Je zou best met Linux aan de slag willen, maar Windows opgeven vind je een brug te ver. Met de juiste tools en technieken vermijd je die lastige spagaat: je installeert Linux gewoon naast Windows op hetzelfde systeem. Dat kan zelfs op verschillende manieren, zowel virtueel als fysiek.

Heb je nog een wat oudere desktop-pc of laptop liggen, dan kun je deze natuurlijk ook gebruiken voor je Linux-experimenten. Maar wat als dat niet zo is, of wanneer je het toch prettiger vindt om zowel Windows als Linux op hetzelfde systeem te hebben? Dan zijn er nog verschillende opties.

Voor sporadische en voorzichtige experimenten kun je Linux ook gewoon ‘live’ gebruiken, rechtstreeks vanaf een bootstick en dus zonder Linux daadwerkelijk te installeren. Lekker makkelijk en veilig, maar niet zo vlot en ook lastiger om wijzigingen en app-installaties permanent te maken.

Is het alleen je bedoeling de belangrijkste Linux-commando’s vanuit een Linux-shell te kunnen uitvoeren, dan kun je eventueel een Linux-emulatie overwegen, zoals Cygwin (www.cygwin.com) of Git for Windows (www.gitforwindows.org). We gaan er echter van uit dat je ook grafisch aan de slag wilt en dan kom je helaas niet ver met deze oplossingen. Een mogelijk alternatief is dan WSLg (Windows Subsystem for Linux GUI), maar in dit artikel pakken we het nog anders aan en installeren we Linux enerzijds als een virtuele machine en anderzijds in een fysieke dualboot-configuratie.

Voordelen en voorwaarden

Linux als een virtuele machine op je systeem draaien heeft een paar voordelen. Zo is de installatie minder delicaat, omdat alles in een soort container terechtkomt die in principe volledig gescheiden is van je Windows-host-systeem. Verder hoef je Windows niet eerst af te sluiten als je met Linux aan de slag wilt. Het is namelijk perfect mogelijk twee of zelfs meerdere besturingssystemen simultaan te draaien op die ene fysieke machine.

Zo’n virtuele installatie stelt wel enkele eisen aan je computer. Zo heb je een 64bit-processor nodig die met SLAT (Second Level Address Translation) overweg kan en die virtualisatie ondersteunt, maar de meeste moderne cpu’s hebben hier geen moeite mee.

Wel doe je er goed aan eerst te controleren of hardware-virtualisatie wel is ingeschakeld. Start hiervoor het Windows Taakbeheer op met Ctrl+Shift+Esc en ga naar Prestaties / Processor. Als het goed is, staat er Ingeschakeld achter de optie Virtualisatie. Toch niet? Dan moet je deze functie wellicht zelf nog activeren in je UEFI-BIOS. Je vindt deze doorgaans in een menu als Advanced CPU Configuration, Chipset of Northbridge, met de naam AMD-V (AMD-cpu) of Intel VT (Intel-cpu). Raadpleeg hiervoor je systeemhandleiding.

Op deze elfde generatie Intel Core i7 hadden we niet anders verwacht: virtualisatie is standaard ingeschakeld.

Hypervisor

Om een virtuele machine te laten draaien, heb je wel speciale software nodig: een virtuele-machinemanager oftewel hypervisor. Deze tools komen in twee smaken: een ‘native’ oftewel bare-metal-hypervisor en een hosted-hypervisor. Bij de eerste heb je geen onderliggend besturingssysteem nodig dat als gastheer (host) fungeert voor je gevirtualiseerde omgeving, aangezien zo’n hypervisor rechtstreeks op de machine-hardware draait. Een hosted-hypervisor daarentegen heeft wel degelijk een reeds geïnstalleerd besturingssysteem nodig.

