ID.nl logo
Massatest: 31 ssd's aan de tand gevoeld
Huis

Massatest: 31 ssd's aan de tand gevoeld

Onze laatste grote ssd-test is al weer bijna een jaar geleden en in die tijd is er veel gebeurd. De eerste 5e generatie-modellen hebben de markt inmiddels betreden en ssd's zijn ook een stuk goedkoper geworden. Maar welke moet je nu precies hebben? Om dat voor je uit te zoeken hebben we maar liefst 31 exemplaren getest.

Is jouw computer te traag voor jouw doeleinden? Dan is de snelste en eenvoudigste oplossing een ssd erbij zetten of ermee vervangen. In dit artikel testen we maar liefst 31 ssd's! De vergelijking is vooral gebaseerd op het gebruik:

  • Hoe gaat de ssd om met kort, intensief gebruik?
  • Hoe gaat de ssd om met actief gebruik, als OS-schijf?
  • Hoe gaat de ssd om met extreem intensief gebruik?

Misschien ga je liever voor een geheel nieuwe pc? Waar voor je geld: 5 echt goede pc’s met rekenpower

Het staat niet ter discussie dat de komst van de ssd enorme impact heeft gehad op het snelheidsgevoel van onze pc of laptop; een ssd is belangrijker dan een processor met nóg meer cores. Met een ssd start de pc veel sneller op en reageert veel sneller op letterlijk alles wat je van hem vraagt.

Dankzij de steeds lagere prijzen kun je vandaag de dag praktisch geen kant en klare pc meer kopen zonder ssd. En die daling zet ook nog lekker door: vorig jaar kostte de goedkoopste 1TB-ssd’s zo’n 100 euro, inmiddels zijn de prijzen gehalveerd. Alleen gebruikers die vele terabytes aan data willen opslaan, zorgen nog voor enig bestaansrecht van mechanische harde schijven.

Soorten ssd’s

Ssd’s zijn er in allerlei soorten en maten. Allereerst kijken we naar de manier waarop je een ssd fysiek aansluit. Een ssd sluit je normaliter aan op een SATA- of M.2-aansluiting op je moederbord. Tegenwoordig bestaat het gros van de ssd’s uit M.2-PCIe-ssd’s. Deze steek je in een slot op het moederbord van je pc of laptop, en ze zijn naast veel sneller ook lekker praktisch; je hebt geen kabels of een extra stroomaansluiting nodig.

In voorgaande jaren betaalde je iets meer voor deze M.2-ssd’s, tegenwoordig zijn ze goedkoper dan de langzamere SATA-alternatieven. Een moderne desktop-pc heeft één of twee van die sloten, in het hogere segment is drie à vier sloten gebruikelijker. Bij laptops geldt hetzelfde: sommige laptops hebben ruimte voor twee of zelfs drie M.2-ssd’s, maar vooral kleine laptops kunnen niet zomaar worden uitgebreid. Vaak is je enige optie de bestaande ssd te vervangen.

©Maksym Yemelyanov - stock.adobe.com

Ssd’s zijn tegenwoordig vrijwel allemaal M.2-ssd’s; de laatste lancering van een SATA-ssd ligt inmiddels enkele jaren achter ons.

Welk protocol? Heeft jouw systeem een M.2-aansluiting, dan moet je nog wel even op het communicatieprotocol letten. Praktisch alle M.2-aansluitingen ondersteunen zogeheten NVMe-ssd’s (de ssd’s waar we in dit artikel naar kijken), maar er zijn ook M.2-aansluitingen waar je enkel M.2-SATA/AHCI-ssd’s op kwijt kunt. Die zijn weliswaar extreem zeldzaam, maar een NVMe-variant zal niet werken op een zeldzaam M.2-slot zonder NVMe-ondersteuning.

Zorg dat je plek hebt voor een M.2-ssd, zoals hier op een moederbord met meerdere M.2-sloten naast elkaar.

Gen4- en gen5-ssd’s

Omdat de ontwikkelingen op gebied van ssd’s hard gaan, duurde het niet lang voordat ook de snelle PCIe-aansluiting zelf een bottleneck werd. Hoewel gen3 met een limiet van circa 3500 megabyte per seconde in staat is om een hele dvd in iets meer dan een seconde weg te schrijven, waren de ssd’s zelf al tot meer in staat. Met gen4 werd de grens in 2019 verdubbeld naar 7000 megabyte per seconde en afgelopen jaar kwamen moederborden op de markt met een gen5-aansluiting met een theoretische doorvoersnelheid van circa 14.000 MB/s!

