Eind juli is Windows 10 één jaar geworden. Microsoft viert dit groots door het besturingssysteem van een flinke update te voorzien die veel nieuwe functionaliteit met zich meebrengt. Wellicht heb je de update al voorbij zien komen op jouw systeem, maar wat is er allemaal vernieuwd? En wat kunnen we nog meer verwachten?

Windows 10 heeft ons het afgelopen jaar flink beziggehouden. Het besturingssysteem wordt over het algemeen positief ontvangen en het gratis aanbieden voelde als een nobel gebaar. Toch werd het positieve sentiment wat getemperd door meerdere redenen. Er waren update-problemen en er was soft- en hardware die niet werkte met de nieuwe Windows-versie. Ook is het verzamelen van persoonsgegevens niet mals en werd het aanbod van de update voor Windows 7- en 8.1-gebruikers steeds meer doorgedramd, waarbij malware-achtige misleiding niet werd geschuwd. Lees ook: Zo installeer je de Windows 10 Anniversary Update.

Oude Windows-versie kopen?

©PXimport

Strategie ontvouwen

Microsoft heeft een duidelijke strategie met Windows 10. Windows moet één besturingssysteem zijn voor alle apparaten: pc’s en laptops, tablets, consoles, smartphones en andere productgroepen die populairder worden, zoals de Raspberry Pi. Hierbij is de Windows Store het centrale middelpunt van waaruit je apps en games installeert. Deze apps kunnen met hun live-tiles al informatie tonen zonder dat je de app daadwerkelijk start en maken gebruik van het met Windows 10 geïntroduceerde notificatiepaneel (Actiecentrum genaamd). Microsoft probeert app-ontwikkelaars te lokken middels het concept ‘universal apps’: je app is namelijk niet alleen geschikt voor pc’s, maar meteen ook voor alle andere apparaten met Windows 10.

Om het concept van universal apps een succes te maken, moeten ontwikkelaars natuurlijk ook gelokt worden met grote hoeveelheden Windows 10-gebruikers. Dat verklaart het update-gedram naar de Windows 7- en 8.1-gebruikers. Microsoft wil binnen drie jaar op een miljard apparaten Windows 10 hebben. Dit aantal moet voornamelijk van upgraders komen, want de pc-verkoop zakt al jaren in en de haperende motor van de verkoop van Windows-smartphones lijkt volgens recente cijfers helemaal te zijn stilgevallen. Op 6 mei maakte Microsoft trots bekend dat er al zo’n 350 miljoen Windows 10-apparaten zijn. Het lijkt er dus op dat Microsoft op schema ligt. Maar de volgende 650 miljoen moeten dus vooral van nieuwe apparaten komen. Microsoft heeft nog een flinke uitdaging de komende twee jaar.

©PXimport

Software of apps?

Project Centennial

Maar genoeg herkauwd. Tijd om een feesthoedje op te zetten en vooruit te kijken. Na een jaar kunnen we het hoofdstuk van de update-perikelen afsluiten en de ‘Anniversary Update’ installeren om de verjaardag van Windows 10 te vieren.

Wanneer je de strategie van Microsoft onder de loep hebt genomen, is het logisch dat de grootste vernieuwing in Windows 10 niet direct waarneembaar is voor gebruikers, maar juist voor ontwikkelaars: Project Centennial. Er zijn zo’n 60 miljoen klassieke tools voor Windows. Microsoft wil deze dolgraag juist als app in de Store zien. Via dit project is het voor ontwikkelaars mogelijk om met hulpmiddelen de software eenvoudig om te zetten naar een app. Los van de vraag of veel Windows-ontwikkelaars zitten te wachten op het ‘verappen’ van hun software, zijn er andere beren op de weg. Een app heeft enerzijds nieuwe mogelijkheden, zoals meldingen in het Actiecentrum, Live Tiles en toegang tot bijvoorbeeld locatie en agenda. Maar anderzijds zijn er ook beperkingen die functionaliteit van het programma als app in de weg zitten. Zo krijgt een app geen registertoegang, zijn er minder grafische mogelijkheden (bijvoorbeeld met DirectX, resoluties en framerates), gaan updates altijd via de Store, krijgt de app minder diepe toegang tot systeemonderdelen en nog meer. Bovendien geeft de Store Microsoft meer controle (de app staat immers in de winkel van Microsoft), en wordt er een percentage van het aankoopbedrag van betaalde apps opgeëist door Microsoft.

Enkele game-ontwikkelaars hebben zich al uitgesproken tegen de Windows Store vanwege de grafische beperkingen van apps, de verzadiging van alle digitale gamewinkels op Windows (Steam, Origin, uPlay, GOG), het geflopte Games for Windows Live, maar vooral vanwege de controle die Microsoft opeist. Niet iedere ontwikkelaar zal zich dus aangesproken voelen, maar door de toegankelijkheid van Centennial zullen bekende tools uiteindelijk wel hun weg gaan vinden naar de applicatiewinkel. Evenals games, die vanuit de Xbox-wereld ook op andere Windows-machines terechtkomen. We achten het ook niet ondenkbaar dat game-ontwikkelaars verleid worden met een flinke geldsom om games exclusief voor de Store te ontwikkelen.