Hyper-V is een voorbeeld van een native hypervisor, maar helaas is deze niet beschikbaar in Windows Home. Daarom kiezen we voor een hosted-hypervisor, zoals VMware Workstation en Oracle VM VirtualBox. Deze laatste is erg populair, gratis en houdt zich netjes up-to-date. Kortom, de ideale tool.

Windows Pro en hoger bevat een heuse bare-metal-hypervisor: Hyper-V.

Installatie VirtualBox

Je vindt VirtualBox op www.virtualbox.org. Zorg dat je de recentste versie downloadt en installeert (in ons geval was dit versie 7.0.6). We gaan ervan uit dat je met Windows werkt en dus kies je hier Windows hosts, maar VirtualBox laat zich dus ook op macOS- en Linux-hosts installeren. De eigenlijke installatie regel je met enkele muisklikken op Next, Yes en Install. Even later kun je VirtualBox al opstarten. Je belandt nu in het nog lege hoofdvenster van de VirtualBox Manager.

We gaan hier zo dadelijk een virtuele machine (VM) installeren, maar daarvoor heb je natuurlijk wel een besturingssysteem nodig. In ons geval wordt dit een Linux-distributie en die zijn er in allerlei soorten. Een blik op het indrukwekkende aanbod van www.distrowatch.com zegt voldoende.

In principe maakt het niet zoveel uit welke distributie je gaat virtualiseren, je kunt zelfs meerdere VM’s installeren, maar ben je nog wat onwennig in de Linux-wereld, dan zijn distributies om in te stappen: Linux Mint (www.linuxmint.com, met in dalende volgorde van systeemeisen de versies Cinnamon, MATE en Xfce), Ubuntu (www.ubuntu.com) en Zorin OS Core (www.zorin.com/os). We nemen het populaire Ubuntu als voorbeeld.

Het is mogelijk om meerdere virtuele machines te installeren.

Ubuntu installeren (1)

Download eerst het bijbehorende iso-schijfkopiebestand van Ubuntu Desktop (in ons geval versie 22.04 LTS), zo’n 3,6 GB. Start VirtualBox op, ga naar Machine en kies Nieuw. Het dialoogvenster Aanmaken nieuwe virtuele machine verschijnt. Vul een geschikte naam in (iets als Ubuntu 22.04 LTS). Klik eventueel bij Map op Andere om een geschikte locatie voor je VM(‘s) aan te geven, bij voorkeur een map op een station met veel vrije opslagruimte. Bij ISO-image kies je Andere en verwijs je naar het zojuist gedownloade iso-bestand. De kans is groot dat VirtualBox automatisch detecteert dat het om Linux/Ubuntu gaat, maar desnoods geef je bij Type zelf Linux aan en bij Versie dan Ubuntu (64-bit).

Als het goed is, is voor Ubuntu een zogenoemde installatie zonder toezicht mogelijk en dit maakt het wel een stuk makkelijker. Laten we eerst bekijken hoe zo’n geautomatiseerde installatie verloopt. Verderop, in de paragraaf ‘Handmatige installatie’, zien we hoe je zelf de installatie configureert.

Druk op Volgende en geef de gewenste gebruikersnaam en wachtwoord op voor je eerste Ubuntu-gebruiker. Vul ook een Hostnaam in (zonder spaties) en plaats een vinkje bij Guest Additions. Deze zorgen namelijk voor een betere integratie en een optimaal gebruiksgemak: de grafische weergave wordt beter, je kunt je muisaanwijzer naadloos verplaatsen tussen je Windows-host en de VM, je kunt bestanden en het klembord tussen beide systemen delen enzovoort. Bevestig met Volgende.

De wizard heeft alles wat hij nodig heeft om de virtuele harde schijf aan te maken en de installatie uit te voeren.

