Wie de informatieve Linux-website DistroWatch.com bezoekt, ziet dat EndeavourOS en Manjaro in de top van de populariteitslijst staan. Beide gratis besturingssystemen staan bekend om hun gebruiksvriendelijke bediening. Ze lenen zich goed voor eenvoudige computertaken, zoals surfen, e-mailen, internetbankieren, documenten bewerken en simpele spelletjes. Hoog tijd om met deze veelbelovende Windows-alternatieven aan de slag te gaan.

Toen Windows 11 zo’n twee jaar geleden aan de horizon verscheen, konden lang niet alle pc- en laptopeigenaren upgraden. De hardware bleek vaak ontoereikend. Tot 14 oktober 2025 zal dat niet tot problemen leiden, omdat Microsoft tot die tijd nog nieuwe (veiligheids)updates voor Windows 10 uitbrengt. Overigens hoef je geen nieuwe functies meer te verwachten; alles blijft zoals het nu is.

Heeft jouw systeem last van vertraging of wil je weleens wat anders? Probeer dan eens een Linux-distributie uit. Manjaro en EndeavourOS zijn hiervoor twee goede kandidaten. We beginnen met laatstgenoemde!

EndeavourOS 

EndeavourOS downloaden

Er bestaan verschillende uitvoeringen van EndeavourOS. In dit artikel gaan we uit van de Xfce-versie. Dat is min of meer de standaardeditie met lage systeemeisen. Het werkt al op computers met 2 GB werkgeheugen, al raden de makers voor een soepele gebruikerservaring minimaal 4 GB RAM aan. In de praktijk functioneert dit besturingssysteem meestal zonder morren op een wat oudere laptop of pc.

Download nu eerst het installatiebestand downloaden. Klik in de kolom onder ISO op de downloadlink. De serverlocatie maakt niet zo veel uit, het enige verschil kan 'm zitten in de overdrachtssnelheid. Verloopt het downloadproces langzaam, dan kun je een andere link proberen. De bestandsomvang bedraagt bijna 2 GB.

Usb-stick prepareren

Je voert de installatie bij voorkeur vanaf een usb-stick uit. Bevat deze opslagdrager belangrijke bestanden, dan stel je die eerst veilig. Anders raak je ze namelijk kwijt. Voor het generen van een installatiestick bestaan meerdere tools. De makers van EndeavourOS adviseren onder meer het gebruik van Rufus.

Lees ook: Zo maak je een opstartbare usb-stick voor Linux

Na installatie van dit Nederlandstalige Windows-programma stop je een usb-stick in de computer. Kies onder Apparaat de juiste opslagdrager. Via de knop Selecteren wijs je daarna het zojuist gedownloade iso-bestand aan. Laat alle opties ongewijzigd en klik op Starten. In het pop-upvenster selecteer je nu de optie Schrijven in DD-image-modus, waarna je tweemaal bevestigt met OK. Je klikt na afloop op Sluiten.

Rufus maakt in enkele minuten een opstartbare usb-stick.

Opstarten vanaf usb-stick

Na het nodige voorbereidingswerk begin je nu daadwerkelijk met de installatie. Stop de geprepareerde usb-stick in de pc of laptop waarop je EndeavourOS wilt installeren. Belangrijk is dat je het systeem vanaf de usb-stick opstart. Je regelt dat door in de computerinstellingen (BIOS of UEFI) de opstartvolgorde te wijzigen. Zet het systeem aan en druk op de juiste toets om het BIOS of de UEFI te openen. Dat verschilt per systeem. Vaak is dat F2, F10, Escape of Delete, maar het kan ook een andere toets zijn. Kijk zo nodig in de handleiding of de productpagina van de fabrikant.

Ga in het computermenu naar het onderdeel met de opstartopties. Meestal navigeer je hiervoor met de pijltjestoetsen naar Boot, waarbij je drukt op Enter. Zorg ervoor dat de usb-stick als eerste opstartschijf is geselecteerd en bewaar de wijzigingen. Je start de computer vervolgens opnieuw op. Na een korte wachttijd verschijnt uiteindelijk de liveomgeving van EndeavourOS.

Duik in de computerinstellingen en start het systeem vanaf de usb-stick op.

