Eind juli is Windows 10 één jaar geworden. Microsoft viert dit groots door het besturingssysteem van een flinke update te voorzien die veel nieuwe functionaliteit met zich meebrengt. Wellicht heb je de update al voorbij zien komen op jouw systeem, maar wat is er allemaal vernieuwd? En wat kunnen we nog meer verwachten?

Windows 10 heeft ons het afgelopen jaar flink beziggehouden. Het besturingssysteem wordt over het algemeen positief ontvangen en het gratis aanbieden voelde als een nobel gebaar. Toch werd het positieve sentiment wat getemperd door meerdere redenen. Er waren update-problemen en er was soft- en hardware die niet werkte met de nieuwe Windows-versie. Ook is het verzamelen van persoonsgegevens niet mals en werd het aanbod van de update voor Windows 7- en 8.1-gebruikers steeds meer doorgedramd, waarbij malware-achtige misleiding niet werd geschuwd. Lees ook: Zo installeer je de Windows 10 Anniversary Update.

Oude Windows-versie kopen?

©PXimport

Strategie ontvouwen

Microsoft heeft een duidelijke strategie met Windows 10. Windows moet één besturingssysteem zijn voor alle apparaten: pc’s en laptops, tablets, consoles, smartphones en andere productgroepen die populairder worden, zoals de Raspberry Pi. Hierbij is de Windows Store het centrale middelpunt van waaruit je apps en games installeert. Deze apps kunnen met hun live-tiles al informatie tonen zonder dat je de app daadwerkelijk start en maken gebruik van het met Windows 10 geïntroduceerde notificatiepaneel (Actiecentrum genaamd). Microsoft probeert app-ontwikkelaars te lokken middels het concept ‘universal apps’: je app is namelijk niet alleen geschikt voor pc’s, maar meteen ook voor alle andere apparaten met Windows 10.

Om het concept van universal apps een succes te maken, moeten ontwikkelaars natuurlijk ook gelokt worden met grote hoeveelheden Windows 10-gebruikers. Dat verklaart het update-gedram naar de Windows 7- en 8.1-gebruikers. Microsoft wil binnen drie jaar op een miljard apparaten Windows 10 hebben. Dit aantal moet voornamelijk van upgraders komen, want de pc-verkoop zakt al jaren in en de haperende motor van de verkoop van Windows-smartphones lijkt volgens recente cijfers helemaal te zijn stilgevallen. Op 6 mei maakte Microsoft trots bekend dat er al zo’n 350 miljoen Windows 10-apparaten zijn. Het lijkt er dus op dat Microsoft op schema ligt. Maar de volgende 650 miljoen moeten dus vooral van nieuwe apparaten komen. Microsoft heeft nog een flinke uitdaging de komende twee jaar.

©PXimport

Software of apps?

Project Centennial

Maar genoeg herkauwd. Tijd om een feesthoedje op te zetten en vooruit te kijken. Na een jaar kunnen we het hoofdstuk van de update-perikelen afsluiten en de ‘Anniversary Update’ installeren om de verjaardag van Windows 10 te vieren.

Wanneer je de strategie van Microsoft onder de loep hebt genomen, is het logisch dat de grootste vernieuwing in Windows 10 niet direct waarneembaar is voor gebruikers, maar juist voor ontwikkelaars: Project Centennial. Er zijn zo’n 60 miljoen klassieke tools voor Windows. Microsoft wil deze dolgraag juist als app in de Store zien. Via dit project is het voor ontwikkelaars mogelijk om met hulpmiddelen de software eenvoudig om te zetten naar een app. Los van de vraag of veel Windows-ontwikkelaars zitten te wachten op het ‘verappen’ van hun software, zijn er andere beren op de weg. Een app heeft enerzijds nieuwe mogelijkheden, zoals meldingen in het Actiecentrum, Live Tiles en toegang tot bijvoorbeeld locatie en agenda. Maar anderzijds zijn er ook beperkingen die functionaliteit van het programma als app in de weg zitten. Zo krijgt een app geen registertoegang, zijn er minder grafische mogelijkheden (bijvoorbeeld met DirectX, resoluties en framerates), gaan updates altijd via de Store, krijgt de app minder diepe toegang tot systeemonderdelen en nog meer. Bovendien geeft de Store Microsoft meer controle (de app staat immers in de winkel van Microsoft), en wordt er een percentage van het aankoopbedrag van betaalde apps opgeëist door Microsoft.

