert een robuuste uitstraling met veel gebruiksgemak. Kan er echt niks verkeerd gaan? ID.nl testte het uit.

Uitstekend
Conclusie

Deze machine blinkt uit in gebruiksgemak en het robuuste design zal zeker een grote groep koffiedrinkers aanspreken. Het reservoir bevat genoeg water om de dag door te komen, en er kan eigenlijk niets misgaan tijdens het gebruik. De prijs is stevig vergeleken met de eerder uitgebrachte Baristina Bean Swap, die geen optie heeft voor ice koffie maar wel weer de keuze biedt uit twee soorten koffiebonen. Ben je erg prijsbewust en wil je wel de genoemde functies voor espresso, lungo en ice koffie, maar geef je niks om verse bonen, dan is de L'OR Barista Absolu zeker een optie: die werkt met cups maar is in functionaliteit identiek. Kies je voor je eigen bonen, stijl en gebruiksgemak, dat is de Baristina Plus Stainless Steel een goede keuze.

Plus- en minpunten
  • Stijlvolle uitstraling
  • Gebruiksgemak
  • Meerdere opties voor volume/type koffie
  • Geen handleiding meegeleverd
  • Gevoelig voor vingerafdrukken
  • Prijzig

Ontwerp & specificaties

De Baristina Plus Stainless Steel is een matte, zilverkleurige koffiemachine waarmee je espresso, lungo en cold brew kunt maken van je eigen gewenste soort koffiebonen. In het apparaat zit een grinder die de bonen maalt, de gemalen koffie komt in het portafilter terecht en daarmee zet de Baristina een kop koffie in de gewenste sterkte. De machine is met zijn 5,8 kilo makkelijk te verplaatsen en niet overdreven groot: 35 centimeter hoog, 38 centimeter diep en 15 centimeter breed. De buitenzijde is uitgevoerd in RVS. Smaakvol, maar wel gevoelig voor vingerafdrukken (zoals alle apparaten van roestvrij staal).

©Versuni

Plaats in de Baristina-lijn & techniek

Deze machine is de derde variant in de Baristina-lijn. De eerste, de Baristina, bood in vergelijking met dit apparaat geen ice koffie en was eenvoudiger uitgevoerd. De tweede, de Baristina met Bean swap, bood de gebruikers de keuze om bij elke bak koffie te kiezen tussen twee soorten bonen, of een mix van beide. Dit derde, nieuwe apparaat is een premium-machine die naast een luxe uitstraling de kwaliteit van versgemalen koffie combineert met gebruiksgemak. Als extraatje vergeleken met het instapmodel is er dus de ice coffee-optie. Voor het koffiezetten zet de machine 16 bar pompdruk in voor optimale extractie.

Uitpakken & installatie

De machine zit deugdelijk verpakt in een grote doos met kartonnen bescherming. Er zit geen handleiding bij, alleen een sticker met iconen die aangeven wat er ongeveer moet gebeuren. We vinden dat echt een minpunt; wie nieuw is 'in de koffie' heeft toch wat meer informatie nodig over wat de machine precies kan.

Monteren is een groot woord voor wat je zelf nog moet doen om je eerste kop koffie te zetten. Je pakt het portafilter uit, spoelt het goed om en vult het waterreservoir van 1,2 liter. Dat kan door het reservoir los te halen uit de machine en onder de kraan te vullen. Handiger is het om het klepje bovenaan even open te doen en dan met een kan of maatbeker het water aan te vullen. Bovenin zit een reservoir voor koffiebonen. Ook dit open je met een klepje en vul je tot de rand. Dat is alles!

Bediening & functies

Dit apparaat is duidelijk ontwikkeld voor de koffieliefhebber die houdt van gemak en kwaliteit. De kwaliteit heb je natuurlijk deels zelf in de hand door het type koffiebonen dat je gebruikt. Het gemak uit zich in de bediening van de machine. Aan de bovenzijde zitten verschillende knoppen: een voor espresso, een voor lungo, een voor koffie waar je een ijskoffiedrank mee wilt maken, en een knop voor extra sterke koffie, voor als de standaardinstelling niet voldoende voor je is. Voor de ice coffee wordt de koffie eerst warm gebouwen waarna het doorstroomproces traag verloopt zodat de koffie langzaam afkoelt tijdens het zetten.

De instelling van de molen is niet aanpasbaar, het volume van de koffie in het kopje wel. Hier uit zich het gemis aan een handleiding, deze functie ontdekten we pas toen we op het YouTube-kanaal van Philips wat filmpjes bekeken over de bediening en functies. HIER vind je de betreffende video.