Eerste stappen installatieprogramma

In de kleurrijke liveomgeving kun je het besturingssysteem alvast verkennen. Mogelijk zie je een melding dat de computer niet is verbonden met internet. Klik in dat geval rechtsonder op het netwerkpictogram. Via Available Networks selecteer je jouw wifi-netwerk. Typ het bijbehorende wachtwoord en bevestig met Connect. Er verschijnt een beginscherm met flink wat (geavanceerde) opties. Zodra je op Start the Installer klikt, ga je EndeavourOS definitief installeren.

Je start vanuit een liveomgeving de installatie van EndeavourOS.

Je kunt kiezen tussen een offline en online installatie. Laatstgenoemde optie biedt meer mogelijkheden. Klik daarom op Online. Na even wachten komt het installatiescherm tevoorschijn. Kies in de eerste stappen achtereenvolgens de Nederlandse taal, geografische locatie en toetsenbordindeling. EndeavourOS is beschikbaar in maar liefst negen verschillende uitvoeringen. Bij elke editie staat een korte Engelstalige omschrijving. Voor beginners is de laagdrempelige Xfce-versie prima geschikt. Selecteer daarom xfce4 en klik op Volgende. Het is mogelijk om aanvullende pakketten te installeren, maar voor doorsnee gebruikers is dat niet nodig. Klik tweemaal op Volgende zonder iets te wijzigen.

Beginners kiezen in het installatieprogramma bij voorkeur de Xfce-versie.

Installatiemethode kiezen

Heeft de computer meerdere schijven? Geef dan achter Selecteer opslagmedium aan op welke harde schijf of ssd je de Linux-distributie wilt installeren. Misschien bevindt zich op de pc of laptop al een besturingssysteem, bijvoorbeeld Windows. Als je dat niet wilt verwijderen, selecteer je de optie Installeer ernaast. Daarmee maak je een zogeheten dualboot-systeem. Zodra je de computer aanzet, kies je in een menu welk besturingssysteem je wilt gebruiken.

Een andere optie is door het reeds aanwezige besturingssysteem te vervangen door EndeavourOS. Kies in dat geval Vervang een partitie. De gekleurde balk onderaan illustreert de huidige indeling van de schijf. Klik op de gewenste partitie.

Verder is er ook een mogelijkheid om de complete inhoud van de harde schijf te wissen. Je creëert daarmee één grote partitie voor alle systeembestanden, programma’s en persoonlijke data. Selecteer Wis schijf, en bepaal of je wisselgeheugen wilt toepassen. Deze optie is met name interessant voor systemen met weinig werkgeheugen. Tot slot kunnen gevorderde gebruikers de schijf eventueel zelf opnieuw partitioneren. Maak een keuze en ga naar de volgende stap.

Je kunt EndeavourOS op een bestaande partitie van de schijf installeren.

Eerste keer aanmelden

Voor de veiligheid log je bij EndeavourOS in met een eigen account. Vul daarom een gebruikersnaam en wachtwoord (tweemaal) in. Je geeft daarnaast ook je eigen naam en een computernaam op. Het installatieprogramma toont nu een overzicht van de getoonde instellingen. Via Installeer / Nu installeren begint het installatieproces. Je volgt hierbij nauwlettend de voortgang. Vink na afloop de optie Nu herstarten aan en bevestig met Voltooid.

Je typt in het aanmeldscherm het wachtwoord om toegang tot het besturingssysteem te krijgen. Er verschijnt een welkomstvenster. Klik dat niet zomaar weg, want hier staan enkele belangrijke zaken. Zo gebruik je de bovenste opties om verse updates op te halen. Je dient hierbij telkens het juiste wachtwoord op te geven. Druk daarna op Enter om de taak te starten.

Vanuit het beginscherm installeer je eenvoudig nieuwe updates.

Maak met VirtualBox een virtuele machine en gebruik het besturingssysteem in een eigen dialoogvenster.

Programma’s toevoegen

Vermoedelijk kost het de meeste beginners weinig moeite om aan de gebruikersomgeving te wennen. De navigatiestructuur lijkt namelijk erg op die van eerdere Windows-versies. Je klikt linksonder op het EndeavourOS-logo om het menu te openen. Snuffel in alle categorieën en ontdek welke programma’s er allemaal zijn inbegrepen. Er staan weinig bekende tools tussen, al is Firefox een uitzondering. Met deze browser surf je op internet. Verder bevat het menu onder meer een fotoviewer, rekenmachine, mediaspeler, bestandsbeheerder en tekstverwerker.

