Wie de informatieve Linux-website DistroWatch.com bezoekt, ziet dat EndeavourOS en Manjaro in de top van de populariteitslijst staan. Beide gratis besturingssystemen staan bekend om hun gebruiksvriendelijke bediening. Ze lenen zich goed voor eenvoudige computertaken, zoals surfen, e-mailen, internetbankieren, documenten bewerken en simpele spelletjes. Hoog tijd om met deze veelbelovende Windows-alternatieven aan de slag te gaan.

Toen Windows 11 zo’n twee jaar geleden aan de horizon verscheen, konden lang niet alle pc- en laptopeigenaren upgraden. De hardware bleek vaak ontoereikend. Tot 14 oktober 2025 zal dat niet tot problemen leiden, omdat Microsoft tot die tijd nog nieuwe (veiligheids)updates voor Windows 10 uitbrengt. Overigens hoef je geen nieuwe functies meer te verwachten; alles blijft zoals het nu is.

Heeft jouw systeem last van vertraging of wil je weleens wat anders? Probeer dan eens een Linux-distributie uit. Manjaro en EndeavourOS zijn hiervoor twee goede kandidaten. We beginnen met laatstgenoemde!

EndeavourOS 

EndeavourOS downloaden

Er bestaan verschillende uitvoeringen van EndeavourOS. In dit artikel gaan we uit van de Xfce-versie. Dat is min of meer de standaardeditie met lage systeemeisen. Het werkt al op computers met 2 GB werkgeheugen, al raden de makers voor een soepele gebruikerservaring minimaal 4 GB RAM aan. In de praktijk functioneert dit besturingssysteem meestal zonder morren op een wat oudere laptop of pc.

Download nu eerst het installatiebestand downloaden. Klik in de kolom onder ISO op de downloadlink. De serverlocatie maakt niet zo veel uit, het enige verschil kan 'm zitten in de overdrachtssnelheid. Verloopt het downloadproces langzaam, dan kun je een andere link proberen. De bestandsomvang bedraagt bijna 2 GB.

Usb-stick prepareren

Je voert de installatie bij voorkeur vanaf een usb-stick uit. Bevat deze opslagdrager belangrijke bestanden, dan stel je die eerst veilig. Anders raak je ze namelijk kwijt. Voor het generen van een installatiestick bestaan meerdere tools. De makers van EndeavourOS adviseren onder meer het gebruik van Rufus.

Lees ook: Zo maak je een opstartbare usb-stick voor Linux

Na installatie van dit Nederlandstalige Windows-programma stop je een usb-stick in de computer. Kies onder Apparaat de juiste opslagdrager. Via de knop Selecteren wijs je daarna het zojuist gedownloade iso-bestand aan. Laat alle opties ongewijzigd en klik op Starten. In het pop-upvenster selecteer je nu de optie Schrijven in DD-image-modus, waarna je tweemaal bevestigt met OK. Je klikt na afloop op Sluiten.

Opstarten vanaf usb-stick

Na het nodige voorbereidingswerk begin je nu daadwerkelijk met de installatie. Stop de geprepareerde usb-stick in de pc of laptop waarop je EndeavourOS wilt installeren. Belangrijk is dat je het systeem vanaf de usb-stick opstart. Je regelt dat door in de computerinstellingen (BIOS of UEFI) de opstartvolgorde te wijzigen. Zet het systeem aan en druk op de juiste toets om het BIOS of de UEFI te openen. Dat verschilt per systeem. Vaak is dat F2, F10, Escape of Delete, maar het kan ook een andere toets zijn. Kijk zo nodig in de handleiding of de productpagina van de fabrikant.

Ga in het computermenu naar het onderdeel met de opstartopties. Meestal navigeer je hiervoor met de pijltjestoetsen naar Boot, waarbij je drukt op Enter. Zorg ervoor dat de usb-stick als eerste opstartschijf is geselecteerd en bewaar de wijzigingen. Je start de computer vervolgens opnieuw op. Na een korte wachttijd verschijnt uiteindelijk de liveomgeving van EndeavourOS.