Enkele game-ontwikkelaars hebben zich al uitgesproken tegen de Windows Store vanwege de grafische beperkingen van apps, de verzadiging van alle digitale gamewinkels op Windows (Steam, Origin, uPlay, GOG), het geflopte Games for Windows Live, maar vooral vanwege de controle die Microsoft opeist. Niet iedere ontwikkelaar zal zich dus aangesproken voelen, maar door de toegankelijkheid van Centennial zullen bekende tools uiteindelijk wel hun weg gaan vinden naar de applicatiewinkel. Evenals games, die vanuit de Xbox-wereld ook op andere Windows-machines terechtkomen. We achten het ook niet ondenkbaar dat game-ontwikkelaars verleid worden met een flinke geldsom om games exclusief voor de Store te ontwikkelen.

Islandwood, Astoria en Xamarin

De strategie om apps in de schappen van de Store te krijgen gaat verder dan Project Centennial. De projecten Islandwood en Astoria zijn in het leven geroepen om eenvoudig (respectievelijk) iOS- en Android-apps om te zetten naar Windows-apps. Astoria bleek helaas niet haalbaar, maar iOS-apps kunnen straks ook hun weg vinden naar de Store. In het verlengde hiervan ligt de aanschaf van Xamarin eind februari. Hiermee is het voor ontwikkelaars van nieuwe apps eenvoudig om een app direct voor meerdere platformen te maken.

Microsoft doet dus hard zijn best voor de applicatiewinkel. Dat is nodig ook, want sinds de introductie (tegelijkertijd met Windows 8 in oktober 2012) is het aanbod kwantitatief én kwalitatief een tranendal. Terwijl Windows-apps unieke voordelen bieden. Naast het hebben van een universele ervaring op ieder apparaattype, zijn apps veiliger dan gewone software en is de Store als centrale downloadbron een stuk overzichtelijker. Bovendien zijn er natuurlijk de eerder genoemde voordelen voor Microsoft: controle en inkomsten. Die inkomsten maken Windows toekomstbestendiger, en dat is hard nodig. Doordat de pc-verkoop is ingestort (tablets doen het overigens ook niet zo goed meer), moeten er andere verdienmodellen worden gevonden dan de traditionele verkoop van het besturingssysteem. Van Windows komen geen nieuwe versies meer, alleen updates en nieuwe functies: Windows as a service. De inkomsten moeten dus uit de Store komen en uit andere Microsoft-diensten.

©PXimport

Bloatware

©PXimport

Insider preview

©PXimport

Vernieuwing voor jou

Terug naar de Anniversary Update zelf. De vernieuwingen zijn vrij subtiel, maar wel degelijk merkbaar. Wanneer een app of een actiecentrum een of meerdere meldingen voor je heeft, zie je het aantal meldingen nu in een ballonnetje bij het icoontje op de taakbalk. Het instellingenmenu oogt weer wat anders, maar bestaat (verwarrend genoeg) nog steeds naast het traditionele configuratiescherm. Windows Hello maakte het al mogelijk om aan te melden zonder wachtwoord door middel van gezichtsherkenning bij de webcam. Dit is uitgebreid met de mogelijkheid om je pc te ontgrendelen met een Windows-smartphone – vergelijkbaar met Handoff waarbij je een Mac ontgrendelt met een iPhone.

Tevens heeft Microsoft de stylus-ondersteuning verbeterd met Windows Ink. Met de toevoegingen Sketchpad en Screen Sketch is het makkelijker om aantekeningen en tekeningetjes te maken met een stylus. De Sticky Notes (voorheen Plaknotities) in Windows kun je gebruiken om digitale geeltjes op je bureaublad te plakken. Je kunt nu ook met een stylus met handschriftherkenning op de post-its schrijven en herinneringen voor Cortana via Sticky Notes invoeren.