Misschien wil je extra programma’s installeren. Dat is zo gepiept, want je kunt populaire toepassingen vanuit een centrale plek downloaden. Ga in het menu naar Systeem en open de hulpapplicatie EndeavourOS Quickstart Installer. Klik op een categorie om de onderliggende programma’s te tonen. Kies je bijvoorbeeld Office, dan kun je het gratis kantoorpakket LibreOffice installeren.

Daarnaast zijn onder meer bekende namen als Vivaldi, Thunderbird, Telegram, GIMP, Bitwarden en VLC beschikbaar. Neem de hele lijst door en vink achter de gewenste programma’s het selectiehokje aan. Klik vervolgens onderaan op Install now en typ het wachtwoord, waarna je bevestigt met Authenticate. Druk tot slot op J en Enter. De geselecteerde tools verschijnen vanzelf in het menu.

Je installeert in EndeavourOS in één klap diverse nuttige programma’s.

Instellingen wijzigen

Je zet EndeavourOS makkelijk naar je hand. Ga in het menu naar Instellingen / Instellingen- en systeembeheerder. Klik binnen het venster op een onderdeel dat je wilt aanpassen. Via Bureaublad stel je bijvoorbeeld een andere achtergrond in. Verder wijzig je met behulp van Meldingen het gedrag van de notificaties, terwijl je bij Beeldscherm de resolutie van de monitor aanpast. Als laatste bepaal je bij Energiebeheerder / Systeem na hoeveel tijd het systeem de slaapmodus activeert. Overigens is dit nog maar het topje van de ijsberg, want er zijn nog veel meer nuttige instellingen te vinden.

Manjaro 

Manjaro downloaden

Manjaro staat bekend om zijn enorme gebruiksgemak. Hierdoor leent dit besturingssysteem zich goed voor iemand met weinig diepgaande computerkennis. Daarnaast is er een uitgebreide catalogus met freeware beschikbaar. De makers adviseren een systeem met minimaal 4 GB werkgeheugen en 30 GB vrije schijfruimte. Daarnaast is het gebruik van een dualcore-processor geen overbodige luxe.

Surf naar https://manjaro.org/download en kies in het pop-upvenster X86_64. Er bestaan van deze Linux-distributie drie officiële versies, namelijk Plasma, Xfce en Gnome. Voor beginners is Xfce een goed startpunt. Bovendien zorgt deze versie voor een lage systeembelasting en vergroot je daarmee de kans op een vlotte gebruikersomgeving. Klik op Download / Image om een iso-bestand op te slaan. De omvang hiervan is 3,5 GB.

Installatiestick uitvoeren

Net als eerder bij EndeavourOS heb je voor de installatie van Manjaro eveneens een installatiestick nodig. De handleiding verwijst hiervoor onder andere naar het hulpprogramma Rufus. Lees voor de exacte instructies zo nodig de paragrafen ‘Usb-stick prepareren’ en ‘Opstarten vanaf usb-stick’ nog eens terug. Gebruik hierbij het zojuist gedownloade iso-image van Manjaro. Na even wachten verschijnt er een menu. Je stelt met de pijltjestoetsen respectievelijk de juiste tijdzone, toetsenbordindeling en taal in. Klik als laatste op Boot with open source drivers om de liveomgeving te openen.

Selecteer in het beginscherm van Manjaro onder andere de Nederlandse taal.

Manjaro installeren

De installatieprocedure van Linux-distributies vertonen de nodige overeenkomsten. Wanneer je eerst EndeavourOS hebt uitgeprobeerd, komt een aantal zaken je ongetwijfeld bekend voor. Is het systeem niet verbonden met (draadloos) internet, dan verschijnt er hiervan mogelijk een waarschuwing. Gebruik het netwerkpictogram rechtsonder om de verbinding in orde te maken.