Virtuele machine

Geef aan hoeveel Basisgeheugen en (virtuele) Processoren je aan de VM wilt toekennen. Voor Ubuntu zou dit bijvoorbeeld 2048 MB (2 GB) en 1 CPU kunnen zijn. Druk op Volgende, selecteer Nieuwe virtuele harde schijf aanmaken en duid de gewenste schijfgrootte aan. Hoeveel je kiest (25 GB bijvoorbeeld) hangt ook samen met hoeveel en welke apps je denkt te gaan installeren binnen Ubuntu. We raden af om een vinkje te plaatsen bij Pre-alloceren volledige grootte, zodat de grootte van de virtuele harde schijf automatisch met de behoefte meegroeit tot het ingestelde maximum. Rond af met Volgende en met Afmaken.

Tijd voor een kop koffie, terwijl je achterover leunt en ziet hoe je virtuele Ubuntu netjes wordt installeert. Als het goed is, kun je je al meteen bij Ubuntu aanmelden. Je kunt nu volop experimenteren, niet alleen met Ubuntu zelf, maar ook met allerlei interessante opties van VirtualBox, zoals het maken van snapshots (om snel naar een eerder punt van je gastsysteem terug te keren als je het wat te bont hebt gemaakt), het inschakelen van een gedeeld klembord evenals het verslepen van bestanden in beide richtingen enzovoort. We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan.

Kernel panic?

Wanneer tijdens de virtuele installatie van Ubuntu of andere Linux-distributies de foutmelding ‘kernel panic’ of iets dergelijks opduikt (in Windows Pro of hoger), dan zijn wellicht Hyper-V-modules actief op je systeem en moet je die eerst uitschakelen. Druk op Windows-toets+R en voer optionalfeatures uit. Verwijder het vinkje bij Hyper-V, Windows Hypervisor-platform, Windows-Sandbox en Windows-subsysteem voor Linux. Bevestig met OK en herstart je pc. Helpt dit niet, ga dan naar de module Instellingen van Windows en kies Privacy en beveiliging / Windows-beveiliging / Apparaatbeveiliging / Kernisolatiedetails en schakel Geheugenintegriteit uit. Vervolgens klik je met rechts op Opdrachtprompt in het Windows-startmenu en kies je Als administrator uitvoeren, waar je de twee volgende commando’s uitvoert:

Herstart nogmaals je pc. Als het goed is draaien je VM’s nu probleemloos.

Sommige Windows-onderdelen, zoals Hyper-V en Geheugenintegriteit, kunnen VirtualBox aardig van streek maken.

Handmatige installatie

Het kan natuurlijk gebeuren dat VirtualBox het besturingssysteem niet goed herkent en dat het daarom geen installatie zonder toezicht kan uitvoeren. Niet getreurd, dan doe je het handmatig. De procedure is eigenlijk dezelfde zoals beschreven bij het kopje ‘Virtuele machine’. Alleen gebeurt er niet veel wanneer je op de knop Afmaken drukt: de VM verschijnt in het manager-venster en daar houdt het ook op. Je moet dus zelf nog een en ander installeren.

Selecteer hiervoor de VM en druk op de knop Start in de manager. Kies Try or Install Ubuntu. In principe kun je even later Install Ubuntu selecteren, maar in de praktijk blijkt de schermweergave dan vaak niet optimaal waardoor niet alle knoppen zichtbaar worden. Je kiest daarom beter eerst Try Ubuntu. Klik vervolgens met rechts op het Ubuntu-bureaublad en selecteer Display Settings. Bij Resolution stel je een geschikte, ongetwijfeld wat hogere waarde in. Bevestig met Apply en sluit het instellingenvenster af. Dubbelklik vervolgens op het bureaublad op Install Ubuntu […]. Selecteer je taal (waarschijnlijk Nederlands) en druk op Verder. Stel een geschikte toetsenbordindeling in, zoals Belgian of Dutch, druk op Verder (2x). Voor de vervolgstappen verwijzen we naar het kopje ‘Ubuntu installeren (2)’, verderop in dit artikel. Na afloop klik je op Nu herstarten.