PCIe is backwards compatible, maar het traagste onderdeel bepaalt de maximale snelheid. Een dure gen5-ssd kopen voor je oude gen3-moederbord is daarom weinig zinvol. Het zijn dan ook gen4-ssd’s die momenteel het best in de markt liggen. Gen5 is pas net uit en extreem duur, gen4-ssd’s kosten tegenwoordig net zoveel of zelfs minder dan oudere gen3-ssd’s waar weinig fabrikanten nog naar omkijken.

Hoe beoordelen we een ssd?

Bij het testen en beoordelen van een ssd is het vooral belangrijk om na te denken over het gebruiksdoel. Zo is de ene ssd beter geschikt voor licht gebruik of als extra ssd om bijvoorbeeld games van te laden, terwijl andere beter zijn als primaire drive voor je besturingssysteem of voor zware scenario’s, zoals foto- of videobewerking.

We hebben onze test dan ook bewust gericht op duidelijke praktijksituaties, die het best worden gesimuleerd door de benchmarks PC Mark 10 en 3D Mark. Hoe gaat de ssd om met kort intensief gebruik (Quick Test), hoe gaat de ssd om met actief gebruik als OS-schijf (Full Test), hoe gaat de ssd om met een extreem intensief scenario (Consistency test)?

Die praktische scenario’s geven niet dezelfde extreme getallen van sequentiële tests die fabrikanten graag gebruiken in hun marketing, maar geven wel een beter beeld van welke ssd nu echt beter is in de praktijk. Ter controle nemen we de sequentiële test (ATTO Benchmark 2M Test) wel mee. De ssd-gamescore in de tabel is een eigen berekening die we maken op basis van wat wij belangrijk vinden voor games: laadtijd in drie games plus de tijd die nodig is voor installeren en updaten. De rangorde bij de scores wijkt iets af van die in 3D Mark omdat die ook naar extra zaken kijkt, zoals recording en streaming.

Meerwaarde van een snelle ssd

Wanneer heb je nu écht zo’n rappe ssd nodig? Dat is de cruciale vraag waarop we het antwoord in drie groepen verdelen.

  • Als je een high-end systeem hebt waarop je zware applicaties uitvoert (denk aan videobewerken), dan profiteer je zonder twijfel.

  • Als je slechts een lichte pc-gebruiker bent (denk aan browsen of tekstverwerken), dan heeft het welgeteld nul meerwaarde. Omdat je tegenwoordig al rappe gen4-ssd’s kunt vinden voor de prijs van oudere SATA- of gen3-ssd’s kun je ook als lichte pc-gebruiker beter voor een gen4-ssd kiezen.

  • En voor gamers? Al jaren is het uitgangspunt dat een ssd in games wel kortere laadtijden oplevert dan een harde schijf, maar dat de meerwaarde van een extra snelle ssd nihil is. Kortom, gamers kregen het advies om vooral een grotere ssd te kopen. Maar sinds de introductie van Microsoft DirectStorage staat dat advies onder druk. Op moment van schrijven is er pas één game die deze techniek op de pc toepast. Daar zagen we overigens wel dat een snellere ssd tot iets hogere framerates kan leiden. We adviseren fanatieke gamers dan ook niet té laag in te stappen en een ssd te overwegen die goed presteert in onze gewogen gamescore.

Flashgeheugen Ssd’s maken gebruik van flashgeheugen voor de opslag van data, maar dat kan op verschillende manieren werken. Het gros van de moderne ssd’s slaat 3 bits data per cell op (3bit-MLC of -TLC) en een aantal uitzonderingen doen 4 bits (4bit-MLC of -QLC). Dit bespaart kosten en maakt het ook makkelijker om grotere ssd’s uit te brengen; je hebt tenslotte minder geheugencellen nodig voor dezelfde hoeveelheid opslag.

Ssd’s die 1 bit per cel opslaan (SLC) bestaan voor consumenten niet meer, terwijl ook 2bit-ssd’s niet meer worden uitgebracht. Minder data per cel betekent evenredig minder slijtage. Ons uitgangspunt is dat een 3bit-ssd de basis dient te zijn voor de meeste doeleinden, en 4 bit alleen interessant is wanneer het vooral goedkoop moet zijn.

Een 4bit-ssd is vooral interessant als de prijs laag moet zijn.

Welke capaciteit?

Een bekend fenomeen is dat grotere ssd’s sneller zijn dan kleinere varianten. Althans, in de benchmarks, want vlot je pc starten kan elke ssd wel. Vanaf 1 terabyte is dat effect praktisch verwaarloosbaar, zo bleek uit onze recente test met verschillende capaciteiten van dezelfde ssd.

