Windows 11: van stroperig naar supersnel

Een computer is soms net een auto. Na een grondige onderhoudsbeurt loopt alles weer gesmeerd. Gelukkig kun je in Windows 11 een heleboel zelf doen, zodat je geen professionele hulp hoeft in te schakelen. Wijzig een aantal instellingen en profiteer vervolgens van een rappe gebruikersomgeving met korte wachttijden. Doe je mee?

Herstelpunt maken

Voordat je het besturingssysteem onder handen neemt, is het verstandig om eerst even een herstelpunt aan te maken. Wie weet bevallen de wijzigingen niet of sluipt er onverhoopt een fout in het systeem. Met behulp van een herstelpunt keer je bij dergelijke (doem)scenario’s weer terug naar de oorspronkelijke situatie. Open het Startmenu en klik bovenaan in het lege zoekveld. Je typt vervolgens Een herstelpunt maken, waarna je het overeenkomstige resultaat aanklikt. Kies daarna Configureren en controleer of de optie Systeembeveiliging inschakelen is geactiveerd. Bevestig met OK. Je klikt nu onderaan op Maken om een nieuw herstelpunt te creëren. Verzin hiervoor een naam en klik nogmaals op Maken / Sluiten. 

Ongebruikte opstart-apps

Op vrijwel elke computer starten diverse apps vanzelf met Windows op. Vaak zijn die nuttig. Zo is het bijvoorbeeld een geruststellende gedachte dat een virusscanner voortdurend een oogje in het zeil houdt. Of misschien synchroniseer je wel automatisch bestanden met een clouddienst, zoals OneDrive, Dropbox of Google Drive. Daarentegen starten er misschien ook apps op die je eigenlijk niet of nauwelijks gebruikt. Zonde, want dergelijke toepassingen belasten de computer onnodig. Stel daarom in dat dergelijke apps niet meer op eigen houtje opstarten.

Open vanuit het Startmenu het onderdeel Instellingen. Je herkent dat aan het pictogram met een tandwiel. Navigeer naar Apps / Opstarten en neem de programmalijst door. Wil je een app uitschakelen? Klik achter deze toepassing op de blauwe schakelaar. Zet overigens alleen applicaties uit waarvan je de werking kent. In de lijst staan mogelijk ook vitale stuurprogramma’s. Die laat je beter met rust.

Bekijk kritisch welke apps er gelijktijdig met Windows 11 opstarten.

Achtergrondgedrag aanpassen

Veel apps zijn op de achtergrond van jouw computer actief. Je merkt daar meestal niets van. Deze toepassingen ontvangen bijvoorbeeld verse updates en versturen zo nodig meldingen. Wel zorgen die achtergrondapps voor een hogere belasting van de processor en het werkgeheugen. Kortom, genoeg reden om het gedrag van deze programma’s onder de loep te nemen.

Start het onderdeel Instellingen en navigeer achtereenvolgens naar Apps / Geïnstalleerde apps. Er verschijnt een complete programmalijst. Zie je een app die je nooit gebruikt, dan kun je die net zo goed wissen. Klik achter deze toepassing op de drie puntjes en kies Verwijderen. Zeker bij zware software maak je zo veel schijfruimte vrij. Gebruik je een bepaalde applicatie slechts af en toe? Dan is het zinloos dat die op de achtergrond actief is. Klik via de drie puntjes op Geavanceerde opties. Klik daarna onder de optie Laat deze app op de achtergrond draaien op het uitklapmenu en kies Nooit.

Leg apps die stiekem op de achtergrond actief zijn het zwijgen op.

Visuele franje uitzetten

Windows 11 bevat veel meer grafische tierelantijntjes dan je wellicht denkt. Minimaliseer maar eens een app naar de Taalbalk en bekijk een vliegensvlugge animatie. Dit soort visuele hoogstandjes kosten processorkracht. Wie uiterlijk vertoon minder belangrijk vindt, zet de visuele effecten uit. Ga in de Instellingen naar Toegankelijkheid / Visuele effecten en zet het schuifje achter Animatie-effecten uit. Bepaalde vensters in het besturingssysteem zijn ietwat doorzichting. Dat kost eveneens rekenkracht. Deactiveer desgewenst de schakelaar achter Transparantie-effecten. Je merkt tijdens het navigeren in Windows direct verschil.

Zonder transparantie- en animatie-effecten reageert Windows 11 over het algemeen sneller.

Digitale rommel opruimen

Hoe vaker je de computer gebruikt, hoe meer ‘troep’ je ongemerkt verzamelt. Denk aan tijdelijke bestanden en nutteloze softwareresten. Een schone computer bevordert de pc-prestaties. Windows 11 heeft een doeltreffend hulpmiddel waarmee je eenvoudig de digitale bezem door het systeem haalt.

Open het Startmenu en start via de zoekfunctie het hulpprogramma Schijfopruiming op. Na een korte analyse zie je welke data je kunt wissen. Klik op de knop Systeembestanden opschonen om een grondigere opruimactie te starten. Neem alle suggesties zorgvuldig door. Zodra je een item aanklikt, komt er een korte beschrijving tevoorschijn. Vink naar eigen inzicht de gegevens aan die je wilt wissen. Bevestig tot slot met Bestanden verwijderen / OK om de boel definitief op te ruimen. Dit proces kan overigens even duren.