Er is forse kritiek op de verzameling van persoonsgegevens die met Windows 10 nogal uitgebreid werd. Helaas missen we in de update nog steeds mogelijkheden om hier tegen op te mogen treden, waardoor Microsoft nog steeds een olifant in de kamer heeft en privacybewuste gebruikers hun heil moeten zoeken in tools als Destroy Windows Spying.

©PXimport

Bash

Linux-gebruikers zullen raar hebben opgekeken bij de aankondiging dat Microsoft ook Bash in Windows 10 verwerkt. Bash is een commando-venster, net als de opdrachtprompt of Powershell, maar dan afkomstig van Linux. Het brengt voor ontwikkelaars een hoop vertrouwde mogelijkheden met zich mee, maar voor alledaags gebruik zul je er niets te zoeken hebben. Voordat je aan de slag kunt moet je eerst de ontwikkelaarsmodus activeren in Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Voor ontwikkelaars. Vervolgens bereik je het door Bash te typen in het startmenu.

©PXimport

Cortana

Microsoft gelooft heilig in spraakassistent Cortana en is vastbesloten het een centraal onderdeel van Windows te maken, en ook buiten Windows in te zetten. Sinds de Anniversary Update is ze ook de Spaanse en Portugese taal machtig (vooral voor het Zuid-Amerikaanse taalgebied). De Nederlandse taal staat helaas nog niet op de radar. Je kunt de Engelssprekende Cortana gebruiken. Tot voorheen kon dat alleen door de taal in Windows van Nederlands naar Engels te veranderen, maar nu kun je de Engelstalige Cortana ook gebruiken in een Nederlandstalige Windows-versie. De spraakassistent voert niet alleen op oproep opdrachten uit, maar probeert dankzij kunstmatige intelligentie een volwaardige persoonlijke assistent te zijn. Bijvoorbeeld door je zo nu en dan te herinneren aan afspraken. Helaas is de artificiële intelligentie vastgebonden aan Bing, wat bij het opzoeken van informatie toch een stuk minder fijn is dan Google.

Microsoft heeft het sinds kort onmogelijk gemaakt om via Cortana Google-zoekopdrachten uit te voeren. Maar niet alleen Bing is onlosmakelijk verbonden met de assistent, ook de browser Edge. Het lijkt er daardoor op alsof Microsoft heel hard inzet op Cortana om gebruikscijfers van minder-presterende Microsoft-diensten wat op te krikken. Dit wordt ook gedaan met de nieuwe Android-app van Cortana, die op het moment van schrijven nog niet in de Nederlandse Play Store beschikbaar is. De app zoekt natuurlijk met Bing, maar synchroniseert intussen ook heel handig de notificaties van je mobiel met je pc. Deze app komt er overigens voorlopig niet voor iOS omdat de mogelijkheden voor ontwikkelaars hier te beperkt voor zijn.

©PXimport

Edge

Het nieuwtje dat Internet Explorer gestaakt zou worden, zorgde in eerste instantie voor slingers op de redactie. Maar helaas blijkt zijn opvolger Edge tot dusver nogal ‘underwhelming’. Qua functionaliteit vooral, de browser was gewoonweg een spoedklus die met de release van Windows 10 nog niet echt af was. Met name het ontbreken van extensies was een enorm gemis. De update opent eindelijk de deuren voor extensies zoals adblockers. Het is wel bijzonder eigenaardig dat de extensies niet vanuit Edge zelf te installeren zijn, maar vanuit de Windows Store. Wellicht is deze keuze gemaakt met het idee mensen naar de Store te lokken en meer vertrouwd te laten raken met downloaden uit de applicatiewinkel. De ontwikkeling van Edge gaat snel, vooral als je kijkt hoe de browser er een jaar geleden voor stond, maar de gebruiksstatistieken laten nog haast geen spoor van Edge zien. Het staken van de ontwikkeling van Internet Explorer ten gunste van Edge lijkt dus vooral alternatieve browsers in de kaart te hebben gespeeld.

©PXimport

Windows Mobile

Het grootste probleemkind van Microsoft blijft de smartphone. Om een universeel applicatieplatform te ontwikkelen zou een succesvol smartphone-platform goed van pas komen. Veel toestellen met Windows Phone 8.1 komen echter niet in aanmerking voor een update en de verkoop van Windows-smartphones is piepend en krakend tot stilstand gekomen, waardoor het lage marktaandeel verder wegzakt. Toch lijkt Microsoft het niet helemaal op te geven, maar vooral het zakelijke potentieel te benutten met de Office-apps en integratie in bedrijfsnetwerken.