De 1TB-ssd’s zijn inmiddels zo goedkoop geworden, dat het prijsverschil met kleinere ssd’s heel klein is. Het is niet zinnig om veel opslag te kopen als je die niet nodig hebt, maar het loont absoluut om niet té zuinig te zijn. Een grotere ssd geeft je immers iets betere prestaties, een hogere betrouwbaarheid (minder slijtage per geheugencel), plus extra capaciteit voor de toekomst.

Ssd’s met een opslagcapaciteit vanaf 1 TB zijn sneller dan dezelfde ssd’s met minder opslagcapaciteit.

Zorg voor koeling Het elke seconde verwerken van gigabytes aan data is geen eenvoudige taak en de temperatuur kan daarbij flink oplopen. Het uitgangspunt is dan ook dat elke gen4- of gen5-ssd goed gekoeld moet worden. Dat kan door middel van een heatsink, airflow of beide.

Veel moederborden beschikken al over heatsinks voor ssd’s, en sommige ssd’s koop je inclusief eigen heatsink. Indien van beide geen sprake is, raden we aan een losse heatsink te bestellen; dit kost je grofweg een tientje en is de investering zeker waard.

Sommige ssd’s worden inclusief heatsink verkocht.

Koopadviezen

We hebben voor dit artikel 31 verschillende ssd’s getest. We kiezen er daarom voor om de beste ssd’s voor verschillende doeleinden uit te lichten. In de meeste categorieën is de concurrentie echter stevig en zijn de onderlinge verschillen tussen de beste en bijna-beste soms erg klein. Daarbij wisselen de prijzen van dag tot dag. We zetten bij elke categorie dan ook enkele alternatieven. Zie je dat een van die alternatieven veel goedkoper is, dan kun je daar in de praktijk je voordeel mee doen.

Voor (semi)professioneel gebruik

In zware applicaties maakt een rappe ssd een wezenlijk verschil. Denk daarbij aan foto- of videobewerking, of andere taken waarbij je actief werkt met grote bestanden. Dit zijn vaak (semi)professionele doeleinden, waarbij zaken als prestaties, stabiliteit en ondersteuning zwaarder wegen dan de prijs.

De Samsung 990 Pro maakte een valse start door fouten in de firmware, maar dankzij firmware-updates is het een ssd waar elke (semi)pro lastig omheen kan. Hij presteert consequent in de top en is vooral in extreme scenario’s met ruime marge onverslaanbaar, zelfs de gen5-ssd’s blijven hier achter. Samsung heeft ook met marge de best uitgevoerde software met vlot uit te voeren software- en firmware-updates. Het is de consistentie van prestaties, de zekerheid en de software waardoor de Samsung 990 Pro onze keuze is voor deze doelgroep.

Andere goede ssd’s voor professionele gebruikers zijn de WD Black SN850x, Kingston Fury Renegade, Kingston KC3000, Transcend MTE250H/S, Corsair MP600 Pro LPX/XT en de Seagate Firecuda 530.

De Samsung 990 Pro heeft alle eigenschappen die professionele gebruikers nodig hebben.

Samsung 990 Pro 2TB

De beste ssd voor (semi)pro's

Voor gamers

Gebruik je je pc vooral voor gamen, dan is de gen5 Corsair MP700 de snelste ssd in deze test. Deze is opvallend genoeg flink rapper dan de eveneens gen5 Gigabyte Aorus 10000. Torenhoge prijzen weerhouden ons er echter van om gen5-ssd’s nu al aan te raden. Ons advies gaat dan ook uit naar de WD Black SN850x, met aardige marge de snelste gen4-ssd in deze test, sneller nog dan de Aorus 10000. Dit geldt ook voor PS5-bezitters, een PlayStation is van binnen namelijk niet zo heel veel anders dan een pc.

Een goed alternatief is de significant goedkopere WD Black SN770. Het gebrek aan een DRAM-cache maakt de SN770 wel minder geschikt voor PlayStation-gebruik. De SN850X is een veel veiligere aanrader als je gewoon een goede allrounder wilt hebben.

Andere interessante ssd’s voor gamers zijn de Corsair MP700, Samsung 990 Pro, Kingston KC3000, Kingston Fury Renegade, Corsair MP600 PRO LPX/XT en de MSI M480.

Gamers kunnen niet om de WD Black SN850x heen.

WD Black SN850x

De snelste gen4-ssd voor gamers

Voor non-stop gebruik

Om goed tot zijn recht te komen in een scenario bij non-stop gebruik, moet een ssd daar eigenlijk specifiek voor ontwikkeld zijn. In de consistency-test worden ssd’s vele uren aan het werk gezet, terwijl de meeste ssd’s de rustmomenten juist hard nodig hebben om wat zaken op orde te brengen.