Eerste stappen installatieprogramma

In de kleurrijke liveomgeving kun je het besturingssysteem alvast verkennen. Mogelijk zie je een melding dat de computer niet is verbonden met internet. Klik in dat geval rechtsonder op het netwerkpictogram. Via Available Networks selecteer je jouw wifi-netwerk. Typ het bijbehorende wachtwoord en bevestig met Connect. Er verschijnt een beginscherm met flink wat (geavanceerde) opties. Zodra je op Start the Installer klikt, ga je EndeavourOS definitief installeren.

Je kunt kiezen tussen een offline en online installatie. Laatstgenoemde optie biedt meer mogelijkheden. Klik daarom op Online. Na even wachten komt het installatiescherm tevoorschijn. Kies in de eerste stappen achtereenvolgens de Nederlandse taal, geografische locatie en toetsenbordindeling. EndeavourOS is beschikbaar in maar liefst negen verschillende uitvoeringen. Bij elke editie staat een korte Engelstalige omschrijving. Voor beginners is de laagdrempelige Xfce-versie prima geschikt. Selecteer daarom xfce4 en klik op Volgende. Het is mogelijk om aanvullende pakketten te installeren, maar voor doorsnee gebruikers is dat niet nodig. Klik tweemaal op Volgende zonder iets te wijzigen.

Installatiemethode kiezen

Heeft de computer meerdere schijven? Geef dan achter Selecteer opslagmedium aan op welke harde schijf of ssd je de Linux-distributie wilt installeren. Misschien bevindt zich op de pc of laptop al een besturingssysteem, bijvoorbeeld Windows. Als je dat niet wilt verwijderen, selecteer je de optie Installeer ernaast. Daarmee maak je een zogeheten dualboot-systeem. Zodra je de computer aanzet, kies je in een menu welk besturingssysteem je wilt gebruiken.

Een andere optie is door het reeds aanwezige besturingssysteem te vervangen door EndeavourOS. Kies in dat geval Vervang een partitie. De gekleurde balk onderaan illustreert de huidige indeling van de schijf. Klik op de gewenste partitie.

Verder is er ook een mogelijkheid om de complete inhoud van de harde schijf te wissen. Je creëert daarmee één grote partitie voor alle systeembestanden, programma’s en persoonlijke data. Selecteer Wis schijf, en bepaal of je wisselgeheugen wilt toepassen. Deze optie is met name interessant voor systemen met weinig werkgeheugen. Tot slot kunnen gevorderde gebruikers de schijf eventueel zelf opnieuw partitioneren. Maak een keuze en ga naar de volgende stap.

Eerste keer aanmelden

Voor de veiligheid log je bij EndeavourOS in met een eigen account. Vul daarom een gebruikersnaam en wachtwoord (tweemaal) in. Je geeft daarnaast ook je eigen naam en een computernaam op. Het installatieprogramma toont nu een overzicht van de getoonde instellingen. Via Installeer / Nu installeren begint het installatieproces. Je volgt hierbij nauwlettend de voortgang. Vink na afloop de optie Nu herstarten aan en bevestig met Voltooid.

Je typt in het aanmeldscherm het wachtwoord om toegang tot het besturingssysteem te krijgen. Er verschijnt een welkomstvenster. Klik dat niet zomaar weg, want hier staan enkele belangrijke zaken. Zo gebruik je de bovenste opties om verse updates op te halen. Je dient hierbij telkens het juiste wachtwoord op te geven. Druk daarna op Enter om de taak te starten.

Programma’s toevoegen

Vermoedelijk kost het de meeste beginners weinig moeite om aan de gebruikersomgeving te wennen. De navigatiestructuur lijkt namelijk erg op die van eerdere Windows-versies. Je klikt linksonder op het EndeavourOS-logo om het menu te openen. Snuffel in alle categorieën en ontdek welke programma’s er allemaal zijn inbegrepen. Er staan weinig bekende tools tussen, al is Firefox een uitzondering. Met deze browser surf je op internet. Verder bevat het menu onder meer een fotoviewer, rekenmachine, mediaspeler, bestandsbeheerder en tekstverwerker.