Weet je zeker dat je Manjaro wilt installeren? Klik in het welkomstvenster dan op Start de installatie. Volg hierbij nauwlettend alle stappen. Zo selecteer je de taal, geografische locatie en toetsenbordindeling. Verder heb je de mogelijkheid om Manjaro naast het huidige besturingssysteem te installeren. Je kunt de computer ook volledig schoon vegen, waarna je de installatie uitvoert. Bedenk in de volgende stap een gebruikersnaam en wachtwoord.

Bekijk in de liveomgeving alvast een voorproefje van Manjaro en voer de installatie uit.

Handig is dat je in het installatieprogramma alvast een kantoorpakket kunt selecteren. Kies hierbij tussen FreeOffice en LibreOffice. Maak een keuze en bevestig in het volgende venster met Installeer / Nu installeren. Je zet aan het einde een vinkje voor Nu herstarten en sluit af met Voltooid.

Gebruik je liever FreeOffice of LibreOffice op jouw computer?

Verkenningsrondje

Als het bureaublad van Manjaro opduikt, log je in met jouw gebruikersaccount. Klik daarna het welkomstvenster weg. Mogelijk komt er een melding over een nieuwe update tevoorschijn; die kun je het best meteen installeren. Op het bureaublad bevinden zich snelkoppelingen naar de prullenbak, bestandsbeheerder en je persoonlijke map.

De gebruikersomgeving is traditioneel vormgegeven. Rechtsonder bevinden zich diverse statuspictogrammen. Je opent met de groene Manjaro-knop linksonder het menu, waarna je allerlei applicaties vanuit een lijst kunt starten. Ten opzichte van EndeavourOS zijn er meer bekende programma’s voorgeïnstalleerd. Je kunt onder meer direct met Thunderbird, VLC, GIMP en Firefox aan de slag. Klik bovenaan in het menu op het gereedschapspictogram (steeksleutel) om de instellingen te openen.

Firefox is een uitstekende browser om je favoriete websites mee te bezoeken. 

Rijke catalogus met freeware

Naast de voorgekauwde toepassingen wil je misschien nog wel meer freeware installeren. Dat komt goed uit, want Manjaro bevat hiervoor een uitgebreide catalogus. Ga in het menu naar Systeem en klik op Software installeren/verwijderen. Via Categorieën sorteer je naar eigen wens het aanbod. Klik je bijvoorbeeld op Foto en Video, dan kun je de bekende mediaspeler Kodi of videobewerker OpenShot Video Editor toevoegen. Het aanbod is erg uitgebreid. Er zijn zelfs eenvoudige spelletjes te vinden, zoals patience, schaken, mijnenveger, sudoku en pacman. Wanneer je iets niet kunt vinden, gebruik je de zoekfunctie. Klik hiervoor bovenaan op het vergrootglas.

Heb je iets leuks gevonden? Klik dan op de programmanaam voor een omschrijving en afbeelding. Als je het programma wilt toevoegen, bevestig je met Installeren / Toepassen. Typ vervolgens het wachtwoord en kies Authenticate.

Je maakt van favoriete applicaties eenvoudig een snelkoppeling. Zo heb je in het vervolg sneller toegang. Ga in het menu naar de betreffende toepassing en klik er met rechts op. Klik nu op Voeg toe aan bureaublad of Voeg toe aan werkbalk.

Voor een spelletje sudoku ben je bij Manjaro aan het juiste adres.

Wanneer je naar Windows 11 overstapt, zijn er ongetwijfeld zaken waaraan je moet wennen. Maar soms kunnen die dingen ronduit irritant zijn. Daarom bekijken we de grootste ergernissen van Windows 11 én de manieren om ze te verhelpen.

Wat voor de een ergernis is, kan voor de ander simpelweg een verrassende functie zijn. Alles draait om persoonlijke perceptie. We zijn in de fora van Windows 11-gebruikers gedoken om de pijnpunten te vinden. De belangrijkste klachten zijn: de dagelijkse prestatieproblemen die worden veroorzaakt door te veel achtergrondprocessen, Microsoft stuurt je voortdurend richting haar betaalde diensten en overdreven bemoeizucht bij meldingen, badges en reclame. In plaats van te klagen, zorgen wij voor een oplossing. 