In dit segment is de Samsung 990 Pro niet te verslaan, gevolgd door de Corsair MP600 Pro LPX (of XT) en de Kingston Fury Renegade. Aan de scores kunnen we zien dat het verschil met de rest in deze test opvallend groot is.

De Samsung 990 Pro is uitermate geschikt voor taken waarbij de ssd langdurig intensief gebruikt wordt.

Kingston Fury Renegade

Een van de betere ssd's als het gaat om non-stop gebruik

De beste budget-ssd

Ga je vooral voor een lage prijs, dan zien we twee ssd’s de hand opsteken. De Kingston NV2 en de WD Black SN770. De Kingston NV2 is in principe de allergoedkoopste ssd die je kunt kopen. Het is zeker geen hoogvlieger, maar voor simpel thuisgebruik is het meer dan prima.

Toch kunnen we de WD Black SN770 lastig negeren, want die scoort veel beter voor een redelijk bescheiden meerprijs. En dan krijg je ook een theoretisch duurzamere TLC-SS-ssd voor je geld. Dus mocht je toch íéts ruimte in je budget hebben, dan adviseren we om net wat hoger te gaan zitten, maar als dat echt niet kan, hoef je je met een NV2 ook niet te schamen. Andere interessante budget-ssd’s zijn de Crucial P3 Plus en Kingston KC3000.

Als je vooral een scherpe prijs wilt, dan zijn de Kingston NV2 en WD Black SN770 interessante opties.

WD Black SN770

Net niet de goedkoopste, wel heel goed

De beste prijs-prestatie

Voor de beste prijs-prestatieverhouding, en eigenlijk een soort allround advies, stellen we een aantal eisen. Zo willen we naast dat deze ssd goed presteert en niet te duur moet zijn, ook dat het een 3bit-TLC-model is met een DRAM-cache, oftewel een mooi compleet pakket voor een eerlijke prijs.

Gezien de sterke concurrentie is dit een zwaar bevochten titel, en een die vanwege de wisselende prijzen zo naar een van de verderop genoemde alternatieven zou kunnen gaan. Toch is het op dit moment de Kingston KC3000 die er als beste uitkomt: consistent top- of subtop-prestaties, maar dan voor net wat minder geld dan zijn directe concurrenten. Maar verlies die concurrentie dus niet uit het oog, want de WD Black SN850X, Kingston Fury Renegade, Transcend 250H/S, Crucial P5 Plus en de Corsair MP600 Pro LPX/XT zijn eveneens zeer interessante ssd’s.

De Kingston KC3000 biedt een uitstekende balans tussen prijs en prestaties.

Kingstond KC3000 1TB

Goede ssd met prima prijs-prestatieverhouding

De beste 4TB-ssd

Lang niet alle modellen zijn in capaciteiten groter dan 2 TB leverbaar. Minder concurrentie leidt tot hogere prijzen per gigabyte en grotere verschillen onderling.

Gaat het je puur om goedkoop volume, dan is de Kingston NV2 verreweg het goedkoopst, maar dan geef je alsnog 230 euro uit aan een ‘budget-ssd’.

We gaan er gemakshalve vanuit dat iemand die veel wil opslaan ook actief met de data bezig is. De Transcend 250S is dan weliswaar met 319 euro een stukje duurder, maar alsnog verreweg de goedkoopste ssd die zowel technisch als qua prestaties tot de subtop behoort. Andere 4TB-ssd’s zijn een stuk duurder voor in de praktijk te kleine verschillen.

Bij de juiste prijs kun je echter ook kijken naar de Kingston KC3000, WD SN850X of de Kingston Fury Renegade.

Als je vooral veel data wilt opslaan, dan heeft Transcend de interessantste ssd.

Transcend 250S 4TB

De goedkoopste 4TB-ssd met prima prestaties

Resultaten

In onderstaande afbeeldingen vind je de testresultaten van de geteste ssd's.

Klik op de afbeelding voor een grotere weergave.

Klik op de afbeelding voor een grotere weergave.

Conclusie

Inmiddels mogen we de markt van gen4-ssd’s volwassen noemen. Het resultaat is een ruime collectie aan ssd’s die zichzelf toppers of subtoppers mogen noemen, en ook de budget-ssd’s van afgelopen jaar doen het nog uitstekend. Dat alles zorgt voor alsmaar dalende prijzen en daarmee worden snellere ssd’s toegankelijker en aantrekkelijker.

Het enige ‘nadeel’: we hebben weliswaar heel wat ssd’s genoemd, maar er zijn alternatieven die er nauwelijks voor onderdoen en die met een kleine prijsdaling interessanter zouden kunnen zijn. Met andere woorden: onze aanraders zijn uitstekende uitgangspunten, maar blijf altijd scherp op de prijzen letten voordat je een ssd koopt.