Misschien wil je extra programma’s installeren. Dat is zo gepiept, want je kunt populaire toepassingen vanuit een centrale plek downloaden. Ga in het menu naar Systeem en open de hulpapplicatie EndeavourOS Quickstart Installer. Klik op een categorie om de onderliggende programma’s te tonen. Kies je bijvoorbeeld Office, dan kun je het gratis kantoorpakket LibreOffice installeren.

Daarnaast zijn onder meer bekende namen als Vivaldi, Thunderbird, Telegram, GIMP, Bitwarden en VLC beschikbaar. Neem de hele lijst door en vink achter de gewenste programma’s het selectiehokje aan. Klik vervolgens onderaan op Install now en typ het wachtwoord, waarna je bevestigt met Authenticate. Druk tot slot op J en Enter. De geselecteerde tools verschijnen vanzelf in het menu.

Instellingen wijzigen

Je zet EndeavourOS makkelijk naar je hand. Ga in het menu naar Instellingen / Instellingen- en systeembeheerder. Klik binnen het venster op een onderdeel dat je wilt aanpassen. Via Bureaublad stel je bijvoorbeeld een andere achtergrond in. Verder wijzig je met behulp van Meldingen het gedrag van de notificaties, terwijl je bij Beeldscherm de resolutie van de monitor aanpast. Als laatste bepaal je bij Energiebeheerder / Systeem na hoeveel tijd het systeem de slaapmodus activeert. Overigens is dit nog maar het topje van de ijsberg, want er zijn nog veel meer nuttige instellingen te vinden.

Manjaro 

Manjaro downloaden

Manjaro staat bekend om zijn enorme gebruiksgemak. Hierdoor leent dit besturingssysteem zich goed voor iemand met weinig diepgaande computerkennis. Daarnaast is er een uitgebreide catalogus met freeware beschikbaar. De makers adviseren een systeem met minimaal 4 GB werkgeheugen en 30 GB vrije schijfruimte. Daarnaast is het gebruik van een dualcore-processor geen overbodige luxe.

Surf naar https://manjaro.org/download en kies in het pop-upvenster X86_64. Er bestaan van deze Linux-distributie drie officiële versies, namelijk Plasma, Xfce en Gnome. Voor beginners is Xfce een goed startpunt. Bovendien zorgt deze versie voor een lage systeembelasting en vergroot je daarmee de kans op een vlotte gebruikersomgeving. Klik op Download / Image om een iso-bestand op te slaan. De omvang hiervan is 3,5 GB.

Installatiestick uitvoeren

Net als eerder bij EndeavourOS heb je voor de installatie van Manjaro eveneens een installatiestick nodig. De handleiding verwijst hiervoor onder andere naar het hulpprogramma Rufus. Lees voor de exacte instructies zo nodig de paragrafen ‘Usb-stick prepareren’ en ‘Opstarten vanaf usb-stick’ nog eens terug. Gebruik hierbij het zojuist gedownloade iso-image van Manjaro. Na even wachten verschijnt er een menu. Je stelt met de pijltjestoetsen respectievelijk de juiste tijdzone, toetsenbordindeling en taal in. Klik als laatste op Boot with open source drivers om de liveomgeving te openen.

Manjaro installeren

De installatieprocedure van Linux-distributies vertonen de nodige overeenkomsten. Wanneer je eerst EndeavourOS hebt uitgeprobeerd, komt een aantal zaken je ongetwijfeld bekend voor. Is het systeem niet verbonden met (draadloos) internet, dan verschijnt er hiervan mogelijk een waarschuwing. Gebruik het netwerkpictogram rechtsonder om de verbinding in orde te maken.

Weet je zeker dat je Manjaro wilt installeren? Klik in het welkomstvenster dan op Start de installatie. Volg hierbij nauwlettend alle stappen. Zo selecteer je de taal, geografische locatie en toetsenbordindeling. Verder heb je de mogelijkheid om Manjaro naast het huidige besturingssysteem te installeren. Je kunt de computer ook volledig schoon vegen, waarna je de installatie uitvoert. Bedenk in de volgende stap een gebruikersnaam en wachtwoord.

Handig is dat je in het installatieprogramma alvast een kantoorpakket kunt selecteren. Kies hierbij tussen FreeOffice en LibreOffice. Maak een keuze en bevestig in het volgende venster met Installeer / Nu installeren. Je zet aan het einde een vinkje voor Nu herstarten en sluit af met Voltooid.