Ook probeert het op een innovatieve manier marktaandeel te veroveren met Continuum, waardoor je je Windows-smartphone via een dockingstation en een monitor omtovert tot een werkstation. Op dit moment werkt Continuum nog bepaald niet vlekkeloos, maar je hebt weinig inbeeldingsvermogen nodig voor het zakelijke potentieel van een werkstation in je broekzak. Liefhebbers van het mobiele platform kijken vooral erg uit naar een zogeheten ‘Surface Phone’, een Windows-smartphone met het design en de bouwkwaliteit van de Surface-tablets, maar vooral met de mogelijkheid om klassieke Windows-software te installeren. De ontwikkeling van een processorlijn van Intel die zo’n Surface-smartphone mogelijk moet maken is echter door Intel stilgelegd, waardoor een Surface-smartphone nog wel even op zich kan laten wachten. Als hij al komt. Microsoft heeft al aangegeven dit jaar geen grootste plannen te hebben voor Windows op het mobiele gebied, waardoor het erg onduidelijk is óf er nog wel toekomst zit in het mobiele platform.

©PXimport

Conclusie

De Anniversary Update luidt vooral voor Microsoft een nieuw hoofdstuk in. Na het gratis aanbieden van de update en de wens om zo veel mogelijk mensen naar Windows 10 te krijgen, krijgt het vullen van de applicatiewinkel nu de prioriteit. Als gebruiker krijg je met de Anniversary Update enkele nieuwe functies en zul je kleine veranderingen aan de interface hebben opgemerkt, maar echt grote wijzigingen blijven uit. Dat hoeft ook niet. Nu Windows 10 als besturingssysteem doorontwikkeld zal blijven worden, word je als gebruiker doorlopend verrast met nieuwe wijzigingen.

Heb je een andere vraag over Windows 10? Stel hem dan in ons gloednieuwe TechCafé!

Modder op het frame, zand tussen de ketting en natte bladeren in je spatbord: na een paar ritten zit je e-bike vaak flink onder het vuil. Even met een doekje erover is niet genoeg. Sterker nog, dat kan juist schade veroorzaken. Met de juiste aanpak houd je je fiets langer mooi én technisch in topconditie.

Lees ook: Fietsendragers: trekhaak, dak of achterklep? Dit moet je weten

Zand en modder zijn vijanden van je elektrische fiets. En dan bedoelen we niet omdat ze zorgen dat je fiets er vies uitziet, maar vooral omdat vuildeeltjes werken als schuurpapier. Ze vreten zich langzaam in je ketting, tandwielen en lagers. Snel even schoonmaken lijkt dan logisch, maar met een spons of doekje maak je het soms alleen maar erger. Als daar vuil in blijft zitten, kras je ongemerkt over het frame of display.

Geen hogedruk, wel stromend water

Afspoelen met stromend water werkt goed. Dat kan met een tuinslang of – nog beter – met een mobiele reiniger met ingebouwde watertank. Deze reinigers werken met een lage druk van ongeveer 5 tot 10 bar. Dat is voldoende om vuil weg te spoelen, maar zacht genoeg om geen schade te veroorzaken aan lagers, afdichtingen of elektronica. Een hogedrukreiniger is af te raden, zeker op hoge stand: de krachtige straal – vaak 100 bar of meer – kan zorgen dat er water achter pakkingen terechtkomt en kan de coating of kabels beschadigen. Gebruik je toch een hogedrukreiniger, zet hem dan op de laagste stand, houd afstand (te dichtbij en de straal kan schade veroorzaken, zelfs wanneer je hem op de laagste stand hebt gezet) en richt nooit op gevoelige onderdelen zoals de motor, trapas of accu-aansluitingen.