Opstartvertraging

Onnodige opstartapps zijn altijd al een bron van ergernis geweest in Windows. Ze belasten de pc doordat ze waardevolle cpu-bronnen aanspreken en zorgen voor een opstartvertraging. Windows 11 bevat zelfs meer bloatware dan Windows 10. Bloatware is een term voor toepassingen die je niet nodig hebt en die het systeem afremmen. Deze toepassingen worden vaak voor de aankoop op nieuwe apparaten geïnstalleerd of ze sluipen op je pc via downloads waarin ze gebundeld zitten. Hoe meer programma’s je hebt, hoe meer achtergrondprocessen die het opstarten kunnen vertragen.

Je kunt ze te slim af zijn door ze te beëindigen in Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies voor Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op alle processen die zijn gekoppeld aan ongebruikte applicaties en gebruik de opdracht Beëindigen. Daarna schakel je de onnodige opstartapps definitief uit. Druk op Windows-toets+I om de Instellingen te openen. Ga naar Apps / Opstarten en zet de apps uit waarvan je niet wilt dat ze samen met het systeem automatisch opstarten.

Wees terughoudend wat betreft toepassingen die automatisch opstarten.

Nieuwsfeeds uitschakelen

Widgets zijn een soort mini-apps. Ze tonen bijvoorbeeld de weersverwachting, een overzicht van je agenda-afspraken of de voetbalresultaten. Standaard toont Microsoft ook zijn nieuwsfeed van het MSN-netwerk, wat doorgaans geen toegevoegde waarde heeft. Oorspronkelijk waren widgets bedoeld om nieuwsfeeds en sociale media in het besturingssysteem te integreren.

Sommige gebruikers houden ervan, anderen haten de widgets hartgrondig, omdat er toch al van alle kanten steeds meer nieuws en sociale info op ons afkomen. Wie zit te wachten op de volgende vondst die meer van hetzelfde levert? Als je tot deze laatste groep behoort, dan kun je de functie uitschakelen. Ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Taakbalk / Taakbalkitems en schakel daar Widgets uit.

Gebruik je de widgets zelden of nooit, zet ze dan uit.

OneDrive beperken

Microsoft heeft er een handje van om je met zachte hand naar haar online opslagdienst OneDrive te dirigeren. Bij de eerste set-up krijg je de vraag om OneDrive te gebruiken en daarna maakt OneDrive automatisch en zonder waarschuwing verschillende back-upmappen op OneDrive aan. Dat lijkt op een assertieve dienstverlening, maar de waarheid is dat je als gebruiker op die manier sneller tegen de limiet van 5 gigabyte gratis OneDrive-opslagruimte aanbotst. Het is een marketingtactiek van Microsoft waardoor je gedwongen wordt om te upgraden. Hierdoor ga je sneller overwegen om een betaald abonnement te nemen. Met een Personal Microsoft 365-account krijg je 1 TB aan opslag en 6 TB met een Microsoft Family-abonnement.

Je kunt je overigens afvragen in hoeverre hier een loopje wordt genomen met je privacy. Online back-ups zijn handig, maar ben je ermee gediend dat je gegevens op de servers van Microsoft worden opgeslagen? Misschien wil je liever gebruikmaken van een andere online back-updienst? Nu wordt de indruk gewekt dat de concurrentie tweede keuze is. Ben je het niet eens met deze overijverige OneDrive-synchronisatie, dan klik je met rechts op het pictogram van OneDrive in het systeemvak. Vervolgens selecteer je het tandwieltje rechtsboven om de Instellingen van OneDrive te openen om naar het tabblad Synchroniseren en back-up maken te gaan. Dan klik je op Back-up beheren. Daar kun je aangeven om documenten, afbeeldingen of je bureaublad niet online te bewaren.

Bepaal zelf de mappen waarvan OneDrive een back-up moet maken.

OneDrive ontkoppelen

Wanneer je OneDrive niet vaak gebruikt, kun je deze dienst op je Windows-apparaat ontkoppelen en zelfs verwijderen. Door de koppeling met je Microsoft-account zijn de persoonlijke bestanden in OneDrive beschikbaar op elk apparaat waarop je bent ingelogd met hetzelfde Microsoft-account. Je bent dus niet meer aan een vaste werkplek gebonden. Door te ontkoppelen weet je zeker dat de lokale map niet meer kan synchroniseren met de online opslag.