Verkenningsrondje

Als het bureaublad van Manjaro opduikt, log je in met jouw gebruikersaccount. Klik daarna het welkomstvenster weg. Mogelijk komt er een melding over een nieuwe update tevoorschijn; die kun je het best meteen installeren. Op het bureaublad bevinden zich snelkoppelingen naar de prullenbak, bestandsbeheerder en je persoonlijke map.

De gebruikersomgeving is traditioneel vormgegeven. Rechtsonder bevinden zich diverse statuspictogrammen. Je opent met de groene Manjaro-knop linksonder het menu, waarna je allerlei applicaties vanuit een lijst kunt starten. Ten opzichte van EndeavourOS zijn er meer bekende programma’s voorgeïnstalleerd. Je kunt onder meer direct met Thunderbird, VLC, GIMP en Firefox aan de slag. Klik bovenaan in het menu op het gereedschapspictogram (steeksleutel) om de instellingen te openen.

Rijke catalogus met freeware

Naast de voorgekauwde toepassingen wil je misschien nog wel meer freeware installeren. Dat komt goed uit, want Manjaro bevat hiervoor een uitgebreide catalogus. Ga in het menu naar Systeem en klik op Software installeren/verwijderen. Via Categorieën sorteer je naar eigen wens het aanbod. Klik je bijvoorbeeld op Foto en Video, dan kun je de bekende mediaspeler Kodi of videobewerker OpenShot Video Editor toevoegen. Het aanbod is erg uitgebreid. Er zijn zelfs eenvoudige spelletjes te vinden, zoals patience, schaken, mijnenveger, sudoku en pacman. Wanneer je iets niet kunt vinden, gebruik je de zoekfunctie. Klik hiervoor bovenaan op het vergrootglas.

Heb je iets leuks gevonden? Klik dan op de programmanaam voor een omschrijving en afbeelding. Als je het programma wilt toevoegen, bevestig je met Installeren / Toepassen. Typ vervolgens het wachtwoord en kies Authenticate.

Je maakt van favoriete applicaties eenvoudig een snelkoppeling. Zo heb je in het vervolg sneller toegang. Ga in het menu naar de betreffende toepassing en klik er met rechts op. Klik nu op Voeg toe aan bureaublad of Voeg toe aan werkbalk.

AOC en AGON by AOC introduceren een nieuwe reeks monitoren die uiteenloopt van snelle esports-panelen tot ultrawide-schermen en 4K-modellen voor gamers die beeldkwaliteit vooropstellen. Daarmee richt het merk zich niet op één type gebruiker, maar op verschillende speelstijlen en budgetten.

Black Friday is bij uitstek het moment waarop veel gamers kijken naar een upgrade van hun setup. Monitoren verouderen namelijk niet zo snel als andere pc-componenten: een goed scherm kan jaren meegaan en is vaak de belangrijkste kwaliteitsboost die je kunt maken, zowel voor games als voor dagelijks gebruik. Een hogere verversingssnelheid maakt beweging vloeiender, een betere contrastverhouding haalt details naar voren, en een groter scherm kan letterlijk het verschil maken tussen een spel spelen en er middenin zitten. Dat maakt deze periode ideaal om iets te kiezen dat past bij hoe je speelt, werkt of kijkt, zonder dat je meteen het duurste model hoeft te nemen.

Oled voor wie beeld én snelheid belangrijk zijn

Aan de top van de line-up introduceert AOC twee QD-oledmonitoren. De AGON PRO AG276QZD2 heeft een 27-inch QHD-paneel met een verversingssnelheid van 240 Hz en een extreem lage responstijd van 0,03 ms. Dat maakt het scherm vooral geschikt voor competitieve shooters en snelle arena-games, waarbij vloeiende bewegingen en diepe contrasten belangrijk zijn. De adviesprijs is 449 euro.

Wie een groter beeldoppervlak wil, komt uit bij de AGON PRO AG326UD. Dit model biedt een 31,5-inch UHD-paneel met dezelfde QD-oledbeeldkwaliteit, maar dan met meer schermruimte voor RPG's en openwereldspellen. Dankzij PiP- en PbP-ondersteuning leent het scherm zich ook goed voor creatief werk of multitasken. De adviesprijs van dit scherm bedraagt 649 euro.