En de gen5-ssd’s? Hoewel we ze in de test hebben meegenomen ter referentie en ze in een aantal benchmarks ongekend goed scoren, zijn de prijzen van de twee gen5-ssd’s vooralsnog wat ons betreft een dealbreaker. Want 2 TB voor 319 euro voor het goedkoopste model is al gauw het dubbele of meer dan onze koopadviezen. Gebruikers met heel specifieke opslag-intensieve doeleinden (als je niet zeker weet of je in deze categorie valt, dan val je zeker niet in deze categorie) kunnen de resultaten raadplegen. Ons advies is om nog even te wachten. We verwachten namelijk dat de concurrentie in dit segment in de loop van dit jaar sterk zal toenemen, wat zal leiden tot nog snellere modellen voor minder geld.

De Corsair MP700 en de Gigabyte Aorus 10000 zijn de eerste twee gen5-ssd’s op de Nederlandse markt.

▼ Volgende artikel
Muziek in elke kamer: streamen met oude en nieuwe apparatuur
© TheVisualsYouNeed
Huis

Muziek in elke kamer: streamen met oude en nieuwe apparatuur

Ben je een trouwe Spotify-abonnee of bezit je een omvangrijke muziekcollectie op je pc? Vrijwel iedereen kan muziek streamen. Heldere klanken klinken met de juiste apparatuur en eventuele uitbreidingen in elk hoekje van je woning. Dat hoeft niet eens veel te kosten, want er zijn allerlei prijsvriendelijke oplossingen. Misschien heb je zelfs al geschikte apparatuur in huis.

Dit gaan we doen

In dit artikel lees je hoe je in elke kamer muziek kunt laten klinken, van woonkamer tot zolder. Of je nu een oude versterker hebt of moderne smartspeakers: met bluetooth, wifi of een netwerkspeler maak je alles geschikt voor Spotify en andere muziekdiensten. We laten zien hoe je oude apparatuur nieuw leven inblaast, hoe je muziek in meerdere kamers tegelijk afspeelt en hoe je zorgt dat het wifi-signaal sterk genoeg blijft.

Lees ook: Waar voor je geld: 5 soundbars met losse surroundspeakers

Dankzij het huidige streamingtijdperk kun je overal in huis van mooie muziek genieten. Daarvoor kun je zowel oude als recente afspeelapparatuur gebruiken. Zo heb je in de woonkamer misschien wel een klassieke versterker en forse zuilspeakers staan. Met een kleine aanpassing maak je zo'n traditioneel audiosysteem geschikt voor het luisteren naar moderne audiostreams. Daarnaast stream je favoriete afspeellijsten, albums, podcasts en luisterboeken ook met allerlei andere audiovisuele apparaten. We zetten verschillende luisteropties met de voornaamste voor- en nadelen op een rij.

Muziek-app op smart-tv

Wie denkt dat een smart-tv alleen video-apps ondersteunt, heeft het mis. Op een toestel van Samsung, LG, Sony en Philips kom je in de appcatalogus waarschijnlijk ook Spotify tegen. Daarnaast ontwikkelen de streamingmuziekdiensten Apple Music, Deezer en Qobuz tv-apps voor verschillende merken.

Apple Music stelt een app beschikbaar voor smart-tv's van Samsung.

Liever via een soundbar dan via de tv-speakers

Een voordeel van deze luistermethode is dat je de muziekbibliotheek rechtstreeks op de smart-tv kunt bedienen. Selecteer met de afstandsbediening bijvoorbeeld een onlangs verschenen album of een leuke afspeellijst. Wel duurt het invoeren van een zoekterm via het virtuele toetsenbord op de beeldbuis iets langer. Veel televisies hebben tegenwoordig spraakondersteuning, zodat je de naam van een artiest of album ook hardop kunt uitspreken.

Houd er rekening mee dat de interne speakers van de televisie over het algemeen blikkerig klinken. Wegens de smalle behuizing is de klankkast te klein voor een kwalitatieve audioweergave. Dat doet natuurlijk geen recht aan je favoriete muziek! Stuur het geluid van de televisie daarom bij voorkeur naar een aangesloten soundbar, receiver of versterker. Dat kan onder meer via de HDMI-ARC-poort en optische uitgang van de televisie.

De HDMI-ARC-poort stuurt het tv-geluid naar een externe audiobron.

Mediaspeler op tv

Heeft je televisie geen app van een streamingmuziekdienst, dan is er nog geen man overboord. Spotify en andere muziekdiensten zijn op diverse mediaspelers beschikbaar. Dit aparte kastje koppel je met behulp van een HDMI-kabel aan een televisie. Het bekendste voorbeeld is de Apple TV. Logischerwijs is Apple Music al standaard in deze mediaspeler geïntegreerd, terwijl je voor nagenoeg alle andere muziekdiensten een app kunt installeren.