Schijfopruiming maakt op een gemiddelde computer al gauw enkele gigabytes opslagruimte vrij.

Opslaginzicht aanzetten

Het is natuurlijk handiger wanneer de computer overbodige data uit zichzelf weggooit. Goed nieuws, want Windows 11 heeft hiervoor onder de noemer Opslaginzicht een slimme functie. Je beslist zelf hoe vaak je een automatische opschoonactie wilt uitvoeren. Het gaat hierbij vooral om tijdelijke bestanden.

Open de Instellingen en ga naar Systeem / Opslag. Activeer indien nodig de schuifknop achter Opslaginzicht. Via het kleine pijltje open je allerlei extra instellingen. Neem alle opties nauwlettend door. Zet in elk geval een vinkje voor Windows probleemloos laten werken door automatisch tijdelijke systeem- en app-bestanden op te schonen.

Verder kun je de zogeheten opschoningsschema’s wijzigen. Selecteer onder Opslaginzicht uitvoeren wanneer je deze taak wilt toepassen. Dat kan elke dag, week of maand. Doe je dat liever meteen? Klik dan onderaan op Opslaginzicht nu uitvoeren.

Pas opslaginzicht dagelijks toe om snel tijdelijke bestanden te wissen.

Automatisch indexeren beëindigen

Windows 11 heeft een vrij snelle zoekfunctie. Dat komt omdat het besturingssysteem allerlei data continu indexeert. Windows ‘weet’ dus grotendeels waar en wat er allemaal op de computer staat, zodat het vliegensvlug relevante zoekresultaten laat zien. Het voordeel hiervan is dat je vlot instellingen, apps, foto’s en documenten kunt vinden. Jammer genoeg vereist de voortdurende indexatie van gegevens wel de nodige systeemkracht.

Als je de zoekfunctie niet of weinig gebruikt, kun je het automatisch indexeren van bestanden eventueel stopzetten. Je ontlast daarmee de processor. Daarentegen is zoeken in Windows nog steeds mogelijk, al duurt het vermoedelijk iets langer. Zet de muisaanwijzer in het zoekveld van het Startmenu en typ Services. Je klikt in de resultaten vervolgens op deze tool. Scrol nu een flink eind omlaag totdat je het onderdeel Windows Search tegenkomt. Zodra je daarop dubbelklikt, verschijnt er een nieuw venster. Je selecteert nu in het uitklapmenu achter Opstarttype de optie Uitgeschakeld. Klik tot slot op Stoppen en OK om het venster te sluiten.

Via het hulpprogramma Services voorkom je dat de zoekfunctie de inhoud van de computer continu indexeert.

Energie-instellingen optimaliseren

Windows 11 kan het energieverbruik beperken, maar dat gaat wel ten koste van de prestaties. Voor een sneller systeem pas je deze instelling eenvoudig aan. Navigeer in de Instellingen naar Systeem en Aan/uit en accu. Kies in het uitklapmenu achter Energiemodus de optie Beste prestaties. Bedenk wel dat de accu van een laptop op deze manier eerder leegraakt.

Wat vind je belangrijker, een snel systeem of laag energieverbruik?

Op veel computers is er voor de processor een soort ‘handrem’ ingesteld. Hierdoor kan het rekencentrum niet maximaal presteren. Je kunt dat diep in de instellingen eventueel aanpassen. Typ in de zoekbalk van het Startmenu de opdracht Energiebeheerschema bewerken en druk op Enter. Als je klikt op Geavanceerde energie-instellingen wijzigen, duikt er een nieuw venster op. Vouw het onderdeel Energiebeheer voor processor open. Klik op Minimale processorstatus en typ achter Aangesloten een waarde van 100%. Datzelfde doe je bij Maximale processorstatus.

Maakt de computer plotseling veel herrie of wordt de behuizing erg warm? Dan is het verstandig om het percentage van de processorcapaciteit weer terug te schroeven.

Met een kleine aanpassing laat je de processor maximaal presteren.

Browser finetunen

Dit artikel concentreerde zich tot dusver alleen op diverse instellingen van Windows 11. Maar voor een snel systeem is het ook de moeite waard je browser eens onder handen te nemen. Start het programma traag op of laden websites wel erg langzaam? Misschien is een overdaad aan plug-ins de oorzaak. Dat zijn hulpjes die extra functies aan de browser toevoegen. Probeer zo min mogelijk van deze uitbreidingen te installeren. Chrome-gebruikers klikken rechtsboven eerst op de drie puntjes. Via Extensies / Extensies beheren is het mogelijk om overbodige hulpjes te wissen. Klik hiervoor bij de juiste plug-in op Verwijderen.

Daarnaast bestaan er ook plug-ins die juist zorgen voor een vlottere surfervaring. Wanneer je bijvoorbeeld een populaire nieuwssite bezoekt, staat die in de regel vol met reclame. Een zogeheten adblocker houdt deze advertenties tegen. Hierdoor verschijnen webpagina’s sneller op het scherm. Installeer dan ook gerust een goede adblocker in jouw favoriete browser.

Het gebruik van slechts enkele plug-ins voorkomt dat de browser stroperig wordt.

Op zoek naar de beste ssd voor jou? Lees dan deze Massatest: 31 ssd's aan de tand gevoeld

0

Powered by