Snelle QHD-schermen voor het middensegment

Onder de oledtoplaag brengt AOC verschillende QHD-modellen die snelheid combineren met een vriendelijker prijskaartje. De Q27G4ZR is een 27-inch Fast IPS-monitor met een verversingssnelheid tot 260 Hz, bedoeld voor gamers die een competitief voordeel zoeken zonder meteen de hoofdprijs te betalen. Wie liever een betere HDR-ervaring heeft, kan terecht bij de Q27G3XMN/BK met miniLED-achtergrondverlichting en DisplayHDR 1000-ondersteuning. Voor wie vooral een degelijke allround QHD-monitor wil, is er de Q27G4XF met 180 Hz en een ergonomische standaard.

Ultrawide en curved voor meer immersie

Voor spelers die het liefst worden ondergedompeld in hun gamewereld, introduceert AOC twee curved-modellen die je blik letterlijk verbreden. De CU34G4 beschikt over een 34-inch ultrawide-paneel met UWQHD-resolutie en een gebogen 1500R-vorm, waardoor het beeld licht om je heen krult. Dat geeft een natuurlijker kijkhoek en maakt het makkelijker om details in je perifere zicht op te pikken; handig in simulators, openwereldgames en story-driven gameplay waarin overzicht en sfeer veel toevoegen.

De CQ32G4VE doet iets vergelijkbaars, maar dan in een traditionelere beeldverhouding: 31,5 inch met QHD-resolutie en eveneens 180 Hz. Daarmee is het een toegankelijke optie voor wie wel de gebogen kijkervaring wil, maar niet per se ultrawide hoeft. In beide gevallen ligt de nadruk minder op pure reactietijd en meer op beleving.

4K met flexibiliteit voor zowel scherpte als reactietijd

Tussen alle nieuwe modellen valt de U27G4R vooral op door zijn flexibiliteit. Dit 27-inch scherm toont 4K-games met een verversingssnelheid van 160 Hz, wat zorgt voor scherpe details zonder aan snelheid in te boeten. Maar het meest bijzondere is de Dual Mode: met één instelling kan de gebruiker schakelen naar Full HD bij 320 Hz. Daarmee biedt het scherm twee speelstijlen in één apparaat: één voor wanneer je beeldkwaliteit en detail wilt, en één voor wanneer elke milliseconde telt in competitieve matches. HDMI 2.1-ondersteuning maakt 'm bovendien geschikt voor PS5 en Xbox Series X, zonder kunstgrepen of compatibiliteitsgedoe.

Betaalbaar instappen met hoge verversingssnelheid

Onder aan de line-up bevinden zich twee modellen die vooral gericht zijn op toegankelijkheid zonder dat de speelervaring eronder lijdt. De 27G4HRE (27 inch) en 24G4HRE (24 inch) bieden allebei een verversingssnelheid van 200 Hz, waardoor bewegingen soepel en responsief blijven, ook bij competitieve titels of snelle camerabewegingen. De beeldkwaliteit is eenvoudiger en de resolutie lager dan bij de duurdere modellen, maar dat is precies het idee: zoveel mogelijk hertzen per euro. Met adviesprijzen van 109 euro en 89 euro openen deze schermen de deur voor gamers die hun eerste gamingmonitor willen kopen of voor wie een tweede scherm zoekt voor een slaapkamer, werkkamer of LAN-omgeving.

Niemand ontkomt aan ouder wordende ogen. Kleine letters, fel wit licht en drukke schermen maken het werken op de pc steeds vermoeiender. Windows 11 biedt gelukkig een schat aan verborgen opties om de tekst te vergroten, het contrast te verhogen en je vermoeide ogen rust te geven.

In Windows 11 pas je zonder extra software de beeldkwaliteit eenvoudig en snel aan, zodat alles weer prettig leest. Het type monitor of het tijdstip van de dag maakt daarbij niet uit. Bovendien profiteer je van nieuwe hulptechnologieën zoals live-ondertiteling en de Verteller met helder geluid.