©Versuni

Workflow: van boon tot kop

Je duwt het portafilter in de gleuf links tot deze vastklikt. Dan kies je de gewenste drank, en beweegt (swipet) het portafilter helemaal naar rechts, waar de grinder zit. Het filter zit dan vast en de machine maalt de koffiebonen. Dat maakt uiteraard geluid, vergelijkbaar met andere koffiezetapparaten. Het filter spring terug naar de beginpositie, en de machine zet de gewenste hoeveelheid koffie. Stopt de keuzeknop met knipperen, dan is je 'bakkie' klaar. Het portafilter kun je dan loshalen, ondersteboven boven de vuilnisbak houden en met een druk op de knop de koffiedrab eruit werpen. Dat is alles.

Hier zie je in een Duitstalige video precies hoe dit werkt:

Watch on YouTube

Praktijktest

Koffiemachines moeten natuurlijk getest worden en het liefst door veel verschillende mensen. Ons testexemplaar beleefde de vuurdoop tijdens een drukke verjaardagsvisite, waarbij alle koffiedrinkende bezoekers een kopje Baristina kregen. De vraag was of de machine snel genoeg zou zijn om mensen niet nodeloos lang te laten wachten, en of het geluid van het malen de gesprekken niet zou overstemmen. Voor beide aspecten slaagde de machine met vlag en wimpel. Iedereen was erg te spreken over de smaak van de koffie. Het waterreservoir van 1,2 liter is natuurlijk na enige tijd leeg, dus moet tijdens zulke bijeenkomsten tussentijds wel worden bijgevuld.

Koffiebonen bewaar je niet in de zak uit de supermarkt

Houd ze lang vers in een speciaal bewaarblik

Aandachtspunt

Wel dook er een klein aandachtspunt op. Na enige tijd kwam er nogal waterige koffie met een raar kleurtje uit de machine en klonk het malen ook een beetje gek. De koffiebonen bleken op te zijn. Daar komt verder geen signaal of melding van, maar is iets om in de gaten te houden. Het deksel van het koffiebonen-reservoir is semi-transparant, dus normaliter zou je dat wellicht snel zien. Echter, de machine wordt niet geleverd met een handleiding, maar... met een paarse sticker precies op die plek! Als je die er niet afhaalt, zie je dus niet hoe het gesteld is met de voorraad koffiebonen.

Onderhoud & schoonmaak

De machine heeft verder weinig nodig aan energie van de gebruiker. Het lekbakje is afneembaar en kun je periodiek schoonmaken. Als je zorgt voor voldoende water en bonen en het portafilter elke keer leegmaakt na het zetten van een kopje koffie, kun je een tijd vooruit. Overigens: als je vergeet de drab weg te gooien en aan een nieuwe bak koffie wilt beginnen, kun je het portafilter niet naar de grinder bewegen, dan zit 'ie vast. Je kunt dus nooit verse koffie gemaald krijgen over de drab van een eerdere sessie.

©Versuni

Eindoordeel & alternatieven

Deze machine blinkt uit in gebruiksgemak en het robuuste design zal zeker een grote groep koffiedrinkers aanspreken. Het reservoir bevat genoeg water om de dag door te komen, en er kan eigenlijk niets misgaan tijdens het gebruik. De prijs is stevig vergeleken met de eerder uitgebrachte Baristina Bean Swap, die geen optie heeft voor ice koffie, maar wel weer de keuze biedt uit twee soorten koffiebonen. Ben je erg prijsbewust en wil je wel de genoemde functies voor espresso, lungo en ice koffie, maar geef je niks om verse bonen, dan is de L'OR Barista Absolu zeker een optie. Die werkt met cups maar is in functionaliteit identiek. Kies je voor je eigen bonen, stijl en gebruiksgemak, dat is de Baristina Plus Stainless Steel een goede keuze.

☕ Bekijk alle koffieapparaten van Philips op Kieskeurig.nl

▼ Volgende artikel
Stroomvreters: deze apparaten in huis verbruiken meer energie dan je denkt
© ID.nl
Energie

Stroomvreters: deze apparaten in huis verbruiken meer energie dan je denkt

Met de huidige energieprijzen letten we allemaal extra op ons stroomverbruik. Zuinig aandoen klinkt logisch, maar is best lastig als je niet weet waar de echte energieslurpers zitten. Soms zitten de kosten in een onverwachte hoek. We zetten vijf apparaten op een rij die meer stroom verbruiken dan je waarschijnlijk denkt.

Dit artikel in het kort

Na het lezen van dit artikel zie je precies welke apparaten in huis ongemerkt meer kosten dan je dacht en hoe energielabels je kunnen helpen om de kosten goed (of in ieder geval beter) in te schatten.

Lees ook: Toch nog verdienen aan je zonnepanelen? Zo doe je dat!