Islandwood, Astoria en Xamarin

De strategie om apps in de schappen van de Store te krijgen gaat verder dan Project Centennial. De projecten Islandwood en Astoria zijn in het leven geroepen om eenvoudig (respectievelijk) iOS- en Android-apps om te zetten naar Windows-apps. Astoria bleek helaas niet haalbaar, maar iOS-apps kunnen straks ook hun weg vinden naar de Store. In het verlengde hiervan ligt de aanschaf van Xamarin eind februari. Hiermee is het voor ontwikkelaars van nieuwe apps eenvoudig om een app direct voor meerdere platformen te maken.

Microsoft doet dus hard zijn best voor de applicatiewinkel. Dat is nodig ook, want sinds de introductie (tegelijkertijd met Windows 8 in oktober 2012) is het aanbod kwantitatief én kwalitatief een tranendal. Terwijl Windows-apps unieke voordelen bieden. Naast het hebben van een universele ervaring op ieder apparaattype, zijn apps veiliger dan gewone software en is de Store als centrale downloadbron een stuk overzichtelijker. Bovendien zijn er natuurlijk de eerder genoemde voordelen voor Microsoft: controle en inkomsten. Die inkomsten maken Windows toekomstbestendiger, en dat is hard nodig. Doordat de pc-verkoop is ingestort (tablets doen het overigens ook niet zo goed meer), moeten er andere verdienmodellen worden gevonden dan de traditionele verkoop van het besturingssysteem. Van Windows komen geen nieuwe versies meer, alleen updates en nieuwe functies: Windows as a service. De inkomsten moeten dus uit de Store komen en uit andere Microsoft-diensten.

©PXimport

Bloatware

©PXimport

Insider preview

©PXimport

Vernieuwing voor jou

Terug naar de Anniversary Update zelf. De vernieuwingen zijn vrij subtiel, maar wel degelijk merkbaar. Wanneer een app of een actiecentrum een of meerdere meldingen voor je heeft, zie je het aantal meldingen nu in een ballonnetje bij het icoontje op de taakbalk. Het instellingenmenu oogt weer wat anders, maar bestaat (verwarrend genoeg) nog steeds naast het traditionele configuratiescherm. Windows Hello maakte het al mogelijk om aan te melden zonder wachtwoord door middel van gezichtsherkenning bij de webcam. Dit is uitgebreid met de mogelijkheid om je pc te ontgrendelen met een Windows-smartphone – vergelijkbaar met Handoff waarbij je een Mac ontgrendelt met een iPhone.

Tevens heeft Microsoft de stylus-ondersteuning verbeterd met Windows Ink. Met de toevoegingen Sketchpad en Screen Sketch is het makkelijker om aantekeningen en tekeningetjes te maken met een stylus. De Sticky Notes (voorheen Plaknotities) in Windows kun je gebruiken om digitale geeltjes op je bureaublad te plakken. Je kunt nu ook met een stylus met handschriftherkenning op de post-its schrijven en herinneringen voor Cortana via Sticky Notes invoeren.

Er is forse kritiek op de verzameling van persoonsgegevens die met Windows 10 nogal uitgebreid werd. Helaas missen we in de update nog steeds mogelijkheden om hier tegen op te mogen treden, waardoor Microsoft nog steeds een olifant in de kamer heeft en privacybewuste gebruikers hun heil moeten zoeken in tools als Destroy Windows Spying.

©PXimport

Bash

Linux-gebruikers zullen raar hebben opgekeken bij de aankondiging dat Microsoft ook Bash in Windows 10 verwerkt. Bash is een commando-venster, net als de opdrachtprompt of Powershell, maar dan afkomstig van Linux. Het brengt voor ontwikkelaars een hoop vertrouwde mogelijkheden met zich mee, maar voor alledaags gebruik zul je er niets te zoeken hebben. Voordat je aan de slag kunt moet je eerst de ontwikkelaarsmodus activeren in Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Voor ontwikkelaars. Vervolgens bereik je het door Bash te typen in het startmenu.

©PXimport

Cortana

Microsoft gelooft heilig in spraakassistent Cortana en is vastbesloten het een centraal onderdeel van Windows te maken, en ook buiten Windows in te zetten. Sinds de Anniversary Update is ze ook de Spaanse en Portugese taal machtig (vooral voor het Zuid-Amerikaanse taalgebied). De Nederlandse taal staat helaas nog niet op de radar. Je kunt de Engelssprekende Cortana gebruiken. Tot voorheen kon dat alleen door de taal in Windows van Nederlands naar Engels te veranderen, maar nu kun je de Engelstalige Cortana ook gebruiken in een Nederlandstalige Windows-versie. De spraakassistent voert niet alleen op oproep opdrachten uit, maar probeert dankzij kunstmatige intelligentie een volwaardige persoonlijke assistent te zijn. Bijvoorbeeld door je zo nu en dan te herinneren aan afspraken. Helaas is de artificiële intelligentie vastgebonden aan Bing, wat bij het opzoeken van informatie toch een stuk minder fijn is dan Google.