Eerst pak je de algehele schaalinstelling aan, want die bepaalt hoe leesbaar alle vensters, apps en pictogrammen zijn. Klik op Start, ga naar Instellingen /Systeem /Beeldscherm. Onder het kopje Schaal stel je met het keuzemenu een percentage in, bijvoorbeeld 125 of 150. Gebruik daarna de optie Aangepaste schaal, via het pijltje rechts van het keuzemenu, als de standaardpercentages niet bevallen: typ bijvoorbeeld 138 en kies Toepassen.

Scrol in het menu Beeldscherm iets omlaag naar Resolutie; kies altijd de aanbevolen waarde om te voorkomen dat de letters korrelig worden. Zodra schaal en resolutie kloppen, vormt dit de basis voor verdere verfijning, daarmee bespaar je jezelf voortaan eindeloos turen en inzoomen.

Rustiger beeld

Fel wit licht werkt als een spotlight op vermoeide netvliezen, daarom verdient de ingebouwde donkere modus je aandacht. Ga naar Instellingen /Persoonlijke instellingen /Kleuren. Selecteer in het vervolgkeuzemenu Donker; Windows past zowel de taakbalk als systeemvensters onmiddellijk aan, zodat grote witte vlakken verdwijnen.

Vind je dat nog niet uitgesproken genoeg? Activeer dan een contrastrijk thema. Scrol omlaag naar Contrastthema’s en druk op Bewerken. Kies bijvoorbeeld Woestijn voor zachte beige tinten of Schemering voor hoog contrast met paarse accenten. Klik op Opslaan als en vervolgens Toepassen zodat je altijd kunt terugkeren naar het standaardthema zonder instellingen kwijt te raken. Controleer tot slot of de websites zich aanpassen door in Edge het instellingenvenster te openen, naar Vormgeving te gaan en Donker als standaardthema te kiezen. Zo genieten je ogen overal van een rustiger beeld, terwijl kleuren toch voldoende onderscheid blijven bieden voor tabellen, grafieken en programmeervensters, zelfs tijdens een lange avond achter het scherm.

Haarscherpe letters

Zelfs met de juiste schaal kan tekst nog wazig lijken, vooral op oudere monitoren. Windows 11 bevat daarom de ClearType-tuner waarmee je de pixelweergave precies op je beeldscherm afstemt. Typ ClearType in het zoekvak op de taakbalk en selecteer ClearType-tekst aanpassen. Vink ClearType inschakelen aan, klik op Volgende en doorloop de vijf testpagina’s. Lees steeds aandachtig welk tekstblok het scherpst oogt en bevestig na elke keuze met Volgende. Zodra je op Voltooien klikt, slaat Windows de subpixelmatrix permanent op, zodat letterranden niet meer rafelen.

Wil je daarnaast een groter basislettertype? Open dan Instellingen / Toegankelijkheid /Tekstgrootte. Schuif de balk naar rechts, controleer het voorbeeld en druk op Toepassen. Deze instelling schaalt alleen letters op, niet het volledige venster, zodat lay-outs intact blijven.

Maak ook gebruik van het nieuwe variabele systeemlettertype Segoe Fluent. Schakel naar Persoonlijke instellingen, open Lettertypen en klik op de downloadlink voor Segoe UI Variable als die nog ontbreekt. Dankzij het variabel gewicht en de breedte blijft de tekst leesbaar bij elke resolutie en zoomfactor. Dat is vooral nuttig voor programmeeromgevingen en uitgebreide spreadsheets, ook tijdens presentaties op grote projectieschermen.

Nachtlamp optimaal afstellen

Blauw licht verstoort niet alleen de slaapcyclus, maar prikkelt ook vermoeide ogen. Windows 11 beschikt over de instelbare functie Nachtlamp die de kleurtemperatuur automatisch naar warm oranje verschuift.

Open Instellingen /Systeem /Beeldscherm. Schakel de schuifregelaar Nachtlamp in. Klik vervolgens op het pijltje ernaast om het vervolgmenu te openen; hier bepaal je met een eenvoudige schuif hoe warm het scherm wordt. Een waarde rond 45 maakt het beeld zachter zonder dat foto- en videokleuren onherkenbaar worden.