Altijd doen: energielabel checken of instellingen aanpassen

Als je iets in huis moet vervangen, kijk in de winkel dan altijd eerst naar het energielabel. Dat geeft een duidelijk beeld van het stroomverbruik. Blijf je liever nog even bij je huidige toestel, dan helpt het om zuiniger met de instellingen om te gaan. Denk aan het aanpassen van de standby-stand of het apparaat alleen gebruiken op momenten waarop de stroomprijs lager ligt. Dat levert al snel tientallen euro's voordeel op.

Het energielabel laat in één oogopslag zien hoe energiezuinig een apparaat is. Vanaf maart 2021 zijn de labels voor een groot aantal apparaten aangepast. Voor de meeste apparaten (zoals wasmachines, vaatwassers, koelkasten, televisies en wasdrogers) loopt de nieuwe schaal van A (het zuinigst) tot G (het minst zuinig). Bij deze groep is A+++ dus verleden tijd; een label C of D is hier vaak al erg zuinig.

Let op: Voor sommige productgroepen, zoals ovens, afzuigkappen en airco's, wordt het oude label nog wel gebruikt. Daar is A+++ nog steeds het hoogst haalbare. Kijk dus altijd goed naar de letter én de kleur op de kaart.

Op energielabel.nl kun je per apparaat opzoeken wat hoe de energielabels precies lopen.

©EPREL

1. Kokendwaterkraan: 133 euro per jaar

Meteen kokend water uit de kraan: wie eenmaal een Quooker heeft, wil niet meer zonder. Maar realiseer je wel dat zo'n kraan het water doorlopend op temperatuur moet houden. En dat zie je terug op je energierekening. Een voorbeeld: een gezin van drie personen gebruikt gemiddeld zo'n 10 liter kokend water per dag via een Quooker. Om dit water te verwarmen, is jaarlijks ongeveer 423 kWh aan energie nodig (bron: ANWB Energie) . Daarnaast kost het op temperatuur houden van het water nog eens 87,5 kWh per jaar. Dit komt neer op een totaal energieverbruik van 511 kWh per jaar. Stel dat je een energiecontract hebt waarbij je gemiddeld 0,26 euro per kWh betaalt, dan kost de kraan je 133 euro per jaar. Je moet dus zelf de afweging maken of je het extra comfort vindt opwegen tegen de extra kosten.

Waar zijn deze bedragen op gebaseerd?

Bij het berekenen van de kosten zijn we uitgegaan van een gemiddelde stroomprijs van 0,26 euro per kWh. Dit is het bedrag dat de ANWB noemt als meest actuele stroomprijs (november 2025). Je kunt de berekeningen makkelijk aanpassen door het tarief in te vullen dat je zelf betaalt.

2. Wifi-versterker: 23 euro per jaar

Overal goede wifi in huis: we kunnen niet meer zonder. Zeker wanneer je veel thuis werkt, graag streamt of kids hebt die niet achter hun gameconsole zijn weg te slaan, is een must. Grote kans dus dat je een of meerdere wifi-versterkers of repeaters gebruikt. Omdat die 24/7 hun werk doen, kost dat meer dan je misschien denkt. De gemiddelde wifi-versterker – je hebt ze met verschillende wattages – verbruikt jaarlijks 88 kWh. Dat kost je per jaar dus ongeveer 23 euro per repeater.

Verbruik uitrekenen

Hoe weet je nu hoeveel energie een apparaat verbruikt? Dat kun je zelf uitrekenen als je het vermogen in Watt (W) weet. Dit wattage vind je meestal in de specificaties of achterop het apparaat onder het kopje Vermogen. Bij vergelijkingssites zoals Kieskeurig.nl vind je die informatie ook terug:

Omdat energie op je rekening in kilowattuur (kWh) wordt afgerekend, moet je Watt eerst omrekenen: 1 kilowatt (kW) = 1000 Watt (W).

Bijvoorbeeld: Een stofzuiger van 900 Watt is: 900 ÷ 1000 = 0,9 kW.

Om de kosten te berekenen, gebruik je deze formule: Energieverbruik (kWh) = Aantal uur in gebruik (h) x Vermogen (kW)

Rekenvoorbeeld:
Gebruik je de stofzuiger van 0,9 kW elke week 3 uur? Dan is het verbruik: 0,9 x 3 = 2,7 kWh per week. De kosten hiervan zijn dan 2,7 kWh x 0,26 euro = = 0,702 per week. Op jaarbasis is dat dus ruim 36 euro per jaar.