Veiligheidskopie

In tegenstelling tot een virtuele installatie ga je bij een dualboot-configuratie Linux daadwerkelijk op een fysieke schijfpartitie installeren. Als je alles doordacht uitvoert, geeft dit doorgaans geen problemen, maar veiligheidshalve maak je toch liever eerst een complete systeemback-up. Hier bestaan verschillende tools voor (ook gratis) waaronder EaseUS Todo Backup 2023 Free.

Hier kies je Create Backup / Select backup contents. Selecteer Disk, plaats een vinkje bij de betreffende schijf (inclusief alle partities), druk op OK en volg de verdere instructies. Je maakt het best direct een herstelmedium. Stop een (lege) usb-stick in je pc, ga naar Tools / Create Emergency Disk, klik op het usb-pictogram, duid je usb-stick aan en bevestig met Create / Create now. In een noodgeval kun je je systeem dan met deze usb-stick opstarten en je (extern bewaarde) systeemback-up terugzetten.

Er kan toch iets misgaan en dus heb je het best een systeemback-up achter de hand.

Voorbereiding

Voor je met de Linux-installatie aan de slag gaat, check je of je over voldoende vrije opslagruimte beschikt: 20 GB lijkt ons een aanvaardbaar minimum. Druk hiervoor op Windows-toets+R en voer diskmgmt.msc uit. Als het nodig is, kun je van hieruit een bestaande partitie – die van Windows of je data – verkleinen om zo meer ruimte te maken. Klik hiervoor met rechts op de partitie, kies Volume verkleinen en geef aan met hoeveel MB de partitie moet worden verkleind. Bevestig met Verkleinen.

Verder schakel je het liefst ook de functie Snel opstarten in Windows uit, omdat die niet altijd goed overweg kan met een dualboot-configuratie. Druk op de Windows-toets, tik energie in en start de optie Een energiebeheerschema selecteren. Kies Het gedrag van aan/uit-knoppen bepalen / Instellingen wijzigen die momenteel niet beschikbaar zijn en verwijder het vinkje bij Snel opstarten inschakelen (aanbevolen). Bevestig met Wijzigingen opslaan.

De functie Snel opstarten gaat weleens in de clinch met dualboot.

Installatiestick

Om een Linux-distributie op een afzonderlijke partitie te installeren, heb je een opstartbare installatiestick nodig. Hiervoor heb je weer het iso-schijfkopiebestand van de distributie nodig en dat vind je vast via een site als www.distrowatch.com.

Er zijn verschillende tools die aan de hand van zo’n iso-bestand een bootstick kunnen maken. Een van de handigste vinden we Ventoy (www.ventoy.net).

Download deze tool, pak het zip-bestand uit en start het portable Ventoy2Disk.exe op. Stop een (lege) usb-stick in je pc en druk op de ronde pijlknop in Ventoy zodat de stick verschijnt. Druk op Installeren / Ja (2x) (via Language kun je eventueel eerst Dutch (Nederlands) selecteren). Na afloop hoef je maar het iso-bestand naar de Ventoy-partitie van je stick te kopiëren.

Het is de bedoeling dat je je systeem nu met deze stick opstart. Mogelijk moet je hiervoor met een speciale toets als F2, F12, Esc of Delete eerst een bootmenu oproepen waarin je deze usb-stick als bootmedium kunt selecteren. Raadpleeg hiervoor je systeemhandleiding.

Met Ventoy kun je snel meerdere distributies op één bootstick kwijt (hier: Ubuntu).

Ubuntu installeren (2)

Zodra je systeem van deze usb-stick is opgestart, selecteer je de gewenste Linux-distributie in het Ventoy-startmenu (in ons geval Ubuntu 22.04.1). Selecteer Try or Install Ubuntu, waarna je even later de gewenste taal kiest en op Ubuntu installeren klikt. Stel de juiste toetsenbordindeling in en klik op Verder. Laat de standaardopties bij voorkeur ongemoeid (Normale installatie en Haal bijgewerkte pakketten binnen tijdens het installeren van Ubuntu) en druk op Verder.