Overige mediaspelers gebruiken veelal Android als besturingssysteem. Installeer in dat geval je favoriete streamingdienst vanuit de Play Store. Als alternatief kun je een spelcomputer als veredelde mediastreamer gebruiken, zoals de PlayStation 4 / PlayStation 5 of Xbox Series X/S. Spotify is bijvoorbeeld op de genoemde gameconsoles beschikbaar.

Deze los verkrijgbare afstandsbediening voor de PlayStation 5 heeft zelfs een eigen Spotify-knop.

Google Chromecast en TV Streamer

Tot slot zijn de Google Chromecast en Google TV Streamer het vermelden waard. Zodra je zo'n mediaspeler op een HDMI-poort aansluit, stream je nummers van je favoriete muziekdienst naar de televisie. Je smartphone of tablet fungeert in dat geval als afstandsbediening. Sommige televisies hebben al een Chromecast-functie ingebouwd.

Verbind de Spotify-app op je smartphone met de Google Chromecast en start een audiostream.

Receiver en soundbar

Veel receivers en soundbars hebben verschillende streamingfuncties in huis. Je hoeft voor het luisteren van muziek dan geen televisie aan te zetten. De goedkoopste hedendaagse audioproducten bezitten in elk geval een bluetooth-adapter. Je verbindt in dat geval je smartphone rechtstreeks met de receiver of soundbar. Open je favoriete muziek-app en start een album of afspeellijst.

Deze draadloze techniek heeft twee nadelen. Allereerst past bluetooth compressie toe op de stream. Mogelijk gaat dat ten koste van de audiokwaliteit. Overigens leveren de bluetooth aptX- en LDAC-codecs wel een goed geluid. Een voorwaarde is dat zowel de zender als ontvanger de genoemde codecs ondersteunt. Het tweede nadeel is het beperkte bereik van bluetooth. Loop je met de smartphone even weg, dan hapert of stopt wellicht de muziekweergave op de receiver of soundbar.

De betere audioproducten hebben een bekabelde en/of draadloze netwerkaansluiting. Vergeleken met bluetooth ervaar je mogelijk een hogere geluidskwaliteit. Zowel wifi als ethernet laten de oorspronkelijke audiobestanden namelijk met rust, want zij passen geen compressie toe op de stream. In de meeste gevallen kies je met een app op een smartphone de gewenste muziek, waarna het audiosysteem zelf de benodigde data vanaf het web ophaalt. Dat kan vaak rechtstreeks vanuit de Spotify- of Tidal-app. Veel recente audioproducten ondersteunen deze muziekdiensten. Sommige hififabrikanten ontwikkelen trouwens een eigen app, zoals Denon/Marantz (HEOS) en Yamaha (MusicCast).

Veel audiosystemen kun je zowel bekabeld als draadloos met het thuisnetwerk verbinden, zoals de Sonos Ray-soundbar.

Voldoende wifi-dekking

Besluit je om muziek naar verschillende kamers te streamen? Zorg dan dat de wifi-dekking in orde is. Zeker wanneer je in een afgelegen zolderkamer, garage of tuinhuis wilt luisteren, is het wifi-signaal afkomstig van de modem/router vermoedelijk niet toereikend. Veel internetproviders verhuren of verkopen apparaten die het wifi-signaal verbeteren.

Je kunt ook zelf aan de slag gaan. Een zogeheten mesh-netwerk is een uitstekende methode om het wifi-signaal in je woning een flinke impuls te geven. Hierbij realiseren pakweg twee, drie of misschien wel vier units één groot dekkend draadloos netwerk. Wifi-repeaters en powerline-adapters (met wifi) zijn alternatieve apparaatjes om het draadloze netwerk te verbeteren.

TP-Link heeft diverse betaalbare mesh-systemen in zijn gamma, zoals de breed verkrijgbare Deco X50.

Spotify op oude versterker

Wanneer jouw oude vertrouwde versterker en aangesloten luidsprekers nog prima werken, is het natuurlijk zonde om deze audioapparatuur af te danken. Dat hoeft ook helemaal niet, want aan de hand van diverse betaalbare oplossingen luister je alsnog naar Spotify-streams. De goedkoopste optie is het aansluiten van een bluetooth-audioadapter. Die verbind je met de analoge tulpingangen of lijnaansluiting achter op de versterker, waardoor je vanaf een smartphone of tablet kunt streamen. Uitgebreidere modellen kun je wellicht ook digitaal verbinden. Dat gebeurt meestal via een optische uitgang. Check dus goed de aansluitmogelijkheden van jouw versterker. Onder meer Logitech, Pro-Ject, Sennheiser, Ugreen en Marmitek ontwikkelen geschikte bluetooth-audioadapters.