Gebruik altijd koud tot lauwwarm water. Heet water lijkt misschien handig om vet of vuil los te weken, maar het tast juist beschermende vet- of smeerlagen aan. Bovendien kan het door het grote temperatuurverschil schade veroorzaken aan elektrische onderdelen. Als de buitenkant van bijvoorbeeld de accu snel opwarmt terwijl de binnenkant nog koud is, kan er condens ontstaan. Dat vocht blijft opgesloten in de behuizing en vergroot de kans op roest of storingen.

Behandel na het schoonmaken de metalen contactpunten van bijvoorbeeld de accu of verlichting met een vocht- en corrosiewerende spray. Dat voorkomt oxidatie bij regen, dauw of temperatuurschommelingen.

Houd rekening met het type motor

Bij e-bikes met een middenmotor zit er extra gevoelige elektronica rond de trapas. Wees daar extra voorzichtig met borstelen en afspoelen: een zachte borstel en wat afstand houden met water voorkomt schade. Bij een voor- of achterwielmotor liggen de kwetsbare onderdelen vaak wat verder van bewegende delen af, maar voorzichtigheid blijft ook daar belangrijk.

©Kärcher

Display en accu verwijderen

Haal voor het schoonmaken de accu uit de houder en, als dat mogelijk is, het display van het stuur. Bedek de contacten tijdelijk met een stukje plastic of een beschermdopje, zodat daar geen vocht bij kan komen. Zo voorkom je kortsluiting of corrosie bij het terugplaatsen. Het display zelf maak je schoon met een droge of licht vochtige microvezeldoek – zonder schoonmaakmiddel.

Gebruik een mild schoonmaakmiddel

Een biologisch afbreekbaar fietsreinigingsmiddel is veilig voor lak, kunststof en rubbers. Vermijd agressieve schoonmaakmiddelen zoals benzine, terpentine of allesreiniger. Die kunnen afdichtingen uitdrogen of lak aantasten. Afwasmiddel lijkt onschuldig, maar breekt vetlagen af die je ketting en tandwielen juist moeten beschermen.

Let ook op de omstandigheden: maak je fiets niet schoon in de volle zon. Door de warmte verdampt het schoonmaakmiddel te snel, waardoor vlekken en strepen ontstaan.

Geef extra aandacht aan de ketting

De ketting is een van de kwetsbaarste onderdelen van je e-bike. Die kun je schoonmaken met een zachte borstel en een kettingreiniger. Er bestaan ook speciale apparaatjes waarmee je de ketting automatisch laat draaien door een bakje met reinigingsvloeistof. Na het reinigen droog je de ketting goed af en breng je nieuwe olie aan, afgestemd op droge of natte omstandigheden. Zo blijft de aandrijving soepel lopen en voorkom je slijtage.

©MD | ID.nl

Vergeet de ventielen niet

Tijdens het schoonmaken kun je met je doek of borstel per ongeluk de ventielen van je binnenbanden losmaken. Controleer na afloop even of ze nog goed vastzitten. Zo voorkom je dat je later met langzaam leeglopende banden komt te staan.

Goed drogen en nakijken

Na het schoonmaken droog je je e-bike af met een schone microvezeldoek. Besteed extra aandacht aan de accuhouder, contactpunten en lastig bereikbare plekken rond de motor. Als alles droog is, plaats je de accu terug en controleer je of de ondersteuning normaal werkt. Check ook de remmen en verlichting. Even rijden na het schoonmaken helpt je om te voelen of alles nog goed schakelt, remt en ondersteunt zoals je gewend bent. Berg je e-bike na het schoonmaken altijd droog op en bewaar de accu, als je die loshaalt, bij voorkeur op kamertemperatuur.

Tot slot

Je e-bike schoonmaken hoeft geen grote klus te zijn, als je het regelmatig en zorgvuldig doet. Spoel vuil weg met een zachte waterstraal, vermijd agressieve middelen en wees alert op gevoelige onderdelen zoals accu, motor en ketting. Extra aandacht na ritten in de regen, bij modder of in de winter voorkomt veel ellende op lange termijn. Even een paar minuten schoonmaken na het fietsen kan net het verschil maken tussen soepel doortrappen of onverwachte storingen. Kortom: een schone e-bike is niet alleen mooier, maar blijft ook beter presteren.