Als het goed is, heeft Linux vastgesteld dat Windows al op je pc staat en komt de keuze Installeer Ubuntu naast Windows 10 beschikbaar. Deze moet je hebben (bij een handmatige virtuele installatie is Wis schijf en installeer Ubuntu hier mogelijk de enige optie). De optie Iets anders laten we hier buiten beschouwing, aangezien die inhoudt dat je zelf partities moet maken en toewijzen, en dat is vooral iets voor gevorderde gebruikers.

Bevestig met Installeer nu en Verder (2x). Vul een naam, computer- en gebruikersnaam en wachtwoord (2x) in, selecteer eventueel Automatisch aanmelden en druk nogmaals op Verder. De installatie gaat van start en het is nu wachten geblazen.

Na afloop mag je de usb-stick verwijderen en je systeem herstarten. Als het goed is, neemt de Linux-opstartlader (bootloader GRUB) het heft in handen en presenteert deze je twee besturingssystemen: Windows en je Linux-distributie. Aan jou de keuze.

Je laat de standaardopties best ongemoeid tijdens de installatie.

Verwijderen (voorbereiding)

Besluit je ooit weer de Linux-partitie weg te halen, dan moet je dat heel voorzichtig doen, zodat je niet ongewild met een weerbarstig systeem zit opgezadeld. Net zoals voor het opzetten van je dualboot-systeem maak je ook deze keer het best eerst een volledige systeemback-up, bijvoorbeeld met EaseUS Todo Backup 2023 Free (zie ‘Veiligheidskopie’). Het verwijderproces bestaat eigenlijk uit twee fasen: eerst haal je de Linux-partitie weg en vervolgens pas je de opstartlader aan om Windows weer automatisch te laten doorstarten.

Voor we hier aan toe zijn, maak je het liefst ook eerst een extra Windows-installatiemedium. Immers, wanneer je je Linux-partities hebt verwijderd, zal je reguliere Windows-installatie niet zomaar meer willen doorstarten. Ga naar de website van Microsoft en selecteer de gewenste Windows-versie (10 of 11). Klik bij Hulpprogramma nu downloaden (Windows 10) of op Download nu bij Installatiemedia voor Windows 11 maken.

Stop vervolgens een (lege) usb-stick van minstens 8 GB in je pc en start het hulpprogramma op. Selecteer de gewenste opties bij Taal en Versie (bijvoorbeeld Nederlands en Windows 11) en selecteer USB-flashstation in het volgende venster. Bevestig met Volgende, selecteer je usb-stick en druk nogmaals op Volgende. Na afloop levert je dit een opstartbare Windows-installatiestick op. Houd deze bij de hand.

Je houdt het best een Windows-installatiestick achter de hand.

Verwijderen (uitvoering)

Je bent nu klaar om de Linux-partities te verwijderen en dat kan vanuit het Windows-schijfbeheer: druk op Windows-toets+R en voer diskmgmt.msc uit. De Linux-partities worden nu zichtbaar, normaliter zonder stationsletter en zonder vermelding van een bestandssysteem. Klik met rechts op zo’n partitie in de grafische weergave en kies Volume verwijderen. Indien van toepassing herhaal je dit voor de andere Linux-partities.

Je zult merken dat bootloader GRUB nu helemaal in de war is. Daarom start je je pc deze keer op met de eerder gemaakte Windows-installatiestick. Na het instellen van taal, tijdzone en toetsenbord klik je op Volgende en Uw computer herstellen. Kies achtereenvolgens Problemen oplossen / Opdrachtprompt. Hier voer je dan het commando bootrec.exe / fixmbr uit, waarna je het opdrachtvenster afsluit en Doorgaan kiest. Je Windows-installatie start nu weer mooi door. Zo niet? Probeer het dan met Problemen oplossen / Opstartherstel.