Schakel Nachtlamp instellen in en zet daarna Schema op Zonsondergang tot zonsopgang als je pc locatiegegevens mag gebruiken. Werk je op een geïsoleerd netwerk, kies dan Aangepast schema en vul je gebruikelijke werktijden in. Windows onthoudt de laatste handmatige wijziging, dus als je incidenteel een kleurkritische taak uitvoert, kun je de nachtlamp vanuit het Actiecentrum tijdelijk uitschakelen door op de tegel Nachtlamp te klikken. Vergeet niet dat de functie per monitor instelbaar is; bij een multi-monitoropstelling profiteer je optimaal door alle schermen dezelfde temperatuur te geven. Dan hoef je nooit meer handmatig te schuiven tijdens een laat avondje.

Nooit meer zoeken

Het muispijltje kwijtraken kost frustratie én tijd. Ga daarom naar Instellingen, open Bluetooth en apparaten en kies Muis. Klik op Aanvullende muisinstellingen, selecteer het tabblad Aanwijzers en wijzig het schema naar Windows Zwart (extra groot)(systeemschema) voor maximale zichtbaarheid. Bevestig met OK. De aanwijzer ligt nu duidelijk boven drukke achtergronden.

Ga vervolgens naar Tekstcursor in het menu Toegankelijkheid in de hoofdinstellingen van Windows 11. Zet de schakelaar Tekstcursorindicator aan, kies een opvallende kleur en vergroot de indicatorbreedte tot twee pixels. Wanneer je nu een Word-document bewerkt, verschijnt naast de dunne verticale streep een helder blokje dat direct opvalt. Met deze instellingen zie je veel sneller waar je typt. Bovendien spaar je je ogen doordat minder heen-en-weerbeweging nodig is tijdens intensief bureaubladwerk.

Snel inzoomen

Wanneer zelfs vergrote fonts tijdelijk onvoldoende zijn, biedt de Vergrootglas-tool soelaas. Druk op Windows-toets+Plus om het hulpmiddel direct te starten. Een zwevende balk verschijnt; hier stel je met Plus en Min het zoomniveau per stap van tien procent in. Voor volledige schermvullende vergroting selecteer je Volledig scherm; beweeg de muis dan om desoriëntatie te voorkomen.

Heb je snel een getal in Excel nodig, typ dan Ctrl+Alt+I voor de Inverted-weergave; de kleuren keren om, waardoor hoog contrast ontstaat zonder de rest van Windows te beïnvloeden. Sluit het Vergrootglas met Windows-toets+Esc om resources vrij te maken. Door deze sneltoetsen in het geheugen te prenten, schakel je binnen seconden tussen normaal en ingezoomd beeld zonder losse hulpmiddelen of browserplug-ins.

Verteller en ondertitels

Zelf lezen is niet altijd de snelste optie; af en toe laten voorlezen ontlast bovendien je ogen. Windows 11 levert daarom Verteller mee. Druk op Ctrl+Windows-toets+Enter om de schermlezer te starten. Een blauwe rand markeert het actieve element. Gebruik Ctrl+Caps Lock+K om de huidige paragraaf te laten voorlezen en pauzeer met Ctrl. Stel het spreektempo in door Caps Lock+Plus of Caps Lock+Min te drukken totdat de stem comfortabel klinkt. Ga naar Instellingen /Toegankelijkheid en klik op Verteller voor meer instellingen. Denk aan het automatisch aanzetten van de Verteller voordat je bent ingelogd en de knop die je gebruikt om het te bedienen.

Als je liever zelf leest maar wel ondertiteling wilt in vergaderingen, activeer dan de functie Live bijschriften via Ctrl+Windows-toets+L. Windows toont boven in beeld realtime tekst van elk audiosignaal, ook offline. Binnen het Ondertitels-venster klik je op Instellingen, en vervolgens op Voorkeuren / Bijschriftstijl voor extra opties voor lettergrootte en uiterlijk. Combineer beide tools door Verteller het ondertitelingsvenster te laten voorlezen. Zo krijg je tegelijk visuele en auditieve feedback en verminder je vermoeidheid na lange Teams-sessies op elke werkdag.