Microsoft heeft het sinds kort onmogelijk gemaakt om via Cortana Google-zoekopdrachten uit te voeren. Maar niet alleen Bing is onlosmakelijk verbonden met de assistent, ook de browser Edge. Het lijkt er daardoor op alsof Microsoft heel hard inzet op Cortana om gebruikscijfers van minder-presterende Microsoft-diensten wat op te krikken. Dit wordt ook gedaan met de nieuwe Android-app van Cortana, die op het moment van schrijven nog niet in de Nederlandse Play Store beschikbaar is. De app zoekt natuurlijk met Bing, maar synchroniseert intussen ook heel handig de notificaties van je mobiel met je pc. Deze app komt er overigens voorlopig niet voor iOS omdat de mogelijkheden voor ontwikkelaars hier te beperkt voor zijn.

©PXimport

Edge

Het nieuwtje dat Internet Explorer gestaakt zou worden, zorgde in eerste instantie voor slingers op de redactie. Maar helaas blijkt zijn opvolger Edge tot dusver nogal ‘underwhelming’. Qua functionaliteit vooral, de browser was gewoonweg een spoedklus die met de release van Windows 10 nog niet echt af was. Met name het ontbreken van extensies was een enorm gemis. De update opent eindelijk de deuren voor extensies zoals adblockers. Het is wel bijzonder eigenaardig dat de extensies niet vanuit Edge zelf te installeren zijn, maar vanuit de Windows Store. Wellicht is deze keuze gemaakt met het idee mensen naar de Store te lokken en meer vertrouwd te laten raken met downloaden uit de applicatiewinkel. De ontwikkeling van Edge gaat snel, vooral als je kijkt hoe de browser er een jaar geleden voor stond, maar de gebruiksstatistieken laten nog haast geen spoor van Edge zien. Het staken van de ontwikkeling van Internet Explorer ten gunste van Edge lijkt dus vooral alternatieve browsers in de kaart te hebben gespeeld.

©PXimport

Windows Mobile

Het grootste probleemkind van Microsoft blijft de smartphone. Om een universeel applicatieplatform te ontwikkelen zou een succesvol smartphone-platform goed van pas komen. Veel toestellen met Windows Phone 8.1 komen echter niet in aanmerking voor een update en de verkoop van Windows-smartphones is piepend en krakend tot stilstand gekomen, waardoor het lage marktaandeel verder wegzakt. Toch lijkt Microsoft het niet helemaal op te geven, maar vooral het zakelijke potentieel te benutten met de Office-apps en integratie in bedrijfsnetwerken.

Ook probeert het op een innovatieve manier marktaandeel te veroveren met Continuum, waardoor je je Windows-smartphone via een dockingstation en een monitor omtovert tot een werkstation. Op dit moment werkt Continuum nog bepaald niet vlekkeloos, maar je hebt weinig inbeeldingsvermogen nodig voor het zakelijke potentieel van een werkstation in je broekzak. Liefhebbers van het mobiele platform kijken vooral erg uit naar een zogeheten ‘Surface Phone’, een Windows-smartphone met het design en de bouwkwaliteit van de Surface-tablets, maar vooral met de mogelijkheid om klassieke Windows-software te installeren. De ontwikkeling van een processorlijn van Intel die zo’n Surface-smartphone mogelijk moet maken is echter door Intel stilgelegd, waardoor een Surface-smartphone nog wel even op zich kan laten wachten. Als hij al komt. Microsoft heeft al aangegeven dit jaar geen grootste plannen te hebben voor Windows op het mobiele gebied, waardoor het erg onduidelijk is óf er nog wel toekomst zit in het mobiele platform.

©PXimport

Conclusie

De Anniversary Update luidt vooral voor Microsoft een nieuw hoofdstuk in. Na het gratis aanbieden van de update en de wens om zo veel mogelijk mensen naar Windows 10 te krijgen, krijgt het vullen van de applicatiewinkel nu de prioriteit. Als gebruiker krijg je met de Anniversary Update enkele nieuwe functies en zul je kleine veranderingen aan de interface hebben opgemerkt, maar echt grote wijzigingen blijven uit. Dat hoeft ook niet. Nu Windows 10 als besturingssysteem doorontwikkeld zal blijven worden, word je als gebruiker doorlopend verrast met nieuwe wijzigingen.

Heb je een andere vraag over Windows 10? Stel hem dan in ons gloednieuwe TechCafé!

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.