Terug in je vertrouwde Windows-omgeving druk je op Windows-toets+R en voer je weer diskmgmt.msc uit. Immers, je wilt de vrijgekomen schijfruimte nuttig hergebruiken. Klik met rechts op de vrijgekomen ruimte en kies indien van toepassing Partitie verwijderen. Je kunt van deze ruimte bijvoorbeeld een extra gegevenspartitie maken. Klik met rechts op de ruimte, kies Nieuw eenvoudig volume en volg de verdere instructies. Een alternatief is dat je deze ruimte toevoegt aan de partitie die er zich net voor bevindt. Klik hiervoor met rechts op deze partitie, kies Volume uitbreiden en bevestig je keuze.

Tot slot kun je best de eerder vermelde functie Snel opstarten weer inschakelen door het bijbehorende vinkje terug te zetten (zie het kopje ‘Voorbereiding’). Zo, er is nu geen spoor meer van je dualboot-configuratie!

Vanuit de herstelomgeving kun je het eerst proberen vanuit de Opdrachtprompt.

Na een stevige sportsessie voel je je voldaan. Je bent trots op jezelf dat je het 'weer geflikt' hebt. Maar je sportkleding? Die ruikt allesbehalve fris. Wassen helpt natuurlijk, maar wat doe je als die geur hardnekkig blijft hangen?

Lees ook: Schoenen wassen in de wasmachine, zo doe je dat

Sterke zweetlucht? Natuurazijn!

Om ervoor te zorgen dat de sterke zweetlucht niet in de kleding blijft, gooi je de kleding 15 tot 20 minuten voor het wassen in een bak met koud water en een flinke scheut natuurazijn. De azijn haalt de penetrante geur eruit en verwijdert al wat vuil, maar tast het textiel niet aan. Dit helpt ook bij sportkleding met een oude zweetgeur. Daarna was je de kleding met de wasmachine of met de hand.

Heb je een flinke training gehad en echt geen tijd om je sportkleding voor de volgende wedstrijd te wassen? Je frist je sportkleding tijdelijk op door een plantenspuit te vullen met water en azijn, verhouding: 50/50. Spray het mengsel op het kledingstuk en de zweetgeur is weg. Was de kleding na de wedstrijd wel gelijk.

Was je sportkleding niet te heet!

Waarschijnlijk denk je: hup, wasmachine aan op 60 graden. Maar doe dit liever niet. Sportkleding is meestal gemaakt van speciaal materiaal dat sneller droogt, een ademende eigenschap heeft en vocht afdrijft. Deze stof is vaak delicater dan bij gewone kleding. Daarom is het belangrijk dat je de kleding voorzichtig wast, op maximaal 30 graden. Zet de wasmachine op een sportprogramma of een programma voor synthetische kleding. Een heter programma kan ervoor zorgen dat de sportkleding krimpt en het elastiek aangetast raakt. Check altijd voor het wassen het waslabel voor de specifieke wasinstructies van de kleding.

Keer de kledingstukken binnenstebuiten voordat je ze in de wastrommel gooit. Hiermee bescherm je de opdrukken en kleuren aan de buitenkant van je kleding. Bovendien zitten de bacteriën en dode huidcellen toch aan de binnenkant van je kleding. Prop de wasmachine niet te vol, want dan wordt je sportkleding niet goed gespoeld.

©Oriol Roca

Wel: vloeibaar wasmiddel. Niet: wasverzachter

Voordat je uit gewoonte een flinke scheut wasmiddel in de machine giet omdat je sportkleding zo vies ruikt: even wachten. Te veel wasmiddel zorgt er juist voor dat er zeepresten in de stof achterblijven. En dit zorgt ervoor dat de kleding je dode huidcellen nog beter blijft vasthouden. Het gevolg: nare geurtjes waar niemand blij van wordt. Gebruik het liefst vloeibaar wasmiddel, want de resten van waspoeder blijven vaak achter in kleding. Je mag wel een beetje baking soda in de wasmachine doen, dit neutraliseert de zweetlucht.