Klik met rechts in het systeemvak op het pictogram van OneDrive (het wolkje). Kun je dit pictogram niet zien? Klik dan eerst op het PijltjeOmhoog van het systeemvak. Daarna open je het instellingenvenster van OneDrive en ga je naar het tabblad Account. Onder je account selecteer je Deze pc ontkoppelen / Account ontkoppelen. De gegevens die al in OneDrive staan, blijven hierdoor onaangeroerd en de speciale OneDrive-map op de computer verandert in een normale map. Je kunt er bestanden in plaatsen, verwijderen en verplaatsen, maar ze worden niet langer automatisch gesynchroniseerd in de cloud.

Ook al ontkoppel of verwijder je OneDrive, de virtuele map blijft staan in het navigatievenster van Windows Verkenner.

Weg met OneDrive en Edge

Ben je OneDrive echt helemaal beu? Weet dan dat je OneDrive zelfs kunt verwijderen. Het zal je Windows-pc niet beschadigen. Ga naar Instellingen / Apps en open het lijstje met Geïnstalleerde apps. Daar vind je Microsoft OneDrive. Klik op de drie puntjes achter de naam van deze app en selecteer Verwijderen net zoals je dat met elk ander programma zou doen. Het duurt een paar seconden voor de app is verwijderd. Ondertussen heeft Microsoft er ook voor gezorgd dat je op dezelfde manier de browser Edge kunt verwijderen. In het begin van Windows 11 was deze functie nog lichtgrijs gemarkeerd.

Dankzij de nieuwe antimonopoliewet kun je sinds maart 2024 ook de browser van Microsoft verwijderen.

Game Bar voor niet-gamers

De instellingen van Windows 11 bevatten een speciaal onderdeel bedoeld voor gaming. Wanneer je de toetscombinatie Windows-toets+G gebruikt, open je de Windows Game Bar. Daarmee kun je schermafdrukken en clips vastleggen van games die door Microsoft zijn geverifieerd. Eigenlijk is deze functie bedoeld voor het vastleggen van Xbox-games, maar je kunt hem ook gebruiken voor schermopnames van gewone programma’s.

Geen kwaad woord over de Windows Game Bar. Maar als je geen of zelden games speelt, heeft het geen zin om de Game Bar en Game Mode op de computer in te schakelen. Bovendien kan deze applicatie veel cpu en geheugen gebruiken. Om de Game Bar uit te schakelen, ga je weer naar het instellingenvenster van Windows. Daar kies je Gaming / Game Bar. Vervolgens schakel je bovenaan de optie uit bij Je controller mag Game Bar openen. Daarna ga je terug naar het venster Gaming en je kiest het tabblad Gamemodus om ook hier de optie Gamemodus uit te zetten.

Ben je geen gamer, schakel dan de Game Bar uit.

Badges in de kiem smoren

Windows 11 toont voortdurend meldingen op de taakbalk die je waarschuwen voor onder meer updates en nieuwe e-mail. Deze zogenaamde badges staan standaard ingeschakeld. Ze blijven eindeloos opduiken. Bankwebsites sturen je constant badges, maar ook browserextensies doen dat. Het wordt snel te veel van het goede. Nogal wat gebruikers ergeren zich hieraan, wat heel begrijpelijk is.

Je kunt de badges uitschakelen door met rechts op de taakbalk te klikken en dan te kiezen voor Taakbalkinstellingen. Scrol aan de rechterkant naar beneden en klik op Taakbalk. Vervolgens scrol je nog wat verder naar beneden tot je bij Gedrag van taakbalk bent. Hier kun je de optie uitschakelen bij Badges weergeven in taakbalk-apps. Dit is trouwens ook de plaats waar je de uitlijning van de taakbalk wijzigt. Standaard staan de pictogrammen gecentreerd op de taakbalk. Hier kun je aangeven dat die links moeten worden uitgelijnd. Hierdoor wordt het Startmenu aan de linkerkant weergegeven zoals vroeger.

In de taakbalk kun je de badges verbergen.

Terug naar bekend startmenu

Mis je het startmenu van Windows 10? Er is een interessante tweak waarbij je het Windows 11-startmenu vervangt door het type uit Windows 10. Download Open-Shell van de GitHub-website. De laatste versie op het moment van schrijven is OpenshellSetup 4.4.195. Je hebt de keuze tussen een zelfuitvoerbaar exe-bestand of een gecomprimeerd 7Z-bestand. Wij gaan voor het exe-bestand.