Een boeiende diapresentatie maken is altijd wel een uitdaging, maar met AI hoef je daar echt niet meer over te piekeren. Van brainstorming en tekstopmaak tot inhoudsoptimalisatie, sprekernotities, voice-overs en diacreatie: AI kan het allemaal.

Je hebt het vast al bedacht en geprobeerd: met AI-chatbots als ChatGPT, Bing Chat, Gemini, Claude en Grok kun je snel relevante antwoorden genereren die aansluiten bij je presentatieonderwerp. Maar er is meer mogelijk.

Je kunt bijvoorbeeld een schermafbeelding van een dia maken en deze uploaden naar een chatbot (bij ChatGPT via het paperclip- of plus-pictogram), met een prompt als ‘Genereer uitgebreid gesproken commentaar bij deze dia uit mijn powerpointpresentatie’. Nog handiger is het wellicht om je volledige pptx-bestand te uploaden en een gerichte prompt te gebruiken, zoals ‘Geef uitgebreid commentaar voor de spreker bij dia 6 over ontbossing en landgebruik’, ‘Vind op internet copyrightvrije afbeeldingen die goed passen bij dia 6’, of ‘Genereer een leuke cartoon die perfect aansluit bij dia 6’.

Er zijn natuurlijk nog andere nuttige vragen te bedenken, maar je zult wat moeten knippen en plakken om de bruikbare resultaten in je presentatie te verwerken. Daarom richten we ons vooral op AI-tools die iets nauwer samenwerken met presentatie(software), met de focus op PowerPoint.

Upload je presentatiebestand naar de AI-chatbot en vraag bijvoorbeeld om een passende afbeelding te genereren.

Copilot in PowerPoint

Gebruik je PowerPoint als onderdeel van een Microsoft 365-licentie, dan heb je aan Copilot een handige geïntegreerde AI-tool. Je kunt er als volgt mee aan de slag.

Start een nieuwe, lege PowerPoint-presentatie. Op het tabblad Start druk je in het Lint op de knop Copilot om het bijbehorende deelvenster te openen. Onderaan vind je de chatbalk voor het invoeren van prompts. Je kunt bijvoorbeeld iets vragen als ‘Creëer een voorstelling van acht dia’s rond klimaatopwarming, waarin zowel de oorzaken, gevolgen als remedies worden behandeld’. Dit levert wellicht al een (eerste) bruikbare presentatie op. Klik op het wereldbol-pictogram om Copilot internet te laten raadplegen voor je prompt. Je kunt om extra dia’s vragen, zoals ‘Voeg een extra dia toe na dia vier waarin je (geografische) relevante statistieken of tabellen opneemt die een en ander verduidelijken’. Een andere nuttige prompt is bijvoorbeeld ‘Genereer voor elke dia (uitgebreide) sprekernotities en voeg deze toe’. Deze verschijnen dan in het notitiegebied onderaan het ontwerpvenster en kunnen nog worden aangepast.

Met de ingebouwde functie Designer, op het tabblad Start, kun je snel een ander ontwerp selecteren voor een geselecteerde dia. Onderaan het Designer-deelvenster kun je op Meer ontwerpideeën zien klikken.

Deze presentatie werd in minder dan een minuut geheel door Copilot gegenereerd (met een beetje hulp van Designer).

Copilot-prompts

Wanneer je met de muisaanwijzer over een prompt gaat, verschijnt een pictogram om de prompt te bewaren. Bewaarde prompts kun je oproepen via het plusknopje op de chatbalk. Klik op Prompts weergeven en open Jouw prompts om de opgeslagen prompts snel te kunnen hergebruiken.

In de rubriek Microsoft-prompts vind je talrijke modelprompts, ingedeeld in categorieën als Maken, Vragen en Ontwerpen, en thematische secties zoals Marketing en IT.

Doe inspiratie op in de talrijke modelprompts van Microsoft.

Gamma: instellingen

Copilot is een handige tool voor het genereren van diapresentaties, maar vereist een Microsoft 365-licentie. Er zijn gelukkig alternatieven, zoals ChatGPT for PowerPoint (zie het kader ‘Invoegtoepassing’) en Gamma, dat gratis beschikbaar is, weliswaar met beperkingen.