Veel mensen gooien het liefst ook nog wat wasverzachter met een geurtje bij de was, maar voor sportkleding is dit niet aan te raden. Wasverzachter legt namelijk een laagje over de vezels en verstopt hierdoor de vezels, waardoor de kleding niet meer goed schoon wordt. Hierdoor ruikt je kleding na een sportsessie juist erger naar zweet. En wasverzachter kan de stof en de elasticiteit ervan aantasten, waardoor de kleding gaat lubberen.

©anetlanda

Vanuit je luie stoel de lampen aanzetten of de temperatuur in huis regelen: smart devices zijn er om het leven nét wat makkelijker te maken. Helaas vormen zulke IoT-apparaten ook een risico voor je privacy. Wil je niet alleen slim, maar ook veilig wonen? Met deze tips voorkom je pottenkijkers in je smart home.

Lees ook: Slimme stekkers – welke modellen zijn echt zuinig?

IoT (Internet of Things) omvat alle huishoudelijke apparaten die met het internet verbonden zijn, zoals slimme lampen, speakers en thermostaten. Zelfs gordijnen, deursloten en koelkasten kunnen tegenwoordig slim worden gemaakt door ze aan een netwerk te koppelen. Om jou als gebruiker zo goed mogelijk te kunnen bedienen, verzamelen IoT-apparaten de hele dag door data die je gedrag en gewoonten in kaart brengen. Ben je tussen negen en drie niet thuis? Dan weet je slimme thermostaat dat de verwarming omlaag moet, zal het beveiligingssysteem in die uren extra alert zijn op bewegingen rondom je huis en gaat je robotstofzuiger aan de slag om je vloer spic en span te maken. 

Ook jij hebt wat te verbergen

Slimme apparaten komen op allerlei manieren aan hun data, bijvoorbeeld via spraakopdrachten ('Hé Alexa, speel jazzmuziek af'), commando's die je in een app geeft en zelfs via sensoren die beweging, licht en temperatuur detecteren. Al die gegevens worden ergens opgeslagen, en het probleem is dat de meesten van ons geen idee hebben wat er met die data gebeurt. Vaak vinden we dat ook helemaal niet zo interessant: we denken immers al snel dat criminelen niets met onze data kunnen. Maar als je denkt dat je niets te verbergen hebt, heb je het mis. Cybercriminelen die toegang krijgen tot je smart home kunnen veel meer dan alleen je lampen bedienen. Ze kunnen je bankgegevens stelen (bijvoorbeeld via een gehackt apparaat dat toegang geeft tot je thuisnetwerk), het alarmsysteem van je woning uitschakelen en persoonlijke gesprekken afluisteren via je slimme speaker – om maar een paar voorbeelden te noemen. Hoe meer slimme apparaten je in huis hebt, hoe groter de kans dat er ergens een datalek ontstaat. Dat wil je natuurlijk voorkomen.

©StockPhotoPro

Er zijn allerlei manieren om je smart home te beschermen tegen pottenkijkers. Als je niet zo technisch aangelegd bent, kunnen zulke tactieken je al snel overweldigen. Daarom houden we het bij een aantal algemene tips die voor iedereen makkelijk uit te voeren zijn en die toch een groot verschil kunnen maken in de beveiliging van je smart home.

Tip 1: Kies voor een betrouwbare fabrikant

Het merk van je slimme apparaten kan veel zeggen over hoe goed deze apparaten van zichzelf beveiligd zijn. Gerenommeerde merken zoals Philips, Homey en Amazon hebben immers een reputatie hoog te houden als het om veiligheid gaat. Bovendien moeten producten van A-merken in Europa aan strenge eisen voldoen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een merkloos model van een Chinese fabrikant. Laat je dus niet verleiden door aantrekkelijke deals terwijl je aan het browsen bent: als ze te mooi lijken om waar te zijn, zijn ze dat waarschijnlijk ook. Als je twijfelt of een merk betrouwbaar is, doe dan eerst uitgebreid onderzoek. Lees onafhankelijke reviews, onderwerp de webshop van het betreffende merk aan een kritische blik en controleer of het merk voldoet aan Europese keurmerken. 