De Pro-Ject BT Box E HD bluetooth-adapter kun je zowel analoog als digitaal op een hifisysteem aansluiten.

Klassiek hifisysteem koppelen

Een klassiek hifisysteem koppel je net zo makkelijk aan het (draadloze) thuisnetwerk. Je hebt daar wel een audiostreamer of netwerkspeler voor nodig. Dit apparaat verbind je met wifi of ethernet, waarna het zelfstandig streams van Spotify en overige bronnen kan ophalen. Vervolgens geeft de audiostreamer het geluidsspoor analoog of digitaal door aan de versterker. Voor de bediening gebruik je meestal een smartphone. Diverse bekende hififabrikanten ontwikkelen geschikte producten, waaronder Sonos, WiiM, Cambridge Audio, Bluesound en NAD.

De Sonos Port is een veelzijdige audiostreamer voor het upgraden van je klassieke audiosysteem.

Extra luxe: met display

Luxe modellen hebben zelfs een display met afspeelinformatie, zoals de artiest, het liedje en de albumhoes. Ten slotte zijn er ook genoeg apparaten te koop die zowel bluetooth, wifi als ethernet ondersteunen.

©OLIVER BEAMISH 4407973354259

De Britse audiospecialist Cambridge Audio fabriceert behoorlijk uitgebreide netwerkspelers met een display.

Losse luidspreker

Voor het luisteren van Spotify-streams kun je ook de aanschaf van een losse luidspreker overwegen. Je hebt keuze uit grofweg drie smaken. Bluetooth-speakers zijn er in overvloed. Deze prijsvriendelijke producten hebben meestal een oplaadbare accu, waardoor je ze overal kunt gebruiken. Als je een exemplaar met een stof- en waterdichte behuizing koopt, luister je ook buitenshuis naar je favoriete klanken.

Voor binnengebruik is een wifi-speaker interessant. Bedenk vooraf goed waar je dit apparaat wilt neerzetten. Is er geen nabijgelegen stroompunt, dan ligt een exemplaar met een accu voor de hand. Vaak kun je twee soortgelijke speakers draadloos aan elkaar koppelen. Luister zo naar stereogeluid! Voor de bediening ben je aangewezen op je smartphone.

De weerbestendige Ultimate Ears Everboom voldoet aan de strenge eisen van de IP67-norm.

Slimme speaker

Verder kun je ook nog een zogeheten smartspeaker overwegen. Vanwege de ingebouwde microfoon bedien je deze modellen met je stem. Roep bijvoorbeeld de naam van een mooi muziekalbum en je hoort meteen de bijbehorende deuntjes. Mogelijk kun je via een smartspeaker ook nog andere slimme apparaten in je thuisnetwerk aansturen, zoals een lamp of thermostaat. Controleer in dat geval goed welke smarthomeplatformen het beoogde product ondersteunen. Apple, Google, JBL, Sonos en Denon hebben meerdere smartspeakers in hun gamma.

Dankzij ondersteuning voor bluetooth, wifi, ethernet en diverse smarthome-platformen kun je met de JBL Authentics 500 alle kanten op.

Apple AirPlay

Heb je een iPhone, iPad of Mac? Check in dat geval of jouw afspeelapparatuur met AirPlay overweg kan. Verschillende recente smart-tv's van LG, Samsung en Sony bieden bijvoorbeeld ondersteuning. Verder voegen ook diverse fabrikanten van soundbars, receivers, mediaspelers, wifi-speakers en smartspeakers deze techniek aan hun producten toe. Muziek streamen via AirPlay werkt erg eenvoudig. Tik in een muziek-app op een pictogram om de lijst met beschikbare apparaten te openen. Kies daarna bijvoorbeeld de naam van jouw televisie of receiver en luister naar de audiostream.

Multiroom audio

Veel receivers en soundbars met netwerkfunctie ondersteunen tegenwoordig multiroom audio. Ook diverse smartspeakers en audiostreamers gebruiken deze techniek. Zoals de Engelse naam al doet vermoeden, luister je hiermee in meerdere kamers naar muziek. Kies in een app voor iedere ruimte de gewenste afspeellijst. Je kunt hetzelfde album ook in meerdere kamers afspelen. Loop je vanuit de woonkamer bijvoorbeeld even naar de keuken, dan hoor je dezelfde klanken. Lijkt multiroom audio je handig? Schaf dan bij voorkeur producten van hetzelfde merk aan, zodat alle afspeelapparaten naadloos met elkaar samenwerken. Sonos, Denon en Bluesound staan bekend om hun brede assortiment met multiroom audioproducten.