In de set-upwizard schakel je de opties Classic Explorer en Classic IE uit. De optie Create a start menu folder moet aangevinkt blijven. Zodra het installatieproces voltooid is, open je via Windows Zoeken de Open-Shell Menu Settings. Daarna kun je kiezen tussen de Classic Style, Classic with two columns of Windows 7 style.

Misschien wil je ook de knop naar het startmenu aanpassen zodat deze op die van Windows 10 lijkt. Hiervoor vink je de optie Replace start button aan. Vervolgens kies je een van de drie voorstellen uit, of je klikt op Pick Image. Zoek op het web naar een afbeelding van het Windows 10-startmenu en selecteer die. Wil je op je schreden terugkeren en Open-Shell verwijderen? Dat doe je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Selecteer Open-Shell en gebruik de optie Verwijderen.

Geef het startmenu zijn oude look terug.

Advertenties uitschakelen

Windows 11 genereert een unieke identifier, een zogenaamde reclame-ID, om je activiteiten te volgen. Hiervoor gebruikt Microsoft je zoekopdrachten, eerdere aankopen van Microsoft-producten en online activiteiten die gekoppeld zijn aan je Microsoft-account. Adverteerders kunnen die gebruiken om jou gerichte advertenties te sturen wanneer je apps gebruikt. Ben je gevoelig voor je privacy, dan zet je hier ook het mes in.

Open Instellingen en ga naar Privacy en beveiliging. Klik rechts op het onderdeel Algemeen. Zet de schakelaar uit bij Laat apps me persoonlijke advertenties zien door mijn reclame-id te gebruiken. Doe hetzelfde bij Websites hebben toegang tot mijn lijst met talen zodat er inhoud kan worden weergegeven die relevant is voor mijn locatie. Optioneel schakel je ook de optie daaronder uit: Start en zoekresultaten door Windows laten verbeteren door app-lanceringen bij te houden. Tot slot zet je ook de vierde optie uit: Suggesties voor inhoud in de app Instellingen weergeven.

Draag zorg voor je privacy en schakel reclamemeldingen uit.

Meldingen uitschakelen

In het Berichtencentrum komen ook systeemwaarschuwingen, ongelezen berichten, nieuwe artikelen van je favoriete websites en meer meldingen binnen. Deze kunnen nuttig zijn om je op de hoogte te houden van wat er gebeurt, maar het is best mogelijk dat de hoeveelheid meldingen en geluiden overweldigend is en op je zenuwen gaat werken. Daarom kun je meldingen uitschakelen om afleiding te minimaliseren. Open de Instellingen en klik op Systeem. Aan de rechterkant klik je op de pagina Meldingen. Hier kun je de schakelaar Meldingen uitschakelen omzetten. Wil je nog verder gaan, dan zet je de schakelaar Niet storen aan.

Zo, dat scheelt een hoop afleiding.

Snoeien in bloatware

Een nieuwe pc komt met een hoop bloatware en bij Windows 11 is dat niet anders. Het gaat om software waar je niet om hebt gevraagd. Bloatware neemt niet alleen geheugenruimte in beslag, hij verslechtert ook de prestaties van het systeem. Meestal gaat het om spelletjes, testversies van beveiligingssuites en virusscanners, cloudservices en zelfs fotoboeken.

Er zijn freewaretools die scannen naar bloatware, ook wel crapware genoemd, om die automatisch te verwijderen. Maar als je er niet goed in thuis bent, kun je hiermee meer kwaad dan goed doen. Sommige applicaties zijn immers noodzakelijk voor de goede werking van het systeem. De website Should I Remove It is gespecialiseerd in het vinden en verwijderen van bloatware. Hier vind je uitgebreide overzichten van bloatware bij alle belangrijke computermerken. Neem bijvoorbeeld Toshiba, die heeft meer dan dertig applicaties die als testversie worden geïnstalleerd. Snoei de bloatware dus handmatig. Dat doe je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Daar zie je alle programma’s die op de machine zijn geïnstalleerd. Blader door de lijst en controleer welke programma’s je kunt verwijderen.

Volgens de website Should I Remove It bevat een Toshiba de meeste bloatware.