Let op:
Deze berekening werkt alleen goed voor apparaten die constant vermogen vragen zolang ze ingeschakeld zijn. Denk aan een stofzuiger, waterkoker of straalkachel: die staan 'aan' en verbruiken dan continu stroom. Voor apparaten met een wisselend programma of thermostaat (zoals een wasmachine, vaatwasser of koelkast) werkt deze som niet, omdat ze niet constant op vol vermogen draaien. Daarvoor kun je beter naar het kWh-verbruik op het energielabel kijken.

3. Televisie: afhankelijk van grootte en schermresolutie

Niet verrassend: het stroomverbruik van een televisie is afhankelijk van het formaat van het scherm. Een 65inch-televisie verbruikt bijvoorbeeld twee keer zo veel stroom als een 43inch-exemplaar met hetzelfde energielabel. Vooral de resolutie van het scherm maakt veel uit voor het verbruik. Grotere beeldschermen hebben een hogere resolutie om een scherp beeld te krijgen, zoals een 4K- of zelfs 8K-resolutie. 8K-televisies verbruiken flink meer energie dan een 4K-televisie die net zo groot is. Bij televisies wordt daarom ook vaak het stroomverbruik apart vermeld voor zowel de SDR- als de HDR-video. In dit geval staat SDR voor Standard Dynamic Range met een resolutie van 1080p en HDR voor 4K-content.

Doordat er hier zo veel variabelen een rol spelen, kunnen we geen richtbedrag berekenen. Met deze gegevens en de uitleg over verbruik uitrekenen in het kader hierboven kun je dit het beste zelf doen.
Lees ook: Dit zijn de 11 best geteste televisies van 2025

Ook de beeldkwaliteit bepaalt hoeveel energie wordt verbruikt. Bij SDR-gebruik (1080p) krijgt deze tv energielabel E, terwijl de HDR-stand goed is voor energielabel G, een stuk minder zuinig dus.

4. Extra koelkast - tussen de 30 en 36 euro

Wanneer ze een nieuwe koelkast kopen, zetten veel mensen hun oude koelkast in de schuur of garage. Handig, maar houd er rekening mee dat oude koelkasten wel een stuk minder zuinig zijn dan nieuwe. Stel dat je een simpele, eendeurs oude koelkast als extra koelruimte gaat gebruiken. Grote kans dat zo'n koelkast dan energielabel D, E of zelfs F heeft. Daarvan is het gemiddelde jaarverbruik respectievelijk 113, 130 en 139 kWh. Dat kost je op jaarbasis al snel tussen de 30 en 36 euro op jaarbasis extra.

Het kan dus slimmer zijn om in plaats daarvan één grotere koelkast in de keuken neer te zetten. Neem een energiezuinig model als de Samsung RB38C607AB1: die heeft een koelinhoud van 273 liter en een vriesinhoud van 114. Verbruik op jaarbasis? 108 kWh, dus ongeveer 28 euro. Dat is dus lager dan die simpele, oude eendeurs koelkasten die we hierboven hebben aangehaald!

Weet je niet zeker of je aan één koelkast genoeg hebt? Veel mensen leggen uit gewoonte alles in de koelkast, maar dat is zonde van de ruimte én de energie. Sommige producten horen er zelfs liever niet in: tomaten, komkommers, avocado's en aubergines verliezen door de kou hun smaak. Daarnaast zijn harde groenten zoals pompoen, knolselderij en winterpeen op een koele plek in huis wekenlang houdbaar zonder koeling. En waarom zou je zes flessen frisdrank tegelijk koelen? Er pas een nieuwe fles in zetten wanneer de oude bijna leeg is werkt net zo goed.

Wil je de tweede koelkast toch houden, zet hem dan alleen aan wanneer je hem echt nodig hebt, bijvoorbeeld wanneer je je hele familie hebt uitgenodigd voor het kerstdiner of wanneer je je verjaardag viert.

5. Consoles en gaming-pc's - tussen de 45 en 365 euro

Ben je een fervent gamer of heb je kinderen die dat zijn? Afhankelijk van het apparaat waarmee er gegamed wordt, kunnen de kosten flink oplopen. Gebeurt dat op een Xbox of PlayStation, dan verbruikt deze tussen de 150 en 160 watt per uur. Game je 3 uur per dag, dan zit je per jaar zo aan de 45 euro.

Maar pas écht in de papieren loopt het met een game-pc: het verbruik zo'n machine komt gemiddeld per jaar – inclusief monitor – uit op ongeveer 1.400 kWh. Je hebt het dan, bij een tarief van 0,26 euro/kWh, over zo'n 365 euro. En dat staat gelijk aan het energieverbruik van drie koelkasten. Wil je echt besparen, dan is een gameconsole dus de betere keuze. En door hem echt uit te zetten in plaats van op stand-by wanneer je hem niet gebruikt, ben je nog voordeliger uit.