Vanuit de Yamaha MusicCast-app bepaal je in welke kamers je muziek wilt afspelen.

Mediaserver installeren

Als je een uitgebreide muziekcollectie op de computer hebt staan, stel je die eenvoudig aan andere afspeelapparaten beschikbaar. Stream deze nummers bijvoorbeeld naar een smart-tv, receiver, soundbar, wifi-speaker of netwerkspeler. Dat werkt veelal via het DLNA/UPnP-protocol.

Je installeert voor dit doeleinde eerst een mediaserver of muziekserver op de computer. Dat kan met verschillende programma's. Voor beginners is het hulpje Universal Media Server erg geschikt. Er zijn hiervan versies voor Windows, macOS en Linux beschikbaar. Een pluspunt is dat deze mediaserver alle gangbare audioformaten ondersteunt. Zo accepteert het onder andere mp3-, wma-, wav- en flac-bestanden. Bovendien kun je als alternatief video's naar een geschikte smart-tv streamen.

Tijdens de installatie gaan in Windows mogelijk alarmbellen af. Ten onrechte, want Universal Media Server is volledig te vertrouwen. VirusTotal herkent geen bedreigingen in het exe-bestand. Na de installatie opent de freeware in een browser. 

Lees ook: Zelf een mediaserver maken op je pc of NAS met Jellyfin

Exact Audio Copy

Heb je een ruime cd-verzameling, dan bewaar je hiervan desgewenst digitale kopieën op de pc. Dat heet rippen. Het gratis programma Exact Audio Copy is daar bij uitstek voor geschikt. Sla hiermee muziek op in een hoge kwaliteit. Bovendien corrigeert dit tooltje op eigen houtje fouten en voegt het automatisch de juiste audiogegevens (metadata) aan bestanden toe. Voor een goed resultaat selecteer je bij voorkeur flac of wav als audioformaat. Staan de nummers van alle cd's op de pc, laptop of NAS? Gebruik dan de instructies in dit artikel om deze audiobestanden naar geschikte afspeelapparatuur te streamen.

Exact Audio Copy is een betrouwbare partner voor het back-uppen van je cd's.

Lokaal streamen

Je maakt in Universal Media Server eerst een gebruikersaccount aan. Nadat je bent ingelogd, herkent het programma wellicht al enkele geschikte apparaten in jouw thuisnetwerk. Dat is bijvoorbeeld een ingeschakelde smart-tv of wifi-speaker.

Het is nu zaak om de juiste bestandslocaties aan het programma toe te voegen. Klik rechtsboven op het pictogram met de drie horizontale streepjes en kies Gedeelde inhoud. Waarschijnlijk zijn er al wat standaard-mediamappen geselecteerd. Via Nieuwe webinhoud toevoegen en het blauwe mappictogram blader je naar de muziekmap. Bevestig daarna met Toevoegen en Opslaan.

Zodra de mediaserver eenmaal is ingericht, stream je de nummers eenvoudig naar een afspeelapparaat. Vanzelfsprekend is het wel een voorwaarde dat de computer en pakweg een receiver, soundbar of smart-tv met hetzelfde netwerk zijn verbonden. Open op een televisie de bronlijst of mediaplayer-app en kies de zojuist ingestelde mediaserver. Je navigeert vervolgens naar het gewenste album. Bij geschikte soundbars, receivers en wifi-speakers maak je meestal vanuit een smartphone-app verbinding met de mediaserver.

Universal Media Server toont meteen na het opstarten een lijst met beschikbare afspeelapparaten.

▼ Volgende artikel
Review Amazon Echo Dot Max – Betaalbare smartspeaker met Nederlandstalige Alexa
© Amazon
Huis

Review Amazon Echo Dot Max – Betaalbare smartspeaker met Nederlandstalige Alexa

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Goed
Conclusie

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Plus- en minpunten
  • Betaalbaar
  • Compacte behuizing
  • Twee actieve audiodrivers
  • Wifi6E-adapter
  • Snelle en gebruiksvriendelijke configuratie
  • Gevoelige microfoon
  • Temperatuur- en aanwezigheidssensor
  • Geen accu
  • Paarse uitvoering heeft goedkope uitstraling
  • Ongeschikt voor muziek luisteren op hoog volume
  • Onjuiste interpretatie van bepaalde stemopdrachten

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

De compacte productdoos bevat alleen een wifi-speaker, netadapter en korte handleiding.

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Vind je deze paarse versie niet zo fraai, dan kun je de witte of grijze uitvoering overwegen.

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Geef de Amazon Alexa-app toegang tot Spotify en bedien de muziek voortaan met je stem.

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.