Na aanmelding en een korte profilering kun je aan de slag. Je hebt drie startopties: Tekst plakken (om vanuit aantekeningen of andere informatie een presentatie te maken), Genereren (op basis van je prompt), en Bestand of URL importeren (om een bestaande presentatie te optimaliseren). We gaan hier uit van Genereren.

Geef aan dat het om een presentatie gaat, bepaal het aantal kaarten oftewel dia’s, met een maximum van tien in de gratis versie, en selecteer de taal. Vul je prompt in en bevestig met Overzicht genereren om een tekstueel dia-overzicht te krijgen. Je kunt direct een thema kiezen (klik ook op Meer bekijken) en bepalen hoeveel tekst er gemiddeld op de dia’s moet staan. Daarnaast kun je aangeven welke bronnen de tool mag gebruiken voor beelden, zoals Automatisch, AI-beelden (via een instelbare beeldgenerator) of Stockfoto’s (van Unsplash).

Beschrijf het onderwerp, geef het aantal dia’s op en kies een geschikt thema.

Gamma: bewerkingen

Klik na je selecties op Genereren om de eigenlijke diavoorstelling te maken, bijvoorbeeld in filmstripweergave.

Vanuit je Gamma-dashboard kun je de gegenereerde dia’s op verschillende manieren bewerken. Wanneer je met de muisaanwijzer over een dia gaat, verschijnen knoppen voor het toevoegen van notities en het aanpassen van de stijl, zoals een andere accent- of achtergrondafbeelding, kleur en breedte. Via Bewerken met AI kun je de tekst langer of korter maken, opsplitsen, corrigeren, vereenvoudigen of vertalen.

Aan de rechterzijde biedt een knoppenbalk opties om elementen toe te voegen, zoals afbeeldingen, video’s, grafieken, diagrammen, formulieren en knoppen. Ook kun je een link naar een geüpload bestand insluiten. Basisblokken zoals tekst, tabellen, lijsten en interactieve knoppen kunnen worden toegevoegd en aangepast.

Ben je klaar, klik dan rechtsboven op de Deel-knop. Op het tabblad Deel kun je een link naar je online presentatie kopiëren (die ziet er als volgt uit: https://gamma.app/docs/<naam-code>). Op het tabblad Samenwerken voeg je e-mails van anderen toe zodat zij de presentatie eventueel verder kunnen optimaliseren. Je kunt je presentatie ook naar een website laten omzetten, gratis op het domein gamma.site.

Via Exporteer kun je de presentatie downloaden, onder meer als pdf of PowerPoint. In de gratis versie verschijnt een reclameknop rechtsonder de dia’s. Je kunt deze in PowerPoint desgewenst verwijderen via Beeld / Diamodel. Selecteer het knopje in de bovenste dia, verwijder het met de Delete-knop en herhaal dit voor de andere dia’s. Klik vervolgens op Modelweergave sluiten.

Je kunt je presentatie in Gamma online bewerken, maar ook (als pptx) downloaden.

Interactie: Mentimeter

Een AI-tool als Gamma is handig voor het snel genereren en bewerken van presentaties, maar voor interactieve presentaties is Mentimeter beter geschikt. Je kunt deze tool gratis gebruiken tot vijftig deelnemers per maand. Alle vraagtypes zijn beschikbaar en je kunt per presentatie een onbeperkt aantal vragen toevoegen.

Ga naar Mentimeter en creëer een account, bijvoorbeeld via Google. Na enkele profileringsvragen kun je aan de slag. Op je dashboard kun je via New Menti een quiz of enquête maken, of Start with AI gebruiken en een beschrijving invoeren, zoals ‘Creëer een Nederlandstalige quiz met vijf vragen over de oorzaken en gevolgen van klimaatverandering.’ Kies vervolgens een kleurencombinatie en even later is je quiz met interactieve dia’s klaar.

Je kunt de inhoud en vormgeving nog aanpassen. Wanneer je klaar bent, klik je op Share en voeg je de bijbehorende link of QR-code toe aan je presentatie. Zodra alle deelnemers zich via www.menti.com met de juiste code hebben aangemeld, start je de quiz met Present en stuur je deze verder aan.