Na een uitgebreid diner of gewoon een simpele doordeweekse maaltijd is het heerlijk dat je de afwas niet met de hand hoeft te doen. De vaatwasser regelt het wel. Maar met al die programma's en knopjes is het niet altijd duidelijk wat je nou precies wanneer moet gebruiken. Daarom zetten we de belangrijkste vaatwasprogramma's én functies voor je op een rij.

De meest gebruikte vaatwasprogramma's

Vrijwel elke vaatwasser beschikt over een basisset van vijf tot zes programma's. Daarnaast zijn er vaak nog aanvullende functies die je met een druk op de knop kunt inschakelen. We beginnen bij de standaardprogramma’s die je op vrijwel elk apparaat zult vinden:

Standaardprogramma (55-65°C)

Ideaal voor licht vervuilde vaat zoals ontbijtborden, kopjes en bestek. Laat je er pannen met aangekoekte etensresten in meedraaien? Dan is dit programma meestal niet krachtig genoeg. Vaak is dit het hoofdprogramma, tenzij de machine een automatisch programma heeft.

Autoprogramma (50-70°C)

De slimme keuze voor normaal bevuilde vaat. De machine scant hoe vuil alles is en past daar automatisch de temperatuur, duur en waterhoeveelheid op aan. Hoe viezer de vaat, hoe intensiever het programma.

Ecoprogramma (rond 50°C)

Wil je energie en water besparen? Dan is het ecoprogramma de beste optie voor je dagelijkse afwas. Het resultaat is vergelijkbaar met het autoprogramma, al duurt het gemiddeld wel vier uur. Langzamer, maar zuiniger.

©Suzi Media

Kort programma (40-45°C)

Heb je vooral borden en glazen gebruikt die nauwelijks vuil zijn? Dan is dit programma handig. Het is snel klaar, maar droogt vaak minder goed en verbruikt relatief veel energie. Sommige vaatwassers hebben in plaats hiervan een 'kort'-knop met hetzelfde effect.

Intensief programma (70-75°C)

Voor vieze pannen, ovenschalen en andere sterk vervuilde vaat is dit de krachtigste optie. Het schoonmaakresultaat is uitstekend, maar het programma verbruikt ook meer stroom en water.

Glas- of delicaat programma

Glaswerk en gevoelige items vragen om een zachte aanpak. Dit programma gebruikt minder agressieve temperaturen en past de waterhardheid aan om glascorrosie te voorkomen. Het droogt ook wat langer voor een glanzend resultaat.

©Paolo

De meeste vaatwassers geven via een display of projectie aan hoelang het programma nog draait.

Extra functies en speciale programma's

Naast de standaardprogramma's hebben veel vaatwassers ook aanvullende functies die je naar behoefte kunt inschakelen:

Voorspoelen

Geen zin om eerst met de hand af te spoelen? Met deze functie wordt grof vuil verwijderd voordat je het hoofdprogramma start.

Multitablet-functie

Gebruik je all-in-one tabletten? Dan zorgt deze functie ervoor dat het programma daar optimaal op is afgestemd. Vaak wordt de programmaduur iets verlengd en krijg je een melding als het glansspoelmiddel bijna op is.

©Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio

Uitgestelde start

Handig als je de machine pas ’s nachts wilt laten draaien of op een goedkoper stroommoment. Je kunt vaak instellen hoeveel uur later het programma moet starten.

Hygiëne- of antibacterieel programma

Bij dit programma draait de vaatwasser extra heet – vaak rond de 80°C – om bacteriën te doden. Sommige machines voegen ook een extra spoelbeurt toe voor optimale hygiëne.

Babyprogramma

Speciaal voor jonge gezinnen: dit programma reinigt flesjes, speentjes en babyservies extra grondig op hoge temperatuur.

Halve belading

Geen volle vaatwasser, maar toch dringend wat servies nodig? Kies dan voor halve belading. De machine maakt dan alleen een deel van de vaat schoon (bijvoorbeeld boven- of onderin), en is sneller klaar én zuiniger in verbruik.

Intensieve zone

Sommige vaatwassers hebben een speciale zone – vaak onderin – waar extra krachtige sproeiers actief zijn. Ideaal voor aangekoekte pannen of servies met hardnekkig vuil.