Tip 2: Kies sterke wachtwoorden

Slimme apparaten worden doorgaans geleverd met een standaard wachtwoord waarmee je op de bijbehorende app kunt inloggen. Veilig zijn deze wachtwoorden niet. Sterker nog: een standaard wachtwoord aanhouden is haast net zo onveilig als helemaal geen wachtwoord op je smart device hebben. Het is dus belangrijk dat je het wachtwoord al tijdens de installatie van het product verandert in een unieke en sterke variant. Een sterk wachtwoord bestaat uit letters, cijfers én speciale tekens. Verwerk nooit je naam, geboortedatum of adres in het wachtwoord. Geef ook elk slim apparaat een uniek wachtwoord, zodat je andere apparaten bij een hack veilig zijn. En schakel tweestapsverificatie in als dat kan: hiermee voeg je een extra beveiligingslaag toe, zodat anderen niet zomaar kunnen inloggen als ze je wachtwoord weten. 

Tip 3: Maak gastnetwerken aan 

Je wifi-netwerk is voor criminelen een ware goudmijn. Krijgen criminelen toegang tot je wifi, dan kunnen ze niet alleen alles zien wat jij op het internet doet, maar ze kunnen ook slimme apparaten overnemen die op dat netwerk zijn aangesloten. Het is daarom verstandig om gastnetwerken aan te maken voor je slimme apparaten. Hiermee isoleer je het netwerk van deze apparaten van het hoofdnetwerk, wat de kans op een datalek flink verkleint. Ook verklein je op deze manier het risico dat hackers via een zwak beveiligd slim apparaat toegang krijgen tot bijvoorbeeld je laptop, e-mail of bankzaken op het hoofdnetwerk. 

Ook slim is het uitschakelen van de functie Universal Plug and Play (UPnP) op al je slimme apparaten. Deze functie helpt om via wifi automatisch met andere smart devices te verbinden, maar vergroot ook het risico dat je apparaten van buitenaf toegankelijk worden. 

©TStudious - stock.adobe.com

Tip 4: Houd je apparatuur up-to-date

Wacht je altijd weken of zelfs maanden voordat je een nieuwe software-update op je apparaten uitvoert? Foute boel! Updates hebben niet alleen als doel de functionaliteiten van je slimme apparaten te verbeteren, maar zijn er ook om beveiligingslekken te dichten die in eerdere versies zijn opgemerkt. Download je deze updates niet, dan laat je in feite de digitale achterdeur openstaan voor criminelen. Maak er daarom een gewoonte van om iedere week te checken of er nieuwe updates beschikbaar zijn en download deze dan direct. Het is slechts een kleine moeite die een groot effect kan hebben op je privacy.

Tip 5: Controleer de privacy-instellingen

Slimme apparaten komen doorgaans met standaardinstellingen die toestemming geven om bepaalde gegevens te verzamelen of op te slaan. Dat is vaak gunstig voor de fabrikant, maar als je geen pottenkijkers in huis wilt, is het zaak dat er zo min mogelijk gegevens van jou in de cloud terechtkomen. Gelukkig kun je de privacy-instellingen van je slimme apparaten meestal wijzigen. Zo kun je op veel slimme apparaten instellen dat de opnamegeschiedenis direct verwijderd wordt. Sommige apparaten sturen automatisch gegevens naar de fabrikant voor verbeteringsdoeleinden; ook dit kun je vaak uitschakelen. Zet ook altijd functies uit die je niet gebruikt. Gebruik je de spraakbediening op je slimme speaker niet? Schakel de microfoon dan helemaal uit. Zo verklein je in elk geval de kans dat je wordt afgeluisterd.