Voor een betere integratie met je presentatie kun je in PowerPoint naar Start / Invoegtoepassingen gaan, Mentimeter voor PowerPoint selecteren en je quiz of poll direct in je presentatie laden.

Je quiz-ontwerp in Mentimeter en het mobiele scherm van een deelnemer.

Visuals

Ben je op zoek naar leuke afbeeldingen, dan kun je ChatGPT met Dall-E gebruiken, maar voor creatieve visuals is Microsoft Designer vaak beter geschikt. Je hebt hiervoor een Microsoft-account nodig, bij voorkeur met een 365-abonnement voor extra maandelijkse tegoeden. Op https://account.microsoft.com kun je het saldo hiervan controleren.

Meld je aan bij https://designer.microsoft.com, klik op Maken met AI en scrol door het visuele aanbod. Categorieën als Afbeeldingen, Pictogrammen en Achtergronden lijken ons het meest geschikt voor diapresentaties. Selecteer een categorie, kies indien nodig een formaat zoals Breed (1792 x 1024) en voer een gedetailleerde prompt in. Bevestig met Genereren.

Je krijgt vier resultaten waaruit je kunt kiezen. Download de gewenste afbeelding in jpeg-formaat via het pijlknopje en importeer deze in PowerPoint. Wil je de afbeelding als achtergrond gebruiken, dan klik je er met rechts erop en kies je Naar achtergrond. Via het tabblad Afbeeldingsindeling kun je de doorzichtigheid aanpassen.

Voor een opvallende openingsdia kies je in Microsoft Designer Volledig nieuw ontwerp en daarna PowerPoint cover. Je kunt een sjabloon selecteren, tekst en visuals toevoegen en meerdere ontwerpen maken. Deze kun je als afzonderlijke afbeeldingen of als pdf downloaden.

Designer weet vast enkele leuke visuals voor je presentatie uit zijn AI-hoed te toveren.

Audio

Een handige dienst om tekst naar spraak om te zetten is Elevenlabs. Maak eerst een account aan en kies Text to Speech. Plak of typ je tekst (tot 10.000 tekens in de gratis versie) en selecteer bij Settings een stem die ook in het Nederlands goed klinkt. Verder kun je hier ook het AI-model en enkele parameters instellen, zoals Speed en Stability. Klik vervolgens op Generate om de audio te beluisteren. Je kunt deze daarna downloaden als mp3-bestand.

Heb je al een eigen stemopname, dan kun je deze via de rubriek Voice Changer uploaden of je maakt hier zelf een opname via Record audio. Daarna kun je hiervoor een alternatieve stem kiezen en ook deze aangepaste opname kun je downloaden.

Ook leuk: via Sound Effects kun je op basis van je eigen prompts allerlei geluidseffecten laten genereren. Ook deze kun je weer als mp3 downloaden.

Alle audiobestanden kun je natuurlijk eenvoudig in je diapresentatie importeren en gebruiken. In PowerPoint bijvoorbeeld doe je dit via Invoegen / Audio / Audio op mijn pc.

Je kunt tekst eenvoudig naar een ingesproken opname laten omzetten.

Video

Je kunt nog een stap verdergaan en eigen tekst (bestanden) niet alleen naar gesproken tekst laten omzetten, maar ze ook door geanimeerde avatars of personages gesynchroniseerd laten uitspreken en vervolgens in je diapresentatie opnemen.

Een goede oplossing hiervoor is Synthesia (gratis met beperkingen). Meld je bij deze dienst aan en open bijvoorbeeld de rubriek Video. Kies Videos en klik rechtsboven op New video. Selecteer een sjabloon of kies Start from blank of Import PowerPoint. Bij dit laatste kun je per dia bepalen welke tekst door welke stem (ook in het Nederlands) wordt ingesproken, waarna een video van de presentaties met voice-overs wordt gecreëerd. Kies je Start from blank, dan maak je zelf scènes waarin je een zelfgekozen avatar jouw tekstscripts laat uitspreken. Ook dit is naar video om te zetten. In de gratis versie kun je van je video een link of embedcode genereren en delen. Downloaden als mp4 kan alleen in de betaalde versie.

Je eigen scripts, uitgesproken door een zelfgekozen avatar.